ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN LONG BIÊN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÂY HỨNG THÚ CHO TRẺ 3 4 TUỔI
TRONG HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ÂM NHẠC
Họ và tên
: Nguyễn Thị Kiều Oanh
Chức vụ
: Giáo viên
Đơn vị
: Trường mầm non Hoa Sữa
Lĩnh vực
: Giáo dục Mẫu giáo
1/22
NĂM HỌC 2017 2018
2/22
MỤC LỤC
NỘI DUNG
PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
2. Mục đích nghiên cứu
3. Đối tượng nghiên cứu
4. Phương pháp nghiên cứu
5. Kế hoạch nghiên cứu
PHẦN II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận
2. Cơ sở thực tiễn
3. Các biện pháp thực hiện
3.1 Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục
âm nhạc
3.2 Biện pháp 2: Tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục âm nhạc
3.3 Biện pháp 3: Tổ chức lồng ghép hoạt động âm nhạc trong
ngày lễ, ngày hội
3.4 Biện pháp 4: Phối hợp với phụ huynh
4. Kết quả đạt được
PHẦN III KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
2. Bài học kinh nghiệm
PHẦN IV – TÀI LIỆU THAM KHẢO
3/22
Trang
1
1
3
3
3
3
4
4
4
6
6
8
14
16
18
20
20
21
22
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Ở trường mầm non, âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật
phát triển năng lực cảm xúc, sự tập trung chú ý, khả năng diễn tả hứng thú
của trẻ…
Âm nhạc bằng ngơn ngữ riêng là giai điệu, âm sắc, nhịp điệu, tiết tấu…
cùng với thời gian đã thu hút, hấp dẫn, làm thỏa mãn nhu cầu tình cảm của
trẻ.
Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát
triển lời nói, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm…Đối với trẻ em, âm nhạc
là thế giới kì diệu đầy cảm xúc. Trẻ có thể tiếp nhận âm nhạc ngay từ khi
cịn nằm trong nơi. Trẻ mầm non dễ xúc cảm, vốn ngây thơ, trong sáng, nên
tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu khơng thể thiếu. Thế giới âm thanh mn
màu khơng ngừng chuyển động tạo điều kiện cho trẻ phát triển các chức
năng tâm lí, năng lực hoạt động và hiểu biết của trẻ.
Âm nhạc là phương tiện giáo dục thẩm mĩ. Âm nhạc là một trong các bộ
mơn nghệ thuật giáo dục cái đẹp cho trẻ. Lời ca, giai điệu của các bài hát,
bản nhạc đã giúp trẻ tưởng tượng, học nói lên cảm xúc của mình, trẻ thấy
được mình có thể diễn tả những ý nghĩ, những mơ ước, những cảm xúc
mạnh mẽ.
Trong giáo dục âm nhạc, điều quan trong khơng phải là dạy trẻ hát chuẩn
xác, rõ ràng một cách đơn giản mà trẻ phải được tham gia các hoạt động âm
nhạc như nghe nhạc, vận động theo nhạc, múa, trị chơi âm nhạc. Bài hát là
phương tiện để giáo dục trẻ nhiều mặt. Đó là các bài hát giản dị, có tính nghệ
thuật, phù hợp với lứa tuổi sẽ hình thành ở trẻ thị hiếu âm nhạc trong sáng,
lành mạnh, là cơ sở của tình cảm thẩm mĩ, đạo đức tốt đẹp.
Âm nhạc giáo dục tình cảm thẩm mĩ cho trẻ, trong đó có cái đẹp về cách
ứng xử, giao tiếp với ơng bà, cha mẹ, cơ giáo, bạn bè và những người trong
cộng đồng.
Vì vậy, giáo dục tình cảm thẩm mĩ cho trẻ thơng qua hoạt động âm nhạc
trong trường Mầm non làm phong phú thêm đời sống tinh thần của trẻ, giúp
trẻ cảm thụ được cái đẹp, tạo niềm tin tưởng trong các cháu.
Ngồi ra, âm nhạc cịn là phương tiện giáo dục đạo đức. Lời ca của âm
nhạc giàu tính biểu hiện và chất chữ tình. Nội dung lời ca phong phú trong các
bài hát giúp trẻ phát hiện vẻ đẹp trong thiên nhiên, sự ngộ nghĩnh đáng u
4/22
của các con vật quen thuộc, về tình cảm gia đình, bạn bè…từ đó gợi mở cho
các cháu về cách ứng xử, hay nói cách khác là giáo dục các cháu đạo đức làm
người.
Đặc điểm của các hoạt động diễn xuất của trẻ là diễn ra trong tập thể.
Cùng nhau múa hát, chơi trị chơi âm nhạc đã giúp các cháu vui tươi, hồn
nhiên hơn, ngay cả những trẻ nhút nhát cũng cảm thấy thoải mái, tự tin hơn.
Khơng những vậy, âm nhạc cịn góp phần phát triển trí tuệ của trẻ. Âm nhạc
khơng chỉ đơn thuần là để vui chơi, giải trí mà cịn thúc đẩy sự phát triển trí
tuệ của trẻ.
Âm nhạc giúp trẻ phát triển trí nhớ. Trí nhớ âm nhạc là khả năng thu
nhận và ghi nhớ lại. Đặc điểm của trẻ mẫu giáo là ghi nhớ âm nhạc bằng tai
nghe dựa vào nhạc cảm. Trong q trình học tập, trí nhớ khơng có khả năng
nhắc lại tồn bộ ngay mà phải qua q trình rèn luyện dần. Vì vậy, khi tập
hát, giáo viên nên gợi mở, giúp trẻ nhận thức và trên cơ sở ấy trí nhớ càng
phát triển.
Tính tích cực và sự tập trung chú ý trong giờ học hát giữ vai trị quan
trọng trong việc củng cố và phát triển trí nhớ. Trẻ hát là cùng lúc ghi nhớ lời
ca, giai điệu, tiết tấu. Trẻ u thích ca hát bao nhiêu thì càng thuộc nhanh bấy
nhiêu. Điều này có tác dụng rèn luyện đơi tai nhạy bén cho trẻ, đồng thời tăng
cường sự nhận thức của trẻ với thế giới xung quanh. Mặt khác, trong mọi
hoạt động âm nhạc, trẻ phải quan sát, tập trung chú ý, biết tổng hợp, so
sánh…Vì vậy trí tuệ phải hoạt động tích cực. Như vậy, giáo dục âm nhạc
thực hiện nhiều nhiệm vụ thúc đẩy hoạt động trí tuệ.
Âm nhạc tác động đến sự phát triển sính lí của trẻ. Nghe, vận động theo
nhạc giúp trẻ tập phối hợp các động tác đi, chạy, nhảy chính xác, tác phong
nhanh nhẹn. Vận động tồn thân khi có nhạc kèm theo tạo cho trẻ sự mềm
dẻo nhịp nhàng, có ảnh hưởng tốt đến tim mạch và sự phát triển cơ. Nếu
nghe nhạc đúng mức và phù hợp sẽ làm thư giãn thần kinh, kích thích óc sáng
tạo.
Hát cũng liên quan trực tiếp đến sự phát triển thể lực của trẻ, giúp trẻ
củng cố cơ quan phát âm, thở sâu, tránh nói lắp, đẩy mạnh chức năng hoạt
động của cơ quan phát thanh, hơ hấp, hình thành giọng hát ở trẻ…tạo sự liên
hệ nhạy bén giữa các giác quan. “Tai nghe âm nhạc” phát triển cùng với sự
nhạy cảm sẽ giúp trẻ hưởng ứng những tình cảm và hành vi tốt đẹp, hồn
thiện mọi vận động thể chất ở trẻ.
5/22
Có thể nói, giáo dục âm nhạc là một trong những con đường hồn thiện
đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, và thể lực. Nhà sư phạm V. Xukhơmlinxki đã
đánh giá rất cao hiệu quả giáo dục tồn diện của âm nhạc: “Chất lượng cơng
việc giáo dục trong một nhà trường được xác định phần lớn bởi mức độ hoạt
động âm nhạc trong các hoạt động của nhà trường đó”.
Nhận thức đúng đắn và sâu sắc tác dụng giáo dục tồn diện của âm nhạc
đối với trẻ mẫu giáo là điều cần thiết đầu tiên để tiến hành tốt việc giáo dục
âm nhạc cho các cháu.
Nhận biết được tầm quan trọng của âm nhạc đối với trẻ mầm non nên
khi trẻ cịn ở lứa tuổi rất nhỏ, lứa tuổi 24 36 tháng ngồi các hoạt động giáo
dục khác ra thì tơi đã rất chú trong vào hoạt động giáo dục âm nhạc. Tơi ln
cố gắng tìm tịi và đưa ra các biện pháp phù trong việc tổ chức các hoạt động
âm nhạc khiến trẻ thấy hào hứng, hứng thú nhất. Và qua thực tế tơi đang dạy
dạy trẻ ở độ tuổi 2436 tháng, tơi đã mạnh dạn suy nghĩ, đưa ra “ Một số
biện pháp gây hứng thú cho trẻ 3 4 tuổi trong hoạt động giáo dục âm
nhạc”.
2. Mục đích nghiên cứu:
Tìm hiểu thực tế khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ
Đưa ra một số kinh nghiệm nhằm tạo cho trẻ hứng thú khi tham gia
hoạt động âm nhạc
3. Đối tượng nghiên cứu :
Trẻ 3 4 tuổi
Tổ chức hoạt động âm nhạc trong trường mầm non
4. Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp nghiên cứu lý luận.
Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
Phương pháp quan sát sư phạm.
5. Kế hoạch nghiên cứu
Từ tháng 09/2017 đến tháng 10/2017 chọn đề tài và trang bị lý luận.
Từ tháng 11/2017 đến tháng 02/2018 quan sát, đánh giá giáo viên
trong thực hiện chăm sóc giáo dục trẻ tại nhóm lớp.
Tháng 3/2018 đánh giá kết quả và viết sáng kiến kinh nghiệm.
6/22
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận của đề tài:
Giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ cho trẻ. Giáo
dục âm nhạc hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình u
thương con người. Khơng chỉ vậy, giáo dục âm nhạc cịn là phương tiện nâng
cao khả năng trí tuệ, phát triển thể chất, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng,
củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi. Q trình trẻ tiếp xúc và hoạt
động âm nhạc như học hát, nghe hát, vận động theo nhạc, chơi trị chơi âm
nhạc... sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển tồn
diện, hài hồ, là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực. Chính
vì vậy, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non là một nhiệm vụ vơ cùng quan
trọng.
Chúng ta đã biết, ở mọi thời đại, giáo dục chiếm một vị trí rất quan
trọng.Tuy nhiên, ở mỗi giai đoạn, giáo dục lại được tổ chức theo những cách
thức khác nhau. Do đặc điểm lứa tuổi, việc giáo dục cho trẻ mầm non được
triển khai theo phương châm “Chơi mà học”. Và giáo dục âm nhạc cho lứa
tuổi này góp phần khơng nhỏ vào việc giáo dục tồn diện cho trẻ.
Thực tế cho thấy, trẻ em ở tuổi mầm non rất nhạy cảm với âm nhạc. Trẻ
thích nghe nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động âm nhạc. Mục đích
của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ cho trẻ. Giáo
dục âm nhạc hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình u
thương con người, hình thành và phát triển ở trẻ những thói quen tốt trong
sinh hoạt tập thể như: Tính tổ chức kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trước mọi
người. Giáo dục âm nhạc cịn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, phát
triển thể chất, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua
học tập, vui chơi. Q trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như học hát,
nghe hát, vận động theo nhạc, chơi trị chơi âm nhạc... sẽ hình thành ở trẻ
những yếu tố của một nhân cách phát triển tồn diện, hài hồ, là sự phát triển
về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực. Chính vì vậy, giáo dục âm nhạc cho
trẻ mầm non là một nhiệm vụ vơ cùng quan trọng.
Vì vậy, giáo dục âm nhạc đối với trẻ mầm non là vơ cùng cần thiết, địi
hỏi người giáo viên phải có trình độ chun mơn, u nghề. Trong q trình
dạy và học cần cho trẻ làm quen với âm nhạc trong tất cả các hoạt động.
2. Cơ sở thực tiễn
7/22
100% giáo viên trong trường có trình độ chun mơn đạt chuẩn và trên
chuẩn, nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục âm nhạc cho trẻ ở
trường mầm non.Nhưng bên cạnh đó vệc tổ chức hoạt động giáo dục âm
nhạc cho trẻ vẫn cịn một số bất cập, khả năng âm nhạc của một số giáo viên
cịn hạn chế, kỹ năng sử dụng đàn chưa thành thạo, hình thức tổ chức hoạt
động giáo dục âm nhạc cịn thiếu sáng tạo,linh hoạt, chưa hấp dẫn trẻ, một
số hoạt động cịn áp đặt chưa dựa trên nhu cầu , hứng thú của trẻ, dụng cụ
âm nhạc chưa phong phú nhiều chủng loại.
Một số nội dung vẫn cịn lặp lại, khơng tạo được hứng thú cho trẻ. Hơn
nữa trẻ 34 tuổi thời kỳ này ở trẻ xuất hiện tính tự chủ, thích hoạt động khá
cao. Trẻ nói và hát trong mọi hoạt động, thích nghe hát, biết đáp ứng lại và
hay bắt trước những cử chỉ, hành động của người khác.Trẻ nhận ngay
đượcvà hát được bài hát quen thuộc. Giai điệu quen thuộc, hát đi hát lại một
bài hát, thích làm quên với nhạc cụ mới, biết nghe dạo nhạc, biết thể hiện
tình cảm khi múa , hát. Trẻ có ấn tượng sâu sắc khi nghe nhạc qua đài, xem
băng hình…cảm xúc và hứng thú tương đối ổn định và hưởng ứng theo giai
điệu bài hát. Chính vì vậy tơi ln mong muốn các con ln hứng thú với các
hoạt động giáo dục ân nhạc để âm nhạc góp phần ni dưỡng phát triển đi
sâu vào tâm hồn trẻ thơ . Lên tơi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài “ Một số biện
pháp gây hứng thú cho trẻ 3 4 tuổi trong hoạt động giáo dục âm nhạc”
Trong q trình thực hiện, tơi có một số thuận lợi và khó khăn sau:
2.1.Thuận lợi:
Được sự quan tâm tạo điều kiện của Phịng GD&ĐT quận Long Biên
và Ban giám hiệu trường mầm non Hoa Sữa thường tổ chức kiến tập các
hoạt động giáo dục, thơng qua đó mà tơi có nhiều cơ hội được học hỏi, tham
khảo và rút kinh nghiêm rất nhiều trong việc tổ chức các hoạt động trong đó
có hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ.
Trường đạt chuẩn quốc gia nên được đầu tư trang thiết bị, đồ dùng
phục vụ cho cơng tác tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục đầy đủ, hiện
đại, dễ sử dụng.
Lớp tơi có 3 giáo viên đều có trình độ chun mơn đạt chuẩn và trên
chuẩn, ln u nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao trong cơng việc.
Ln nhận được sự phối kết hợp của các giáo viên trong lớp, sự động
viên kịp thời của Ban giám hiệu, của các bậc phụ huynh học sinh qua đó giúp
8/22
tơi có thể tổ chức những hoạt động giáo dục âm nhạc sáng tạo, hấp dẫn đối
với trẻ.
2.2. Khó khăn:
Cịn một số trẻ khơng học qua lớp 24 36 tháng và một số trẻ hay nghỉ
học, nên tơi gặp rất nhiều khó khăn trong việc cung cấp kiến thức, rèn nếp
cho trẻ.
Trong lớp cịn một số trẻ nhút nhát chưa hứng thú tích cực tham gia các
hoạt động âm nhạc.
Nhận thức của phụ huynh khơng đồng đều, nhiều phụ huynh khơng
quan tâm đến
3. Các biện pháp thực hiện
Xuất phát từ những thuận lợi khó khăn trên, và từ đặc điểm riêng của
lớp , tơi đã đưa ra một số biện pháp sau để tạo hứng thú cho trẻ trong các
hoạt động giáo dục âm nhạc
3.1 Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch
Trước khi tổ chức các hoạt động giáo dục âm nhạc thì tơi thường phải
lên kế hoạch từ trước. Đây là một hoạt động được tổ chức thường xun nên
nếu những nội dụng của hoạt động này khơng phong phú, khơng phù hợp với
lứa tuổi của trẻ thì sẽ gây cho trẻ sự nhàm chán, hoặc mất tập trung nhất là
trẻ 3 4 tuổi đầu năm học sự tập trung chú ý của trẻ cịn chưa cao. Chính vì
vậy khi lựa chọn nội dụng để tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc tôi
thường lựa chọn các nội dung gắn vào các chủ đề, sự kiện theo từng tuần,
từng tháng mà trẻ đang học, phù hợp với nhu cầu, khả năng của trẻ trong lớp.
* Lựa chọn bài hát cho hoạt động dạy hát, dạy vận động
Với trẻ 34 tuổi trẻ dễ nhớ nhưng mau qn, vốn từ của trẻ chưa được
phong phú nên khi lựa chọn bài hát để dạy trẻ hát, hay dạy trẻ vận động
ngồi việc chọn những bài hát gắn với chủ đề, sự kiện tơi cịn chọn những
bài hát có lời ngắn gọn, dễ hiểu, có âm điệu và nhịp điệu dễ nhớ, dễ hát,
những bài hát thể hiện tính chất vui tươi, trong sáng…như vậy mới hấp dẫn
trẻ, lơi cuốn trẻ vào hoạt động âm nhạc.
Ví dụ: + Ở kế hoạch hoạt động tháng 9: Tuần 1 “Đồ dùng của bé” tơi
chọn bài: “Đu quay” “Tập đếm” “Đơi dép” “Tập tầm vơng”...
+ Ở kế hoạch hoạt động tháng 10 tuần 4 “Mẹ và những người thân u”
tơi chọn bài: “Cả nhà thương nhau”, “Cháu u bà” “Ru em” “Múa cho mẹ
xem”...
9/22
+ Ở kế hoạch hoạt động tháng 12 tuần 1: “ Nhà bé ni con gì” tơi lựa
chọn bài hát: “Một con vịt”, “Cá vàng bơi” “Con gà trống” “ Gà trống mèo con
và cún con” “ Mèo con rửa mặt”....
+ Ở kế hoạch tháng 3 tuần 2 “ Xe gì chạy trên đường bộ” tơi lựa chọn
bài hát: “Em tập lái ơ tơ”, “Em đi chơi thuyền” “ Mẹ và bé” “đèn đỏ đèn xanh”
“ Ngã tư đường phố”….
Trên đây đều là những bài hát rất ngắn, giai điệu vui tươi rất thích hợp
để dạy hát cho trẻ và những động tác minh họa cho những bài này thì đơn
giản, ngắn gọn trẻ có thể nhớ và vận động được.
* Lựa chọn bài hát cho trẻ nghe
Tương tự như lựa chọn các bài hát dạy trẻ hát hay những bài cho trẻ vận
động lựa chọn các bài hát cho trẻ nghe tơi cũng phải dựa theo kế hoạch hoạt
động giáo dục của từng tháng. So với việc lựa chọn các bài để dạy các cháu
hát, hay dạy vận động thì bài chọn cho các cháu nghe có phạm vi rộng rãi hơn
nhưng những bài hát đó phải phù hợp với sở thích cũng như năng lực cảm thụ
âm nhạc của trẻ. Khi lựa chọn các bài hát nghe dành cho trẻ 3 4 tuổi tơi
thường lựa chọn những bài hát về người thân như “Chiếc khăn tay” “Bố là tất
cả” các bài hát ru, những bài hát dân ca có giai điệu mượt mà như “Ru con”,
“Hoa thơm bướm lượn” “Lý cây bơng” hoặc những bài hát mẫu giáo nhỡ và
lớn như: “Cơ giáo miền xi”, “ Bố là tất cả” “Bác đưa thư vui tính” “ Gia đình
nhỏ, hạnh phúc to” ….
*Lựa chọn các trị chơi âm nhạc
Trẻ ở lứa tuổi mầm non học tập thơng qua hoạt động vui chơi. Các hoạt
động âm nhạc như ca hát, vận động, nghe…tổ chức dưới dạng trị chơi là
hình thức hấp dẫn, lơi cuốn trẻ thường được nhiều trẻ u thích. Tơi đã lựa
chọn hoặc cải biên một số trị chơi để phù hợp với trẻ nhà trẻ mà vẫn giúp
trẻ luyện tai nghe, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, cảm thụ âm nhạc
một cách nhẹ nhàng, thoải mái. Tơi thường sử dụng các trị chơi âm nhạc như
:
Trị chơi luyện thuộc tính âm nhạc : “ Tai nghe”
VD : + Trị chơi “Nghe đoạn nhạc đốn tên bài hát”
Cách chơi : Cơ bật đoạn nhạc cho trẻ nghe rồi hỏi trẻ đoạn nhạc đó
trong bài hát nào?
10/22
+ Trị chơi “ Bắt chước các con vật”
Cách chơi: Cơ nói tên con vật, trẻ bắt chước tiếng kêu, tạo dáng các con vật.
+ Trị chơi “Nghe và đốn tên nhạc cụ”
Cách chơi: Cơ chuẩn bị một số dụng cụ âm nhạc, sau đó cơ u cầu trẻ nhắm
mắt. Cơ sử dụng nhạc cụ nào đó để nó phát ra tiếng kêu. Cơ cho trẻ mở mắt
trẻ sẽ đốn xem đó là âm thanh của loại nhạc cụ nào.
Hoặc :Trẻ nghe làm các động tác minh họa vận động theo tiết tấu
nhanh , chậm.
Với bài hát “ Em đi chơi thuyền” tơi chia trẻ làm 2 đội tặng mỗi trẻ 2
mái chèo. Trẻ nghe và chèo thuyền nhanh, chậm theo tiết tấu của bài hát,
nhạc nhanh thì chèo nhanh và ngược lại.
Với một số trị chơi như “ Nhìn hình ảnh đốn tên bài hát” “ Chiếc nón
kỳ diệu” “ ơ cửa bí mật” tơi sử dụng trên bảng tương tác trẻ rất hứng thú,
nhớ lâu...
Các trị chơi minh họa nội dung bài hát: Vỗ xắc xơ theo nhịp, bắt chước
tiếng kêu các con vật,…giúp luyện tập cho trẻ kỹ năng cảm nhận nhịp điệu
âm nhạc.
3.2 Biện pháp 2: Tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục âm nhạc
* Dạy hát, dạy vận động:
Muốn hoạt động dạy hát có hiệu quả, trước tiện tơi phải tìm hiểu, phân
tích bài hát trên cơ sở đó luyện hát để hát thuộc, hát đúng lời, hát diễn cảm,
thể hiện sắc thái tình cảm phù hợp với nội dung bài.
Và để thu hút được trẻ ngay từ những hoạt động đầu tiên của giờ học thì
vừa dễ lại vừa khó vì trẻ rất hào hứng những điều mới lạ, dễ chán với những
gì quen thuộc. Vì vậy, tơi ln suy nghĩ thay đổi hình thức vào bài sao cho sinh
động, hấp dẫn bằng cách dùng những lời nói nhẹ nhàng, gần gũi, nét mặt vui
tươi, sử dụng các trị chơi, câu đố hay tạo tình huống bất ngờ để gây hứng
thú hoặc thu hút sự chú ý của trẻ.
Ví dụ: + Khi dạy bài hát “Vườn rau của em”. Để gây hứng thú cho trẻ tơi
cho trẻ chơi trị chơi “Tập tầm vơng”. Khi chơi trị chơi này tay tơi cầm hộp
xúc xắc trong đó có một số loại hạt quen thuộc với trẻ (Hạt đỗ, hạt lạc…).
Để bất ngờ hơn tơi cho trẻ đốn trong hộp xúc xắc có gì mà khi lắc hộp xắc
xơ cố thể phát ra được tiếng kêu. Sau đó, tơi mở ra cho trẻ quan sát và nói tên
các hạt bên trong > Từ đó tơi dẫn dắt đến bài hát tơi muốn dạy trẻ.
11/22
+ Khi dạy trẻ hát bài hát “Con gà trống” để dẫn dắt vào bài tơi đã sử
dụng câu đố “Trên đầu có mào đỏ
Lại cịn gáy rất to
Đó là con gì? ”
Đó là một câu đố rất đơn giản nhưng khi trẻ trả lời được câu hỏi đó của
cơ trẻ sẽ thấy rất vui sướng.
Để cho phần vào bài của tơi có thể thu được sự chú ý của trẻ thì ngồi
việc sử dụng các hình thức như trị chơi, trị chuyện, sử dụng câu đố… thì tơi
cịn kết hợp cơng nghệ thơng tin để phần vào bài của tơi thêm phần mới mẻ,
bất ngờ và thật sự gây chú ý với trẻ. Tơi sưu tầm những hình ảnh, đoạn vi
deo sinh động phù hợp với nội dung bài hát mà tơi dạy trẻ. Trẻ được trực tiếp
quan sát những hình ảnh sinh động, sống động đó trẻ sẽ rất hào hứng, hứng
thú.
Sau phần vào bài đã gây được hứng thú cho trẻ thì phần bài dạy tơi cũng
phải tìm mọi hình thức có thể để phần bài dạy của tơi khiến trẻ hào hứng
tham gia và kết quả của tiết dậy đạt được kết quả như mong muốn. Khi dạy
hát cho trẻ, tơi ngồi việc chú trọng vào việc học để thể hiện bài hát thật hay,
thật truyền cảm đến trẻ thì tơi cịn học cách đánh đàn, sử dụng một số dụng
cụ dân tộc hoặc làm nhép . Vì khi trẻ đươc thấy cơ vừa đánh đàn, sử dụng
nhạc cụ vừa hát thì trẻ cảm thấy rất thích thú. Đến phần hát và biểu diễn của
trẻ nếu cứ để trẻ chỉ hát đi hát lại với cơ và với đàn nhiều lần thì trẻ sẽ rất
chán, chính vì vậy tơi đã làm những dụng cụ âm nhạc phù hợp để trẻ hát kết
hợp với việc sử dụng những dụng cụ âm nhạc đó. Như vậy, phần biểu diễn
của trẻ sẽ hay hơn, sinh động hơn mà trẻ lại cảm thấy thích thú hơn. Ngồi
những dụng cụ âm nhạc ra tơi cịn thay đổi các hình thức hát khác nhau như
(hát theo tổ, nhóm, cá nhân) thêm vào đó với một số bài hát tơi cịn chuẩn bị
cho trẻ trang phục do tơi tự may, làm bằng một số ngun liệu khác để trẻ
mặc những trang phục đó để biểu diễn hoặc tơi cho trẻ đội những chiếc mũ
xinh xắn, trẻ có thể vừa hát kết hợp với một số vận động phù hợp với nội
dung của bài hát.
12/22
Hình ảnh: Trẻ mặc trang phục và sử dụng dụng cụ âm nhạc để biểu
diễn
Với dạy vận động thì tơi tìm những động tác phù hợp nhất với khả
năng của đa số trẻ trong lớp. Khi trẻ thực hiện các động thì cũng như dạy hát,
để sự thích thú của trẻ tơi cũng cho trẻ biểu diễn kết hợp với trang phục
hoặc những dụng cụ phù hợp với các động tác vận động.
Khi trẻ biểu diễn các lời nhận xét cụ thể, khích lệ thích hợp sẽ tạo cho
biểu diễn một cách sáng tạo tích cực. Với trẻ tơi khơng chê mà ln đưa ra
những lời động viên, khuyến khích trẻ. Khi được động viên tích cực sẽ làm
trẻ biểu diễn tự nhiên hơn, sáng tạo hơn, nhiều chi tiết phong phú hơn trong
phần biểu diễn của trẻ. Trẻ sẽ tự cảm thấy vui vẻ sau khi trẻ biểu diễn xong
vì trẻ nghĩ trẻ vừa làm được điều gì đó.
* Nghe hát
Nghe hát nếu thực hiện tốt thì đây là một nội dung gây ấn tượng rất
sâu sắc với trẻ. Để phần nghe hát gây hứng thú và để lại ấn tượng với trẻ,
tơi đã rất chú trọng phần thể hiện bài hát kết với cử chỉ, điệu bộ và với nét
mặt thật gần gũi với trẻ, tơi cịn kết hợp với giáo viên trong lớp múa những
động tác nhẹ nhàng phù hợp với nội dung bài hát. Và tơi cịn chuẩn bị những
13/22
(Hình ảnh: Trẻ vừa đi vừa hát kết hợp với đồ dùng và những vận
bộ trang phục thật đẹp, mới lạ để thay đổi trong phần nghe hát nhằm thu hút
sự chú ý của trẻ.
Hình ảnh: Cơ giáo mặc trang phục biểu diễn múa cho trẻ xem
Ngồi ra, trong phần nghe hát tơi cịn sử dụng những vi deo do ca sĩ biểu
diễn. Ví dụ: Khi cho trẻ nghe các bài hát dân ca quan họ Bắc Ninh, tơi cho trẻ
xem đoạn vi deo các chị hai, chị ba quan họ mặc áo tứ thân đội nón quai thao.
Với giọng hát chun nghiệp mượt mà, tình cảm. Những bộ quần áo rực rỡ
màu sắc, phong cảnh hữu tình…trẻ sẽ chăm chú theo dõi và cảm nhận về làn
điệu dân ca này
14/22
Hình ảnh: Những cơ gái hát dân ca quan họ Bắc Ninh
Với những bài của các dân tộc, thì bài hát của dân tộc nào thì tơi đưa ra
những hình ảnh của dân tộc đó (những hình ảnh trong mùa lễ hội).
15/22
Hát: “inh lả ơi” Dân ca dân tộc Thái
Khi trẻ nghe những bài hát về Bác Hồ: “Đêm qua em mơ gặp Bác Hồ”
“ Bác Hồ một tình u bao la” kết hợp cho trẻ xem các hình ảnh, clip về Bác
Hồ với mọi người đặc biệt là các cháu thiếu nhi… trẻ sẽ cảm nhận Bác Hồ
như một người ơng, người cha.... rất gần gũi với các cháu.
16/22
Hình ảnh Bác Hồ với em bé
*Các hoạt động khác
Nếu cho trẻ tiếp xúc với âm nhạc trên các giờ học âm nhạc thì chưa
đủ. Vì vậy trẻ được tiếp xúc với âm nhạc thường xun trong các thời điểm
sinh hoạt hàng ngày có tác dụng rất lớn trong việc tạo sự hứng thú, thư giãn,
gây sức chú ý của trẻ, làm phong phú đời sống tinh thần của trẻ.
Chuẩn bị tập thể dục sáng: Cơ mở một đoạn nhạc giai điệu vui tươi,
khỏe khoắn, để tạo khơng khí sơi nổi, phấn trấn giúp trẻ chuẩn bị tâm thế
tập thể dục sáng tích cực hơn như dùng các bản nhạc: “Đồn tàu nhỏ xíu”,
“nắng sớm” “ Con cào cào”….
Giờ hoạt động có chủ đích cơ dùng 1 bài hát ( đoạn nhạc) có tiết tấu
vui tươi, trong sáng, để tạo khơng khí nhẹ nhàng khi bước vào giờ học.
Chuẩn bị hoạt động góc: Dùng các bài hát (đoạn nhạc) vui tươi dí dỏm,
có nội dung vui chơi, hoặc phù hợp với chủ đề để tạo tâm thế vui vẻ tích cực
bước vào giờ chơi của bé. Ngồi ra, ở góc âm nhạc tơi trang trí với rất nhiều
hình ảnh phong phú, bắt mắt và rất nhiều những dụng âm nhạc để khi chơi ở
góc này trẻ tha hồ sử dụng những dụng cụ âm nhạc mà trẻ thích để trẻ hát,
trẻ biểu diễn
17/22
Hình ảnh: Trẻ biểu diễn cùng với những dục cụ ở góc âm nhạc
Hoạt động vui chơi : Âm nhạc giúp trẻ sáng tạo, phát huy trí tưởng
tượng phong phú. Khi hết giờ chơi, trẻ vừa cất đồ chơi vừa hát, rát vui vẻ
hứng thú
Giờ ngủ : Âm nhạc du dương, những bản nhạc đưa trẻ vào giấc ngủ
một cách nhẹ nhàng, êm đềm….
Các hoạt động âm nhạc trong sinh hoạt hàng ngày của trẻ rất có hiệu
quả cho hoạt động âm nhạc có chủ đích của trẻ mầm non. Trẻ đã được làm
quen với giai điệu, nhịp phách, xắc xơ, trống, hịa âm của bài hát… mọi lúc
mọi nơi nên khi vào hoạt động âm nhạc có chủ đích trẻ khơng cịn lạ lẫm, bỡ
ngỡ mà rất hứng thú và thích tham gia biểu diễn. Trẻ dường như đã thấm
được hồn của bài hát, bản nhạc, khiến giáo viên khơng cần phải giải thích
nhiều bằng lời mà tự trẻ đã tích cực, hứng thú tham gia thể hiện mình.
3.3 Biện pháp 3: Tổ chức lồng ghép hoạt động âm nhạc trong ngày lễ, ngày
hội
18/22
Tổ chức ngày hội, ngày lễ ở trường mầm non là một hoạt động được
quy định trong chương trình giáo dục. Hoạt động này tạo điều kiện hình thành
ở các cháu phẩm chất đạo đức, trí tuệ và kĩ năng nghệ thuật.
Vào các ngày lễ, ngày hội (ngày khai giảng, tết trung thu, tết thiếu
nhi…) là những ngày có hình thức tổ chức quan trọng trong việc tạo ra mơi
trường âm nhạc phong phú, sinh động cho trẻ thưởng thức.
Ngày lễ, ngày hội có các hoạt động nghệ thuật đa dạng như múa, hát,
kịch…tạo cho trẻ niềm phấn khởi, vui vẻ, những cảm xúc mới mẻ, tăng
cường khả năng cảm thụ âm nhạc, mở rộng nhận thức cho trẻ.
Chương trình biểu diễn văn nghệ trong các ngày hội, lễ chủ yếu do các
cháu trong tồn trường biểu diễn. Với các cháu lớp tơi, tuy cịn nhỏ nhưng tơi
vẫn cho trẻ tham gia 1 đến 2 tiết mục để tham gia biểu diễn cùng cơ và các
anh chị. Các cháu lớp tơi khi được tham gia xem phần trình diễn của các cơ,
các anh chị và cả một số bạn trong lớp biểu diễn, các cháu thấy rất thích thú
và chăm chú theo dõi. Mỗi ngày lễ, hội được tổ chức với các ý nghĩa khác
nhau sẽ tạo những ấn tượng khó qn đối với trẻ. Từ đó, trẻ sẽ ngày càng
hứng thú hơn với những hoạt động âm nhạc.
Hình ảnh: Trẻ đang biểu diễn mừng ngày lễ Noel
19/22
Hình ảnh: Các cháu đang chăm chú xem các cơ và các bạn biểu
diễn văn nghệ
3.4 Biện pháp 4: Phối hợp với phụ huynh
Để giúp trẻ u thích hoạt động giáo dục âm nhạc ngồi việc dạy trẻ ở
lớp, ở trường tơi cịn kết hợp với phụ huynh sưu tầm, ủng hộ băng đĩa những
bài hát ngồi chương trình có nội dụng phù hợp với trẻ
Ghi âm giọng hát của trẻ vào đĩa và xây dựng thư viện âm nhạc của lớp.
Vận động phụ huynh tích cực ủng hộ ngun liệu để các cơ làm đồ dùng,
đồ chơi phục vụ cho hoạt động giáo dục âm nhạc và các hoạt động giáo dục
khác. cùng cơ làm đồ dùng tự tạo, đồ chơi...
20/22
Hình ảnh: Phụ huynh ủng hộ ngun vật liệu như vỏ dừa khơ,
các loại hột hạt, lon bia
Khơng chỉ vận động phụ huynh ủng hộ ngun vật liệu mà tơi và các cơ
giáo trong lớp cịn vận động phụ huynh cùng làm đồ dùng, đồ chơi cho các
con khi phụ huynh có thời gian rảnh rỗi.
21/22
Hình ảnh: Phụ huynh cùng cơ làm đồ dùng cho góc âm nhạc
Giúp phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của hoạt động giáo dục âm
nhạc. Thường xun trao đổi với phụ huynh, tun truyền giúp phụ huynh
khuyến khích con tham gia vào các hoạt động âm nhạc: Nghe băng đĩa cùng
bố mẹ, anh chị, tự mình biểu diễn theo đĩa hoặc biểu diễn cùng các anh chị.
Từ đó làm phong phú thêm vốn hiểu biết về âm nhạc của trẻ, giúp trẻ tự tin
khi biểu diễn.
Mời phụ huynh tham dự các buổi sinh hoạt văn nghệ, biểu diễn trào
mừng trong các ngày lễ.
4. Kết quả:
Sau gần một năm thực hiện áp dụng các biện pháp trên tại lớp mẫu
giáo C1 cùng với sự chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường trong các buổi
nhận xét và góp ý khi dự giờ, và sự góp ý của các đồng nghiệp lớp học của
tơi đã thu được những kết quả đáng khích lệ như sau:
* Đối với trẻ:
Trẻ hứng thú tập, trung, chú ý, tích cực tham gia vào các hoạt động
giáo dục âm nhạc.
22/22
Giờ học sinh động , thối mái. Cơ và trẻ gần gũi nhau hơn.
Trẻ mạnh dạn, tự tin hơn rất nhiều so với đầu năm học. Nhiều trẻ
đầu năm rất ít ca hát, nhút nhát nhưng giờ tiến bộ rõ rệt, trẻ thích tham gia
vào các chương trình văn nghệ của lớp và biểu diễn rất tự tin.
Trẻ biết thể hiện tình cảm, cử chỉ, điệu bộ khi biểu diễn. Thể hiện
tốt kỹ năng âm nhạc như: Ca hát, vận động….
Trẻ cảm nhận được vẻ đẹp thẩm mỹ qua hoạt động âm nhạc.
* Đối với cơ:
Nắm chắc nội dung, phương pháp, linh hoạt, sáng tạo trong việc lựa
chọn các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ.
Giáo viên có nhiều kinh nghiệm trong việc sưu tầm các ngun vật
liệu, khéo léo, sáng tạo làm đồ dùng, nhạc cụ âm nhạc cho trẻ.
Nắm vững khả năng nhận thức của từng trẻ để có biện pháp giáo dục
phù hợp.
Chủ động hơn, Sưu tầm được nhiều bài hát hay, trị chơi hấp dẫn tạo
hứng thú cho trẻ. Ln có ý thức học hỏi động nghiệp để nâng cao kỹ năng tổ
chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ.
Nâng cao kỹ năng ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào dạy trẻ.
Tìm tịi , tham khảo, lựa chọn một số bài hát, trị chơi mới phù hợp để
dạy trẻ, tạo hứng thú cho trẻ .
Tạo cho mình thói quen ln quan sát trẻ trong mọi hoạt động, ghi
chép để chỉnh sửa nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức cho phù hợp để
đạt kết quả cao nhất mà trẻ khơng cảm thấy bị gị bó, áp đặt…
* Đối với phụ Huynh:
Phụ huynh có sự thay đổi nhận thức về tầm quan trọng của âm nhạc
đối với trẻ.
Tích cực sưu tầm ngun vật liệu, Giúp cơ giáo làm đồ dùng , sưu
tầm, sáng tác một số bài hát , trị chơi phù hợp với trẻ.
Phụ huynh phấn khởi tin tưởng vào nhà trường, cơ giáo khi đưa con
đến trường. Tích cực tham dự các ngày hội nhày lễ của nhà trường.
23/22
III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Qua 1 năm học, tơi ln chú ý chọn, sáng tạo và áp dụng các biện pháp
trên để tạo hứng thú cho trẻ trong các hoạt động giáo dục và đã thu được
nhiều kết quả khả quan:
+ Trẻ ln hào hứng đón nhận các tác phẩm âm nhạc mà cơ giáo dạy,
vui vẻ, say sưa thể hiện các động tác minh họa bằng tất cả các giác quan, vận
động, lời nói, hào hứng tham gia vào hoạt động âm nhạc mọi lúc, mọi nơi và
mọi hoạt động.
+ Các tác phẩm âm nhạc được trẻ đón nhận một cách tự nhiên, khơng
miễn cưỡng và trẻ biết tận dụng những bài học đó áp dụng vào các hoạt
động giáo dục hàng ngày, trong cuộc sống, trong giao tiếp… với những người
xung quanh.
+ Trẻ ln mạnh dạn, tự tin, hào hứng tham gia các hoạt động.
+ Khả năng cảm thụ âm nhạc có tiến bộ rõ rệt.
+ Phụ huynh rất phấn khởi khi đưa con đến lớp và vui vẻ tâm sự với
tơi rằng : “Từ khi con đi học, về nhà rất hay hát, thích hát. Trước đám đơng
hoặc khi có khách đến nhà, cháu rất mạnh dạn, tự tin hát những bài hát ở
trường, cháu hát được nhiều bài mới và thể hiện rất hay. Gia đình rất vui và
n tâm khi gửi con đến lớp”.
2. Bài học kinh nghiệm
+ Khi thực hiện hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ lứa tuổi nhà trẻ,
để tạo hứng thú cho trẻ , người giáo viên phải ln tìm tịi, sáng tạo để nâng
cao trình độ chun mơn. Khi tổ chức hoạt động âm nhạc có chủ đích, giáo
viên cần lựa chọn tác phẩm, các phương pháp, hình thức phù hợp với đặc
điểm tâm sinh lý trẻ, phù hợp với độ tuổi của trẻ, phù hợp với chủ đề.
+Tạo mơi trường âm nhạc sinh động, hấp dẫn để kích thích trẻ hoạt
động. Cơ ln tạo ra cái mới, cái bất ngờ, sử dụng các giác quan, vận động,
lời nói,…để tạo hứng thú cho trẻ.
+Lựa chọn và phối hợp các biện pháp tạo hứng thú (trị chơi, câu đố,
cử chỉ, điệu bộ của cơ thể), phương tiện ( tranh ảnh, mơ hình, dụng cụ âm
nhạc) phù hợp với đặc điểm, tình hình của lớp mình.
+Xuất phát từ khả năng của trẻ, cơ giáo phải thường xun khuyến
khích trẻ tham gia vào các hoạt động âm nhạc, khơng áp đặt, gị ép trẻ. Ln
24/22
thực hiện phương châm: “Lấy trẻ làm trung tâm”, gợi mở, động viên trẻ để
trẻ phát huy hết khả năng sáng tạo của mình
+Thường xun trau dồi kiến thức, học hỏi kinh nghiệm của bạn bè,
đồng nghiệp
3. Khuyến nghị:
Cần tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng ca hát,
vận động theo nhạc cho giáo viên.
Tăng cường tổ chức các buổi sinh hoạt chun mơn, tọa đàm để giáo
viên chia sẻ, học hỏi đúc rút kinh nghiệm sáng tạo cách làm đồ dùng, tổ chức
hoạt động giáo dục âm nhạc lấy trẻ làm trung tâm.
Tạo điều kiện cho giáo viên tham quan, học hỏi trường bạn để trao đổi
học hỏi kinh nghiệm.
Trên đây là bản sáng kiến kinh nghiệm “ Một số biện pháp gây
hứng thú cho trẻ 34 tuổi trong hoạt động giáo dục âm nhạc” của tơi.Trong
q trình nghiên cứu và áp dụng đề tài tơi vẫn cịn thiếu sót và hạn chế. Vì vậy
rất mong được các cấp lãnh đạo, góp ý chỉnh sửa để tơi áp dụng và thực hiện tốt
trong những năm học tiếp theo.
Tơi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 26 tháng 03 năm 2018
Người thực hiện
Nguyễn Thị Kiều Oanh
25/22