Bài giảng môn học Lịch sử lớp 7 - Bài 20: Nước Đại Việt thời Lê Sơ (1428 - 1527)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn :19/01/2010 Ngaøy daïy :22/01/2010. Tieát theo PPCT: 40. BAØI 20: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (1428 - 1527) I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, QUÂN SỰ, PHÁP LUẬT I. Muïc tieâu baøi hoïc: 1. Về kiến thức:. - Bộ máy chính quyền thời Lê Sơ, chính sách đối với quân đội thời Lê, những điểm chính của Bộ Luật Hồng Đức. -So sánh với thời Trần để chứng minh dưới thời Lê sơ, nhà nước tập quyền tương đối hoàn chỉnh, quân đội hùng mạnh có luật pháp để đảm bảo kỹ cương, trật tự xã hội. 2. Veà kyõ naêng: Phát triển khả năng đánh giá tình hình phát triển về chính trị, quân sự, pháp luật ở một thời kỳ lịch sử. 3. Về thái độ: - Giáo dục cho HS niềm tự hào và thời thịnh trị của đất nước, có ý thức bảo vệ tổ quốc. II. Phöông tieän daïy hoïc: - Bảng phụ bộ máy chính quyền thời Lê sơ. - Maùy chieáu Projector. III. Thieát keá baøi hoïc: 1. Ổn định lớp: 2. Nhắc lại kiến thức cũ: 4’ (Trước khi cho học sinh nhắc lại kiến thức cũ, GV ghi đề bài lên bảng, giải thích ngắn gọn vì sao gọi là thời Lê sơ – kích hoạt máy chiếu slide 1).. Ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Lam sơn? - Đất nước sạch bóng quân thù. - Giành lại được độc lập tự chủ cho nhân dân. - Mở ra thời kì phát triển mới, cao hơn của đất nước Đại Việt. 3. Giới thiệu bài mới: 1’ Đây là cơ sở và điều kiện thuận lợi để đất nước Đại Việt đạt được những thành tựu mới về chính trị, quân sự, pháp luật. Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta tìm hiểu nội dung này. (Giáo viên ghi nội dung mục I lên bảng- I. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, QUÂN SỰ, PHAÙP LUAÄT) Sau khi đánh đuổi quân Minh ra khỏi đất nước, Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế, khôi phục lại quốc hiệu Đại Việt. Sau khi quốc hiệu Đại Việt được khôi phục, nhà Lê tiến hành xây dựng bộ máy nhà nước mới như thế nào?  mục1. T/g Hoạt động của GV Hoạt động của HS Noäi dung ghi baûng 14’ * Hoạt động 1: 1. Tổ chức bộ máy chính Kích hoạt sơ đồ trống sơ đồ bộ quyeàn: máy nhà nước thời Lê sơ. - Cho HS thảo luận cặp đôi, - Thảo luận  Hoàn hoàn thành sơ đồ với những gợi thành sơ đồ. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> yù coù saün. - Nhaän xeùt. - GV ghi kết quả trả lời của nhoùm leân baûng nhaùp, cho nhoùm . khaùc nhaän xeùt, boå sung. - Kích hoạt đèn chiếu và chỉnh sửa kết quả của HS. HS vẽ vào vở - Đính sơ đồ đã hoàn thiện sẵn lên bảng, cho HS vẽ vào vở.. BỘ MÁY NHAØ NƯỚC THỜI LÊ SƠ. VUA Trung öông 6 Boä. Ñòa phöông. Caùc cô quan chuyeân moân. 13 đạo (đứng đầu mỗi đạo là 3 ti) Phuû Chaâu Huyeän Xaõ. - Giaûi thích nhieäm vuï cuûa 6 boä treân maùy chieáu - Kích hoạt 2 sơ đồ : Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần và bộ máy nhà nước thời Lê sơ. - Yeâu caàu HS thaûo luaän vaø traû lời: sơ đồ bộ máy nhà nước thời Lê sơ có gì khác: + Quyền lực của nhà vua. + Các cơ quan, chức vụ. + Caùc ñôn vò haønh chính.. - Những điểm khác: + Quyền lực tập trung maïnh vaøo trong tay vua (bỏ các chức quan cao cấp nhất, các đại thần chỉ giúp vieäc, quyeàn haønh bò haïn cheá). + Các cơ quan đầy đủ hơn (các bộ, tự, khoa); các chức vụ được tăng thêm, ñaëc bieät laø heä thoáng thanh tra, giám sát được tăng cường từ trung ương(Ngự sử đài) đến địa phương (Hiến ti) .Đặc biệt là ở địa phương, ở cấp đạo có 3 cơ quan phuï traùch 3 coâng vieäc khaùc nhau: Ñoâ ti (quaân đội), Thừa ti (dân sự), Hieán ti (thanh tra) maø không tập trung quyền lực Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> vaøo trong tay 1 vieân An phủ sứ như trước Tính phaân taùn, cuïc boä ñòa phương được khắc phục và bò haïn cheá. - Caùc ñôn vò haønh chính được tổ chức qui củ, chặt chẽ để trung ương dễ dàng giaùm saùt ñòa phöông. - Trả lời: ? Nhận xét chung về tổ chức + Là bộ máy nhà nước bộ máy nhà nước thời Lê sơ? được tổ chức hoàn chỉnh, chặt chẽ nhất lúc bấy giờ. + Là một nhà nước quân chuû taäp quyeàn maïnh, moïi quyền hành đều tập trung trong tay nhaø vua. - Khaúng ñònh: Ñieàu naøy khoâng những thể hiện một bước tiến trong quá trình xây dựng nhà nước thời Lê Sơ mà còn rất cần thiết cho hoàn cảch lịch sử Đại Việt ở thế kỉ XV - Kích hoạt Lược đồ hành chính nước Đại Việt thời Lê sơ trống, có đánh số thứ tự. Cho HS đứng taiï chỗ xác định tên 13 đạo và 1 phủ theo số thứ tự. HS xác định đến đâu GV kích hoạt hiệu ứng đến đo.ù - Kích hoạt quá trình mở rộng lãnh thổ Việt Nam qua các thời kì lịch sử. - Liên hệ thực tế ? Em coù nhaän xeùt gì veà laõnh thổ Đại Việt thời Lê Sơ so với thời Trần? * Kết luận: Xây dựng một nhà nước quân chủ tập quyền maïnh laø keát quaû cuûa cuoäc caûi cách hành chính lớn (1460 -. * Nhaän xeùt: - Là một nhà nước quân chủ tập quyền mạnh, được tổ chức hoàn chỉnh, chặt chẽ nhất lúc bấy giờ.. - Laéng nghe. . - Quan saùt - HS xaùc ñònh.. - Lãnh thổ được mở rộng - Lãnh thổ được mở rộng hơn. hôn.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 1471) cuûa vua Leâ Thaùnh Toâng và lãnh thổ Đại Việt được mở rộng hơn trước là kết quả của công cuộc khai khẩn đất hoang, đoàn kết trong lao động xây dựng đất nước của caùc thaønh phaàn daân toäc trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam. * Chuyển ý: Để bảo vệ bộ máy nhà nước vừa mới xây dựng cũng như ổn định đời soáng nhaân daân, baûo veä laõnh thổ, thời Lê sơ đã tổ chức quân đội ntn?--> mục 2 11’ * Hoạt động 2: ? Nghiên cứu sgk và lần lượt - Lần lượt trả lời, lớp nhaän xeùt, boå sung. trả lời các ý trên bảng? - Ghi vào vở - Choát yù va øghi baûng. - Kích hoạt đoạn trích trong cuốn “Đại cương lịch sử Việt Nam” treân maùy chieáu. ? So saùnh ñieåm gioáng vaø khaùc giữa cách tổ chức quân đội thời Lê Sơ (đã ghi trên bảng mục 2 và đoạn trích trên) với cách tổ chức quân đội thời Trần?. - Trả lời: + Gioáng: - Chế độ: ngụ binh ư nông - Binh chuûng: boä, thuyû, tượng, kị. - Vuõ khí: giaùo maùc, cung tên, đao kiếm, hoả đồng - Caùch reøn luyeän: luyeän taäp voõ ngheä, chieán traän traän haèng naêm. + Khaùc: Thời Lê Sơ: - Không có quân đội vöông haàu, quí toäc. - Vua trực tiếp nắm quyền Lop7.net. 2. Tổ chức quân đội: - Chế độ: ngụ binh ư nông - Binh chủng: bộ, thuỷ, tượng, kò. - Vuõ khí: giaùo, maùc, cung teân, đao, kiếm, hoả đồng, hoả phaùo. - Caùch reøn luyeän: luyeän taäp voõ ngheä, chieán traän haèng naêm..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> tổng chỉ huy quân đội. - Chú trọng cả số lượng và chất lượng. Kích hoạt câu nói của vua Lê Thaùnh Toâng. ? Em coù nhaän xeùt gì veà chuû trương của nhà nước Lê sơ đối với lãnh thổ của đất nước qua caâu noùi treân? - Kết luận: Như vậy với việc tổ chức quân đội và củng cố quốc phòng, thời Lê sơ, đặc biệt là thời Lê Thánh Tông, không chỉ xây dựng được quân đội mạnh, bảo vệ được cương vực lãnh thổ mà còn đảm bảo được quyền lực của nhà vua cả về chính trị lẫn quân sự. - Chuyển ý: Để quản lý xã hộâi, thời Lê sơ đã xây dựng luaät phaùp nhö theá naøo?  muïc 3. 10’ * Hoạt động 3: ? Luật pháp thời Lê sơ được xây dựng như thế nào? - Bổ sung: thời Thái Tông, Nhaân Toâng chöa coù boä luaät rieâng cho trieàu Leâ. Naêm 1483, Lê Thánh Tông cho biên soạn boä Quoác trieàu hình luaät (Luaät Hồng Đức) (vì bộ luật ra đời thời vua Lê Thánh Tông có niên hiệu là Hồng Đức) ? Noäi dung cô baûn? Kích hoạt nội dung cơ bản các bộ luật thời Lý, Trần và Lê sơ . ? So saùnh ñieåm gioáng vaø khaùc nhau giữa bộ luật thời Lê sơ với bộ luật thời Lý, Trần ?. - Trả lời: đề cao trách * Quốc phòng: Thực hiện nhiệm bảo vệ đất nước, chính sách vừa kiên quyết vừa kiên quyết vừa mềm vừa mềm dẻo. dẻo trừng trị thích đáng kẻ thuø.. 3. Luaät phaùp: - Trả lời theo sgk - Naêm 1483, Quoác trieàu hình luật (Luật Hồng Đức) được ban haønh.. - Trả lời theo sgk. - Trả lời: + Gioáng: - Đều thể hiện rõ nét ý thức giai cấp. - Đều khuyến khích phát trieån kinh teá. Lop7.net. - Noäi dung cô baûn: (Sgk).

<span class='text_page_counter'>(6)</span> + Khaùc: Bộ luật thời Lê sơ đầy đủ vaø tieán boä hôn: - Đầy đủ: vừa mang tính giai cấp vừa mang tính dân toäc. - Tiến bộ: nổi lên ý thức bảo vệ quyền lợi phụ nữ và người dân tự do, ý thức bảo vệ độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ.  Là bộ luật đầy đủ, tiến bộ ?Nêu nhận xét chung về bộ - Tự nhận xét nhaát trong caùc boä luaät Vieät luật Hồng Đức? Nam thời phong kiến - Khaúng ñònh: chính vì vaäy, boä luật Hồng Đức được sử dụng suoát 4 theá kyû (XV - XVIII). Do đó, luật pháp thời Lê sơ có tác dụng tích cực, góp phần củng cố chế độ phong kiến tập quyeàn, phaùt trieån kinh teá, oån ñònh xaõ hoäi. - Sô keát baøi hoïc: Tóm lại, với những điều kiện thuận lợi sau chiến thắng quân Minh, thời Lê sơ đã đạt được những thành tựu to lớn trong tất cả các lĩnh vực, nhất là về chính trị, quân sự, pháp luật. Có thể nói, thời Lê sơ, đặc biệt là thời Lê Thánh Tông, là thời kì cường thịnh của quốc gia Đại Việt. IV. Cuûng coá - luyeän taäp: 4’. Kích hoạt máy chiếu 2 bài tập trắc nghiệm, cho HS đọc, chọ ý đúng. Lớp nhận xét, GV chốt đáp án đúng rồi đưa ra kết luận chung. V. Daën doø 1’ 1- Bài mới học: - Vẽ lại sơ đồ tổ chức bộ máy chính quyền - Trình bày vài nét về những đóng góp của vua Lê Thánh Tông trong việc xây dựng bộ máy nhà nước và luật pháp.. 1- Baøi saép hoïc: Tổ 1: Nhận xét những biện pháp của nhà nước Lê sơ đối với nông nghiêp. Tổ 2: Nhận xét tình hình thủ công nghiệp thời Lê sơ. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Tổ 3: Nhận xét chủ trương hạn chế việc nuôi và mua bán nô tì của nhà nước Lê sơ. Cả lớp: - Trình bày những nét chính về tình hình kinh tế thời Lê sơ. - Thời Lê sơ, xã hội có những giai cấp và tầng lớp nào? VI.Ruùt kinh nghieäm: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>