ĐẺ KHÓ
Nguyễn Cảnh Chương
ĐẠI CƯƠNG
Đẻ khó là cuộc đẻ bị đình trê, cần có sự can
thiệp của thầy thuốc để hạn chế nguy cơ tổn
hại sức khỏe và tính mạng cho người mẹ và
thai nhi.
Đẻ khó do nhiều nguyên nhân: Mẹ, Thai,
Phần phụ
Các nguyên nhân kết hợp và xen kẽ
ĐẺ KHÓ DO ĐỘNG LỰC
CHUYỂN DẠ ĐẺ
Cơn co tử cung là động lực của chuyển dạ:
Điều hòa, phù hợp giai đoạn chuyển dạ.
Đẻ khó do cơn co tử cung tăng: tăng cường
độ, tần số, trương lực cơ bản
Đẻ khó do cơn co giảm:
ĐẺ KHÓ DO CƠN CO TĂNG
Nguyên nhân: Cơ giới
- Bất tương xứng thai-chậu
- Ngôi thai bất thường
- U tiền đạo
- Tử cung dị dạng, kém phát triển, u xơ tử
cung
- Thuốc tăng co không đúng chỉ định
- Rối loạn tâm lý
ĐẺ KHÓ DO CƠN CO TĂNG
Triệu chứng:
-Cơn co mau, mạnh, sản phụ đau nhiều
- Monitor
- Khám tìm nguyên nhân: cơ giới
Hậu quả:
- Suy thai
- Chuyển dạ đình trệ, ctc khó mở
- Vỡ tử cung
ĐẺ KHĨ DO CƠN CO TĂNG
Xử trí: Theo ngun nhân
- Điều chỉnh thuốc, giảm co
- Giải thích động viên
- Mổ lấy thai nếu do nguyên nhân cơ giới
ĐẺ KHÓ DO CƠN CO TỬ
CUNG GIẢM
Nguyên nhân:
- Nguyên phát: Suy nhược, thiếu máu, bệnh mãn
tính, tử cung kém pt
- Thứ phát: tử cung căng giãn quá mức trong đa ối,
đa thai, chuyển dạ kéo dài..
Triệu chứng:
- Cơn co thưa, nhẹ, giảm cường độ, tần số, thời
gian
- CTC xóa mở chậm
ĐẺ KHÓ DO CƠN CO TỬ
CUNG GIẢM
Hậu quả:
- Chuyển dạ đình trệ
- CTC phù nề, chậm tiến triển
- Suy thai
- OVS, NK ối
Xử trí:
- Tăng co, đẻ chỉ huy TM
- Bấm ối nếu TC quá căng giãn
- Dự phòng chảy máu sau đẻ
ĐẺ KHĨ DO SỨC RẶN CỦA
SẢN PHỤ
Các bệnh lý khơng cho phép rặn: bệnh tim,
tăng HA..
Mẹ rặn yếu
ĐẺ KHÓ DO KHUNG CHẬUTSM
Khung chậu bất thường là khi một hoặc nhiều
đường kính khung chậu ngắn hơn bình thường.
Khung chậu hẹp: các đk đều giảm
- KC hẹp toàn bộ: nhơ-hậu vệ <8,5cm. Mổ lấy thai
khi có chuyển dạ
- KC giới hạn: Đk nhô-hậu vệ 8,5-10cm. Làm NP
lọt ngôi chỏm. Mổ lấy thai khi chuyển dạ nếu thai
to, ngôi bất thường
ĐẺ KHÓ DO KHUNG CHẬU
Khung chậu biến dạng:
- KC hẹp eo trên: KC dẹt, đường kính trước
sau ngắn hơn bình thường, đk chéo khơng
thay đổi. Xử trí dựa vào đk nhô-hậu vệ
- KC hẹp eo dưới: Đk lưỡng ụ ngồi < 9cm.
Thai lọt được nhưng sổ khó. Mổ lấy thai,
nếu thai nhỏ cắt rộng TSM giúp thai sổ.
ĐẺ KHĨ DO KHUNG CHẬU
Khung chậu méo: KC khơng đối xứng
- Thường do còi xương, bại liệt, sai khớp
háng bẩm sinh, chấn thương..
- Chẩn đoán dựa vào đo trám Michaelis
- Xử trí: Dựa vào đk nhơ-hậu vệ. Nếu đk
này bình thường, thai trung bình, ngơi
chỏm: NP lọt ngơi chỏm
Các TH khác mổ lấy thai khi chuyển dạ
ĐẺ KHĨ DO THAI
Thai to tồn bộ:
- >3500grs với con so, >3800grs với con dạ. NP
lọt ngôi chỏm, thất bại mổ lấy thai.
Thai to từng phần:
- Đầu to: não úng thủy: chọc sọ
- Vai to: Thai to, thai vô sọ. Thủ thuật hạ tay
- Bụng to: cổ trướng, gan to..thai thường không
sống được > chọc bụng
- Mông to: khối u cùng cụt
ĐẺ KHĨ DO THAI
Đẻ khó do ngơi, thế, kiểu thế:
- Ngôi chỏm kiểu thế sau, sổ chẩm cùng: cắt rộng
TSM
- Ngôi mặt cằm sau: mổ lấy thai
- Ngôi ngược: dễ mắc đầu hậu. Mổ lấy thai nếu
thai to, đầu ngửa ngun phát,
- Ngơi trán, ngơi thóp trước: mổ lấy thai
- Ngơi vai: mổ lấy thai. Có thể nội xoay với thai 2
trong song thai nếu đủ điều kiện.
ĐẺ KHĨ DO THAI
Đẻ khó do đa thai:
- Song thai hai ngôi đầu
- Song thai thai thứ nhất không phải ngơi đầu
- Song thai dính nhau
- Song thai một bánh rau
- 3 thai trở lên
* Suy thai:
- Cấp trong chuyển dạ
- Chậm PT trong tử cung
ĐẺ KHÓ DO PHẦN PHỤ
Rau tiền đạo:
- Gây chảy máu, đẻ non. Mổ lấy thai chủ động.
Nếu đã chuyển dạ, RTĐ bám mép có thể xé ối cầm
máu cho đẻ AD
Rau bong non: TL nặng, mổ lấy thai ngay cả khi
thai chết
Sa dây rau: Mổ cấp cứu nếu thai còn sống
Dây rau ngắn: cản trở thai lọt, suy thai
ĐẺ KHĨ DO PHẦN PHỤ
Đa ối:
- Thai bình chỉnh khơng tốt gây ngôi bất
thường, tử cung căng giãn rối loạn cơn co,
dễ VOS gây sa dây rau, sa chi
- Tia ối, đẻ CHTM. Dự phòng chảy máu sau
đẻ.
Thiểu ối: thường kèm thai chậm PT, thai
bình chỉnh kém, suy thai
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN