Bài giảng môn học Hình học lớp 7 - Tiết 64: Tính chất ba đường cao của tam giác (tiếp)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. CHUYÊN ĐỀ 1. TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ TIẾNG VIỆT A. MỤC ĐÍCH : _ Cñng cè vµ më réng cho HS nh÷ng kiÕn thøc vÒ tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt. _ LuyÖn gi¶i mét sè bµi tËp vÒ tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt. B. NỘI DUNG : I. Lý thuyÕt: => Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để đặt câu. _ §¬n vÞ cÊu t¹o tõ lµ tiÕng. * GV nhÊn m¹nh: _ M« h×nh: ( HS tù vÏ). Định nghĩa trên nêu lên 2 đặc điểm của từ: _ Từ đơn là từ chỉ gồm một tiếng. + Đặc điểm về chức năng: Từ là đơn vị dùng Ví dụ: để đặt câu. «ng , bµ, hoa, bót, s¸ch, + Đặc điểm về cấu trúc: Từ là đơn vị nhỏ nhất. _ Từ phức là từ gồm hai hoặc nhiều tiếng. _ §¬n vÞ cÊu t¹o tõ lµ g×? VÝ dô: _ VÏ m« h×nh cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt? + «ng bµ ( 2 tiÕng) _ Phân biệt từ đơn với từ phức? Cho VD minh + hợp tác xã ( 3 tiếng) ho¹? + khÊp kha khÊp khÓnh ( 4 tiÕng) _ Dựa vào đâu để phân loại như vậy? _ Dựa vào số lượng các tiếng trong từ. _ Phân biệt từ ghép với từ láy? Cho VD minh _ Từ ghép : Là kiểu từ phức trong đó giữa các tiếng có ho¹? quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa. VÝ dô: _ Tõ lµ g×?. hoa hång, «ng néi, hîp t¸c x·,. _ Từ láy: Là kiểu từ phức trong đó giữa các tiếng có quan hÖ víi nhau vÒ ©m. VÝ dô:. đo đỏ, sạch sành sanh, khấp kha khấp khểnh,. 1. §¬n vÞ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt lµ g×? A. TiÕng B. Tõ C. Ng÷ D. C©u 2. Tõ phøc gåm cã bao nhiªu tiÕng? A. Mét B. Hai C. NhiÒu h¬n hai D. Hai hoÆc nhiÒu h¬n hai. 5. Từ nào dưới đây là từ ghép? A. tươi tắn B. lÊp l¸nh C. chim chÝch D. xinh x¾n. TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. II. Bµi tËp: PhÇn BT tr¾c nghiÖm: 1. A - 2. D - 3. A - 4. A 5. C - 6. B. 3. Trong bèn c¸ch chia lo¹i tõ phøc sau ®©y, c¸ch nµo. đúng?. A. Tõ ghÐp vµ tõ l¸y. B. Tõ phøc vµ tõ ghÐp. C. Tõ phøc vµ tõ l¸y. D. Từ phức và từ đơn.. 4. Trong các từ sau, từ nào là từ đơn? A. ¨n B. nhµ cöa C. «ng bµ D. đi đứng 6. Từ nào dưới đây không phải là từ ghép phân loại? A. ¨n c¬m B. ¨n uèng C. ¨n quýt D. ¨n cam - 1Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. PhÇn BT tù luËn: Bµi tËp 1: Bµi tËp 1: Câu trên gồm 8 từ, trong đó: Hãy xác định số lượng tiếng của mỗi từ và _ Tõ chØ cã 1 tiÕng: Em, ®i, xem, t¹i, giÊy. số lượng từ trong câu sau: Em ®i xem v« tuyÕn truyÒn h×nh t¹i c©u _ Tõ gåm 2 tiÕng: Nhµ m¸y. _ Tõ gåm 3 tiÕng: C©u l¹c bé. l¹c bé nhµ m¸y giÊy. _ Tõ gåm 4 tiÕng : V« tuyÕn truyÒn h×nh. * GV hướng dẫn HS: _ Xác định số lượng từ trước. _ Sau đó mới xác định số lượng tiếng của mỗi tõ. Bµi tËp 2: Bµi tËp 2: G¹ch ch©n c¸c tõ l¸y: Gạch chân dưới những từ láy trong các câu sau: a. Xanh xanh b·i mÝa bê d©u a. Xanh xanh b·i mÝa bê d©u. Ng« khoai biªng biÕc §øng bªn nµy s«ng sao nhí tiÕc Sao xãt xa nh­ rông bµn tay ( Hoµng CÇm). b. Lom khom dưới núi tiều vài chú. Lác đác bên sông chợ mấy nhà ( Bµ HuyÖn Thanh Quan). c. Bay vót tËn trêi xanh. ChiÒn chiÖn cao tiÕng hãt TiÕng chim nghe th¸nh thãt Văng vẳng khắp cánh đồng. Ng« khoai biªng biÕc §øng bªn nµy s«ng sao nhí tiÕc Sao xãt xa nh­ rông bµn tay. ( Hoµng CÇm) b. Lom khom dưới núi tiều vài chú. Lác đác bên sông chợ mấy nhà ( Bµ HuyÖn Thanh Quan). c. Bay vót tËn trêi xanh. ChiÒn chiÖn cao tiÕng hãt TiÕng chim nghe th¸nh thãt Văng vẳng khắp cánh đồng. ( TrÇn H÷u Thung) Bµi tËp 3: Bµi tËp 3: Tõ l¸y ®­îc in ®Ëm trong c©u sau miªu t¶ c¸i _ Tõ l¸y ®­îc in ®Ëm trong c©u sau miªu t¶ tiÕng khãc. _ Nh÷ng tõ l¸y cã cïng t¸c dông Êy lµ: nøc në, nghÑn g×? Nghĩ tủi thân, công chúa út ngồi khóc ngào, ti tỉ, rưng rức, tức tưởi, nỉ non, não nùng, thót thÝt. ( Nµng ót lµm b¸nh ãt) H·y t×m nh÷ng tõ l¸y cã cïng t¸c dông Êy. Bµi tËp 4: Bµi tËp 4: C¸c tõ l¸y: Thi t×m nhanh tõ l¸y: a. Tả tiếng cười: a. Tả tiếng cười. Ha h¶, khanh kh¸ch, hi hÝ, h« h«, nh¨n nhë, toe toÐt, b. T¶ tiÕng nãi. khóc khÝch, s»ng sÆc, c. T¶ d¸ng ®iÖu. b. T¶ tiÕng nãi: ( TrÇn H÷u Thung). Khµn khµn, «ng æng, lÌ nhÌ, lÐo nhÐo, oang oang, sang s¶ng, trong trÎo, thá thÎ, trÇm trÇm, c. T¶ d¸ng ®iÖu:. Lừ đừ, lả lướt, nghêng ngang, khệnh khạng, ngật ngưỡng, đủng đỉnh, vênh váo,. Bµi tËp 5: a. Th«ng minh, nhanh nhÑn, ch¨m chØ, cÇn _ Nh÷ng tõ l¸y lµ: nhanh nhÑn , ch¨m chØ, cÇn cï, s¸ng cù, chăm học, kiên nhẫn, sáng láng, gương láng. _ Nh÷ng tõ ghÐp lµ: th«ng minh, ch¨m häc, kiªn nhÉn, mÉu. a. Hãy chỉ ra những từ nào là từ ghép, những từ gương mẫu. Bµi tËp 5: Cho c¸c tõ sau:. TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 2Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. nµo lµ tõ l¸y? b. Những từ ghép và từ láy đó nói lên điều gì ở người học sinh? Bµi tËp 6: H·y kÓ ra: _ 2 tõ l¸y ba t¶ tÝnh chÊt cña sù vËt. _ 2 từ láy tư tả thấi độ, hành động của người. _ 2 tõ l¸y t­ t¶ c¶nh thiªn nhiªn.. b. Những từ đó nói lên sự chăm học và chịu khó của người häc sinh.. Trªn c©y cao, kiÕn suèt ngµy cÆm (1) lµm tæ, tha måi. KiÕn kiÕm måi ¨n h»ng ngµy, l¹i lo cất giữ phòng khi mùa đông tháng giá kh«ng t×m ®­îc thøc (2). Cßn (3) sÇu thÊy kiÕn (4) chØ, (5) v¶ nh­ vËy th× tá vÎ (6) h¹i và coi thường giống kiến chẳng biết đến thú vui ở đời. Ve sầu cứ nhởn (7), ca hát véo (8) suèt c¶ mïa hÌ.. ve ch¨m vÊt thương nh¬ von. Bµi tËp 6: _ 2 tõ l¸y ba t¶ tÝnh chÊt cña sù vËt: xèp xåm xép, s¹ch sµnh sanh. _ 2 từ láy tư tả thấi độ, hành động của người: hớt ha hớt. h¶i, khÊp kha khÊp khÓnh.. _ 2 tõ l¸y t­ t¶ c¶nh thiªn nhiªn: vi va vi vu, trïng trïng ®iÖp ®iÖp. Bµi tËp 7: Bµi tËp 7: Lần lượt điền các từ sau: §iÒn thªm c¸c tiÕng vµo chç trèng trong đoạn văn sau để tạo các từ phức, làm cho câu cụi ¨n v¨n ®­îc râ nghÜa:. Bµi tËp 8:. Khách đến nhà, hỏi em bé: _ Anh em cã ë nhµ kh«ng? (víi nghÜa lµ anh cña em). Em bÐ tr¶ lêi: _ Anh em ®i v¾ng råi ¹. “Anh em” trong 2 câu này là hai từ đơn hay. Bµi tËp 8: _ “Anh em” víi nghÜa lµ “anh cña em” trong 2 c©u ®Çu kh«ng ph¶i lµ tõ phøc mµ lµ mét tæ hîp tõ gåm cã 2 tõ đơn. _ “ Anh em” trong c©u “Chóng t«i coi nhau nh­ anh em” lµ tõ phøc.. lµ mét tõ phøc? Trong c©u “Chóng t«i coi nhau nh­ anh em” thì “anh em” là hai từ đơn hay là một từ phøc?. CHUYÊN ĐỀ 2. TỪ MƯỢN TIẾNG VIỆT A. MỤC ĐÍCH : _ Củng cố và mở rộng cho HS những kiến thức về từ mượn. _ Luyện giải một số bài tập về từ mượn. B. NỘI DUNG : GV gîi më: I. Lý thuyÕt: XÐt vÒ nguån gèc, tiÕng ViÖt cã 2 líp tõ: tõ thuần Việt và từ mượn. * HS tr¶ lêi: * GV hái: _ Tõ thuÇn ViÖt lµ tõ do cha «ng ta s¸ng t¹o ra. _ ThÕ nµo lµ tõ thuÇn ViÖt? _ Từ mượn là từ của ngôn ngữ khác nhập vào nước ta. _ Thế nào là từ mượn? VÝ dô: độc lập, tự do, hạnh phúc (Hán) _ Lấy ví dụ về từ mượn? ti vi, ra- ®i- « (Anh) TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 3Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. ghi đông, pê- đan. (Ph¸p) _ Tiếng Việt chủ yếu mượn của ngôn ngữ nào? _ Trong ngôn ngữ Việt do hoàn cảnh lịch sử nên từ Hán V× sao? Việt chiếm tỉ lệ khá lớn trong hệ thống từ mượn . _ Có 2 cách thức vay mượn: _ Có mấy cách mượn? Kể tên? + Mượn hoàn toàn: Là mượn cả ý nghĩa lẫn dạng âm thanh của từ nước ngoài (có thể thay đổi âm thanh chút ít cho phï hîp víi ©m thanh cña tiÕng ViÖt). VÝ dô: xµ phßng, mÝt tinh, b«n- sª- vÝch, _ Cách viết từ mượn: + Từ mượn được Việt hoá cao: Viết như từ thuần Việt. VÝ dô: mÝt tinh, x« viÕt, _ Nêu cách viết từ mượn? + Từ mượn chưa được Việt hoá hoàn toàn: Khi viết dùng gạch ngang để nối các tiếng với nhau. VÝ dô: ra- ®i- «, in- t¬- nÐt, _ Có nên lạm dụng từ mượn không? _ Không nên lạm dụng từ mượn. 1. Lí do quan trọng nhất của việc vay mượn tõ trong tiÕng ViÖt? A. TiÕng ViÖt ch­a cã tõ biÓu thÞ, hoÆc biÓu thÞ kh«ng chÝnh x¸c. B. Do có một thời gian dài bị nước ngoài đô hộ, ¸p bøc. C. Tiếng Việt cần có sự vay mượn để đổi mới vµ ph¸t triÓn. D. Nh»m lµm phong phó vèn tõ tiÕng ViÖt 2. Bộ phận từ mượn nào sau đây tiếng Việt ít vay mượn nhất? A. Từ mượn tiếng Hán. B. Từ mượn tiếng Anh. C. Từ mượn tiếng Nhật. D. Từ mượn tiếng Pháp.. Bµi tËp 1: KÓ 10 tõ H¸n ViÖt mµ em biÕt. Thö gi¶i nghÜa những từ đó?. TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. II. Bµi tËp: PhÇn bµi tËp tr¾c nghiÖm: 1. A - 2. C - 3. B - 4. B - 5. D 3. Bộ phận từ mượn quan trọng nhất trong tiếng Việt lµ g×? A. TiÕng H¸n. B. TiÕng Ph¸p. C. TiÕng Anh. D. TiÕng Nga. 4. Trong các từ sau, từ nào là từ mượn? A. D«ng b·o. B. Thuû Tinh. C. Cuån cuén. D. Biển nước. 5. Trong c¸c tõ sau, tõ nµo kh«ng ph¶i lµ tõ H¸n ViÖt? A. S¬n hµ. B. Tæ quèc. C. Phô huynh. D. Pa- ra- b«n. PhÇn bµi tËp tù luËn: Bµi tËp 1: _ giang s¬n: s«ng nói. _ phi c¬: m¸y bay. _ cøu ho¶: ch÷a ch¸y. _ mïi soa: kh¨n tay. _ h¶i cÈu: chã biÓn. _ bÊt tö: kh«ng chÕt. _ quốc kì: cờ của nước. _ cường quốc: nước mạnh. _ ngư nghiệp: nghề đánh cá. - 4Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. _ nhân loại: loài người. Bµi tËp 2: Viện Khoa học Việt Nam đã xúc tiến a. Những từ Hán Việt trong câu đó là:. Bµi tËp 2: §äc kÜ c©u sau ®©y:. chương trình điều tra, nghiên cứu về điều Viện, Khoa học, Việt Nam, xúc tiến, chương trình, kiÖn tù nhiªn vïng T©y Nguyªn, mµ träng ®iÒu tra, nghiªn cøu, ®iÒu kiÖn, tù nhiªn, tµi nguyªn, tâm là tài nguyên nước, khí hậu, đất, sinh thiên nhiên, Tây Nguyên, trọng tâm, tài nguyên, khí hËu, sinh vËt, kho¸ng s¶n. vËt vµ kho¸ng s¶n. b. Từ Hán Việt chiếm số lượng lớn trong kho từ tiếng ViÖt.. a. Gạch dưới những từ còn rõ là từ Hán Việt? b. Em cã nhËn xÐt g× vÒ tÇm quan träng cña tõ H¸n ViÖt trong tiÕng nãi cña chóng ta? Bµi tËp 3: S¾p xÕp c¸c cÆp tõ sau ®©y thµnh cÆp tõ đồng nghĩa và gạch dưới các từ mượn:. Bµi tËp 3: Các cặp từ đồng nghĩa là: m× chÝnh - bét ngät địa cầu - trái đất hi väng - mong muèn cattut - vỏ đạn pian« - dương cầm nç lùc - cè g¾ng hoàng đế – vua ®a sè – số đông xi r« - nước ngọt chuyªn cÇn – siªng n¨ng Bµi tËp 4: Một số từ mượn làm tên gọi các bộ phận của xe đạp: ghi đông, phanh, lốp, pê đan, gác- đờ- bu, Bµi tËp 5: Các từ “phụ nữ”, “nhi đồng”, “phu nhân” đều là từ mượn, mang sắc thái trang trọng. Vì vậy, trong các tổ hợp từ đã nêu không thể thay chúng bằng từ đồng nghĩa.. mì chính, trái đất, hi vọng, cattut, pianô, gắng sức, hoàng đế, đa số, xi rô, chuyên cần, bột ngọt, nỗ lực, địa cầu, vua, mong muốn, số đông, vỏ đạn, nước ngọt, dương cÇm, siªng n¨ng.. Bµi tËp 4: Kể tên một số từ mượn làm tên gọi các bộ phận của xe đạp. Bµi tËp 5: a. Trong các cặp từ đồng nghĩa sau đây, từ nào là từ mượn, từ nào không phải là từ mượn?. phụ nữ - đàn bà, nhi đồng trẻ em, phu nh©n vî. b. T¹i sao “ Héi liªn hiÖp phô n÷ ViÖt Nam” không thể đổi thành “Hội liên hiệp đàn bà Việt Nam”; “Báo Nhi đồng” không thể đổi thành “ Báo trẻ em”; “Thủ tướng và phu nhân” không thể đổi thành “Thủ tướng và vî”? Bµi tËp 6: Hãy kể tên một số từ mượn: a. Là tên các đơn vị đo lường. VÝ dô: mÐt b. Là tên một số đồ vật. VÝ dô: ra- ®i- «. Bµi tËp 6: Từ mượn: a. Là tên các đơn vị đo lường:. mÐt, lÝt, ki- l«- mÐt, ki- l«- gam, b. Là tên một số đồ vật: ra- ®i- «, vi- «- l«ng,. CHUYÊN ĐỀ 3. NGHĨA CỦA TỪ A. MỤC ĐÍCH : _ Cñng cè vµ më réng kiÕn thøc vÒ nghÜa cña tõ. _ LuyÖn gi¶i mét sè bµi tËp vÒ nghÜa cña tõ. B. NỘI DUNG : TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 5Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. I. LÝ thuyÕt: 1/ Kh¸i niÖm vÒ tõ Từ là đơn vị hai mặt trong ngôn ngữ ? MÆt h×nh thøc lµ g× - MÆt h×nh thøc : mang tÝnh vËt chÊt lµ mét tËp hîp gåm 3 thµnh phÇn + H×nh thøc ng÷ ©m + H×nh thøc cÊu t¹o + H×nh thøc ng÷ ph¸p ? ThÕ nµo lµ mÆt néi - MÆt néi dung : ( cßn gäi mÆt nghÜa ) mang tÝnh tinh thÇn vµ lµ mét tËp hîp dung gåm c¸c thµnh phÇn . + NghÜa biÓu vËt + NghÜa biÓu niÖm + NghÜa biÓu th¸i . ? Vai trß cña tõ trong V× néi dung cña tõ lµ mét tËp hîp nhiÒu nÐt nghÜa vµ mang tÝnh tinh thÇn hoạt động giao tiếp như nên việc nắm bắt nghĩa của từ không dễ dàng . thÕ nµo ? - Trong hoạt động giao tiếp từ không tồn tại một cách biệt lập mà thường n»m trong nhiÒu mèi quan hÖ kh¸c nhau . ? ThÕ nµo lµ quan hÖ lùa + Quan hÖ lùa chän (quan hÖ däc chän Từ có quan hệ với từ khác trong cùng một trường quan hệ với các từ đồng nghÜa , gÇn nghÜa , tr¸i nghÜa + mèi quan hÖ có ®o¹n ( quan hÖ ngang ) : ? ThÕ nµo lµ quan hÖ có -Tõ g¾n chÆt víi c¸c tõ kh¸c trong sù kÕt hîp theo qui t¾c ng÷ ph¸p t¹o ®o¹n thµnh côm tõ , t¹o thµnh c©u . - NghÜa cña tõ lµ kh¸i niÖm vÒ sù vËt kh¸ch quan ®­îc ph¶n ¸nh vµo tron ng«n ng÷ , lµ tËp hîp nh÷ng nÐt nghÜa khu biÖt . ? NghÜa cña tõ gåm cã 2/C¸ch hiÓu vÒ nghÜa cña tõ nh÷ng c¸ch hiÓu nµo 1. Cho s½n mét sè tõ vµ nÐt nghÜa phï hîp víi tõng tõ nh­ng s¾p xÕp kh«ng theo tr×nh tù . Ví dụ : Điền từ :Đề bạt , đề cử ,đề xuất ,đề bào vào chỗ trống . +……….Tr×nh bÇy ý kiÕn hay nguyÖn väng lªn cÊp trªn . +………..Cử ai đó giữ chức vụ cao hơn. + ……….Giới thiệu ra để chọn hoặc bầu cử . + Đưa vấn đề ra để xem xét giải quyết 2 .Chän tõ ®iÒn ,kiÓm tra viÖc hiÓu nghÜa Ví dụ : Chúng ta thà …………hi sinh tất cả chứ không chịu mất nước , không chÞu lµm n« lÖ . ? ThÕ nµo lµ nghÜa cña 3/ Kh¸i niÖm nghÜa cña tõ: Lµ néi dung mµ tõ biÓu thÞ. tõ ? Cã nh÷ng c¸ch gi¶i - Cã 2 c¸ch gi¶i nghÜa tõ: thÝch nghÜa cña tõ nµo? +/ Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ +/ Đưa ra những từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với từ cần giải thích -VD:LÉm liÖt : Hïng dòng,oai nghiªm. (gi¶i nghÜa theo c¸ch ®­a ra tõ tr¸i nghÜa víi nã) II. Bµi tËp: PhÇn bµi tËp tr¾c nghiÖm: 1. D 1. Chỉ ra cách hiểu đầy đủ nhất về nghĩa của từ? A. NghÜa cña tõ lµ sù vËt mµ tõ biÓu thÞ. B. NghÜa cña tõ lµ sù vËt, tÝnh chÊt mµ tõ biÓu thÞ. C. Nghĩa của từ là sự vật, tính chất, hoạt động mà từ biểu thị. D. NghÜa cña tõ lµ néi dung mµ tõ biÓu thÞ. ? Tõ lµ g×. TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 6Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. 2. A 2. Cách giải thích nào về nghĩa của từ không đúng? A. §äc nhiÒu lÇn tõ cÇn ®­îc gi¶i thÝch. B. Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ. C. Dùng từ đồng nghĩa với từ cần được giải thích. D. Dïng tõ tr¸i nghÜa víi tõ cÇn ®­îc gi¶i thÝch. 3. A 3. S¸ch Ng÷ v¨n 6, tËp mét gi¶i thÝch S¬n Tinh: thÇn nói; Thuû Tinh: thÇn nước là đã giải thích nghĩa của từ theo cách nào? A. Dùng từ đồng nghĩa với từ cần được giải thích. . B. Dïng tõ tr¸i nghÜa víi tõ cÇn ®­îc gi¶i thÝch. C. Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ. D. Kh«ng theo 3 c¸ch trªn. 4. B 4. Khi giải thích lềnh bềnh là: chỉ sự vật ở trạng thái nổi hẳn lên mặt nước và trôi nhẹ theo làn sóng là đã giải thích nghĩa của từ theo cách nào? A. Dïng tõ tr¸i nghÜa víi tõ cÇn ®­îc gi¶i thÝch. B. Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ. C. Dùng từ đồng nghĩa với từ cần được giải thích. D. Cả 3 cách trên đều sai PhÇn bµi tËp tù luËn: Bµi tËp 1: Bµi tËp 1: Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ: in nghiêng trong đoạn _ Ngớt: giảm đi một phần đáng kể. v¨n sau: _ R¹ng: trêi chuyÓn dÇn tõ tèi sang s¸ng. Mưa đã ngớt. Trời _ Chào mào: chim nhỏ, đầu có túm lông nhọn, đít có túm lông nhỏ, ăn các r¹ng dÇn. MÊy con chim qu¶ mÒm. chào mào từ hốc cây _ Râm ran: rộn rã liên tiếp thành từng đợt khi to khi nhỏ. nào đó bay ra hót râm _ Tạnh: (mưa) ngừng hoặc dứt hẳn. ran. Mưa tạnh. Phía _ Ló: để một bộ phận nhô ra khỏi vật che khuất. đông, một mảng trời trong v¾t. MÆt trêi lã ra, chãi läi trªn nh÷ng chïm lá bưởi lấp lánh. Bµi tËp 2: Bµi tËp 2: Hãy sửa lại cho đúng Cần sửa lại là: chÝnh t¶ c¸c tõ in nghiªng trong nh÷ng c©u sau: _ TÝnh anh Êy rÊt ngang _ TÝnh anh Êy rÊt ngang tµng. tµn. _ Nã ®i phÊp ph¬ ngoµi _ Nã ®i phÊt ph¬ ngoµi phè. phè. Bµi tËp 3: Bµi tËp 3: Phân biệt nghĩa của a. “Viết” và “vẽ” đều dùng dụng cụ giống nhau, nhưng “viết” là tạo ra chữ, c¸c cÆp tõ sau: cßn “vÏ” lµ t¹o ra h×nh ¶nh sù vËt. a. “ViÕt” vµ “vÏ”. b. “Tát” và đấm”đều là hoạt động đánh của tay. Nhưng “tát” là đánh vào mặt b. “Tát” và đấm”. bằng bàn tay xoè, còn “đấm” là đánh bằng nắm tay. c. “GiËn” vµ “c¨m”. c. “Giận” và “căm”khác nhau ở mức độ. “Căm” có mức độ cao hơn “giận”. d. “Hơ” (quần áo) và d. “Hơ” (quần áo) và “phơi” (quần áo) đều là hoạt động làm khô (quần áo). “ph¬i” (quÇn ¸o). Nh­ng “h¬” lµ ®­a vµo gÇn n¬i to¶ nhiÖt, cßn “ph¬i” lµ tr¶i hoÆc gi¨ng ra chç n¾ng, chç tho¸ng cho kh«. Bµi tËp 4: Bµi tËp 4: TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 7Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. Em h·y gi¶i thÝch nghÜa cña 2 tõ “côc t¸c” vµ “ñn Øn” trong bµi th¬ sau:. Con gµ côc t¸c l¸ chanh Con lîn ñn Øn mua hµnh cho t«i Con chó khóc đứng khóc ngồi Mẹ ơi đi chợ mua tôi đồng riềng.. _ Cục tác: (gà mái) kêu to sau khi đẻ hoặc khi hoảng sợ. _ ủn ỉn: (lợn) kêu nhỏ (khi đòi ăn). Bµi tËp 5: Bµi tËp 5: Điền các từ đề bạt, đề Lần lượt điền các từ: cử, đề xuất, đề đạt vào _ đề đạt. _ …..: trình bày ý kiến hoặc nguyện vọng lên cấp trên. chỗ trống cho phù hợp _ đề bạt. _.....: cử ai đó giữ chức vụ cao hơn. víi néi dung: _ đề cử. _.....: giới thiệu ra để lựa chọn và bầu cử. . _ đề xuất. _.....: đưa vấn đề ra để xem xét, giải quyết Bài tập 6: Bài tập 6: ? Giải thích nghĩa của từ a) Vườn cam chín đỏ => Quả ở vào giai đoạn phát triển đầy đủ nhất thường chín trong các câu sau : có màu đỏ hoặc vàng , có hương thơm vị ngọt . a) Vườn cam chín đỏ . b) Trước khi quyết định phải suy nghĩ cho chín chắn => Sự suy nghĩ ở mức b) Trước khi quyết định đầy đủ để được hiệu quả . ph¶i suy nghÜ cho chÝn ch¾n . c) Ngượng chín cả mặt . c) Ngượng chín cả mặt => Màu da đỏ ửng lên . *§Æt c©u ? §Æt c©u víi c¸c tõ chÝn - Trên cây, hồng xiêm đã bắt đầu chín theo c¸c nÐt nghÜa trªn - Gß m¸ cao chÝn nh­ qu¶ bå qu©n . - Tµi n¨ng cña anh Êy ®ang chÝn ré.. CHUYÊN ĐỀ 4. RÈN LUYỆN CHÍNH TẢ A. MỤC ĐÍCH : _ Sửa một số lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương. _ Luyện giải một số BT về lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương. B. NỘI DUNG : Bµi tËp 1: * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: H·y t×m: _ 5 tõ l¸y cã phô ©m ®Çu s. VÝ dô: sung sướng. _ 5 tõ l¸y cã phô ©m ®Çu x. VÝ dô: x«n xao. Bµi tËp 2: * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: T×m 5 tõ ghÐp cã phô ©m ®Çu s ®i víi phô ©m ®Çu x. VÝ dô: s¶n xuÊt. Bµi tËp 3: * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: Điền vào chỗ trống sương hay xương: TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. I. Ph©n biÖt phô ©m s / x: Bµi tËp 1: * HS lµm: _ 5 tõ l¸y cã phô ©m ®Çu s: s¾c s¶o, s¸ng sña, sÆc sì, san s¸t, s¹ch sÏ. _ 5 tõ l¸y cã phô ©m ®Çu x: xµo x¹c, xÊp xØ, xa x«i, xao xuyÕn, xanh xanh. Bµi tËp 2: * HS lµm: 5 tõ ghÐp cã phô ©m ®Çu s ®i víi phô ©m ®Çu x: s©u xa, soi xÐt, xuÊt s¾c, xø së, s¾c xu©n. Bµi tËp 3: * HS lµm: §iÒn vµo chç trèng: - 8Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. _ Một nắng hai sương _ Bóc lột đến tận xương tuỷ. _ Xương đồng da sắt. _ Tóc sương da mồi. _ Cuộc đời sương gió. _ Cây xương rồng. II. Ph©n biÖt phô ©m r / d / gi: Bµi tËp 1: Bµi tËp 1: * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: * HS lµm: Nèi c¸c tiÕng ë cét bªn tr¸i víi c¸c tiÕng ë Nèi ra víi hiÖu cột bên phải để tạo thành những từ ngữ Nối da với bò hîp nghÜa: Nèi gia víi h¹n a. ra h¹n Nèi r©y víi bét da hiÖu Nối dây với đàn gia bß Nèi gi©y víi l¸t _ Mét n¾ng hai . _ Bóc lột đến tận.tuỷ. _ đồng da sắt. _ Tãcda måi. _ Cuộc đời gió. _ C©y rång.. b.©y d©y gi©y. bét l¸t đàn. Bµi tËp 2: * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: §iÒn vµo chç trèng r / d / gi: _ …©y m¬ Ô m¸. _ ..Êy tr¾ng mùc ®en. _ …eo giã gÆt b·o. _ ..èi rÝt tÝt mï. _ ..anh lam th¾ng c¶nh. _ ..út dây động ừng. _ ..ương đông kích tây. _ cê ..ong trèng më. _ ..·i ..ã ..Çm m­a. _ ..ốt đặc cắn mai. Bµi tËp 1: * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: §iÒn vµo chç trèng trung hay chung: _ K× thi …kh¶o. _ Người con…hiếu. _ Vïng nói…du B¾c Bé. _ Trận bóng đá …kết. _ Tôi với anh cùng đi…chiếc xe đạp. Bµi tËp 2: * GV gäi HS lªn b¶ng lµm: §iÒn vµo chç trèng ch hay tr: ..èng ..¶i, ..Ëp ..÷ng, .áng ..¬, ..¬..>äi, …e…ë, …ßng …µnh, …ßn…Ünh, …ãi…ang, …«ng…ê, …¹m…æ. Bµi tËp: * GV đọc cho HS nghe – ghi:. Bµi tËp 2: *HS lµm: §iÒn vµo chç trèng : _ D©y m¬ rÔ m¸. _ GiÊy tr¾ng mùc ®en. _ Gieo giã gÆt b·o. _ Rèi rÝt tÝt mï. _ Danh lam th¾ng c¶nh. _ Rút dây động rừng. _ Giương đông kích tây. _ cê giong trèng më. _ D·i giã dÇm m­a. _ Dốt đặc cắn mai. III. Ph©n biÖt phô ©m tr / ch: Bµi tËp 1: * HS lµm: _ K× thi chung kh¶o. _ Người con trung hiếu. _ Vïng nói trungdu B¾c Bé. _ Trận bóng đá chung kết. _ Tôi với anh cùng đi chung chiếc xe đạp. Bµi tËp 2: * HS lµm: §iÒn nh­ sau: trèng tr¶i, chËp ch÷ng, cháng ch¬, tr¬ träi, che chë, trßng trµnh, trßn trÜnh, chãi chang, tr«ng chê, ch¹m træ. IV. Ph©n biÖt phô ©m l / n: Bµi tËp: HS nghe – ghi.. Mùa xuân, phượng ra lá. Lá còn xanh um mát rượi, ngon lµnh nh­ l¸ me non. L¸ ban ®Çu cßn xÕp l¹i, cßn e; dÇn dÇn xoÌ ra cho giã ®­a ®Èy lßng cËu häc trß ph¬i TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 9Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. phíi lµm sao! CËu ch¨m lo häc hµnh, råi l©u còng v« tâm quên màu lá phượng. Một hôm, bỗng đâu trên những cành cây báo ra một tin thắm: mùa hoa phượng b¾t ®Çu. §Õn giê ch¬i, häc trß ng¹c nhiªn nh×n b«ng hoa në lóc nµo mµ bÊt ngê d÷ vËy?. CHUYÊN ĐỀ 5. TRUYỀN THUYẾT DÂN GIAN VIỆT NAM A. MỤC ĐÍCH : _ Ôn tập lại khái niệm về truyền thuyết và ý nghĩa của các truyền thuyết đã học. _ Tìm hiểu cơ sở lịch sử và những yếu tố tưởng tượng, kì ảo trong các truyền thuyết đã học. B. NỘI DUNG : -ThÕ nµo lµ truyÒn thuyÕt?. - KÓ tªn c¸c truyÒn thuyÕt đã học trong chương trình Ng÷ v¨n 6? * GV nhÊn m¹nh:. _ Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “Con Rång, ch¸u Tiªn”? _ Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy”? _ Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “Th¸nh Giãng”? _ Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “S¬n Tinh, Thuû Tinh”?. I. Kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt:. * KÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn lÞch sö thêi qu¸ khø.. _ Có nhiều yếu tố tưởng tượng, kì ảo. _ Cã c¬ së lÞch sö, cèt lâi sù thËt lÞch sö. _ Người kể và người nghe tin câu chuyện là có thực dù truyện có những chi tiết tưởng tượng, kì ảo. _ Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các nhân vật và sù kiÖn lÞch sö. II. Các truyền thuyết đã học: _ Con Rång, ch¸u Tiªn. ( thời đại Hùng Vương.) _ B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. ( thời đại Hùng Vương.) _ Th¸nh Giãng. ( thời đại Hùng Vương.) _ S¬n Tinh, Thuû Tinh. ( thời đại Hùng Vương.) _ Sự tích Hồ Gươm. ( vÒ thêi HËu Lª.) III. Kiểu văn bản và PTBĐ của các truyền thuyết đã học: _ KiÓu v¨n b¶n: Tù sù. _ PTB§: KÓ. IV. ý nghÜa cña c¸c truyÒn thuyÕt: 1. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn: _ Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc gièng nßi. _ Thể hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất của cộng đồng người Việt. 2. TruyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy: _ Gi¶i thÝch nguån gèc b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy vµ tôc lµm 2 thø b¸nh trong ngµy TÕt. _ Đề cao lao động; đề cao nghề nông; đề cao sự thờ kính Trời, Đất, Tổ tiên cña nh©n d©n ta. 3. TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng: _ Thể hiện sức mạnh và ý thức bảo về đất nước. _ Thể hiện quan niệm và ước mơ của nhân dân ta về người anh hùng cứu nước chống ngoại xâm. 4. TruyÒn thuyÕt S¬n Tinh, Thuû Tinh: _ Giải thích hiện tượng lũ lụt hàng năm . _ ThÓ hiÖn søc m¹nh, mong ­íc chÕ ngù thiªn tai. _ Suy tôn, ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng.. _ Nêu ý nghĩa của truyền 5. Truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm: TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 10Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. thuyết Sự tích Hồ Gươm”? _ Giải thích tên gọi Hồ Gươm. _ Ca ngîi tÝnh chÊt chÝnh nghÜa, tÝnh chÊt nh©n d©n cña cuéc khëi nghÜa Lam S¬n. _ ThÓ hiÖn kh¸t väng hoµ b×nh cña d©n téc. V. Cèt lâi sù thùc lÞch sö cña c¸c truyÒn thuyÕt: _ Nh÷ng sù kiÖn vµ nh©n 1. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn: vËt lÞch sö nµo liªn quan _ Sù kÕt hîp gi÷a c¸c bé l¹c L¹c ViÖt víi ¢u L¹c vµ nguån gèc chung cña đến truyền thuyết “Con các cư dân Bách Việt. _ §Òn thê ¢u C¬. Rång, ch¸u Tiªn”? _ Đền Hùng Vương. _ Vùng đất Phong Châu. _ Nh÷ng sù kiÖn vµ nh©n 2. TruyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy: vật lịch sử nào liên quan _ Nhân vật Hùng Vương. đến truyền thuyết “Bánh _ Tục làm bánh chưng, bánh giầy. ch­ng, b¸nh giÇy”? _ Nh÷ng sù kiÖn vµ nh©n 3. TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng : vËt lÞch sö nµo liªn quan _ §Òn thê Th¸nh Giãng ( ë Sãc S¬n). đến truyền thuyết “Thánh _ Tre đằng ngà; ao hồ liên tiếp. _ Lµng Ch¸y. Giãng”? _ Nh÷ng sù kiÖn vµ nh©n 4. TruyÒn thuyÕt S¬n Tinh, Thuû Tinh: vËt lÞch sö nµo liªn quan _ Nói T¶n Viªn ( Ba V×, Hµ T©y). đến truyền thuyết “Sơn _ Hiện tượng lũ lụt vẫn xảy ra hàng năm. Tinh, Thuû Tinh”? _ Những sự kiện và nhân 5. Truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm: vật lịch sử nào liên quan _ Tên người thật: Lê lợi, Lê Thận. _ Tên địa danh thật: Lam Sơn, Hồ Tả Vọng, Hồ Gươm. đến truyền thuyết _ Thêi k× lÞch sö cã thËt: Khëi nghÜa chèng qu©n Minh ®Çu thÕ kØ XV. “ Sự tích Hồ Gươm”? VI. Những chi tiết tưởng tượng, kì ảo trong các truyền thuyết: _ Kể tên các chi tiết tưởng 1. Truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên: tượng kì ảo trong truyện _ Lạc Long Quân nòi Rồng có phép lạ diệt trừ yêu quái. _ Âu Cơ đẻ ra bọc trăm trứng, nở thành trăm người con khoẻ đẹp. “Con Rång, ch¸u Tiªn”? * Vai trß: _ Các chi tiết ấy có vai trò _ Tô đậm tính chất lớn lao, đẹp đẽ của nhân vật và sự kiện. _ Thiªng liªng ho¸ nguån gèc gièng nßi, gîi niÒm tù hµo d©n téc. g× trong truyÖn? _ Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña truyÖn. _ Chỉ ra các chi tiết tưởng 2. Truyền thuyết Bánh chưng, bánh giầy: Lang Liêu nằm mộng thấy thần đến bảo: “ Trong trời đất, không gì tưởng, kì ảo trong truyện “Bánh chưng, bánh quý bằng hạt gạo làm bánh mà lễ Tiên vương”. giÇy”? _ Chỉ ra các chi tiết tưởng 3. Truyền thuyết Thánh Gióng : tượng kì ảo trong truyện _ Bà mẹ mang thai 12 tháng mới sinh ra Gióng. _ Lên ba vẫn không biết nói, biết cười, biết đi, cứ đặt đâu nằm đấy. “Th¸nh Giãng”? _ Cơm ăn mấy cũng không no, áo vừa mặc xong đã căng đứt chỉ. _ Gióng vươn vai biến thành tráng sĩ. _ Giãng nhæ tre quËt giÆc. _ Giãng vµ ngùa bay vÒ trêi. _ Chỉ ra các chi tiết tưởng 4. Truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh: tượng kì ảo trong truyện _ Phép lạ của Sơn Tinh: vẫy tay về phía Đông, phía Đông nổi cồn bãi; vẫy “S¬n Tinh, Thuû Tinh”? tay về phía Tây, phía Tây nổi lên từng dãy núi đồi. _ Phép lạ của Thuỷ Tinh: gọi gió, gió đến; hô mưa, mưa về. TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 11Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. _ Kể tên các chi tiết tưởng tượng kì ảo trong truyện. TruyÒn thuyÕt Sù tÝch Hå Gươm:? _ C¸c chi tiÕt Êy cã vai trß g× trong truyÖn?. 1. TruyÒn thuyÕt lµ g×? A. Nh÷ng c©u chuyÖn hoang ®­êng. B. C©u chuyÖn víi nh÷ng yÕu tè hoang ®­êng nh­ng có liên quan đến các sự kiÖn, nh©n vËt lÞch sö cña mét d©n téc. C. Lịch sử dân tộc, đất nước được phản ánh chân thùc trong c¸c c©u chuyÖn vÒ mét hay nhiÒu nh©n vËt lÞch sö. D. Cuéc sèng hiÖn thùc ®­îc kÓ l¹i mét c¸ch nghÖ thuËt. 3. Nh©n vËt Lang Liªu. trong truyÖn B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy g¾n với lĩnh vực hoạt động nào của người Lạc Việt thêi k× vua Hïng dùng nước?. _ Mãn sÝnh lÔ: voi chÝnngµ, gµ chÝn cùa, ngùa chÝn hång mao. 5. Truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm: _ Ba lần thả lưới đều vớt được duy nhất một lưỡi gươm có chữ “Thuận Thiên”. Lưỡi gươm sáng rực một góc nhà; chuôi gươm nằm ở ngọn đa, ph¸t s¸ng. _ Lưỡi gươm tự nhiên động đậy. _ Rùa vàng xuất hiện đòi gươm. * Vai trß: _ Lµm t¨ng chÊt th¬ méng vèn cã cña c¸c truyÒn thuyÕt d©n gian. _ Thiªng liªng ho¸ sù thËt lÞch sö.. Bµi tËp vËn dông: I. PhÇn bµi tËp tr¾c nghiÖm: 2. ý nghĩa nổi bật của hình tượng cái bọc trăm trứng trong truyền. thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn lµ g×?. A. Giải thích sự ra đời của các dân tộc Việt Nam. B. Ca ngợi sự hình thành nhà nước Văn Lang. C. Tình yêu đất nước và lòng tự hào dân tộc. D. Mọi người, mọi dân tộc Việt Nam phải thương yêu nhau như anh em mét nhµ. 4. T¹i sao lÔ vËt cña Lang Liªu d©ng lªn vua cha lµ nh÷ng lÔ vËt. kh«ng g× quÝ b»ng?. A. LÔ vËt thiÕt yÕu cïng víi t×nh c¶m ch©n thµnh. B. LÔ vËt b×nh dÞ. C. Lễ vật quý hiếm, đắt tiền. D. LÔ vËt rÊt k× l¹. 6. TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng ph¶n ¸nh râ nhÊt quan niÖm vµ ­íc. m¬ g× cña nh©n d©n ta?. A. Vũ khí hiện đại để giết giặc. B. Người anh hùng đánh giặc cứu nước. C. Tinh thÇn ®oµn kÕt chèng x©m l¨ng? D. T×nh lµng nghÜa xãm. 7. Néi dung næi bËt nhÊt cña truyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh lµ g×? A. Hiện thực đấu tranh chinh phục thiên nhiên của tổ tiên ta. A. Chống giặc ngoại xâm. B. Các cuộc chiến tranh chấp nguồn nước, đất đai giữa các bộ lạc. B. §Êu tranh, chinh phôc C. Sù tranh chÊp quyÒn lùc gi÷a c¸c thñ lÜnh. thiªn nhiªn. D. Sự ngưỡng mộ Sơn Tinh và lòng căm ghét Thuỷ Tinh. C. Lao động sản xuất và 8. Truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh phản ánh nét tâm lí chủ yếu nào của s¸ng t¹o v¨n ho¸. nhân dân lao động? D. Gi÷ g×n ng«i vua. A. Sợ hãi trước sự bí hiểm và sức mạnh của thiên nhiên. 5. Sù thùc lÞch sö nµo B. C¨m thï sù tµn ph¸ cña thiªn nhiªn.. được phản ánh trong C. Thần thánh hoá thiên nhiên để bớt sợ hãi. truyÒn thuyÕt Th¸nh D. Võa sïng b¸i, võa mong ­íc chiÕn th¾ng thiªn nhiªn. Giãng? 9. Sự tích Hồ Gươm gắn với sự kiện lịch sử nào?. A. §øa bÐ lªn ba kh«ng A. Lê Thận bắt được lưỡi gươm. biết nói, biết cười, cũng B. Lê Lợi bắt được chuôi gươm nạm ngọc. ch¼ng biÕt ®i bçng trë C. Lê Lợi có báu vật là gươm thần. thµnh tr¸ng sÜ diÖt giÆc ¢n. D. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Minh gian khæ nh­ng th¾ng lîi vÎ vang B. Tr¸ng sÜ Th¸nh Giãng cña nghÜa qu©n Lam S¬n hi sinh sau khi dÑp tan giÆc 10. Gươm thần Long Quân cho Lê Lợi mượn tượng trưng cho điều gì? Ân xâm lược. TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 12Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. C. Roi s¾t g·y, Giãng nhæ tre giÕt giÆc. D. Ngay tõ buæi ®Çu dùng nước, cha ông ta đã phải liªn tiÕp chèng giÆc ngo¹i xâm để bảo vệ non sông đất nước. C©u 1: Em hiÓu thÕ nµo lµ chi tiết tưởng tượng, kì ảo? H·y nãi râ vai trß cña c¸c chi tiÕt nµy trong truyÖn “Con Rång, ch¸u Tiªn”?. A. Søc m¹nh cña thÇn linh. B. Søc m¹nh cña Lª Lîi vµ nghÜa qu©n Lam S¬n. C. Søc m¹nh cña vò khÝ hiÖu nghiÖm. D. Søc m¹nh cña sù ®oµn kÕt nh©n d©n.. II. PhÇn bµi tËp tù luËn: C©u 1: * Chi tiết tưởng tượng, kì ảo được hiểu như sau: _ Là chi tiết không có thật, được tác giả dân gian sáng tạo nhằm mục đích nhất định. _ Chi tiết tưởng tượng, kì ảo trong truyện cổ dân gian gắn với quan niệm mọi vật đều có linh hồn, thế giới xen lẫn thần và người. * Vai trò của các chi tiết tưởng tượng, kì ảo trong truyện “Con Rồng, cháu Tiªn”: _ Tô đậm tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ của nhân vật và sự kiện. _ Thần kì hoá, thiêng liêng hoá nguồn gốc giống nòi, dân tộc, để chúng ta thªm tù hµo, tin yªu, t«n kÝnh tæ tiªn, d©n téc m×nh. _ Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm. C©u 2: ý nghÜa cña c¸c chi tiÕt trong truyÖn “ Th¸nh Giãng”: C©u 2: ý nghĩa của các chi tiết a. Tiếng nói đầu tiên của Gióng là tiếng nói đòi đi đánh giặc. trong truyện “ Thánh _ Ca ngợi ý thức đánh giặc, cứu nước trong hình tượng Gióng. “Không nói là để bắt đầu nói thì nói điều quan trọng, nói lời yêu nước, lời cứu Giãng”: a. Tiếng nói đầu tiên của nước”. ý thức đối với đất nước được đặt lên đầu tiên với người anh hùng. Gióng là tiếng nói đòi đi _ ý thức đánh giặc, cứu nước tạo cho người anh hùng những khả năng, hành động khác thường, thần kì. đánh giặc. _ Gióng là hình ảnh nhân dân. Nhân dân, lúc bình thường thì âm thầm, lặng lẽ cũng như Gióng ba năm không nói, chẳng cười. Nhưng khi nước nhà gặp cơn nguy biến, thì họ rất mẫn cảm, đứng ra cứu nước đầu tiên, cũng như Gióng, vua vừa kêu gọi, đã đáp lời cứu nước, không chờ đến lời kªu gäi thø hai. b. Đánh giặc xong, Gióng cởi áo giáp sắt để lại và bay thẳng về trời. b. Đánh giặc xong, Gióng _ Gióng ra đời đã phi thường thì ra đi cũng phi thường. Nhân dân yêu mến, cởi áo giáp sắt để lại và trân trọng, muốn giữ mãi hình ảnh người anh hùng, nên đã để Gióng trở về bay th¼ng vÒ trêi. với cõi vô biên bất tử. Hình tượng Gióng được bất tử bằng cách ấy. Bay về trời, Gióng là non nước, đất trời, là biểu tượng của người dân Văn Lang. Giãng sèng m·i. _ Đánh giặc xong, Gióng không trở về nhận phần thưởng, không hề đòi hỏi công danh. Dấu tích của chiến công, Gióng để lại cho quê hương, xứ sở. C©u 3: C©u 3: _ Thuỷ Tinh là hiện tượng mưa to, bão lụt ghê gớm hàng năm được hình Nêu ý nghĩa tượng trưng tượng hoá. Tư duy thần thoại đã hình tượng hoá sức nước và hiện tượng cña c¸c nh©n vËt S¬n Tinh, b·o lôt thµnh kÎ thï hung d÷, truyÒn kiÕp cña S¬n Tinh. Thuỷ Tinh trong truyện “ _ Sơn Tinh là lực lượng cư dân Việt cổ đắp đê chống lũ lụt, là ước mơ S¬n Tinh, Thuû Tinh”? chiến thắng thiên tai của người xưa được hình tượng hoá. Tầm vóc vũ trụ, tài năng và khí phách của Sơn Tinh là biểu tượng sinh động cho chiến công của người Việt cổ trong cuộc đấu tranh chống bão lụt ở vùng lưu vực sông Đà và sông Hồng. Đây cũng là kì tích dựng nước của thời đại các vua TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 13Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. Hïng vµ k× tÝch Êy tiÕp tôc ®­îc ph¸t huy m¹nh mÏ vÒ sau.. CHUYÊN ĐỀ 6. VĂN TỰ SỰ VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN VĂN TỰ SỰ A. MỤC ĐÍCH : Gióp HS: _Cñng cè, kh¾c s©u kiÐn thøc vÒ vai trß vµ ý nghÜa cña c¸c yÕu tè nh©n vËt vµ sù viÖc trong v¨n tù sù. _ Thêm một lần nữa hiểu được thế nào là chủ đề của bài văn tự sự. _ LuyÖn gi¶i mét sè BT cã liªn quan. B. NỘI DUNG :. _ Sù viÖc trong v¨n tù sù ®­îc tr×nh bµy nh­ thÕ nµo?. _ Nh©n vËt trong v¨n tù sù cã vai trß g×? _ Vai trß cña nh©n vËt chÝnh vµ nh©n vËt phô trong v¨n tù sù? _ Nh©n vËt trong v¨n tù sù ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c mÆt nµo? _ Thế nào là chủ đề văn bản? 1. Trong v¨n tù sù, nh©n vËt cã. A. Lý thuyÕt: 1. Sù viÖc trong v¨n tù sù: _ Sù viÖc trong v¨n tù sù ®­îc tr×nh bµy mét c¸ch cô thÓ: Sù viÖc x¶y ra trong thời gian, địa điểm cụ thể, do nhân vật cụ thể thực hiện, có nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶ _ Sù viÖc trong v¨n tù sù ®­îc s¾p xÕp theo mét trËt tù , diÔn biÕn sao cho thể hiện được tư tưởng mà người kể muốn biểu đạt. 2. Nh©n vËt trong v¨n tù sù: _ Nh©n vËt trong v¨n tù sù thùc hiÖn c¸c sù viÖc vµ ®­îc thÓ hiÖn trong v¨n b¶n. _ Nh©n vËt trong v¨n tù sù gåm: nh©n vËt chÝnh vµ nh©n vËt phô. + Nhân vật chính đóng vai trò chủ yếu trong việc thể hiện tư tưởng của v¨n b¶n. + Nhân vật phụ giúp cho nhân vật chính hoạt động. _ Nh©n vËt ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c mÆt: tªn gäi, lai lÞch, tÝnh nÕt, h×nh d¸ng, viÖc lµm, 3. Chủ đề trong văn tự sự: Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà người viết đặt ra trong văn bản. B. Bµi tËp: I. PhÇn BT tr¾c nghiÖm: 2. Dòng nào dưới đây nêu nhận xét đúng về vai trò của nhân vật. liªn quan nh­ thÕ nµo víi sù phô trong t¸c phÈm tù sù? viÖc? A. Có vai trò rất quan trọng trong việc thể hiện tư tưởng của tác phẩm.. A. Liªn quan nhiÒu. B. Kh«ng cã vai trß g× trong t¸c phÈm. B. Liªn quan Ýt. C. Tuy cã vai trß thø yÕu nh­ng vÉn rÊt cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn cña C. Liªn quan nhiÒu hoÆc Ýt. c©u chuyÖn. D. Kh«ng cã liªn quan g×. D. Có quan hệ đến tất cả các nhân vật khác trong tác phẩm 3. Ai không phải là nhân vật 4. Đâu là yếu tố có thể lược bỏ khi kể về nhân vật tự sự? phụ trong truyện Bánh chưng, A. Gọi tên, đặt tên. b¸nh giÇy? B. Giíi thiÖu lai lÞch, tµi n¨ng. A. Hùng Vương. C. KÓ viÖc lµm. B. Lang Liªu. D. Miªu t¶ h×nh d¸ng, ch©n dung. C. Tiên vương. 5. §©u lµ sù viÖc khëi ®Çu trong truyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh? D. Trêi, §Êt, c¸c lang. A. Sơn Tinh, Thuỷ Tinh cùng đến cầu hôn. 6. Chủ đề của một văn bản là B. Vua Hùng muốn kén cho con gái một người chồng. g×? C. Vua Hïng ra ®iÒu kiÖn chän rÓ. TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 14Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. A. Lµ ®o¹n v¨n quan träng nhÊt cña v¨n b¶n. B. Là tư tưởng, quan điểm của t¸c gi¶ thÓ hiÖn trong v¨n b¶n. C. Lµ néi dung cÇn ®­îc lµm s¸ng tá trong v¨n b¶n. D. Là vấn đề chủ yếu mà người viết muốn đặt ra trong văn bản.. Bµi tËp 1:. Tãm t¾t truyÖn “ S¬n Tinh, Thuû Tinh” theo sù viÖc g¾n víi c¸c nh©n vËt chÝnh.. Bµi tËp 2:. H·y s¾p xÕp l¹i c¸c sù viÖc sau theo đúng trình tự truyện “Thánh Giãng”: _ Th¸nh Giãng lªn ba mµ ch¼ng biết nói, biết cười. _ Th¸nh Giãng yªu cÇu vua cho lµm ngùa s¾t, ¸o gi¸p s¾t, roi s¾t. _ Đời Hùng Vương thứ sáu có hai vợ chồng ông lão đã già mà vẫn ch­a cã con. _ Thánh Gióng vươn vai biến thµnh tr¸ng sÜ. _ Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt ra trËn, giÕt giÆc. _ Dân nhớ công ơn lập đền thờ người anh hùng cứu nước. _ Thắng giặc, Thánh Gióng cưỡi ngùa bay vÒ trêi.. D. Vua Hùng cho Sơn Tinh đón con gái. 7. Trong khi nêu chủ đề của truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm, các. bạn ở một lớp học đã nêu ra bốn ý kiến khác nhau. Theo em, nhận định nào trong bốn ý kiến sau đây là đúng nhất:. A. Phản ánh quá trình hình thành, phát triển lực lượng nghĩa quân và lí gi¶i nguyªn nh©n th¾ng lîi cña cuéc kh¸ng chiÕn. B. Ph¶n ¸nh, gi¶i thÝch vÒ nh÷ng sù kiÖn, nh÷ng di tÝch lÞch sö liªn quan đến cuộc khởi nghĩa do Lê Lợi lãnh đạo. C. ThÓ hiÖn lßng tù hµo vÒ trang sö hµo hïng cña d©n téc trong c«ng cuộc giữ nước đầu thế kỉ XV. D. Ph¶n ¸nh, gi¶i thÝch vÒ nh÷ng sù kiÖn, nh÷ng di tÝch lÞch sö liªn quan đến cuộc khởi nghĩa do Lê Lợi lãnh đạo, đồng thời thể hiện lòng tự hào về trang sử hào hùng của dân tộc trong công cuộc giữ nước ®Çu thÕ kØ XV. II. PhÇn BT tù luËn: Bµi tËp 1: _ Vua Hïng kÐn rÓ. _ Hai thần đến cầu hôn. _ Vua Hïng ra ®iÒu kiÖn, cè ý thiªn lÖch cho S¬n Tinh. _ Sơn Tinh đến trước, được vợ. Thuỷ Tinh đến sau, mất Mị Nương, đuổi theo định cướp nàng. _ Trận đánh dữ dội giữa hai thần. Kết quả: Sơn Tinh thắng, Thuỷ Tinh thua, đành rút quân. _ H»ng n¨m, hai thÇn vÉn kÞch chiÕn mÊy th¸ng trêi, nh­ng lÇn nµo Thuỷ Tinh cũng đều thất bại, rút lui. Bµi tËp 2: S¾p xÕp l¹i nh­ sau: _ Đời Hùng Vương thứ sáu có hai vợ chồng ông lão đã già mà vẫn chưa cã con. _ Thánh Gióng lên ba mà chẳng biết nói, biết cười. _ Th¸nh Giãng yªu cÇu vua cho lµm ngùa s¾t, ¸o gi¸p s¾t, roi s¾t. _ Thánh Gióng vươn vai biến thành tráng sĩ. _ Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt ra trận, giết giặc. _ Thắng giặc, Thánh Gióng cưỡi ngựa bay về trời. _ Dân nhớ công ơn lập đền thờ người anh hùng cứu nước.. Phần 2 : Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự . A . Lý thuyết 1 . Khái niệm chủ đề : - Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà người viết muốn đặt ra trong văn bản ( tác phẩm ). 2 . Dàn bài của bài văn tự sự : a) Mở bài TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 15Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. - Có thể thể giới thiệu nhân vật và tình huống xảy ra câu chuyện …cũng có lúc người ta bắt đầu từ một sự cố nào đó , hoặc kết cục câu chuyện , số phận câu chuyện rồi ngược lên kể lại từ đầu . b) Thân bài - Kể các tình tiết làm nên câu chuyện . Nếu tác phẩm chuyện có nhiều nhân vật thì các tình tiết lồng vào nhau , đan xen nhautheo diễn biến câu chuyện . c) Kết bài - Câu chuyện kể đi vào kết cục . Sự việc kết thúc , tình trạng và số phận nhân vật được nhận diện khá rõ . B . Bài tập tự luận a) Chủ đề của văn bản Tuệ Tĩnh là : Y đức của Tuệ Tĩnh . - Chủ đề đó được câu chuyện tập trung đề cao , ngợi ca , khẳng định , thấm nhuần trong các sự việc , trong mâu thuẫn và cách giải quyết mâu thuẫn của truyện thể hiện qua các sự việc được kể trong văn bản . b) D .. Phần 3 : Tìm hiểu đề và lập dàn ý một số đề văn tự sự A. Lý thuyết. 1 . Đề , tìm hiểu đề - Mỗi đề văn đều mang sắc thái riêng , có yêu cầu riêng rất cụ thể > Ta phải đọc kĩ đầu đề , tìm hiểu kĩ lời văn , trên cơ sở đó tìm ra yêu cầu của đề ( Luận đề ) - Cần tránh vội vã hấp tấp khi đọc đề văn . 2 . Cách làm bài văn tự sự . a) Lập ý - Là suy nghĩ , định hướng , xác định nội dung sẽ viết theo yêu cầu của đề , cụ thể là : xác định nhân vật , sự việc , tình tiết , diễn biến , kết quả và ý nghĩa của truyện. Nếu là truyện sáng tạo , ta còn nghĩ về đặt tên truyện . b) Lập dàn ý - Là sắp xếp các tình tiết , diễn biến câu chuyện , việc gì kể trước , việc gì kể sau …hình thành cốt truyện để người đọc có thể nắm bắt được câu chuyện , hiểu được , cảm nhận được ý nghĩa truyện . c) Viết thành bài văn theo bố cục ba phần : Mở bài – thân bài - kết bài . B. Bµi tËp vËn dông: Đề 1: Kể buổi lễ chào cờ đầu năm (hoặc đầu tuần ) ở trường em. 1. Tìm hiểu đề: _ KiÓu bµi: Tù sù. _ Nội dung: Buổi lễ chào cờ đầu năm (hoặc đầu tuần ) ở trường em. 2. LËp dµn ý: a. Më bµi: _ Giới thiệu đối tượng kể: buổi lễ chào cờ đầu tuần ở trường em. _ Thời gian, địa điểm của buổi chào cờ. _ ấn tượng chung về buổi chào cờ: rất nghiêm trang. b. Th©n bµi: _ Công việc chuẩn bị trước khi chào cờ: + ChuÈn bÞ cê. + Bµn ghÕ. + C¸c líp xÕp hµng. TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 16Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. _ Néi dung cña buæi chµo cê: + Chµo cê, h¸t quèc ca. + Nh÷ng sù viÖc diÔn ra trong buæi chµo cê. c. KÕt bµi: _ KÕt thóc buæi chµo cê. _ T¸c dông, ý nghÜa cña buæi lÔ chµo cê. Đề 2: Hãy kể chuyện về một người bạn tốt. a. Tìm hiểu đề: _ Bước 1: Đọc kĩ đề, gạch dưới các từ quan trọng . Hãy kể chuyện về một người bạn tốt. _ Bước 2: Xác định: + ThÓ lo¹i: KÓ chuyÖn ( Tù sù). + Nọi dung: Một bạn tốt ( nội dung về đời thường). b. T×m ý: ( Dựa vào tình huống đã chọn để tìm ý). c. LËp dµn ý: * Më bµi: Giíi thiÖu hoµn c¶nh diÔn ra c©u chuyÖn vµ xuÊt hiÖn nh©n vËt. * Th©n bµi: Kể diễn biến truyện (gồm các sự việc đã lựa chọn). * KÕt bµi: KÕt qu¶ cña sù viÖc. T×nh b¹n bÒn v÷ng m·i m·i. d. Viết một đoạn văn tự sự dựa vào dàn bài đã lập. e. ViÕt toµn bµi v¨n.. Phần 4: Hướng dẫn hs viết một số đoạn văn tự sự. A. Lý thuyÕt: _ Đoạn văn là phần văn bản tính từ chỗ viết hoa lùi đầu dòng đến chỗ chấm xuống dòng. _ Đoạn văn thường có câu chủ đề. + §øng ®Çu ®o¹n. + HoÆc cuèi ®o¹n. B. Bµi tËp thùc hµnh: Bµi tËp 1: ViÕt ®o¹n nhËt kÝ ngµy ( kho¶ng 6 – 8 c©u). Bµi tËp 2: Thö tËp viÕt mét ®o¹n v¨n tù sù. Néi dung tuú chän. ®o¹n v¨n dïng ng«i kÓ thø ba, thØnh tho¶ng xen ngôi kể thứ nhất để diễn tả nội tâm (6- 8 câu). Bµi tËp 3: Viết đoạn văn ngắn từ 6 đến 8 câu, người viết đóng vai cô út kể lại lần mang cơm cho Sọ Dừa và phát hiện Sọ Dừa không phải người phàm trần.. Phần 5 : Một số bài tập về văn tự sự Bài tập 1 :. (?) H·y kÓ l¹i truyÒn thuyÕt “ Con Rång ,ch¸u tiªn”b»ng lêi v¨n cña em * LËp dµn ý :. 1 -Më bµi :Giíi thiÖu nguån gèc L¹c Long Qu©n vµ ©u C¬ . 2-Th©n bµi : -L¹c Long Qu©n vµ ¢u c¬ kÕt thµnh vî chång ,sèng ë cung ®iÖn Long Trang . - ¢u C¬ sinh ra c¸i bäc tr¨m trøng sau në thµnh tr¨m con trai ,lín nhanh ,kháe m¹nh nh­ thÇn . -Lạc Long Quân không ở lâu trên cạn được ,họ bèn chia đôi số con :Người xuống biển ,người lên rừng chia nhau cai quản các phương . TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 17Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. -Người con trưởng của Âu Cơ lên làm vua lấy hiệu Hùng Vương ,đặt tên nước là Văn Lang . 3-KÕt bµi . -Người Việt Nam tự xưng là Con Rồng ,cháu Tiên. Bài tập 2 :. H·y kÓ l¹i truyÖn “ S¬n Tinh Thñy Tinh” b»ng lêi v¨n cña em. LËp dµn ý. a. Më bµi: Giíi thiÖu nh©n vËt vµ sù viÖc. b. Th©n bµi: - 2 thần đến cầu hôn - Vua Hïng yªu cÇu sÝnh lÔ - Sơn Tinh mang sính lễ đến trước lấy được vợ, Thủy Tinh đến sau không lấy được vợ, đuổi theo đánh nhau với Sơn Tinh để cướp lại Mị Nương. - Cuéc giao tranh gi÷a 2 thÇn diÔn ra quyÕt liÖt. Cuèi cïng, Thñy Tinh thua ph¶i rót qu©n vÒ. c. Kết bài: Hiện tượng lũ lụt hàng năm xảy ra Bài tập 3:. (?) Kể về một tấm gương tốt hay giúp đỡ bạn bè mà em biết. LËp dµn ý. a) Më bµi: - Giới thiệu tên người, việc tốt. b) Th©n bµi: * Giíi thiÖu chung kh¸i qu¸t vÒ b¹n (hoµn c¶nh, h×nh d¸ng, tÝnh nÕt, trang phôc,...) - KÓ vÒ viÖc lµm cña b¹n + Gióp b¹n häc ë líp, ë nhµ + Gióp b¹n cã hoµn c¶nh khã kh¨n. + Thái độ của bạn khi giúp bạn.... - T×nh c¶m cña em víi b¹n. c) KÕt bµi: - Cảm nghĩ của mình về người bạn ấy. CHUYÊN ĐỀ 7. TRUYỆN CỔ TÍCH VIỆT NAM A. MỤC ĐÍCH : _ ¤n tËp vµ cñng cè kiÕn thøc vÒ truyÖn cæ tÝch. _ Luyện giải một số câu hỏi về một số truyện cổ tích đã học. B. NỘI DUNG : (?) Cæ tÝch lµ g×?. (?) §Æc ®iÓm tiªu biÓu cña cæ tÝch? TruyÖn cæ tÝch gåm mÊy lo¹i?. A. Lý thuyết. 1. §Þnh nghÜa:. - Truyện cổ tích là loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nh©n vËt quen thuéc: nh©n vËt bÊt h¹nh, nh©n vËt dòng sÜ, nh©n vËt cã tµi n¨ng k× l¹, nh©n vËt th«ng minh, nh©n vËt ngèc nghÕch, nh©n vËt lµ động vật. - Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công.. 2. Ph©n lo¹i:. - TruyÖn cæ tÝch vÒ loµi vËt - TruyÖn cæ tÝch thÇn k× TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 18Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. - TruyÖn cæ tÝch sinh ho¹t. So s¸nh truyÒn thuyÕt vµ truyÖn cæ tÝch?. (?) KÓ tªn c¸c truyÖn cæ tÝch mà em đã học?. _ Nh÷ng v¨n b¶n trªn thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo? Trong những VB ấy đã sử dụng PTBĐ nµo? _ Nh©n vËt Th¹ch Sanh thuéc kiÓu nh©n vËt nµo? _ Nh©n vËt em bÐ ( truyÖn Em bÐ th«ng minh) thuéc kiÓu nh©n vËt nµo? _ Nhân vật Mã Lương thuộc kiÓu nh©n vËt nµo? _ Nhân vật ông lão đánh cá thuéc kiÓu nh©n vËt nµo? (?) H·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ nôi dung vµ nt cña mét sè truyện cổ tích VN và nước ngoài mà em đã học và đọc thªm?. 3. So s¸nh truyÒn thuyÕt vµ truyÖn cæ tÝch:. - Gièng nhau: + Đều có yếu tố tưởng tượng, kì ảo; + Có nhiều chi tiết( mô típ) giống nhau: sự ra đời thần kì, nhân vật có những tài năng phi thường… - Kh¸c nhau: + TruyÒn thuyÕt kÓ vÒ c¸c nh©n vËt, sù kiÖn lÞch sö vµ thÓ hiÖn c¸ch đánh giá của nhân dân… còn cổ tích kể về cuộc đời của một số loại nhân vật nhất định và thể hiện quan niệm, ước mơ của nhân dân. + Truyền thuyết được cả người kể lẫn người nghe tin là những câu chuyÖn cã thËt; cßn truyÖn cæ tÝch Cả người kể lẫn người nghe coi là những câu chuyện không có thật. 4. Những truyện cổ tích đã học: _ Th¹ch Sanh. _ Em bÐ th«ng minh. _ C©y bót thÇn. _ Ông lão đánh cá và con cá vàng. 5. Kiểu văn bản và PTBĐ của các truyền thuyết đã học: _ KiÓu v¨n b¶n: Tù sù. _ PTB§: KÓ. 6. Xác định kiểu nhân vật trong các truyện cổ tích đã học: _ Nh©n vËt Th¹ch Sanh: KiÓu nh©n vËt dòng sÜ. _ Nh©n vËt em bÐ ( truyÖn Em bÐ th«ng minh): KiÓu nh©n vËt th«ng minh. _ Nhân vật Mã Lương: Kiểu nhân vật có tài năng kì lạ. _ Nhân vật ông lão đánh cá: Kiểu nhân vật ngốc nghếch.. II. Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña mét sè truyÖn cổ tích Việt Nam và nước ngoài: 1) Th¹ch Sanh: * NghÖ thuËt: - Truyện có nhiều chi tiết tưởng tượng thần kì độc đáo và giàu ý nghĩa. - KÕt cÊu, cèt truyÖn m¹ch l¹c, s¾p xÕp t×nh tiÕt khÐo lÐo, hoµn chØnh. * Néi dung ý nghÜa: - Ngợi ca những chiến công rực rỡ và phẩm chất cao đẹp của người anh hïng- dòng sÜ d©n gian b¸ch chiÕn b¸ch th¾ng Th¹ch Sanh. - Thể hiện ước mơ, niềm tin về đạo đức, công lí xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân ta. 2. Em bÐ th«ng minh: * NghÖ thuËt: - Hình thức câu đố hay, bát ngờ, lí thú. - T¹o t×nh huèng bÊt ngê vµ x©u chuçi sù kiÖn. * Néi dung ý nghÜa: - Truyện đề cao sự thông minh và trí khôn dân gian. - Tạo nên tiếng cười vui vẻ, hồn nhiên. 3) C©y bót thÇn:. TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 19Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> TRƯƠNG VĂN ĐỊNH – GIÁO ÁN DẠY TĂNG TIẾT LỚP 6. * NghÖ thuËt: - Chi tiết tưởng tượng thần kì, đặc sắc. - Cèt truyÖn li k×. - Giọng kể khi trang nghiêm,khi hài hước, dí dỏm. * Néi dung ý nghÜa: - ThÓ hiÖn quan niÖm cña nh©n d©n ta vÒ c«ng lÝ x· héi. - Khẳng định tài năng phải phục vụ nhân dân, phục vụ chính nghĩa, chèng l¹i c¸i ¸c; nghÖ thuËt ch©n chÝnh thuéc vÒ nh©n d©n. - ThÓ hiÖn ­íc m¬, niÒm tin cña nh©n d©n vÒ kh¶ n¨ng k× diÖu cña con người. 4. Ông lão đánh cá và con cá vàng: * NghÖ thuËt: - Tương phản, đối lập; trùng lặp, tăng cấp - Sử dụng yếu tố tưởng tượng, kì ảo. * Néi dung ý nghÜa: Ca ngợi lòng biết ơn người nhân hậu và nêu ra bài học đích đáng cho kÎ tham lam, béi b¹c. III. C¶m nhËn mét sè nh©n vËt cæ tÝch:. 1. Th¹ch Sanh:. - KiÓu nh©n vËt dòng sÜ cã tµi n¨ng k× l¹. - Ra đời và lớn lên rất kì lạ. - Tr¶i qua nhiÒu thö th¸ch, khã kh¨n: + Sù hung b¹o cña thiªn nhiªn + Sự thâm độc của kẻ xấu + Sự xâm lược của kẻ thù. - Cã nhiÒu phÈm chÊt quÝ b¸u: + ThËt thµ, chÊt ph¸c. + Vô tư, hết lòng giúp đỡ người khác. + Dũng cảm, tài năng, có sức khỏe phi thường. + Yªu chuéng hßa b×nh, c«ng lÝ. - Là chàng dũng sĩ dân gian bách chiến bách thắng, đại diện cho cái thiÖn. - Là nhân vật lí tưởng mà nhân dân ước ao và ngưỡng mộ.. 2. Em bÐ th«ng minh:. - KiÓu nh©n vËt th«ng minh, tµi giái. - Con người thợ cày nhưng thông minh, mưu trí. - Giải đố hay, độc đáo, bất ngờ. - Nhanh nhÑn, cøng cái. - §øa trÎ ®Çy b¶n lÜnh, øng xö nhanh, khÐo lÐo, hån nhiªn vµ ng©y th¬. 3. Mã Lương: - KiÓu nh©n vËt cã tµi n¨ng k× l¹. - CËu bÐ må c«i, th«ng minh, say mª häc vÏ. - Khæ luyÖn thµnh tµi. - Được thần linh giúp đỡ. - Nhân hậu, yêu thương người nghèo. - Dũng cảm, mưu trí, thông minh, căm ghét cường quyền và bạo lực. - Là người nghệ sĩ chân chính được nhân dân yêu mến và ngưỡng mộ. IV. ý nghĩa của các truyện cổ tích đã học: 1. TruyÖn Th¹ch Sanh: _ Thể hiện ước mơ, niềm tin về đạo đức và công lí xã hội. TRƯỜNG PTDTNT HUYỆN LẠC DƯƠNG. - 20Lop6.net. NĂM HỌC : 2012 - 2013.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>