Bài 46. Trụ não. Tiểu não. Não trung gian

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (137.84 KB, 5 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

PHÒNG GD & ĐT TP TUY HÒA
TRƯỜNG THCS LƯƠNG THẾ VINH

GVHD : Lê Văn Liêm

Ngày soạn : 25/02/2016

Tiết 48 – Bài 46. TRỤ NÃO , TIỂU NÃO , NÃO TRUNG GIAN

I. MỤC TIÊU.

Học xong bài này HS phải.
1. Kiến thức.

- Trình bày được vị trí, cấu tạo, chức năng chủ yếu của trụ não.
- Trình bày được vị trí, cấu tạo, và chức năng của tiểu não.

- Trình bày được vị trí, cấu tạo, chức năng chủ yếu của não trung gian .
2. Kỹ năng.

- Phát triển kỹ năng quan sát, khả năng hoạt động nhóm, phân tích, tổng kết, khái qt
hóa..

3. Thái độ.

- Giáo dục ý thức bảo vệ bộ não .

- Có thái độ say mê hứng thú học tập mơn học.
II. CHUẨN BỊ.

1. Chuẩn bị của GV.

- Tranh phóng to hình 46.1 ; 46.2 ; 46.3 .
2. Chuẩn bị của HS.

- Xem trước bài.

III. Tiến trình bày dạy.
1. Ổn định lớp.

2. Kiểm tra bài cũ.

- Trình bày cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tủy ? 
- Cấu tạo

+ Có 31 đơi dây thần kinh tủy .
Mỗi dây thần kinh tủy gồm 2 rễ :

 Rễ trước : Rễ vận động 
 Rễ sau : rễ cảm giác

+ Các rễ tủy đi ra khỏi lỗ gian đốt  dây thần kinh tủy.
- Chức năng.

+ Rễ trước: Dẫn truyền xung thần kinh vận động từ trung ương thần kinh đi tới cơ
quan phản ứng (cơ).

+ Rễ sau: Dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ các cơ quan thụ cảm (da) về trung
ương thần kinh.

3. Bài mới.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

Hoạt động 1. Tìm hiểu vị trí và các thành phần của não bộ
I . Vị trí và các thành

phần của não bộ :
Trụ não tiếp liền với tủy
sống ở phía dưới. Nằm
giữa trụ não và đại não
là não trung gian. Trụ
não gồm não giữa, cầu
não và hành não. Não
giữa gồm cuống não ở
mặt trước và củ não sinh
tư ở mặt sau.

Phía sau trụ não là tiểu
não.

- Em hãy cho biết não bộ nằm đâu
trên cơ thể người?

GV: yêu cầu học sinh quan sát
hình 46.1, nghiên trả lời câu hỏi.
Não bộ gồm những thành phần
nào?

GV: chỉ vị trí các phần của não bộ
trên hình vẽ.

+ Trụ não: tiếp liền với tủy sống ở
phía dưới.

+ Tiểu não: nằm phía sau trụ não.
+ Não trung gian: nằm giữa trụ 
não và đại não

+ Đại não: lớn nhất nằm trên tiểu
não

GV: Yêu cầu HS hoàn thiện bài
tập điền từ tr.144. ( GV đánh số
thứ tự để HS dễ theo dõi ).

GV: Yêu cầu HS mô tả lại cấu tạo
của não bộ.

GV: Kết luận chung

- Nằm trong hộp sọ, tiếp theo
của tủy sống.

HS: Quan sát hình, nghiên cứu,
trả lời câu hỏi.

- Não trung gian, trụ não, đại 
não, tiểu não.

HS: Quan sát, theo dõi

HS: Hoàn thành bài tập điền từ
tr. 144. Một HS trả lời, HS
khác lắng nghe, nhận xét, bổ
sung.

1. Não trung gian
2. Não giữa 
3. Cầu não
4. Hành não
5. Cuống não
6. Củ não sinh tư.
7. Tiểu não

Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của Trụ não.
II Cấu tạo và chức

năng của trụ não
–

– Trụ não tiếp liền
với tủy sống

–

– Cấu tạo
+

+Chất trắng ở ngoài
+

+Chất xám ở trong
–

– Chức năng :

GV: Yêu cầu HS đọc thông tin
SGK tr.144, nghiên cứu và trả lời
câu hỏi.

- Trụ não được cấu tạo từ đâu?
- Chúng ở vị trí như thế nào?
- Em hãy cho biết chất trắng có
đặc điểm như thế nào?

HS: Đọc thông tin SGK tr.144,
nghiên cứu và trả lời câu hỏi.
- Giống tủy sống được cấu tạo
từ chất trắng và chẩt xám.
- Chất trắng bao quanh ở
ngoài, chất xám ở trong.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

+Chất xám : Điều
khiển , điều hoà hoạt
động của các nội quan

+Chất trắng : Dẫn

truyền : Đường lên là
cảm giác và đường
xuống là vận động

- Chất xám ở trụ não có đặc điểm
gì?

GV: Cho HS xem hình ảnh các
đôi dây thần kinh.

GV lưu ý các cặp dây thần kinh
cảm giác là dây số I, II, VIII; dây
vận động là III, IV, VI, XI, XII;
dây pha là dây V, VII, IX, X.
GV: Yêu cầu mô tả cấu tạo của trụ
não.

GV: Yêu cầu HS trả lời.
- Chức năng của trụ não là gì?

- Việc thực chức năng của trụ não
do thành phần nào đảm nhận?
- Chất trắng có vai trị như thế
nào?

GV: Cho ví dụ về chức năng của
trụ não. Tại sao khi giết trâu, bị
người ta chỉ cần đánh mạnh vào
gáy? (Vì: Gáy là vị trí khớp đầu,
cổ, liên quan đến trụ não có các

trung khu điều khiển hđ tuần

tủy sống với các phần trên não
và bao quanh chất xám.

- Chất xám ở trụ não tập trung
thành các nhân xám. Là nơi
xuất phát của các đôi dây thần
kinh não. Dây thần kinh cảm
giác, dây vận động, và dây
pha.

HS: Nghe GV mô tả cấu tạo
của trụ não.

- Trụ não gồm chất trắng và
chất xám:

+ Chất trắng là đường liên lạc
dọc, nối tủy sống với các phần
trên của não và bao quanh
chất xám.

+ Chất xám tập trung thành
các nhân xám, đó là trung khu
thần kinh, nơi xuất phát của
các dây thần kinh não.

HS: Trả lời câu hỏi.

- Điều khiển, điều hòa hoạt
động của các nội quan, đặt
biệt là hoạt động tuần hồn,
hơ hấp, tiêu hóa.

- Chất xám.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

hồn, hô hấp, khi bị tổn thương dễ
chết)

GV: Kết luận chung

Hoạt động 3 : Tìm hiểu não trung gian
III . Não trung gian.

o Chất trắng ( ngoài) :
chuyển tiếp các đường
dẫn truyền từ dưới  não

o Chất xám : Là các
nhân xám điều khiển
quá trình trao đổi chất
và điều hoà thân nhiệt

GV: Nghiên cứu thông tin, trả lời
các câu hỏi sau.

- Não trung gian có những bộ
phận nào?

- Vùng đồi thị của não trung gian
có chức năng như thế nào ?

- Vùng dưới đồi của não trung
gian có chức năng như thế nào?
GV: Yêu cầu HS mô tả lại cấu tạo
và chức năng của não trung gian.
GV: Kết luận chung.

HS: trả lời câu hỏi.

-Gồm đồi thị và vùng dưới đồi.
- Là trạm cuối cùng chuyển
tiếp của tất cả các đường dẫn
truyền cảm giác từ dưới đi lên
não  dẫn truyền.

- Nhân chất xám là trung ương
điều khiển các quá trình trao
đồi chất và điều hòa thân
nhiệt.

Hoạt động 4 : Tìm hiều cấu tạo và chức năng của tiểu não

IV/ : Tiểu não 
–

– Vị trí : Sau trụ não ,
dưới bán cầu não .

–

– Cấu tạo :

+ Chất xám : Ở ngoài,
làm thành vỏ tiểu não

+ Chất trắng : Ở trong.
là các đường dẫn truyền
Chức năng : Điều hoà ,
phối hợp các cử động
phức tạp và giữ thăng
bằng cơ thể.

GV: Yêu cầu HS quan sát lại hình
46.1 ; 46 . 3, nghiên cứu thông tin
SGK trả lời câu hỏi.

- Vị trí của tiểu não như thế nào?
- Tiểu não được cấu tạo như thế
nào ?

- Chất trắng trong tiểu não thực
hiện chức năng gì?

GV: Yêu cầu HS căn cứ vào thí
nghiệm SGK rút ra.Tiểu não có
chức năng gì?

GV: Lý giải hiện tượng tại sao

người say rượu thường có biểu
hiện chân nam đá chân chiêu trong
lúc đi? ( Khi uống rượu bia các
chất trong rượu bia đã ngăn cản,
ức chế dẫn truyền qua xi náp giữa
các tb có liên quan đến tiểu não
điều khiển sự phối hợp các hđ
phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể
(tiểu não bị tổn thương).

HS: Quan sát hình, nghiên cứu
thơng tin SGK trả lời câu hỏi.
- Tiểu não nằm phía sau trụ
não.

- Gồm hai phần: chất xám và
chất trắng. Chât xám làm
thành lớp võ tiểu não và các
nhân, chất trắng ở trong.
- Là đường nối giữa vỏ tiểu
não, các nhân với các phần
khác của hệ thần kinh.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

GV: Kết luận chung.
IV. Củng cố.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm hồn thành bài tập sau:
Sắp xếp các chức năng tương ứng với từng bộ phận của não: