NHỮNG GIẢI PHÁP NHẰM THỰC HIỆN TỐT NGHIỆP VỤ BẢO HIỂM TRÁCH NHIỆM DÂN SỰ CHỦ XE CƠ GIỚI ĐỐI VỚI NGƯỜI THỨ BA TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO HIỂM PETROLIMEXX (PJICO)

Những giải pháp nhằm thực hiện tốt nghiệp vụ bảo hiểm
trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới đối với ngời thứ ba tại
công ty cổ phần bảo hiểm Petrolimexx (PJICO)
I. Những khó khăn, thuận lợi và tồn tại của công ty PJICO
Theo chủ trơng phát triển nền kinh tế đa thành phần vận hành theo cơ
chế thị trờng có sự quản lý của nhà nớc trong đó nổi bật là chủ trơng cổ phần
hoá doanh nghiệp (Công ty) và phát triển các công ty cổ phần theo luật công
ty 1990. Đồng thời xuất phát từ chính sách mở cửa, phát triển thị trờng bảo
hiểm Việt Nam - một thị trờng mà cho tới trớc 1994 vẫn còn độc quyền, cha
thực sự phát triển theo Nghị định 100/CP ngày 18/12/1993 của chính phủ,
Công ty cổ phần bảo hiểm PJICO gồm 7 cổ đông sáng lập đã đợc thành lập
theo giấy chứng nhận đủ tiêu chuẩn về điều kiện kinh doanh bảo hiểm.
Số 06-TC/GCN ngày 27/5/1995 của Bộ Tài chính, giấy phép thành lập
số 1873/GP-UB ngày 8/6/1995 của UBND thành phố Hà Nội và giấy chứng
nhận đăng ký kinh doanh số 060256 ngày 15/6/1995 UB Kế hoạch (nay là Sở
Kế hoạch - Đầu t) thành phố Hà Nội.
Công ty cổ phần bảo hiểm PJICO đợc thành lập trong hoàn cảnh nền
kinh tế nớc ta có nhiều chuyển biến mạnh mẽ, phức tạp trong giai đoạn thị tr-
ờng bảo hiểm Việt Nam bắt đầu đợc hình thành và phát triển với nhiều thuận
lợi khó khăn nảy sinh trong quá trình hoạt động, đó là:
1. Những thuận lợi
- Nền kinh tế thị trờng theo định hớng XHCN đã đạt đợc nhiều thành
tựu đáng khích lệ sau 10 năm đổi mới. Các năm 1995, 1996 là những năm
phát triển mạnh nhất, tỷ lệ tăng trởng GDP trên 9%.
- Năm 1995 là năm đánh dấu việc thị trờng bảo hiểm bắt đầu đợc mở
rộng phát triển. Trớc đó thị trờng bảo hiểm mới chỉ có mình Bảo Việt độc
quyền (Bảo Việt là doanh nghiệp bảo hiểm nhà nớc) tiếp đến là PJICO và Bảo
Long (trong đó PJICO là công ty cổ phần bảo hiểm đầu tiên đợc thành lập tại
Việt Nam).
- Chủ trơng cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nớc đang tiếp tục đợc
Đảng và Nhà nớc quan tâm.

- Sự tham gia góp vốn, tham gia bảo hiểm và ủng hộ của các cổ đông
lớn, đặc biệt là Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam, đối với công ty là thuận lợi
nền tảng và xuyên suốt đối với Công ty trong quá trình hoạt động phát triển.
2. Khó khăn cơ bản của Công ty PJICO
- Cơ chế chính sách về công tác cổ phần đặc biệt liên quan tới hoạt
động kinh doanh bảo hiểm còn cha đầy đủ, nên hoạt động của công ty gặp
nhiều vớng mắc khó khăn. Là công ty cổ phần thành lập mới theo luật công ty,
công ty bị thiệt thòi hơn các doanh nghiệp nhà nớc khác, các doanh nghiệp cổ
phần hoá, công ty không đợc hởng bất kỳ u đãi nào của nhà nớc (thuế bảo toàn
vốn), trong khi đó nhận thức và thái độ của công chúng, các cơ quan chức
năng của nhà ớc đối với công ty cổ phần hoá còn phân biệt đối xử.
- Từ năm 1997 đến nay nền kinh tế đã tăng trởng chậm lại và đã gặp
nhiều khó khăn do khủng hoảng kinh tế khu vực. Tốc độ tăng GDP liên tục
giảm cùng với sự giảm sút của hoạt động đầu t trực tiếp nớc ngoài.
- Thị trờng bảo hiểm đã bớc sang giai đoạn cạnh tranh gay gắt do sự ra
đời thêm nhiều công ty bảo hiểm mới (Công ty cổ phần, công ty liên doanh,
công ty 100% vốn nớc ngoài) dẫn đến sự chia sẻ thị trờng bảo hiểm.
- Việc áp dụng luật thuế VAT tăng gấp 2,5 lần so với doanh thu trớc
đây. Trong khi đó tỷ lệ phí giảm từ 20% đến 40% so với tỷ lệ phí bảo hiểm
những năm trớc năm 1995, đã gây nhiều khó khăn cho hoạt động khai thác và
hiệu quả kinh doanh của PJICO.
- PJICO cha nhận đợc sự giúp đỡ tận tình của các ngành chức năng liên
quan nh công an giao thông, cha có sự hợp tác chặt chẽ giữa các công ty bảo
hiểm ở Việt Nam. Trong việc thực hiện Nghị định 112/CP và Quyết định số
299/BTC.
3. Những tồn tại của PJICO
Từ sau khi thành lập đến nay, PJICO đã trả qua những khó khăn trên thị
trờng bảo hiểm đầy cạnh tranh.
- Với 6 năm hoạt động đó là khoảng thời gian ngắn hơn so với tổng
công ty Bảo Việt trên 30 năm hoạt động. PJICO với đồng vốn hạn hẹp và là

công ty cổ phần đầu tiên ở nớc ta, trong khi Bảo Việt là công ty có số vốn là
776 tỷ ngay từ khi thành lập và đội ngũ cán bộ nhân viên có trình độ, kinh
nghiệm cao. Mặt khác, Bảo Việt lại còn là doanh nghiệp Nhà nớc nên có uy
tín lớn và quan hệ rộng với nhiều bạn hàng trong nớc và quốc tế.
Bảo Minh tuy mới thành lập nhng có tổ chức và bộ máy cán bộ chuyển
từ công ty bảo hiểm thành phố Hồ Chí Minh sang và họ đã có hơn 20 năm
kinh nghiệm trong nghề nên số khách hàng cũng rất quen thuộc, điều này tạo
thuận lợi cho công tác khai thác. Trong tình hình thị trờng bảo hiểm vừa phát
triển vừa cạnh tranh càng làm cho PJICO trở nên khó khăn hơn trong việc thu
hút, khai thác, tuyên truyền, quảng cáo sản phẩm. Thêm vào đó tính độc
quyền nhà nớc trong thị trờng bảo hiểm hiện nay từ trớc đến nay đã tạo cho
khách hàng thói quen sử dụng sản phẩm bảo hiểm của Công ty cũ mà họ tham
gia.
- Trình độ nhận thức của dân ta về bảo hiểm còn thấp, nên số lợng ngời
tham gia bảo hiểm còn cha đạt yêu cầu (bình quân một ngời dân Việt Nam
mới chỉ bỏ ra 2 USD/1 ngời cho các loại bảo hiểm, thì con số đó ở Thái Lan
chỉ bỏ ra 2 USD/1 ngời, ở Malaysia là hơn 120USD/1 ngời. Quan niệm "Cuộc
sống không có bảo hiểm nh cầu thang không có tay vịn" cha thực sự đợc ngời
dân thấu hiểu.
- Hơn nữa, bộ máy tổ chức cán bộ của PJICO còn cha đầy đủ và ổn định
theo hệ thống thống nhất từ trụ sở chính xuống các chi nhánh và văn phòng
đại diện. Số lợng cán bộ trong các bộ, văn phòng còn thiếu cán bộ quản lý có
kinh nghiệm, đặc biệt là cán bộ khai thác, giám định. Chuyên môn nghiệp vụ
và ý thức kỷ luật của nhân viên trong giờ làm việc còn cha cao. Vẫn có hiện t-
ợng ăn quà, hút thuốc, làm những việc cá nhân trong công ty, trong giờ làm
việc. Tình trạng sử dụng điện thaọi không đúng mục đích công việc còn xảy
ra.
- Các văn phòng khu vực cha có máy tính riêng để tiện cho việc quản lý
thông tin. Cha có sự điều hành bằng quản lý mạng Internet từ trụ sở xuống văn
phòng khu vực.

Công tác khai thác, tuyên truyền quảng cáo còn cha phát triển mạnh
mẽ. Mức phí PJICO áp dụng cha đợc linh hoạt, cha đợc phù hợp đôi khi còn
quá cao hay quá thấp so với những đòi hỏi yêu cầu của khách hàng.
- Giữa Công ty PJICO với ngành công an giao thông cha có sự phối hợp
thống nhất, việc kiểm tra giấy chứng nhận bảo hiểm còn lơi là. Các trạm đăng
kiểm cha nhiệt tình giúp đỡ cán bộ khai thác của PJICO. Cha có những biện
pháp xử phạt nghiêm minh cho chủ xe (lái xe) tham gia hoạt động gây thiệt
hại cho ngời thứ ba mà không có bảo hiểm hoặc không gây tai nạn mà cũng
không có bảo hiểm thì cũng bị phạt. Chính vì do việc không nghiêm minh
trong việc xử phạt mà các chủ xe (lái xe) coi thờng pháp luạat, coi thờng bảo
hiểm, vô trách nhiệm trong việc lu hành xe gây thiệt hại cho ngời khác. Thể
hiện càng rõ hơn trong việc chủ xe máy mua xe máy không có giấy tờ hợp lệ,
mua xe không đổi tên chủ, các chủ xe không khám xe định kỳ hàng năm mà
vẫn lu hành.
- Trong khâu giám định bồi thờng cha chính xác, luôn gây phức tạp,
phiền hà cho ngời bị nạn, điều này đã gây cho khách hàng không tin tởng đối
với công ty và không muốn tham gia bảo hiểm nữa.
- Việc tuyển chọn cán bộ nhân viên cho Công ty còn lỏng lẻo vẫn có
tình trạng khi cử làm lệ, gây ra hiện tợng thừa những ngời không có năng lực
nhng lại thiếu những cán bộ nhân viên có năng lực và trình độ chuyên môn.
- Ngoài ra, việc chi hoa hồng cho đại lý còn cha hợp lý, còn có hiện t-
ợng nhân viên không làm mà vẫn đợc hởng lơng. Đây cũng là vấn đề không
nhỏ đề nghị cán bộ lãnh đạo công ty cần phải điều chỉnh lại.
Qua những thuận lợi, khó khăn và tồn tại của Công ty PJICO, sau hội
nghị Hiệp hội bảo hiểm lần thứ hai ngày 20/10/2000 gồm: PTI, Công ty bảo
hiểm thành phố Hồ Chí Minh, Bảo Việt, Bảo Minh, Công ty bảo hiểm Nhật,
Công ty PJICO cùng nhau tranh luận, đánh giá và đa ra những giải pháp nhằm
nâng cao tính bắt buộc nghiệp vụ BHTN dân sự của chủ xe cơ giới đối với ng-
ời thứ ba.
II. Những giải pháp thực hiện bắt buộc BHTN dân sự của chủ xe

cơ giới đối với ngời thứ ba của một số công ty tại hội thảo
lần 2 (20/10/2000).
1. Công ty cổ phần bảo hiểm bu điện (PTI)
PTI là công ty bảo hiểm ra đời trong bối cạnh thị trờng bảo hiểm Việt
Nam đang hoạt động nóng bỏng và gay gắt, tuy mới hoạt động đợc 2 năm nh-
ng PTI đã triển khai hầu hết các nghiệp vụ bảo hiểm trong đó có loại hình bảo
hiểm trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới.
* Theo nhận định của PTI:
- Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự đối với chủ xe cơ giới đã đợc
triển khai từ khi có Nghị định số 30/Hội đồng Bộ trởng ngày 10/3/1998 về chế
độ bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới. Tuy vậy đối tợng tham gia chủ
yếu là chủ xe ô tô, đối với chủ xe máy chỉ mua bảo hiểm lần đầu khi tiến hành
đăng ký xe qua một số cơ quan chức năng nh: cơ quan thuế, trạm đăng kiểm,
cảnh sát giao thông
- Đại đa số các chủ xe cha ý thức đợc tầm quan trọng của việc tham gia
bảo hiểm trách nhiệm dân sự.
- Tuy đã có văn bản của Chính phủ quy định về bảo hiểm trách nhiệm
dân sự của chủ xe cơ giới, nhng cha có cơ quan giám sát chung việc thực hiện.
- Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng và doanh nghiệp bảo hiểm để
tổ chức giám định, giải quyết tai nạn giao thông cha chặt chẽ.
- Các doanh nghiệp bảo hiểm và các cơ quan chức năng có liên quan
cha đợc phối hợp để tuyên truyền quảng cáo về tầm quan trọng trong việc mua
bảo hiểm đối với nền kinh tế xã hội.
- Các doanh nghiệp cha liên kết chặt chẽ với nhau trong các vụ tai nạn
giao thông để xảy ra khi có liên quan trách nhiệm của mình.
Để thực hiện tốt việc bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe
cơ giới đối với ngời thứ ba thì PTI có một số giải pháp cụ thể sau:
+ Các doanh nghiệp khai thác bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với chủ
xe thông qua hiệp hội bảo hiểm Việt Nam.
+ Các doanh nghiệp bảo hiểm cùng với các cơ quan chức năng liên

quan phối hợp chặt chẽ trong việc tuyên truyền quảng cáo, nâng cao ý thức
trách nhiệm và tầm quan trọng của việc tham gia bảo hiểm trách nhiệm dân sự
của chủ xe cơ giới, nhất là các chủ xe máy.
+ Phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các doanh nghiệp bảo hiểm với các
cơ quan chức năng trong giám định, bồi thờng cho ngời thứ bao sao cho
nhanh, gọn.
+ Do tình hình phát triển kinh tế cho thấy mức trách nhiệm của bảo
hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc hiệ nay 12/30 triệu đồng là thấp đối với chủ
xe ô tô nên điều chỉnh lên 30/80 triệu đồng (còn mức trách nhiệm xe máy thì
vẫn giữ nguyên).
+ Các doanh nghiệp cần thực hiện đúng theo chủ trơng số 115/CP/1997,
nâng cao hơn nữa vai trò của loại hình bảo hiểm bắt buộc này trong nền kinh
tế - xã hội hiện nay.
* Đánh giá giải pháp của công ty bảo hiểm PTI:
Công ty đã đa ra những giải pháp rất có hiệu quả theo đúng chủ trơng
Chính phủ đề ra, nhng hầu hết các giải pháp của PTI thì trách nhiệm và cải tổ
chức hiện lại đều rơi vào các doanh nghiệp bảo hiểm nhằm hoàn thiện nghiệp
vụ mà lơi là đi trách nhiệm của Chính phủ và nghĩa vụ của chủ xe (lái xe).
2. Giải pháp của Công ty bảo hiểm thành phố Hồ Chí Minh
Công ty bảo hiểm Thành phố Hồ Chí Minh (Bảo Minh) là công ty đứng
thứ hai về thị trờng bảo hiểm trong triển khai nghiệp vụ bảo hiểm trách nhiệm
dân sự chủ xe cơ giới, chiếm tới 26% thị phần. Tuy cũng mới thành lập nhng
Bảo Minh đã nhanh chóng thu hút khách hàng, triển khai nghiệp vụ này một
cách có hiệu quả.
Sau khi ra đời Nghị định 115/CP thì Bảo Minh cũng là công ty mẫu mực
thực hiện nghiêm chỉnh, nhng để cùng nhau thực hiện tốt hơn nữa Nghị định
115 (chế độ bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với
ngời thứ ba) thì bảo hiểm thành phố Hồ Chí Minh cũng có những giải pháp
sau:
+ Cần phải chỉnh lại một số quy tắc và biểu phí phù hợp cụ thể tại điều

2, điều 13.
Về biểu phí: thì hiện nay tỷ lệ phí giữa xe kinh doanh và xe không
kinh doanh chênh lệch còn thấp, dẫn đến bồi thờng cao hơn khi bảo hiểm cho
loại xe kinh doanh. Do đó phải nâng mức trách nhiệm, mở rộng điều khoản
cho những chủ xe muốn tham gia ở mức cao hơn mức trách nhiệm bắt buộc
hoặc đợc mở rộng một số quyền lợi cao hơn so với mức trách nhiệm cũng nh
quyền lợi của chủ xe đợc quy định trong quy tắc bảo hiểm do Bộ Tài chính
ban hành, các doanh nghiệp bảo hiểm nên mở rộng điều khoản (theo hớng có
lợi cho nhà bảo hiểm) và trên nguyên tác: phí hạ hơn, phạm vi rộng, bồi thờng
trách nhiệm bắt buộc trớc, tự nguyện sau Nhằm đáp ứng tốt hơn những yêu
cầu mà chủ xe muốn tham gia.
Các doanh nghiệp bảo hiểm phải tự hoàn thiện mình, giảm bớt các thủ
tục không cần thiết trong khâu bồi thờng trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới, h-
ớng dẫn tận tình khách hàng tạo niềm tin cho khách hàng khi mua bảo hiểm.
Chính phủ cho phép cơ quan công an (cảnh sát giao thông) đề ra mức
phạt hợp lý, kiểm tra và phạt những trờng hợp chủ xe không tham gia bảo
hiểm (dùng biện pháp hành chính).
Ngoài ra Bảo Minh cũng giống nh PTI cũng đề cập đến công tác
tuyên truyền, giáo dục ý thức trách nhiệm bản thân khi gây ra tai nạn cho ngời
khác, để ngời dân hiểu rõ thêm về quy định của Nhà nớc về chế độ bảo hiểm
trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới đối với ngời thứ ba bắt buộc. Phải làm sao
để các cấp, các cơ quan công quyền chấp nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự là
một biện pháp quan trọng trong hệ thống các biện pháp đề phòng hạn chế tổn
thất trong giai đoạn hoạt động giao thông vận tải.
* Đánh giá giải pháp của Bảo Minh
Các giải pháp mà Bảo Minh đa ra đều có tính tích cực và cũng nh những
công ty bảo hiểm khác trong hiệp hội bảo hiểm 2 đa ra, ngoài những ý kiến