Bài giảng môn học Lịch sử lớp 7 - Tiết 26 - Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII) (tiếp)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy d¹y: 25/11/2010 TiÕt 26. bµi 14. ba lÇn kh¸ng chiÕn chèng quân xâm lược mông - nguyên (thế kỉ xiii) (Tiếp) III. cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba chèng quân xâm lược nguyên (1287 - 1288) I. Môc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh n¾m ®­îc - Âm mưu quyết xâm lược lần thứ ba của quân Nguyên. - Vua t«i nhµ TrÇn quyÕt t©m tiÕn hµnh cuéc kh¸ng chiÕn chèng lại nhà Nguyên với các trận đánh lớn: Vân Đồn, Bạch Đằng và giành th¾ng lîi vÎ vang. 2. Tư tưởng: - Bồi dưỡng cho học sinh lòng căm thù giặc và niềm tự hào về truyÒn thèng hµo hïng cña d©n téc trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng giÆc M«ng Nguyªn. - Giáo dục lòng biết ơn các anh hùng dân tộc đã chiến đấu quên mình vì đất nước, đặc biệt là đối với người anh hùng Trần Hưng Đạo 3. KÜ n¨ng: - Rèn kĩ năng sử dụng bản đồ để tóm tắt sự kiện lịch sử II. đồ dùng và phương tiện dạy học - Giáo viên: SGK, giáo án, lược đồ kháng chiến lần thứ ba chống xâm lược Nguyên, lược đồ chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 - Häc sinh: SGK, vë ghi, tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk III. tiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định (1’) 2. KiÓm tra bµi cò (4’) - Tr×nh bµy kÕt qu¶ cña cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø hai chèng quân Nguyên xâm lược? - §¸p ¸n: + Quân dân nhà Trần đánh tan hơn 50 vạn quân Nguyên + Đất nước sạch bóng quân thù, cả dân tộc ca khúc khải hoàn 3. Bµi míi a. Giíi thiÖu vµo bµi (1’) - Sau thất bại thảm hại trong hai lần xâm lược trước, Hốt Tất Liệt rất tức tối, quyết tâm xâm lược Đại Việt lần thứ ba để rửa nhục và để thực hiện tham vọng mở rộng ách đô hộ của đế chế Nguyên đối với các quốc gia ở phía nam Trung Quốc. Vậy cuộc xâm lược Đại Việt lần thứ ba đã diễn ra như thế nào, quân dân Đại Việt đối phó ra sao, đó là nội dung của bài học hôm nay. b. Néi dung (34’) 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung kiến thức cần đạt. 1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt. H® 1 (10’) - Gi¸o viªn diÔn gi¶ng - HS: theo dâi a. Hoµn c¶nh to¸t lªn ý nhµ Nguyªn gi¸o viªn diÔn xâm lược Đại Việt lần giảng thø ba - C1: H·y nªu mét sè - HS: nhµ Nguyªn - §×nh chiÕn NhËt dẫn chứng về việc nhà đình chỉ xâm lược - Thoát Hoan: 30 vạn quân Nguyên chuẩn bị xâm Nhật Bản, huy - Trương Văn Hổ: thuyền lương lược Đại Việt lần thứ động 30 vạn quân => Tấn công Đại Việt ba? bé, thuyÒn chiÕn, - Giới thiệu lời căn thuyền lương dÆn cña vua Nguyªn, - HS theo dâi gi¸o các danh tướng Thoát viên giới thiệu Hoan, ¤ M· Nhi, Phµn TiÕp - C2: Em cã nhËn xÐt - HS: nhµ Nguyªn g× vÒ sù chuÈn bÞ cña chuÈn bÞ c«ng nhµ Nguyªn? phu, kỹ lưỡng, thể hiện ý đồ quyết t©m th«n tÝnh nước ta của chúng - C3: Trước nguy cơ đó, - HS: nhà Trần - Ta khẩn trương chuẩn bị kháng chiến vua tôi nhà Trần đã làm chuẩn bị đánh giặc g×? - Treo Lược đồ kháng b. DiÔn biÕn: chiÕn lÇn thø ba chèng - HS: theo dâi xâm lược Nguyên bé => L¹ng S¬n=> B¾c Giang - Gi¶i thÝch kÝ hiÖu gi¸o viªn gi¶i - 12/1287 thÝch kÝ hiÖu trªn trên lược đồ thuû => biÓn=> s«ng B¹ch §»ng - Tường thuật diễn lược đồ => tiÕn vµo V¹n KiÕp biÕn cuéc tiÕn c«ng - HS theo dâi GV - SGK (trang 63) cña qu©n Nguyªn trªn tr×nh bµy diÔn biÕn lược đồ - Gi¸o viªn gäi häc - HS: lªn b¶ng sinh lên tường thuật lại tường thuật lại diÔn biÕn diÔn biÕn 2. TrËn V©n §ån tiªu diÖt ®oµn H®2 (9’) thuyền lương của Trương Văn Hổ - Giáo viên tường thuật - TrÇn Kh¸nh D­ mai phôc ®oµn - HS theo dâi gi¸o 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> diÔn biÕn chiÕn th¾ng Vân Đồn trên lược đồ - C4: Em hãy tường thuËt diÔn biÕn trËn V©n §ån - Gọi HS đọc đoạn chữ nhá trong SGK - C5: Nªu ý nghÜa cña chiÕn th¾ng V©n §ån?. - Gi¸o viªn diÔn gi¶ng phÇn ®Çu - C6: Sau trËn V©n §ån, t×nh thÕ cña qu©n Nguyªn nh­ thÕ nµo?. - C7: N¾m ®­îc c¬ héi đó, vua tôi nhà Trần đã lµm g×?. viên tường thuật diÔn biÕn - HS: tường thuật diÔn biÕn trªn lược đồ - HS đọc đoạn chữ nhá trÝch trong §¹i ViÖt sö kÝ toµn th­ - HS: ph¸ vì sù chuÈn bÞ cña giÆc do mÊt nguån tiÕp tế lương thực H® 3 (15’) - HS đọc đoạn chữ nhá - HS: giÆc r¬i vµo thế bị động, cạn kiệt lương thực, tuyÖt väng, tÝnh ®­êng rót qu©n vÒ nước - HS: nhµ TrÇn quyết định mở cuéc ph¶n c«ng tiªu diÖt kÎ thï - HS: đọc đoạn giíi thiÖu vÒ vÞ trÝ s«ng B¹ch §»ng. thuyền lương của Trương Văn Hổ và giµnh th¾ng lîi. 3. ChiÕn th¾ng B¹ch §»ng a. Hoµn c¶nh - 1/1288 Tho¸t Hoan =>Th¨ng Long => Vạn Kiếp => về nước. - Ta ph¶n c«ng, mai phôc trªn s«ng B¹ch §»ng.. - C8: T¹i sao ta quyÕt định chọn sông Bạch Đằng để xây dựng trận địa mai phục? - Treo Lược đồ chiến b. DiÔn biÕn: th¾ng B¹ch §»ng n¨m 1288 thuû=>SB§=>¤ M· Nhi bÞ b¾t - Gi¶i thÝch kÝ hiÖu - HS theo dâi gi¸o trên lược đồ viªn gi¶i thÝch kÝ - 4/1288 bé=> L¹ng S¬n=> ta tËp kÝch hiÖu - Giáo viên tường thuật - HS theo dõi giáo diễn biến trên lược đồ viên tường thuật diÔn biÕn - C9: Dựa vào lược đồ, - HS trình bày em h·y tr×nh bµy diÔn diÔn biÕn trªn - SGK (trang 64 – 65) 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> biến trận Bạch Đằng lược đồ th¸ng 4 n¨m 1288?. c. KÕt qu¶ - C10: Em h·y nªu kÕt - HS: nªu kÕt qu¶ - Cuéc kh¸ng chiÕn kÕt thóc th¾ng lîi qu¶ cña cuéc kh¸ng cña cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba chèng chiÕn quân Nguyên xâm lược d. ý nghÜa - C11: Em h·y nªu ý - HS: nªu ý nghÜa – Buéc qu©n Nguyªn tõ bá tham väng nghÜa cña chiÕn th¾ng cña chiÕn th¾ng th«n tÝnh §¹i ViÖt B¹ch §»ng n¨m 1288? B¹ch §»ng - Gi¸o viªn tÝch hîp ®o¹n th¬ trÝch trong “B¹ch §»ng giang phú” của Trương Hán Siªu lµm næi bËt ý nghÜa cña chiÕn th¾ng B¹ch §»ng 1288 - C12: Nhận xét về - HS: cách đánh cách đánh của quân ta độc đáo, sáng tạo trong trËn B¹ch §»ng - C13: So sánh với - HS: đều sử dụng cách đánh giặc trên trận địa cọc ngầm s«ng B¹ch §»ng cña ë dßng s«ng B¹ch Ng« QuyÒn n¨m 938 §»ng. - Gi¸o viªn liªn hÖ: TrÇn Quèc TuÊn biÕt tiếp thu cách đánh đó, n©ng lªn tÇm nghÖ thuËt thuû chiÕn cña §¹i ViÖt 4. S¬ kÕt vµ cñng cè (4’). a. S¬ kÕt vµ cñng cè - Để thôn tính bằng được Đại Việt, nhà Nguyên đã chuẩn bị rất công phu, kĩ lưỡng, nên trong cuộc kháng chiến lần thứ ba, quân dân §¹i ViÖt gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, thö th¸ch - MÆc dï vËy, nhµ TrÇn kh«ng hÒ gi¶m sót ý chÝ, kiªn quyÕt lãnh đạo quân dân chuẩn bị kháng chiến và đã chiến đấu anh dũng, giành được thắng lợi vẻ vang, đặc biệt là chiến thắng Vân Đồn và. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> chiến thắng Bạch Đằng lịch sử, quét sạch hơn 30 vạn quân xâm lược ra khỏi đất nước trong khoảng chưa đầy bốn tháng. b. Bài tập thảo luận nhóm: Cách đánh giặc của nhà Trần trong cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba cã g× gièng vµ kh¸c so víi lÇn thø hai? - Nhãm 1 – 2 t×m hiÓu sù gièng nhau - Nhãm 3 – 4 t×m hiÓu sù kh¸c nhau - §¸p ¸n: + Giống nhau: tránh thế giặc mạnh lúc đầu, chủ động vừa đánh chặn giặc vừa rút lui để bảo toàn lực lượng, chờ thời cơ phản công tiêu diệt giặc, thực hiện kế hoạch “vườn không nhà trống” + Khác nhau: tập trung tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ làm giặc mất chỗ dựa về lương thực, chủ động bố trí trận địa bãi cọc ở sông Bạch Đằng để tiêu diệt đoàn thuyền chiến của giặc 5. Hướng dẫn về nhà (1’) - Häc thuéc bµi, lµm c¸c bµi tËp trong vë bµi tËp - §äc, t×m hiÓu bµi míi + Nªu râ nguyªn nh©n th¾ng lîi vµ ý nghÜa lÞch sö cña ba lÇn kháng chiến chống quân Nguyên xâm lược.. 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>