Baøi :
29
OXI – OZON
A/ Oxi :
I/ Vị trí và
2
2
4
cấu
tạo
:
O
(8
1s
2s
2p
8
electron)
có 6 electron ngoài cùng,
ở chu kì 2, nhóm VIA
KLNT : 16
CTPT : O2 liên kết cộng hóa
trị không cực, liên kết ñoâi
II/ Tính chất
vật
lý
:
+ Là chất khí không màu,
không mùi, không vị.
32
d kk 1,1 hơi nặng hơn
29
không khí
+ Tan ít trong nước. Ở 20oC 1 lít
nước hòa tan được 31 ml khí oxi.
+ Nhiệt độ hóa lỏng – 183oC.
Oxi lỏng có màu xanh da trời,
có
tínhtự
thuận
từ.
+
Trong
nhiên
oxi có ba
16
đồng
vị
:
18
17
O
:
99
,
76
%
8
8 O : 0,2%
8 O : 0,04%
III/ Tính chất hóa
+
Oxi :có 6 electron ngoài cùng
học
dễ nhận 2 electron khi tham
+
có độ
điện
giaOxi
phản
ứngâm
hóa
học.là 3,44
chỉ kém flo (3,98) nên có số
oxi hóa âm trong các hợp chất
là hợp
chất
oxi hóa
(trừ
chất
với F)
+ phản ứng với hầu hết
mạnh
các nguyên tố tạo oxit.
* phản ứng với kim loại (trừ
Au, Pt)
*Ag,
phản
ứng với phi kim (trừ
halogen)
* phản ứng với nhiều hợp
chất vô cơ và hợp chất hữu
1/ Phản ứng với
kim loại :
Thí nghiệm 1 : Mg cháy
trong
oxi 0
0
+2 –2
2Mg + O2t 2Mg
o
Chất
Chất oxi O
khử
hóa
Thí nghiệm 2 : Na cháy
0
+1 –2
trong
oxi 0
4Na + O2 2Na2O
Chất oxi
Chất
khử
hóa
2/ Phản ứng với phi kim :
(trừ halogen) tạo các oxit axit
hoặc oxit trơ (oxit không tạo
muối)
Thí nghiệm 3 : S cháy trong oxi
0
0
+4 –2
S
+ O t SO
Cha
át
khư
û
Chất
oxi
hóa
2o
2
Oxit axit
Vd 3 : C chaùy trong
oxi 0
0
+4 –2
C
+ O2 to CO2
Chaát
Chaát oxi
Oxit axit
Thí nghiệm 4 : P trắng tự
bốc cháy trong không khí
0
+5
4P
Cha
át
khử
0
t
–2
+5 O2o 2P2O5
Chất
oxi
hóa
Oxit axit
Vd 4 : N2 phản ứng với
oxi khi có tia lửa điện
0
0
Tia lửa
N+2
+
2 –2
điện
Chất oxi
Chất
O2
hóa
khử
2NO
Oxit
không
tạo muối
3/ Phản ứng với
hợp
:
Các chất
hợp chất
cháy trong oxi
tạo ra oxit của các nguyên
tố
có: trong
nó. trong không
Ví dụ
CO cháy
0
+4
khí : +2
2CO
+ O t 2CO
–2
Cha Chất
át
oxi
khử hóa
2
o
2
Ví dụ : Etanol cháy trong
-2
0
+4 –2
không
khí :
C2H5-2OH +
3 O2to 2CO2 + 3
Chất
Cha
H2O
át
khử
oxi
hóa
IV/ Ứng
dụng :
+ Oxi có vai trò quyết định
đối với sự sống của người
và động vật. Mỗi người cần
3
20
–
30
m
không
đểgiới
thở
+ Hàng năm
trênkhí
thế
mộtxuất
ngày.
sản
hàng chục triệu
tấn oxi để đáp ứng nhu cầu
cho các ngành công nghiệp.
+ Xem biểu đồ tỉ lệ % về
ứng dụng của oxi trong các
ngành công nghiệp (tr.125
SGK).
V/ Điều
1/
Điều
chế oxi trong phòng
chế
:
thí+nghiệm
:
Nhiệt phân
các hợp
chất giàu oxi và ít bền
nhiệt như : KMnO4 (rắn),
KClO
HgO, …
Ví dụ
: Nhiệt
phân
3 (rắn),
+74 – 2 to
+6
+4
KMnO
2KMnO4 0 K2MnO4 + MnO2 +
Thí nghiệm O
5:2Nhiệt
phân
+5 KClO
–2 MnO
–1
3
,
2
2KClO
03
2KCl +3 O2
250oC
Tại sao phải thu oxi bằng cách
dời chỗ của nước ?
2/ Sản xuất oxi trong
công
nghiệp
:
a) Từ không
Không
khí : khí loại bỏ hết hơi nước,
bụi, khí CO2, đem hóa lỏng rồi
chưng cất phân đoạn thu oxi.
b) Từ
nước
: nước (nước có hòa
Điện
phân
tan một ít H2SO4 hoặc NaOH để
tăng tính dẫn điện) thu được khí
oxi ở cực dương
Điện và khí hidro ở
2H2O phân 2H2 +
cực âm.
Cực
Cực
dd H2SO4 O
dươn
â 2
B/ Ozon : O3
Các đơn chất do 1 nguyên tố
tạo ra gọi là dạng thù hình của
nhau Ozon là một dạng thù
hình
củachất
oxi
1/ Tính
vật
+ làlý:
1 chất khí màu xanh
nhạt, có mùi đặc trưng.
+ Nhiệt độ hóa lỏng
o
–+112
Tan C.
trong nước nhiều hơn
oxi. Ở 0oC 1 lít nước hòa tan
490 ml khí ozon
2/ Tính chất hóa
học
có:tính oxi hóa mạnh
+hơn
Phản
oxi ứng với bạc : ozon oxi
hóa Ag ở nhiệt độ thường
0
0
+1 -2
2Ag 0 + O3 Ag
2O + O2
Chất
khử
Chất oxi
hóa
+ Phản ứng với dung
0
0
-2
dịch KI-1:
H2O +
2 KI 0+ O3
I2 +2 KOH +
Chất oxi
O
Chất
2
hóa
khử
Ứng dụng
để nhận biết
ozon bằng giấy có tẩm dung
dịch KI và hồ tinh bột. Ozon
II/ Ozon trong tự
+ Ozon :được tạo thành trong khí
nhiên
quyển khi có sự phóng điện (tia
chớp, sét). Trên mặt đất ozon
được tạo thành do sự oxi hóa
+
Ozon
tập
trung
nhiều
một
số
hợp
chất
hữu ở
cơ.lớp khí
quyển trên cao, cách mặt đất
từ 20 – 30 km. Tầng ozon hình
thành do tia tử ngoại của mặt
Tiahóa
tử
trời chuyển
3O2 ngoại các
2O3phân tử
oxi thành ozon :
Vậy tầng ozon hấp thu tia tử
ngoại từ tầng cao của không khí,
bảo vệ con người và các sinh
vật trên mặt đất tránh được
III/ Ứng
dụng
+ Khử: trùng không khí (không
khí có một lượng nhỏ ozon :
dưới 1 phần triệu theo thể tích
có tác dụng làm cho không
khí trong lành. Nhưng với lượng
hơn
sẽ
có
hại
chomạnh
con :
+lớn
Ozon
có
tính
oxi
hóa
người).
Trong
công nghiệp dùng ozon
để tẩy trắng tinh bột, dầu
ăn và nhiều vật phẩm khác.
Trong y học dùng để chữa sâu
răng. Trong đời sống dùng để