ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
Yaolee NAOYENG
QUẢN LÝ CHƯƠNG TRÌNH DẠY HỌC MƠN TIẾNG ANH
CỦA TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM DONG KHAM XANG
NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THÁI NGUYÊN - 2016
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
Yaolee NAOYENG
QUẢN LÝ CHƯƠNG TRÌNH DẠY HỌC MƠN TIẾNG ANH
CỦA TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM DONG KHAM XANG
NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60.14.01.14
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ ÚT SÁU
THÁI NGUYÊN - 2016
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng
dẫn của TS. Nguyễn Thị Út Sáu. Những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận
văn là hoàn toàn trung thực, chưa được sử dụng và cơng bố trong bất cứ cơng
trình nào.
Thái Nguyên, ngày 18 tháng 4 năm 2016
Tác giả
Yaolee NAOYENG
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
i
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, em đã
nhận được rất nhiều sự giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo ở Trường Đại học
Sư phạm - Đại học Thái Nguyên.
Trước hết, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến lãnh đạo Trường Đại
học sư phạm, Khoa Tâm lý - Giáo dục, các nhà khoa học, các thầy giáo, cô
giáo đã giảng dạy và hướng dẫn em nghiên cứu khoa học trong suốt quá trình
học tập.
Xin gửi lời cảm đến Bộ giáo dục và thể thao nước CỘNG HÒA DÂN
CHỦ NHÂN DÂN LÀO và các cơ quan, cá nhân đã giúp đỡ tôi về nguồn tư liệu
phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài.
Đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Thị Út Sáu, người đã trực
tiếp, tận tình hướng dẫn khoa học, giúp đỡ em hoàn thành luận văn này.
Tác giả luận văn xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ tạo điều kiện của Phòng
Đào tạo, bộ phận Sau đại học, cảm ơn các đồng nghiệp đã tận tình giúp đỡ, cung
cấp số liệu, đóng góp ý kiến để việc điều tra nghiên cứu và hoàn thành luận văn
được thuận lợi.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng do hạn chế về năng lực và kinh nghiệm
nghiên cứu nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả xin trân trọng
tiếp thu những ý kiến góp ý chân thành của các nhà khoa học, các thầy giáo, cô
giáo và các đồng nghiệp để tiếp tục hoàn thiện hơn nữa luận văn này.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2016
Tác giả
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
ii
Yaolee NAOYENG
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii
MỤC LỤC .......................................................................................................... iv
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v
DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................. vii
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu................................................................. 2
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 3
8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 4
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHƯƠNG TRÌNH DẠY
HỌC MƠN TIẾNG ANH Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM .................. 5
1.1. Vài nét lịch sử nghiên cứu về quản lý chương trình dạy học môn Tiếng
Anh....................................................................................................................... 5
1.1.1. Ở Việt Nam ................................................................................................ 5
1.1.2. Ở Lào ......................................................................................................... 7
1.2. Một số khái niệm cơ bản .............................................................................. 8
1.2.1. Quản lý....................................................................................................... 8
1.2.2. Quản lý giáo dục (QLGD) ......................................................................... 9
1.2.3. Quản lý nhà trường .................................................................................. 10
1.2.4. Chương trình dạy học mơn Tiếng Anh .................................................... 11
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
iv
1.3. Một số vấn đề cơ bản về quản lý dạy học môn Tiếng Anh ở trường CĐSP...... 19
1.3.1. Một số đặc điểm của chương trình dạy học mơn Tiếng Anh ở trường
CĐSP ................................................................................................................. 19
1.3.2. Những quy định của Bộ Giáo dục và Thể thao Lào về chương trình
dạy học môn Tiếng Anh ở trường CĐSP .......................................................... 20
1.3.3. Nội dung quản lý dạy học môn Tiếng Anh ở trường CĐSP ................... 20
1.3.4. Nội dung quản lý chương trình dạy học môn Tiếng Anh ở trường
CĐSP ................................................................................................................. 21
1.3.5. Quản lý cơ sở vật chất - thiết bị dạy học phục vụ thực hiện chương
trình dạy học mơn Tiếng Anh ............................................................................ 25
1.3.6. Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá ..................................................... 27
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý thực hiện chương trình dạy học
mơn Tiếng Anh .................................................................................................. 28
1.4.1. Yếu tố chủ quan ....................................................................................... 28
1.4.2. Yếu tố khách quan ................................................................................... 28
Chương 2: THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ CHƯƠNG TRÌNH DẠY
HỌC MƠN TIẾNG ANH Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM DONG
KHAM XANG NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO .............. 31
2.1. Vài nét khái quát về trường Cao đẳng Sư phạm Dong Kham Xang
nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào .............................................................. 31
2.1.1. Mục tiêu khảo sát ..................................................................................... 32
2.1.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 33
2.1.3. Khách thể khảo sát ................................................................................... 33
2.1.4. Phương pháp khảo sát .............................................................................. 33
2.2. Thực trạng dạy học môn Tiếng Anh ở trường CĐSP Dong Kham Xang ....... 36
2.2.1. Thực trạng việc thực hiện chương trình dạy học môn Tiếng Anh ở
Trường CĐSP Dong Kham Xang ...................................................................... 36
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
v
2.2.2. Thực trạng mục tiêu chương trình dạy học mơn Tiếng Anh ở Trường
CĐSP Dong Kham Xang ................................................................................... 38
2.2.3. Thực trạng nội dung chương trình dạy học mơn Tiếng Anh ở Trường
CĐSP Dong Kham Xang ................................................................................... 40
2.2.4. Thực trạng hoạt động dạy môn Tiếng Anh của trường CĐSP Dong
Kham Xang ........................................................................................................ 42
2.2.5. Thực trạng hoạt động học môn Tiếng Anh của sinh viên Trường
Cao đẳng sư phạm Dong Kham Xang ............................................................... 46
2.3. Thực trạng quản lý thực hiện chương trình dạy học môn Tiếng Anh ở
Trường Cao đẳng sư phạm Dong Kham Xang nước Cộng hòa dân chủ
nhân dân Lào...................................................................................................... 52
2.3.1. Thực trạng về việc lập kế hoạch việc thực hiện chương trình ................ 52
2.3.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch thực hiện chương trình dạy
học mơn Tiếng Anh ở Trường Cao đẳng sư phạm Dong Kham Xang nước
Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào ....................................................................... 54
2.3.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện chương trình dạy học mơn Tiếng Anh
ở Trường Cao đẳng sư phạm Dong Kham Xang nước Cộng hòa dân chủ
nhân dân Lào...................................................................................................... 56
2.3.4. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện chương
tình dạy học mơn Tiếng Anh ở Trường Cao đẳng sư phạm Dong Kham
Xang nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào..................................................... 62
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CHƯƠNG TRÌNH DẠY HỌC
MÔN TIẾNG ANH Ở TRƯỜNG CĐSP DONG KHAM XANG
NƯỚC CỘNG HÀO DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO .................................... 65
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp .............................................................. 65
3.1.1. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................ 65
3.1.2. Đảm bảo tính khả thi ............................................................................... 65
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
vi
3.1.3. Đảm bảo tính đồng bộ ............................................................................. 65
3.1.4. Đảm bảo tính hiệu quả ............................................................................. 66
3.2. Các biện pháp đề xuất................................................................................. 66
3.2.1. Chỉ đạo đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học mơn Tiếng
Anh theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của sinh viên. ..................... 66
3.2.2. Chỉ đạo tổ chuyên môn và giảng viên phát triển chương trình dạy
học mơn Tiếng Anh ở Trường Cao đẳng Sư phạm Dong Kham Xang theo
hướng tiếp cận năng lực thực hiện của sinh viên .............................................. 70
3.2.3. Phát triển nghề nghiệp liên tục cho giáo viên dạy môn Tiếng Anh ở
Trường Cao đẳng Sư phạm Dong Kham Xang ................................................. 73
3.2.4. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học môn Tiếng Anh ........ 76
3.2.5. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học hiện đại
cho dạy học ........................................................................................................ 79
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ...... 82
3.3.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 82
3.3.2. Đối tượng khảo nghiệm ........................................................................... 82
3.3.3. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 82
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 88
1. Kết luận .......................................................................................................... 88
2. Khuyến nghị................................................................................................... 90
2.1. Đối với Bộ giáo dục và thể thao ................................................................. 90
2.2. Đổi với trường CĐSP Dong Kham Xang ................................................... 91
2.3. Đối với giảng viên giảng dạy môn Tiếng Anh .......................................... 91
2.3. Đối với sinh viên ........................................................................................ 92
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 93
PHỤ LỤC
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CĐSP
:
Cao đẳng sư phạm
CHDCND
:
Cộng hòa dân chủ nhân dân
CSVC - TBDH
:
Cơ sở vật chất - thiết bị dạy học
GD - ĐT
:
Giáo dục - Đào tạo
GV
:
Giáo viên
QL
:
Quản lý
QLGD
:
Quản lý giáo dục
SV
:
Sinh viên
TCCN
:
Trung cấp chuyên nghiệp
XHCN
:
Xã hội chủ nghĩa
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
iv
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Thực trạng mục tiêu chương trình dạy học mơn Tiếng Anh ở
Trường CĐSP Dong Kham Xang........................................................ 38
Bảng 2.2. Thực trạng nội dung chương trình dạy học môn Tiếng Anh ở
Trường CĐSP Dong Kham Xang........................................................ 40
Bảng 2.3: Thực trạng hoạt động dạy môn Tiếng Anh của trường CĐSP
Dong Kham Xang ................................................................................ 42
Bảng 2.4: Kết quả đánh giá thực trạng hoạt động học môn Tiếng Anh của
sinh viên trường Cao đẳng sư phạm Dong Kham Xang ..................... 47
Bảng 2.5: Kết quả học tập môn Tiếng Anh của sinh viên trong hai năm 2013
- 2014 và 2014 - 2015.......................................................................... 49
Bảng 2.6: Kết quả đánh giá thực trạng lập kế hoạch việc thực hiện chương
trình dạy học mơn Tiếng Anh ở Trường Cao đẳng sư phạm Dong
Kham Xang .......................................................................................... 52
Bảng 2.7: Kết quả đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên về thực trạng
tổ chức thực hiện kế hoạch thực hiện chương trình dạy học mơn
Tiếng Anh ở Trường Cao đẳng sư phạm Dong Kham Xang nước
Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào ......................................................... 54
Bảng 2.8: Thực trạng công tác chỉ đạo hoạt động dạy môn Tiếng Anh ở
Trường Cao đẳng sư phạm Dong Kham Xang nước Cộng hòa dân
chủ nhân dân Lào ................................................................................ 57
Bảng 2.9: Thực trạng công tác chỉ đạo hoạt động học tập môn Tiếng Anh
của sinh viên trường CĐSP Dong Kham Xang................................... 58
Bảng 2.10: Thực trạng công tác chỉ đạo hoạt động đánh giá kết quả học tập
môn Tiếng Anh của sinh viên trường Cao đẳng sư phạm Dong Kham
Xang ..................................................................................................... 61
Bảng 3.1. Đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên về tính cần thiết của
các biện pháp đã đề xuất...................................................................... 83
Bảng 3.2. Đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên về tính khả thi của các
biện pháp đã đề xuất ............................................................................ 85
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
v
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
vi
DANH MỤC CÁC HÌNH
Biểu đồ 3.1. Đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên về tính cần thiết
của các biện pháp đã đề xuất ......................................................... 84
Biểu đồ 3.2. Đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên về tính khả thi của
các biện pháp đã đề xuất ............................................................... 86
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
vii
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong thời đại ngày nay xu thế phát triển kinh tế thế giới, nhu cầu hội nhập
và phát triển là một nhu cầu tất yếu. Không chỉ ở nước CHDCND Lào mà tất cả
các quốc gia trên thế giới đều nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục trong
phát triển kinh tế đất nước. Chất lượng và hiệu quả hoạt động dạy học là một
thành tố quan trọng cấu thành chất lượng và hiệu quả của giáo dục. Tuy nhiên,
qua các báo cáo thực tế về chất lượng giáo dục và đào tạo của nước CHDCND
Lào cho thấy: Nhìn chung, chất lượng và hiệu quả giáo dục nhìn chung cịn thấp
so với u cầu phát triển của đất nước và so với trình độ tiên tiến của các nước
trong khu vực. Để khắc phục thực trạng chất lượng giáo dục nói trên cần có sự
nghiên cứu sâu sắc về các biện pháp quản lý chương trình dạy học của các trường
cao đẳng, đại học nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động dạy học trong nhà trường.
Chương trình dạy học đóng một vai trị vô cùng quan trọng trong công
việc đảm bảo chất lượng đào tạo ở mọi cấp học, ngành học. Bất kỳ một chương
trình đào tạo nào cũng phải đảm bảo thực hiện được mục tiêu đào tạo phù hợp
với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, yêu cầu một chương trình đào tạo
mới phù hợp với sự phát triển của thực tế xã hội, một chương trình đào tạo mới
tăng tính chun sâu về mơn học và một chương trình đào tạo mới đảm bảo sự
cân đối giữa lý thuyết với thực nghiệm và gắn với thực tế xã hội nước CHDCND
Lào là vô cùng cần thiết.
Chương trình dạy học mơn học là thành phần cốt lõi của chương trình giáo
dục đại học, là một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp và quyết định đến chất
lượng đào tạo của ngành học, của khóa học. Quản lý chương trình dạy học mơn
học từ khâu tổ chức, thực thi đến đánh giá luôn được coi là hoạt động quan trọng
góp phần đảm bảo nâng cao chất lượng đào tạo của cơ sở giáo dục đại học. Tuy
nhiên, trong các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng ở nước CHDCND Lào hiện nay
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
1
mới chỉ chú trọng đến xây dựng chương trình đào tạo cịn vấn đề quản lý chương
trình dạy học mơn học đặc biệt là môn Tiếng Anh chưa thực sự được chú trọng,
chưa được quan tâm đúng mức và thậm chí cịn lỏng lẻo.
Quản lý chương trình dạy học mơn Tiếng Anh nếu bao quát tất cả các khâu
từ xây dựng, thực thi chuyển tải nội dung môn học, giám sát đánh giá, ln có ý
thức cải tiến chương trình xuất phát từ quyền lợi người học và tập trung đáp ứng
nhu cầu người học, nhu cầu mong đợi của xã hội thì nhất định sẽ đảm bảo chất
lượng dạy học mơn học nói riêng và chất lượng đào tạo nói chung.
Tuy nhiên trên thực tế, hoạt động quản lý chương trình dạy học mơn Tiếng
Anh của Trường Cao đẳng Sư phạm Dong Kham Xang nước Cộng hòa dân chủ
nhân dân Lào vẫn chưa bao quát, toàn diện và chưa thực sự hiệu quả. Chính vì
vậy, rất cần có nghiên cứu chính thức về vấn đề này. Chính vì vậy, chúng tơi
chọn đề tài nghiên cứu: "Quản lý chương trình dạy học môn Tiếng Anh của
Trường Cao đẳng Sư phạm Dong Kham Xang nước Cộng hòa dân chủ nhân
dân Lào".
2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất biện pháp quản lý chương trình dạy học mơn Tiếng Anh có hiệu
quả nhằm nâng cao chất lượng dạy học mơn học từ đó nâng cao chất lượng đào
tạo của nhà trường.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.
3.1. Khách thể nghiên cứu.
Quản lý chương trình dạy học mơn Tiếng Anh ở trường Cao đẳng Dong
Kham Xang nước dân chủ nhân dân Lào.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý chương trình dạy học mơn Tiếng Anh ở trường Cao
đẳng Dong Kham Xang nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.
4. Giả thuyết khoa học
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
2
Trong xu thế hội nhập quốc tế, những năm gần đây Trường Cao đẳng sư
phạm Dong Kham Xang nước CHDCND Lào đã chú trọng đến quản lý chương
trình dạy học môn Tiếng Anh, tuy nhiên công tác quản lý môn học này còn một
số hạn chế. Nếu đề xuất được một số biện pháp chương trình dạy học mơn Tiếng
Anh phù hợp và có hiệu quả sẽ nâng cao chất lượng mơn học từ đó nâng cao chất
lượng đào tạo.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý chương trình dạy học mơn Tiếng Anh ở
trường cao đẳng sư phạm
- Đánh giá thực trạng công tác quản lý chương trình dạy học mơn Tiếng
Anh ở trường Cao đẳng Sư phạm Dong Kham Xang nước Cộng hòa dân chủ
nhân dân Lào.
- Đề xuất các biện pháp quản lý chương trình mơn Tiếng Anh ở trường
Cao đẳng Sư phạm Dong Kham Xang nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.
6. Phạm vi nghiên cứu
Quản lý chương trình dạy học môn Tiếng Anh nước bao gồm các nội dung
sau: Quản lý xây dựng chương trình mơn học; quản lý hoạt động triển khai
chương trình mơn học; quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá việc thực hiện
chương trình môn học. Nhưng trong khuôn khổ đề tài này, chúng tơi tập trung
nghiên cứu quản lý thực hiện chương trình dạy học môn Tiếng Anh ở trường Cao
đẳng Sư phạm Dong Kham Xang nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Trong nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết, chúng tơi đã sử dụng các
phương pháp: Phân tích tài liệu; tổng hợp, khái quát hóa, hệ thống hóa khoa học;
tổng kết kinh nghiệm trong nước và nước ngoài về quản lý chương trình dạy học
mơn Tiếng Anh ở Trường Cao đẳng sư phạm; nghiên cứu tài liệu liên quản đến
quản lý chương trình dạy học mơn Tiếng Anh ở Trường Cao đẳng sư phạm.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
3
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Chúng tôi xây dựng 02 bảng hỏi
(01 bảng hỏi dành cho cán bộ quản lý; 01 bảng hỏi dành cho giảng viên) để tìm
hiểu thực trạng thực hiện chương trình dạy học mơn Tiếng Anh và thực trạng
quản lý việc thực hiện chương trình mơn Tiếng Anh ở trường Cao đẳng Sư phạm
Dong Kham Xang nước cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.
- Phương pháp quan sát: Chúng tôi quan sát giờ dạy môn Tiếng Anh của
giảng viên và một số hoạt động quản lý chương trình dạy học mơn Tiếng Anh
của cán bộ quản lý.
- Phương pháp phỏng vấn sâu: Phỏng vấn cán bộ quản lý và giảng viên để
tìm hiểu các khó khăn của giảng viên và cán bộ quản lý
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: Nghiên cứu chương trình
dạy học môn Tiếng Anh và văn bản liên quan đến hoạt động quản lý chương
trình dạy học mơn Tiếng Anh của nhà trường.
7.3. Phương pháp thống kê tốn học
Chúng tơi sử dụng một số phần mềm thống kê toán học để xử lý kết quả
thu được từ phương pháp điều tra bằng bảng hỏi.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục các tài liệu tham
khảo, phụ lục, nội dung chính của luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý chương trình dạy học mơn Tiếng Anh.
Chương 2: Thực trạng quản lý chương trình dạy học môn Tiếng Anh ở
trường CĐSP Dong Kham Xang nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào.
Chương 3: Biện pháp quản lý chương trình dạy học mơn Tiếng Anh ở
trường CĐSP Dong Kham Xang nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
4
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHƯƠNG TRÌNH DẠY HỌC
MÔN TIẾNG ANH Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM
1.1. Vài nét lịch sử nghiên cứu về quản lý chương trình dạy học mơn
Tiếng Anh
1.1.1. Ở Việt Nam
Ngồi các văn bản hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo về đào tạo hệ
đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp, đã xuất hiện một số cơng trình, luận
văn thạc sĩ nghiên cứu về quản lý hoạt động đào tạo ở các trường đại học, cao
đẳng, trung cấp chuyên nghiệp.
Về quản lý chương trình đào tạo, quản lý chương trình dạy học có các cơng
trình tiêu biểu sau:
Tác giả Ngơ Thị Huệ (2007) nghiên cứu các biện pháp quản lý q trình
đào tạo hệ TCCN ở trường Trung cấp Chính trị tỉnh Bắc Giang [13].
Nguyễn Thị Thu Hiền (2007) nghiên cứu các biện pháp quản lý quá trình
đào tạo hệ TCCN tại Trung tâm Đào tạo Bồi dưỡng cán bộ thuộc trường Đại học
Hải Phòng [11].
Nguyễn Ngọc Hiếu (2010) nghiên cứu biện pháp quản lý đào tạo nghề ở
trường trung cấp ng bí Quảng Ninh [12].
Trần Hữu San (2011) nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động đào tạo ở
trường Trung cấp Văn hoá Nghệ thuật và Du lịch Lào Cai [22].
Bên cạnh các bài viết, cơng trình nghiên cứu về hoạt động đào tạo, ở Việt
Nam có nhiều nghiên cứu, bài viết về chương trình đào tạo, như:
Năm 2013, tác giả Đặng Văn Tám trường Đại học cảnh sát nhân dân đã
đưa ra một tham luận về “Một số vấn đề về chương trình giáo dục và phát triển
chương trình giáo dục bậc đại học”. Trong tham luận này, tác giả đề cập đến
các cách tiếp cận chương trình đào tạo, quy trình phát triển chương trình đào
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
5
tạo.
Năm 2012, tác giả Phạm Văn Nam, Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí
Minh có bài viết “Phát triển chương trình đào tạo nhằm nâng cao chất lượng đào
tạo đại học ở Việt Nam”. Bài viết tiếp cận lý thuyết về phát triển chương trình
đào tạo đại học hiện đại; phân tích các xu thế trên thế giới trong việc nâng cao
chất lượng đào tạo đại học đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế tri thức; cách tiếp
cận xây dựng và phát triển chương trình đào tạo; đánh giá khái quát những tồn
tại trong việc xây dựng chương trình đào tạo ở các trường đại học nước ta hiện
nay [19].
Tác giả Trần Khánh Đức, Đại học quốc gia Hà Nội có bài “Phát triển
chương trình đào tạo”. Bài viết đã đề cập đến khái niệm và cách tiếp cận xây
dựng chương trình đào tạo; mục tiêu và hệ mục tiêu giáo dục; phân loại chương
trình giáo dục; quy trình phát triển chương trình đào tạo; một số vấn đề phát triển
chương trình nghề nghiệp và một số vấn đề phát triển chương trình, giáo trình,
sách giáo khoa.
Về quản lý chương trình dạy học mơn Tiếng Anh có các cơng trình tiêu
biểu sau:
Luận văn thạc sĩ: “Những biện pháp quản lý chương trình dạy học mơn
Tiếng Anh ở trường Đại học điện lực” của tác giả Trần Thị Bích Hải đã đề cập
đến thực trạng công tác quản lý chương trình dạy học mơn Tiếng Anh ở trường
Đại học Điện lực, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng
chương trình.
Trong cơng trình “Giảng dạy Tiếng Anh tại trường Đại học Kiến trúc Hà
Nội” tác giả Nguyễn Thị Ánh Tuyết đã khái quát về những khó khăn và tồn tại
trong giảng dạy Tiếng Anh cùng những nguyên nhân dẫn đến tồn tại đó như trình
độ của giảng viên và cơ hội học tập, giao tiếp của giáo viên.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
6
Trong đề tài luân văn “Biện pháp quản lý chương trình dạy học Tiếng Anh
tại trường Trung học nghiệp vụ quản lý lương thực - thực phẩm Đồ Sơn -Thành
phố Hải Phòng”, tác giả Phạm Thị Thanh Thủy đã chỉ ra thực trạng chương trình
dạy học mơn Tiếng Anh và thực trạng các biện pháp quản lý chương trình dạy
học mơn Tiếng Anh của nhà trường.
Gần đây có tác giả Trịnh Thanh Điệp nghiên cứu quản lý hoạt động dạy
học môn Tiếng Anh ở trường CĐCN Thái Nguyên.
Như vậy, những cơng trình ở Việt Nam tập trung nghiên cứu quản lý
chương trình đào tạo, nghiên cứu chương trình dạy học mơn Tiếng Anh là khá
phong phú.
1.1.2. Ở Lào
Tiếng Anh đóng một vai trò hết sức quan trọng trong bối cảnh hiện nay
khi Lào đang hội nhập vào khu vực và thế giới. Trong q trình hịa nhập này,
thơng thạo ngoại ngữ là điều kiện quyết định. Tiếng Anh là ngoại ngữ thông dụng
nhất, đây là môn học giúp học sinh mở rộng và cập nhật kiến thức khoa học, tiếp
cận cơng nghệ thơng tin nhanh nhất. Chính vì vậy mà trọng tâm trong đào tạo
của các nhà trường Đại học, Cao đẳng và TCCN hiện nay là phải cải tiến chương
trình dạy và học mơn Tiếng Anh như thế nào để thực sự có hiệu quả. Để thực
hiện được điều đó thì vai trị của quản lý là chủ đạo và quyết định. Mỗi mơn học
có những nét đặc thù riêng địi hỏi nhà quản lý cần có những hiểu biết về mơn
học mới có các biện pháp quản lý chương trình mơn học đó một cách có hiệu
quả. Đã có nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu việc giảng dạy ngoại ngữ ở trường
Đại học, Cao đẳng và vấn đề quản lý chương trình giảng dạy ngoại ngữ cũng
được đề cập.
Tuy nhiên, ở Lào hiện nay, lĩnh vực quản lý giáo dục nói chung, quản lý
chương trình dạy học mơn Tiếng Anh nói riêng ít được quan tâm nghiên cứu.
Việc quản lý chương trình dạy học mơn Tiếng Anh ở trường CĐSP Dong
Kham Xang nước CHDCND Lào vẫn còn hạn chế. Kết quả học tập của sinh viên
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
7
chưa cao. Vì vậy, để nâng cao kết quả học tập mơn Tiếng Anh cần nghiên cứu
tìm kiếm những biện pháp quản lý tốt chương trình giảng dạy và học tập môn
Tiếng Anh của nhà trường để nâng cao chất lượng dạy học đáp ứng nhu cầu xã
hội trong giai đoan mới.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
C.Mác đã chỉ rõ: “Bất cứ lao động xã hội của một cộng đồng nào, được
tiến hành trên quy mô lớn, cũng cần có sự quản lý, nó làm hài hịa mối quan hệ
giữa các công việc riêng rẽ và thực hiện những chức năng chung nhất, xuất phát
từ sự vận động của toàn bộ cơ cấu lao động, khác với sự vận động của từng bộ
phận riêng lẻ. Một nghệ sĩ chơi đàn chỉ phải điều khiển chính mình, nhưng một
dàn nhạc thì cần phải có nhạc trưởng”[ 4, tr.342].
Có thể nói rằng: Quản lý là một hiện tượng xã hội, là yếu tố cấu thành của
sự tồn tại và phát triển của lồi người. Quản lý là thuộc tính bất biến nội tại của
mọi quá trình lao động xã hội.
Theo tác giả Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc: “Quản lý là tác động
có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý trong một
tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức.” [5,
tr. 9]
Như vậy, khái niệm quản lý được các nhà nghiên cứu định nghĩa đều thống
nhất ở bản chất của hoạt động quản lý: Đó là coi quản lý là hoạt động có tổ chức,
có mục đích nhằm đạt tới mục tiêu xác định. Lao động quản lý là điều kiện quan
trọng để làm cho xã hội loài người tồn tại, vận hành và phát triển. Trong quản lý
bao giờ cũng có chủ thể quản lý và khách thể quản lý, chúng quan hệ với nhau
bằng những tác động quản lý, trong đó chủ thể quản lý là tác nhân tạo ra tác động
(cá nhân hoặc tổ chức có nhiệm vụ quản lý, điều khiển hoạt động), đối tượng quản
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
8
lý là bộ phận chịu sự tác động của quản lý (khách thể của quản lý). Từ những phân
tích trên, có thể đưa ra khái niệm về quản lý như sau:
“Quản lý là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý
thông qua việc lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra các hoạt động của hệ
thống nhằm đạt được mục tiêu đã định phù hợp với quy luật khách quan”.
1.2.2. Quản lý giáo dục (QLGD)
Theo tác giả Trần Kiểm: “QLGD là hoạt động tự giác của chủ thể quản lý
nhằm huy động tổ chức điều phối, điều chỉnh, giám sát… một cách có hiệu quả
nguồn lực giáo dục (nhân lực, tài lực, vật lực) phục vụ cho mục tiêu phát triển
giáo dục, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội” [16, tr.37].
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý giáo dục là hệ thống những
tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý, làm cho hệ
thống vận hành theo đường lối, nguyên lý của Đảng, thực hiện được các tính chất
của nhà trường XHCN Việt Nam mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy học, giáo
dục thế hệ trẻ, đưa thế hệ giáo dục đến mục tiêu dự kiến lên trạng thái mới về
chất” [20, tr.12].
Từ những khái niệm trên có thể hiểu quản lý giáo dục như sau:
QLGD là q trình tác động có định hướng của nhà quản lý giáo dục trong
việc vận dụng nguyên lý, phương pháp chung nhất của khoa học nhằm đạt được
những mục tiêu đề ra. Những tác động đó thực chất là những tác động khoa học
đến nhà trường, làm cho nhà trường tổ chức một cách khoa học có kế hoạch, quá
trình dạy và học theo mục tiêu đào tạo.
Như vậy ta hiểu rằng: QLGD là hệ thống những tác động có mục đích, có
kế hoạch của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý trong lĩnh vực giáo dục nhằm
đạt mục tiêu giáo dục đề ra, hợp với quy luật phát triển xã hội.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
9
1.2.3. Quản lý nhà trường
Theo tác giả Phạm Minh Hạc: “Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối
chính sách của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường
vận hành theo nguyên lý giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo dục, với
thế hệ trẻ và với từng học sinh” [10, tr.61].
Theo tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc: “Quản lý nhà trường là hệ thống những
tác động có hướng đích của chủ thể quản lý đến con người (giáo viên, cán bộ
nhân viên và học sinh) đến các nguồn lực (cơ sở vật chất, tài chính, thơng tin)
hợp quy luật nhằm đạt mục tiêu giáo dục”[17, tr.11].
Bản chất quản lý nhà trường là quản lý hoạt động dạy và học, làm sao đưa
hoạt động đó từ trạng thái này sang trạng thái khác để dần tới mục tiêu giáo dục.
Quản lý nhà trường là một hoạt động thực hiện trên cơ sở những quy luật
chung của quản lý, đồng thời có những nét riêng mang tính đặc thù của giáo dục.
Quản lý nhà trường khác với quản lý xã hội khác, nó được quy định với
bản chất lao động sư phạm của người giáo viên, bản chất của quá trình dạy học
và quá trình giáo dục, trong đó mọi thành viên của nhà trường vừa là chủ thể
sáng tạo chủ động vừa là đối tượng quản lý. Sản phẩm của các hoạt động trong
nhà trường là nhân cách người học sinh được hình thành trong quá trình học tập,
tu dưỡng và rèn luyện, phát triển theo yêu cầu phát triển của xã hội.
Quản lý nhà trường là tồn diện với mục đích là để hình thành nhân cách
học sinh.
Như vậy có thể hiểu: Quản lý nhà trường là một hệ thống những tác động
sư phạm hợp lý và có tính hướng đích của chủ thể quản lý đến tập thể giáo viên,
học sinh và các lực lượng xã hội trong và ngoài nhà trường nhằm làm cho nhà
trường vận hành theo đúng đường lối giáo dục - đào tạo của Đảng, biến đường
lối đó trở thành hiện thực.
Đối tượng của quản lý giáo dục:
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
10
Dưới góc độ giáo dục học, hoạt động dạy học được xem là hoạt động trung
tâm trong bất kỳ một nhà trường nào. Quá trình dạy học của nhà trường là q
trình trong đó diễn ra hai hoạt động cơ bản là dạy và học; người ta gọi đó là hai
mặt của q trình dạy học. Đó là q trình hoạt động của cả thầy lẫn trị nhằm thực
hiện có hiệu quả các nhiệm vụ dạy học đề ra. Đồng thời hai hoạt động này gắn bó
và thống nhất với nhau, phản ánh tính chất hai mặt của q trình dạy học và tạo ra
chất lượng dạy học. Trong khi đó q trình dạy học là q trình bao hàm nhiều
yếu tố như mục tiêu, nội dung, phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức dạy
học, kết quả dạy học... Do vậy quản lý nhà trường chính là quản lý tất cả các mặt,
các yếu tố liên quan đến hoạt động dạy và học, quá trình dạy học mà chủ yếu là
quản lý hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của học sinh nhằm tiến tới
mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo, hoàn thiện và phát triển nhân cách thế hệ trẻ
một cách khoa học, toàn diện và hiệu quả.
1.2.4. Chương trình dạy học mơn Tiếng Anh
1.2.4.1. Chương trình; chương trình dạy học
Ta có thể định nghĩa chương trình theo những cách sau:
Chương trình là: Các mục, các vấn đề, các nhiệm vụ đề ra và được sắp xếp
theo trình tự thực hiện trong một thời gian.
Chương trình là: Nội dung kiến thức về một mơn học ấn định cho từng
lớp, từng cấp, từng năm.
Chương trình như là một phần của khối kiến thức được chuyển hố qua
khâu thiết kế.
Chương trình như là kết quả chắc chắn đạt được của người học vào cuối
khoá học - sản phẩm đào tạo.
Chương trình là một quá trình (Tổ chức thực hiện).
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
11
Chương trình dạy học là một bản kế hoạch, trình bày một cách có hệ thống
tồn bộ hoạt động giảng dạy, học tập trong một cơ sở giáo dục trong một thời
gian xác định, trong đó có mơ tả:
Mục tiêu, chuẩn đầu ra của chương trình mơn học được xác định cụ thể
với chuẩn kiến thức, kĩ năng thái độ mà người học cần đạt được.
Nội dung dạy học với độ rộng và độ sâu tương ứng với chuẩn đầu ra của
môn học được xác định với chuẩn kiến thức, kĩ năng, thái độ.
Hình thức tổ chức dạy - học với các phương pháp, phương tiện, công cụ
dạy học phù hợp
Hình thức, phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục, dạy học (đối
chiếu với chuẩn đầu ra).
1.2.4.2. Chương trình dạy học mơn Tiếng Anh
Trên cơ sở nghiên cứu về chương trình, theo chúng tơi, chương trình dạy
học mơn Tiếng Anh là một bản kế hoạch, trình bày một cách có hệ thống tồn
bộ hoạt động giảng dạy của giảng viên và hoạt động học tập của sinh viên trong
một cơ sở giáo dục trong một thời gian xác định.
Chương trình dạy học mơn Tiếng Anh cho khoa học tự nhiên, khoa học xã
hội, khoa giáo dục mầm non - tiểu học được biên soạn dựa trên phân phối thời
lượng cho mơn ngoại ngữ ở từng khoa có 32 giờ theo quy định trong chương
trình khung của Bộ Giáo dục và Thể thao.
Nội dung chương trình dạy học mơn Tiếng Anh ở trường CĐSP hiện nay
được xây dựng theo quan điểm phát triển 4 kỹ năng là: nghe, đọc, nói và viết.
Các chủ điểm và chủ đề theo quy định trong chương trình khung của Bộ giáo dục
và thể thao bao gồm:
Module 1: Chào hỏi và giới thiệu (What’s your name?)
Module 2: Giới thiệu mình từ đâu tới (I am from Laos)
Module 3: Hỏi tuổi (How old are you?)
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
12