Giáo án Ngữ Văn Lớp 8 - Tiết 60: Ôn tập Tiếng Việt - Năm học 2010-2011

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: 14/11/2010 TIEÁT 60. Ngaøy daïy: 8A 8B OÂN TAÄP TIEÁNG VIEÄT. 8C. A. Mức độ cần đạt - Hệ thống hoá những kiến thức Tiếng Việt đã học ở học kì I. B. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ 1. Kiến thức - Hệ thống các kiến thức về từ vựng và ngữ pháp đã học ở học kì I. 2. Kó naêng - Vận dụng thuần thục kiến thức Tiếng Việt đã học ở học kì I để hiểu nội dung, ý nghĩa văn bản hoặc tạo lập văn bản 3. Thái độ - Tự giác, tích cực ôn tập. C. Phương pháp: Phương pháp vấn đáp, thảo luận. D. Tieán trình daïy hoïc 1. Ổn định lớp: 8A 8B 8C 2. Kieåm tra baøi cuõ: Kieåm tra vieäc chuaån bò cuûa hs. 3. Đặt vấn đề Trong học kì I, phần Tiếng Việt được chia làm hai phần: từ vựng và ngữ pháp. Chúng ta phải nắm được khái niệm cũng như cách vận dụng chúng vào trong thực tế … 4. Hoạt động dạy và học HOẠT ĐỘNG CỦA GV VAØ HS NOÄI DUNG BAØI DAÏY * Hoạt động 1: Ôn tập từ vựng I. Từ vựng -Thế nào là một từ có nghĩa 1. Lí thuyeát rộng và một từ có nghĩa hẹp? a. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ Cho vd? - Một từ có nghĩa rộng: VD: Thuù coù nghóa roäng hôn voi, höôu. - Một từ có nghĩa hẹp: VD: Caù thu coù nghóa heïp hôn caù. - Tính chất rộng , hẹp cuả từ - Tính chất rộng, hẹp của nghĩa từ ngữ là tương đối vì nó ngữ là tương đối hay là tuyệt phụ thuộc vào phạm vi nghĩa của từ (phạm vi biểu vật). đối? Tại sao? Cho vd. b. Trường từ vựng VD: Tàu, xe, thuyền, máy bay cùng trường từ vựng về - Thế nào là trường từ vựng? phöông tieän giao thoâng. Cho vd minh hoạ? - Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ nói về mối quan hệ bao hàm nhau giữa các từ ngữ có cùng từ loại. - Phân biệt cấp độ khái quát của VD: Thực vật (danh từ) bao hàm cây, cỏ, hoa (danh từ) … nghĩa từ ngữ với trường từ - Trường từ vựng tập hợp các từ có ít nhất có một nét chung vựng? Cho vd? về nghĩa nhưng có thể khác nhau về từ loại. + Cho hs thaûo luaän. VD: Trường từ vựng về người: - Chức vụ của người: tổng thống, bộ trưởng, giám đốc - Phẩm chất trí tuệ của người: thông minh, sáng suốt, ngu. . . c. Từ tượng hình, từ tượng thanh - Từ tượng hình, từ tượng thanh VD: Từ tượng hình: lom khom, ngất ngưỡng . . . Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> laø gì? Cho vd. Từ tượng thanh: oang oang, chan chát . . . - Hãy nêu tác dụng của từ tượng * Tác dụng: gợi tả h/a, âm thanh cụ thể, sinh động, có giá hình và từ tượng thanh? cho vd trị biểu cảm cao; thường được dùng trong văn miêu tả và tự sự. - Thế nào là từ địa phương, biệt d. Từ địa phương và biệt ngữ xh ngữ xả hội? Cho vd. - Từ địa phương: VD: bắp, trái, vô … - Biệt ngữ xh: VD: Tầng lớp hs, sv: ngỗng, gậy … -Theá naøo laø noùi quaù? Cho vd e. Noùi quaù minh hoïa. VD: “Lỗ mũi mười tám gánh lông - Thế nào là nói giảm nói tránh Chồng yêu chồng bảo tơ rồng trời cho” ? cho vd g. Noùi giaûm noùi traùnh VD: Chò aáy khoâng coøn treû laém. - Baøi taäp 1 yeâu caàu chuùng ta 2. Thực hành phaûi laøm gì ? Bài tập 1: Điền từ: Truyện dân gian (truyền thuyết, cổ tích, * HS thaûo luaän. truyện ngụ ngôn, truyện cười) + Truyeàn thuyeát: laø truyeän daân gian keå veà caùc nhaân vaät vaø sự kiện lịch sử xa xưa, có nhiều yếu tố thần kì. + Truyện cổ tích: là truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc (người mồ côi, người mang lốt xấu xí, người em…) có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo. + Truyện ngụ ngôn: Truyện dg mượn chuyện về loài vật , đồ vật hoặc về con người để nói bóng gió chuyện con người. + Truyện cười: truyện dân gian dùng hình thức gây cười để - Viết câu văn có sd từ tượng mua vui hoặc để phê phán, đả kích. hình, từ tượng thanh? - Từ chung: là truyện dân gian - Tìm hai vd trong ca dao coù sd noùi giaûm noùi traùnh? * Hoạt động 2: Ôn tập ngữ phaùp. - Trợ từ là gì? Cho vd. - Thán từ là gì? Cho vd. + GV chốt: thán từ thường đứng ở đầu câu, có khi nó tách ra thaønh moät caâu ñaëc bieät.. II. Ngữ pháp 1. Lí thuyeát a. Trợ từ, Thán từ - Trợ từ: Nó ngồi cả buổi chiều mà chỉ làm được mỗi 1 bài taäp. - Thán từ: Ô hay, tôi tưởng anh cũng biết rồi!. - Thế nào là tình thái từ? Cho vd. b. Tình thái từ VD : + Anh đọc xong cuốn sách này rồi à? - Có thể sử dụng tình thái từ một + Con nghe thaáy roài aï! cách tuỳ tiện được không? Tại * Sử dụng tình thái từ: - Không thể sử dụng tình thái từ một sao? Cho vd. cách tuỳ tiện được. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> VD: Đối với người lớn tuổi: Bán giúp cháu 1 tay ạ! - Caâu gheùp laø gì? Cho vd Đối với bạn bè: Bạn giúp mình một tay nào! - Cho bieát caùc quan heä veà yù c. Caâu gheùp nghĩa giữa các vế trong câu VD: Vì trời mưa nên đường lầy lội gheùp? - Quan hệ giữa các vế trong câu ghép: Quan hệ bổ sung, nối * Gọi hs đọc bài tập 1 tieáp, nguyeân nhaân – keát quaû, töông phaûn… - Cho hs leân baûng ñaët caâu. 2. Thực hành - Xác định câu ghép trong đoạn Bài tập 1: trích? a) Cuốn sách này mà chỉ 2000 đồng à? b) Câu đầu là câu ghép, có thể tách câu ghép thành 3 câu đơn thì mlh, sự liên tục của 3 sự việc dường như không được - Các vế câu nối với nhau bằng thể hiện rõ bằng khi gộp thành 3 vế của câu ghép. gì? c) Đoạn trích có 3 câu. Câu 1 + 3 là câu ghép. Trong cả 2 - Đặt câu có sd kết hợp trợ từ và câu ghép, các vế câu đều được nối với nhau bằng qh từ. tình thái từ, kết hợp trợ từ và thán từ? - Choïn 1 ñv: xaùc ñònh caâu gheùp vaø caùch noái caùc veá cuûa caâu gheùp? * Hoạt động 3: Hướng dẫn tự hoïc III. Hướng dẫn tự học - Chọn 1 đv có sd biện pháp tu từ nói quá, nói giảm nói tránh, từ tượng hình, từ tượng thanh -> phân tích tác dụng. - Về nhà xem lại toàn bộ những nội dung đã ôn tập để chuaån bò kieåm tra moät tieát tieáng vieät. E. Ruùt kinh nghieäm ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>