Bài 51. Cơ quan phân tích thính giác

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Trường: <b>CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM</b>
Người soạn: Đổng Tthị Kiều <b>Độc lập – Tự do – Hạnh phúc</b>

<b> Bài 51: CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC</b>
<b>I.</b> <b>Mục tiêu</b>

<b>1. Kiến thức</b>

<b>-</b> Năm được các thành phần của cơ quan phân tích thính giác.
<b>-</b> Trình bày được q trình thu nhận sóng âm.

<b>2. Kỹ năng</b>

<b>-</b> Biết phân tích một loại cơ quan qua tranh ảnh.
<b>3. Thái độ</b>

<b>-</b> Yêu thích và hứng thú với bài học.
<b>-</b> Biết cách bảo vệ tai.

<b>II.</b> <b>Phương pháp</b>

<b>-</b> Quan sát, tìm tịi, đàm thoại.
<b>-</b> Nghiên cứu tài liệu mới.
<b>III.</b> <b>Phương tiện</b>

<b>1. Giáo viên: chuẩn bị các tranh ảnh về bài cơ quan phân tích thính giác</b>
<b>2. Học sinh: coi lại bài sóng âm và đọc bài mới </b>

<b>IV.</b> <b>Tiến trình bài giảng</b>

<b>1. ổn định tổ chức lớp (1’)</b>

<b>2. kiểm tra bài cũ (5’)</b>

<b>-</b> phân biệt tật cận thị và tật viễn thị (Cận thị là tật mà mắt có khả năng
nhìn gần, người cận thị nhìn rõ vật ở xa cần phải đeo mắt kính lõm hay
kính phân kỳ. Viễn thị là tật mà mắt có khả năng nhìn vật ở xa, người
viễn thị nhìn rõ vật ở gần cần phải đeo mắt kính lồi (kính hội tụ - kính
lão).

<b>-</b> Em đã làm gì để bảo vệ mắt của mình:

+ khơng đọc sách ở những nơi thiếu ánh sáng
+ Rửa mắt bằng nước muối sinh lý

+ ko dùng chung khăn
+ Ko coi ti vi quá gần
+ ko chơi game nhiều
<b>3. Bài mới</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

được những âm thanh khác nhau là nhờ vào giác quan nào ( giác quan thính
giác). Vậy tai có cấu tạo như thế nào và hoạt động thu nhận sóng âm ra sao
thì hơm nay chung ta cùng tìm hiểu bài “ Cơ quan phân tích Thính giác”.
<b>Thời</b>

<b>gian</b> <b>Hoạt động của giáo viên</b> <b>Hoạt động của học sinh</b> <b>Nội dung</b>

10’ <b>Hoạt động 1: Cấu tạo của tai</b>

+ GV cho HS động thông sgk và trả
lời câu hỏi:

-Cơ quan phân tích thính giác gồm
những bộ phận chính nào?

+ GV treo tranh hoặc cho hs quan
sát hình 51.1 sgk/162

+ GV cho Hs nhận xét sơ bộ về cấu
tạo của tai, sau đó GV nhận xét lại.

+ Gv cho hs làm bài tập điền khuyết
sgk/162.

+ Gv mời hs đọc hoàn chỉnh phần
bài tập điền khuyết

+ Gv đặt câu hỏi cho hs trl:
*Tai được chia ra làm mấy phần
*Tai ngồi có các bộ phận nào và
mỗi bộ phận có chức năng gì?

* Tai giữa có các bộ phận nào và
mỗi bộ phận có chức năng gì?

*Tai trong có những bộ phận nào và

+ Hs độc lập đọc thông tin sgk và
trl câu hỏi:

-cơ quan phân tích thính giác gồm:
* các tế bào thụ cảm thính giác

( Cơ quan coocti)

* Dây thần kinh thính giác ( dây
não VIII)

* Vùng thính giác ở thùy thái
dương.

+ hs quan sát hình ảnh

+ hs nhận xét sơ bộ: tai có tai
ngồi, tai giữa và tai trong, có
vành tai, ống tai, màng nhĩ, vòi
nhĩ, ốc tai, chuỗi xương tai,ống
bán khuyên, dây thần kinh số VIII.
+ hs làm bài tập điền khuyết

+ Hs trl câu hỏi

*Tai được chia ra làm 3 phần: tai
ngoài, tai trong và tai giữa.

* tai ngồi:

** vành tai: có nhiệm vụ hứng
sóng âm.

** Ống tai: hướng sóng âm

** Màng nhĩ: truyền và khuếc đại

âm

*Tai giữa:

** chuỗi xương tai: có xương búa,
xương đe và xương bàn đạp có
chức năng là truyền sóng âm
** Vịi nhĩ: cân bằng áp suất hai
bên vòi nhĩ.

*Tai trong:

I. Cấu tạo
của tai
-cơ quan phân tích
thính giác gồm:
* các tế bào thụ
cảm thính giác
( Cơ quan coocti)
* Dây thần kinh
thính giác ( dây
não VIII)

* Vùng thính giác
ở thùy thái dương.
*Tai được chia ra
làm 3 phần: tai
ngoài, tai trong và
tai giữa.

* tai ngồi:
** vành tai: có
nhiệm vụ hứng
sóng âm.

** Ống tai: hướng
sóng âm

** Màng nhĩ:
truyền và khuếc
đại âm

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

chức năng của chúng

+ Gv đặt câu hỏi cho hs: các bạn có
biết mối liên quan giữ tai, mũi, họng
với nhau hay ko? Và chung liên
quan với nhau ntn?

+ Gv gợi ý cho Hs trl câu hỏi
Ví dụ: khi bị nghẹt mũi các bạn
thường thở bằng đường miệng, nếu
các bạn ăn cơm hay uống nước nếu
bị sặc thường hay sặc ra đường
mũi?

+ Gv nhận xét và bổ sung: tai, mũi,
họng có mối quan hệ mật thiết với
nhau. Họng là ngã tư của đường ăn
và đường thở, mũi thông với họng

qua vịm họng, tai thơng với họng ở
lỗ vịi nhĩ ở thành bên của họng
mũi. 1 cơ quan bị bệnh có thể dẫn
theo sự nhiễm bệnh của các cơ quan
khác. Ví dụ như là bị viêm họng,
viêm amidan nặng lâu ngày sẽ dẫn
đến viêm mũi và viêm tai giữa. Vì
thế nếu bạn nào bị viêm họng và
viêm amidan hãy đi khám bệnh để
giữa cho sức khỏe của mình được
tốt.

**Bộ phận tiền đình và các ống
bán khuyên chức năng thu nhận
các thơng tin về vị trí và sự chuyển
động cơ thể trong không gian.
** Ốc tai gồm: ốc tai xương ở
ngồi, ốc tai màng ở trong có chức
năng thu nhận kích thích sóng âm
**Ốc tai màng gồm: màng tiền
đình, màng cơ sở, màng bên. Trên
màng có cơ sở có cơ quang coocti
chứa tế bào đệmvà tế bào thụ cảm
thính giác chức năng thu nhận kích
thích tiếng động.

+ Hs trl câu hỏi. Nếu hs trl ko dc
thì Gv gợi ý.

+ HS trl

Vì chúng thơng với nhau

**Bộ phận tiền
đình và các ống
bán khuyên chức
năng thu nhận các
thông tin về vị trí
và sự chuyển động
cơ thể trong khơng
gian.

** Ốc tai gồm: ốc
tai xương ở ngoài,
ốc tai màng ở
trong có chức năng
thu nhận kích
thích sóng âm
**Ốc tai màng
gồm: màng tiền
đình, màng cơ sở,
màng bên. Trên
màng có cơ sở có
cơ quang coocti
chứa tế bào đệmvà
tế bào thụ cảm
thính giác chức
năng thu nhận kích
thích tiếng động.

MĐ: chúng ta đã tìm hiểu xong mục Cấu tạo của tai, vậy nó có chức năng thu nhận sóng âm
như thế nào thì chúng ta vào tìm hiểu mục 2

<b>Hoạt động 2: Chức năng thu nhận sóng âm</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

có thể nghe được các tần số âm
thanh trong khoảng 20Hz –
20000Hz. Âm thanh nghe được ở
tần số lớn gọi là siêu âm còn nghe ở
tần số nhỏ thì là hạ âm. lồi dơi có
khả năng nghe được những siêu âm
với tần số lên đến 110.000Hz. lồi
chó có thể nghe thấy các tần số âm
thanh lớn hơn chúng ta gấp hai lần
vì thế tai cho rất thính.

+ Gv cho Hs đọc thơng tin sgk và trl
câu hỏi:

*Q trình thu nhận sóng âm diễn ra
như thế nào?

*Tại sao tai có thể nhận biết được
âm thanh phát ra từ hướng nào.
-> Khi một vật dao động và phát ra
âm, chúng sẽ tác động lên khơng
khí, làm khơng khí chuyển động
dưới dạng sóng. Sóng lan truyền
trong khơng khí và đến tai của ta,
hai lỗ tai có hai màn nhĩ và hai màn

nhĩ này tiếp nhận sóng từ khơng khí
lan truyền tới. Nếu vật phát ra âm ở
phía nào thì nó sẽ tác động lên tai ở
phía đó. Tác động này sẽ được các
noron thần kinh cảm nhận và truyền
đến thần kinh trung ương. Ở đây sẽ
phân tích âm truyền đến và phát lại
phản xạ cho các bơ phận cơ thể. Vì
thế tai cũng có thể phân biệt được
giọng nói của những người mà
chúng ta đã tững tiếp xúc.

Hs trl câu hỏi

*Sóng âm vào tai làm rung màng
nhĩ, truyền qua chỗ xương tai vào
tai trong gây sự chuyển động
ngoại dịch và nội dịch trong ốc tai
màng lên cơ quan coocti.

*hs trl nếu ko đc thì Gv gợi ý và
bổ sung.

năng thu
nhận
sóng âm
-sóng âm-> màng
nhĩ-> chuỗi xương
tai-> cửa bầu->
chuyển động ngoại

dịch và nội dịch->
làm rung màng cơ
sở-> kích thích cơ
quan coocti xuất
hiện xung thần
kinh->vùng thính
giác phân tích âm
thanh đã phát ra

MĐ: chúng ta đã có cách để bảo vệ đơi tai của mình chưa? Và những cách đó là gì thì chúng ta
cùng tìm hiểu mục 3

<b>Hoạt động 3: Vệ sinh tai</b>
Gv cho hs đọc thông tin sgk và trả

lời câu hỏi:

*Tại sao không nên lấy ráy tai
GV nhận xét và bổ sung: ráy tai là

Hs trl

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

một tác nhân có khả năng tự làm
sạch, với đặc tính kháng khuẩn, bơi
trơn và bảo vệ.

*để tai hoạt động tốt cần lưu ý điều

gì? khơng dùng que nhọn hoặc vật sắcđể lấy ráy tai
Giữa gìn vệ sinh để tránh bị viêm

họng->làm ảnh hưởng đến tai
Tránh những nơi có tiếng ồn
mạnh.

Không nghe tai phone quá nhiều.
<b>4. Củng cố</b>

<b>5. Kiểm tra, đánh giá</b>

<b>-</b> Để tai hoạt động tốt cần lưu ý điều gì:

a. Khơng dùng que nhọn hoặc vật sắc để lấy ráy tai
b. Để tình trạng bị viêm họng kéo dài

c. Đến những nơi có tiếng ồn mạnh
d. Lấy ráy tai thường xuyên

<b>-</b> Tai ngoài gồm các bộ phận:
a. Ốc tai

b. Vòi nhĩ

c. Chuỗi xương tai
d. Vành tai

<b>6. Dặn dò</b>

</div>

<!--links-->