Phân tích ảnh hưởng của địa bàn và cộng đồng tới hoạt động của một doanh nghiệp du lịch cụ thể

Đề Bài : phân tích ảnh hưởng của địa bàn và cộng đồng tới
hoạt động của một doanh nghiệp du lịch cụ thể
Qua 2 năm thực hiện dự án phát triển du lịch cộng đồng Hàm
Rồng tại Thanh Hóa , chúng tôi rút ra một số yếu tố quyết định
để thực hiện thành cơng các mơ hình du lịch cộng đồng nói
chung, cụ thể như sau:
1. Sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương trong việc
lập kế hoạch và quản lý du lịch cộng đồng là điều kiện tiên
quyết để thực hiện thành công du lịch cộng đồng tại địa phương
Sẽ là lý tưởng khi toàn bộ cộng đồng dân cư có quyết tâm cao để
làm du lịch cộng đồng, tuy nhiên trong thực tế thường khó có
được sự tham dự đầy đủ của toàn bộ cộng đồng dân cư nơi làm
du lịch cộng đồng (thường là 1 hoặc 1 số thơn của một xã, cũng
có thể là một xã) trong việc lập kế hoạch và quản lý nhưng
thông tin về mục tiêu, ý nghĩa, trách nhiệm và quyền lợi của du
lịch cộng đồng cần phải được chuyển tải đến mọi thành viên của
cộng đồng bằng nhiều hình thức khác nhau. Việc duy trì các
kênh giao tiếp và trao đổi thông tin thường xuyên giúp cho tất cả
các thành viên cộng đồng và các bên liên quan cảm thấy chính
họ là một phần của một tổ chức, được tham gia vào quá trình
đưa ra quyết định cho đến quá trình thực hiện dự án. Quá trình
duy trì các kênh giao tiếp và trao đổi thông tin thường xuyên này
có thể tốn nhiều thời gian, cơng sức và chi phí, nhất là thời điểm
bắt đầu xây dựng du lịch cộng đồng nhưng về lâu dài sẽ giúp
cho cộng đồng địa phương có thể hoạt động một cách hiệu quả
và tự tin dựa trên nền tảng cơ cấu đội ngũ và quy chế sẵn có.
1


Việc lựa chọn các thành viên trong Ban quản lý và các nhóm
chức năng đại diện cho cộng đồng đóng vai trị rất quan trọng

trong việc đặt nền móng cho sự phát triển du lịch cộng đồng của
địa phương sau này. Đây phải là những người tâm huyết với
phát triển du lịch cộng đồng, có uy tín với cộng đồng và có thời
gian để triển khai các hoạt động của địa phương. Cần xây dựng
bảng mô tả công việc cụ thể cho mỗi thành viên để từ đó thống
nhất trong việc phân công trách nhiệm và nghĩa vụ của từng
thành viên
Việc lập kế hoạch và quản lý việc thực hiện du lịch cộng đồng
cần tránh sự áp đặt, nhất là sự áp đặt thường là “tự nhiên được
công nhận” của các thành viên có vị trí cao hơn trong cộng
đồng. Các thành viên cần phải có tiếng nói của mình trong việc
đóng góp ý kiến xây dựng kế hoạch và quả lý việc thực hiện du
lịch cộng đồng.
2.Việc đào tạo nâng cao năng lực cho các bên liên quan đến du
lịch cộng đồng địa phương là không thể thiếu được
Nâng cao năng lực cho Ban quản lý du lịch cộng đồng, các
nhóm chức năng; các doanh nghiệp du lịch/hộ làm du lịch tại địa
phương là rất cần thiết bởi vì du lịch cộng đồng hoàn toàn phụ
thuộc vào người dân và những trải nghiệm của khách du lịch
phụ thuộc vào chất lượng dịch vụ do người dân cung cấp – đây
là những người cần được được đào tạo các kỹ năng và năng lực
cần thiết để cung cấp các sản phẩm du lịch cộng đồng. Đánh giá
và thấu hiểu tầm quan trọng về nguồn nhân lực chính là chìa

2


khóa xác định xem liệu cộng đồng đó có khả năng duy trì và
phát triển du lịch cộng đồng một cách bền vững hay không.
Việc triển khai đào tạo nên hết sức thực tiễn và nội dung đào tạo

cần gắn ngay vào những việc sẽ phải làm trong du lịch cộng
đồng tại địa phương. Phương pháp đào tạo nên sử dụng phương
pháp có sự tham gia và lấy người học làm trung tâm, tăng cường
các bài tập tình huống và xây dựng các nhóm thảo luận chuyên
sâu. Giáo viên đào tạo cần là những người đã có kinh nghiệm
thực tế và nên mời các công ty du lịch tham gia vào một số hợp
phần đào tạo để cung cấp thêm các kinh nghiệm điều hành du
lịch.
Trong bối cảnh cộng đồng, nhân viên thường di chuyển khi có
cơ hội hoăc nguy cơ nảy sinh (ví dụ như những người có tay
nghề cao có thể tìm kiếm các cơ hội khác trong ngành du lịch có
mức độ lợi nhuận cao hơn lợi nhuận từ du lịch cộng đồng). Vì
vậy, cần xây dựng môi trường làm việc hấp dẫn và điều kiện làm
việc tốt để có thể giữ chân những nhân viên hiệu quả và trung
thành. Các thành viên nên được định kỳ ln chuyển các vị trí
cơng tác nhằm tăng cường sự đa dạng kỹ năng của họ cũng như
duy trì sự tham gia của họ vào du lịch cộng đồng một cách thú
vị. Chiến lược này cũng đảm bảo rằng không có một nhân viên
nào là “khơng thể thay thế” nếu như họ đột ngột rời khỏi vị trí
được giao.
3.Xây dựng mối quan hệ đối tác chiến lược với các công ty du
lịch để phát triển du lịch cộng đồng ở địa phương

3


Ban Quản lý du lịch cộng đồng cần xây dựng mối quan hệ đối
tác chiến lược với một số công ty du lịch, ưu tiên các công ty
chuyên khai thác các tuyến trên địa bàn hoặc đi qua địa bàn
mình. Thường khơng có cơng ty du lịch nào chỉ tập trung vào du

lịch cộng đồng nên việc tìm đối tác như vậy sẽ không khả thi.
Mối quan hệ đối tác chiến lược với các cơng ty du lịch có thể là
sự “bao thầu” toàn bộ điểm du lịch cộng đồng trên cơ sở cùng
phối hợp đầu tư hoặc cũng có thể là các thỏa thuận khác như
cung cấp vốn, kỹ năng kinh doanh và tiếp thị, hoặc hưởng tỷ lệ
hoa hồng khi đưa khách đến địa phương…để đảm bảo số lượng
khách đến được với địa phương là nhiều nhất. Có thể nói sự
tham gia của các cơng ty du lịch là đặc biệt hữu ích trong giai
đoạn đầu của mọi dự án du lịch cộng đồng, tuy nhiên cũng cần
phải làm rõ mối quan hệ hợp tác giữa cộng đồng và các doanh
nghiệp tư nhân để đảm bảo cả hai bên đều thống nhất về các cơ
chế giá cả, cách thức hoạt động, phân chia lợi nhuận.
4. Phát triển các sản phẩm và dịch vụ độc đáo đề cao giá trị văn
hóa truyền thống của địa phương nhưng thích ứng với điều kiện
của khách du lịch
Cần đề cao triết lý của mơ hình sản xuất “mỗi làng một sản
phẩm – One Village One Product” trong đó đề cao sự khác biệt
và chất lượng cho các nhóm sản phẩm và dịch vụ. Triết lý của
mỗi làng một sản phẩm ở đây chính là “hành động địa phương,
suy nghĩ tồn cầu – Act locally, Think Globally” thông qua sự
tận dụng tối đa các nguồn lực (kiến thức, kỹ năng, truyền thống,
nguyên vật liệu…) của địa phương để tạo nên các sản phẩm độc
đáo, các sản phẩm có sự khác biệt được khách hàng đại chúng
4


chấp nhận - Ví dụ, các sản phẩm gốm Phù Lãng được thiết kế lại
nhỏ gọn hơn phù hợp cho sự vận chuyển của khách du lịch song
vẫn giữ nguyên được giá trị truyền thống, giữ được chất “men
da lươn”, giữ được “hồn” của của gốm Phù Lãng. Tương Đình

Tổ được kiểm tra chất lượng một cách khoa học và đi đến một
sản phẩm tương không chỉ ngon trong “lời nói” mà cịn an tồn
tuyệt đối về mặt chất lượng và cũng đã được đăng ký chất lượng
và bảo hộ thương hiệu trong tua du lịch cộng đồng…. Dịch vụ
trình diễn cũng cần điều chỉnh để có chương trình phù hợp nhất
với các đối tượng du khách cụ thể. Bên cạnh đó triết lý của mỗi
làng một sản phẩm cịn được thể hiện trong việc đầu tư vào cải
thiện hệ thống các bao bì đóng gói cho sản phẩm, đầu tư vào
không gian sắp đặt để tôn lên giá trị của sản phẩm…
5. Đảm bảo tối đa sự công bằng về phân chia lợi nhuận giữa các
thành viên cộng đồng.
Có 3 mơ hình phát triển du lịch cộng đồng tại một địa phương,
mơ hình thứ nhất là cả cộng đồng cùng tham gia vào du lịch
cộng đồng; mơ hình thứ hai chỉ gồm một bộ phận cộng đồng
hoặc hộ gia đình tham gia và mơ hình thứ ba là mơ hình liên
doanh giữa cộng đồng hoặc một số thành viên cộng đồng và đối
tác kinh doanh. Có thể thấy, khi người dân tham gia vào hoạt
động kinh doanh du lịch như trên, việc nảy sinh mẫu thuẫn trong
quá trình phân chia lợi nhuận là khó tránh khỏi, ví dụ như một
hộ gia đình được lựa chọn là điểm bán hàng gốm hoặc điểm bán
hàng tương cho các hộ sản xuất của địa phương do có điều kiện
cơ sở hạ tầng tốt hơn, có vị trí thuận tiện hơn các hộ khác. Các
hộ sản xuất đều đưa sản phẩm của mình tập trung tại đây để
5


người chủ hộ này bán cho khách. Tuy nhiên, nếu người bán hàng
này chỉ ưu tiên bán những mặt hàng do bản thân mình sản xuất
ra để thu về lợi nhuận cá nhân, nếu khơng có các quy định rõ
rang về trách nhiệm bán hàng cho cộng đồng thì rất dễ xảy ra

các mâu thuẫn dẫn đến sự bất hòa trong cộng đồng làm ảnh
hưởng đến chất lượng của tua du lịch.
Một trong những mục tiêu chính của du lịch cộng đồng là cùng
nhau tạo thu nhập và phân chia cơng bằng. Thu nhập chung có
thể được sử dụng cho đầu tư sản xuất trong cộng đồng (ví dụ
như giếng nước, năng lượng mặt trời, cung cấp nước, y tế hoặc
các chương trình giáo dục) hoặc cho các hộ gia đình nghèo nhất
của làng.
6. Khơng ngừng tăng cường cơng tác xúc tiến thương mại
Bên cạnh việc xây dựng mối quan hệ đối tác chiến lược với các
công ty du lịch và tạo điều kiện để các thành phần kinh tế tại địa
phương phát triển du lịch, ban quản lý du lịch cộng đồng xã cần
chủ động và không ngừng tăng cường công tác quảng bá và xúc
tiến thương mại cho tua du lịch làng nghề tại địa phương mình
đối với các nhóm khách hàng mục tiêu khác nhau, ví dụ như các
trường học, các tổ chức đoàn thể xã hội như thanh niên, phụ
nữ… ở các địa phương khác
7. Gắn kế hoạch phát triển du lịch cộng đồng của địa phương
vào chính sách phát triển du lịch chung của tỉnh
Kế hoạch phát triển du lịch cộng đồng tại địa phương cần được
rà sốt hàng năm căn cứ vào chính sách phát triển du lịch chung
của tỉnh nhằm tận dụng tối đa các cơ hội phát triển du lịch địa
phương do các chính sách hỗ trợ này đem lại. Nhiều lĩnh vực
đầu tư cho du lịch cộng đồng có thể vượt quá khả năng của cộng
6


đồng, ví dụ đầu tư phát triển hạ tầng để tạo thêm những tua du
lịch mới trong cộng đồng dân cư như trường hợp đầu tư vào xây
dựng bến đỗ tàu để tạo tuyến du lịch đường sông ở làng gốm sứ

Phù Lãng… Ban quản lý du lịch cộng đỗng xã cũng cần chủ
động đề xuất các kế hoạch phát triển du lịch ở địa phương này
đến các cơ quan chức năng để tìm kiếm sự hỗ trợ đầu tư, tuy
nhiên cần hết sức lưu ý trong việc giữ gìn các giá trị truyền
thống, các giá trị cốt lõi để phân biệt tua du lịch cộng đồng ở đại
phương mình so với các địa phương khác.

7