Giáo án môn Ngữ văn lớp 6 - Trường THCS Quảng Đông

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6 TuÇn 1 - TiÕt 1 Ngµy so¹n :16-8-2010. CON RåNG CH¸U TI£N (TruyÒn thuyÕt) A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: -Hiểu được định nghĩa sơ lược về truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên. - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng kì ảo. - KÓ ®­îc truyÖn. B.ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn: -So¹n bµi -Nghiªn cøu sgv vµ stk. -Sưu tầm một số tranh ảnh liên quan đến bài học. Häc sinh: -So¹n bµi. - Sưu tầm nhũng bức anh đẹp về LLQ và AC. C.Các bước lên lớp. Hoạt động 1:Khởi động 1.KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra sù chuÈn sÞ s¸ch vë cña häc sinh. 2.Bµi míi: Ngay từ những ngày đầu tiên cắp sách đến trường chúng ta đều được học và ghi nhớ câu ca dao: Bầu ơi thương lấy bí cùng Tuy r»ng kh¸c gièng nh­ng chung mét giµn Nhắc đến giống nòi mỗi người Việt Nam của mình đều rất tự hào về nguồn gốc cao quí của mình - nguồn gốc Tiên, Rồng, con Lạc cháu Hồng. Vậy tại sao muôn triệu người Việt Nam từ miền ngược đến miền xuôi, từ miền biển đến rừng núi lại cùng có chung mét nguån gèc nh­ vËy. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn mµ chóng ta t×m hiÓu h«m nay sẽ giúp các em hiểu rõ về điều đó.. Hoạt động 2: GV hướng dẫn cách đọc - GV đọc mẫu một đoạn sau đó gọi HS đọc. - Nhận xét cách đọc của HS ? H·y kÓ tãm t¾t truyÖn tõ 5-7 c©u. ? Em h·y gi¶i nghÜa c¸c tõ: ng­ tinh, méc tinh, hå tinh vµ tËp qu¸n? ? Theo em trruyÖn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung cña tõng phÇn?. I.§äc vµ t×m hiÓu chung 1. §äc vµ kÓ: - §äc Râ rµng, rµnh m¹ch, nh¸n giäng ë những chi tiết kì lạ phi thường 2.Chó thÝch:. 3. Bè côc: 3 phÇn a. Từ đầu đến...long trang  Giới thiệu L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ b. TiÕp...lªn ®­êng  ChuyÖn ¢u C¬ sinh në k× l¹ vµ LLQ vµ ¢u C¬ chia con. c. Cßn l¹i  Gi¶i thÝch nguån gèc con Rång,ch¸u Tiªn ?§äc phÇn chó thÝch h·y nªu kh¸i niÖm 4. Kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt: truyÒn thuyÕt? - TruyÖn d©n gian truyÒn miÖng kÓ vÒ c¸c nhân vật, sự kiện cí liên quan đến lịch sử GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. thêi quÝa khø. - Thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo. - Thể hiện thái độ, cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật LS.. Hoạt động 3 - Gọi HS đọc đoạn ?Trong trí tưởng tượng của người xưa LLQ vµ AC lµ ai?Em h·y t×m nh÷ng chi tiết thể hiện tính chất kì lạ,đẹp đẽ vÒ nguån gèc vµ h×nh d¹ng cña LLQ vµ ¢C?. II.T×m hiÓu v¨n b¶n 1.Giíi thiÖu l¹c long qu©n - ©u c¬ L¹c Long Qu©n ¢u C¬ -VÞ thÇn thuéc nßi -Sèng ë vïng nói rång,con trai thÇn cao phương Bắc. -Dßng hä ThÇn Long N÷. -ThÇn m×nh rång ë N«ng. dưới nước,có sức -Xinh đẹp tuyệt khoẻ vô địch. trÇn. -Cã nhiÒu phÐp -D¹y d©n c¸c l¹,gióp d©n diÖt trõ phong tôc lÔ yªu qu¸i. nghi. -ThÇn d¹y d©n c¸ch trång trät,ch¨n nu«i,¨n ë .. * GV bình: Việc tưởng tượng LLQ và ¢u C¬ dßng dâi Tiªn - Rång mang ý nghÜa thËt s©u s¾c. Bëi rång lµ 1 trong bèn con vËt thuéc nhãm linh mµ nh©n d©n ta t«n sïng vµ thê cóng. Còn nói đến Tiên là nói đến vẻ đẹp toàn mĩ không gì sánh được. Tưởng tượng LLQ nòi Rồng, Âu Cơ nòi Tiªn ph¶i ch¨ng t¸c gi¶ d©n gian muèn ca ngîi nguån gèc cao quÝ vµ h¬n thÕ n÷a muèn thÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nßi cña d©n téc VN ta. ?VËy qua c¸c chi tiÕt trªn, em thÊy hình tượng LLQ và Âu Cơ hiện lên nh­ thÕ nµo? * GV b×nh: Cuéc h«n nh©n cña hä lµ sự kết tinh những gì đẹp đẽ nhất của  Đẹp kì lạ, lớn lao với nguồn gốc vô cùng cao quÝ. con ngươì, thiên nhiên, sông núi. 2. DiÔn biÕn truyÖn: a. ¢u C¬ sinh në k× l¹: ? ¢u C¬ sinh në cã g× k× l¹? - Sinh bọc trăm trứng, nở trăm con, đẹp đẽ, khôi ng«, kh«ng cÇn bó mím, lín nhanh nh­ thæi. ? Nã cã ý nghÜa g×?  Chi tiết tưởng tượng sáng tạo diệu kì nhấn m¹nh sù g¾n bã keo s¬n, thÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn * GV bình: Chi tiết lạ mang tính chất kết giữa các cộng đồng người Việt hoang ®­êng nh­ng rÊt thó vÞ vµ giµu ý nghÜa. Nã b¾t nguån tõ thùc tÕ rồng, rắn đề đẻ trứng. Tiên (chim) cũng để trứng. Tất cả mọi người VN GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. chúng ta đều sinh ra từ trong cùng một bọc trứng (đồng bào) của mẹ Âu C¬. DTVN chóng ta vèn khoÎ m¹nh, cường tráng, đẹp đẽ, phát triển nhanh  nhÊn m¹nh sù g¾n bã chÆt chÏ, keo s¬n, thÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt giữa các cộng đồng người Việt. ?Em h·y quan s¸t bøc tranh trong SGK vµ cho biÕt tranh minh ho¹ c¶nh g×? ? L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con nh­ thÕ nµo? ? ViÖc chia tay thÓ hiÖn ý nguyÖn g×?. b. ¢u C¬ vµ L¹c Long Qu©n chia con: - 50 người con xuống biển; - 50 Người con lên núi - Cùng nhau cai quản các phương, dựng xây đất nước.  Cuéc chia tay ph¶n ¸nh nhu cÇu ph¸t triÓn DT: làm ăn, mở rộng và giữ vững đất đai. Thể hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất DT. Mọi người ở mọi ? Bằng sự hiểu biết của em về LS vùng đất nước đều có chung một nguồn gốc, ý chí chèng ngo¹i x©m vµ c«ng cuéc x©y vµ søc m¹nh. dựng đất nước, em thấy lời căn dặn cña thÇn sau nµy cã ®­îc con ch¸u thùc hiÖn kh«ng? * GV b×nh: LS mÊy ngµn n¨m dùng nước và giữ nước của dân tộc ta đã chứng minh hùng hồn điều đó. Mỗi khi TQ bÞ l©m nguy, ND ta bÊt kÓ trÎ, già, trai, gái từ miền ngược đến miền xuôi, từ miền biển đến miền rừng núi xa xôi đồng lòng kề vai sát cánh đứng dậy diết kẻ thù. Khi nhân dân một vùng gặp thiên tai địch hoạ, cả nước đều đau xót, nhường cơm xẻ áo, để giúp đỡ vượt qua hoạn nạn. và ngµy nay, mçi chóng ta ngåi ®©y cũng đã, đang và sẽ tiếp tục thực hiện lêi c¨n dÆn cña Long Qu©n x­a kia b»ng nh÷ng viÖc lµm thiÕt thùc. * ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng kì ảo: ? Trong tuyện dân gian thường có chi - Chi tiết tưởng tượng kì ảo là chi tiết không có tiết tưởng tượng kì ảo. Em hiểu thế thật được dân gian sáng tạo ra nhằm mục đích nào là chi tiết tưởng tượng kì ảo? nhất định. - ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng kì ảo trong ? Trong truyÖn nµy, chi tiÕt nãi vÒ truyÖn: LLQ và Âu Cơ; việc Âu Cơ sinh nở + Tô đậm tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ của các kì lạ là những chi tiết tưởng tượng kì nhân vật, sự kiện. ¶o. Vai trß cña nã trong truyÖn nµy + ThÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nòi, dân tộc để chúng ta thêm tự hào, tin yêu, tôn nh­ thÕ nµo? kÝnh tæ tiªn, d©n téc. + Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm. GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. 3. KÕt thóc t¸c phÈm: - Con trưởng lên ngôi vua, lấy hiệu Hùng Vương, lập kinh đô, đặt tên nước. ? Em hãy cho biết, truyện kết thúc - Giải thích nguồn gốc của người VN là con Rồng, b»ng nh÷ng sù viÖc nµo? ch¸u Tiªn.  Cách kết thúc muốn khẳng định nguồn gốc con ? ViÖc kÕt thóc nh­ vËy cã ý nghÜa Rång, ch¸u Tiªn lµ cã thËt g×? ? VËy theo em, cèt lâi sù thËt LS trong truyÖn lµ ë chç nµo? * GV: Cốt lõi sự thật LS là mười mấy đời vua Hùng trị vì. còn một bằng chứng nữa khẳng định sự thật trên đó là lăng tưởng niệm các vua Hùng mà t¹i ®©y hµng n¨m vÉn diÔn ra mét lÔ hội rất lớn đó là lễ hội đền Hùng. Lễ hội đó đã trở thành một ngày quốc giỗ của cả dân tộc, ngày cả nước hµnh qu©n vÒ céi nguån: Dù ai đi ngược về xuôi Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba và chúng ta tự hào về điều đó. Một lễ hội độc đáo duy nhất chỉ có ở VN! III.Tæng kÕt Hoạt động 4: ?Theo em, t¹i sao tuyÖn nµy ®­îc gäi lµ truyÒn thuyÕt? TruyÖn cã ý nghÜa g×? HS đọc phần ghi nhớ. IV.luyÖn tËp Hoạt động 5: Củng cố và luyện tập 1. Häc xong truyÖn: Con Rång, ch¸u Tiªn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? v× sao? . 2. Kể tên một số truyện tương tự giải thích nguồn gèc cña d©n téc VN mµ em biÕt? - Kinh vµ Ba Na lµ anh em - Quả trứng to nở ra con người (mường - Gọi HS đọc đoạn cuối. Hoạt động 6: Huớng dẫn về nhà - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Đọc kĩ phần đọc thêm - So¹n bµi: b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy - T×m c¸c t­ liÖu kÓ vÒ c¸c d©n téc kh¸c hoÆc trªn thÕ giíi vÒ viÖc lµm b¸nh hoÆc quµ d©ng vua.. Ngµy so¹n :17-8-2010 Ngµy d¹y: GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. B¸NH CH¦NG, B¸NH GIÇY. TiÕt 2 :. (TruyÒn thuyÕt) A.Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: -HiÓu néi dung, ý nghÜa cña truyÖn. -Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của chi tiết tưởng kì ảo. -T×m hiÓu, tËp ph©n tÝch nh©n vËt trong truyÖn truyÒn thuyÕt. -KÓ ®­îc truyÖn. B. ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn:+ So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + Sưu tầm tranh ảnh về cảnh nhân dân ta chở lá dong, xay đỗ gói bánh chưng, b¸nh giÇy. Häc sinh:So¹n bµi C. Các bước lên lớp: Hoạt động 1: Khởi động 1.KiÓm tra bµi cò: 1. Em hiÓu thÕ nµo truyÒn thuyÕt? T¹i sao nãi truyÖn Con Rång, ch¸u Tiªn lµ truyÖn truyÒn thuyÕt? 2. Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "Con Rång, ch¸uTiªn"? Trong truyÖn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? V× sao em thÝch? 2.Bài mới: Hàng năm cứ mỗi khi tết đến, xuân về, nhân dân ta, con cháu của vua Hùng từ miền ngược đến miền xuôi, vùng rừng núi cũng như vùng biển lại nô nức, hồ hởi chở l¸ dong, xay g¹o, gi· g¹o. gãi b¸nh. quang c¶nh Êy lµm sèng l¹i truyÒn thuyÕt "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy".. Hoạt động 2: I.§äc vµ t×m hiÓu chung 1. §äc - kÓ: - Hùng Vương về già muốn truyền ngôi cho con nµo lµm võa ý, nèi chÝ nhµ vua. - C¸c «ng lang ®ua nhau lµm cç thËt hËu, riªng Lang Liªu ®­îc thÇn m¸ch b¶o, dïng g¹o lµm hai thứ bánh để dâng vua. - Vua cha chọn bánh của lang Liêu để tế trời đất cùng Tiên Vương và nhường ngôi cho chµng. - Từ đó nước ta có tục làm bánh chưng, bánh giÇy vµo ngµy tÕt. Hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích: 2. Chú thích: 1,2,3,4,8,9,12,13 ?Theo em, truyÖn cã thÓ chia lµm 3. Bè côc: 3 phÇn mÊy phÇn? a. Tõ ®Çu...chøng gi¸m b. TiÕp ....h×nh trßn - Gv gọi HS đọc truyện - Em h·y kÓ tãm t¾t truyÖn. c. Cßn l¹i Hoạt động 3: II.T×m hiÓu v¨n b¶n GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. Truyện cổ dân gian thường có các cuộc thi tài Truyện STTT là thi tài để kén phò mã,còn ở truyện này là thi tài để truyền ng«i vua. ?Vua Hùng chọn người nối ngôi trong hoµn c¶nh nµo? ?ý định của vua ra sao?(quan điểm của vua về việc chọn người nối ngôi) ?Vua chọn người nối ngôi bằng hình thức g×? * GV: Trong truyện dân gian giải đố là1 trong những loại thử thách khó khăn đối víi nh©n vËt - Điều kiện và hình thức truyền ngôi đổi mới và tiến bộ so với đương thời đó là kh«ng hoµn toµn theo lÖ truyÒn ng«i tõ các đời trước: chỉ truyền cho con trưởng. Vua chú trọng tài chí hơn trưởng thứ. Qua ®©y, ta thÊy vua Hïng lµ vÞ vua anh minh. - Cho HS đọc phần 2 ?Để làm vừa ý vua, các ông Lang đã làm g×? ? V× sao Lang Liªu ®­îc thÇn b¸o méng? * GV: C¸c nh©n vËt må c«i, bÊt h¹nh thường được thần, bụt hiện lên giúp đỡ mçi khi bÕ t¾c.. ? V× sao thÇn chØ m¸ch b¶o mµ kh«ng lµm gióp lÔ vËt cho lang Liªu? ? KÕt qu¶ cuéc thi tµi gi÷a c¸c «ng Lang nh­ thÕ nµo? ? V× sao hai thø b¸nh cña Lang Liªu ®­îc vua chọn để tế Trời, Đất, Tiên Vương và Lang Liêu được chọn để nối ngôi vua?. 1.Vua Hùng chọn người nối ngôi - Hoàn cảnh: giặc ngoài đã yên, đất nước thái bình, ND no ấm, vua đã già muốn truyÒn ng«i. - ý của vua: người nối ngôi vua phải nối ®­îc chÝ vua, kh«ng nhÊt thÕt lµ con trưởng. - Hình thức: điều vua đòi hỏi mang tính chất một câu đố để thử tài.. 2: Cuéc thi tµi gi÷a c¸c «ng lang - C¸c «ng lang thi nhau lµm cç thËt hËu, thËt ngon. - Lang Liªu: + Trong các con vua, chàng là người thiệt thßi nhÊt + Tuy lµ Lang nh­ng tõ khi lín lªn chµng ra ở riêng, chăm lo việc đồng áng, trồng lóa, trång khoai. Lang Liªu th©n th× con vua nhưng phận thì gần gũi với dân thường - ThÇn vÉn dµnh chç cho tµi n¨ng s¸ng t¹o cña Lang Liªu. - Từ gợi ý, lang Liêu đã làm ra hai loại b¸nh. 3. KÕt qu¶ cuéc thi - Lang Liêu được chọn làm người nối ngôi. - Hai thø b¸nh cña Lang Liªu võa cã ý nghÜa thùc tÕ: quÝ h¹t g¹o, träng nghÒ n«ng (là nghề gốc của đất nước làm cho ND ®­îc no Êm) võa cã ý nghÜa s©u xa: §Ò cao sù thê kÝnh Trêi, §Êt vµ tæ tiªn cña nh©n d©n ta. - Hai thứ bánh hợp ý vua chứng tỏ tài đức của con người có thể nối chí vua. Đem cái quí nhất của trời đất của ruộng đồng do chÝnh tay m×nh lµm ra mµ tiÕn cóng Tiªn Vương, dâng lên vua thì đúng là con người. GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. tµi n¨ng, th«ng minh, hiÕu th¶o. ?TruyÒn thuyÕt b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy cã * ý nghÜa cña truyÖn: nh÷ng ý nghÜa g×? - Gi¶i thÝch nguån gèc hai lo¹i b¸nh cæ truyÒn. - Gi¶i thÝch phong tôc lµm b¸nh ch­ng, bánh giầy và tục thờ cúng tổ tiên của người ViÖt. - Đề cao nghề nông trồng lúa nước. - Quan niÖm duy vËt th« s¬ vÒ Trêi, §Êt. - Ước mơ vua sáng, tôi hiền, đất nước thái b×nh,nh©n d©n no Êm. Hoạt động 4: III. TæNG KÕT ý nghÜa:-gi¶i thÝch nguån gèc hai lo¹i ?C¨n cø vµo c©u nãi cña HV vÒ hai lo¹i b¸nh cæ truyÒn cña d©n téc. b¸nh,h·y nªu ý nghÜa cña truyÖn? -Gi¶i thÝch phong tôc lµm b¸nh,tôc thê cóng tæ tiªn ngµy tÕt. -Đề cao lao động,đề cao nghề nông. ?BiÖn ph¸p nghÖ thuËt chñ yÕu trong NT:Chi tiÕt hoang ®­êng. truyÒn thuyÕt nµy? -Chi tiết có thực đúng với lịch sử.(vua Hïng truyÒn ng«i,d©n biÕt lµm bcbg. Hoạt động 5: IV. LuyÖn tËp: - Đóng vai Hùng Vương kể lại truyện 1. Tập kể chuyện. b¸nh ch­ng, b¸nh GiÇy? 2.ý nghÜa cña phong tôc ngµy tÕt nh©n d©n ta lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. - Đề cao nghề nông, đề cao sự thờ kính Trêi, §Êt vµ tæ tiªn cña nh©n d©n ta. Cha ông ta đã xây dựng phong tục tập quán của m×nh tõ nh÷ng ®iÒu gi¶n dÞ nh­ng rÊt linh thiªng, giµu ý nghi·. Quang c¶nh ngµy tÕt nh©n d©n ta gãi hai lo¹i b¸nh cßn cã ý nghĩa giữ gìn truyền thống văn hoá đậm đà b¶n s¾c d©n téc vµ lµm sèng l¹i truyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. 3. ChØ ra vµ ph©n tÝch mét sè chi tiÕt trong - §äc truyÖn nµy, em thÝch nhÊt chi tiÕt truyÖn mµ em thÝch nhÊt. nµo? V× sao? - Lang Liªu ®­îc thÇn b¸o méng: ®©y lµ chi tiÕt thÇn k× lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña truyện, nêu lên giá trị của hạt gạo ở một đất nước mà cư dân sống bằng nghề nông, thể hiện cái đáng quí, cái đáng trân trọng của sản phẩm do con người làm ra. - Lêi cña vua nãi vÒ hai lo¹i b¸nh: ®©y lµ cách "đọc", cách "thưởng thức" nhận xét về văn hoá. Những cái bình thường, giản dị GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. song lại nhiều ý nghĩa sâu sắc đó cũng chính là ý nghiã tư tưởng, tình cảm của nh©n d©n vÒ hai lo¹i b¸nh vµ phong tôc lµm b¸nh. Hoạt động 6: Hướng dẫn về nhà -N¾m néi dung bµi häc. - So¹n bµi: Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt Ngµy so¹n:18-8-2010 Ngµy d¹y:. TiÕt 3: Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng viÖt A.Môc tiªu bµi häc GÝp hs:-HiÓu ®­îc tõ vµ cÊu t¹o tõ TiÕng ViÖt,cô thÓ: +Kh¸i niÖm vÒ tõ +Các kiểu cấu tạo từ: từ đơn,từ phức,từ ghép,từ láy. -LuyÖn tËp kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ sö dông tõ.. B.chuÈn bÞ Gi¸o viªn:-Nghiªn cøu sgv vµ stk -So¹n bµi -B¶ng phô Häc sinh: So¹n bµi. c.các bước lên lớp Hoạt động 1: Khởi động 1.KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi 2.Bài mới: ở Tiểu học các em đã được học về tiếng và từ.Tiết học này chúng ta sẽ tìm hiểu sâu thêm về cấu tạo của từ Tiếng Việt để giúp các em sử dụng thuần thục từ Tiếng ViÖt. Hoạt động 2: I.KH¸I NIÖM VÒ Tõ -Gv treo b¶ng phô viÕt vdô. 1.VÝ dô ThÇn /d¹y /d©n /c¸ch /trång trät/,ch¨n ?C©u v¨n nµy ë vb¶n nµo? nu«i/ vµ /c¸ch /¨n ë./ 2.NhËn xÐt ?Mçi tõ ®­îc ph©n c¸ch b»ng dÊu g¹ch - VÝ dô trªn cã 9 tõ,12 tiÕng chÐo,em h·y lËp danh s¸ch c¸c tõ vµ c¸c tiÕng ë c©u trªn? ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o cña c¸c tõ -Cã tõ chØ cã 1 tiÕng,cã tõ cã 2 tiÕng. trong c©u v¨n trªn? ?Vậy tiếng dùng để làm gì? -Tiếng dùng để tạo từ. ?9 tõ trong vdô trªn khi kÕt hîp víi nhau cã t¸c dông g×?( T¹o ra c©u cã ý nghÜa). ?Từ dùng để làm gì? -Từ dùng để tạo câu. ?Khi nµo 1 tiÕng cã thÓ coi lµ 1 tõ? -Khi 1 tiÕng cã thÓ t¹o c©u.tiÕng Êy trë thµnh mét tõ. ?Tõ nhxÐt trªn em h·y rót ra kniÖm tõ lµ 3.KÕt luËn g×? Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để -Gv nhÊn m¹nh kh¸i niÖm. GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. t¹o c©u.. Hoạt động 3: -Gv treo b¶ng phô. II.Tõ §¥N Vµ Tõ PHøC. 1.VÝ dô: ?ở Tiểu học các em đã được học về từ đơn Từ /đấy /nước/ ta/ chăm/ nghề/ trồng trọt/, và từ phức,em hãy tìm những từ đơn,từ chăn nuôi /và /có/ tục/ ngày/ tết/ làm phøc ë vdô trªn? /b¸nh ch­ng/, b¸nh giÇy/. *§iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i sau: -Từ đơn: Từ,đấy,nước,ta,chăm,…. -Tõ ghÐp: Ch¨n nu«i,bch­ng,bgiÇy. -Tõ l¸y: Trång trät ?Qua viÖc lËp b¶ng,h·y ph©n biÖt tõ 2. NhËn xÐt ghÐp,tõ l¸y cã g× kh¸c nhau? ?Em hãy nhắc lại thế nào là từ đơn,từ -Từ đơn là từ chỉ có 1 tiếng. phøc? -Tõ phøc lµ tõ gåm 2 hoÆc nhiÒu tiÕng trë lªn.Tõ phøc cã 2 kiÓu: +Tõ ghÐp:GhÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa. +Tõ l¸y:lµ kiÓu tõ phøc cã quan hÖ l¸y ?Hai tõ phøc trång trät,ch¨n nu«i cã g× ©m gi÷a c¸c tiÕng. gièng vµ kh¸c nhau? +Giống: đều là từ phức +Kh¸c:Ch¨n nu«i gåm 2 tiÕng cã quan hÖ vÒ nghÜa. Trång trät gåm 2 tiÕng cã quan hÖ l¸y ©m. ?bµi häc h«m nay cÇn ghi nhí ®iÒu g×? 3.KÕt luËn -Gv vẽ sơ đồ bài học hôm nay. Ghi nhí(sgk). Hoạt động 4: III.LUYÖN TËP Bµi 1. a. Tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu tõ ghÐp. b. Từ đồng nghĩa với từ nguồn gốc: Cội nguồn, gốc gác... c. Tõ ghÐp chØ qua hÖ th©n thuéc: cËu mî, c« d×, chó ch¸u,anh em…. Bµi 2: C¸c kh¶ n¨ng s¾p xÕp: - ¤ng bµ, cha mÑ, anh chÞ, cËu mî... - B¸c ch¸u,chÞ em,d× ch¸u ,cha anh… Bài 3: -Nêu cách chế biến bánh: bánh rán, bánh nướng, bánh hấp, bánh nhúng... -Nªu tªn chÊt liÖu lµm b¸nh: b¸nh nÕp, b¸nh tÎ, b¸nh gai, b¸nh khoai, b¸nh ng«, b¸nh s¾n, b¸nh ®Ëu xanh... -TÝnh chÊt cña b¸nh: b¸nh dÎo, b¸nh phång, b¸nh xèp... - H×nh d¸ng cña b¸nh: b¸nh gèi, b¸nh khóc, b¸nh quÊn thõng... Bµi 4: - Miêu tả tiếng khóc của người - Những từ có tác dụng miêu ta đó: nức nở, sụt súi, rưng rức... Bài 5: - Tả tiếng cười: khúc khích, sằng sặc, hô hố, ha hả, hềnh hệch... - T¶ tiÕng nãi: khµn khµn, lÌ nhÌ, thá thÎ, lÐo nhÐo, lÇu bÇu, sang s¶ng... GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. - Tả dáng điệu: Lừ đừ, lả lướt, nghênh ngang, ngông nghênh, thướt tha.. Hoạt động 5. Hướng dẫn về nhà :: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - T×m sè tõ, sè tiÕng trong ®o¹n v¨n: lêi cña vua nhËn xÐt vÒ hai thø b¸nh cña Lang liªu - Soạn: Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt.. Ngµy so¹n :20-8-2010 TiÕt 4:. GIAO TIÕP,V¡N B¶N Vµ PH¦¥NG THøC BIÓU §¹T. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - Huy động kiến thức của HS về các loại văn bản mà HS đã được học. - Hình thành sơ bộ khái niệm văn bản, mục đích giao tiếp, phương thức biểu đạt. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: Hoạt động 1: Khởi động 1.KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña hs. 2 Bài mới: Các em đã được tiếp xúc với một số vbản ở tiết 1 và 2.Vậy vbản là gì? Được sử dụng với mục đích giao tiếp như thế nào?Tiết học này sẽ giúp các em giải đáp những thắc mắc đó. Hoạt động 2: I. t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n và phương thưc biểu đạt - Th«ng qua c¸c ý cña c©u hái a 1. Văn bản và mục đích giao tiếp: - Khi ®i ®­êng, thÊy mét viÖc g×, muèn a. Giao tiÕp: cho mÑ biÕt em lµm thÕ nµo? * §«i lóc rÊt nhí b¹n th©n ë xa mµ kh«ng thÓ trß chuyÖn th× em lµm thÕ nµo? * GV: C¸c em nãi vµ viÕt nh­ vËy lµ c¸c em đã dùng phương tiện ngôn từ để biểu đạt điều mình muốn nói. Nhờ phương tiện ng«n tõ mµ mÑ hiÓu ®­îc ®iÒu em muèn nãi, b¹n nhËn ®­îc nh÷ng t×nh c¶m mµ em g­Ø g¾m. §ã chÝnh lµ giao tiÕp. GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. - Trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu võa t×m hiÓu, em hiÓu thÕ nµo lµ giao tiÕp? * GV chốt: đó là mối quan hệ hai chiều giữa người truyền đạt và người tiếp nhận. -?Việc em đọc báo và xem truyền hình có ph¶i lµ giao tiÕp kh«ng? V× sao?. -Giao tiếp là một hoạt động truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng phương tiÖn ng«n tõ.. *Quan s¸t bµi ca dao trong SGK (c) - Bµi ca dao cã néi dung g×? * GV: Đây là vấn đề chủ yếu mà cha ông chóng ta muèn göi g¾m qua bµi ca dao này. Đó chính là chủ đề của bài ca dao. ?Bµi ca dao ®­îc lµm theo thÓ th¬ g×? Hai c©u lôc vµ b¸t liªn kÕt víi nhau nh­ thÕ nµo? * GV chèt: Bµi ca dao lµ mét v¨n b¶n: nã có chủ đề thống nhất, có liên kết mạch lạc và diễn đạt trọn vẹn ý.. - Bµi ca dao: Khuyªn chóng ta ph¶i cã lËp trường kiên định. b.V¨n b¶n * VD:. + Bµi ca dao lµm theo thÓ th¬ lôc b¸t, Cã sù liªn kÕt chÆt chÏ: . VÒ h×nh thøc: VÇn ªn . VÒ néi dung:, ý nghÜa: C©u sau gi¶i thÝch rõ ý câu trước.  Bµi ca dao lµ mét v¨n b¶n: nã cã chñ đề thống nhất, có liên kết mạch lạc và diễn đạt một ý trọn vẹn - Lời phát biểu của thầy cô hiệu trưởng : - Quan s¸t c©u hái d,®,e + Đây là một văn bản vì đó là chuỗi lời - Cho biết lời phát biểu của thầy cô hiệu nói có chủ đề, có sự liên kết về nội dung: trưởng trong buổi lễ khai giảng năm học báo cáo thành tích năm học trước, phương cã ph¶i lµ lµ v¨n b¶n kh«ng? V× sao? hướng năm học mới.  Lời phát biểu của thầy cô hiệu trưởng lµ mét d¹ng v¨n b¶n nãi. -Bức thư:Là một văn bản vì có chủ đề, có ?Bức thư em viết cho bạn có phải là văn nội dung thống nhất tạo sự liên kết. đó b¶n kh«ng? V× sao? lµ d¹ng v¨n b¶n viÕt. * Kh¸i niÖm: V¨n b¶n lµ mét chuçi lêi ?VËy em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n? nói miệng hay bài viết có chủ đề thống nhÊt, cã liªn kÕt m¹ch l¹c, vËn dông phương thức biểu đạt phù hợp để thực hiện mục đích giao tiếp. Hoạt động 3: II. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt: a. VD: TT KiÓu v¨n b¶n Mục đích giao tiếp VÝ dô phương thức biểu đạt 1 Tù sù Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc TruyÖn: TÊm C¸m 2 Miªu t¶ T¸i hiÖn tr¹ng th¸i sù vËt, + Miªu t¶ c¶nh con người + C¶nh sinh ho¹t 3 BiÓu c¶m Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc. 4 NghÞ luËn Bàn luận: Nêu ý kiến đánh + Tôc ng÷: Tay lµm... GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 12.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. 5. ThuyÕt minh. 6. Hµnh chÝnh c«ng vô. gi¸. + Lµm ý nghÞ luËn Giới thiệu đặc điểm, tính Từ đơn thuốc chữa bệnh, thuyết chất, phương pháp. minh thÝ .ngiÖm Trình bày ý mới quyết định §¬n tõ, b¸o c¸o, th«ng b¸o, thÓ hiÖn, quyÒn h¹n tr¸ch giÊy mêi. nhiệm giữa người và người.. - GV treo b¶ng phô - GV treo b¶ng phô - GV giới thiệu 6 kiểu văn bản và phương - GV giới thiệu 6 kiểu văn bản và phương thức biếu đạt. thức biếu đạt. - LÊy VD cho tõng kiÓu v¨n b¶n? - LÊy VD cho tõng kiÓu v¨n b¶n? - Bµi häc h«m nay chóng ta cÇn ghi nhí - Bµi häc h«m nay chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu g×? ®iÒu g×? Hoạt động 4: III.LuyÖn tËp 1. Chọn các tình huống giao tiếp, lựa chọn kiểu văn bản và phương thức biểu đạt phù hợp - Hµnh chÝnh c«ng vô - Tù sù - Miªu t¶ - ThuyÕt minh - BiÓu c¶m - NghÞ luËn 2. Các đoạn văn, thơ thuộc phương thức biểu đạt nào? a. Tù sù b. Miªu t¶ c. NghÞ luËn d. BiÓu c¶m ®. ThuyÕt minh 3. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn thuéc kiÓu v¨n b¶n tù sù v×: c¸c sù viÖc trong truyÖn ®­îc kÓ kÕ tiÕp nhau, sù viÖc nµy nèi tiÕp sù viÖc kia nh»m nªu bËt néi dung, ý nghÜa Hoạt động 6: Hướng dẫn về nhà -Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp. - Lµm bµi tËp 3, 4, 5 S¸ch bµi tËp tr8. - So¹n bµi: Th¸nh Giãng *§äc v¨n b¶n *Trả lời các câu hỏi phần đọc hiểu. GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 13.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6 TuÇn 2 - TiÕt 5 Ngµy so¹n :26-8-2010. V¨nb¶n:. Th¸nh Giãng (TruyÒn thuyÕt). A.MôC TI£U Bµi HäC :Gióp häc sinh: -N¾m ®­îc néi dung,ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn Th¸nh Giãng. - KÓ l¹i ®­îc truyÖn nµy . B.ChuÈn bÞ Gi¸o viªn :-Nghiªn cøu sgv,stk -So¹n bµi Häc sinh:- So¹n bµi B.Các bước lên lớp Hoat động1 : Khởi động 1.KiÓm tra bµi cò: ? Em h·y kÓ l¹i truyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng,b¸nh giÇy? ?Vì sao 2 thứ bánh của LL được vua chọn để tế trời,đất,Tiên Vương? Căn cứ vào lời nói của Hùng Vương em hãy nêuéy nghĩa của truyện? 2.Bài mới: Chủ đề đánh giặc cứu nước là chủ đề lớn, cơ bản, xuyên suốt LS văn học VN nãi chung, v¨n häc d©n gian VN nãi riªng. Th¸nh Giãng lµ truyÖn d©n gian thÓ hiÖn rÊt tiêu biểu và độc đáo chủ đề này. Đây là một câu chuyện hay và hấp dẫn, lôi cuốn biết bao thế hệ người VN. Điều gì đã làm nên sức hấp dẫn, lôi cuốn của câu chuyện như vậy? Hi vọng rằng bài học hôm nay cô trò chúng ta sẽ giải đáp được thắc mắc đó. Hoạt động 2 I. §äc vµ t×m hiÓu chung: GV hướng dẫn HS đọc diễn cảm 1. §äc: - GV đọc mẫu 1 đoạn - Gọi 3 HS lần lượt đọc ? Em h·y kÓ tãm t¾t nh÷ng sù 2. KÓ tãm t¾t: Nh÷ng sù viÖc chÝnh: - Sự ra đời của Thánh Gióng viÖc chÝnh cña truyÖn? - Thánh Gióng biết nói và nhận trách nhiệm đánh giÆc - Th¸nh Giãng lín nhanh nh­ thæi - Thánh Gióng vươn vai thành tráng sĩ cưỡi ngựa sắt đi đánh giặc và đánh tan giặc. - Vua phong TG là Phù Đổng Thiên Vương và nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña Th¸nh Giãng. *Hướng dẫn HS tìm hiểu chú 3. Chú thích: thÝch 1,2,4,6,10,11,17,18,19 4.Bè côc 4 ®o¹n Đ1: …nằm đấy Đ2: ….cứu nước §3: …lªn trêi §4: cßn l¹i Hoạt đông 3:. GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 14.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. ? PhÇn më ®Çu truyÖn øng víi sù viÖc nµo? ?Thánh Gióng ra đời như thế nào? ? Nhận xét về sự ra đời của Thánh Giãng? ? Th¸nh Giãng cÊt tiÕng nãi khi nµo? ? H·y ph©n tÝch ý nghÜa cña chi tiÕt nµy?. II.T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Sự ra đời của Thánh Gióng: - Bµ mÑ ­ím ch©n - thô thai 12 th¸ng míi sinh; - Sinh cậu bé lên 3 không nói, cười, đi;  Khác thường, kì lạ, hoang đường 2. Thánh Gióng lớn lên và ra trận đánh giặc: - TiÕng nãi ®Çu tiªn cña Th¸nh Giãng lµ tiÕng nãi đòi đánh giặc.  §©y lµ chi tiÕt thÇn k× cã nhiÒu ý nghÜa: + Ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nước: ban đầu nói là nói lời quan trọng, lời yêu nước, ý thức đối với đất nước được đặt lên hàng đầu. + Giãng lµ h×nh ¶nh cña nh©n d©n, lóc b×nh thường thì âm thầm lặng lẽ nhưng khi nước nhà gặp cơn nguy biến thì đứng ra cứu nước đầu tiên. - Giãng lín nhanh nh­ thæi. C¬m ¨n mÊy còng ko no,áo vừa mặc xong đã căng đứt chỉ.. ?Sau h«m gÆp sø gi¶, Giãng cã ®iÒu gì khác thường? *Trong d©n gian cßn truyÒn tông nh÷ng c©u ca vÒ søc ¨n uèng phi thường của G: B¶y nong c¬m ba nong cµ Uống1hơi nước,cạn đà khúc sông. Ước mong của G lớn nhanh để kịp đánh giặc cứu nước. ?Những người nuôi G lớn lên là ai? -Cha mẹ G làm lụng nuôi con. ? Chi tiÕt bµ con ai còng vui lßng gãp g¹o nu«i Giãng cã ý nghÜa g×? - Bµ con lµng xãm gãp g¹o nu«i Giãng: + Gióng lớn lên bằng thức ăn, đồ mặc của nhân dân, được nuôi dưỡng bằng những cái bình thường, giản dị, Gióng không hề xa lạ với nhân * GV: Ngày nay ở làng Gióng người dân. Gióng đâu chỉ là con của một bà mẹ mà là ta vÉn tæ chøc cuéc thi nÊu c¬m, h¸i con cña c¶ lµng, cña nh©n d©n. cà nuôi Gióng. Đây là hình thức tái + ND rất yêu nước, ai cũng mong Gióng ra trận. hiÖn qu¸ khø rÊt giµu ý nghÜa. + Søc m¹nh cña Giãng lµ søc m¹nh cña toµn d©n. Hoạt động 4 : Cñng cè - dÆn dß - KÓ ®­îc truyÖn. - N¾m néi dung bµi häc h«m nay. - T×m hiÓu tiÕp v¨n b¶n - So¹n: Th¸nh Giãng Trả lời nhũng câu hỏi phần đọc hiẻu văn bản TiÕt 6 Hoạt động 1: Khởi động 1.KiÓm tra bµi cò: ?KÓ l¹i truyÒn thuyÕt Th¸nh giãng? GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 15.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. ? Th¸nh Giãng cÊt tiÕng nãi khi nµo?? H·y ph©n tÝch ý nghÜa cña chi tiÕt nµy? 2.Bµi míi: Hoạt động 2 II.T×m hiÓu v¨n b¶n 2. Thánh Gióng lớn lên và ra trận đánh giặc -Thánh Gióng ra trận đánh giặc: *Để thắng giặc,G phải trở thành tráng -Vươn vai thành tráng sĩ: sÜ. + Đáp ứng nhiệm vụ cứu nước. Việc cứu ?Em nghĩ gì về cái vươn vai thần kì của nước là rất hệ trọng và cấp bách, Gióng phải Giãng? lớn nhanh mới đủ sức mạnh kịp đi đánh giặc. H¬n n÷a, ngµy x­a ND ta quan niÖm r»ng, người anh hùng phải khổng lồ về thể xác, sức mạnh, chiến công. Cái vươn vai của Gióng để đạt đến độ phi thường ấy. + Là tượng đài bất hủ về sự trưởng thành vượt bậc, về hùng khí, tinh thần của dân tộc trước nạn ngoại xâm. ?Đoạn tả cảnh G ra trận đánh giặc rất -Tráng sĩ mặc áo giáp,cầm roi sắt nhảy lên hào hùng.Tìm những chi tiết về việc mình ngựa,ngựa phun lửa,lao thẳng đến nơi Gióng ra trận đánh giặc? cã giÆc. - Chi tiết TG nhổ tre đánh giặc có ý -Roi sắt gãy tráng sĩ nhổ những cụm tre cạnh nghi· g×? đường quật vào quân giặc.G đánh giặc bằng cả vũ khí thô sơ,bình thường nhất. Thể *Gióng đánh giặc không những bằng hiện tinh thần tiến công mãnh liệt của người vũ khí mà bằng cả cỏ cây của đất nước, anh hùng. b»ng nh÷ng g× cã thÓ giÕt ®­îc giÆc. B¸c Hå nãi: "Ai cã sóng th× dïng sóng, ai có gươm thì dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. 3. Th¸nh Giãng bay vÒ trêi: ?C©u chuyÖn kÕt thóc b»ng sù viÖc g×? - §©y lµ sù ra ®i thËt k× l¹ mµ cïng thËt cao ? V× sao tan giÆc Giãng kh«ng vÒ triÒu quÝ , chøng tá Giãng kh«ng mµng danh lîi, để nhận tước lộc mà lại về trời? đồng thời cho chúng ta thấy thái độ của nhân dân ta đối với người anh hùng đánh giặc cứu nước. ND yêu mến, trân trọng muốn giữ mãi hình ảnh của người anh hùng nên đã để *G còng nh­ nhd©n hay chÝnh lµ giãng vÒ víi câi v« biªn, bÊt tö. Bay lªn trêi nhdân,đánh giặc vì lòng yêu nước,căm Gióng là non nước, là đất trời, là biểu tượng thù giặc,sẵn sàng hi sinh mà ko đòi hỏi của người dân Văn Lang. được khen thưởng hay ban cho danh lợi.Dấu tích,chiến công của G để lại cßn cã c¶ ao, hå,dÊu ch©n ngùa cña G. Hình ảnh chàng trai chiến thắng người làng Phù Đổng từ đỉnh núi Sóc:cúi đầu tõ biÖt mÑ giµ,bay khuÊt gi÷a m©y hång. Hoạt động 3: III.Tæng KÕt GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 16.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. ? Hình tượng TG trong truyện có ý nghĩa * ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng: g×? - Là hình tượng tiêu biểu, rực rỡ của người anh hùng diệt giặc cứu nước. - Là người anh hùng mang trong mình sức mạnh cộng đồng buổi đầu dựng nước. ?Theo em, truyện TG liên quan đến sự * Cơ sở lịch sử của truyện: thËt LS nµo? Cuéc chiÕn tranh tù vÖ ngµy cµng ¸c liÖt đòi hỏi phải huy động sức mạnh của cả cộng đồng. - Số lượng và kiểu loại vũ khí của người ViÖt cæ t¨ng lªn tõ giai ®o¹n Phïng Nguyên đến Đông Sơn. Hoạt động 4: Luyện tập và hướng dẫn về nhà ? Tại sao hội thi thể thao trong nhà trường lại mang tên "Hội khoẻ Phù Đổng" - Đây là hội thao dành cho lứa tuổi thiếu nhi (lứa tuổi Gióng) mục đích của cuộc thi là khoẻ để nghiệp bảo vệ và XD đất nước. - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - S­u tÇm mét sè ®o¹n th¬, v¨n nãi vÒ Th¸nh Giãng - Vẽ tranh Gióng theo tưởng tượng của em. -Soạn bài Từ mượn +Khái niệm từ mượn và từ Thuần Việt +Nhận diện và sử dụng từ mượn.. TiÕt 7 từ mượn ngµy so¹n:26/8/2010 A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: -Hiểu được thế nào là từ mượn. -Bước đầu sử dụng từ mượn một cách lí trong nói và viết. B. ChuÈn bÞ: Gv: Nghiªn cøu sgv vµ stk So¹n bµi Hsinh: So¹n bµi C. Các bước lên lớp Hoạt động 1: Khởi động 1.Kiểm tra bài cũ: Phân biệt từ đơn và từ phức? Lấy VD? 2.Bµi míi: TiÕng ViÖt cña chóng ta v« cïng phong phó. ngoµi nh÷ng tõ thuÇn ViÖt, «ng cha ta còn mượn một số từ của nước ngoài để làm giàu thêm ngôn ngữ của ta. Vậy từ mượn là những từ như thế nào? Khi mượn ta phải tuân thủ những nguyên tắc gì? Bài từ mựơn hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ điều đó. Hoạt động 2: - GV treo bảng phụ đã viết VD. I. từ thuần Việt và từ mươn: ?VD trªn thuéc v¨n b¶n nµo? Nãi vÒ ®iÒu 1. VÝ dô: g×? Chú bé vùng dậy, vươn vai một cái bỗng biÕn thµnh mét tr¸ng sÜ m×nh cao h¬n ? Dựa vào chú thích sau văn bản Thánh trượng. GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 17.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. Giãng, em h·y gi¶i thÝch nghÜa cña tõ 2. NhËn xÐt: - Trượng: đơn vị đo độ dài = 10 thước TQ trượng, tráng sĩ? cæ tøc 3,33m. ë ®©y hiÓu lµ rÊt cao. - Tráng sĩ: người có sức lực cường tráng, ? Theo em, từ trượng, tráng sĩ dùng để chí khí mạnh mẽ, hay làm việc lớn. biÓu thÞ g×?  Hai từ này dùng để bểu thị sự vật, hiện ?Đọc các từ này, các em phải đi tìm hiểu tượng, đặc điểm. nghÜa cña nã, vËy theo em chóng cã n»m - Hai tõ nµy kh«ng ph¶i lµ tõ do «ng cha ta trong nhóm từ do ông cha ta sáng tạo ra sáng tạo ra mà là từ đi mượn ở nước ngoài. kh«ng? - Các từ không phải là từ mượn đọc lên ta hiÓu nghÜa ngay mµ kh«ng cÇn ph¶i gi¶i thÝch. ? Qua phÇn t×m hiÓu trªn, em hiÓu thÕ nµo 3.KÕt luËn là từ mượn? từ thuần Việt? a. Tõ thuÇn ViÖt: do nh©n d©n ta tù s¸ng t¹o ra. ?Từ địa phương có đựoc coi là từ Thuần b. Từ mượn:vay mượn từ ngôn ngữ nước ViÖt kh«ng?( Cã) ngoµi ?Tõ l¸y cã ph¶i lµ tõ ThuÇn ViÖt kh«ng?( Cã) * Bµi tËp nhanh: H·y t×m tõ ghÐp H¸n ViÖt có yếu tố sĩ đứng sau?(hiệp sĩ,chiến sĩ,dược sĩ,hạ sĩ,nghệ sĩ….) ?Theo em, từ trượng, tráng sĩ có nguồn gốc từ đâu? (mượn tiếng TQ,chính xác là mượn từ tiếng TQ cổ,được đọc theo cách phát âm của người Việt nên gọi là từ hán ViÖt) - Em hãy đọc to các từ trong mục 3 ? Em có nhận xét gì về hình thức chữ viết c. Nguồn gốc từ mượn: của các từ: ra-đi-ô, in-tơ-nét, sứ giả, giang * Mượn từ tiếng Hán s¬n? * Mượn từ ngôn ngữ ấn Âu: P,Anh,Nhât.. * GV: Mét sè tõ: ti vi, xµ phßng, mÝt tinh, ga.. cã nguån gèc Ên ¢u nh­ng ®­îc ViÖt ho¸ cao h¬n viÕt nh­ ch÷ ViÖt. VËy theo em, chúng ta thường mượn tiếng của nước nµo? ?Qua việc tìm hiểu VD, em hãy nêu nhận 4. Cách viết từ mượn xét của em về cách viết từ mượn -Các từ mượn đã được Việt hoá cao thì viết gièng nh­ tõ ThuÇn ViÖt. -Các từ mượn chưa đựơc Việt hoá cao thì -hs đọc to phần ghi nhớ. khi viÕt cÇn cã dÊu g¸ch nèi gi÷a c¸c tiÕng. ?Tìm một số từ mượn mà em biết và nói rõ nguån gèc? Hoạt động 3 §äc to phÇn trÝch ý kiÕn cña B¸c Hå?. II. nguyên tắc mượn từ 1.VÝ dô. GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 18.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. ? Theo em, việc mượn từ có tác dụng gì? ? mượn từ tuỳ tiện có được không?. -MÆt tÝch cùc: lµm giµu ng«n ng÷ d©n téc - MÆt tiªu cùc: lµm cho ng«n ng÷ d©n téc bÞ pha t¹p.. *Khi cÇn thiÕt(TV ch­a cã )th× ph¶i mượn.Khi TV đã có từ thì ko nên mượn tuỳ 2. Ghi nhí 2: SGK - 25 tiÖn. ? Em h·y rót ra kÕt luËn vÒ nguyªn t¾c mượn từ? - Bµi häc h«m nay cÇn n¾m v÷ng nh÷ng néi dung g×? Hoạt động 4 III.luyÖn tËp Bài 1. Ghi lại các từ mượn a. Mượn từ Hán Việt: vô cùng, ngạc nhiên, tự nhiên, sính lễ b. Mượn từ Hán Việt: Gia nhân c. Mượn từ Anh: pốp, Mai-cơn giắc-xơn, in-tơ-nét. Bài 2: Xác định nghĩa của từng tiếng tạo thành từ Hán Việt - Khán giả: người xem + Kh¸n: xem + Giả: người - Thính giả: người nghe + ThÝnh: nghe + giả: người - Độc giả: người đọc + Độc: đọc + Giả: người - YÕu ®iÓm: ®iÓm quan träng + yÕu: quan träng + §iÓm: ®iÓm - Yếu lược: tóm tắt những điều quan trọng + YÕu: quan träng + Lược: tóm tắt - Yếu nhân: người quan trọng + YÕu: quan träng + Nhân: người Bài 3: Hãy kể tên một số từ mượn - Là tên các đơn vị đo lường: mét, lít, km, kg... - Là tên các bộ phận của chiếc xe đạp: ghi- đông, pê-đan, gác đờ- bu... - Là tên một số đồ vật: ra-đi-ô, vi-ô-lông... Bài 4: Các trừ mượn: phôn, pan, nốc ao - Dïng trong hoµn c¶nh giao tiÕp th©n mËt, viÕt tin trªn b¸o. + ¦u ®iÓm: ng¾n gän + Nhược điểm: không trang trọng Hoạt động 5 : Hướng dẫn về nhà -N¾m néi dung bµi häc,häc thuéc c¸c ghi nhí -Hoµn thiÖn bµi tËp. - So¹n: T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. +ThÕ nµo lµ v¨n b¶n tù sù +Vai trò của phthức biểu đạt tự sự trong csống,trong giao tiếp. TiÕt 8:. Ngµy so¹n :18-8-2009. T×M HIÓU CHUNG VÒ V¨n tù sù A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: -Nắm được mục đích giao tiếp của tự sự -Có khái niệm sơ bộ về phương thức tự sự trên cơ sở hiểu được mục đích giao tiếp của rự sự và bước đầu biết phân tích các sự việc trong tự sự. B. ChuÈn bÞ: Gv: So¹n bµi C. Các bước lên lớp: GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 19.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. Hoạt động 1: Khởi động 1.KiÓm tra bµi cò: Giao tiÕp lµ g×?V¨n b¶n lµ gi? 2.Bµi míi: Các em đã được nghe ông bà, cha, mẹ kể những câu chuyện mà các em quan tâm, yêu thích. Mỗi truyện đều có ý nghĩa nhất định qua các sự vịêc xảy ra trong truyện. Đó là một thể loại gọi là tự sự. Vậy tự sự có ý nghĩa gì? Phương thức tự sự như thế nào? Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu điều đó Hoạt động 2: I. ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự: - Hµng ngµy c¸c em cã kÓ chuyÖn vµ nghe kÓ chuyÖn kh«ng? §ã lµ nh÷ng chuyÖn g×? 1. ý nghÜa cña tù sù a. T×m hiÓu VD: - Khi nghe nh÷ng yªu cÇu vµ c©u hái: + Bà ơi! bà kể chuyện cổ tích cho cháu đi! - Hàng ngày ta thường được nghe hoặc kể + Cậu kể cho mình nghe, Lan là người như chuyện văn học, chuyện đời thường, chuyÖn cæ tÝch, sinh ho¹t. thÕ nµo? ? Theo em người nghe muốn biết điều gì và người kể phải làm gì? - Trong trường hợp trên nếu muốn cho mọi người biêt Lan là một người bạn tốt, em ph¶i kÓ nh÷ngviÖc nh­ thÕ nµo vÒ Lan? V× sao? NÕu em kÓ mét c©u chuyÖn kh«ng liên quan đến Lan là người bạn tốt thì câu chuyÖn cã ý nghÜa kh«ng? ? VËy tù sù cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo?. - Kể chuyện để biết, để nhận thức về người, sự vật, sự việc, để giải thích để khên chê, để học tập. Đối với người nghe là muốn tìm hiêủ, muốn biết, đối với người kể là thông b¸o, cho biÕt, gi¶i thÝch... b. Kết luận: Tự sự giúp người nghe hiểu biết về người, sự vật, sự việc. Để giải thích, khen, chê qua việc người nghe thông báo Truyện Thánh Gióng là một văn bản đến sự cho biết. tự sự.Văn bản tự sự này cho chúng ta biết 2.Đặc điểm chung của phương thức tự sự: điều gì?(Kể chuyên TG thời Hvương giúp dân đánh giặc cứu nước.) ?Hãy liệt kê các sự việc theo thứ tự trước -Bắt đầu: Sự ra đời của G -DbiÕn:+G biÕt nãi vµ nhËn tr¸ch nhiÖm sau? đánh giặc. +G lín nhanh nh­ thæi. +G vươn vai thành tráng sĩ ra trận. +G đánh tan giặc. +G lªn nói,cëi bá ¸o gi¸p,bay vÒ trêi. -KÕt thóc: +Vua nhí c«ng ¬n,phong lµ Phï ?Em có nhxét gì về mqhệ giữa các Đổng Thiên Vương,lập đền thờ. sviÖc?(C¸c sù viÖc ®­îc kÓ thµnh chuçi cã +DÊu tÝch cßn l¹i.. quan hÖ nh©n qu¶,cã sviÖc më ®Çu,cã sviÖc *KÓ mét chuçi c¸c sù viÖc ,sù viÖc nµydÉn kÕt thóc) đến sự việc kia và cuối cùng là kết thúc. ?Rút ra đặc điểm của phương thức tự sự? *Ghi nhí tr 28 sgk Hoạt động 3: II.luyÖn tËp Bài 1: Truyện kể diễn biến tư tưởng của ông gìa mang màu sắc hóm hỉnh; kể theo trình tự thời gian, các sự việc nối tiếp nhau, kết thúc bất ngờ; thể hiện tư tưởng yêu cuộc sống, dï kiÖt søc th× sèng cïng h¬n chÕt. GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 20.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường thcs quảng đông- giáo án: ngữ văn 6. Bµi 2: - §©y lµ bµi th¬ tù sù - Bµi th¬ kÓ chuyÖn bÐ M©y vµ mÌo con rñ nhau bÉy chuét nh­ng mÌo tham ¨n qu¸ nªn đã mắc vào bẫy. Hoặc đúng hơn là mèo thèm quá đã chuôi vào bẫy ăn tranh phần của chuét vµ ngñ ë trong bÉy. - Tuy diễn đạt bằng thơ năm tiếng nhưng bài thơ đã kể lại một câu chuyện có đầu, có cuối, có nhân vật, chi tiết, diễn biến sự việc nhằm mục đích chế giễu tính tham ăn của mèo đã khiến mèo tự sa bẫy của chính mình  Bài thơ tự sự. - Yªu cÇu kÓ: T«n träng m¹ch kÓ trong bµi th¬. + Bé mây rủ mèo con đánh bẫy lũ chuột nhắt bằng cá nướng thơm lừng, treo lơ lửng trong c¸i c¹m s¾t. + Cả bé, cả mèo đều nghĩ chuột tham ăn nên mắc bẫy ngay. + §ªm, M©y n»m m¬ thÊy c¶nh chuét bÞ sËp bÉy ®Çy lång. chóng chÝ cha, chÝ choÐ khãc lãc, cÇu xin tha m¹ng +S¸ng h«m sau, ai ngê khi xuèng bÕp xem, bÐ M©y ch¼ng thÊy chuét, còng ch¼ng cßn c¸ nướng, chỉ có ở giữa lồng, mèo ta đang cuộn tròn ngáy khì khò...chắc mèo ta đang mơ. Bµi 3: - V¨n b¶n 1 lµ mét b¶n tin, néi dung kÓ l¹i cuéc khai m¹c tr¹i ®iªu kh¾c quèc tÕ lÇ thø 3 t¹i thµnh phè HuÕ chiÒu 3-4- 2002. - Văn bản 2: Đoạn văn "Người Âu Lạc đánh quân Tần xâm lược là một bài trong LS lớp 6 C¶ hai v¨n b¶n dÒu cã méi dung tù sù víi nghÜa kÓ chuyÖn, kÓ viÖc. Tự sự ở đây có vai trò giới thiệu, tường thuật, kể chuyện thời sự hay LS. Hoạt động 4: Hướng dẫn về nhà : -Häc thuéc ghi nhí -Lµm bµi tËp SGK -So¹n : S¬nTinh Thuû Tinh +§äc v¨n b¶n,gi¶i nghÜa nh÷ng tõ khã +HÖ thèng c¸c sviÖc vµ nhvËt trong truyÖn. +Trả lời các câu hỏi phần đọc hiểu. KiÓm tra gi¸o ¸n ®Çu tuÇn TTCM. Lª Thanh TuÇn 3 TiÕt 9. Ngµy so¹n:30/8/2010. S¬n tinh, thuû tinh (TruyÒn thuyÕt) A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: Hiểu được truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh nhằm giải thích hiện tượng lũ lụt xảy ra ở châu thổ Bắc Bộ thuở các vua Hùng dựng nước và khát vọng của người Việt cổ trong việc GV :Lª thÞ hång h¶i – N¨m häc: 2010-2011 Lop6.net. 21.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>