BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ NỘI VỤ
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
NGUYỄN KHÁNH TÙNG
VĂN HĨA CƠNG VỤ CỦA CƠNG CHỨC PHƯỜNG,
QUẬN 9, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Chuyên ngành: Quản lý cơng
Mã số: 8340403
TĨM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CƠNG
TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2020
Cơng trình được hồn thành tại:
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Phạm Duy Đức
Phản biện 1: TS. Nguyễn Hoàng Anh
Phản biện 2: TS. Nguyễn Văn Phương
Luận văn này được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ,
Học viện Hành chính Quốc gia
Địa điểm: Phòng 208, Nhà A - Hội trường bảo vệ luận văn
thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia
Số: 10 - Đường: Ba Tháng Hai - Quận: 10 - TP. Hồ Chí Minh
Thời gian: Vào hồi 16 giờ, ngày 24 tháng 5 năm 2020
Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính
Quốc gia hoặc trên Web Ban Quản lý đào tạo Sau đại học, Học viện
Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong bối cảnh thế giới và trong nước đặt ra những đòi hỏi
nền hành chính nhà nước cần phải hướng đến các giá trị văn hóa
cơng vụ nhà nước mang tính phục vụ. Những tác động tiêu cực của
nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế hiện nay cũng đã dẫn đến
sự suy thoái, xuống cấp về đạo đức của một bộ phận không nhỏ cán
bộ, công chức. Theo các chuyên gia hành chính đánh giá, tình trạng
xuống cấp của hệ thống các giá trị văn hóa cơng sở của các cơ quan,
tổ chức nhà nước hiện nay rất đáng báo động. Tinh thần, trách nhiệm
trong giải quyết công việc của một số cán bộ, cơng chức vẫn cịn
chưa cao, hiện tượng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm vẫn còn xảy ra;
thái độ quan liêu hách dịch trong quan hệ ứng xử, giao tiếp với công
dân gây ra rất nhiều bức xúc trong đời sống xã hội. Điều đó đã làm
giảm đi hình ảnh của cơ quan nhà nước cũng như uy tín của đội ngũ
cán bộ cơng chức ở các cấp, các ngành khác nhau, trong đó có đội
ngũ cơng chức cấp cơ sở. Do đó, vấn đề xây dựng văn hóa cơng vụ ở
các cấp trước hết là cấp cơ sở đã và đang là sự quan tâm chung của
xã hội.
Quận 9 là một quận ngoại thành, tuy nhiên hiện nay là một
trong những quận có tốc độ đơ thị hóa cao nhất của Thành phố Hồ
Chí Minh. Sự phát triển mạnh mẽ của các lĩnh vực đời sống kinh tế xã hội tạo ra những áp lực rất lớn cho đội ngũ cán bộ công chức của
quận, đặc biệt là đội ngũ cơng chức phường. Q trình cải cách hành
chính và quản lý đời sống kinh tế - xã hội khơng chỉ địi hỏi đội ngũ
cơng chức phường phải có năng lực trình độ chun mơn tốt mà địi
hỏi phải xây dựng văn hóa cơng vụ cho cơng chức phường. Thực tế
trong thời quan qua, UBND Quận 9 và các phường đã chú trọng
1
nâng cao văn hóa cơng vụ cho cơng chức phường, tuy nhiên trong
bối cảnh hiện này cũng đòi hỏi Quận và các phường phải có những
giải pháp phù hợp hơn nữa.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Nghiên cứu về văn hóa cơng vụ là một vấn đề lớn được nhiều
học giả ngoài nước và trong nước quan tâm nghiên cứu trong những
năm gần đây. Cho đến nay, chưa có đề tài nào đi sâu vào nghiên cứu
văn hóa cơng vụ của cơng chức phường ở TPHCM nói chung cũng
như ở Quận 9, TPHCM nói riêng.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích
Mục đích nghiên cứu của luận văn là trên cơ sở lý luận về văn
hóa cơng vụ của cơng chức cấp phường, thực trạng văn hóa cơng vụ
của cơng chức cấp phường tại Quận 9, luận văn đề xuất giải phát
nhằm đẩy mạnh phát triển văn hóa cơng vụ của cơng chức ở cấp cơ
sở xã phường tại Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian
tới.
3.2. Nhiệm vụ
Để đạt được các mục tiêu nghiên cứu đã đề ra, luận văn xác
định các nhiệm vụ cần phải thực hiện sau:
Một là, hệ thống hóa cơ sở lý luận vềvăn hóa cơng vụ của
cơng chức phường;
Hai là, đánh giá thực trạng văn hóa công vụ của đội ngũ công
chức các phường tại Quận 9 và phân tích nguyên nhân của những
hạn chế trong văn hóa cơng vụ của đội ngũ cơng chức các phường tại
quận 9, Tp. Hồ Chí Minh;
2
Ba là, đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao văn hóa cơng
vụ của đội ngũ cơng chức các phường trên địa bàn Quận 9, Tp. Hồ
Chí Minh.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng
Đề tài tập trung nghiên cứu văn hóa cơng vụ của cơng chức
các phường tại Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về thời gian: Nghiên cứu từ năm 2016 đến nay.
- Về không gian: Nghiên cứu trên trên địa bàn Quận 9, Thành
phố Hồ Chí Minh.
- Về nội dung: Luận văn nghiên cứu văn hóa cơng vụ của
cơng chức phường trên 4 phương diện: Tinh thần, thái độ làm việc;
Giaotiếp, ứng xử; Đạo đức, lối sống; Trang phục.
5. Phương pháp lý luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Đề tài dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác Lê
nin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học cụ thể
như sau: Phương pháp phân tích tài liệu sẵn có; Phương pháp quan
sát, tham dự; Phương pháp phỏng vấn sâu.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn đã làm rõ một số vấn đề lý luận về văn hóa cơng vụ
của cơng chức cấp cơ sở.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn cung cấp một bức tranh tổng thể về văn hóa cơng vụ
3
của công chức ở cấp cơ sở phường trên địa bàn Quận 9 thông qua
khảo sát trường hợp 03 phường và đề xuất một số phương hướng giải
pháp có ý nghĩa khả thi về phát triển văn hóa cơng vụ của công chức
ở cấp cơ sở phường, xã.
Kết quả của luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho công
tác nghiên cứu cũng như công tác lãnh đạo quản lý Nhà nước ở cấp
cơ sở phường, quận trong quá trình cải cách hành chính ở nước ta
hiện nay.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, phụ lục và danh mục tài
liệu tham khảo, luận văn bao gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về văn hóa cơng vụ của cơng chức
phường.
Chương 2: Thực trạng văn hóa cơng vụ của cơng chức phường
tại Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh.
Chương 3: Định hướng và giải pháp nâng cao văn hóa cơng vụ
của cơng chức các phường tại Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh.
4
Chương 1:
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HĨA CƠNG VỤ CỦA CƠNG
CHỨC PHƯỜNG
1.1. Cơng chức phường
1.1.1. Khái niệm
Cơng chức phường là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ
một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân
phường, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Công chức phường bao gồm 07 chức danh: Chỉ huy trưởng
Qn sự; Trưởng Cơng an phường; Văn phịng - thống kê; Địa chính
- xây dựng - đơ thị và mơi trường; Tài chính - kế tốn; Tư pháp - hộ
tịch; Văn hóa - xã hội.
1.1.2. Vai trị
Đội ngũ cán bộ cơng chức nói chung và cơng chức phường nói
riêng có vai trị vơ cùng quan trọng đối với hoạt động của nền hành
chính nhà nước cũng như đối với hoạt động của UBND phường.
Thứ nhất, đội ngũ công chức phường là người sẽ trực tiếp
tham mưu và tham gia vào hoạt động xây dựng các kế hoạch phát
triển kinh tế, xã hội ở địa phương; trực tiếp triển khai các kế hoạch
phát triển kinh tế, xã hội của đất nước ở địa phương.
Thứ hai, đội ngũ công chức phường là cầu nối giữa nhân dân
địa phương với cơ quan nhà nước.
1.1.3. Nhiệm vụ của công chức phường
Nhiệm vụ của công chức xã, phường, thị trấn được quy định
cụ thể tại Điều 3, Điều 4, Điều 5, Điều 6, Điều 7, Điều 8, Điều 9,
Chương 1, Thông tư số 06/2012/TT-BNV ngày 30/10/2012 của Bộ
5
trưởng Bộ Nội vụ hướng dẫn về chức trách, tiêu chuẩn cụ thể, nhiệm
vụ và tuyển dụng công chức xã, phường, thị trấn.
1.2. Văn hóa cơng vụ của cơng chức phường
1.2.1. Khái niệm
Văn hóa cơng vụ của cơng chức phường là một bộ phận cấu
thành của văn hóa cơng vụ.Văn hóa cơng vụ của cơng chức phường
được hiểu là những hệ thống giá trị, cách ứng xử chuẩn mực của đội
ngũ cơng chức phường được hình thành và phát triển trong q trình
thực thi cơng vụ của cơng chức phường.
1.2.2. Đặc trưng văn hóa cơng vụ của cơng chức phường
Thứ nhất, văn hóa cơng vụ của cơng chức phường là hệ thống
biểu tượng, chuẩn mực, giá trị, niềm tin
Thứ hai, văn hóa cơng vụ của cơng chức phường tác động đến
hành vi và lề lối làm việc, cách sống của người thực thi cơng vụ
Thứ ba, văn hóa cơng vụ của công chức phường không chỉ tác
động đến yếu tố cá nhân mà cịn tác động đến mơi trường tổ chức
một cách sinh động, phong phú.
Thứ tư, văn hóa cơng vụ của cơng chức phường có khả năng
lưu truyền, tạo mơi trường hợp tác, đồng thuận.
Thứ năm, văn hóa cơng vụ của cơng chức phường mang bản
sắc văn hóa truyền thống dân tộc, cốt cách dân tộc.
1.2.3. Các tiêu chí đánh giá văn hóa cơng vụ của cơng chức
phường
1.2.3.1. Tinh thần, thái độ làm việc của công chức phường
Tinh thần, thái độ làm việc của công chức phường được hiểu
là thể hiện sự tận tâm làm việc, ứng phó với công việc, sự chuyên
tâm đối với công việc được giao. Đó là sự sẵn sàng thực hiện các
nhiệm vụ, cơng việc được phân công. Tinh thần, thái độ làm việc của
6
công chức phường được thể hiện thông qua: trung thành với Nhà
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ danh dự Tổ quốc
và lợi ích quốc gia; tôn trọng và tận tụy phục vụ Nhân dân; Phải sẵn
sàng nhận và nỗ lực hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được phân cơng;
khơng kén chọn vị trí cơng tác, chọn việc dễ, bỏ việc khó.
1.2.3.2. Chuẩn mực giao tiếp, ứng xử của công chức phường
Chuẩn mực giao tiếp ứng xử của công chức phường là những
giá trị, chuẩn mực trong cách giao tiếp, ứng xử của công chức
phường với người dân, với đồng nghiệp, với cấp trên.
Chuẩn mực giao tiếp, ứng xử của công chức phường thể hiện
trên các phương diện sau đây: Trong giao tiếp với người dân, cơng
chức phường phải tơn trọng, lắng nghe, tận tình hướng dẫn về quy
trình xử lý cơng việc và giải thích cặn kẽ những thắc mắc của người
dân. Thực hiện “4 xin, 4 luôn”: xin chào, xin lỗi, xin cảm ơn, xin
phép; luôn mỉm cười, luôn nhẹ nhàng, luôn lắng nghe, …
1.2.3.3. Chuẩn mực về đạo đức, lối sống của công chức
phường
Đạo đức, lối sống của công chức phường thể hiện trên các nội
dung sau: Công chức phường phải không ngừng học tập, tu dưỡng,
rèn luyện về đạo đức, lối sống. Thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí
cơng vơ tư; trung thực, giản dị, thẳng thắn, chân thành; khơng có
biểu hiện cơ hội, sống ích kỷ, ganh ghét, đố kỵ,…
1.2.3.4. Trang phục cơng chức phường
Trang phục là hình thức biểu hiện bên ngồi của văn hóa cơng
vụ của cơng chức phường trong q trình thực thi cơng vụ của
họ.Khi thực hiện nhiệm vụ, công chức phường phải ăn mặc gọn
gàng, lịch sự, đi giày hoặc dép có quai hậu. Trang phục phải phù hợp
với tính chất cơng việc, đặc thù trang phục của ngành và thuần
7
phong, mỹ tục của dân tộc. Đối với những ngành có trang phục riêng
thì phải thực hiện theo quy định của ngành.
1.2.4. Các quy định pháp luật về văn hóa công vụ của công
chức phường
Để xác định các chuẩn mực văn hóa cơng vụ cũng như góp
phần xây dựng văn hóa cơng vụ cho đội ngũ cán bộ cơng chức nói
chung và đội ngũ cơng chức phường nói riêng thì Nhà nước đã ban
hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác nhau. Mặc dù ở Việt
Nam chưa có luật về cơng vụ hay văn hóa cơng vụ nhưng đã có
nhiều quy định khác nhau quy định về các chuẩn mực của văn hóa
cơng vụ.
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa cơng vụ của cơng
chức phường
1.3.1. Các giá trị, chuẩn mực văn hóa của cơng chức
Trong mỗi tổ chức, cơ quan, đơn vị đều cần có một định
hướng giá trị và chuẩn mực để tập hợp cộng đồng cùng hành động
tập thể, đồng thuận, tạo nên sự thống nhất về tư tưởng, tình cảm,
hình thành động cơ, năng lực hành động của mọi thành viên, tạo ra
hình ảnh, biểu tượng truyền thống chung của tổ chức, mang bản sắc,
phong cách riêng có tính đặc thù nghề nghiệp của mỗi loại hình của
cơ quan cơng quyền.
1.3.2. Các quy định pháp luật
Văn hóa cơng vụ của cơng chức phường phải xuất phát từ quy
định về ứng xử giao tiếp của công chức phường, các quyền và nghĩa
vụ của công chức phường,…Hệ thống pháp luật sẽ là cơ sở xác định
các chuẩn mực văn hóa cơng vụ của cơng chức phường.Đồng thời hệ
thống pháp luật cũng đảm bảo cho văn hóa công vụ của công chức
được thực thi trên thực tế.
8
1.3.3. Các điều kiện, phương tiện, môi trường làm việc của
công chức phường
Điều kiện, phương tiện làm việc bao gồm toàn bộ cơ sở vật
chất, các trang thiết bị cơ sở hạ tầng đảm bảo điều kiện thực thi
nhiệm vụ của cán bộ, công chức, bao gồm không gian cảnh quan
kiến trúc, trang trí nội thất, bài trí cơng sở, trang bị các công cụ kỹ
thuật, công nghệ thông tin, liên lạc, các phương tiện phục vụ hoạt
động công vụ; … Các yếu tố này vừa là điều kiện để thực thi công vụ
và cũng là yếu tố tạo nên mơi trường hoạt động của cơng chức
phường. Vì vậy nó tác động mạnh mẽ đến văn hóa cơng vụ của công
chức phường.
1.3.4. Bản thân công chức phường
Để xây dựng và phát triển văn hóa cơng vụ Việt Nam đáp ứng
đúng yêu cầu cải cách hành chính và xây dựng Nhà nước pháp quyền
xã hội chủ nghĩa Việt Nam, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức nhà
nước là một nhiệm vụ trọng tâm đang được Đảng, Nhà nước và nhân
dân quan tâm.
1.3.5. Các chức năng quản lý nhân sự
Việc thực hiện các chức năng quản lý nhân sự sẽảnh hưởng
trực tiếp đến chất lượng đội ngũ cơng chức, trong đó có văn hóa
cơng vụ của cơng chức phường. Các chức năng quản lý nhân sự này
bao gồm tuyển dụng, sử dụng, phát triển và đánh giá công chức.
1.4. Kinh nghiệm của các địa phương về xây dựng đạo đức
công vụ cho công chức phường
1.4.1. Kinh nghiệm của các địa phương
1.4.1.1. Kinh nghiệm của Quận Thủ Đức, Tp. Hồ Chí Minh
Các giải pháp được chú trọng thực hiện nhằm xây dựng đạo
đức công vụ cho đội ngũ công chức phường tại Quận Thủ Đức:
9
Thứ nhất, tăng cường giáo dục đạo đức công vụ cho đội ngũ
cán bộ, cơng chức trên cơ sở hình thành cơ quan chuyên trách về đào
tạo, bồi dưỡng đạo đức công vụ và đổi mới phương pháp giáo dục
đạo đức cơng vụ.
Thứ hai, coi trọng phát huy tính tự chủ của đội ngũ công chức
phường và thực hành dân chủ rộng rãi trong cơ quan, đơn vị.
Thứ ba, thực hiện công khai, minh bạch trong hoạt động công
vụ; tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra và giám sát.
Thứ tư, UBND quận và các phường luôn đề cao vai trò nêu
gương của cán bộ lãnh đạo và người đứng đầu.
1.4.1.2. Kinh nghiệm của Quận Sơn Trà, Tp. Đà Nẵng
UBND quận Sơn Trà đã thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để
nâng cao văn hóa cơng vụ cho đội ngũ công chức phường trên địa
bàn quận.
UBND quận luôn chú trọng xây dựng phong cách, tác phong
công tác của người đứng đầu, của cán bộ, đảng viên trong học tập và
làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
UBND quận xây dựng các chuẩn mực đạo đức cụ thể gắn với
thực hiện quy định “10 tiêu chuẩn xây, 5 điều cần chống” và quy
định về tiêu chuẩn văn hóa công sở và đạo đức đối với cán bộ, công
chức.
1.4.2. Một số bài học kinh nghiệm đúc rút
Trên cơ sở cách thức mà quận Thủ Đức và quận Sơn Trà đã
thực hiện trong xây dựng văn hóa cơng vụ cho đội ngũ cơng chức
phường có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm cơ bản sau đây:
Trước hết phải nâng cao nhận thức của CBCC về tầm quan
trọng của văn hóa cơng vụ.Đồng thời nhận thức được trách nhiệm
của mình trong việc thực hiện văn hóa cơng vụ.
10
Việc xây dựng thể chế quy định về văn hóa cơng vụphảiđảm
bảo được hồn thiện, phù hợp với khoa học và thực tiễn của địa
phương.
Các cơ quan nhà nước cần tổ chức tuyên truyền mạnh mẽ, sâu
rộng đến công chức phườngvề văn hóa cơng vụ của cơng chức bằng
nhiều hình thức.
Phải luôn luôn chú trọng hàng đầu và kịp thời chỉ đạo các cơ
quan thanh tra, kiểm tra phối hợp nhịp nhàng nhằm đảm bảo thực
hiện văn hóa cơng vụ.
Tiểu kết Chương 1
Trong chương 1 luận văn đã làm rõ cơ sở lý luận về văn hóa
cơng vụ của cơng chức phường.Trong đó tập trung làm rõ khái niệm,
đặc điểm, vai trị, nhiệm vụ của cơng chức phường. Trong đó chỉ ra
cấu trúc của văn hóa cơng vụ gồm 4 nội dung: Tinh thần, thái độ làm
việc; Giao tiếp, ứng xử; Đạo đức, lối sống; Trang phục. Đồng thời
chương 1 của luận văn cũng đã đi sâu phân tích các yếu tố ảnh
hưởng đến văn hóa cơng vụ của cơng chức phường và chỉ ra các quy
định pháp lý về văn hóa cơng vụ của cơng chức.
11
Chương 2:
THỰC TRẠNG VĂN HĨA CƠNG VỤCÁC PHƯỜNG TẠI
QUẬN 9, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY
2.1. Tổng quan về Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh
2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên
Quận 9 được thành lập trên cơ sở tách ra từ huyện Thủ
Đức cũ. Quận 9 cách trung tâm thành phố khoảng 13 km theo xa lộ
Hà Nội, có vị trí địa lý:
Phía Đơng giáp huyện Long Thành và thành phố Biên Hòa,
tỉnh Đồng Nai, ranh giới tự nhiên là sơng Đồng Nai.Phía Tây giáp
Quận Thủ Đức. Phía Tây Nam giáp Quận 2. Phía Nam giáp
Huyện Nhơn Trạch, Tỉnh Đồng Nai. Phía Bắc giáp Thành phố Dĩ
An, Tỉnh Bình Dương.
Quận 9 được chia thành 13 phường: Hiệp Phú, Long
Bình, Long Phước, Long Thạnh Mỹ, Long Trường, Phú Hữu, Phước
Bình, Phước Long A, Phước Long B, Tân Phú, Tăng Nhơn Phú
A, Tăng Nhơn Phú B, Trường Thạnh.Phường Hiệp Phú là trung tâm
của Quận 9.
2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội
Xuất phát điểm thấp và có nhiều khó khăn thách thức. Quận 9
đã trải qua 22 năm xây dựng và phát triển đã đạt được những thành
tựu nổi bật, làm thay đổi diện mạo của quận vùng ven một cách toàn
diện và sâu sắc.
2.2. Thực trạng văn hóa cơng vụ của cơng chức phường tại
Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh
2.2.1. Về tinh thần, thái độ làm việc
12
Trong thời gian qua, Quận 9 luôn chú trọng xây dựng tinh thần
thái độ làm việc nghiêm túc cho đội ngũ cán bộ cơng chức trên địa
bàn quận nói chung, đặc biệt là đội ngũ công chức phường.
Để tạo cơ sở pháp lý cho việc đảm bảo ý thức thái độ làm việc
của công chức phường, Quận 9 đã chỉ đạo UBND các phường ban
hành các quy chế ứng xử giao tiếp cũng như trách nhiệm thực thi
công vụ của công chức phường. Đến nay các phường tại Quận 9
cũng đã ban hành các quy chế về trách nhiệm công vụ của cán bộ,
cơng chức tại đơn vị mình.
Trong q trình thực thi cơng vụ, đội ngũ cơng chức phường
đều ý thức được trách nhiệm cơng vụ của mình. Lãnh đạo UBND các
phường luôn chú trọng nâng cao nhận thức, ý thức cơng vụ cho đội
ngũ cơng chức phường. Vì vậy đội ngũ cơng chức phường đều có
thái độ nghiêm túc, chuẩn mực với công việc được giao. Công chức
các phường ln có thái độ nghiêm túc với cơng việc ý thức được
trách nhiệm đối với công việc.
2.2.2. Về giao tiếp, ứng xử
Cùng với tinh thần, thái độ làm việc thì giao tiếp, ứng xử cũng
là một nội dung được UBND Quận 9 quan tâm. UBND Quận 9 đã
chỉ đạo UBND phường giám sát, kiểm tra việc thực hiện giao tiếp
ứng xử của đội ngũ công chức phường, đặc biệt là trong quan hệ với
người dân. UBND phường dã tuyên truyền, phổ biến kịp thời và yêu
cầu các công chức phải viết các cam kết hằng năm về việc thực hiện
văn hóa ứng xử giao tiếp của mình, đặc biệt là cam kết thực hiện nội
dung giao tiếp, ứng xử theo Đề án Văn hóa cơng vụ đã được Thủ
tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1847/QĐ-TTg ngày
27/12/2018.
13
Khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ các phường luôn ý thức rõ về
chức trách, bổn phận của bản thân như phải sẵn sàng nhận và nỗ lực
hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được phân công; không kén chọn vị trí
cơng tác, chọn việc dễ, bỏ việc khó. Tâm huyết, tận tụy, gương mẫu
làm tròn chức trách, nhiệm vụ được giao; khơng vướng vào "tư duy
nhiệm kỳ"; Phải có ý thức tổ chức kỷ luật; sử dụng có hiệu quả thời
giờ làm việc; tránh hiện tượng trung bình chủ nghĩa, làm việc qua
loa, đại khái, kém hiệu quả; nghiêm chỉnh chấp hành nội quy, quy
chế của cơ quan, tổ chức; chủ động phối hợp trong thực hiện nhiệm
vụ, công vụ...
Bên cạnh đó, UBND Quận 9 cũng đã có văn bản gửi Chủ tịch
UBND các phường về việc chấn chỉnh thái độ, ứng xử của cán bộ,
công chức trong thi hành cơng vụ. Theo đó, UBND quận u cầu
Chủ tịch UBND các phường tuyên truyền, phổ biến, quán triệt nội
dung của Quyết định số 1847/QĐ-TTg ngày 27/12/2018 của Thủ
tướng Chính phủ về Đề án Văn hóa cơng vụ đến tồn thể cán bộ,
công chức của cơ quan, đơn vị thuộc thẩm quyền quản lý để nâng
cao nhận thức, tinh thần trách nhiệm, thái độ trong thực hiện nhiệm
vụ; tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chuẩn mực về giao
tiếp, ứng xử và đạo đức lối sống.
Đồng thời, tổ chức quán triệt, triển khai quy tắc ứng xử của
cán bộ, công chức làm việc đến từng công chức phường thuộc
phạmvi quản lý. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương, tăng cường kiểm tra,
giám sát; kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm của cá nhân,
tổ chức thuộc thẩm quyền quản lý hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền
xử lý theo quy định. Mặt khác, biểu dương, khen thưởng kịp thời
những cán bộ, cơng chức có thành tích, gương mẫu trong thực hiện
văn hóa cơng vụ.
14
Tuy nhiên trong giao tiếp ứng xử thì một số cơng chức phường
có cách ứng xử chưa phù hợp gây búc xúc cho người dân. Một số
công chức trong ứng xử cịn mang tính cứng nhắc mà chưa thực sự
mềm mỏng, hài hịa. Một số cơng chức trong q trình giao tiếp đã
sử dụng ngôn ngữ không phù hợp. Đã có những trường hợp cơng
chức có thái độ khơng đúng chuẩn mực.
Một bộ phận cơng chức phường có thái độ phục vụ chưa tốt,
thiếu tôn trọng nhân dân trong quan hệ giải quyết thủ tục hành chính,
có biểu hiện hách dịch, nhũng nhiễu, tự đặt ra các loại thủ tục ngồi
quy định khơng cần thiết, để kéo dài chậm giải quyết, gợi ý bồi
dưỡng nhằm trục lợi cá nhân.
2.2.3. Về đạo đức, lối sống
Phẩm chất đạo đức của đội ngũ công chức phường trên địa bàn
Quận 9 không ngừng củng cố và nâng cao. Một trong những đặc
trưng của hoạt động cơng vụ là hoạt động mang tính quyền lực nhà
nước (hoạt động gắn với nhà nước hoặc nhân danh nhà nước) do các
công chức nhà nước tiến hành theo quy định của pháp luật nhằm
thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước, phục vụ lợi ích nhà
nước và xã hội.
Công chức các phường phải không ngừng học tập, tu dưỡng,
rèn luyện về đạo đức, lối sống. Thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí
cơng vơ tư; trung thực, giản dị, thẳng thắn, chân thành; khơng có
biểu hiện cơ hội, sống ích kỷ, ganh ghét, đố kỵ. Cơng chức đã được
tuyên truyền và cam kết thực hiện các nội dung trong Nghị quyết Hội
nghị Trung ương 4 về Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng
hiện nay; Nghị quyết hội nghị lần thứ 4 Ban chấp hành Trung ương
Đảng khóa
về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn,
đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những
15
biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ; Chỉ thị 03CT/TW ngày 14-5-2011 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh việc
học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và triển khai
quán triệt Chỉ thị 05-CT/TW ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trị về
đẩy mạnh học tập tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Định
kỳ cuối năm thì các phường trên địa bàn quận đều có đánh giá việc
thực hiện các nội dung này. Nhìn chung các cơng chức phường đều
cam kết và thực hiện tốt.
UBND các phường cũng quán triệt đội ngũ công chức phường
không được đánh bạc, sa vào các tệ nạn xã hội; không được sử dụng
đồ uống có cồn trong thời gian làm việc và giờ nghỉ trưa; hút thuốc
lá đúng nơi quy định; phải tuân thủ kỷ luật phát ngôn, không sử dụng
mạng xã hội để khai thác, tuyên truyền các thông tin chưa được kiểm
chứng, phiến diện, một chiều ảnh hưởng đến hoạt động công vụ.
Việc thực hiện các nội dung này cũng có cam kết và đánh giá cuối
năm. Theo đánh giá của các phường thì đa phần các cơng chức
phường đều thực hiện tốt các nội dung trên.
Nhìn chung, đội ngũ cơng chức phường trên địa bàn quận có
lập trường tư tưởng, bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức, lối
sống giản dị, gương mẫu, có ý thức tổ chức kỷ luật, ln tu dưỡng,
rèn luyện, trình độ, năng lực được nâng lên, phấn đấu, hoàn thành
nhiệm vụ được giao. Ða số cơng chức các phường có năng lực, phẩm
chất, uy tín.
Tuy nhiên việc đánh giá thực hiện phẩm chất đạo đức của
công chức phường thường chủ yếu dừng lại ở việc đánh giá việc thực
hiện các phong trào, các tiêu chí thiên về định tính mà chưa thực sự
định lượng việc thực hiện các nội dung này. Vì vậy kết quả đánh giá
các nội dung này nhìn chung cịn chưa cụ thể. Đồng thời trong quá
16
trình đánh giá, theo kết quả của phường thì cũng có một bộ phận nhỏ
có đạo đức, lối sống chưa thực sự đúng chuẩn mực, tính gương mẫu
trong thực hiện một số nội dung chưa cao.
2.2.4. Về trang phục
Trong quá trình thực thi cơng vụ thì lãnh đạo UBND các
phường chỉ đạo công chức các phường đảm bảo đúng quy định về
trang phục. Lãnh đạo UBND phường thường xuyên kiểm tra và nhắc
nhở các công chức phường thực hiện đúng quy định.
Khi thực hiện nhiệm vụ của công chức, lãnh đạo các phường
yêu cầu các công chức phường phải ăn mặc gọn gàng, lịch sự, đi giày
hoặc dép có quai hậu. Trang phục phải phù hợp với tính chất cơng
việc, đặc thù trang phục của ngành và thuần phong, mỹ tục của dân
tộc. Một số phường cũng đã trang bị đồng phục cho đội ngũ công
chức phường và yêu cầu mặc một số ngày trong tuần.
Các quy chế như trang phục, ngôn ngữ giao tiếp được các
phường đặc biệt chú ý trong quá trình tiếp dân nhằm xây dựng hình
ảnh hưởng công chức phường vừa nghiêm trang vừa thân thiện. Cán
bộ, công chức phải ăn mặc gọn gàng, lịch sự, đi giày hoặc dép có
quai hậu. Trang phục phải phù hợp với tính chất cơng việc, đặc thù
trang phục của ngành và thuần phong, mỹ tục của dân tộc.
Tuy nhiên trong thực tế hiện nay thì một số trường hợp cơng
chức cũng khơng đeo thẻ trong q trình thực thi công vụ cũng như
đeo thẻ không đúng cách như cho vào túi áo, hoặc khi lãnh đạo
phường nhắc nhở mới đeo.Vẫn cịn tình trạng đối phó trong q trình
đeo thẻ cơng chức.
2.3. Đánh giá chung
2.3.1. Ưu điểm
Văn hóa cơng vụ ở tại các phường trên địa bàn Quận 9 đã đạt
17
được nhiều thành tựu đáng kể. Nhận thức của cộng đồng về văn hóa
cơng vụ đã được nâng lên, cụ thể là những thuật ngữ như: khu vực
cơng, hành chính cơng, dịch vụ cơng, tài chính cơng, quản lý cơng,
nhà công vụ, cơ quan công quyền... dần trở nên quen thuộc trong đời
sống xã hội.
Việc thực thi công vụ các phường hướng tới tính minh bạch,
dân chủ, vì lợi ích của con người, vì lợi ích của nhân dân, loại bỏ sự
phiền hà, lãng phí trong hoạt động cơng vụ đã trở thành nhu cầu và
mong muốn của toàn dân và cộng đồng xã hội.
Các ban, đơn vị cấp phường thuộc Quận 9 thực hiện những
quy chế, quy định chung của cơ quan một cách nghiêm túc và đều
xây dựng lề lối làm việc khoa học, nề nếp, tạo dựng mơi trường làm
việc văn minh, duy trì các mối quan hệ, ứng xử tốt đẹp với đồng nghiệp.
2.3.2. Hạn chế
Mặc dù hoạt động công vụ tại các phường đạt được nhiều
thành tựu đáng ghi nhận, song hiện nay vẫn còn khá nhiều vấn đề
khá bức xúc đang đặt ra từ thực trạng văn hóa cơng vụ. Trước hết là
sự yếu kém về trình độ chun mơn nghiệp vụ, sự suy thối biến chất
về đạo đức cơng vụ của một bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức
tại các cơ quan công quyền vẫn chưa được khắc phục triệt để. Mức
độ hài lịng trong các giao dịch cơng của doanh nghiệp và người dân
cịn chưa cao.
Việc thực hiện văn hố cơng vụ của công chức tại các phường
thuộc Quận 9 cũng còn tồn tại một số hạn chế nhất định: còn tồn tại,
hạn chế trong thực hiện văn hóa cơng sở. Ở một số nơi, công tác tiếp
công dân chưa thường xuyên, chưa đi vào thực chất. Một bộ phận
cán bộ công chức mang nặng tư duy cửa quyền, thiếu trách nhiệm
với dân, không nghiêm túc chấp hành nội quy, quy chế, có lời nói,
18
hành xử không chuẩn mực, không tôn trọng cấp trên, thiếu công
bằng với cấp dưới, gây bức xúc trong nhân dân, cộng đồng doanh
nghiệp.
2.3.3. Nguyên nhân
Những hạn chế nêu trên là do nhiều nguyên nhân khác nhau,
trong đó luận văn khái quát một số nguyên nhân cơ bản sau:
Thứ nhất: Nhận thức, ý thức của một số công chức phường
chưa được đảm bảo;
Thứ hai: Hệ thống thể chế quy định về văn hóa cơng vụ cịn
chưa cụ thể rõ ràng;
Thứ ba: Do khối lượng công việc lớn, áp lực công việc nhiều;
Thứ tư: Các điều kiện, chế độ chính sách chưa đảm bảo;
Thứ năm: Công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá chưa tiến
hành thường xuyên;
Thứ sáu: Công tác đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ công chức
phường chưa tiến hành thường xuyên và khoa học.
Tiểu kết Chương 2
Chương 2 của luận văn đã khái quát về Quận 9, Thành phố Hồ
Chí Minh và thực trạng văn hóa cơng vụ của đội ngũ cơng chức
phường. Trong đó đã chỉ rõ những thành tựu cũng như những hạn
chếvề văn hóa cơng vụ của đội ngũ cơng chức phường. Bên cạnh đó
chương 2 của luận văn cũng đã đi sâu phân tích ngun nhân của
những hạn chếvề văn hóa cơng vụ của đội ngũ công chức phường.
Những hạn chế cũng như nguyên nhân hạn chế được đề cập và
phân tích trong chương 2 là cơ sở để tác giả luận văn xây dựng các
giải pháp nâng cao văn hóa cơng vụ của đội ngũ công chức phường
trong chương 3.
19
Chương 3:
PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO VĂN
HỐ CƠNG VỤ CỦA CÔNG CHỨC CÁC PHƯỜNG TẠI
QUẬN 9, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
3.1. Một số định hướng về nâng cao văn hóa cơng vụ của
cơng chức phường tại Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh
Thứ nhất, cần đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức,
tăng cường bồi dưỡng cho cán bộ, cơng chức về văn hóa cơng vụ đối
với các cán bộ cơng chức cơ sở;
Thứ hai, hồn thiện cơ chế tổ chức bộ máy hành chính cấp cơ
sở;
Thứ ba, đấu tranh mạnh mẽ với tình trạng suy thối về tư
tưởng, đạo đức lối sống;
Thứ tư, triển khai đồng bộ các quy định về văn hóa cơng vụ
trong tất cả các ngành và lĩnh vực, các cơ quan hành chính nhà nước
ta;
Thứ năm, xử lý nghiêm minh cá nhân sai phạmtheo quy định
của pháp luật;
Thứ sáu, để xây dựng nền hành chính vì dân phục vụ, mỗi cán
bộ cơng chức cần ra sức học tập tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ
Chí Minh.
3.2. Các giải pháp nâng cao văn hóa công vụ của công chức
phường tại Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh
3.2.1. Nâng cao nhận thức của đội ngũ cơng chức phường
về văn hóa cơng vụ
Để nâng cao đạo đức cơng vụ thì trước hết cần nâng cao nhận
thức của đội ngũ công chức phường. Tiếp tục tuyên truyền, giáo dục,
20
nâng cao nhận thức trong công chức phường về các nội dung của văn
hóa cơng vụ, về thực hiện văn hóa cơng sở, giao tiếp ứng xử nơi
cơng sở.Đẩy mạnh hoạt động tun truyền về xây dựng văn hóa cơng
sở cho công chức. Cán bộ lãnh đạo và người quản lý cần thường
xuyên quan tâm, gương mẫu đi đầu và nghiêm túc trong tổ chức thực
hiện văn hố cơng vụ của các phường mình.
Tiếp tục thực hiện đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục và thực
hiện các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng về nâng cao đạo đức cơng vụ.
3.2.2. Hồn thiện các thể chế, quy định về văn hóa cơng vụ
Để đáp ứng yêu cầu về tăng cường xây dựng đạo đức công vụ
trong bối cảnh mới hiện nay, cần nghiên cứu xây dựng và ban hành
Luật Đạo đức công vụ hay Luật Đạo đức của cơng chức.
Hồn thiện về các quy định như: Văn hóa ứng xử nơi trong cơ
quan, thái độ, tác phong giao tiếp trong từng phòng, ban và các
phòng, ban với nhau; quy định về trang phục, lễ phục, việc thực hiện
đeo thẻ chức danh cán bộ, công chức, quy định về kỷ luật, hội họp,
hội thảo, giữ gìn vệ sinh chung và thực hành tiết kiệm…
Để văn hóa cơng vụ thực sự được thực hiện triệt để hơn đối
với mỗi cơ quan đơn vị, nhất là đối với cấp cơ sởở Quận 9 cần phải
xây dựng cho mình những Quy chế văn hóa cơng sở riêng, phù hợp
với đặc điểm, tình hình của đơn vị mình.
3.2.3. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cơng chức phường
Phịng Nội vụ Quận 9 cần đưa vào kế hoạch bồi dưỡng hằng
năm các lớp về bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về đạo đức công vụ.
Cần ưu tiên các lớp bồi dưỡng này cho cơng chức cấp cơ sở. Phịng
Nội vụ cần thường xuyên xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán
bộ, công chức về giao tiếp, ứng xử cơng vụ. Phịng Nội vụ quận 9
cần mời các chun gia về giảng dạy đạo đức công vụ cho đội ngũ
21
cơng chức phường như GS. Hồng Chí Bảo, các giảng viên của Học
viện Hành chính Quốc gia, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
và các cán bộ cơng chức đã về hưu,...
3.2.4. Đẩy mạnh cải cách hành chính tại các phường
Vì vậy, cải cách hành chính đối với chính quyền cấp xã là vấn
đề cần được quan tâm và chú trọng. Việc triển khai thực hiện phải
đồng bộ trên tất cả 6 nhiệm vụ từ cải cách thể chế; cải cách thủ tục
hành chính; cải cách tổ chức bộ máy; xây dựng và nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, cơng chức; cải cách tài chính cơng và hiện đại
hóa hành chính.
3.2.5. Đảm bảo các điều kiện, phương tiện, môi trường làm
việc cho đội ngũ công chức phường
Về cơ sở vật chất, trước mắt cần tăng cường đầu tư xây dựng,
nâng cấp trụ sở làm việc của UBND phường theo Quyết định của
Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch đầu tư trụ sở cấp
xã bảo đảm yêu cầu cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả
quản lý bộ máy của nhà nước. Cần trang bị các phương tiện như máy
in, máy tính, đầu tư các phần mềm cho cơng chức trong q trình
thực thi công vụ.
Cần cải thiện môi trường làm việc cho đội ngũ công chức
phường. Xây dựng một môi trường làm việc cởi mở thân thiện và
đồn kết.UBND phường phải hình thành được một cơng sở thân
thiện, “lấy sự hài lịng của người dân làm thước đo đánh giá hiệu quả
hoạt động của chính quyền và cơng chức”.
3.2.6. Tăng cường cơng tác kiểm tra cơng vụ và thi đua
khen thưởng
Trên có ở đó, các phường cần thực hiện kiểm tra, thanh tra
cơng vụ và hoạt động cải cách hành chính, xử lý nghiêm những cá
22
nhân, Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực
hiện văn hố cơng vụ trong cơ quan và các đơn vị trực thuộc. Chú
trọng công tác biểu dương, khen thưởng, động viên cán bộ, công
chức thực hiện tốt văn hố cơng vụ. Bổ sung việc thực hiện văn hố
cơng vụ vào tiêu chí bình xét thi đua hằng năm.
ử lý nghiêm các
hành vi vi phạm các quy định về văn hóa cơng vụ. Để thực hiện tốt
cơng tác thanh tra, kiểm tra cơng vụ trên phải có sự lãnh đạo sát sao
của Đảng uỷ, sự kiểm tra giám sát thường xuyên của Hội đồng nhân
dân, các tổ chức đoàn thể và các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là vai trò
của Chủ tịch UBND phường.
3.3. Một số kiến nghị của luận văn
Thứ nhất, đối với Bộ Nội vụ
- Cần sớm triển khai công tác xây dựng và triển khai thực hiện
Đềán Văn hóa cơng vụ đến cấp cơ sở (phường, xã).
- Cần nghiên cứu xây dựng và đưa cụ thể hóa các nội dung của
đạo đức cơng vụ để đưa vào tiêu chí đánh giá, phân loại
Thứ hai, đối với Thành phố Hồ Chí Minh
- Đẩy mạnh việc thực hiện cải cách hành chính ở phường
- Hồn thiện các quy định về đạo đức công vụ cho đội ngũ
công chức
- Đề xuất và triển khai thực hiện cơ chế hỗ trợ cho đội ngũ
công chức phường.
Tiểu kết Chương 3
Trên cơ sở nhìn lại thực trạng văn hóa công vụ của công chức
cấp phường trên địa bàn Quận 9, TPHCM hiện nay, chỉ rõ những
thành tựu, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế, luận văn đi
sâu vào xác định phương hướng và giải pháp để tiếp tục đẩy mạnh
23