Lý thuyết sinh 12 theo chuẩn KT-KN

MÔN SINH HỌC
LỚP 12
Năm 2010

Phần năm. DI TRUYỀN HỌC
CHƯƠNG I : CƠ CHẾ DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ

I.- Gen
 !"#$!%&'()*+,-.&/!,0&10&!2(!%&34-5!6*'78*9:-1#-"-&&,;<
=>?"@,-,!2A,*(*9:-(#-"-&&,-,0"&!2A,*(-.&/BC*9;D
2. E*#()0". F,B$(34-5!*+,0"0GH&,-.I,&$0"*J9&IK*0"'L9($
M"*J9&IK*#$0"!,0&10&!2(*(**34-5!&)(N&$-O*J9&IK*,;*P*Q0*+,&R@$(
M"'L9($#$S00"&)(I,34-5!TD!3(&()&'%0*+,**0"T*
UEJ9&IK**90*+,0"*J9&IK*@,(0V!UBW0
XW0'L9($Y!Z'O9U[*+,!)*!20\*!,0&I]&F9*#N1&&0K--(#!"I,^,C@R&B$&I]&F9*#N1&&'L9_,-N!2
`BW0!2(Z0S,0"!2(**,6&,!BW0!2('Ga*@b&'O9@Y0@%@,!2!Z'O9B$TR&&K*@Z@%@,!2TR&&K*"Z3BC&
.3c8BT95<*ABW0!2(#N&?*Z3BC&.&F**A**'()T10!2(8&I1<6"Td**'()!2(8N61<
XBW0TR&&K*Y!Z'O9e[*+,!)*!20\*X*9\0"
W0!2(*+,**0"Z3BC&.3c#$#N&?*N**0"$;0f#$gT10-.'()h*_-O#i**0"Z3BC&.&F*BW0
!2(#$gT10#N&?*h6"Td**'()!2(,6&,!8**jk<#$**'()T10!2(,6&,!8**l<N**0"$;'Ga*
0f#$**0"g-.!4h
II. Mã di truyền
 !2>&I9;L#$&I]&F3b-6R-**9*#N1&&&I(00"m9;'7&I]&F3b-6R-**,6&,!&I(0*9:-1#-"-&&
no*'D!*+,!2>&I9;L
M2>&I9;L'Ga*'f*&p'D!6*'7&"(&p0@%@,8T100\#N,9<
M2>&I9;L*A&=-q@R8&J&*4**#($'L9*A*90@%!2>&I9;L&Ip!%&B$0()# <
n
U[e[
e[U[
 n U
M2>&I9;L*A&='o* 98@%@,*r!2(#(),6&,!<

M2>&I9;L!,0&=&((8L9@%@,T*,9*W0!2(*(#(),6&,!&IpB$<
III- Qúa trình nhân đôi của ADN.
s9&I].'1Z3BC&.3c
s9&I].'1>tI,&I(0-,u*+,*9T]&R@$(V!U@Gi*
vGi*(6(b-.&/
H**"^!&(6(bn!)*'c*+,-.&/&*,9>O&)(N*)*&@48]*S<B$'D#%I,n!)*T91
vGi*nq0a-**!)*!i
X-1#!"I,I,6K*&*]&$!)*'c!i&"(*L9e[→U[80Ga**L9Bi!)*#$!T91<E*9*#N1&&*+,!1&IGH0%@$(#N
TR&Bi!)*#$!T91&"(09;N&b*@q3908``k<
 IN!)*T91U[→e[!)*!i'Ga*&q0#N&?*IN!)*e[→U[!)*!i'Ga*&q0a-0'()&)(N**'()0b8'()
lT,^,T<3,9'A**'()lT,^,T'Ga*\#)Bi,9H"^!\809;N&b*S,0'()<
vGi*U,-.&/'Ga*&)(&$
E*!)*!i&q0a-'R'.9&]n!)*'c6(b'R'A→&)(&$-.&/*(&I(0'A!%&!)*!i'Ga*&q0a-*_!)*T,#$
*+,@,'O9809;N&b*@@4(&V<
wG9x&@4&"(09;N&b*/,0'()(*J9&IK**+,-.&/#$'\3(03(0!$"^!X-(#!"I,^,*r&q0a-
!)*!i&"(*L9e[→U[E(N
X\Bi!)*!20\*U[→e[&]X-(#!"I,^,&q0a-!)*@q390#N&?*&"(*L9e[→U[
X\Bi!)*@q390e[→U[&q0a-0b&m920Bi**'()0blT,^,T&"(*L9e[→U[80Ga*Bi*L9-&&ID*+,*)*&
@4<u,9'A**'()0b$;'Ga*\#)HX#0,^,'D*(I,!)*I,*C!
ns9&I].'1Z3BC&.&F*
MEc*R.'1Z3BC&.&F*BL*c@40\0Bi3BC&.3c
MD!T*&I(0.'1Z3BC&.&F*#$
vR@$(.&F**AL9-.&/T=*&Gi*#is9&I].'164;I,ZL9'D!TZ'O9&I(0!:-.&/→L9'cB7
&@4
vEAL9#()"^!&,!0,
BÀI 2 : PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ
U
I. Phiên mã: s9&I]&q0a-&INT9.!y9tI,&I(0.&R@$(B$(T]&I900,#K*u',0Z>)0>26(b*F*')
EJ9&IK*B$*P*Q0**#()
w() ! & I

EJ9&IK*
EP*Q0
nEc*R-N!2
vO9&N-1#!"I,^,@!B$(BW0'L9($#$!0"&(6(b'D#%I,!)*!20\*8*A*L9U
[
e
[<
B$@b&'O9&q0a-!&)
B7&I='o* 9
vu,9'A-1#!"I,^,&IGa&>f*&"(!)*!20\*&IN0"*A*L9U
[
e
[
'D&q0a-N!&"(09;N&b*@q3908Xz
Xk<&"(*L9e
[
U
[
v"^!>*9;D'R*9\0"0o-&= 9TR&&K*-N!2TR&&K*-.&/!'Ga*04-A0
W0$(&IN0"Bp,-N!26(0&]n!)*'c*+,0"6(b0,;#)
UuFT*,9&I(0-N!2Z3BC&.&F*B$.3c{3BC&.3c!3,9-N!2'Ga*3/>?0&IF*&R->W0#$!
T91'D&q0a--I1&N!&q0a-'R'.9&]I@161!@!B$('D&F* >7*!2'R'AE_Z3BC&.&F*!3,9-N
!2-4'Ga**R@R#)@Y0**#()@|**'()T10!2(8&I(<\**'()!2(8N61<&)(I,!&IGZ0&$
}~0•,*+,m9&I]-N!2#G9xuIY0Z3BC&.3c3\0"*J9&IK*-.@\*W0Bi,9B$*A*90!%&BW0TZ
'%08-I(!(&"I<*_Z3BC&.&F*!:0"*A-I(!(&"IIN0B$3,9T&($@%0"'Ga*-N!2
II- Dịch mã : s9&I]&q0a--I1&N&INT91!y9!tI,&I(0&R@$(*J&
()&(,6&,!6&,!M€M& ,,`&
nq0a-*9:-1#-"-&&
a. Mở đầu :D9'cB7@•*+,I@161!0bBi!ZB7&I=C@R&'o* 980O@%@,!Z'O9<B$>*9;D'R@%@,!Z'O98<
,,

!Z'O9
X&&RB$(@%@,!Z'O98'\!2*+,ATi-Bi!2!Z'O9&IN!&"(09;N&b*@q390<3,9'A&D9-O#i0bB$(&)(
I@161!($*r
b. Kéo dài chuỗi pôlipeptit :,,

X&&RB$(I@161!8'\!2*+,ATi-Bi!2&PJ&&IN!&"(09;N&b*@q390<!%&#N
TR&-"-&&'Ga*]&$0S,,6&,!!Z'O9Bi,6&,!&PJ&@161!*9;D>7*3,0@%@,&Pn&BC*9;D,6&,!!Z'O9
'Ga*04-A0R-&"(,,
n
X&&RB$(I@161!8'\!2*+,ATi-Bi@%@,&P,&IN!&"(09;N&b*@q390<]&$#N
}
^!
→
TR&-"-&&0S,,6&,!&P,B$,6&,!&PJ&@161!*9;D>7*'R@%@,&P@,&BC*9;D,6&,!!Z'O9'Ga*04-A0
s9&I]*P&R-&?*GBC;'R@%@,&R-0-Bi@%@,TR&&K**+,-.&/!
c. Kết thúc :I@161!*9;D>7*3,0@%@,TR&&K*&]m9&I]>7*!20p0#)n&D9-O*+,I@161!&*,9I,%&"^!
'o* 9#()@|,6&,!!Z'O9B$04-A0*9:-1#-"-&&
BÀI 3 : ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG GEN
I- Khái niện về điều hoà hoạt động gen và cấu trúc của opêron Lac:
. Khái niệmL9_,()&'%0*+,0"*=#$'L9_,#Ga034-5!*+,0"'Ga*&)(I,
2. Cấu trúc opêron Lac.
,Khái niệm opêronE*0"*J9&IK**A#Nm9,BL*P*Q0&GH0'Ga*-.@\#L,9&$&p0*?!*A*90!%&*c*R'L9_,'Ga*
0f#$!%&(-NI(
@EJ9&IK**+,(-NI(w,*
XE*0"*J9&IK*8‚<q0a-"^!-.04'GH0#,*&1^c
XW0BC$l8(-"I,&(I<,0&I]&F9*#"(&&'o*@ &'D-I1&NP**R#NTR&#$!0Q*43F-N!2*+,**0"*J9&IK*
XW0TZ'%0€8-I(!(&"I<cX-(#!"I,^,@!B$(B$TZ'O9-N!2
X"'L9_,8<10Y!&I(0&$-O*+,(-NI(*A !B?&q0a--I(&"P**R'L9_,()&'%0(-"I(
II- Điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ :
1. Khi môi trường không có lactôzơ "'L9($8<&q0a--I1&NP**R€I1&N$;#NTR&BiBW0BC$0Q*4m9&I]

-N!2#$!*(**0"*J9&IK*T10()&'%0
2. Khi môi trường có lactôzơ %&3\-.&/#,*&(^c#NTR&Bi-I1&NP**R#$!@R'q*J9]T100,@,*L9*+,A#$!
*(-I1&NP**RT10&D#NTR&BiBW0BC$('AX-1#!"I,^,*A&D#NTR&'Ga*BiBW0TZ'%0'D&R$-N!2
'GH0#,*&1^c@7-.04R&-I1&NP**R#)#NTR&BiBW0BC$B$m9&I]-N!2@7>p0#)
III.- Điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân thực.
XEc*R'L9($()&'%0*+,0"Z3BC&.&F*-P*&)-cZ3BC&.3c>(*J9&IK*-P*&)-*+,&I(0u
X&I(0&R@$(.&F**A3\#Ga0*o-9*#N1&&IJ&#iEr@%-C!2(**&10&>&I9;L*_')@%-C'A0B,&I_'L9($
(o*T10()&'%0
XY!&I(0u*A*J9&IK*@ 6(b-P*&)-*(N&IGi*T-N!2u-4&(6(b
uF'L9($()&'%0*+,0"Z3BC&.&F*m9,L9!P*B$m9,L90,'()u&(6(b'L9($-N!2@R'q3,9-N
!2'L9($>7*!2B$@R'q3,9>7*!2
e
BÀI 4 : ĐỘT BIẾN GEN
I- Khái niệm và các dạng đột biến gen :
1. Khái niệm đột biến gen%&@R0"#$S0@R'q&I(0*J9&IK**+,0"%&@R0"&GH0#Nm9,&i!%&*o-9*#N1&&80f#$'%&
@R'D!<(o*!%&3\*o-9*#N1&&64;I,&)!%&'D!$('A&IN-.&/
2. Thể đột biếnw$*&D!,00"'%&@R'2@D9 I,TD9]
3. Các dạng đột biến genEAU>)0'%&@R0"8'%&@R'D!<*c@4J&&N!&,;&R!%&*o-9*#N1&&
X€.#()'%&@R&FNB$'%&@R.&)(
II- Nguyên nhân và cơ chế phát sinh đột biến gen.
1. Nguyên nhân:(4GZ0*+,**&*.(f*BC&#=8&,-A06)&,&/0()ƒ<&*.3f*8BIK&<(o*S0I\#()3#=
(3&I(0&R@$(
2. Cơ chế phát sinh :
X%&@R'D!&GH064;I,&IN!%&!)*>Gi>)0&L'%&@RGi&*>?0*+,"^!3/,3,A*A&D&IZBL>)0@,'O9(o*&)(
&$'%&@Rm9,**#O.'1&R-&"(
"→&L'%&@R0"→'%&@R0"
 XVí dụuFTR&*o-T10'K0&I(0.'18`k→`<>(&*'%0*+,&*.(f*Ge`8`→`k<
X%&@R>7*T90>(*A3F&,!0,*+,,*I>
3. Đột biến gen phụ thuộc vào:#()&*.*GH0'%#L9#Ga0&*.&H'D!&*'%0B$'o*'D!*J9&IK**+,0"
III- Hậu quả và ý nghĩa của đột biến gen :

1. Hậu quả của đột biến gen:
X%&@R0"*A&D*A)*A#a(o*&I90&='\Bi!%&&D'%&@RP*'%*A#a,;*A)*+,'%&@R-?&9%*B$(&q
a-0"*„0G'L9T !1&IGH0
X…0'7-O#i'%&@R'D!&GH0B1)
X%&@R&,;&R*A&D#$!&,;'q,6&,!ZB7&I=@7'%&@R
X%&@R!J&(o*&N!*A&D#$!&,;'q@%U!2(&pB7&I=@7'%&@R→*A&D#$!&,;'q**,6&,!&I(0*9:-1#-"-&&
&Gc0P0&pB7&I=@7'%&@R
†
2. Mi liờn quan gia gen v tớnh trng khi b t bin:uFR'q&I(0>2;9*#N1&&*+,0"*J9&IK*R'q&I(0>2;9*#N1&&*+,
!R'q&I(0>2;,6&,!*+,*9:-1#-"-&&&Gc0P0EA&D#$!&,;'q*J9&IK*-I1&NEA&D@R'q'%&0%&0'()
BL!%&(o*!%&3\&=&I)0$('A&IN!%&(o*!%&3\=&*&D*+,m9O&D
3. í ngha%&@R0"#$09V09;N# 93c*J-*+,m9&I]*f0\0B$&R(
4. C ch biu hin ca t bin gen%&@R0"T'2-&33d'Ga*&@4m9,*c*R.'1*+,%&@R*A&D-&3&I(0
04!-.8'%&@R0,(&/<-&3ZS0#O09;N-.'O9&N*+,a-&/8'%&@R&L-1<-&3&I(0m9&I]09;N-.*+,&R
@$(61!,8'%&@R61!,<
BI 5 : NHIM SC TH V T BIN CU TRC NHIM SC TH
I.- Cu trỳc ca NST
1. Cu trỳc hin vi ca NST
a. sinh vật nhân sơ : NST là phân tử ADN kép, vòng không liên kết với prôtêin histôn.
b. sinh vật nhân thực :
- NST gồm 2 crômatit dính nhau qua tâm động (eo thứ nhất), một số NST còn có eo thứ hai (nơi tổng hợp rARN). NST có các dạng hình que, hình
hạt, hình chữ V...đờng kính 0,2 2 àm, dài 0,2 50 àm.
- Mỗi loài có một bộ NST đặc trng (về số lợng, hình thái, cấu trúc).
XuF@R'q]&um9,**T]-.@$(pT]&I900,'RT]0S,A06(b&pT]0S,'RT]&I900,&R-&"((6(b
2. Cu trỳc siờu hin vi ca NST..
- NST đợc cấu tạo từ ADN và prôtêin (histôn và phi histôn).
(ADN + prôtêin) Nuclêôxôm (8 phân tử prôtêin histôn đợc quấn quanh bởi một đoạn phân tử ADN dài khoảng 146 cặp nuclêô&&m9J
U

}

B_0)
Sợi cơ bản (khoảng 11 nm) Sợi nhiễm sắc (2530 nm) s i siêu xoắn (300 nm) Crômatit (700 nm) NST.
II- t bin cu trỳc NST :
1. Khỏi nim t bin cu trỳc NST: w$S0@R'q&I(0*J9&IK**+,u
2. Nguyờn nhõn chung ca cỏc dng t bin NST(4GZ0*+,**&*.(f*BC&#=8&,-A06)&,&/0()<&*.3f*
8BIK&<(o*S0I\#()3#=(3&I(0&R@$(
3. Cỏc dng t bin cu trỳc NST

Tiờu chớ Mt on Lp on o on Chuyn on
! w$'%&@R!J&!%&'()
$('A*+,u
w$'%&@R#$!*('()$(
'A*+,u#o-#)!%&,;
L9#O
w$'%&@R#$!*(!%&'()$(
'A*+,u'P&I,'4(0Ga*
(
B$\#)
w$'%&@R>y'R!%&'()*+,u
*9;D3,0B7B7&I=T*&IN*W0
!%&u(o*&I,('q'()0S,**
uT10&Gc0'V0
C9m94B$
x0,
Xw$!04!3\#Ga00"
&INu#$!!J&*.@Y0
0"&I(0 0" #$!
04! 3P* 3\0 (o* 0.;
*R&'\Bi&D'%&@R
X)(09;N# 9*(m9

&I]*f#f*B$&R(
Xw$!&Q03\#Ga00"&IN
u &Q0 *GH0 (o*
04!@i&3F@D9 *+,&=
&I)0
X w$!!J& *.@Y0 0"
&I(0 0" *A&D0.;
NC9m94*A)*(*c&D
Xwo-'()>y'R#o-0"
&)('L9T *('%&@R0"
&)(I,**,#"!i&I(0m9
&I]&R(
X)( 09;N# 9*(m9
&I]*f#f*B$&R(
X&4GZ0'R3P*3\0*+,*
&D>(BC&*J&>&I9;LT10@7
!J&!&
Xw$!&,;B7&I=0"&INu
&,;'q!P*'%()&'%0*+,**
0" *A&D0.;)*(&D'%&
@R
XD>7a-'4('()T04!
-.R964;I,&I,('q*(&I(0
BW0'4('()3d&)(**0,(&/
T10@]&GH0a-&/T10
*AT4Q03\0
X)( 09;N# 9*(m9&I]
*f#f*B$&R(
E9;D '() 0S, n u T10
&Gc0'V0#$!&,;'qA!0"

#NTR&
E9;D '() #i &GH0 0.; *R&
(o*04!T4Q0334*+,*
&D
E9;D'()|&GH0=&4GZ0
&i3P*3\0*A&D*_*A#a*(3
BC&
XEAB,&I_m9,&If0&I(0m9&I]
]&$#($!i
X)(09;N# 9*(m9&I]*f
#f*B$&R(
4. C ch chung ca t bin cu trỳc NSTCác tác nhân gây đột biến ảnh hởng đến quá trình tiếp hợp, trao đổi chéo...hoặc trực tiếp gây đứt gãy
NST#$!-B*J9&IK*uE*'%&@R*J9&IK*u>y'R3F3b-6R-#)**0"B$#$!&,;'q]>)0u
X%&@R*J9&IK*u&F**J&#$3F3b-6R-#)*4A!0"8'4('()<(o*#$!04!8!J&'()<,;&Q03\#Ga00"8#o-'()<&INu
w()'%&@R$;*A&Dm9,3&&IF*&R-&INu*+,&N9@4'29%!!$9
X0GH&,*0>W0*9;D'()'D'L69J&-Gc0-->&I9;L'J9&I,Bi***1&IW00.;)&)(***('F**A,;L9*9;D
'()u>(&*'%0*+,-A06)#$!*K0B138T10*AT4Q0334<IV&4B$(&FN'D*K0*)&I,BiS0*('F*@]
&GH03\#Ga0*&D*+,m9O&D04!,;#$!@R!J&*4m9O&D

5. Hu quĐột biến cấu trúc NST thờng thay đổi số lợng, vị trí các gen trên NST, có thể gây mất cân bằng gen thờng gây hại cho cơ thể mang đột
biến.
6.Vai trũ%&@R*J9&IK*E90*J- nguồn nguyên liệu cho quá trình chọn lọc và tiến hoá.
7.ng dụng : loại bỏ gen xấu, chuyển gen, lập bản đồ di truyền....
BI 6 : T BIN S LNG NST
I- t bin lch bi
1. Khỏi nim%&@R# *@%#$'%&@R#$!&,;'q3\#Ga0uZ!%&,;!%&3\*o-u&Gc0'V0
2. Cỏc dng lch bi
XR'q3\#Ga0Z!%&*o-u&Gc0'V0DT108nXn<&D!%&8nX<&D@,8nM<&D@\8nMn<
XR'q3\#Ga0Z,*o-u&Gc0'V0D!%&T-8nXX<B$&D@\T-8nMnMn<
3. C ch phỏt sinhE*&*.0.;'%&@R0.;I,3FT10-.#*+,!%&,;!%&3\*o-u&)(I,**0,(&/T10@]&GH08*P,

*4nuZ!:*o-<uFTR&a-*+,0,(&/T10@]&GH0Bi0,(&/@]&GH0(o*0S,**0,(&/T10@]&GH0Bi,93d&)(I,
**'%&@R# *@%
uc'V&)(I,**&D# *@%
P 2n ì 2n P 2n ì 2n
G n (n + 1), (n 1) G (n + 1), (n 1) (n + 1), (n 1)
F
1
(2n + 1) ; (2n 1) F
1
(2n + 2) ; (2n 2)
Thể ba nhim thể mt nhiễm Thể bn nhiễm thể khong nhiễm
4. Hu qu%&@R# *@%#$!&Q0(o*04!!%&(o*!%&3\u#$!!J&*.@Y0&($@% 0"N**&D# *@%&GH0T103\0
'Ga*,;*A&D04!3P*3\0,;#$!04!T4Q0334&9#($
5. Vai trũ:E90*J-09V09;N# 9*(m9&I]*f#f*B$&R(I(0*f0\0*A&D3/>?0'%&@R# *@%'D6*'7B7&I=0"
&INu
XI(0*f0\0*A&D3/>?0'%&@R# *@%'D'G,**u!(0!9\B$(*c&DT*

II- t bin a bi
C ch chung ca t bin a bi:
E*&*.0.;'%&@R0.;I,3FT10-.#*+,&($@%***o-u&)(I,**0,(&/T10@]&GH08*P,*4nu<
uFTR&a-*+,0,(&/T10@]&GH0Bi0,(&/@]&GH0(o*0S,**0,(&/T10@]&GH0Bi,93d&)(I,**'%&@R',@%
S hỡnh thnh th Tự đa bội :
- Trong giảm phân:
- Trong nguyên phân : 2n 4n
S hỡnh thnh th Dị đa bội :
P Cá thể loài A (2n
A
) ì Cá thể loài B (2n
B
)

G n
A
n
B
F
1
(n
A
+ n
B
) (bất thụ)
Đa bội hoá
(2n
A
+ 2n
B
)
(Thể song nhị bội hữu thụ)
Hu qu
v(3\#Ga0u&I(0&R@$(&Q0#N#Ga0&Q00J-@%Nm9&I]&q0a-***J&S9*c64;I,!)!d
vE&D&F',@%#&GH0T10*AT4Q030,(&/@]&GH0
Vai trũ
E90*J-09V09;N# 9*(m9&I]&R(
A0B,&I_m9,&If0&I(0&R(B]0A--O]&$N#($!i

P 2n ì 2n
G n 2n
F
1
3n

(Tam bội)
P 2n ì 2n
G 2n 2n
F
1
4n
8Tứ bội)
BÀI 7 : THỰC HÀNH :
QUAN SÁT CÁC DẠNG ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NST TRÊN TIÊU BẢN CỐ ĐỊNH VÀ LÀM TIÊU BẢN TẠM THỜI.
X s9,3&]&B$'R!3\#Ga0u*+,0GH@]&GH0B$**>)0'%&@R3\#Ga0u&IN&N9@4*\'78'.;#$;N9*O9@b&
@9%*B]&J&*4**&IGH0'L9'Ga*&I,0@7T=DBB$@%&N9@4u<
X d]&B$&\0TN3\#Ga0u'2m9,3&&I(0**&IGH0a-8'.;#$;N9*O9I•T•Q0&F*$*(f*3<
EA&D#$!'Ga*&N9@4&)!&H'D6*'7]&B$'R!3\#Ga0uZ*.9*J9'F*8*KxGi0>yu**-.@ &*.9
*J9'F*Bi*.9*J9*<I(0'a&&C-9J&)&$-\VE=B$&)E/,w_&0†‡•n‰‰ˆ%'2*90*J-'•,EGi0>y%
>90$;*A&D3/>?0'•,EGi0>y%>90&F*$&IGi*T#$!&N9@4
BÀI TẬP CHƯƠNG I :
X(BNGi0>y**>)0@$&C-*Gc0*A&I(03*0(T(,E„0*A&D3/>?0!%&3\@$&I(03*g$&C-3f*nh'2'Ga*
%'V0&5!'7*+,%‘&10m9,Q!n‰‰ˆ Thông qua việc HS giải một số bài tập nhằm củng cố hệ thống hoá kiến thức lí thuyết đã
học đồng thời rèn kĩ năng tính toán cho HS.
CHƯƠNG II. TÍNH QUY LUẬT CỦA HIỆN TƯỢNG DI TRUYỀN
Bài 8, 9 . CÁC QUY LUẬT MENĐEN : QUY LUẬT PHÂN LI & QUY LUẬT PHÂN LI ĐỘC LẬP
%>90@$$;*ON9@C&-Gc0--0N*P9T(,f**+,"'"*(uf***&G>9;*+,$T(,f*
- Phương pháp nghiên cứu di truyền học của Menđen (mục I) và hình thành học thuyết khoa học (mục II) : *A&DC-n!?*$;&$!%&!?*
'D>);f*EKxT10-4#$N9&P&F**@Gi*!$m9,&If0#$-.&=*'DuC&P*'Ga*&=30&)(B$'%*'(*+,"'"
u-4f*'Ga*-Gc0--0N*P9T(,f*L69J&x&GZ0T(,f*IV#$!&F*0 !-.&=*TR&m94&=0 !IK&I,TR&
#9CTm9&*A&D&I]@$;&=0 !Z!?*B$-.&=*'Du&J;'Ga***39;#9CT(,f**+,"'"B$**]&$04
&9;R&T(,f***TD!0 !04&9;R&p'A@R&'Ga*%>90*+,m9;#9C&-.#*A&D;N9*O9u&F* **%>90@Y0**
($&$@403,9'D&J;'Ga*-Gc0--0N*P9T(,f**+,"'"

R$&=0 !

s9;&I]&=0 ! R&m94&=0 !
Gi*)(>_0&9O*+0@Y0***(&F&?-Jm9,L9&R 
Gi*nw,**>_0&9O*+0T*@ &,9@Z!%&,;L9&=&I)0
Gi*UW0&(6*39J&'D-.&=*&=0 
Gi*}R$&=0 !*P0!*(04&9;R&*+,!]
€&*E.;(,'|k*.;(,&Ib0
’‰‰“*.;(,'|
’k’’n
‡‰e*.;(,'|nn}*.;(,&Ib0
€.&=*TR&m94&=
0 !
X’n*A&r# U(,'|(,&Ib0€.&=*’n'Ga*TR&m94G3,9
X•U(,'|’n&F&?-J*(’U‰‰“(,'|
Xn•U(,'|’n&F&?-J*(’UU(,'|(,&Ib080\0’<
X($@%’n(,&Ib0*(’U‰‰“(,&Ib0
U(,'|(,&Ib0”(,'|&9O*+0n'|T10&9O*+0&Ib0&9O*+0
]&$f*&9;R&
T(,f*
s9;#9C&-.#uF-.#B$&qa-*+,*o-u&Gc0'V0&I(004!-.B$&?&>y'R3F-.#B$&qa-*+,*o-0",#"8*o-
.&\>&I9;L<m9'7*o-&=&I)0&Gc0-4
s9;#9C&-.#'%*#C-uF-.#'%*#C-*+,***o-u&Gc0'V0&I(004!-.3F&qa-&F>(*+,***o-u&Gc0'V0BL*W0
!%&0,(&/&I(004!-.B$3FTR&a-0y9N**0,(&/&I(0&?&>y'R3F-.#'%*#C-*+,***o-0",#"8*o-.&\>
&I9;L<m9'7***o-&=&I)0&Gc0-4
BÀI 10 : TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN
- Tương tác gen (mục I) :
Gc0&*0"*An#()&Gc0&*0S,**0",#"8'2f*Z@$ˆ<B$&Gc0&*0S,**0"T10,#"I(0@$$;0N*P9&Gc0
&*0"T10,#"wG9xu&F**J&&Gc0&*0"#$3F&*'%0*+,34-5!0"$;Bi0"T*(o*34-5!*+,0"T*
MGc0&*@q390&I]@$;&=0 !>Gi>)03c'V;N9*O9B$Gi0>yu04&=*TR&m94BR&3c'V#,
u,9'A'G,I,3c'V'D04&=**c3Z3('DuD9I•BL&Gc0&*0"
n

"
^! ^!
"
L*J&€
8T10!$9<
u4-5!€

8.9<
u4-5!€
n
8"<
I(0'A,#"&q0a-"^!*A()&&=,#",&q0a-"^!,T10*A()&&=z,#"&q0a-"^!*A()&&=,#"@&q0
a-"^!@T10*A()&&=
MnGc0&**%00%-
*A&D#J;!%&B=>?T*&I(0u*rN#J;B=>?BL3F&Gc0&**+,,*o-0"*(u>tD9\BiuT0|*A&D;N9
*O9uBL$'f*&N!BL&Gc0&*@q390B$&Gc0&*&*R(o*I,&N!@$&C-**>)0&Gc0&*'DuBL$&F#$!
- Tác động đa hiệu của gen (mục II) : E(u'f*&10&&I(0uB$m9,3&]‰nu0ax'Du&J;'Ga**r*O!%&'%&@R&I(0
0"*A&D0.;I,L9C9m94T*,9
BÀI 11 : LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN
.;#$@$>$B$TA*O*Kx>$&H0,*(!?*8(B70"<
- Liên kết gen (mục I) :
N#G9xu'L9T *+,&=0 !#$!%&0"m9;'7!%&&=&I)0’
,
#$&R *(#,-.&=*
;N9*O9B$Gi0>yu04&=*TR&m94&=0 !&I(0uBR&3c'V#,!()
EA&D0ax*(u
v:0"m9;'7&=&I)0€&•*6!>$×'"*?&→’

‰‰“6!>$→6!>$#$&=&I)00]–8&=&I)0&I%<→m9;Gi*0"8
`6!,`'"`>$@X*?&<zTD90"*+,’


3dG&R$(–8>7a-n*o-0"<
v#,-.&=*TD90"*+,*(—’

3dG&R$(–8'V0a-#oBLn*o-0"<—’

3d*(!J;#()0,(&/–8!%&#()0,(&/!,0
n,#"#o<z’
,
&9'Ga*n#()TD9]86!>$B$'"*?&<*P0&|’

>7a-&/n*o-0"3d*(!J;#()0,(&/Bi&$-O0"G&R$(
–8*(n#()0,(&/!%&#()!,0B$!%&#()!,0,B$@<GBC;**0"*A-.#'%*#C-,;T10–8T10B]R9-.#'%*#C-3d*(
}#()0,(&/Bi&r# B$*(}#()TD9]Bi&r# <z*A&D04&=* &Ga0$;G&R$(–8n0"B$*W0
Y!&INun0",B$@*W0Y!&INu&Gc0'V0'264;I, &Ga0#NTR&0"<
*A&D;N9*O9u04&=*&N!&)3,(#)*A &Ga0#NTR&0"p'A;N9*O9uIK&I,'o*'D!*+,#NTR&0"
- Hoán vị gen (mục II) :.;#$%>90&If0&.!*+,@$
U
*A&D'o&***.9|Gi0>yuD90"*(—’

G&R$(–zD90"*(˜'"*?&G&R$(–*(!J;#()0,(&/Bi
&$-O0"G&R$(–8!%&#()0,(&/,@<z’,*A!J;#()TD9]Bi&r# –*c&D—’

*(!J;#()0,(&/–8}#()”,@”‰}e@
”,”‰‰ˆe<GBC;0($n#()0,(&/”,@G&I(0&IGH0a-#NTR&0"*_69J& n#()0,(&/@”,'L9$;'Ga*04&=*
G&R$(–Gi0>y*(u**&=&O3\(B70"\BiuT0|*A&D;N9*O904&=*&)3,(&O3\(B70"#)T10BGa&
m9e‰“–
BÀI 12 : DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH
VÀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN
- Di truyền liên kết với giới tính (mục I) : .;#$%>90&If0&.!*+,@$N&C-&I90&H0,*(>);f*!?*n

M?*u0i&=B$*c*R6*'70i&=@Y0u
vu0i&=E(u!1&4]n&I(0u'D&J;'Ga*'()&Gc0'V0B$'()T10&Gc0'V0&I(0*J9&IK**+,u0i
&=kB$Z0GH
M?*n&I9;L#NTR&Bi0i&=
v"&INu0i&=k*O#G9x#$0"&INkT10*A'()&Gc0'V0&IN*A&D;N9*O9u04&=*TR&m94-•-#,
p'AIK&I,'o*'D!>&I9;L*+,0"&INu0i&=k8T10*A'()&Gc0'V0&INR&m94#,&9CB$#,07*T*,9<EA3F>
&I9;L*•(80"&INk*+,h@\h&I9;L*(*(0*(&I,C0"&INk&ph!™h<
v"&INu8T10*A'()&Gc0'V0&INk<o*'D!>&I9;L*+,0"&INu&I9;L&…08>&I9;L‰‰“*(*&D
*W00i>70,(<
- Di truyền ngoài nhân (mục II).o*'D!>&I9;L0($.
vw,&9C#,07*TR&m94T*,9@D9 TD9]Z'H*(&"(>_0!™
v&I9;Lm9,&R@$(*J&B,&I_*+;R9&9%*BL&R@$(*J&*+,&R@$(3>?**
BÀI 13 : ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG LÊN SỰ BIỂU HIỆN CỦA GEN
X\m9, 0S,0"B$&=&I)0N9B$-.&=*'Ga*3c'V!\m9, 0S,0"B$&=&I)0
XuF&Gc0&*0S,TD90"B$!1&IGH0EA&D3/>?03c'V3,9'D-.&=*!\m9, 0S,TD90"`!1&IGH0XTD9]
}
1&IGH0
D90" D9]
•&9C&
\0 Q039J&
*(u-.&=***B=>?&I(0uB$04&=*
*A&D*(u#N !\m9, $;&I(0&F*&R3469J&
XP*-4P0*+,TD90"4&=*'Ga*TD90"#$&C-a-&J&*4**0"*A&I(0 0"E*0"&I(0 0"&Gc0&*Bi,9B$Bi!1
&IGH0*(I,TD9]%&TD90"Bi!%&&qa-*+,IJ&L90"&Gc0&*Bi!1&IGH0J&'73d*(I,!%&TD9]*?&D$('A{
**!1&IGH0T*,9!%&TD90"*A&D*(S0TD9]T*,9C-a-**TD9]*+,!%&TD90"&Gc0P0Bi**!1&IGH0
T*,9#$!P*-4P0*+,!%&TD90"10*A!%&0"$(()&'%0!%&**IN0Id&I(0 0"!$*K0#91-?&9%*m9,#)B$(
,9
XGH0@R83F!L!>Ž(TD9]<N9'Ga*'70•,*(B=>?!f,€.@ &'Ga*&GH0@RBi'%&@R
BÀI 14. THỰC HÀNH LAI GIỐNG - ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ LAI
Xf*3#$!m9"Bi&,(&*#,S9&=@R&**@\&I=&=0 !&F*$#,0\00TR&m94&=0 !@Y0-Gc0--

&\0TN
XF* &$*10**@Gi*&R$#,0\0&IN!%&3\'\&Ga0*.;&IV0Z'7,-Gc0E$*9,(o*!%&3\#f,**4
Đánh giá kết quả lai bằng phương pháp thống kê χ
2
810@b&@9%*f*3-4#$!<
u*A'G,%>90$;B$(Y!!?*'=*0i& 9*(f*3D9&r# -.#TD9]&I(0**&=0 !#,G&R$(&]'Ga*
6"!#$6J-6rG&r# #=&9;R&8B=>?U<'DHS tham khảoE*$T(,f*&GH0>W0!%&&N9*=T*m9,'D6•&6"!&r# &F*0 !
*A'K0Bi&r# #=&9;R&,;T10A*=#$-Gc0--χ
n
f*3*r*OBC>?0*10&P*'D&=&(
BÀI 15. BÀI TẬP CHƯƠNG II
X(BNGi0>y**>)0@$&C-*Gc0*A&I(03*0(T(,E„0*A&D3/>?03*g$&C-3f*nh'2'Ga*%'V0&5!
'7&10m9,Q!n‰‰ˆ
X10m9,B *u04!%&3\@$&C-Y!*+0*\ &\0(TR&P*#=&9;R&'2f*'V0&HI•T•Q0&=&(*(u
Chương III. DI TRUYỀN HỌC QUẦN THỂ
BÀI 16 – 17. CẤU TRÚC DI TRUYỀN QUẦN THỂ
XCác đặc trưng di truyền của quần thể (mục I) :
e
:m9O&D*A!%&vốn gen'o*&IG0&D Z&O3\**,#"B$&O3\**TD90"*+,m9O&D8*O#$!I•T !šB\
0"š<\0"#$&C-a-&J&*4**,#"*A&I(0m9O&DZ!%&&H'D!6*'7
Tần số alen ”3\#Ga0,#"'A•&q03\,#"*+,0"'A&I(0m9O&D&)!%&&H'D!6*'7
Tần số một loại kiểu gen ”3\*&D*ATD90"'A•&q03\*&D&I(0m9O&DE(B=>?!()*(**T !
- Cấu trúc di truyền của quần thể tự thụ phấn và giao phối gần (mục II) :
Ms9O&D&F&?-J
3/>?03c'V3,9'D>);f*
R D90" D90", D90",,
€ ‰‰“
’

ne“”




n
n
 
−
 ÷
 
e‰“”


n
 
 ÷
 
ne“”



n
n
 
−
 ÷
 
’
n
U‡e“”
n



n
n
 
−
 ÷
 
ne“”
n

n
 
 ÷
 
U‡e“”
n


n
n
 
−
 ÷
 
’
U
}U‡e“”
U



n
n
 
−
 ÷
 
ne“”
U

n
 
 ÷
 
}U‡e“”
U


n
n
 
−
 ÷
 
 ƒ ƒ ƒ



n
n

n
 
−
 ÷
 

n
n
 
 ÷
 


n
n
n
 
−
 ÷
 
- Cấu trúc di truyền của quần thể ngẫu phối (mục III) :
+ III.1. Quần thể ngẫu phối. E**&D0,(-\&F>(Bi,9. s9O&D0,(-\',>)0BLTD90"B$TD9]s9O&D0y9-\*A
&D>9;&I]&O3\**TD90"T*,9&I(0m9O&DT10'qm9,**&R &I(0S0'L9T J&'7
MnI)0&*.@Y0>&I9;L*+,m9O&D
†
EO#G9xu*.@Y0>&I9;L'Ga*D9#$*.@Y0BL&$-OTD90"m9O&Ds9O&D',0Z&I)0&*.@Y0T&$-O
TD90"*+,m9O&D&9O&"(*10&P*-
n
Mn-mMm
n

”
wG9x%&m9O&D*AT=*&Gi*#iT10@7&*'%0*+,*f#f*&FNT10*A>C-0"T10*A'%&@RG0R9***&D
T100,(-\0y9NBi,98&F&?-J0,(-\T100y9N<&]!o*>W&O3\*+,**,#"&I(0m9O&D'Ga*>9;&I]T10'q
&p&R $;3,0&R T*G0&$-OTD90"*+,m9O&D#)@R'q&"(Gi0&Q0>O&O3\*+,**TD90"'V0a-&/B$04!
>O&O3\*+,**TD90">7a-&/]BC;(BN*O#G9xJ!)*(f*3D9&I)0&*.@Y0>&I9;L*+,m9O&D,;*.
@Y0,*'`,@"*#$*.@Y0BL&$-OTD90"0($I,TA!%&m9O&DZB$(!%&&H'D! &)*A*.@Y0>&I9;L,;
T10&]'L9&,*O&]!#$6"!&$-O*+,**TD90"*A&9.&"(*10&P*-
n
Mn-m,Mm
n
,,”,;T10*Pkhông-4&=6"!
&R 3,9&$-OTD90"*A&,;'q,;T10 E„0*O#G9xTAm9O&D$('A*A*.@Y0,;T10&GH0#$*rA'R*.
@Y0*+,!%&0"$('A
*O*Kx*(u04!%&3\@$&C-*+,*Gc0$;'DTb*3.9TR&P**95@7*c3Z*(-O&R(3,9$;
Chương IV. ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC
u&I]@$;**@$f*&I(0*Gc0&"(x'VN9**@ --*f0\0>F,&IN**&P*&)(I,09V@R>79\*f'Ga*
0\0Gx-4*O*A09V@R>709V@R>7>&I9;L'Ga*@,(0V!@R>7&qa-8&)(I,&10m9,B *#,0\0<'%&@R8&10m9,3/
>?0&*.'%&@R<B$@R>7>&I9;L>(*(3/>?0T•&9C&>&I9;LE*@R>7>&I9;L'Ga*>W0&I(0*10&**f0\0T'D#$
@R>7&qa-•&9C&>&I9;L'Ga*&I]@$;TT•*(**'\&Ga0B3BC&&F*BC&'%0BC&B$TD*4*(*(0GH.;#$*100 *+,
&RTrnNB *0i& 9T•BLT•&9C&>&I9;LB$**P0>?0*+,A#$IJ&*O&R&
BÀI 18 : CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP
D&9C#a*(>);f*-O*f0\0*A&D;N9*O9uN9m9;&I]*903469J&0\0
s9;&I]*f0\0 v)(09V09;N# 9
vEf#f*
v0*J&#Ga00\0
vG,0\0&\&I,3469J&')&I$
D&)(09V09;N# 9**$*f0\0*A&D&9&C-BC&# 9@,'O9&p&FNB$.&)(3,9'A&)(I,**@R>7>&I9;L8@R>7&q
a-'%&@R&&qa-<'D*f#f*i& 9*(u**-Gc0--&)(0\0
- Tạo giống thuần dựa trên nguồn biến dị tổ hợp (mục I).
;N9*O9u'f*&10&&I(0um9,3&]ˆuB$'G,I,***.9|Gi0>yu'G,I,m9;&I]*f0\0

‡
s9;&I] v)(>_0&9O*+0*ATD90"T*,9@Y0**&F&?-JB$0,(-\*C9;R&TR&a-Bi*f#f*
vw,0\0'D&)(I,**&qa-0"T*,9
vEf#f*I,S0&qa-0"!(0!9\
vS0&qa-0"!(0!9\3d*(&F&?-J(o*0,(-\0O'D&)(I,**>_0&9O
- Tạo giống có ưu thế lai cao (mục II) :
N&C-&I90'DuD9'Ga**c3ZT(,f**+, &Ga0G9&R#,B$m9;&I]&)(0\0*AG9&R#,*,(
vD04&=**c3ZT(,f**+, &Ga0G9&R#,*A&D&,!T4(3c'V3,9
€ EE8w,'I,&`‰‰T0< × ,,@@**>>8›X†‰T0<
 E  ,@*>
’

,@E*>8n‰T0<
*o-0"&I%*A0&I7n‰T0
*o-0"'V0a-#o*A0&I7‰T0
*o-0">7a-*A0&I7nneT0
Gi0>yu&]!D9m9;&I]&)(0\0*AG9&R#,*,(
vs9;&I]&)(0\0*AG9&R#,*,(
)(>_0&9O→#,**>_0&9OT*,98#,T*>_0'c#,T*>_0T•-<→*f#f***&qa-*AG9&R#,*,(
BÀI 19 : TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
- Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến (mục I) :
&C-&I9004&=*'Ga*m9;&I]&)(0\0!i@Y0-Gc0--0.;'%&@RN9'Ga*!%&3\&$&F9&)(0\0Z &,!
- Tạo giống bằng công nghệ tế bào (mục II) :
IGi*T'B$(%>90*=N0K-u04&=*&R$(#$*100 &R@$(–EA&D&,!T4('70•,3,9 Công nghệ tế
bào#$m9;&I]*100 >W0'D&)(I,S0&R@$(*ATD9.!i&p'A&)(I,*c&DBiS0'o*'D!!i(o*]&$*c&DT10
@Y0334S9&=!$&10m9,3F-&&ID*+,&R@$(61!,Y!.,**0\0BC&91*.;&IV0
ME100 &R@$(&F*BC&
*(u'f*&10&&I(0uB$'G,&N!m9;&I]&)(!%&0\0*.;&IV0*?&D'Du&,!T4(&p'A'G,I,m9;&I]&)(0\0
&F*BC&@Y0*100 &R@$(
vw,&R@$(3>G‹0V!**@Gi*

ˆ
X w()@|&$&R@$(&IGi*T'"!#,
X E(**&R@$('2!J&&$*+,n#($B$(!1&IGH0'o*@ &'D>90a-Bi,9&R@$(#,
X G,&R@$(#,B$(91*J;&I(0!1&IGH0'o*@ &*(*K0-.*,B$&3&$*.;#,T*#($
v91*J;)&-J(o*(2
X91*J;)&-J(o*(2*G,&?&&I(0\00 !IV*(-&&ID&$*.;'c@%8<
XR@$('c@%'Ga*91&I(0\00 !Bi**(*J&'o*@ &→-&&ID&$!1'c@%→6/#=(*J&0.;#G‹0@%(
&$*.;#G‹0@%($*r
*A&DGi0>y'Du&]!D9x0•,*+,T•&9C&$;
Mn)(0\0@Y0*100 &R@$('%0BC&
v.@4B1&=*(um9,3&]•'D!1&4m9;&I].@4B1&=Z*p91#;&p'A'G,I,m9;&I]*90.@4B1&=
X*&R@$(&9;RBK*+,*&D*(.B$91&I(0-_0&=0 !z&*&R@$(&IP0*+,*&DT*B$#()@|.*+,&R@$($;
XE9;D.*+,&R@$(&9;RBKB$(&R@$(&IP0'2#().
X91*J;&R@$('2*9;D.&IN!1&IGH0.&)(*(&IP0-&&ID&$-1
XE9;D-1B$(&/*90*+,*c&D!™'D!,0&,B$3*(
vEJ;&I9;L-10i& 9m9;&I]*J;&I9;L-1'Du@R&
wJ;-1&p'%0BC&*(→&*-1&$,,;L9-O→-1IN0@ &→EJ;**-1B$('%0BC&C8*(*<B$
3*(
BÀI 20 : TẠO GIỐNG MỚI NHỜ CÔNG NGHỆ GEN
- Công nghệ gen (mục I) :.;#$%>90&If0&.!*+,@$
M !*100 0"E100 0"#$!%&m9;&I]*100 >W0'D&)(I,S0&R@$(B$3BC&*A0"@7@R'q(o**A&N!0"
!i&p'A&)(I,*c&DBiS0'o*'D!!i
ME*@Gi**O&R$&I(0T•&9C&*9;D0"Gi0>y'DuD9'Ga***@Gi*&I(0T•&9C&*9;D0"
s9;&I])(&&qa-→G,&&qa-B$(&I(0&R@$(C→€.#C->_0&R@$(*P,&&qa-
EO#G9x!%&3\'D!3,9
*+,&R@$(*(*A&D'Ga*&*&IF*&R-&p&R@$(*A&D'Ga*&)(I,&p!83,9'A'Ga**9;D&$T•-<
G,B$(&R@$(C0($**-Gc0--'Ga*0i& 9&I(0u*_*A&D*9;D0"&IF*&R-@Y0T•&9C&B&N!T•&9C&
3K0@b0"
•
%&3\0"'>J9G0"T0T038T03&I"-&1!6T0&N&I,*#<**0"&q0a-*J&*r&7!$9(o*-&9Œ

m9,08G#9*œ"I,I,<
- Ứng dụng công nghệ gen trong tạo giống biến đổi gen (mục II) :
*(u'f*&10&&I(0u'D&]!D9T !3BC&@R'q0"B$!%&3\&$&F9&)(0\0@R'q0"
N9'Ga*!%&3\&$&F9&I(0&)(0\0'%0BC&8*p9343-I1&N0GH*9%&b&*P,0"((*!13&IGZ0*+,*9%&*\0<&)(
0\0&F*BC&8@10T03.9)#K,*AT4Q0&q0a-βX*,I1&"<&)(>_0B3BC&@R'q0"8BT95*AT4Q03439J&39#
*+,0GH3439J&<
Chương V. DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI
Bài 21 : DI TRUYỀN Y HỌC
Lưu ý : EGc0&I]*Am9'7I•T•Q0-.&=*3c'V-4 'D&]!I,m9;#9C&>&I9;L&C&@ &I(03c'VG0uT10BR&BL-4
 B]BC;*O*f!%&B$-4 BL**@ >&I9;LZ0GH'D'G,B$(-OB=>?8*A&D&,!T4(Zuuf*•<
(BN*O0i& 9'Du&]!D9T !>&I9;L;f*@R&'Ga***@ >&I9;LZ0GH'Ga**,#$!,A!#i8>&I9;L
-.&/B$**%*P0>&I9;L#Nm9,'R'%&@Ru<
- Bệnh di truyền phân tử (mục I) :
*A&D*(u'f*&10&&I(0uB$&]!D9T !các bệnh di truyền phân tử8#$S0@ >&I9;L'Ga*0N*P9*c*R
0.;@ Z!P*'%-.&/<=>?**@ BL"!10#1@BL**;R9&\'10!9**-I1&N9;R&&,**(A*!1ƒ
0i& 9*c*R0.;@ >&I9;L-.&/-O#i**@ >(**'%&@R0"0.;N#$!4GZ0&i-I1&N!$*K0!2(
GT10&q0a--I1&N!J&*P*Q0-I1&N,;#$!*(-I1&N*A*P*Q0T*&GH0B$>y'R@ 
*A&D#J;B=>?BL*c*R0.;@ &R9!9&R@$(]#L!('%&@R0"!2(*9:@β0.;N.;#$'%&@R&,;&RX
@Y0X>y'R*(>(!2(,6&0#9&,*8kk<→*(>(!2(B,#8kk<&I(00"@β#$!@R'q@→@u6&,!!i8B,#<
*A&=*J&T*N@uZ&I)0&T/(6T•!($&,→TR&&+,&)(NV0*O9*A>)0]#G‹#L!&H0,&V&)0b→&R9!9
Ec*R0.;@ €"N&1 9.;#$@ >('%&@R&I(00"!2("^!*9;D(-",#,→I(^€",#,T10'Ga*
*9;D(NP'f0&I(0!9*9;D#N2(0.;'O9'%*&R@$(&OT→@ .'N>)!J&&I=
\BiuT0|*A&D;N9*O9u&]!D9-Gc0--'L9&I7**@ >&I9;L-.&/
M*'%0B$(TL9]Y!)*RS0C9m94*+,'%&@R0"=>?*S,@ €""&( 9@Y0***(QTN0S0
*J&0$9-",#,→)*R'Ga***I\#()*+,@ 
n‰
M*'%0B$(TD90"8# 9--0"<#$-Gc0--'G,0"#$B$(&,;&R*(0"'%&@RZ0GH@ 
- Hội chứng liên qua đến đột biến NST (mục II) :
*O#G9x!%&3\'D!
ME*'%&@R*J9&IK*,;3\#Ga0u&GH0#Nm9,'RL90"B$0.;I,$0#()&&q&Gc0Z***cm9,*+,0GH@ N

'Ga*0f#$%*P0@ 
ME*uZ0GH-O#i0.;*R&&)(N***,34;&,0y9NE*@ .*_3\0*r#$**# *@%B *&p,,;&R9
*ru*A&D4GZ0'R3P*3\0B$3P*334*&DE*@ D!0•(&GH0>(I\#()*.@Y0*4 0"8',@%<
M*(u&]!D9%*P0,(B$*c*R0.;%*P0,(
%*P0,(8@,u3\n<@ u#Nm9,'R*C!-&&ID&I=&9 #$-q@RJ&Z0GH>(#Ga00"&INun&Gc0
'\=&→#L90"&p,I,*+,un=&0N!&If0c→@ .*_3\0'Ga*
%*P0,(AIN0B$@ uA*90&GH0*A 9m94&9q!™&P*#$S00GH!™Z&9q*,(!,0&,>t3I,S0
&IŽ!b*@ uZ>•GBC;#$B]Z#P,&9q*$0*,(&]*c&DT10*_'L9*r*=6***m9&I]3f*&I(0'A*A3F-.@$(
*A&D;N9*O9uBL&]!D9*c*R0.;**@ >(# *@%Zu0i&=
- Bệnh ung thư (mục III) :
.;#$%>90T10@b&@9%*&I(0*Gc0&I]]BC;*A&D*(u&F'f*'D&]!D9*c*R0.;@ (o*BL$&]!D9&N!
BL@ 90&G
E*&R@$(90&G&Q03@J&*J-**3FTD!3(&@]&GH0B$*AT4Q0&J*106.!C-**!1690m9,@R*K0&$*
&=E*&R@$($;&)(9&P*J-,;>*Q
Ec*R0.;90&G&I(0*c&D#Nm9,'RnA!0"TD!3(&*9T]&R@$(!$B *#$!@R'q*K08'%&@R64;I,Z*K0<3d>y
'R90&G
ME*0"&L90&GTZ'%0m9&I]-.@$(8*O*(3F-&&ID@]&GH0*+,&R@$(<
ME*0"P**RT\9#$!']*r3F-.@$(
]&GH0,#()0"&IN()&'%0$($Bi,9u(0R9'%&@R64;I,&I(0S00"$;→-9•3F*.@Y0TD!3(&
&=*a-'A→90&G
Bài 22 : BẢO VỆ VỐN GEN LOÀI NGƯỜI
VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC
- Bảo vệ vốn gen của loài người (mục I) :
.;#$%>90&If0&.!*+,@$(BN*O#$!I•S0%>903,9
n
ME*.&\>&I9;LB$'o*@ &#$**.&\!1&IGH0G-R&43()&*J&&4'%*)>(*100 -100 -&9\*
*S,@ $0!•-5!ƒ#$!-&3**'%&@R&)(I,**@ >&I9;LZ0GHE*'%&@R#91-&3B$*r!%&-O|@7#()@|
@Z*f#f*&FN-O*_#)'Ga*>&I9;L&p&R $;3,0&R T*0.;Ng0o0>&I9;Lh*(#($0GH
MD#$!04!0>&I9;L*(#($0GH*O
v)(!1&IGH03)*Y!&I**'%&@R-&3

vGBJ>&I9;LB$3$0#f*&IGi*3*O*(uD9'Ga*&R$(#$>&I9;L&GBJB$ !B?*+,>&I9;L&GBJ
&I9;L;f*&GBJ#$!%&#•BF**95'(&I9;Lf*]&$&IN*c3ZS0&$&F9BL&I9;L0GHB$&I9;L
f*&I9;Lf*&GBJ*A !B?*5'(*90*J-&10&BLT4Q0!b***#()@ >&I9;LZ'H*(*+,**0,']'2*A@ 
$;&p'A*(#HT9;N&I(0B *TR&13'Ž'L-_0B$)*RC9m946J9Z'H3,9
*A&D*(u'Ga*&10&&I(0uB$Gi0>y'DuD9'Ga*-Gc0--&GBJ>&I9;L@Y0!%&@ *?&D
Ví dụ : %&*o-Ba*V0*Ax'73*(&9;Nf00H!]*A&D*A09;*c3*(@7#()>G‹0*c9*"">(,#"#o
m9;'78Bi'o*&IG0**!1*c>O>O39;Ga*B$&"(!J&<f&]!'R**$&GBJ>&I9;L#$.BN*+,!%&@ B #i'D6x
TRGi0>yR9@)#$$&GBJ>&I9;L@)3d#$!0]'D0K-*o-Ba*V0$;–
0K-uD9'Ga*nT•&9C&6•&0 !&IGi*3#$*f*>_>7*\B$3&R&&9,,9&,E*T•&9C&$;0K-*5'(3i!
L9@ >&I9;LY!:&Ia&=**F**(&GBJ>&I9;L&IN*c3Z'AR9By3*(&]3,9T3*A&D->?0**@ --QTN0
a-#=(o***@ --T•&9C&&=*a-0K-)*R&\',C9m946J9*+,&IŽ@7@ 
>•&9C&*f*>_>7*\8&F* #K*&,†Xˆ&9O<>W0@c!&N!'G,T!B$(BW0>7*\K&I,‰Xn‰!#>7*8&I(0'A*A**&R
@$(-1<#&.!'D&*&R@$(-191*J;&R@$(→-.&=*uB$
>•&9C&3&R&&9,,9&,8&F* #K*-1†Xˆ&9O<'G,\0|B$(&9,,9&,'D&*&R@$(&,→-.&=*uB$
EO#G9xIGi*T&R$*f*>_>7*\(o*3&R&&9,,9&,0GH&,*O3N9.!'D6*'7'K0B7&I=*+,&,&9,,9
&,B$>7*\
vw 9--0"
EO*(u@R&'Ga*w 9--0"#$B **S,&I7**@ >&I9;L@Y0**-?*V*P*Q0*+,**0"@7'%&@Rw 9--0"
@,(0V!n@ --G,@q3900"#$B$(*c&D0GH@ B$&,;&R0"@ @Y00"#$
?*'=*V-?**P*Q0@]&GH0*+,&R@$(,;!1Tb*-?*3,|0>&I9;L&N!*P*Q0!i*(&R@$(
8<*&R@$('%&@RI,&p0GH@ 
8n<E*@43,(@]&GH0*+,0"'%&@R'Ga**$B$(BI9&IV'G,B$(**&R@$('%&@RZ&IN
8U<Ef**>_0&R@$(*A0"@]&GH0#b-'K0&,;&R*(0"'%&@RIV'G,&IZ#)@ .
nn
GV có thể chia nhóm, cho HS thảo luận và trình bày trước lớp các vấn đề : Thế nào là gánh nặng di truyền ? Tại sao phải bảo vệ vốn gen di
truyền của loài người ? Các biện pháp bảo vệ vốn gen loài người ?
- Một số vấn đề xã hội của di truyền học (mục II) : *(u'f*&10&&I(0u'D&]!D9**BJ'L&C-&I90B$(!?*UB$}
nU
ÔN TẬP PHẦN DI TRUYỀN HỌC
€O>&I9;L*A&D>W0**3c'V@40@D9'D1&C-

Ec*R>&I9;LZ*J-'%-.&/u(3**m9&I].'1-N!2>7*!2@Y0**($&$@403,9
E**c*R 09;N&b*&q0a- t@R*c@4 ~0•,
.'1
€N!2
7*!2
nEc*R>&I9;LZ*J-'%&R@$(
EA&D3/>?03c'V3,9'D1&C-*c*R>&I9;LZ*J-'%&R@$(
09;N-. 4!-.
a-&/8n< Ec&D8n<0,(&/8<
?&
a-&/8n<
09;N-. 4!-.
a-&/8n<E Ec&D8n<0,(&/8<
UEc*R>&I9;LZ*J-'%*c&D8**m9;#9C&>&I9;L<
*A&D3/>?0@403,9'D1&C-
s9;#9C& %>90 Ec3Z&R@$(f* ~0•,
n}
s9;#9C&-.#
s9;#9C&-.#'%*#C-
s9;#9C&&Gc0&*0"
s9;#9C&#NTR&0"
s9;#9C&(B70"
s9;#9C&>&I9;L#NTR&Bi0i&=
}Ec*R>&I9;LZ*J-'%m9O&D($&$@403,9
D!3(3 s9O&D&F-\ s9O&D0y9-\
=',]
O3\&Gc0'\*+,**,#"
$-OTD90"
ež0>?0>&I9;Lf*($&$@403,9
ne