NHỮNG Lí LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG CỦA DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI

NHỮNG Lí LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH
KẾT QUẢ BÁN HÀNG CỦA DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI
1. Những vấn đề cơ bản về bán hàng và xác định kết quả bán hàng
1.1. Khỏi niệm và ý nghĩa bỏn hàng
 Khỏi niệm bỏn hàng:
Bỏn hàng là việc Doanh nghiệp chuyển quyền sở hữu về sản phẩm, hàng hóa
dịch vụ cho người mua được người mua thanh toán và chấp nhận thanh toán. Chỉ
có thông qua việc bán hàng giá trị của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mới được thực
hiện và nó là điều kiện để thực hiện mục đích của việc sản xuất hàng hóa và tái sản
xuất không ngừng được mở rộng.
 í nghĩa bỏn hàng :
Bán hàng là công đoạn cuối cùng của giai đoạn tái sản xuất. thông qua hoạt
động bán hàng mới thúc đẩy được sản xuất phát triển, góp phần nâng cao năng suất
lao động,cung cấp ngày càng nhiều sản phẩm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của
xó hội, gúp phần cõn đối giữa sản xuất và tiêu dùng.
Khi thực hiện tốt công tác bán hàng sẽ tạo điều kiện thu hồi vốn, bù đắp chi phí,
thực hiện nghĩa vụ nộp NSNN thông qua việc nộp thuế, đầu tư phát triển, nâng cao
đời sống của người lao động trong doanh nghiệp thương mại.
1.2. Phương thức bán hàng
Doanh nghiệp thương mại có thể bán hàng theo nhiều phương thức khác
nhau, như bán buôn, bán lẻ hàng hóa. Trong mỗi phương thức bán hàng lại có thể
thực hiện dưới nhiều hỡnh thức khỏc nhau: trực tiếp; chuyển hàng…
1.2.1. Phương thức bán buôn
Bán buôn hàng hóa là phương thức bán hàng với số lượng lớn ( hàng hóa
thường được bán theo lô hàng hoặc bán với số lượng lớn). Trong bán buôn thường
bao gồm 2 phương thức: Bán buụn qua kho và bỏn buụn vận chuyển thẳng.
- Bán buôn qua kho: là phương thức bán mà trong đó hàng bán phải được xuất
từ kho của Doanh nghiệp. Bán buôn qua kho có thể thực hiện dưới hai hỡnh
thức: theo hỡnh thức giao hàng trực tiếp và theo hỡnh thức chuyển hàng.
- Bán buôn vận chuyển hàng: Theo phương thức này, doanh nghiệp thương
mại sau khi mua hàng không đưa về nhập kho mà bán thẳng cho bên mua.

Phương thức này có thể thực hiện theo 2 hỡnh thức: Hỡnh thức trực tiếp và
hỡnh thức chuyển hàng.
1.2.2. Phương thức bán lẻ
Đây là phương thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng hoặc cho các tổ
chức kinh tế…Phương thức bán lẻ có thể thực hiện dưới các hỡnh thức:
- Hỡnh thức bỏn lẻ thu tiền tập trung: theo hỡnh thức này, mỗi quầy hàng cú
một nhõn viờn làm nhiệm vụ giao hàng cho người mua và mỗi quầy có một
nhân viên viết hóa đơn
- Hỡnh thức bỏn lẻ thu tiền trực tiếp : theo hỡnh thức này, nhõn viờn bỏn
hàng trực tiếp thu tiền của khỏch và giao hàng cho khỏch
- Hỡnh thức bỏn lẻ tự phục vụ ( tự chọn): theo hỡnh thức này, khỏch hàng tự
chọn lấy hàng hóa và mang đến nơi thanh toán tiền hàng.
- Hỡnh thức bỏn trả gúp: theo hỡnh thức này, người mua được trả tiền mua
hàng làm nhiều lần. Doanh nghiệp thương mại, ngoài số tiền thu theo giá
bán thông thường cũn thu thờm một khoản lói do trả chậm.
- Hỡnh thức bỏn hàng tự động : là hỡnh thức bỏn lẻ hàng húa mà trong đó
các doanh nghiệp thương mại sử dụng các máy bán hàng tự động chuyên
dùng cho một hoặc một vài loại hàng hóa nào đó đặt ở nơi công cộng. Khách
hàng khi bỏ tiền vào máy, máy sẽ tự động đẩy hàng ra cho người mua.
1.3. Nhiêm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
- Tính toán, phản ánh kịp thời, đầy đủ và chính xác tỡnh hỡnh bỏn hàng của doanh
nghiệp trong kỳ.
- Kiểm tra giỏm sỏt việc thanh toỏn và quản lý tiền hàng, theo dừi chi tiết số nợ
theo từng khỏch hàng, lụ hàng.
- Cung cấp thụng tin cần thiết về tỡnh hỡnh bỏn hàng theo cỏc chỉ tiờu nờu trờn để
phục vụ việc chỉ đạo, điều hành hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
2. Phương pháp bán hàng trong doanh nghiệp thương mại
2.1. Kế toỏn doanh thu bỏn hàng
2.1.1. Khỏi niệm doanh thu
Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế

toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp
góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu
2.1.2. Thời điểm ghi nhận doanh thu bán hàng
- Bỏn buụn qua kho, bỏn buụn vận chuyển thẳng theo hỡnh thức giao hàng trực
tiếp: thời điểm ghi nhận doanh thu là thời điểm đại diện bên mua ký nhận đủ hàng,
thanh toỏn tiền hàng hoặc chấp nhận nợ.
- Bỏn buụn vận chuyển thẳng theo hỡnh thức chuyển hàng: Thời điểm ghi nhận
doanh thu là thời điểm thu được tiền hoặc người mua chấp nhận thanh toán
- Bán lẻ hàng hóa: Thời điểm ghi nhận doanh thu là thời điểm nhận được bản cáo
bán hàng của nhân viên bán hàng.
- Bỏn hàng đại lý, ký gửi: Thời điểm ghi nhận doanh thu là thời điểm cơ sở đại lý,
ký gửi thanh toỏn tiền hàng hay chấp nhận thanh toỏn hoặc thụng bỏo hàng đó bỏn
được.
2.1.3. Cụng thức tớnh doanh thu bỏn hàng
Doanh thu bỏn hàng và
cung cấp, dịch vụ

=
Giá bán của hàng hóa
được coi là đó tiờu thụ *
Khối lượng hàng hóa,
dịch vụ tiêu thụ
Để xác định được kết quả bán hàng ta cần tính được doanh thu thuần
Doanh thu thuần về
bỏn hàng
= Doanh thu
bỏn hàng
- Cỏc khoản
giảm trừ
2.1.4. Chứng từ và sổ sỏch kế toỏn sử dụng

 Chứng từ kế toỏn
- Hóa đơn GTGT hay hóa đơn bán hàng, phiếu xuất kho kiờm vận chuyển nội bộ,
phiếu xuất kho gửi hàng đại lý
- Báo cáo bán hàng; Bảng kê bán lẻ hàng hóa, dịch vụ; bảng thanh toán hàng đại lý
( Ký gửi)
- Thẻ quầy hàng; giấy nộp tiền; bảng kờ nhận hàng và thanh toỏn hàng ngày
- Hóa đơn bán lẻ ( sử dụng cho máy tính tiền )
- Cỏc chứng từ khỏc cú liờn quan
 Sổ sỏch kế toỏn
- Sổ cỏi TK 511
- Sổ chi tiết TK 511
2.1.5. Tài khoản kế toỏn sử dụng
 TK 511: Doanh thu bỏn hàng và cung cấp dịch vụ
Tài khoản này dùng để phản ánh tổng doanh thu bán hàng thực tế và các khoản
giảm trừ doanh thu.
* Kết cấu của TK 511
TK 511
- Phản ánh khoản giảm giá hàng bán, chiết khấu
thương mại hàng bán bị trả lại
- Số thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, thuế
GTGT tính theo phương pháp trực tiếp phải nộp.
- Kết chuyển doanh thu thuần để xác định kết quả
bán hàng
Phản ỏnh tổng số doanh thu phỏt sinh trong kỳ
* TK 511 cuối kỳ không có số dư và có 4 tài khoản cấp 2
- TK 5111: “ Doanh thu bỏn hàng húa”
- TK 5112: “ Doanh thu bỏn cỏc thành phẩm”
- TK 5113: “ Doanh thu cung cấp dịch vụ”
- TK 5114: “ Doanh thu trợ cấp, trợ giỏ”
 TK 512 : Doanh thu nội bộ

Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu do bán hàng hóa, dịch vụ trong nội bộ,
giữa các đơn vị trực thuộc trong cựng một cụng ty hoặc tổng cụng ty.
* Kết cấu TK 512(tương tự TK 511)
* TK 512 cú 3 tài khoản cấp 2
- TK 5121: “ Doanh thu bỏn hàng hoa”
- TK 5122: “ Doanh thu bỏn hàng cỏc thành phẩm”
- TK 5123: “ Doanh thu cung cấp dịch vụ”
2.1.6. Phương pháp kế toỏn cỏc nghiệp vụ chủ yếu
2.1.6.1. kế toỏn bỏn hàng theo phương pháp kê khai thường xuyên
Trường hợp doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ
 Kế toỏn bỏn buụn qua kho theo hỡnh thức giao hàng trực tiếp.
Bỏn buụn qua kho theo hỡnh thức giao hàng trực tiếp: theo hỡnh thức này, doanh
nghiệp xuất kho hàng húa và giao trực tiếp cho đại diện bên mua.
* Phương pháp hạch toán kế toán bán buôn qua kho theo hỡnh thức giao hàng trực
tiếp theo sơ đồ (Sơ đồ 01)
 Kế toỏn bỏn buụn qua kho theo hỡnh thức chuyển hàng
Bỏn buụn hàng húa qua kho theo hỡnh thức chuyển hàng: theo hỡnh thức này, căn
cứ hợp đồng hoặc đơn đặt hàng, doanh nghiệp thương mại xuất kho hàng hóa,
dùng phương tiện vận tải của mỡnh hoặc đi thuê ngoài, chuyển hàng đến kho của
bên mua hoặc một địa điểm nào đó bên mua quy định trong hợp đồng.(Sơ đồ 02)
 Kế toỏn bỏn buụn vận chuyển thẳng theo hỡnh thức giao hàng trực tiếp