Bai 46 Co che dieu hoa sinh san

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i>Ngày soạn: 03/ 4/ 2011</i>

<i>Ngày dạy: ... /.../ 20 ...</i>

<i>Tiết: 50</i>

<b>TÊN BÀI DẠY - BÀI 46: CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH SẢN</b>

<b>I. Mục tiêu: Sau khi dạy xong bài này, học sinh phải:</b>

<i>1. Kiến thức: </i>

- Nêu được cơ chế điều hòa sinh tinh trùng.

- Nêu được cơ chế điều hòa sinh trứng.

- Nêu được ảnh hưởng của thần kinh và môi trường sống đến quá trình sinh tinh và sinh trứng.

<i>2. Kỹ năng: </i>

- Quan sát, tư duy, so sánh khái quát hóa

- Hoạt động nhóm

- Vận dụng kiến thức

<i>3. Thái độ: Tự giác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe vị thành niên hiệu quả .</i>

<b>II. Trọng tâm:Vai trị của hoocmơn trong cơ chế điều hịa sinh tinh và sinh trứng .</b>

<b>III. Phương pháp: - Trực quan, so sánh </b>

- Thảo luận nhóm

- Đàm thoại

<b>IV. Chuẩn bị:</b>

<i>1. Giáo viên: - Hình 46.1, 46.2 SGK phóng to </i>

- Sơ đồ cơ chế điều hòa sinh tinh

- Sơ đồ cơ chế điều hòa sinh trứng

- PHT: (số 1,2) theo mẫu

<i>2. Học sinh: Tự nghiên cứu SGK bài mới</i>

<b>V. Tiến trình lên lớp:</b>

<i>1. Ổn định lớp: (1-2 phút)Kiểm tra sĩ số HS</i>

<i>2. Kiểm tra bài cũ( 3-5 phút)</i>

Câu hỏi: Nêu ưu và nhược điểm của sinh sản hữu tính ở động vật?

<i><b> </b></i>

<i>3 . Bài mới ( 38 phút):</i>

* ĐVĐ: Tại sao sinh sản ở động vật diễn ra một cách bình thường theo chu kì? Đó là nhờ

cơ chế điều hoà sinh sản chủ yếu là cơ chế điều hồ sản sinh tinh trùng và sinh trứng. Trong đó

HTK, mơi trường và đặc biệt là hoocmơn đóng vai trị quan trọng.

* Vào bài:

<b>* Hoạt động I: Tìm hiểu cơ chế điều hồ sinh tinh và sinh trứng( 20 phút)</b>

<b>Hoạt động của GV</b>

<b>Hoạt động của HS</b>

<b>Nội dung ghi bảng</b>

Cho HS quan sát hình 46.1 SGK, đọc

thơng tin trong mục I..1. Trả lời các câu

hỏi:

-Mô tả cơ chế sản sinh tinh trùng?

-Tên các loại hoocmôn và tác dụng

của chúng, nơi sản sinh ra hoocmơn?

bằng cách hồn thành phiếu học tập

số 1.

GV cho một HS trình bày, các em

khác bổ sung.

(?) Tại sao nồng độ hoocmon

testosteron trong máu lại có thể ảnh

hưởng đến việc sản xuất các

hoocmon của tuyến yên và vùng

dưới đồi?

Thảo luận nhóm và hồn thành

vào phiếu học tập số 1.

HS lên trình bày, HS khác

nhận xét.

Vì: nồng độ hoocmon

testosteron trong máu cao sẽ

gây ức chế ngược lên tuyến

yên và vùng dưới đồi, làm hai

bộ phận này giảm tiết GnRH,

FSH, và ICSH -> tế bào kẽ

giảm tiết testosteron -> khơng

<b>I. Cơ chế điều hồ sinh tinh và</b>

<b>sinh trứng:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

GV cho HS quan sát hình 46.2 SGK,

đọc thông tin trong mục I.2 và cho

biết

Tên các loại hoocmơn và tác dụng của

chúng đến q trình phát triển, chín và

rụng của trứng, nơi sản sinh ra

hoocmơn? bằng cách hồn thành

phiếu học tập số 2

GV gọi một HS lên trình bày, các em

khác theo dõi và bổ sung.

Tại sao phụ nữ uống viên thuốc tránh

thai có thể tránh thai? Giải thích?

gây ức chế lên vùng dưới đồi

và tuyến yên nên hai bộ phận

này lại tăng tiết hoocmon.

Thảo luận nhóm và hoàn thành

vào phiếu học tập số 2.

Lên trình bày, HS khác nhận

xét.

Giải thích nhanh.

<i>2. Cơ chế điều hịa sinh trứng:</i>

- Các hoocmôn sinh dục như FSH,

LH của tuyến yên, ơstrôgen và

progestêron của buồng trứng và một

số hoocmôn của vùng dưới đồi có

vai trị chủ yếu trong q trình phát

triển, chín và rụng trứng ở buồng

trứng.

<b>* Hoạt động II: Tìm hiểu ảnh hưởng của thần kinh và mơi trường sống đến quá trình sinh</b>

<b>tinh và sinh trứng. ( 10 phút)</b>

<b>Hoạt động của GV</b>

<b>Hoạt động của HS</b>

<b>Nội dung ghi bảng</b>

(?) HTK và môi trường ảnh hưởng tới

quá trình sản sinh tinh trùng như thế

nào? bằng cách hoàn thành phiếu học

tập số 3

GV gọi một HS lên trình bày, các em

khác theo dõi và bổ sung.

GV cho HS đọc thơng tin trong mục II.

Hồn thành phiếu học tập số 4

HTK và mơi trường có ảnh hưởng như

thế nào đến quá trình sản sinh trứng?

bằng cách hoàn thành phiếu học tập số

4

GV gọi một HS lên trình bày, các em

khác theo dõi và bổ sung.

HS dựa vào SGK Và

hiểu biết để trả lời

Lên trình bày, HS khác

nhận xét.

- HS đọc nội dung ở SGK

Lên trình bày, HS khác

nhận xét.

<b>II. Ảnh hưởng của thần kinh và</b>

<b>môi trường sống đến quá trình</b>

<b>sinh tinh và sinh trứng : </b>

<i>1. Vai trị của hệ thần kinh và mơi</i>

<i>trường đến q trình sinh tinh:</i>

- HTK tác động lên tinh hồn thơng

qua tuyến yên.

- Môi trường gây ảnh hưởng lên

hoạt động của tinh hồn gián tiếp

thơng qua HTK và hệ nơi tiết.

<i>2. Vai trị của hệ thần kinh và mơi</i>

<i>trường đến q trình sinh trứng:</i>

- HTK và các yếu tố mơi trường

ảnh hưởng lên q trình sản sinh

trứng thơng qua hệ nội tiết.

- Thần kinh căng thẳng ảnh hưởng

đến hệ nội tiết, dẫn đến rối loạn

trong quá trình sinh trứng.

- Sự hiện diện của con đực hoặc

cái…

- Nhiệt độ, thức ăn.

→ Tất cả các yếu tố đó đều tác

động lên HTK, HTK tác động lên

hệ nội tiết mà ảnh hưởng đến q

trình sản sinh trứng.

<i>4. Củng cố và dặn dị: ( 5-8 phút)</i>

<i>a. Củng cố: Tìm ví dụ thực tiễn mà con người đã can thiệp vào cơ chế điều hịa sinh sản ở vật ni</i>

và con người?

- HS liên hệ thực tế trả lời: uống viên thuốc tránh thai

<i>b. Dặn dò: - Học bài và trả lời các câu hỏi ở sách giáo khoa </i>

- Tìm hiểu cho biết ngồi cách dùng thuốc tránh thai còn cách nào khác.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>...</b>

<b>PHIẾU HỌC TẬP số 1: Cơ chế điều hòa sinh tinh</b>

<b>Tên hooc mơn</b>

<b>Nơi sản sinh</b>

<b>Vai trị</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

...

...

FSH

...

...

...

LH

...

...

...

Testôstêrôn

...

...

...

<b>PHIẾU HỌC TẬP số 2: Cơ chế điều hịa sinh trứng</b>

<b>Tên hooc mơn</b>

<b>Nơi sản sinh</b>

<b>Vai trị</b>

GnRH

...

...

...

FSH

...

...

...

LH

...

...

...

Progesteron và

ơtrogen

...

...

<b>Phiếu học tập số 3: Vai trò của HTK và MTS đối với con đực</b>

<b>Nhân tố ảnh hưởng</b>

<b>Vai trò</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

- Sự thay đổi nhiệt độ, AS, thức

ăn.

- Thiếu ăn, suy dinh dưỡng.

- Các chất kích thích (người

nghiện thuốc lá, rượu…)

...

...

...

...

...

...

...

...

<b>Phiếu học tập số 4: Vai trò của HTK và MTS đối với con cái</b>

<b>Nhân tố ảnh hưởng</b>

<b>Vai trò</b>

- Hệ thần kinh.

...

...

...

...

- Sự thay đổi nhiệt độ, AS, thức

ăn.

- Thiếu ăn, suy dinh dưỡng.

- Các chất kích thích (người

nghiện thuốc lá, rượu…)

...

...

...

...

...

...

...

<b>ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP số 1</b>

<b>Tên hooc môn</b>

<b>Nơi sản sinh</b>

<b>Vai trò</b>

GnRH

Vùng dưới đồi

Kích thích tuyến yên tiết FSH và LH

FSH

Tuyến yên

Kích thích ống sinh tinh sản sinh tinh trùng

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Testosteron

tế bào kẽ trong tinh hồn

Kích thích ống sinh tinh phát triển và sản sinh

tinh trùng.

<b>ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP số 2</b>

<b>Tên hooc mơn</b>

<b>Nơi sản sinh</b>

<b>Vai trị</b>

GnRH

Vùng dưới đồi Kích thích tuyến yên tiết FSH và LH

FSH

tuyến yên

Kích thích nang trứng phát triển và tiết ra ơstrơgen

LH

tuyến n

- Làm trứng chín, rụng, tạo thể vàng.

- Thể vàng tiết ra HM progesteron và ơtrogen.

Progesteron và ơtrogen

thể vàng

Làm niêm mạc tử cung ( dạ con) dày lên để hợp tử

làm tổ.

<b>Đáp án phiếu học tập số 3: </b>

<b>Vai trò của HTK và MTS đối với con đực</b>

<b>Nhân tố ảnh hưởng</b>

<b>Vai trò</b>

Hệ thần kinh

- HTK ảnh hưởng lên hoạt động của tinh hồn chủ yếu thơng qua tuyến yên.

- Căng thẳng thần kinh kéo dài…giảm khả năng sản sinh tinh trùng.

- Sự thay đổi t

0

_{, AS, TA.}

- Thiếu ăn, suy dinh dưỡng.

- Các chất kích thích (người

nghiện thuốc lá, rượu…)

- Ảnh hưởng quá trình sản sinh tinh trùng, gây hiện tượng động dục

(ĐV hoang dã sống vùng lạnh)

- Giảm khả năng sản sinh tinh trùng.

- Tinh hoàn giảm khả năng sản sinh tinh trùng.

<b>Đáp án phiếu học tập số 4: </b>

<b>Vai trò của HTK và MTS đối với con cái</b>

<b>Nhân tố ảnh hưởng</b>

<b>Vai trò</b>

Hệ thần kinh

- HTK ảnh hưởng lên hoạt động của buồng trứng chủ yếu thông qua tuyến yên.

- Căng thẳng thần kinh kéo dài...gây rối loạn q trình trứng chín và

rụng. Lo âu, sợ hãi…kéo dài rối loạn chu kì kinh nguyệt ở phụ nữ.

- Sự thay đổi t

0

_{, AS, TA.}

- Thiếu ăn, suy dinh dưỡng.

- Các chất kích thích (người

nghiện thuốc lá, rượu…)

- Ảnh hưởng quá trình sinh trứng và hành vi sinh dục của con cái (ĐV

hoang dã sống vùng lạnh)

- Giảm khả năng sản sinh trứng

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

+ Sơ đồ 1:

Môi trường

vùng dưới đồi tuyến yên tế bào kẽ/tinh hoàn

ngoài

Ống sinh tinh / tinh hoàn

Tinh trùng

+ Sơ đồ 2 :

Mơi trường ngồi Vùng dưới đồi Tuyến yên

Buồng trứng

<i>⇒</i>

Trứng

Nang trứng / buồng trứng

Thể vàng

Ơstrôgen

`

Prôgestêrôn

Tử cung

<b>Ức chế</b>

<b>→</b>

<b>GnRH</b>

<b>Kích thích</b>

<b>LH</b>

<b>( 1 )</b>

<b>( 2 )</b>

<b>_{Testơstêron}</b>

<b>FSH</b>

<b>( 4 )</b>

<b>( 3 )</b>

<b>Kích thích</b>

<b> GnRH</b>

<b>( 1 )</b>

<b>( 2 )</b>

<b>( 3 )</b>

<b>LH </b>

<b>FSH</b>

<b>H</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8></div>

<!--links-->