Bai 23 Kinh te Van hoa the ky XVIXVIII

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (162.41 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Bài 23 KINH TẾ – VĂN HÓA THẾ KỶ XVI-XVII.
I. KINH TẾ .

A. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1.Kiến thức :

- Thấy được sự khác nhau về kinh tế nông nghiệp ở Đàng Trong và Đàng
Ngịai . Ngun nhân sự khác nhau đó .

- Tình hình thủ cơng nghiệp và thương nghiệp

- Nắn được những nét chính về tình hình văn hóa ( tôn giáo, sự ra đời chữ
Quốc ngữ, văn học, nghệ thuật )

2. Tư tưởng :

- Nhận rõ tiềm năng kinh tế của đất nước , tinh thần lao động cần cù sáng
tạo của nông dân , thợ thủ công.

- Bồi dưỡng ý thức bảo vệ truyền thống văn hóa dân tộc .
3. Kỹ năng .

- Biết xác định các địa danh trên bản đồ VN các làng nghề nổi tiếng nổi
tiếng , các đô thị quan trọng ở Đàng Ngồi và Đàng Trong.

- Biết tự tìm hiểu lịch sử văn hóa ở địa phương . 
B. K T B C

- Nguyên nhân hình thành Nam- Bắc triều? Cho biết cuộc chiến tranh Nam –
Bắc triều và tác hại của nó ?

- Sự hình thành thế lực họ Nguyễn ở Đàng Trong như thế nào?Chiến tranh
Trịnh Nguyễn? Và hậu quả?Tính chất của 2 cuộc chiến .

C. Đ D D H 
Bản đồ VN.

Tranh phố cổ Hội An .

D HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC .

1. Giới thiệu bài : chiến tranh liên miên giữa 2 thế lực phong kiến Trịnh- Nguyễn
gây bao đau thương cho dân tộc , sự chia cắt kéo dài ảnh rất lớn đến sự phát triển
chung của đất nước ta tìm hiểu về kinh tế – văn hóa tế kỷ XVI- XVII.

2. D y và h c bài m i :ạ ọ ớ

Cơng việc của thày và trị Nội dung 
I KINH TẾ .

HOẠT ĐỘNG 1: KINH TẾ NƠNG
NGHIỆP .

* TL:Hãy so sánh sản xuất nơng nghiệp
giữa Đàng Trong với Đàng Ngoài ?

Đ. Ngoài :bị phá

hoại nghiêm

trọng

Đ . Trong phát
triển thuận lợi 
-Chúa Trịnh không

quan tâm thủy lợi,
không tổ chức khai
hoang

- Ruộng đất công bị
cường hào cầm
bán .Ruộng đất bỏ

- Chúa Nguyễn :
- ra sức khai hoang
ở Thuận Quảng để
xây dựng cát cứ để
chống lại họ Trịnh
- Dân số tăng

I.KINH TẾ

1.Kinh tế nơng nghiệp:

* Đàng Ngồi (Bắc Hà ) sa sút , nhân
dân đói khổ.

* Đàng Trong ( Nam Hà) :

- Đất đai màu mỡ khí hậu thuận lợi ,

nhà nước tổ chức khai hoang nên diện
tích canh tác mở rộng, làng xóm mọc
lên đơng đúc, nhiều trấn mới thành lập
như Trấn Biên và Phiên Trấn.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

hoang.



mất mùa, đói kém ,
nơng dân bỏ làng
..như ở Sơn Nam ,
Thanh Nghệ



Nông nghiệp đình
trệ

- 1698 Nguyễn Hữu
Cảnh đặt phủ Gia
Định .

- Lập thơn xóm mới
ở đồng bằng s. cửu
Long



Nơng nghiệp phát

triển

GV hướng dẫn hs trên bđ : 1698
Nguyễn Hữu Cảnh đặt phủ Gia Định gồm
2 dinh Trấn Biên ( Đồng Nai,Bà Rịa,
Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước) và
Dinh Phiên Trấn ( tp Hồ Chí Minh, Long
An , Tây Ninh)

* Ở Đàng Trong Chúa Nguyễn đã làm gì
để phát triển nơng nghiệp?

HOẠT ĐỘNG 2 : .Sự phát triển của
nghề thủ công và buôn bán

* TL : Thủ công nghiệp và thương
nghiệp phát triển như thế nào ?

Thủ công nghiệp Thương nghiệp 
Làng thủ công :

+ Dệt La Khê, ở Hà
tây

+ Gốm ở Bát Tràng
Hà Nội; Thổ
Hà( Bắc Giang )
+ Rèn sắt Nho
Lâm-Nghệ An ; Phú bài –
Thừa Thiên- Huế

+ Làng làm đường
mía ở Quảng Nam.



làng thủ công là
những trung tâm
kinh tế góp phần
phát triển đất nước

* Buôn bán :
- được mở rộng đã
hình thành các đơ
thị đơ thị

- Ngoại thương bị
hạn chế

* HS nhận xét 2 bình gốm :51/111:đẹp,
men trắng dường nét hài hòa cân đối,
được người nước ngồi ưa thích .

* Hs nhận xét : Thủ công nghiệp và
thương nghiệp phát triển và phồn thịnh .
*Em hãy kể tên những làng thủ cơng có
tiếng ở nước ta thời xưa và nay mà em
biết?

* TL: Vì sao vào thế kỷ XVII trên đất
nước ta lại xuất hiện 1 số thành thị .

Nhận xét vị trí địa lý của các thành thị ở
Đàng Ngồi và Đàng Trong ?

Hồ Chí Minh, Long An , Tây Ninh)
- Hình thành giai cấp địa chủ mới,
chiếm đoạt ruộng đất nhưng chưa có
phong trào nơng dân do nông nghiệp
cịn đang phát triển.

Nơng nghiệp Đàng Trong phát triển
mạnh nhất là Đ B S C L

2.Sự phát triển của nghề thủ công và
buôn bán

Thế kỷ XVII xuất hiện nhiều làng thủ
công như :

+ Dệt La Khê – Hà tây .

+ Gốm ở Bát Tràng ( Hà Nội ), Thổ Hà.(
Bắc Giang )

+ Rèn sắt Nho Lâm ( Nghệ An ), Phú
bài ( Thừa Thiên Huế )

+ Làng làm đường mía ở Quảng Nam 
Bn bán được mở rộng đã hình thành
đơ thị :

* Đàng Ngoài :

+ Thăng Long ( Kinh kỳ, Kẻ chợ) có
36 phố phường .

+ Phố Hiến ( Hưng Yên)

* Đàng Trong : Thanh Hà ( Thừa
Thiên) ; Hội An ( Quảng Nam) ; Gia
Định ( tp Hồ Chí Minh )

* Ngoại thương :

- Thương nhân Trung Quốc , Nhật Bản
, An Độ , Bồ Đào Nha , Tây ban Nha
buôn bán tấp nập ở Phố Hiến và Hội
An, bán len dạ, đồ pha lê, mua tơ tằm ,
đường, trầm hương, ngà voi….

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

(Thủ công nghiệp,thương nghiệp được
phát triển tạo điều kiện cho sự phồn hoa
và phát đạt của thành thị).

Đàng Ngoài Đàng Trong
-Thăng Long ( Kẻ

Chợ- Kinh Kỳ ).
- Phố Hiến (Hưng
Yên )

- Thanh Hà ( TH
Thiên )

- Hội An ( Quảng
Nam )

- Gia Định (Tp
HCM)

* Vị trí :Thuận lợi trao đổi bn bán . cửa
biển .

* Mơ tả hình 52/112:phố xá đông đúc tấp
nập , nhộn nhịp tàu bè qua lại , thuận lợi ,
gần bờ .

* Các thương nhân Á – Au thường bn
bán những sản vật gì ?Vì sao nửa sau
thế kỷ XVIII suy tàn ? (Thương nhân
châu Au , châu Á buôn bán tấp nập ở Phố
Hiến và Hội An, bán len dạ, đồ pha lê,
mua tơ tằm , đường, trầm hương, ngà
voi….

- Các Chúa cho họ vào bn bán để nhờ
mua vũ khí, nhưng thấy họ điều tra tình
hình chính trị, xã hội phục vụ cho âm mưu
xâm nhập, nên hạn chế ngoại thương, do
vậy nửa sau thế kỷ XVIII Phố Hiến,
Thanh Hà suy tàn, Hội An giảm sút.)

GV sơ kết

mua vũ khí, nhưng thấy họ điều tra tình
hình chính trị, xã hội phục vụ cho âm
mưu xâm nhập, nên hạn chế ngoại
thương, do vậy nửa sau thế kỷ XVIII
Phố Hiến, Thanh Hà suy tàn, Hội An
giảm sút.

CỦNG CỐ :

- Tình hình kinh tế nông nghiệp- thủ công nghiệp- thương nghiệp nướ c ta thế
kỷ XVI- XVII ?

- Sự phát triển đô thị thời này như thế nào ?
DẶN DÒ :

Xem trước : Tôn giáo- chữ quốc ngữ- văn học- nghệ thuật.

Cho biết sự phát triển phong phú , đa dạng của những loại hình nghệ thuật dân gian
ở nước ta vào thế kỷ XVI- XVIII.

Vì sao nghệ thuật thời kỳ này phát triển .

Tiết 49

II. VĂN HÓA 
K T B C :

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

- Sự phát triển đô thị thời này như thế nào ?

HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC .

1. Giới thiệu bài :mặc dù tình hình đất nước không ổn đinh, chia cắt kéo dài, nhưng
nền kinh tế vẫn đạt mức phát triển nhất định . Bên cạnh đó đời sống văn hóa tinh
thần của nhân dân có nhiếu điểm mới do việc giao lưu buôn bán với người phương
Tây mở rộng .

2. Dạy và học bài mới :

Cơng việc của thày và trị Nội dung 
II. VĂN HÓA

HOẠT ĐỘNG 1: tư tưởng – tôn 
giáo-hội làng .

* TL :Ở thế kỷ XVI- XVII nước ta có
những tơn giáo nào ?Nói rõ sự phát
triển của tôn giáo đó .Vì sao Nho giáo
khơng giữ địa vị độc tôn ? (Nho
giáo-Phật giáo- Đạo giáo . Nho giáo được đề
cao trong học tập thi cử, tuyể quan lại .
Phật giáo ,Đạo giáo được phục hồi.
Nho giáo không chiếm địa vị độc tơn do
vua Lê chỉ là bù nhìn

* Đạo Thiên Chúa bắt nguồn từ đâu? Vì
sao lại xuất hiện ở nước ta ?(từ Châu Au,
TK XVI , các giáo sĩ phương Tây theo
thuyền buôn du nhập vào nước ta năm
1533, do không hợp với cách cai trị cho

nên các Chúa ngăn cản .)

*TL : Hội làng :địa phương em có tổ
chức hội làng khơng ? Em có thể dẫn
chứng ? Tác dụng ?( hàng năm ngày
16-2- ÂLthờ Thành Hoàng tại Đình Hịa
Hưng ).Trong SGK?(Hội làng ở nông thôn
thường tổ chức vào các ngày lễ tết, giỗ
thần hồng….Có tổ chức văn nghệ, thể
thao, các cuộc thi…..mang lại niềm vui,
thắt chặt tình đồn kết và tinh thần u
nước ở nông thôn)

HOẠT ĐỘNG 2. Sự ra đời của chữ
Quốc ngữ theo mẫu tự La Tinh:

* TL : Chữ Quốc Ngữ ra đời trong hồn
cảnh nào ?Vì sao trong 1 thời gian dài
chữ Quốc Ngữ khơng được sử dụng ?
đóng vai trị gì trong q trình phát triển
văn hóa Việt Nam ? (Chữ quốc ngữ do

II VĂN HĨA 
1. Tơn giáo:

* Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo :

- Nho giáo được đề cao trong học tập thi
cử

- Phật giáo ,Đạo giáo được phục hồi 
* Hội làng ở nông thôn thường tổ chức
vào các ngày lễ tết, giỗ thần
hồng….Có tổ chức văn nghệ, thể thao,
các cuộc thi…..mang lại niềm vui, thắt
chặt tình đoàn kết và tinh thần yêu
nước ở nông thôn.

*Đạo Thiên Chúa do các giáo sĩ theo
thuyền buôn phương Tây du nhập vào
nước ta năm 1533, do không hợp với
cách cai trị cho nên các Chúa ngăn cản

2. Sự ra đời của chữ Quốc ngữ theo
mẫu tự La Tinh:

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

một số Giáo sĩ đạo Thiên Chúa sáng tạo ở
thế kỷ XVII , tuy nhiên chỉ được dùng để
truyền đạo, giáo sĩ A- lếc- xăng đơ Rốt có
cơng nhiều nhất .GC phong kiến bảo thủ ,
lạc hậu nên không sử dụng . Nhân dân ta
không ngừng sửa đổi , hoàn thiện chữ
Quốc Ngữ là chữ viết rất tiện lợi khoa
học , dễ phổ biến

HOẠT ĐỘNG 3: Văn học- nghệ thuật 
dân gian thế kỷ XVI-XVIII .

* TL : Kể những thành tựu văn học nổi
bật?( về Văn học chữ Nôm- Các nhà thơ

tiêu biểu? ) (Phần văn học chữ Nôm phát
triển mạnh hơn trước :

-Nguyễn Bỉnh Khiêm thơ của ông ca ngợi
cuộc sống trong sạch, phê phán thói đời
xấu xa .Đào Duy Từ là nhà văn, nhà quân
sự.Thiên nam Ngữ Lục bằng chữ Nôm
gồm 8000 câu thơ lục bát kể lại lịch sử
thời Hồng Bàng đến thời nhà Mạc ).
Ý nghĩa : khẳng định ngưới Việt có ngơn
ngữ riêng thể hiện ý chí tự lập tự cường
củadântộc .Ca ngợihạnh phúc con
người , tố cáo bất công xã hội

* TL : Về văn học dân gian ?Thể loại ?
Nội dung ? Ý nghĩa ?

(nhiều thể loạiphong phú - truyện
Nôm:Truyện Thạch Sanh,Phan Trần Nhị
Độ Mai .Một số truyện cười, truyện
Trạng.Thơ lục bát phát triển hoàn
chỉnh.Văn học phát triển mô tả nỗi thống
khổ của nhân dân, phản ánh những bất
công xã hội ,bộ mặt xấu xa của bọn vua
quan, và nói lên trình độ văn hóa của
nhân dân.).

* TL :Những thành tựu về điêu khắc và
sân khấu ?Nói lên điều gì ?

(Điêu khắc gỗ ở nơng thôn rất phong phú
như đánh vật ; tượng Phật Bà nghìn mắt,
nghìn tay.Sân khấu có chèo, tuồng lên án
kẻ gian nịnh, ca ngợi tình yêu thương con
người .Nghệ thuật dân gian phát triển
mạnh phản ánh truyền thống cần cù , lạc
quan của nhân dân lao độn là vũ khí lên
án sự áp bức bóc lột , bất công trong xã
hội đương thời ).

3. Văn học- nghệ thuật dân gian thế kỷ 
XVI-XVIII .

Văn học:

* Phần văn học chữ Nôm phát triển
mạnh hơn trước :

-Nguyễn Bỉnh Khiêm thơ của ông ca
ngợi cuộc sống trong sạch, phê phán
thói đời xấu xa

- Đào Duy Từ là nhà văn, nhà quân sự.
- Thiên nam Ngữ Lục bằng chữ Nôm
gồm 8000 câu thơ lục bát kể lại lịch sử
thời Hồng Bàng đến thời nhà Mạc .

* Phần dân gian:nhiều thể loại phong
phú - truyện Nôm:

- Truyện Thạch Sanh,Phan Trần
Nhị Độ Mai

- Một số truyện cười, truyện Trạng.
- Thơ lục bát phát triển hồn chỉnh.
Văn học phát triển mơ tả nỗi thống khổ
của nhân dân, phản ánh những bất công
xã hội ,bộ mặt xấu xa của bọn vua quan,
và nói lên trình độ văn hóa của nhân
dân.

* Nghệ thuật dân gian:

- Điêu khắc gỗ ở nông thôn rất phong
phú như đánh vật ; tượng Phật Bà
nghìn mắt, nghìn tay.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

GV mơ tả tranh 54/ 115 SGK : Tượng
Phật Bà Quan Am nghìn mắt nghìn tay ở
chùa Bút Tháp – Bắc Ninh do nghệ nhân
Trương văn Thọ tạo ra năm 1655 cao
3,7m rộng 2,1 m, khn mặt rất đẹp, cân
đối , hài hịa đầu đội mũ hoa sen, giữa
mỗi tay là1 con mắt

GV sơ kết :văn học nghệ thuật dân gian
đã phát triển mạnh có nhiều thành tựu
quý báu

CỦNG CỐ :

- Chữ Quốc Ngữ ra đời trong hồn cảnh nào ?Vì sao trong 1 thời gian dài chữ
Quốc Ngữ khơng được sử dụng ?đóng vai trị gì trong q trình phát triển
văn hóa Việt Nam

- Em hãy trình bày những thành tựu văn học- nghệ thuật thế kỷ XVI- XVIII.
DẶN DÒ :

Học kỹ bài .
Xem trước :

- Vì sao thế kỷ XVI- XVII diễn ra nhiều cuộc nổi dậy của nông dân ?
- Các cuộc khởi nghĩa trên lược đồ ?

</div>

Bai 23 Kinh te Van hoa the ky XVIXVIII

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về