Tải Phân tích đoạn trích “Chí khí anh hùng” trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du - Dàn y + bài Phân tích chí khí anh hùng lớp 10

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Phân tích đoạn trích “Chí khí anh hùng” trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du</b>
<b>- Văn mẫu lớp 10</b>

<b>Dàn ý Phân tích trích đoạn Chí khí anh hùng</b>
<b>1. Mở bài:</b>

Tác giả: Đại thi hào Nguyễn Du, là danh nhân văn hóa Việt Nam.

Tác phẩm: Trích truyện Kiều nói lên tính cách và chí khí anh hùng của Từ Hải.
<b>2 .Thân bài:</b>

* Tính cách và chí khí anh hùng của Từ Hải:

- Sống với Kiều được nửa năm thì Từ Hải đã nghĩ đến nghiệp lớn
- “Động lòng bốn phương” cơng việc và chí lớn của người nam nhi

-“ trượng phu” là để chỉ người đàn ơng có chí khí, bậc anh hùng với hàm hàm nghĩa
khâm phục, ca ngợi.

- “thoắt”sự mau chóng trong việc thay đổi tâm trạng, dáng vẻ của Từ Hải.

-> Từ Hải đã thoát khỏi tình cảm cá nhân nhanh chóng đi làm việc lớn của cuộc đời.
- “Mênh mang” càng lộ ra độ rộng và cao của trời đất càng bật lên tư thế của chàng
giữa vũ trụ rộng lớn.

-“trơng vời” cái nhìn rộng lớn, sáng suốt.

-Từ Hải một mình cưỡi ngựa lên đường thẳng dong, cho thấy ý chí quyết tâm và bản
lĩnh của người anh hùng.

- Từ Hải ra đi không lưu luyến, bịn rịn tình cảm. Chàng coi Kiều như tâm phúc của

mình nhưng khơng thể để tình cảm cá nhân ảnh hưởng đến nghiệp lớn.

* Lời hứa của Từ Hải với Kiều:

- Chàng hứa Kiều khi nào “bao giờ mười vạn tinh binh”, “tiếng chng ngập đất
bóng tinh rợp đường”, “Làm cho rõ mặt phi thường” sự nghiệp ổn định sẽ cưới nàng
cho nàng cuộc sống hạnh phúc ấm no.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

* Sự dứt khoát của Từ Hải:

- Chim bằng là lồi chim của sự dũng mãnh, ý chí tác giả ví với Từ Hải, đã đến lúc
chàng tung bay đơi cánh để tìm khát vọng của bản thân.

- “ Dứt”, “quyết” khẳng định ý chí quyết tâm của Từ Hải.
* nghệ thuật:

- Tính chất ước lệ tượng trưng theo lối văn học cổ trung đại, lời thơ sâu sắc.
<b>3. Kết bài:</b>

Đoạn trích Chí khí anh hùng là đoạn trích hay và ý nghĩa. Ca ngợi chí làm trai, chí
khí của bậc đại trượng phu, lí tưởng về người anh hùng mang lại ánh sáng tươi đẹp
cho đời và tình cảm sâu sắc của Từ Hải và Kiều, những ước vọng đẹp cho tương lai.
<b>Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng mẫu 1</b>

Nếu Kim Trọng là một người thư sinh đèn sách hiếu học thì Từ Hải là một người
anh hùng với khí phách hiên ngang. Từ Hải là người đã cứu Thúy Kiều thoát khỏi
cảnh sống nhơ nhớp, ô nhục khi nàng rơi vào lầu xanh lần thứ hai. Hai người chung
sống với nhau rất hạnh phúc nhưng do Từ Hải muốn có được sự nghiệp lớn lao nên
đã từ biệt Thúy Kiều ra đi. Ý chí, quyết tâm ấy của chàng được thể hiện qua đoạn
trích "Chí khí anh hùng" nằm trong tác phẩm "Truyện Kiều" của Nguyễn Du.

Đoạn trích này nằm ở vị trí câu 2213 đến câu 2230 thể hiện lí tưởng về người anh
hùng của tác giả. Bốn câu thơ đầu của đoạn trích đã thể hiện khát vọng lên đường vì
sự nghiệp của Từ Hải:

<i>"Nửa năm hương lửa đương nồng</i>
<i>Trượng phu thoắt đã động lịng bốn phương</i>

<i>Trơng vời trời bể mênh mang</i>

<i>Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong".</i>

Trong lúc tình yêu và hạnh phúc vợ chồng đang nồng đượm, yên ấm, Từ Hải quyết
chí ra đi, rời xa người vợ tài sắc để thực hiện lí tưởng nam nhi của mình. Nam nhi
trong xã hội xưa muốn được cơng nhận thì phải có cơng danh, sự nghiệp, có được
những cơng trạng lớn lao. Chẳng vậy mà Nguyễn Công Trứ từng viết:

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i>Cho phỉ sức vẫy vùng trong bốn bể".</i>

Từ Hải là một đấng nam nhi muốn "vẫy vùng" nên đã "động lịng bốn phương".
Chàng là người có ý chí lập công danh, sự nghiệp lớn. Động từ "thoắt" vừa thể hiện
một trạng thái nhanh chóng vừa thể hiện sự dứt khoát, kiên quyết của Từ Hải. Tác
giả Nguyễn Du đã đặt người anh hùng vào tình thế khó xử khi một bên là hạnh phúc
vợ chồng chốn khuê phòng như một cám dỗ cịn một bên là khơng gian rộng lớn
thỏa sức thể hiện tráng trí bốn phương. Khơng làm bạn đọc thất vọng, bậc trượng
phu ấy đã lựa chọn con đường theo đuổi hồi bão, lí tưởng cuộc đời mình. Nguyễn
Du đã thể hiện sự trân trọng nhân vật Từ Hải khi gọi chàng là "trượng phu" - người
nam nhi có chí lớn, là bậc anh hùng trong thiên hạ. Dù cuộc sống vợ chồng còn
nhiều lưu luyến, vẻ đẹp khiến "hoa ghen", "liễu hờn" của người vợ Thúy Kiều cịn
níu bước chân người anh hùng nhưng Từ Hải vẫn quyết lên đường chinh chiến để

thực hiện khát vọng "vẫy vùng trong bốn bể" mà không một chút do dự, phân vân.
Một con người "Dọc ngang nào biết trên đầu có ai" như Từ Hải muốn thỏa sức tung
hồnh khắp thiên hạ cũng là điều dễ hiểu. Hình ảnh Từ Hải ra đi một mạch cùng
thanh gươm trên yên ngựa trong cõi "trời bể mênh mang" thật oai phong, lẫm liệt.
Những hạnh phúc cá nhân riêng tư không thể làm chùn bước chân của người anh
hùng. Từ Hải "khơng phải là người một nhà, một họ, một xóm, một làng, mà là
người của trời đất, của bốn phương" (Hoài Thanh). Chàng đối diện với trời đất, vũ
trụ bằng một tâm thế đầy chủ động.

Cuộc chia ly nào cũng gắn với nỗi buồn, những giọt nước mắt và cuộc chia ly của
Thúy Kiều - Kim Trọng cũng không ngoại lệ:

<i>"Nàng rằng: Phận gái chữ tòng</i>
<i>Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi"</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

lòng ở bên Từ Hải. Nhưng với nghĩa khí của một bậc quân tử, Từ Hải đã đáp lại
rằng:

<i>"Từ rằng: Tâm phúc tương tri</i>
<i>Sao chưa thốt khỏi nữ nhi thường tình?</i>

<i>Bao giờ mười vạn tinh binh</i>

<i>Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường.</i>
<i>Làm cho rõ mặt phi thường</i>

<i>Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia"</i>

Hai người đã hiểu rõ lòng dạ của nhau đến mức sâu sắc vậy tại sao Kiều vẫn "chưa
thoát khỏi nữ nhi thường tình". Đó là lời trách cứ Thúy Kiều tuy là tri âm tri kỉ mà

tại sao lại không thấu hiểu cho hành động của Từ Hải. Đồng thời đó cũng là lời
động viên, khuyên nhủ Thúy Kiều vượt qua những trắc trở trước mắt để hướng về
tương lai tốt đẹp sau này và mong muốn nàng đừng quá lo lắng cho mình. Từ Hải
thuyết phục, hứa hẹn với Thúy Kiều bằng tình cảm chân thành, sâu nặng. Từ Hải ra
đi lập sự nghiệp, công danh đến khi trở thành một con người xuất chúng, phi thường
và nắm giữ trong tay "mười vạn tinh binh"thì chàng sẽ quay trở về rước Kiều "nghi
gia" bằng những hình thức lễ nghi trang trọng. Vợ chồng đoàn tụ trong âm thanh
rộn rã của "tiếng chiêng dậy đất" và khung cảnh ngập tràn bóng cờ trên các con
đường.

Để từ chối khéo léo mong muốn của Thúy Kiều, Từ Hải đã sử dụng những lời lẽ
đầy sức thuyết phục:

<i>"Bằng nay bốn bể không nhà</i>
<i>Theo càng thêm bận biết là đi đâu?</i>

<i>Đành lịng chờ đó ít lâu</i>

<i>Chầy chăng là một năm sau vội gì!"</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

công trở về. Một năm chờ đợi không phải thời gian q dài nhưng nó lại thể hiện chí
khí,lịng quyết tâm cao độ của người anh hùng Từ Hải. Việc gây dựng sự nghiệp,
công danh không phải là chuyện ngày một ngày hai mà đó cịn là chuyện của cả đời
người nhưng Từ Hải lại hứa với Thúy Kiều sẽ đạt được công danh sau một năm
nữa. Phải là người có quyết tâm cao độ, tin vào khả năng của bản thân thì mới có lời
hứa như vậy.

Nếu cuộc chia tay của đôi vợ chồng trong "Chinh phụ ngâm" được Đặng Trần Côn
miêu tả:

<i>"Nhủ rồi tay lại cầm tay</i>

<i>Bước đi một bước giây giây lại dừng"</i>

thì cuộc chia tay của Từ Hải và Thúy Kiều trong đoạn trích "Chí khí anh hùng"
được Nguyễn Du miêu tả với sự dứt khốt:

<i>"Quyết lời dứt áo ra đi</i>

<i>Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi".</i>

Người xưa có câu anh hùng khó qua ải mĩ nhân nhưng với khát vọng lớn lao của
con người đầu đội trời chân đạp đất thì ải mĩ nhân khơng làm khó được Từ Hải.
Hành động "dứt áo ra đi" của chàng thể hiện thái độ dứt khoát, không chút tơ
vương, vướng bận chuyện cá nhân. Theo truyện ngụ ngôn trong sách Trang Tử,
"chim bằng là giống chim rất lớn, đập cánh làm động nước trong ba ngàn dặm, cưỡi
gió mà bay lên chín ngàn dặm. Chim bằng trong thơ văn thường tượng trưng cho
khát vọng của người anh hùng có bản lĩnh phi thường, khát khao làm nên sự nghiệp
lớn". Tư thế ra đi của Từ Hải được thể hiện qua hình ảnh ẩn dụ chim bằng thật oai
phong và có sức mạnh phi thường. Đó là cái nhìn thể hiện tâm hồn lãng mạn của
một nhà thơ trung đại.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng mẫu 2</b>

Đoạn trích Chí khí anh hùng từ câu 2213 đến câu 2230 trong Truyện Kiều của đại
thi hào Nguyễn Du, nói về Từ Hải, một hình tượng nhân vật lí tưởng thể hiện ước
mơ lãng mạn về một người anh hùng có những phẩm chất, phi thường.

Rơi vào lầu xanh lần thứ hai, Thúy Kiều luôn sống trong tâm trạng chán chường,
tuyệt vọng:

<i>Biết thân chạy chẳng khỏi trời,</i>
<i>Cũng liều mặt phấn cho rồi ngày xanh.</i>

Thế rồi Từ Hải đột nhiên xuất hiện. Từ Hải tìm đến với Thúy Kiều như tìm đến với
tri âm, tri kỉ. Trong vũng lầy nhơ nhớp của chốn lầu xanh, Từ Hải đã tinh tường
nhận ra phẩm chất cao quý của Thúy Kiều và với con mắt tinh đời, ngay từ cuộc gặp
gỡ đầu tiên Kiều đã thầm khẳng định Từ Hải là người duy nhất có thể tát cạn bể oan
cho mình. Nàng khiêm nhường bày tỏ:

<i>Rộng thương cỏ nội hoa hèn,</i>
<i>Chút thân bèo bọt dám phiền mai sau</i>

Hai người, một là gái giang hồ, một đang làm "giặc", đều thuộc hạng người bị xã
hội phong kiến khinh rẻ nhất, đã đến với nhau tâm đầu ý hợp trong một mối tình tri
kỉ. Từ Hải đánh giá Kiều rất cao, cịn Kiều nhận ra Từ là đấng anh hùng. Nhưng
tình yêu không thể giữ chân Từ Hải được lâu. Đã đến lúc Từ Hải ra đi để tiếp tục
tạo lập sự nghiệp. Đoạn trích này cho thấy một Từ Hải đầy chí khí anh hùng, mà
cũng đượm chút cơ đơn, trống trải giữa đời.

Trước sau đối với Từ Hải, Nguyễn Du vẫn dành cho chàng thái độ trân trọng và
kính phục, ở chàng, nhất cử nhất động đều thể hiện rõ chí khí, cốt cách anh hùng.
Trên con đường tạo dựng nghiệp lớn, cuộc hôn nhân bất ngờ giữa chàng với Thúy
Kiều chỉ là phút chốc nghỉ ngơi. Cuộc hôn nhân của họ đang hạnh phúc hơn bao giờ
hết. Ấy vậy mà, chỉ mới sáu tháng vui hưởng hạnh phúc bên Thúy Kiều, Từ Hải đã
lại động lòng bốn phương, dứt khoát lên đường, tiếp tục sự nghiệp lớn lao đang còn
dang dở:

<i>Nửa năm hương lửa đương nồng,</i>
<i>Trượng phu thoắt đã động lịng bốn phương.</i>

<i>Trơng vời trời bể mênh mang,</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Từ Hải được tác giả miêu tả là con người đa tình, nhưng trước hết Từ Hải là một
tráng sĩ, một người có chí khí mạnh mẽ. Chí là mục đích cao cả hướng tới, khí là
nghị lực để đạt tới mục đích, ở con người này, khát khao được vẫy vùng giữa trời
cao đất rộng như đã trở thành một khát vọng bản năng tự nhiên, không có gì có thể
kiềm chế nổi.

Trước lúc gặp gỡ và kết duyên với Thúy Kiều, Từ Hải đã là một anh hùng hảo hán:
Dọc ngang nào biết trên đầu có ai, đã từng: Nghênh ngang một cõi biên thùy. Cái
chí nguyện lập nên công danh, sự nghiệp ở chàng là rất lớn. Vì thế khơng có gì cản
được bước chân chàng.

Dù Nguyễn Du khơng nói cụ thể là Từ Hải ra đi làm gì nhưng nếu theo dõi mạch
truyện và những câu chàng giải thích để Thúy Kiều an lịng thì người đọc sẽ hiểu cả
một sự nghiệp vinh quang đang chờ chàng ở phía trước. Từ Hải khơng phải là con
người của những đam mê thông thường mà là con người của sự nghiệp anh hùng.
Đang sống trong cảnh nồng nàn hương lửa. Từ chợt động lòng bốn phương, thế là
tồn bộ tâm trí hướng về trời biển mênh mang, và lập tức một mình với thanh gươm
yên ngựa, lên đường thẳng rong. Chữ trượng phu trong Truyện Kiểu chỉ xuất hiện
một lần dành riêng đã nói về Từ Hải. Điều đó cho thấy Nguyễn Du đã dùng từ
trượng phu với nghĩa Từ Hải là người đàn ơng có chí khí lớn. Chữ thoắt thể hiện
quyết định nhanh chóng, dứt khốt của chàng. Bốn chữ động lịng bốn phương nói
lên được cái ý Từ Hải "khơng phải là người của một nhà, một họ, một xóm, một
làng mà là người của trời đất, của bốn phương". (Hồi Thanh).

Động lịng bốn phương là thấy trong lịng náo nức cái chí tung hoành khắp bốn
phương trời. Con người phi thường như chàng chẳng thể giam hãm mình trong một
khơng gian chật hẹp. Chàng nghĩ rất nhanh, quyết định lại càng nhanh. Một thanh

gươm, một con tuấn mã, chàng hối hả lên đường. Ấy là bởi khát vọng tự do luôn sôi
sục trong huyết quản của người anh hùng. Hồi Thanh bình luận: Qua câu thơ, hình
ảnh của con người "thanh gươm yên ngựa" tưởng như che đầy cả trời đất".

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

nhưng cần phải miêu tả như thế mới biểu hiện được sự quyết đoán và cốt cách phi
thường của Từ Hải.

Thúy Kiều biết rõ Từ Hải ra đi sẽ lâm vào tình cảnh bốn bể khơng nhà, nhưng vẫn
khẩn thiết xin được cùng đi, nàng rằng: Phận gái chữ tòng, chàng đi thiếp cũng một
lòng xin đi. Ngắn gọn thế thơi, nhưng quyết tâm thì rất cao. Chữ tịng ở đây khơng
chỉ có nghĩa như trong sách vở thánh hiền của đạo Nho: tại gia tòng phụ, xuất giá
tòng phu..., mà còn ngụ ý tiếp sức, chia sẻ nhiệm vụ, muốn cùng được gánh vác với
chồng.

Lời Từ Hải nói trong lúc tiễn biệt càng thể hiện rõ chí khí anh hùng của nhân vật
này:

<i>Từ rằng: "Tâm phúc tương tri,</i>
<i>Sao chưa thốt khỏi nữ nhi thường tình?</i>

<i>Bao giờ mười vạn tinh binh,</i>

<i>Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường.</i>
<i>Làm cho rõ mặt phi thường,</i>

<i>Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia.</i>
<i>Bằng nay bốn bể không nhà,</i>
<i>Theo càng thêm bận biết là đi đâu?</i>

<i>Đành lịng chờ đó ít lâu,</i>

<i>Chầy chăng là một năm sau vội gì!"</i>

Đã là tâm phúc tương tri có nghĩa là hai ta đã hiểu biết lịng dạ nhau sâu sắc, vậy mà
sao, dường như nàng chưa thấu tâm can ta, nên chưa thốt khỏi thói nữ nhi thường
tình. Lẽ ra, nàng phải tỏ ra cứng cỏi để xứng là phu nhân của một bậc trượng phu.
Lí tưởng anh hùng của Từ Hải bộc lộ qua ngôn ngữ mang đậm khẩu khi anh hùng.
Khi nói lời chia tay với Thúy Kiều chàng khơng quyến luyến, bịn rịn vì tình chồng
vợ mặn nồng mà qn đi mục đích cao cả. Nếu thực sự quyến luyến, Từ Hải sẽ chấp
nhận cho Thúy Kiều đi theo.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

trong lời trách: Sao chưa thốt khỏi nữ nhi thường tình cịn bao hàm ý khun Thúy
Kiều hãy vượt lên tình cảm thơng thường để xứng đáng là vợ của một anh hùng.
Cho nên sau này trong nỗi nhớ của Kiều: cánh hồng bay bổng tuyệt vời, Đã mòn
con mắt phương trời đăm đăm, khơng chỉ có sự mong chờ, mà cịn có cả hi vọng
vào thành công và vinh quang trong sự nghiệp của Từ Hải.

Từ Hải là con người rất mực tự tin. Trước đây, chàng đã ngang nhiên xem mình là
anh hùng giữa chốn trần ai. Giờ thì chàng tin rằng tất cả sự nghiệp như đã nắm chắc
trong tay. Dù xuất phát chỉ với thanh gươm yên ngựa, nhưng Từ Hải đã tin rằng
mình sẽ có trong tay mười vạn tinh binh, sẽ trở về trong hào quang chiến thắng:
Tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường, để rõ mặt phi thường với Thúy Kiều, để
đem lại vẻ vang cho người phụ nữ mà chàng hết lòng yêu mến và trân trọng. Từ Hải
đã khẳng định muộn thì cũng không quá một năm, nhất định sẽ trở về với cả một cơ
đồ to lớn.

Không chút vấn vương, bi lụy, không dùng dằng, quyến luyến như trong các cuộc
chia tay bình thường khác, Từ Hải có cách chia tay mang đậm dấu ấn anh hùng của
riêng mình. Lời chia tay mà cũng là lời hứa chắc như đinh đóng cột; là niềm tin sắt
đá vào chiến thắng trong một tương lai rất gần. Hai câu thơ cuối đoạn đã khẳng định
thêm quyết tâm ấy:

<i>Quyết lời dứt áo ra đi,</i>
<i>Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi.</i>

Nguyễn Du mượn hình ảnh phim bằng (đại bàng) trong văn chương cổ điển, thường
tượng trưng cho khát vọng của những người anh hùng có bản lĩnh phi thường, muốn
làm nên sự nghiệp lớn lao để chỉ Từ Hải. Cuộc ra đi đột ngột, không báo trước, thái
độ dứt khoát lúc chia tay, niềm tin vào thắng lợi... tất cả đều bộc lộ chí khí anh hùng
của Từ Hải. Đã đến lúc chim bằng tung cánh bay lên cùng gió mây chín ngàn dặm
trên cao.

Hình ảnh: gió mây bằng đã đến kì dặm khai là mượn ý của Trang Tử tả chim bằng
khi cất cánh lên thì như đám mây ngang trời và mỗi lần bay thì chín vạn dậm mới
nghỉ, đối lập với những con chim nhỏ chỉ nhảy nhót trên cành cây đã diễn tả những
giây phút ngây ngất say men chiến thắng của con người phi thường lúc rời khỏi nơi
tiễn biệt.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

ngôn ngữ của nhà thơ trong việc diễn tả chí khí anh hùng cùng khát vọng tự do của
nhân vật Từ Hải.

Từ Hải là hình ảnh thể hiện mạnh mẽ cái ước mơ cơng lí vẫn âm ỉ trong cảnh đời tù
túng của xã hội cũ. Từ Hải ra đi để vẫy vùng cho phỉ sức, phỉ chí, nhưng nếu hiểu
kỹ càng cịn thêm một lí do nữa là vì bất bình trước những oan khổ của con người bị
chà đạp như Thúy Kiều thì khơng hẳn là khơng có căn cứ. Điều chắc chắn là cái
khao khát của Từ Hải muốn được tung hoành, thong dong bốn bể để thực hiện ước
mơ cơng lí chứ khơng bao giờ nhằm mục đích thiết lập một ngai vàng quyền lực
tầm thường.

Nguyễn Du đã thành công trong việc chọn lựa từ ngữ, hình ảnh và biện pháp miêu
tả có khuynh hướng lí tưởng hóa để biến Từ Hải thành một hình tượng phi thường

với những nét tính cách đẹp đẽ, sinh động. Đoạn trích tuy ngắn nhưng ý nghĩa lại rất
lớn. Nó góp phần tơ đậm tính cách của người anh hùng Từ Hải - nhân vật lí tưởng,
mẫu người đẹp nhất trong kiệt tác Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du.

<b>Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng mẫu 3</b>

Nhắc đến đại thi hào dân tộc Nguyễn Du, ta không thể nào không nhắc đến "Truyện
Kiều" – một tác phẩm chứa đựng tinh thần nhân đạo sâu sắc, đề cao giá trị con
người và lên tiếng tố cáo xã hội phong kiến thối nát.

Đoạn trích "Chí khí anh hùng" trích trong "Truyện Kiều", Nguyễn Du đã dành
những lời thơ của mình để nói về Từ Hải – người anh hùng lí tưởng có những phẩm
chất cao đẹp, phi thường.

Có thể nói trong đoạn trích này, Nguyễn Du đã xây dựng một hình tượng nhân vật
Từ Hải hồn tồn mới so với hình tượng nhân vật này trong "Kim Vân Kiều truyện"
của Thanh Tâm Tài Nhân, ở "Truyện Kiều" của Nguyễn Du, hình tượng Từ Hải
giống như một tướng cướp đã bị lược bỏ, thay vào đó là một hình tượng Từ Hải như
một vị anh hùng tuyệt đẹp, phi thường. Hình tượng này là sự hợp nhất của hình
tượng nhân vật có tính ước lệ – là nghệ thuật miêu tả nhân vật đặc sắc của Nguyễn
Du và hình tượng con người vũ trụ với nét vĩ đại, lớn lao.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

người này. Đó chính là lí do mà khi mối tình của họ vừa chớm nở được "nửa năm"
thì Từ Hải đã tiếp tục lên đường với khát khao cháy bỏng gây dựng sự nghiệp của
mình:

<i>Nửa năm hương lửa đương nồng</i>
<i>Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương</i>

<i>Trông vời trời bể mênh mang</i>

<i>Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong</i>

Mặc dù trong thời gian sáu tháng, tình u của họ ln nồng nàn, cháy bỏng nhưng
với chí lớn và khát khao cơng danh nghiệp lớn Từ Hải thoắt đã "động lòng bốn
phương". "Lòng bốn phương" ở đây là hình ảnh tượng trưng, ước lệ cho chí nguyện
lập cơng danh, sự nghiệp của Từ Hải. Hình ảnh "trời bể mênh mang" cũng mang ý
nghĩa tương tự như vậy. Chúng như một sự ước lệ tạo nên một tầm vóc lớn lao, phi
thường cho Từ Hải. Có thể nói tình u hay bất cứ một cái gì cũng không đủ sức để
ngăn cản được bước chân của chàng. Trong cả một tác phẩm dài, Nguyễn Du chỉ
dành duy nhất một từ "trượng phu" cho Từ Hải như thể khẳng định một chí khí lớn
ở chàng. Hình ảnh "thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong" diễn tả một phong
thái ung dung của người "trượng phu" trên con đường gây dựng sự nghiệp ấy.

Đối với Thúy Kiều, Từ Hải khơng chỉ như một người chồng mà cịn như một vị ân
nhân có ơn vơ cùng lớn đã cứu Kiều thốt khỏi chốn lầu xanh ơ nhục. Vì vậy, trước
quyết tâm ra đi vì nghiệp lớn của chồng mình, Thúy Kiều đã xin đi theo để là người
chăm sóc, nâng khăn sửa túi cho chàng:

<i>Nàng rằng: Phận gái chữ tòng</i>
<i>Chàng đi thiếp cũng quyết lòng xin đi</i>

Nàng xin đi để được làm trọn chữ "tịng" vì theo nàng thì "xuất giá tịng phu" lấy
chồng thì phải theo chồng, nguyện cùng chồng gánh vác mọi chuyện.

Nhưng lời Từ Hải đã quyết, như để làm an lòng Thúy Kiều:
<i>Từ rằng: Tâm phúc tương tri</i>
<i>Sao chưa thốt khỏi nữ nhi thường tình?</i>

<i>Bao giờ mười vạn tinh binh</i>

<i>Tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường</i>
<i>Làm cho rõ mặt phi thường</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Trước lời xin đi theo của Thúy Kiều, Từ Hải như trách Kiều: "Sao chưa thốt khỏi
nữ nhi thường tình"', đó cũng như một lời khuyên Kiều đừng xem nặng quá vấn đề
"lấy chồng là phải theo chồng", hãy xem nhẹ chuyện tình cảm vì sự nghiệp lớn lao
của chồng. Với một quyết tâm, chí khí lớn lao, Từ Hải nói như hứa hẹn sẽ gây dựng
được một cơ đồ to lớn, nắm chắc trong tay "mười vạn tinh binh" và chàng sẽ trở về
để đón Kiều trong "tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp trời". Lúc thành cơng quay
trở lại cũng là lúc Từ Hải sẽ "rước nàng nghi gia", đem lại địa vị và danh phận cho
người mà chàng xem là tri âm tri kỉ. Những lời của Từ Hải vào khoảnh khắc tiễn
biệt này càng làm rõ "chí khí anh hùng" của nhân vật này, thay vì những lời nói thể
hiện sự bịn rịn, quyến luyến khi chia tay thì là những ước mơ, sự khẳng định nhất
định sẽ thành cơng của chàng.

Từ Hải cịn thể hiện chí khí của mình ở việc cho rằng Thúy Kiều đi theo sẽ "càng
thêm bận" nhưng sâu thẳm bên trong là sự lo lắng cho Kiều khi đi theo sẽ phải chịu
cực khổ, nay đây mai đó "bốn bể khơng nhà":

<i>Bằng ngay bốn bể không nhà</i>
<i>Theo càng thêm bận, biết là đi đâu</i>

Chàng còn dám khẳng định chắc chắn thời gian mà mình sẽ quay về đó là khoảng
thời gian một năm. Từ Hải khuyên Kiều ở nhà đợi chàng trở về trong sự chiến thắng
vẻ vang, hiển hách:

<i>Đành lịng chờ đó ít lâu</i>
<i>Chầy chăng là một năm sau vội gì.</i>

Cách chia tay của Từ Hải rất khác biệt ở chỗ những lời chia tay được thay bằng
những lời hứa vào một chiến thắng không xa, sự quyến luyến được thay bằng một
quyết tâm vào tương lai.

<i>Quyết lời dứt áo ra đi</i>
<i>Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi</i>

Chàng dứt khốt ra đi với một quyết tâm sắt đá như cánh chim bằng khi đã cất cánh
tung bay trên bầu trời thì phải bay thật xa mới nghỉ cũng như Từ Hải khi đã chiến
thắng, thành cơng thì mới quay trở về.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

cơng khi xây dựng hình tượng nhân vật này chính bằng tài năng nghệ thuật thể hiện
ở sự sáng tạo độc đáo và sự đam mê văn chương của mình.

<b>Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng mẫu 4</b>

Có một nhà thơ mà người Việt Nam khơng ai là khơng biết đến. Có một truyện thơ
mà hơn 200 năm qua không mấy người Việt Nam không thuộc vài câu hay vài đoạn.
Người ấy, thơ ấy đã từng được Tố Hữu ngợi ca:

<i>“Tiếng thơ ai động đất trời</i>
<i>Nghe như non nước vọng lời ngàn thu”</i>

Khơng ai khác đó chính là Nguyễn Du và kiệt tác Truyện Kiều. Mỗi một đoạn, mỗi
câu thơ đều là “lời lời châu ngọc, hàng hàng gấm thêu” mà thi gia dầy công chắp
bút. Đằng sau số phận cuộc đời nhân vật đều được gửi gắm biết bao giá trị nhân đạo
sâu sắc. Đó là niềm trân trọng nâng niu ước mơ khát vọng con người. Đó là tiếng
nói lên án tố cáo những thế lực xấu xa đứng đằng đằng sau. Và hơn thế nữa nó phản
ảnh chân thực giấc mơ tự do cơng lí mà đoạn trích “Chí khí anh hùng” chính là tiêu
biểu nhất cho điều này.

Sau tháng ngày ân ái bên Thúc Sinh, Kiều lại một lần nữa sa thân vào chốn lầu xanh
nhơ nhớp, một lần nữa quay trở lại với Tú Bà để sống thân phận của người kĩ nữ
hèn mọn. Cứ tưởng rằng, cuộc đời nàng đã đặt một dấu chấm hết trong tối tăm và
đầy rẫy những bất hạnh. Thế nhưng, giữa cơn phong ba, Từ Hải bỗng dưng “vụt đến
như một ngôi sao lạ chiếu sáng một đoạn đời nàng” (Hoài Thanh). Chàng chuộc
Kiều ra, trả lại cho Kiều sự tự do xứng đáng. Hai người họ đến bên nhau với tấm
lòng của những bậc tri kỉ giữa “trai anh hùng’’ và “gái thuyền quyên”. Nhưng hạnh
phúc chưa được bao lâu, thì cái “thói vẫy vùng” của bậc giang hồ lại được dịp sục
sôi,cái khát khao dựng nên nghiệp lớn bỗng thúc dục mạnh mẽ bước chân người anh
hùng. Đoạn trích chính là miêu tả cảnh Từ Hải từ biệt Thúy Kiều để ra đi. Khác với
Thanh Tâm Tài Nhân trong “Kim Vân Kiều truyện” chỉ thuật lại trong đơi ba dịng
ngắn ngủi “Từ Hải sắm một căn nhà ở với Kiều được năm tháng rồi từ biệt ra đi” thì
Nguyễn Du với bút xuất chúng của mình đã dựng nên một cảnh li biệt giữa đơi trai
gái để hồn thiện giấc mộng anh hùng “đầu đội trời, chân đạp đất” lớn nhất của
cuộc đời mình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<i>“Nửa năm hương lửa đương nồng</i>
<i>Trượng phu thoắt đã động lịng bốn phương</i>

<i>Trơng vời trời bể mênh mang</i>

<i>Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”.</i>

Nguyễn Du đã làm khó bậc anh hùng khi đặt chàng trong hai khoảng không gian đối
lập nhau. Một bên là không gian khuê phịng với “hương lửa đương nồng” với tình
cảm lứa đơi đầy những cám dỗ, có thể níu kéo bất kì một người đàn ông nào. Trái
lại, một bên là không gian vũ trụ bao la có sức vẫy gọi mãnh liệt. Đường đường là
đấng “trượng phu” Từ không một phút níu kéo giằng xé hay do dự mà khẳng khái
đưa ra quyết định của chính mình. Chàng vốn sinh ra không phải là con người của

những đam mê thông thường mà là người của những sự nghiệp vĩ đại- sự nghiệp
của bậc anh hùng. Hiểu thấu được khát khao ấy, Nguyễn Du đã trân trọng gọi nhân
vật của mình bằng hai tiếng “trượng phu” – người đàn ơng có trí lớn .Rõ ràng, hai
chữ này chỉ xuất hiện duy nhất một lần trong truyện Kiều và dành riêng cho Từ.
Thứ tình cảm vợ chồng giản đơn đâu thể nào níu giữ bước chân người anh hùng
thêm nữa. Tiếng gọi của lí trí thúc dục chàng đi theo đuổi và thực hiện hồi bão của
cuộc đời. Cái ánh mắt trơng vào “trời bể mênh mang” là ánh nhìn hướng đến một
khoảng không gian xa hơn rộng hơn nơi mà bậc hào kiệt thỏa trí vẫy vùng với
những đam mê, lí tưởng. Hình ảnh cuối cùng “Thanh gươm yên ngựa lên đường
thẳng rong” khơng chỉ tái hiện hình ảnh con người mạnh mẽ, hào hùng đặt trên nền
kì vĩ của khơng gian mà cịn mở ra tâm thế nhân vật khơng hề có một chút nào là do
dự ln hành động thật dứt khoát, quả quyết. Đến đây, ta chợt bắt gặp những điểm
tương đồng trong thơ Nguyễn Du với các nhà thơ cùng thời. Là hình ảnh chinh phu
oai hùng trước buổi ra trận:

<i>“Chí làm trai dặm nghìn da ngựa</i>
<i>Gieo thái sơn nhẹ tựa hồng mao”</i>
Hay như:

<i>“Chàng tuổi trẻ vốn dòng hào kiệt</i>
<i>Xếp bút nghiêng theo việc binh đao</i>

<i>Dã nhà đeo bức chiến hào</i>
<i>Thét roi cầm vị ào ào gió thu”</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

Cả Nguyễn Du và Đoàn Thị Điểm đều mượn hình ảnh vốn của thiên nhiên vũ trụ để
nâng cao tầm vóc, kích thước nhân vật anh hùng của mình. Thế nhưng, nếu “chí làm
trai” trong những câu thơ của “chinh phụ ngâm” là lập nên sự nghiệp là lưu danh,
lập cơng với núi sơng thì với “chí anh hùng” lập nên sự nghiệp lại là để yên bề gia
thất. Có thể nói đúng như những lời nhận định của Hoài Thanh “Từ Hải hiện ra

trong bốn câu đầu không phải người của một nhà, một họ, một làng mà là người của
trời đất, của bốn phương…” chỉ bằng ngịi bút xuất thần của thi nhân cùng với cái
nhìn đầy trân trọng ngưỡng mộ dành cho nhân vật. Lời thơ tuy ít mà ý thơ thì trải ra
đến vơ cùng.

Lẽ thường, cuộc chia tay nào cũng đầy nước mắt, cũng đọng những dùng dằng
chẳng nỡ của kẻ ở với người đi. Với Từ và Kiều cũng không phải là ngoại lệ. Nàng
khơng muốn một thân một mình, giường đơn gối chiếc trong căn nhà lạnh lẽo, nàng
một mực muốn được sẻ chia, được gánh vác sự nghiệp với Từ Hải. Lời lẽ nghe sao
mà tha thiết thế:

<i>Nàng rằng: “Phận gái chữ tòng</i>
<i>Chàng đi thiếp cùng một lòng xin đi”</i>

Kiều một lịng xin đi theo âu cũng là hợp tình hợp lí với đạo Nho truyền thống. Nho
giáo viết đã phận nữ nhi “tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phụ tử tòng tử”. Thế
nhưng, trái với những mong mỏi của nàng, Từ ngay lập tức đáp lại:

<i>Từ rằng: “Tam phúc tương tri</i>
<i>Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình”</i>

Mới nghe qua thì cứ nghĩ là một lời trách cứ nhưng đằng sau đó lại là lời động viên
người tri kỉ của mình biết vượt lên những tình cảm thơng thường để sánh cùng trí
lớn của người anh hùng. Vì vậy, sau này khi nói về nỗi nhớ nhung da diết của Thúy
Kiều dành cho Từ Hải, Nguyễn Du viết:

<i>“Cánh hồng bay bổng tuyệt vời</i>
<i>Đã mòn con mắt phương trời đăm đăm”</i>

Nàng hướng con mắt về phương trời xa khơng chỉ để tìm kiếm một dáng hình thân

thuộc khi xưa, đó cịn là sự ngóng đợi vào sự nghiệp lớn lao mà Từ Hải đã dốc lòng
dựng xây:

<i>“Bao giờ mười vạn tinh binh</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<i>Làm cho rõ mặt phi thường</i>
<i>Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia”</i>

Ngày chàng hồn thành xong nghiệp lớn cũng sẽ chính là ngày chàng trở về đón
nàng trong tư cách là một người chủ tướng chỉ huy mười vạn tinh binh với chiêng
chống dậy đất, cờ quạt dậy đường. Những lời thốt lên từ người anh hùng khơng hề
mang tính chất khoa trương mà đầy quả quyết chắc chắn thể hiện sự tự tin tuyệt đối
của nhân vật vào cơ đồ mà mình tạo dựng. Niềm tin mãnh liệt của Từ truyền sang
cho Kiều và lan tỏa ra khắp tất thấy bạn đọc.

Đoạn trích kết lại với hai câu thơ gây ấn tượng sâu đậm bở hình ảnh ước lệ:
<i>“Quyết lời dứt áo ra đi</i>

<i>Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi”</i>

Trong thơ ca trung đại cổ điển ,hành động “dứt áo ra đi” khơng phải là q xa lạ, nó
mang tính chất lưu luyến bịn rịn chẳng nỡ rời xa. Thế nhưng, đặt trong đoạn trích và
đặt trong hình tượng Từ Hải thì đó lại thể hiện sự mạnh mẽ, quyết đốn của bậc nam
nhi. Phải chăng vì thế mà Nguyễn Du đã khơng chút do dự nâng nhân vật của mình
lên, ví hình ảnh chàng lúc lên đường với hình ảnh chim bằng cất cánh bay vào mn
trùng dặm khơi? Hình ảnh đó phần nào thể hiện cái nhìn lãng mạn và khát vọng
thốt khỏi thời đại mình- một tư tưởng tiến bộ vượt bậc so với những người đương
thời.

Đoạn trích “Chí khí anh hùng” xây dựng hình tượng Từ Hải bằng bút pháp ước lệ

hóa kết hợp với lối ngơn ngữ giàu sức gợi đã khẳng định rõ phẩm chất cốt lõi của
người anh hùng khơng để tình cảm riêng rằng buộc chí lớn ln ln hành động đề
hướng tới sự nghiệp cao cả, vĩ đại. Nhờ đó mà nhân vật có một sức sống đậm sâu
trong lịng bạn đọc mn đời.

<b>Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng mẫu 5</b>

<i>Từ Hải “khách biên đình” oai phong lẫm liệt:</i>
<i>“Râu hùm hàm én mày ngài.</i>

<i>Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao”.</i>

Từ Hải đã chuộc Kiều ra khỏi lầu xanh, đã tái sinh cuộc đời nàng, nâng Kiều thành
một mệnh phụ phu nhân:

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<i>Phỉ nguyền sánh phượng, đẹp duyên cưỡi rồng”.</i>

Nhưng chỉ một thời gian ngắn sau đó. Từ Hải đã giã biệt phu nhân để lên đường
chinh chiến quyết “rạch đôi sơn hà”:

<i>“Nửa năm hương lửa đương nồng,</i>
<i>Trượng phu thoắt đã động lịng bấn phương.</i>

<i>Trơng vời trời bể mênh mang.</i>

<i>Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”.</i>

Bức chân dung Từ Hải hiện lên trong cảnh giã biệt thật đẹp. Bốn phương trời xa vẫy
gọi, “thoắt đã động lòng” đấng trượng phu. Cuộc sống êm ấm gối chăn đầy hạnh
phúc “hương lửa đương nồng” cũng khơng thể níu giữ. Một cái nhìn vời vợi “trời bể

mênh mang”. Đó là cái nhìn mang tầm vũ trụ của một anh hùng chí lớn, như
Nguyễn Cơng Trứ từng thổ lộ:

<i>“Chí làm trai nam bắc tây đông,</i>
<i>Cho phỉ sức vẫy vùng trong bốn bể”.</i>

<i>(Chí anh hùng)</i>
“Thoắt” nghĩa vụt chốc, diễn ra rất nhanh và bất ngờ. Thoắt đã thể hiện sự chấn
động vô cùng mạnh mẽ trong tâm hồn đấng trượng phu. Từ Hải đã ra đi với khát
vọng lập nên sự nghiệp, bằng võ công của bậc tài trai:

<i>“Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”.</i>

Kiều đã coi chữ “tòng” làm trọng; tòng phu là một trong đạo tam tòng của người
phụ nữ ngày xưa. Đó cũng là một nét đẹp đạo đức Thuý Kiều:

<i>“Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi”</i>

Từ Hải đã nói với Kiểu bao lời tình nghĩa. Khơng thể đế cho giọt nước mắt. tiếng
thở dài của người vợ đẹp níu giữ. Từ Hải khuyên Kiều hay khẽ nhắc mình: “Sao
chưa thốt khỏi nữ nhi thường tình?”. Hứa với Kiều về một ngày mai huy hoàng,
một ngày mai sum vầy hạnh phúc:

<i>“Bao giờ mười vạn tinh binh,</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<i>Làm cho rõ mặt phi thường,</i>
<i>Bấy giờ ra sẽ rước nàng nghi gia”.</i>

Đó là lời hứa danh dự của một đấng trượng phu phi thường. Có tin vào chí khí và
sức mạnh “rạch đơi sơn hà” của đáng tài trai “đội trời đạp đất” mới có lời hứa như

dao chém đá ấy. Với Từ Hải, bốn phương vẫy gọi là chiến cơng đang chờ đón, là
một ngày mai hiển hách có một lực lượng hùng hậu “mười vạn tinh binh", "huyện
thành đạp đổ năm toà cõi nam”. Thời gian đợi chờ mà Từ Hải an ủi Kiều cũng là
một lời hứa:

<i>“Đành lịng chờ đó ít lâu,</i>
<i>Chầy chăng là một năm sau vội gì!”</i>

Hình ảnh cánh chim bằng bay vút mn dặm khơi là hình ảnh người anh hùng mang
chí lớn tung hoành vẫy vùng trong bốn bể:

<i>“Quyết lời dứt áo ra đi,</i>
<i>Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi”.</i>

Đọc “Truyện Kiều”, ta bắt gặp hình ảnh Từ Hải đã trở lại Lâm Tri sau một nam trời
giã biệt. Trong cảnh “Om thịm trống trận, rập rình nhạc qn”. Từ Cơng hỏi phu
nhân:

<i>“Nhớ lời nói những bao giờ hay khơng?</i>
<i>Anh hùng mới biết anh hùng.</i>
<i>Rày xem phỏng đã cam lòng ấy chưa?”.</i>

Qua đoạn thơ 18 câu này (từ câu 2213 - 2230), nhân vật Từ Hải đã được Nguyễn Du
miêu tả với tấm lịng q mến ngợi ca về chí khí anh hùng và khát vọng sự nghiệp
phi thường. Từ Hải là một nhân vật anh hùng lí tưởng tuyệt đẹp trong “Truyện
Kiều” của thi hào Nguyễn Du.

<b>Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng mẫu 6</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

những mối tình nàng trải qua với bao đau khổ. Trong đó có anh hùng Từ Hải được

khắc họa qua đoạn trích Chí Khí Anh Hùng.

Thúy Kiều sống trong cảnh nhơ nhớp lầu xanh , nhưng may mắn mỉm cười với nàng
khi nàng gặp Từ Hải, được vị anh hùng chuộc khỏi chốn lầu xanh và cưới làm vợ.
Sau nửa năm lửa đượm hương nồng, Từ Hải muốn tạo dựng cho mình sự nghiệp lớn
nên đã từ biệt Thúy Kiều và hình ảnh người anh hùng lúc lên đường được tái hiện
trong bốn câu đầu:

<i>Nửa năm hương lửa đương nồng,</i>
<i>Trượng phu thoắt đã động lịng bốn phương.</i>

<i>Trơng vời trời bể mênh mang,</i>

<i>Thanh gươm yên ngựa, lên đường thẳng rong.</i>

Như chúng ta biết “anh hùng” là người trong bụng có chí lớn,có mưu cao, có tài bao
trùm cả vũ trụ, có chí nuốt cả trời đất kia. Và khi chàng dứt khoát ra đi để lại tình
riêng “nửa năm hương lửa đương nồng”, những hạnh phúc vợ chồng giản dị, riêng
tư, mang đi trong mình chí hướng bốn phương , quyết hướng đến sự nghiệp lí tưởng
lớn lao cao cả. Dường như ý chí đó trở thành bản năng của người anh hùng không
thể ngăn cản nổi. Người anh hùng ấy với tư thế đối diện với trời bể mênh mang, làm
chủ mọi thứ, oai phong lẫm liệt “thanh gươm yên ngựa”, mạnh mẽ và dứt khốt.
Khi nhìn bóng dáng Từ Hải ta lại nhớ đến hình ảnh người chinh phu:

<i>Áo chàng đỏ tựa ráng pha</i>
<i>Ngựa chàng sắc trắng như là tuyết in</i>

Quả thật Từ Hải là một người anh hùng phi chí hướng bốn phương, chẳng thể giam
mình nơi nắng khơng đến đầu mưa không đến mặt, một không gian chật hẹp. Mà chỉ
có thể lên đường mới giải phóng được con người anh hùng ấy.

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

<i>Từ rằng: “Tâm phúc tương tri,</i>
<i>Sao chưa thốt khỏi nữ nhi thường tình?</i>

<i>Bao giờ mười vạn tinh binh,</i>

<i>Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp dường.</i>
<i>Làm cho rõ mặt phi thường,</i>

<i>Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia.</i>
<i>Bằng nay bốn bể không nhà,</i>
<i>Theo càng thêm bận biết là đi đâu?</i>

<i>Đành lịng chờ đó ít lâu,</i>
<i>Chầy chăng là một năm sau vội gì</i>

Lời thuyết phúc của Từ Hải “tâm phúc tương tri” thể hiện sự tơn trọng Kiều, mong
muốn nàng hiểu mình và khéo léo từ chối khơng để nàng phải chịu khổ bên mình.
Với trí tuệ sáng suốt và một trái tim nhân hậu tấm lịng bao la , Từ Hải ln muốn
có một chiến cơng oanh liệt, đem đến niềm tin, tình u và sự trân trọng cho Thúy
Kiều. Làm nên sự nghiệp cũng là lúc Từ Hải đạt được hạnh phúc mà chàng luôn
hướng tới, một hạnh phúc tràn đầy cả về sự nghiệp lẫn tình u và đó là hạnh phúc
xứng đáng với một người anh hùng.

Từ Hải trước đây cũng vậy, bây giờ mà mãi về sau vẫn mang trong mình sự tự tin sẽ
làm chủ được tất cả. Chỉ vỏn vẹn thanh gươm yên ngựa cùng chí khí ngút trời
nhưng Từ Hải tin rằng sẽ có trong tay “mười vạn tinh binh” về trong tiếng “chiêng
dậy đất “ mang lại vẻ vang và hạnh phúc cho người con gái chàng hết mực thương
yêu với lời hứa chắc nịch “năm sau” tạo thêm niềm tin vững chắc cho Thúy Kiều.
tất cả mọi thứ tốt ra từ Từ Hải: chí khí, tư thế, hành động , tài năng đều mang một

vẻ phi thường. Chính điều đó làm cho tác giả tơn trọng, ngưỡng mộ gọi chàng là
“trượng phu, mặt phi thường”, đặt nhân vật anh hùng trong một không gian đất trời
rông lớn bao la, hết mực ngợi ca.

Từ Hải trong đoạn trích Chí Khí Anh Hùng thể hiện lí tưởng anh hùng của Nguyễn
Du: phải chiến thắng cái bình thường, tầm thường để hướng tới cái phi thường, phải
có những phẩm chất siêu phàm để trở thành một con người lí tưởng, hình mẫu được
dựng lên cho ngàn đời sau.

<b>Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng mẫu 7</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

kỉ XIX. Qua Truyện Kiều, đại thi hào Nguyễn Du khơng chỉ thể hiện sự đồng cảm,
xót xa với cuộc đời truân chuyên của nàng Kiều mà còn gửi gắm ước mơ về người
anh hùng có thể cứu dân, dẹp loạn thơng qua hình tượng Từ Hải. Trong đoạn trích
“Chí khí anh hùng”, nhân vật Từ Hải xuất hiện nổi bật với những phẩm chất phi
thường và khát vọng cao đẹp của người anh hùng “đầu đội trời, chân đạp đất”.
Trải qua bao biến cố của cuộc đời, những tưởng cuộc đời Thúy Kiều mãi bị vùi dập
trong những đau đớn, ê chề thì Từ Hải đã xuất hiện, mang theo ánh sáng hi vọng
cho cuộc đời nàng. Có thể nói gặp gỡ và nên duyên cùng với Từ Hải là hạnh phúc
hiếm hoi trong cuộc đời của Thúy Kiều. Tuy nhiên, cuộc sống hạnh phúc với nàng
Kiều cũng khơng thể làm ngi đi chí lớn của người anh hùng:

<i>“Nửa năm hương lửa đương nồng</i>
<i>Trượng phu thoắt đã động lịng bốn phương</i>

<i>Trơng vời trời bể mênh mang</i>

<i>Thanh gươm n ngựa lên đường thẳng rong”</i>

Sau nửa năm chung sống hạnh phúc với nàng Kiều, Từ Hải đã quyết định ra đi để

thực hiện nghiệp lớn. Từ Hải vốn là người người anh hùng đầu đội trời, chân đạp
đất với khát vọng tung hồnh khắp mn phương “nghênh ngang một cõi biên
thùy”. Vì vậy dù đang sống trong những ngày hạnh phúc nhất cuộc đời cùng người
mà mình yêu thương, trân trọng thì người anh hùng ấy cũng khơng thể qn đi chí
lớn của người làm trai “Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương”.

Tư thế ra đi của Từ Hải được tác giả Nguyễn Du tái hiện qua một động từ “thoắt”
thể hiện sự mau lẹ, dứt khoát của người trượng phu. “Trời bể mênh mang” khơng
chỉ là hình ảnh ước lệ thể hiện sự rộng lớn trời đất, nơi người anh hùng thỏa sức
tung hồnh ngang dọc mà cịn gợi ra tầm vóc lớn lao, phi thường của người anh
hùng. Hình ảnh gươm ngựa “lên đường thẳng rong” góp phần làm nổi bật lên phong
thái ung dung, tư thế đĩnh đạc, hiên ngang của Từ Hải.

Thấu hiểu khát vọng và quyết tâm của Từ Hải, Kiều không ngăn cản mà bày tỏ
nguyện vọng muốn đi theo để tiện bề chăm sóc, nâng khăn sửa túi cho chồng:

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

Thúy Kiều muốn đi theo Từ Hải để cùng sẻ chia, gánh vác làm trọn đạo “tam tòng
chữ đức” của một người vợ và làm trọn tình nghĩa với một người tri kỉ, một người
ân nhân có cơng cứu mạng. Tuy cảm động trước tấm lòng của nàng Kiều nhưng Từ
Hải đã quyết chí ra đi mà khơng muốn vướng bận bởi tình cảm nam nữ và cũng là
muốn bảo vệ nàng Kiều khỏi những hiểm nguy nơi chiến trường nên đã từ chối:

<i>“Từ rằng: Tâm phúc tương tri</i>
<i>Sao chưa thốt khỏi nữ nhi thường tình</i>

<i>Bao giờ mười vạn tinh binh</i>

<i>Tiếng chiêng dậy đất, bóng binh rợp đường</i>
<i>Làm cho rõ mặt phi thường</i>

<i>Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia”</i>

Dù hiểu được tấm lòng của Thúy Kiều nhưng Từ Hải vẫn cố gắng khuyên nhủ Kiều
và muốn nàng thoát khỏi thói “nữ nhi thường tình” và hứa hẹn về tương lai tươi
sáng, khi nghiệp lớn thành công, cơ đồ được gây dựng sẽ “rước nàng nghi gia”. Qua
những lời nói của Từ Hải với Thúy Kiều, ta có thể thấy được những phẩm chất tốt
đẹp của người anh hùng, Từ Hải khơng để tình cảm chi phối mà vơ cùng quyết
đốn, dứt khốt với hành động của mình. Cũng cần phải hiểu rằng khơng phải sự
dứt khốt của Từ Hải khi ra đi là vì vơ tình hay trọng cơng danh hơn tình cảm.
Chàng là người sống tình cảm hơn bất cứ ai, thay vì quyến luyến, động lịng thì Từ
Hải muốn thể hiện bằng hành động, bằng quyết tâm chiến thắng để mang đến nàng
Kiều không chỉ là danh phận mà cịn là tình cảm.

<i>“Bằng ngay bốn bể là nhà</i>
<i>Theo càng thêm bận, biết là đi đâu</i>

<i>Đành lòng chờ đó ít lâu</i>
<i>Chầy chăng là một năm sau vội gì”</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

đi theo một là không muốn vướng bận, hai là muốn nàng phải xông pha vào chốn
hiểm nguy cùng mình. Cuối cùng, để lại bao lưu luyến, Từ Hải dứt khốt lên đường:

<i>“Quyết lời dứt áo ra đi</i>
<i>Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi”</i>

Từ Hải là nhân vật hội tụ đầy đủ những phẩm chất đẹp đẽ, phi thường của người
anh hùng. Khi xây dựng nhân vật Từ Hải trong đoạn trích Chí khí anh hùng, tác giả
Nguyễn Du đã kín đáo thể hiện quan niệm về người anh hùng và ước mơ cơng lí.
<b>Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng mẫu 8</b>

Trên diễn đàn văn học Việt Nam, Thúy Kiều xuất hiện trong trang thơ của đại thi
hào Nguyễn Du với số phận “hồng nhan bạc mệnh” qua mười lăm năm lưu lạc.
Nhưng trong quãng đường đầy rẫy oan khổ đó, có những lúc nàng Kiều được tận
hưởng những niềm hạnh phúc về lứa đôi, về gia đình. Đó chính là thời điểm nàng
gặp gỡ Từ Hải. Vị anh hùng “đầu đội trời, chân đạp đất” đó đã đem đến cho người
phụ nữ tài sắc vẹn tồn một danh phận, một vị trí xứng đáng. Đoạn trích “Chí khí
anh hùng” đã khắc họa thành cơng bức chân dung nhân vật Từ Hải với phẩm chất,
chí khí, lí tưởng hiên ngang và mang tầm vóc vũ trụ.

Trong tác phẩm “Đoạn trường tân thanh”, “Chí khí anh hùng” là trích đoạn thuộc
phần “Gia biến và lưu lạc”. Sau khi rơi vào lầu xanh lần thứ hai, Thúy Kiều tình cờ
gặp Từ Hải – vị anh hùng “đầu đội trời, chân đạp đất”. Khác với Thúc Sinh, Từ Hải
đã cho Kiều một danh phận chính đáng. Với cảm hứng ngợi ca kết hợp bút pháp
lãng mạn hóa, tác giả Nguyễn Du đã phác họa thành công vẻ đẹp của hình tượng
nhân vật anh hùng Từ Hải với chí khí, tầm vóc, phẩm chất phi thường.

Trước hết, tác giả Nguyễn Du đã gợi ra không gian cuộc sống “Nửa năm hương lửa
đương nồng” của Từ Hải và Thúy Kiều. Mặc dù đã tìm được “tri âm, tri kỉ” nhưng
cuộc sống ấm êm, hạnh phúc vẫn không thể dập tắt khát vọng của Từ Hải: “Trượng
phu thoắt đã động lòng bốn phương”. Tác giả Nguyễn Du đã dùng từ “trượng phu”
kết hợp cụm từ ước lệ “lòng bốn phương” với thái độ trân trọng, ngưỡng mộ, khâm
phục để diễn tả chí nguyện lập cơng, lập danh lớn lao của người anh hùng. Và tư thế
làm chủ, hướng ra phương trời tự do đã được tái hiện rõ nét hơn nữa:

<i>“Trông vời trời bể mênh mang</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

Rõ ràng, Từ Hải không phải là con người của những đam mê, khát vọng thơng
thường. Đó là bậc trượng phu ln hướng đến những khơng gian bao la, mang tầm
vóc vũ trụ của “trời bể mênh mang”. Trong không gian vĩ mô đó, con người hiện lên
với khát vọng làm chủ: Một người, một ngựa, một gươm hiên ngang, mạnh mẽ “lên

đường thẳng rong”, tự tin về tương lai phía trước. Như vậy, với thái độ trân trọng,
ngợi ca, ngưỡng mộ và kính phục, tác giả đã khắc họa nhân vật Từ Hải với tư thế
hiên ngang cùng những khát vọng phi thường.

Ý chí quyết tâm trong việc “lập cơng, lập danh” của Từ Hải càng được thể hiện rõ
nét hơn nữa trong cuộc đối thoại với Thúy Kiều. Là bậc tri kỉ của người anh hùng,
Thúy Kiều thấu hiểu những khát vọng của chồng và xin đi theo chàng. Trước mong
muốn của nàng, Từ Hải cũng đưa ra những lí lẽ từ chối “thấu tình đạt lí”:

<i>“Từ rằng: Tâm phúc tương tri</i>
<i>Sao chưa thốt khỏi nữ nhi thường tình</i>

<i>Bao giờ mười vạn tinh binh</i>

<i>Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường</i>
<i>Làm cho rõ mặt phi thường</i>

<i>Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia”</i>

Qua những lời lẽ đó, chúng ta có thể thấy được Từ Hải không hề quyến luyến, bịn
rịn mà quên đi khao khát, ước vọng lớn lao của bản thân. Thậm chí, chàng cịn tự tin
khẳng định về niềm tin vào viễn cảnh tương lai của bản thân. Tác giả đã sử dụng
những hình ảnh thuộc phạm trù khơng gian để thể hiện niềm tin sắt đá đó: “mười
vạn tinh binh”, “tiếng chiêng dậy đất”, “bóng tinh rợp đường”. Và thời gian mà
chàng hứa hẹn với Thúy Kiều “một năm sau vội gì” càng khẳng định rõ nét hơn
quyết tâm, niềm tin mãnh liệt thực hiện đến cùng lí tưởng của người anh hùng:

<i>“Quyết lời dứt áo ra đi</i>
<i>Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi”</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

trên bầu trời cao rộng, trong bao la “dặm khơi” cùng gió, cùng mây đã làm nổi bật
tư thế của người anh hùng có bản lĩnh phi thường, quyết tâm ra đi vì nghiệp lớn. Đó
là khát vọng vùng vẫy bốn bể trong khung trời tự do và thoát khỏi mọi khuôn khổ,
bế tắc để làm nên sự nghiệp lẫy lừng.

Như vậy, qua đoạn trích Chí khí anh hùng, đại thi hào Nguyễn Du đã khắc họa
thành cơng hình tượng người anh hùng với khát vọng lớn lao vùng vẫy “bốn bể năm
châu” cùng ý chí sắt đá, tư thế hiên ngang, lẫm liệt làm chủ vũ trụ thơng qua những
hình tượng có tính ước lệ như “lịng bốn phương”, “mặt phi thường”,.... Qua đó,
chúng ta có thể thấy được thái độ trân trọng ngợi ca của tác giả đối với hình tượng
nhân vật.

</div>

<!--links-->