VẬT LÝ 12: Công thức tóm tắt vật lý

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (871.01 KB, 12 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

1 
Chương I. DAO ĐỘNG CƠ 
I. DAO ĐỘNG ĐIỀU HỒ 
 Phương trình dao động
x = Acos(t+ )

 Phương trình vận tốc
v =  Asin(t+)
 Phương trình gia tốc

a = 2Acos(t +  ) = 2x 
Liên hệ về pha dao động của x,v,a 
+ v nhanh pha hơn x một góc π/2 (v
vng pha với x)

+ a nhanh pha hơn v một góc π/2 (a
vuông pha với v)

+ a nhanh pha hơn x một góc  (a
ngược pha với x)

 Các giá trị cực đại

xmax = A vmax = A amax = 2A 
 Chiều dài quỹ đạo

L = 2A 
 Quãng đường đi được

+ Trong nửa chu kỳ luôn là 2A

+ Trong một chu kỳ luôn là 4A 
 Tốc độ trung bình

|𝒗𝒕𝒃| =

𝑺
𝜟𝒕
 Vận tốc trung bình

𝒗𝒕𝒃= 𝜟𝒙
𝜟𝒕

 Pha ban đầu trong dao động:























0
0
sin
cos
0

v
A

v

x
A

x
t

Chú ý:













0
.
0
.

sinv0 v0





𝐶𝑜𝑠𝜑 =

𝑥

𝐴 v và  ngược dấu

 Thời gian trong dao động
+ vật đi từ VTCB O đến li độ x

𝜟𝒕 = 𝑻

𝟐𝝅𝐚𝐫𝐜𝐬𝐢𝐧 (
|𝒙|

𝑨 )
+ vật đi từ biên đến li độ x

𝜟𝒕 = 𝑻

𝟐𝝅𝐚𝐫𝐜𝐜𝐨𝐬 (
|𝒙|

𝑨 )
+ bảng phân bố thời gian

 Công thức độc lập thời gian
(𝒙

𝑨)
𝟐

+ ( 𝒗

𝒗𝐦𝐚𝐱)

𝟐

= 𝟏

( 𝒗

𝒗𝐦𝐚𝐱)

𝟐

+ ( 𝒂

𝒂𝐦𝐚𝐱)

𝟐

= 𝟏

𝒂 = −𝝎𝟐𝒙

Chú ý:

+ Gia tốc và lực hồi phục (kéo 
về) luôn hướng về VTCB O. 
+ Gia tốc và lực hồi phục có độ 
lớn tỉ lệ với li độ x.

+ Vận tốc luôn cùng hướng với 
chuyển động.

 Độ lệch pha dao động giữa
hai thời điểm

)
(t2 t1


 

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

2 
+ Cùng pha















2
1
2
1
2
1
1
2
2
a
a
v
v
x
x

kT
t
t
k 


+ Ngược pha




















2
1
2

1
2
1
1
2
2
)
1
2
(
)
1
2
(
a
a
v
v
x
x
T
k
t
t
k 


+ Vuông pha





























2
max
2
2

2
1
1
2
2
1
2
max
2
2
2
1
1
2
2
1
2
2
2
2
1
1
2
;
;
4
)
1
2
(

2
)
1
2
(
a
a
a
v
a
v
a
v
v
v
x
v
x
v
A
x
x
T
k
t
t
k








 Năng lượng của con lắc lò xo

𝑾

đ

=

𝒎𝒗𝟐
𝟐

=

𝒎𝝎𝟐(𝑨𝟐−𝒙𝟐)
𝟐
𝑾𝒕 =𝒌𝒙
𝟐
𝟐 =
𝒎𝝎𝟐𝒙𝟐
𝟐
𝑾 = 𝑾đ+ 𝑾𝒕 =
𝒎𝝎𝟐𝑨𝟐
𝟐 =
𝒌𝑨𝟐
𝟐
Chú ý:

+ W = Wđmax = Wtmax

+ Wt & Wđ biến thiên tuần hoàn

với chu kì T/2 và tần số là 2f 
II. CON LẮC LÒ XO 
 Chu kỳ

𝑻 = 𝟐𝝅√𝒎

𝒌 =

𝜟𝒕
𝑵
 Tần số

𝒇 = 𝟏
𝟐𝝅√
𝒌
𝒎=
𝑵
𝜟𝒕
 Tần số góc

𝝎 = √𝒌
𝒎 = 𝟐𝝅

𝑵
𝜟𝒕

 Chiều dài của con lắc lò xo
trong q trình dao động

+ Độ biến dạng của lị xo khi vật 
ở VTCB O: 𝜟𝒍𝒄𝒃 = 𝒍𝒄𝒃− 𝒍𝟎

𝒍 = 𝒍𝒄𝒃+ 𝒙 ⇒ {𝒍𝐦𝐚𝐱 = 𝒍𝒄𝒃+ 𝑨
𝒍𝐦𝐢𝐧 = 𝒍𝒄𝒃− 𝑨

Chú ý:

+ Khi lị xo nằm ngang thì lcb = 0
hay lcb = l0 (l0:chiều dài tự nhiên).
+ Khi con lắc lò xo dao động trên
mặt phẳng hợp với phương ngang
góc α thì

k
mg
lcb  sin


+ Khi con lắc lị xo dao động theo
phương thẳng đứng thì

k
mg
lcb 



 Độ lớn lực đàn hồi của lò xo
Tổng quát: 𝑭đ𝒉 = 𝒌(𝜟𝒍𝒄𝒃+ 𝒙)

𝑭đ𝒉𝐦𝐚𝐱 = 𝒌(𝜟𝒍𝒄𝒃+ 𝑨)

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

3 
 Độ lớn lực hồi phục (lực kéo
về)

𝑭𝒌𝒗 = −𝒌𝒙 = −𝒌𝑨𝒄𝒐𝒔(𝝎𝒕 +



)













0
min
max

kv
kv
kv

F

kA
F

x
k
F

Chú ý:

+ Khi con lắc lò xo dao động điều
hòa theo phương ngang thì lực đàn
hồi là lực kéo về.

+ Fkv ngược pha với x,cùng pha với

a,vuông pha với v

III. CON LẮC ĐƠN 
 Phương trình dao động

+ Li độ cong : s = S0cos(t + ) 
+ Li độ góc : α = α0cos(t + ) 
 s = αl S0 = α0l

Chú ý:

,0 (rad) ; 0/18 (rad) = 100

 Chu kỳ, tần số, tần số góc
Chu kì: 𝑻 = 𝟐𝝅√𝒈𝒍

Tần số: 𝒇 = 𝟏

𝟐𝝅√
𝒈

𝒍

Tần số góc: 𝝎 = √𝒈𝒍

 Năng lượng của con lắc đơn
Động năng: 𝐖đ =𝐦𝐯𝟐

𝟐

Thế năng: Wt = mgl(1  cos)

Cơ năng:

W = Wđ + Wt = mgl(1  cos0) 
Chú ý:

+ W = Wđmax = Wtmax

+ Wt & Wđ biến thiên tuần hoàn

với chu kì T/2và tần số là 2f

 Dao động cưỡng bức:
fngoại lực = fdao động 
 Cộng hưởng cơ

fngoại lực = friêng

IV. TỔNG HỢP DAO ĐỘNG 
+Dao động thành phần

x1 = A1cos(t + 1)
x2 = A2cos(t + 2)
+Phương trình dao động tổng 
hợp:

x= Acos(t + )

















2
2
1
1

2
1
1

1
2
2

1
2
2
2
1

cos
cos

sin
sin

tan

)
cos(








A

A

A
A

A
A
A
A
A

+ Độ lệch pha giữa hai dao động 
thành phần:  = 2 - 1

Cùng pha:  = 2k 
 Amax = A1+A2. 
Ngược pha:  = (2k+1)

 Amin = |A1  A2| 
Vuông pha: φ = (2k + 1)π/2 
⇒ 𝑨 = √𝑨𝟏𝟐+ 𝑨𝟐𝟐

Tổng quát:

|𝑨𝟏− 𝑨𝟐| ≤ 𝑨 ≤ 𝑨𝟏+ 𝑨𝟐

Chương II. SÓNG CƠ 
I. SÓNG TRUYỀN THEO MỘT 
PHƯƠNG

 Phương trình sóng

Tại nguồn O: u = U0.cos(t + φ)
Tại điểm M:

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

4

+ d :khoảng cách từ M tới O trên 
phương truyền sóng

Chú ý:sóng tuần hồn theo khơng

gian với bước sóng λ và tuần hồn
theo thời gian với chu kỳ T

 Các đại lượng cơ bản
+ Bước sóng: 𝝀 =𝒗

𝒇 = 𝒗𝑻

+ Tốc độ truyền sóng

𝒗 = 𝝀

𝑻= 𝝀𝒇 =
𝑺
𝜟𝒕

 Độ lệch pha dao động giữa 2
phần tử (điểm) trên phương 
truyền:



  2 d



d:khoảng cách giữa hai điểm trên 
phương truyền sóng

+Cùng pha: = k.2 
  d = k.  dmin =  
+Ngược pha: = (2k+1) 
 d = (k + 0,5).  dmin = /2

+Vuông pha: = (2k+1)π/2 
 d = (k + 0,5)λ/2  dmin = /4
II. SÓNG DỪNG

 Hai đầu cố định

𝒍 = 𝒌𝝀

𝟐= 𝒌
𝒗
𝟐𝒇
Số nút = k + 1, số bụng = k

 Một đầu cố định một đầu tự
do

𝒍 = (𝟐𝒌 + 𝟏)𝝀

𝟒= (𝟐𝒌 + 𝟏)
𝒗
𝟒𝒇
Số nút = số bụng = k + 1

Chú ý:

+ l: chiều dài dây

+k: số bó sóng nguyên

+ Khoảng cách giữa hai bụng liên
tiếp bằng khoảng cách giữa hai nút
liên tiếp bằng λ/2

+ Khoảng cách giữa một bụng và
một nút liên tiếp bằng λ/4

 Phương trình sóng dừng tại M
+ hai đầu cố định:

𝐮 = 𝟐𝐔𝟎𝐬𝐢𝐧𝟐𝛑𝐝
𝛌 𝐬𝐢𝐧𝛚𝐭

d: khoảng cách từ M đến nút sóng 
bất kỳ

+ một đầu cố định một đầu tự do: 
𝐮 = 𝟐𝐔𝟎𝐜𝐨𝐬𝟐𝛑𝐝

𝛌 𝐜𝐨𝐬𝛚𝐭
d: khoảng cách từ M đến bụng 
sóng bất kỳ

Chú ý: các phần tử trong cùng một

bó sóng ln dao động cùng pha
III. GIAO THOA SÓNG VỚI 2 
NGUỒN ĐỒNG BỘ.

 Phương trình sóng tổng hợp
tại M

uM = AM.cos(ωt -

 d1d2 ) 
 Biên độ dao động tại M:

)
cos(

2 2 1

0  

d
d
U

AM  

 Tại M dao động với biên độ
cực đại:

AM = 2U0  d2 – d1 = k

 Tại M dao động với biên độ
cực tiểu:

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

5 
Số (đường,điểm) dao động với
biên độ cực đại,cực tiểu trên 
đoạn thẳng nối hai nguồn

Số cực đại: 
−𝑺𝟏𝑺𝟐

𝝀 < 𝒌 <

𝑺𝟏𝑺𝟐

𝝀
Số cực tiểu:

−𝑺𝟏𝑺𝟐

𝝀 − 𝟎, 𝟓 < 𝒌 <
𝑺𝟏𝑺𝟐

𝝀 − 𝟎, 𝟓

→ số giá trị 𝑘 ∈ 𝑍 là giá trị cần tìm

 Số (đường,điểm) dao động với
biên độ cực đại,cực tiểu trên 
đoạn MN bất kỳ

đặt: 𝜟𝒅𝑴 = 𝒅𝟐𝑴− 𝒅𝟏𝑴
𝜟𝒅𝑵 = 𝒅𝟐𝑵− 𝒅𝟏𝑵
giả sử : dM < dN 
Số cực đại:

𝜟𝒅𝑴

𝝀 ≤ 𝒌 ≤

𝜟𝒅𝑵

𝝀

Số cực tiểu:

𝜟𝒅𝑴

𝝀 − 𝟎, 𝟓 ≤ 𝒌 ≤

𝜟𝒅𝑵

𝝀 − 𝟎, 𝟓

→ số giá trị 𝑘 ∈ 𝑍 là giá trị cần tìm
Chú ý: Đối với hai nguồn có

phương trình lần lượt là








)
cos(

)

cos(

2
02

1
01




t
U

u

t
U

u

+Để tìm phương trình sóng tổng
hợp tại M ta tổng hợp hai dao động

điều hịa

+Để tìm số cực đại,cực tiểu ta cộng
hai vế các bpt trên thêm một lượng:





2
2
1

IV. SÓNG ÂM

 Cường độ âm tại điểm M
𝑰𝑴 =𝑾

𝒕𝑺=
𝑷
𝑺 =

𝑷
𝟒𝝅𝒓𝑴𝟐

rM:khoảng cách từ M tới nguồn âm

P:công suất của nguồn âm

 Mức cường độ âm tại điểm M

𝑳𝑴= 𝐥𝐨𝐠

𝑰𝑴
𝑰𝟎

I0 = 10-12(W/m2): cường độ âm chuẩn

 Độ chênh lệch mức cường độ
âm

𝑳𝟏− 𝑳𝟐= 𝐥𝐨𝐠
𝑰𝟏

𝑰𝟐= 𝐥𝐨𝐠

𝒓𝟐𝟐

𝒓𝟏𝟐

Chương III.

ĐIỆN XOAY CHIỀU 
I. ĐẠI CƯƠNG ĐIỆN XOAY 
CHIỀU

 Biểu thức điện áp và cường
độ dòng điện: u = U0cos(t + u) 
và i = I0cos(t + i)

 Tổng trở: 𝒁 =𝑼

𝑰 =
𝑼𝟎

𝑰𝟎
 
 Giá trị hiệu dụng

𝑰 = 𝑰𝟎

√𝟐 𝑼 =

𝑼𝟎

√𝟐

 Mạch chỉ có điện trở thuần R
u = i  uR và i cùng pha

𝑹 =𝑼𝟎𝑹
𝑰𝟎

= 𝑼𝑹
𝑰 =

𝒖𝑹
𝒊

 Mạch chỉ có cuộn dây thuần
cảm L

u = i + π/2  uL nhanh pha /2
so với i (uL vuông pha với i)

𝒁𝑳 = 𝑳𝝎 =

𝑼𝟎𝑳
𝑰𝟎 =

𝑼𝑳
𝑰 ≠

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

6

(𝒊
𝑰𝟎)

𝟐

+ (𝒖𝑳
𝑼𝟎𝑳)

𝟐

= 𝟏

 Mạch chỉ có tụ điện C

u = i  π/2  uC chậm pha /2
so với i (uC vuông pha với i)

𝒁𝑪 = 𝟏
𝑪𝝎=

𝑼𝟎𝑪

𝑰𝟎 =
𝑼𝑪

𝑰 ≠
𝒖𝑪

𝒊

(𝒊
𝑰𝟎)

𝟐

+ (𝒖𝑪
𝑼𝟎𝑪)

𝟐

= 𝟏

 Mạch có R,L,C mắc nối tiếp
+ Tổng trở

𝒁 = √𝑹𝟐+ (𝒁

𝑳− 𝒁𝒄)𝟐
+Điện áp hai đầu mạch

𝑼 = √𝑼𝑹𝟐 + (𝑼𝑳− 𝑼𝒄)𝟐
+Độ lệch pha giữa u và i:  = u  i

𝐭𝐚𝐧= 𝒁𝑳− 𝒁𝑪

𝑹 =

𝑼𝑳− 𝑼𝑪
𝑼𝑹
 > 0 hay ZL > ZC  u nhanh pha 
hơn i ( mạch có tính cảm kháng)

 < 0 hay ZL < ZC  u chậm pha
hơn i (mạch có tính dung kháng) 
 = 0 hay ZL = ZC  u cùng pha i
Chú ý:

+uL nhanh pha hơn uR một góc π/2

(𝒖𝑹
𝑼𝟎𝑹)

𝟐

+ (𝒖𝑳
𝑼𝟎𝑳)

𝟐

= 𝟏
+uC chậm pha hơn uR một góc π/2

(𝒖𝑹
𝑼𝟎𝑹)

𝟐

+ (𝒖𝑪
𝑼𝟎𝑪)

𝟐

= 𝟏
+uL ngược pha với uC:

𝒖𝑳

𝒖𝑪= −

𝒁𝑳

𝒁𝑪

 Công suất,hệ số công suất
mạch RLC nối tiếp

+ Công suất

𝑷 = 𝑼𝑰𝐜𝐨𝐬= 𝑰𝟐𝑹 =𝑼
𝟐𝑹
𝒁𝟐
+ Hệ số công suất:

cos=𝑅
𝑍 =

𝑈𝑅
𝑈

 Hiện tượng cộng hưởng
Thay đổi L hoặc C hoặc  sao
cho: ZL = ZC 2LC1

















2
2

max
max

max
min

 R

U
R
I
P

R
U
I

R
z

II. SẢN XUẤT VÀ TRUYỀN 
TẢI ĐIỆN NĂNG

 Máy phát điện xoay chiều

+Từ thông:  = 0cos(t + )

0 = NBS: từ thông cực đại. 
+Suất điện động:

e = E0cos(t +   π/2) 
E0 = o.: suất điện động cực đại.
+Tần số của dòng điện xoay chiều
do máy phát ra:

𝒇 =𝒏𝒑

𝟔𝟎 (n: vòng/phút)
𝒇 = 𝒏𝒑 (n: vòng/s)

Chú ý:

B (T): Cảm ứng từ

S (m2): Tiết diện.
 (Wb): Từ thông.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

7 
 Máy phát điện xoay chiều 3

pha 














)
3
2
cos(
)
3
2
cos(
cos
0
3
0
2
0
1






t
E
e
t
E
e
t
E
e

 Máy biến áp lí tưởng
𝑬𝟏
𝑬𝟐=
𝑼𝟏
𝑼𝟐=
𝑰𝟐
𝑰𝟏 =
𝑵𝟏
𝑵𝟐
 Hao phí khi truyền tải điện
năng

+ Cơng suất hao phí

𝑷𝒉𝒑= 𝑹𝑷

𝟐

𝑼𝟐𝐜𝐨𝐬𝟐
+Độ sụt áp: U = I.R
+Hiệu suất truyền tải điện

𝑯 = 𝟏 −𝑷𝒉𝒑

𝑷 = 𝟏 −
𝑹𝑷
𝑼𝟐𝐜𝐨𝐬𝟐
+Liên hệ giữa điện áp và hiệu suất

𝑼𝟏𝟐
𝑼𝟐𝟐 =

𝟏−𝑯𝟐

𝟏−𝑯𝟏

Chương IV: DAO ĐỘNG VÀ 
SÓNG ĐIỆN TỪ

I. MẠCH DAO ĐỘNG LC 
 Các phương trình

+điện tích: q = Q0cos(t + )
+hiệu điện thế: u = U0cos(ωt + φ)

+dòng điện:i = Iocos(t +  + π/2) 
 Chu kì,tần số,tần số góc riêng
+ Chu kì: 𝑻 = 𝟐𝝅√𝑳𝑪

+ Tần số: 𝒇 = 𝟏
𝟐𝝅√𝑳𝑪
+ Tần số góc: 𝝎 = 𝟏

√𝑳𝑪

Chú ý:

+ q và u cùng pha

+ i sớm pha hơn q, u một góc π/2
































































1
1
;
)
(
1
)
(
)
(
2
0
2

0
2
0
2
0
0
0
2
2
0
2
2
0
2
2
0
0
0
0
0
0
0
0
0
I
i
U
u
I
i

Q
q
Q
q
U
u
q
Q
LC
u
U
L
C
i
i
I
C
L
u
C
L
I
C
I
C
Q
U
L
C
U

LC
Q
Q
I



 Năng lượng điện từ
𝑾𝒕 =𝑳𝒊
𝟐
𝟐 ⇒ 𝑾𝒕𝐦𝐚𝐱=
𝑳𝑰𝟎𝟐
𝟐
𝑾đ =
𝑪𝒖𝟐
𝟐 =
𝒒𝟐
𝟐𝑪
⇒ 𝑾đ𝐦𝐚𝐱 =𝑪𝑼𝟎
𝟐
𝟐 =
𝑸𝟎𝟐
𝟐𝑪
𝑊 = 𝑊đ+ 𝑊𝑡 = 𝑊đmax= 𝑊𝑡max

Chú ý: Wt,Wđ biến thiên tuần hoàn

với tần số 2f và chu kỳ T/2

II. SĨNG ĐIỆN TỪ

 Bước sóng điện từ do máy
phát hoặc thu (trong chân 
không)

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

8

Chú ý:

+Trong sóng điện từ,dao động của
điện trường và của từ trường tại
một điểm ln cùng pha với nhau

+Sóng điện từ truyền được trong

chân không với tốc độ c=3.108m/s

+B,v,Eđôi một vuông góc với

nhau tạo thành một tam diện thuận

Chương V. SÓNG ÁNH SÁNG 
I. TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
 Chiếu ánh sáng trắng qua
môi trường trong suốt

+Khúc xạ ánh sáng:n1.sini=n2.sinr

+Góc hợp bởi tia đỏ và tia tím:

α = rđ - rt

+Độ rộng quang phổ dưới đáy bể:

ĐT = h.(tanrđ  tanrt) 
 Chiếu ánh sáng trắng qua
lăng kính với góc tới và góc chiết 
quang nhỏ hơn 100

+ Góc lệch: D = (n – 1).A

+ Góc hợp bởi tia đỏ và tia tím

α = Dt – Dđ

+ Độ rộng quang phổ thu được
trên màn:

ĐT = AK.(tanDt – tanDđ)

Chú ý:

+ công thức lăng kính đặt trong

khơng khí:



















A
i
i
D

r
r
A

r
n
i

2
1

2
2

1
1

sin
sin

+ góc lệch D cực tiểu khi i1 = i2



















 








2
sin
2

sin
2

min
1
min

A
n
A
D

A
i
D

A
r
r

 Liên hệ giữa chiết suất mơi
trường,tốc độ và bước sóng ánh 
sáng đơn sắc: 𝒏 = 𝒄

𝒗=
𝒄
𝝀𝒇

Chú ý:

+ λ tỉ lệ nghịch với n; λ tỉ lệ với v;
v tỉ lệ nghịch với n.

+ tần số f của sóng khơng thay đổi
khi sóng truyền từ mơi trường này

sang mơi trường khác

+ ánh sáng là sóng điện từ

+ Sóng điện từ: vkhí > vlỏng > vrắn

+ Sóng cơ (âm): vkhí < vlỏng < vrắn

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

9 
II. GIAO THOA ÁNH SÁNG

Giao thoa với ánh sáng đơn sắc
Khoảng vân:𝒊 =𝝀𝑫

𝒂

Tại M là vân sáng:𝒅𝟐− 𝒅𝟏= 𝒌𝝀

⇒ 𝒙𝑴 = 𝒌𝝀𝑫

𝒂 = 𝒌𝒊 (kZ)

Tại M là vân tối

𝒅𝟐− 𝒅𝟏 = (𝒌 + 𝟎, 𝟓)𝝀

⇒ 𝒙𝑴= (𝒌 + 𝟎, 𝟓)𝝀𝑫
𝒂

 Khoảng cách giữa 2 vân trên

màn 𝜟𝒙 = |𝒙𝟐− 𝒙𝟏|

Chú ý:

+Hai vân cùng bên: x1 cùng dấu x2

+Hai vân khác bên: x1 trái dấu x2

 Số vân sáng trên giao thoa
trường có bề rộng L

+ Tổng số vân sáng 
𝑵𝒗𝒔 = 𝟐 [𝑳

𝟐𝒊] + 𝟏
+ Tổng số vân tối

𝑵𝒗𝒕= 𝟐 [
𝑳

𝟐𝒊+ 𝟎, 𝟓]
 Số vân sáng (vân tối ) giữa 2
vị trí M và N trên màn:

-(giả sử xM < xN)

+ Vân sáng: xM  ki  xN
+ Vân tối: xM  (k+0,5)i  xN

Số giá trị k  Z là số vân sáng

hoặc vân tối cần tìm

Chú ý:

+ M và N cùng phía với vân trung
tâm thì x1 và x2 cùng dấu.

+ M và N khác phía với vân trung
tâm thì x1 và x2 khác dấu.

Sự trùng nhau của 2 bức xạ
đơn sắc

+ Tại M trên màn có sự trùng 
nhau của 2 vân sáng:

xM = k1.i1 = k2.i2  k1.1 = k2.2 
+ Tại M trên màn có sự trùng 
nhau của 2 vân tối:

xM = (k1 + 0,5).i1 = (k2 + 0,5).i2 
 (k1 + 0,5).1 = (k2 + 0,5).2 
+ Tại M trên màn có sự trùng 
nhau của 1 vân sáng và 1 vân tối: 
xM = k1.i1 = (k2 + 0,5).i2

 k1.1 = (k2 + 0,5).2

 Giao thoa với ánh sáng trắng
+ Bề rông quang phổ bậc k:

𝜟𝒙 = 𝒌(𝝀đ− 𝝀𝒕)𝑫
𝒂

+ Số bức xạ cho vân sáng (tối) tại 
điểm M trên màn:

+Vân sáng:𝒂𝒙𝑴

𝑫𝝀đ ≤ 𝒌 ≤

𝒂𝒙𝑴

𝑫𝝀𝒕

 số giá trị k (kZ) là số bức xạ 
Với 𝝀 =𝒂𝒙𝑴

𝒌𝑫
+ Vân tối:

𝒂𝒙𝑴
𝑫𝝀đ

− 𝟎, 𝟓 ≤ 𝒌 ≤𝒂𝒙𝑴
𝑫𝝀𝒕

− 𝟎, 𝟓
 số giá trị k (kZ) là số bức xạ

Với 𝝀 = 𝒂𝒙𝑴
(𝒌+𝟎,𝟓)𝑫
III. TIA X (TIA RƠNGHEN) 
 Công suất của ống

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

10 
 Cường độ dòng điện trong ống

𝐈 =𝐍𝐞. |𝐞|

𝐭 =

𝐏
𝐔

(Ne: số electron đập vào anot trong

thời gian t)

 Nhiệt lượng tỏa ra trên anot
Q = P.t

 Động năng của electron khi tới
Anot

𝐖đ𝐀− 𝐖đ𝐊 = 𝐞𝐔𝐊𝐀 = |𝐞|𝐔𝐀𝐊

WđA: động năng electron ở Anot
WđK: động năng electron ở Katot
UAK: hiệu điện thế giữa Anot và Katot

e = -1,6.10-19(C):điện tích electron 
 Bước sóng nhỏ nhất của tia X
do ống phát ra

𝝀𝐦𝐢𝐧 = 𝒉𝒄

𝑾đ𝑨

= 𝒉𝒄

𝑾đ𝑲+ |𝒆|𝑼𝑨𝑲

 Tần số lớn nhất của tia X do
ống phát ra

𝒇𝐦𝐚𝐱 = 𝒄

𝝀𝐦𝐢𝐧=

𝑾đ𝑲+ |𝒆|𝑼𝑨𝑲

𝒉

 Hiệu điện thế nhỏ nhất để
ống phát ra tia X có bước sóng λ

e
W
hc
U

đK
AK


 
min

Chương VI. LƯỢNG TỬ ÁNH 
SÁNG

I. HIỆN TƯỢNG QUANG ĐIỆN 
 Lượng tử ánh sáng

+Năng lượng photon 𝜺 =𝒉𝒄

𝝀 = 𝒉𝒇

+Cơng suất nguồn sáng 𝑷 =𝑵𝜺

𝒕

 Cơng thốt: 𝑨 =𝒉𝒄

𝝀𝟎
λ0: giới hạn quang điện

 Điều kiện xảy ra hiện tượng
quang điện:  ≤ 0

 Công thức Einstein về định
luật quang điện:  AWđ0max

2
2

max
0
0

v
m
hc
hc  e






II. QUANG PHỔ CỦA 
NGUYÊN TỬ HIDRÔ 
 Tiên đề Bo

𝜺 = 𝑬𝒏− 𝑬𝒎= 𝒉𝒇 = 𝒉𝒄
𝝀𝒏𝒎

Với En > Em

 Bán kính quỹ đạo thứ n của

electron

rn = n2r0 ( r0 =5,3.10-11m )

 Năng lượng quỹ đạo thứ n
 𝑬𝒏 = −𝟏𝟑,𝟔

𝒏𝟐 (eV)

 Số vạch quang phổ
+Nhiều nguyên tử Hidro:

𝑵𝒗 =𝒏(𝒏 − 𝟏)
𝟐

+Một nguyên tử Hidro:

𝑵𝒗 = 𝒏 − 𝟏

 Lực tĩnh điện giữa hạt nhân và
electron ở quỹ đạo thứ n

𝑭𝒏 =

𝒌𝒆𝟐
𝒏𝟒𝒓

𝟎
𝟐

 Tốc độ electron ở quỹ đạo n
 𝒗𝒏𝟐 = 𝒌𝒆𝟐

𝒎𝒆𝒓𝟎𝒏𝟐
Tỉ số tốc độ giữa 2 lớp: 𝒗𝒏

𝒗𝒎=
𝒎

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

11 
 Mối liên hệ giữa các bước sóng
và tần số của các vạch quang phổ

𝟏
𝝀𝟑𝟏

= 𝟏
𝝀𝟑𝟐

+ 𝟏
𝝀𝟐𝟏
⇒ 𝒇𝟑𝟏 = 𝒇𝟑𝟐 + 𝒇𝟐𝟏

Chương VII. VẬT LÝ HẠT 
NHÂN

I. CẤU TẠO HẠT NHÂN 
 Kí hiệu hạt nhân: 𝑨𝒁𝑿
X: tên nguyên tố

Z: nguyên tử số,số proton

A = Z + N : số khối, số nuclon
N: số nơtron

 Một số hạt đặc biệt

𝜷− ≡ −𝟏𝟎𝒆 electron

𝜷+ ≡ 𝒆𝟏𝟎 pôzitron

𝜶 ≡ 𝑯𝟐𝟒 𝒆 hạt Heli

𝒏 ≡ 𝒏𝟎𝟏 nơtron

𝒑 ≡ 𝒑𝟏𝟏 proton

𝑯

𝟏

𝟐 ≡ 𝑫

𝟏

𝟐 đơteri

𝑯

𝟏

𝟑 ≡ 𝑻
𝟏

𝟑 Triti

𝜸 ≡ 𝟎𝟎𝜸 gamma

 Số hạt nhân có trong m gam

𝐍 = 𝐦𝐍𝐀
𝐀

(số Avôgadro: NA = 6,023.1023
hạt/mol)

II. NĂNG LƯỢNG LIÊN KẾT 
 Độ hụt khối

𝜟𝒎 = 𝒁𝒎𝒑+ (𝑨 − 𝒁)𝒎𝒏− 𝒎𝒉𝒏

Chú ý:

mhn = mnguyên tử  Z.memnguyên tử

mp = 1,007276u =1,0073u

mn = 1,008665u = 1,0087u

me = 9,1.1031kg = 0,0005u

1u = 1,66055.1027kg

1u = 931,5MeV/c2

 Năng lượng liên kết

𝑾𝒍𝒌 = 𝜟𝒎. 𝒄𝟐

Chú ý:

1eV = 1,6.10-19 J

1MeV = 1,6.10-13 J
1u.c2 = 931,5 MeV

 Năng lượng liên kết riêng

𝑾𝒍𝒌𝒓 = 𝑾𝒍𝒌
𝑨

Chú ý: Wlkr càng lớn thì hạt nhân

càng bền vững. Các hạt nhân có số
khối A từ 50 đến 80 nằm trong
nhóm các hạt nhân bền vững.

 Năng lượng tương đối tính
𝑬 = 𝒎𝒄𝟐 = 𝒎𝟎𝒄

𝟐

√𝟏 −𝒗𝟐
𝒄𝟐

= 𝑬𝟎
√𝟏 −𝒗𝟐

𝒄𝟐

E: năng lượng toàn phần

E0: năng lượng nghỉ
m: khối lượng động

m0: khối lượng nghỉ
Động năng: Wđ = E – E0

III. PHẢN ỨNG HẠT NHÂN 
 Phản ứng hạt nhân

A + B  C + D 
 Các định luật bảo toàn
1. Bảo toàn số nuclon ( số khối )

AA + AB = AC + AD 
2. Bảo toàn điện tích

ZA + ZB = ZC + ZD 
3. Bảo toàn năng lượng toàn phần

D
C
B

A K Mc K K

K
c

M0 2   2 

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

12 
+ Tổng khối lượng các hạt nhân sau
phản ứng:M mC mD

4. Bảo toàn động lượng 
𝒑

⃗⃗ 𝑨+ 𝒑⃗⃗ 𝑩 = 𝒑⃗⃗ 𝑪+ 𝒑⃗⃗ 𝑫

Chú ý :

1. a bc

)
,
cos(
.
2

2
2
2

c
b
bc
c

b

a     



2. bc0bc

+ Liên hệ giữa động lượng và động
năng: P2 = 2mK

 Năng lượng phản ứng
2
)
(m m m m c
W  A B  C  D

2
)

( m m m m c

W   C  D  A B

lkB
lkA
lkD

lkC W W W

W

W    

B
A
D

C K K K

K

W    

Chú ý

+ W>0:phản ứng tỏa năng lượng 
+ W<0:phản ứng thu năng lượng 
+ Phóng xạ,phân hạch,nhiệt hạch 
đều là phản ứng hạt nhân tỏa năng 
lượng

IV.PHÓNG XẠ

 Hằng số phóng xạ: 𝝀 =𝐥𝐧𝟐

𝑻

Đơn vị: T(s); 𝝀(s-1)

 Lượng chất phóng xạ cịn lại

𝑵 =𝑵𝟎
𝟐𝑻𝒕

= 𝑵𝟎𝟐−
𝒕

𝑻 = 𝑵𝟎𝒆−𝝀𝒕
𝒎 = 𝒎𝟎

𝟐𝑻𝒕

= 𝒎𝟎𝟐−𝑻𝒕 = 𝒎𝟎𝒆−𝝀𝒕

 Lượng chất bị phân rã

𝜟𝑵 = 𝑵𝟎− 𝑵 = 𝑵𝟎(𝟏 − 𝟐−𝑻𝒕)
𝜟𝒎 = 𝒎𝟎− 𝒎 = 𝒎𝟎(𝟏 − 𝟐−𝑻𝒕)

 Tỉ lệ phần trăm

+ Lượng chất còn lại và ban đầu

𝒎
𝒎𝟎

= 𝑵
𝑵𝟎

= 𝟐−𝑻𝒕

+ Lượng chất phân rã và ban đầu

𝜟𝒎
𝒎𝟎

= 𝜟𝑵
𝑵𝟎

= 𝟏 − 𝟐−𝒕𝑻

+ Lượng chất phân rã và còn lại

𝜟𝒎
𝒎 =

𝜟𝑵
𝑵 = 𝟐

𝒕

</div>

VẬT LÝ 12: Công thức tóm tắt vật lý

𝐶𝑜𝑠𝜑 =

𝑾

=

=



Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về