Bài 14. Phản xạ âm - Tiếng vang

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (486.06 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Tiết PPCT: 15
NS: 27 - 11 - 2015
NG: 2 - 12 - 2015

Bài 14 : PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
A. Mục tiêu :

1. Kiến thức:

- Mô tả và giải thích được một số hiện tượng liên quan đến tiếng vang.

- Nhận biết được một số vật phản xạ âm tốt và một số vật phản xạ âm kém (hay hấp
thụ âm tốt).

- Kể tên một số ứng dụng của phản xạ âm.
2. Kĩ năng:

- Rèn khả năng tư duy từ các hiện tượng thực tế, từ các thí nghiệm.

- Phát triển năng lực quan sát, phân tích, tổng hợp, hợp tác nhóm,thuyết trình, tự giải
quyết vấn đề, kĩ năng thực hành.

3. Thái độ: Nghiêm túc trong học tập.
B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:

1. Giáo viên: Chuẩn bị nội dung bài học bằng powerpoint.
2. Học sinh : - Học bài, chuẩn bị bài.

- Đồ dùng trò chơi “điện thoại” .
- Mảnh mút hoặc xốp.

C. Tổ chức hoạt động dạy học 
Hoạt động 1( 7 phút )

1) Ổn định tổ chức: Kiểm diện học sinh
2) Kiểm tra bài cũ :

HS 1: Âm có thể truyền qua được những môi trường nào và âm không thể truyền qua
được môi trường nào ? So sánh vận tốc truyền âm trong chất rắn, chất lỏng, chất khí.
Trả lời:

-Âm có thể truyền được qua mơi trường chất rắn, lỏng, khí và âm khơng truyền được
trong chân khơng

- Vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hơn
trong chất khí.

HS 2: Bài 13.4 Nếu nghe thấy tiếng sét sau 3 giây kể từ khi nhìn thấy chớp, các em
có thể biết được khoảng cách từ mình đến chỗ sét đánh là bao nhiêu khơng cho vận tốc
truyền âm trong khơng khí là 340m/s?

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

t = 3 s
s = ?

Khoảng cách từ mình đến chỗ sét đánh là:
s = v . t = 340 x 3 = 720 m

đ/s: 720 m

 Kiểm tra các nhóm: Bài 13.5: Kiểm tra đồ dùng trò chơi “điện thoại” của các
nhóm.

GV cho HS các nhóm thử và nhận xét kết quả các nhóm.
 3) Bài mới :

Tổ chức tình huống học tập GV chiếu hình ảnh mưa sấm sét

Trong cơn dơng. khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó cịn nghe thấy
tiếng ì ầm kéo dài, gọi là tiếng sấm rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền? Để giải thích được
hiện tượng này ta cùng nghiên cứu tiết 15 bài 14 “ Phản xạ âm - Tiếng vang “

Hoạt động của giáo

viên

Hoạt động của học

sinh

Nội dung cần

đạt

Hình 
thành
và phát
triển 
năng 
lực
 Hoạt động 2 : Tìm hiểu

âm phản xạ và tiếng vang:
( 13 phút )

- Cho HS đọc thông báo
SGK trang 40. Chiếu 14.1

- Âm dội lại khi gặp một
mặt chắn được gọi là gì?
- Ta nghe được tiếng vang
khi nào?

- Yêu cầu thảo luận trả lời
câu C1?

GV: Chiếu h.a hang động
và rừng cần bảo vệ.

Cá nhân HS nghiên cứu
SGK trang 40. Trả lời câu
hỏi của GV.

Âm dội lại khi gặp một mặt
chắn được gọi là âm phản
xạ.

Ta nghe được tiếng vang
khi âm phản xạ đến tai
chậm hơn âm trực tiếp một
khoảng thời gian ít nhất là
1/15 giây

C1: -Ta nghe tiếng vang từ
giếng nước sâu, ở vùng có

núi, phịng rộng...

- Tiếng vang ở vùng có núi.
Vì ta phân biệt được âm
phát ra trực tiếp và âm
truyền đến núi rồi dội trở lại
đến tai ta.

I/ Âm phản xạ –
Tiếng vang :

- Âm dội lại khi
gặp một mặt chắn
được gọi là âm phản
xạ.

- Ta nghe được
tiếng vang khi âm
phản xạ đến tai
chậm hơn âm trực
tiếp một khoảng
thời gian ít nhất là
1/15 giây

NL;
quan
sát,
phân
tích,
tổng

hợp

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

- Cho HS thảo luận nhóm
trả lời câu C2?

- Cho đại diện các nhóm
trình bày.

- u cầu học sinh đọc đề
câu C3?

- GV gợi ý:

- Tổng quãng đường âm
truyền từ người đến tường
rồi phản xạ trở lại liên hệ
như thế nào với vận tốc và
thời gian truyền âm?

Trong công thức trên t = ?
Vì sao?

- Cho HS các nhóm thảo
luận làm bài.

- Yêu cầu đại diện HS lên
trình bài.

- Cho HS nhóm khác
nhận xét. GV chốt kết quả.

- Y/c HS điền vào kết
luận.

- Dựa vào c3 cho HS tìm
cách kiểm tra lớp học ( nhà
mình )

có tiếng vang ?

Cho đại diện HS xác định.
GV chiếu H/a rạp hát.

- HS các nhóm thảo luận cử
đại diện trình bày.

C2: Vì ở ngồi trời ta chỉ
nghe được âm phát ra, cịn
ở trong phịng kín ta nghe
được âm phát ra và âm phản
xạ từ tường cùng một lúc
nên nghe to hơn.

TL C3:

- Tổng quãng đường =
Vận tốc  Thời gian: s = v.t

t = 1/15 giây, vì ta nghe
được tiếng vang

- HS các nhóm thảo luận
làm bài cử đại diện nhóm lên
trình bài.

a/ Trong cả 2 phịng đều có
âm phản xạ.Vì ở trong
phòng nhỏ âm phản xạ từ
tường của phòng và âm nói
ra đến tai em gần như cùng
lúc.

b/ S = v.t

Khoảng cách giữa người
nói và bức tường :

S = v.t = 340 m/s . 1/30s
= 11,3m

- Cá nhân HS điền vào kết
luận: Có tiếng vang khi ta
nghe thấy âm phản xạ cách
âm phát ra một khoảng thời
gian ít nhất là 1/15 giây.

- HS xác định k/c bức
tường so với 11,3m. và kết
luận.

- Khoảng cách
ngắn nhất từ người
nói đến bức tường
để nghe được tiếng
vang là 11,33m

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Tích hợp: Khi thiết kế các
rạp hát, cần có biện pháp để
tạo ra độ vọng hợp lí để
tăng cường âm, nhưng nếu
tiếng vọng kéo dài sẽ làm
âm nghe khơng rõ, gây cảm
giác khó chịu.

Vậy các kĩ sư đãn có biện
pháp nào để giải quyết vấn
đề này? Ta cùng sang phần
II.

Hoạt động 3 : Nghiên
cứu vật phản xạ âm tốt và
vật phản xạ âm kém. :( 10
phút )

- Cho HS đọc mục II tr 41
trong SGK.

- GV chiếu thí nghiệm

h14.2 cho HS quan sát.
- Yêu cầu HS trả lời câu
hỏi:

- Vật như thế nào thì phản
xạ âm tốt?

- Vật như thế nào thì phản
xạ âm kém?

- Em có thể kiểm tra điều
này bằng cách nào? Cho HS
dùng dụng cụ sẵn có để kiểm
tra.

- Cho HS trả lời câu C4?

Hoạt động 4 : Vận dụng

Đọc mục II tr 41 trong
SGK.

- Quan sát thí nghiệm.trả
lới câu hỏi của GV.

- Những vật cứng có bề mặt
nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp
thụ âm kém).

- Những vật mềm, xốp có

bề mặt gồ ghề thì phản xạ
âm kém.

HS thảo luận tìm cách: Có
thể dùng ống bơ để nói vào
và âm phát rakhi ống bơ
khơng có gì và cho vào ống
bơ mảnh mút.

HS trả lời
C4:

+ Vật phản xạ âm tốt :
mặt gương, mặt đá hoa, tấm
kim loại, tường gạch

+ Vật phản xạ âm kém:
miếng xốp, áo len, ghế đệm
mút, cao su xốp.

II/ Vật phản xạ
âm tốt và vật
phản xạ âm kém.
- Các vật
cứng, có bề mặt
nhẵn, phản xạ âm
tốt ( hấp thụ âm
kém)

- Các vật mềm,

có bề mặt gồ ghề
phản xạ âm kém.

III. Vận dụng
Ứng dụng của âm
phản xạ:

- Xác định độ sâu
NL;
quan
sát,
phân
tích,
tổng
hợp

thuyết
trình,
phân
tích,
giải
quyết
vấn đề.
NL hợp
tác
nhóm.

NL;
quan
sát,

phân
tích,
tổng
hợp

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

( 10 phút )

- Gọi lần lượt cá nhân
HS trả lời các câu C5, C6,
C7 trong SGK.

- Chiếu h/a các phịng
nhạc.

Chiếu h/a Tay khum có tác
dụng gì?

Hoạt động 5: ( 5 phút)
4.Củng cố Y/c HS trả lời 
câu 8 giải thích tại sao em
chọn đáp án a?

- Chiếu h/a cây xanh.
Cây xanh có tác dụng gì?

- Tích hợp bảo vệ cây
xanh.

- Yêu cầu HS trả lời
câu mở bài:

- Cá nhân HS tự trả lời
C5, C6, C7

+ C5: làm tường sần sùi ,
treo rèm nhung để hấp thụ
âm tốt hơn nên giảm tiếng
vang Âm nghe được rõ
hơn.

+ C6: để hướng âm
phản xạ từ tay đến tai ta
giúp ta nghe được âm to
hơn.

+ C7: giải thích với
HS tàu phát ra siêu âm và
thu được âm phản xạ của nó
từ đáy biển sau 1 giây. Vậy
âm đi từ mặt nước xuống
đáy biển thời gian 0,5s.
Tính độ sâu của biển (gần
đúng)

v = 1500 m/s ; t = 0,5s ; S =
?

v = S/t => S
= v.t = 1500 m/s . 0,5s =
750m

+ C8: Cho HS thảo
luận chọn câu C8 (a,b,d)

VD: Trồng cây xung
quanh bệnh viện để âm
truyền đến gặp lá cây bị
phản xạ ra nhiều hướng 
âm truyền đến bệnh viện
giảm đi.

HS suy nghĩ trả lời:

- Tiếng sấm rền chính là âm
phản xạ của tiếng sấm khi
gặp các mặt chắn khác nhau
như các đám mây, mặt đất

của biển.

- Thiết kế rạp
hát, phòng hòa nhạc
phù hợp.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

- Trong cơn dơng. khi
có tia chớp thường kèm theo
tiếng sấm. Sau đó cịn nghe

thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi
là tiếng sấm rền. Tại sao lại
có tiếng sấm rền?

- Y/c HS đọc phần có
thể em chưa biết.