Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 30 - Tiết 109: Văn bản: Những trò lố hay là Va-Ren và Phan Bội Châu (Nguyễn Ái Quốc)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ngày soạn : 19 /3/2011 Tuần 30. Ngày giảng 7A: 21/3/2011 7D: 22/3/2011. Tiết 109 V¨n b¶n: Nh÷ng trß lè hay lµ va-ren vµ phan béi ch©u (NguyÔn ¸i Quèc) 1/ Môc tiªu bµi häc: a) Kiến thức - HiÓu ®­îc gi¸ trÞ cña ®o¹n v¨n trong viÖc kh¾c ho¹ s¾c nÐt 2 nh©n vËt Varen và Phan Bội Châu với 2 tính cách, đại diện cho 2 lực lượng xã hội phi nghĩa và chính nghĩa - thực dân Pháp và nhân dân VN - hoàn toàn đối lập trên đất nước ta thời Ph¸p thuéc. b) Kỹ năng : - Rèn kĩ năng đọc, kể, cảm thụ. c) Tư tưởng : - Trân trọng người anh hùng cứu nước, nhà cách mạng vĩ đại Phan Bội Châu. 2/ ChuÈn bÞ: a. Gi¸o viªn: Nghiªn cøu néi dung bµi. So¹n gi¸o ¸n. b. Häc sinh: Häc bµi cò. ChuÈn bÞ néi dung bµi míi 3/ TiÕn tr×nh bµi d¹y: a/ KiÓm tra bµi cò: 4’ 1. Gi¸ trÞ hiÖn thùc cña VB Sèng chÕt mÆc bay thÓ hiÖn ë chç nµo? A. Thể hiện ở niềm cảm thương của tác giả trước nỗi khổ của người dân. B. Tè c¸o nh÷ng kÎ cÇm quyÒn kh«ng ch¨m lo cho cuéc sèng cña nh©n d©n. C. Phản ánh sự đối lập hoàn toàn giữa c/s của bọn quan lại với người dân. D. Tác giả chỉ ghi chép lại các sự việc do mình tưởng tượng ra. 2. Trong tác phẩm Sống chết mặc bay tác giả đã vận dụng các thủ pháp NT nµo? A. LiÖt kª vµ t¨ng cÊp C. Tương phản và phóng đại B. Tương phản và tăng cấp D. Nói giảm nói tránh và đối lập b. Bµi míi: Giới thiệu bài: (1’) Các em đã được học truyện cười, các câu tục ngữ ..mang tính chất châm biếm đả kích, gây cười và HCM đã rất thành công trong việc xd các trß lè bÞch trong c©u chuyÖn Nh÷ng trß lè hay Va-ren Vµ Phan Béi Ch©u Hoạt động của Gv. Hoạt động của Hs. Trình bày hiểu biết của em - Nguyễn Ái Quốc là tên về t/g Nguyễn ái Quốc ? gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ 1919  1945. H: Nêu hoàn cảnh ra đời Lop7.net. Nội dung I. Tìm hiểu chung: (20’) 1. Tác giả, Tác phẩm: - Nguyễn ái Quốc được coi là cây bút mở đầu cho văn xuôi hiện đại VN đầu thế kỷ XX..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> của VB?. - Ra đời ngay khi Phan Bội Châu bị bắt cóc 18-6-1925 ở Trung Quốc và đưa về Gv : Nguyễn ái Quốc viết Việt Nam kết án tù chung tác phẩm này để phơi bày thân. thực chất dối trá, lố bịch - Cổ động phong trào nhân của Va-ren. dân trong nước bảo vệ cụ PBC Gv: Chú ý lời kể vừa bình thản vừa dí dỏm , hài hước , những câu hỏi cảm thán , - 3 Hs đọc vb’. lời đọc thoại , lời văn tái bút …) Y/c: Hs chú ý một số từ - Tìm hiểu các từ khó sgk ngữ khó trong bài. H: Văn bản thuộc thể loại Truyện ngắn VN hiện đại. nào?. - Tác phẩm được viết với mđ cổ động phong trào của nd trong nước bảo vệ cụ PBC. 2. Đọc văn bản:. 3. Giải thích từ khó: 4. Bố cụcvà thể loại * Thể loại: Truyện ngắn VN hiện đại.. H: VB có thể chia làm mấy *Bố cục: 3 phần đoạn? Nội dung từng *Bố cục: - Từ đầu ... trong tù: Tin Va đoạn? ren sang VN. - Tiếp ... làm toàn quyền: Trò lố của Varen đối với PBC. - Đoạn còn lại: Thái độ của Phan Bội Châu. Gv: Nhan đề Vb’: “Những trò lố...”: Là những trò nhố nhăng, bịp bợm đáng cười. T/g muốn vạch trần hđ nhố nhăng và bản chất xấu xa của Va-ren. II. Phân tích: 1, Tin Varen sang VN: H: Tác giả đã giới thiệu 2 (15’) nhân vật Va-ren và PBC - Varen toàn quyền Pháp tại Đông Dương từ 1925. ntn ? - PBC là lãnh tụ phong trào yêu nước VN đầu thế kỷ XX. So sánh địa vị trong XH. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> của họ?. -> Họ có 2 địa vị xã hội đối lập.. H: Va-ren hứa sang VN chăm sóc Phan Bội Châu - Công luận Pháp đòi hỏi. vì lý do gì ? - Varen vừa mới nhận chức muốn lấy lòng dư luận. H: Thực chất lời hứa đó là gì? - Thực chất đó là lời hứa dối trá, hứa để ve vuốt và trấn an nhân dân VN đang đấu tranh đòi thả PBC. - (Ông hứa thế ... và ra làm sao.) H: Đoạn mở đầu truyện có - Va- ren hứa sẽ chăm sóc ý nghĩa gì ? vụ PBC trước khi sang H: Qua đó t/g muốn tỏ thái nhậm chức tại Đông - Không tin, ngờ vực thái độ gì ? độ thiện chí của Varen. Gv: Thông báo về việc Varen sang VN cùng lời hứa hẹn của Varen. Gieo thái độ ngờ vực về lời hứa đó.. => Va- ren hứa sẽ chăm sóc vụ PBC trước khi sang nhậm chức tại Đông Dương. Nhưng thực chất là một trò lố lộ rõ sự rối trá của Va-Ren. 3. Củng cố, luyện tập: 4’ Bài tập : H: Trong truyện, thái độ của tác giả đối với PBC thể hiện ntn? Căn cứ vào đâu để nhận biết được điều đó? - Trong truyện thái độ của tác giả đối với PBC: cảm phục, trân trọng. - Thể hiện qua các lời bình luận, đặt PBC và Va-ren trong thế đối lập cực độ, dùng nhiều từ ngữ mỉa mai Va-ren nhưng là để ưu ái với PBC. 4. Hướng dẫn về nhà : 1’ - Học thuộc ghi nhớ, kể lại được truyện. - Tập phân tích sự đối lập giữa 2 nhân vật. - Chuẩn bị bài phần phân tích.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ngày soạn : 19 /3/2011. Ngày giảng 7A: 22/3/2011 7D: 23/3/2011. Tiết : 110 Văn bản : NHỮNG TRÒ LỐ HAY LÀ VA-REN VÀ PHAN BỘI CHÂU (Tiếp). -Nguyễn Ái Quốc1. Mục tiêu a) Kiến thức : - Giúp HS hiểu giá trị của đoạn văn trong việc khắc họa sắc nét hai nhân vật Va-ren và Phan Bội Châu với hai tính cách đại diện hai lực lượng xã hội chủ nghĩa và chính nghĩa. Thực dân Pháp và Varen hoàn toàn đối lập nhau. b) Kỹ năng : - Rèn kĩ năng đọc, kể, cảm thụ. c) Tư tưởng : - Trân trọng người anh hùng cứu nước, nhà cách mạng vĩ đại Phan Bội Châu. 2. Chuẩn bị a-Thầy : SGK, soạn giáo án, SGV. b-Trò: Học bài cũ, chuẩn bị bài mới. 3. Tiến trình bài dạy a. Kiểm tra bài cũ (4') * Hỏi: Tóm tắt truyện “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu " ? * Đáp án: HS tóm tắt. GV nhận xét --> cho điểm. b. Bài mới * Giới thiệu bài mới : (1') Tiết trước ta đã tìm hiểu tác giả và tác phẩm, tóm tắt truyện tiết này chúng ta đi phân tích truyện. Hoạt động của Gv. Hoạt động của Hs. (?) Lời văn nào là ngôn ngữ bình luận của người kể chuyện ? Lời văn nào là ngôn -Lời văn từ Ôi thật là một tấm ngữ độc thoại của nhân vật kịch đến xảy ra chuyện gì đây - Lời văn từ Tôi đem tự do Ve- Ren ? đến cho ông đây -> làm toàn (?) Em có nhận xét lời bình quyền luận của người kể chuyện trên các phương diện nghệ thuật, - Dùng biện pháp tương phản, thái độ , mục đích ? đối lập giữ 2 tính cách n vật. - Khinh rẻ kẻ phản bội là. Lop7.net. Nội dung 2. Trò lố của Va-Ren đối với PBC (16’).

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Varen và ca ngợi PBC -Khẳng định chính nghĩa. Va-Ren đã tuyên bố và - Tuyên bố thả PBC , với các khuyên PBC những gì ? điều kiện (trung thành với nước pháp ….) (?) Bằng những lí lẽ của mình Va- Ren đã bộc lộ nhân cách nào của y ? - Kẻ thực dụng đê tiện (?) Cũng bằng những lời lẽ đó, Va- Ren đã bộc lộ thực - Không phải giúp đỡ giải chất lời hứa chăm sóc PBC phóng PBC mà ép buộc cụ từ ntn? bỏ lí tưởng và dt mình , không phải vì PBC mà vì quyền lợi của nước pháp , trực tiếp là danh lợi của y. => Ngôn ngữ độc thoại của Va-ren đã bộc lộ động cơ, tính cách của một kẻ thực dụng đê tiện: vừa vuốt ve, dụ dỗ vừa bịp bợm trắng trợn. 3. Thái độ của PBC Trong khi Va-Ren nói PBC - Nhìn Va- Ren … im lặng (15’) có những biểu hiện nào? dửng dưng: + Đôi ngọn râu mép người tù nhếch lên .. + Mỉm cười một cách kín đáo . Thái độ đó toát lên đặc điểm + Nhổ vào mặt Va- Ren - Khinh bỉ Va-ren nào trong nhân cách của - Cứng cỏi, không chịu khuất - Cứng cỏi, không chịu PBC? phục , kiêu hãnh. khuất phục , kiêu hãnh. Gv: Trong khi thuyết giáo về cách sống của mình , Va-Ren cũng kiêu hãnh .Trong khi không nghe Va-Ren thuyết giáo PBC cũng kiêu hãnh Hỏi: Theo em sự khác nhau của 2 niềm kiêu hãnh đó là - Ở Va - Ren: kiêu hãnh vì gì? danh vọng vủa kẻ đê tiện - PBC : kiêu hãnh vì kiên định lí tưởng yêu nước , đáng III. Tổng kết: (6’) khâm phục 1/ Nghệ thuật:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> H: Truyện ngắn thành công + Nghệ thuật tương phản - NT tương phản, lời độc để khắc hoạ nhân vật và bởi BPNT nào ? làm nổi chủ đề của tp’. thoại của nhân vật ... + Ngôn ngữ độc thoại của nhân vật kết hợp với ngôn ngữ người kể chuyện - tác giả. H: Em cảm nhận được điều gì - Ý kiến riêng. 2/ Nội dung: qua câu chuyện ? + Đả kích viên toàn quyền Varen với các hành động lố bịch của y. + Ca ngợi nhân cách cao quý của nhà yêu nước PBC. - Gọi 1 hs đọc ghi nhớ. ( Ghi nhớ sgk ) * Ghi nhớ: SGK c. Củng cố (2'): Gv: Ngoài ý nghĩa văn học , truyện này cón có ý nghĩa thời sự chính trị . Dựa vào chú thích sgk , Cho biết mục đích chính trị của truyện ? Hs: Vừa mang tính nghệ thuật cao , vừa mang tính tư tưởng , tính chiến đấu sắc bén + Trong truyện thái độ của tác giả đối với PBC là kính yêu , khâm phục , ca ngợi . Ta có thể căn cứ vào nghệ thuật của TP và tính cách của từng nhân vật d. Hướng dẫn học và làm bài ở nhà (1') - Nhắc lại ghi nhớ SGK/95 - Học bài ghi trong vở. - Học thuộc ghi nhớ SGK/95 - Soạn : Ca Huế sông hương.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Ngày soạn : 20 /3/2011. Ngày giảng 7A: 23/3/2011 7D: 25/3/2011. Tiết 111: Tiếng Việt: DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU:LUYỆN TẬP (Tiếp) 1. Mục tiêu: a) Kiến thức: Giúp HS - Củng cố kiến thức về việc dùng cụm c-v để mở rộng câu. - Bước đầu biết cách mở rộng câu bằng cụm c-v. c) Kĩ năng: - Vận dụng vào lời ăn tiếng nói hàng ngày, vào các bài viết TLV. b) Tư tưởng: - Yêu thích môn Tiếng Việt. 2. Chuẩn bị : a. Giáo viên: Soạn giáo án, SGK, SGV. b. Học sinh: Học bài cũ chuẩn bị bài mới. 3. Tiến trình bài dạy a. Kiểm tra bài cũ :(5') Câu hỏi: Thế nào là dùng cụm c-v làm thành phần câu ? Cho ví dụ ? Nêu các trường hợp dùng cụm c-v để mở rộng câu ? Cho ví dụ minh hoạ từng trường hợp cụ thể. Đáp án: Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu là : - Dùng từ có kết cấu giống câu đơn bình thường để làm thành phần của câu hoặc của cụm từ. a) Cụm c-v làm thành phần câu : - Cụm c-v làm chủ ngữ. - Cụm c-v làm vị ngữ. b) Cụm c-v làm thành phần phụ của từ : - Cụm c-v làm phụ ngữ của danh từ.  (cụm c-v làm định ngữ). - Cụm c-v làm phụ ngữ của động từ, tính từ.  (cụm c-v làm bổ ngữ). Giới thiệu bài mới :(1') Trong khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng kết cấu có hình thức giống câu để mở rộng các TP : CN, VN, BN, định ngữ, nhằm, giúp các em vận dụng tốt  tiết luyện tập. b. Bài mới : Hoạt động của Gv Hoạt động 1 :. Hoạt động của Hs Nội dung Nhắc lại kiến thức I. Nội dung kiến thức (6’). Hoạt động 2 : Luyện Đọc yêu cầu. II. Luyện tập :(30') Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> tập 1 – Bài tập 1/96 - Gọi 3 HS làm bài. - HS nhận xét  GV nhận xét và sửa lại.. Tìm cụm c-v làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ. Cho biết cụm c-v làm thành phần gì trong câu ? - Suy nghĩ, lên bảng làm bài. A – Bài tập SGK : Bài 1/96 : a) Khí hậu nước ta/ ấm áp => CN c v // cho phép ta / quanh năm trồng trọt thu hoạch bốn mùa … c1 v1 v2.  phụ ngữ (bổ ngữ) b)Có kẻ // nói từ khi các thi sĩ / ca tụng … mới đẹp; c1 v1 Từ khi, có người /… nghe mới hay. c2. v2.  Định ngữ c) Thật đáng tiếc, khi chúng ta // thấy những tục lệ tốt đẹp ấy / mất dần những thức / bóng bảy… bắt chước người ngoài.. Gọi HS đọc yêu cầu. Nhận xét, bổ sung bài làm của hs.  Cụm c-v làm phụ ngữ cho động từ. (BN) Bài 2/97 : Hãy gộp Bài 2/97 : các câu cùng một a) Chúng em/ học giỏi // làm cha mẹ thầy cô / vui lòng c1 v1 c2 v2 cặp thành một câu C V có cụm c-v làm thành phần cụm từ  cụm c-v làm thành phần chủ ngữ, bổ mà không thay đổi ngữ b) Nhà văn H Thanh//khẳng định rằng cái đẹp/ là cái có ích ý nghĩa. C V c1 v1 -Thảo luận Đại diện tổ trình  cụm c-v làm phụ ngữ cho động từ. c)Tiếng Việt rất giàu thanh điệu// => bày CN c1 v1 khiến cho lời nói của người VN ta du dương ĐT c2 v2 =>BN d) Cách mạng tháng Tám / thành công c1 v1 C đã khiến tiếng Việt /có một bước pT’ ĐT c2 v2 V  1 cụm c-v làm thành phần chủ ngữ và 1 cụm c-v làm phụ ngữ cho động từ. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> “khiến” Bài 3/97 : Gộp câu hoặc vế câu in đậm thành 1 câu có c-v làm thành phần câu hoặc tp cụm từ nhưng không “thay đổi ý nghĩa”. Thảo luận, cử đại Bài 3/97 : a) Anh em / hòa thuận // khiến hai thân / vui diện trình bày vầy. Lớp nhận xét  1 cụm c-v làm CN, 1 cụm c-v làm phụ ngữ cho đt “khiến” b) Đây là cảnh một rừng thông //mà ngày ngày biết bao nhiêu người / qua lại  Cụm c-v làm định ngữ. c) Hàng loạt vở kịch …/ ra đời // đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.  Cụm c-v làm thành phần chủ ngữ. B. Bài tập bổ sung :(8') Bài 1 : Biến đổi các Bài 1 : a) Sự năng nổ học tập của Lan khiến mọi câu sau thành câu có cụm c-v làm thành người ngạc nhiên  Lan/năng nổ học phần câu : tập//khiến mọi người ngạc nhiên. b) Việc làm của anh ấy rất đáng khen.  Anh ấy/ làm việc // rất đáng khen. c) Bìa quyển sách này rất đẹp.  Quyển sách này // bìa rất đẹp. Bài 2: Mở rộng các câu Bài 2 : a) Mọi người chấp hành luật lệ giao sau thành câu có cụm c-v làm phụ ngữ thông Luật lệ giao thông // được mọi người / chấp hành. c. v. c1. v1 Cụm c-v làm phụ ngữ cho động từ “được”(bổ ngữ) b) Tôi đã đọc bài thơ đó.  Bài thơ đó tôi / đã học DT v Cụm c-v làm phụ ngữ cho danh từ (định ngữ) c. Củng cố(3'): Nêu các trường hợp dùng cụm c-v để mở rộng câu ? d.Hướng dẫn học bài và làm bài(1') - Vừa luyện tập vừa củng cố. - Làm lại BT 1,2 phần bổ sung. - Chuẩn bị “Liệt kê". Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Ngày soạn : 21 /3/2011. Ngày giảng 7A: 24/3/2011 7D: 25/3/2011. Tiết 112: TLV: LUYỆN NÓI : BÀI VĂN GIẢI THÍCH MỘT VẤN ĐỀ 1. Mục tiêu: a) Kiến thức: Giúp HS - Nắm được hơn và vận dụng thành thạo các kĩ năng làm bài văn lập luận giải thích. Đồng thời củng cố những kiến thức xã hội và van học có liên quan đến phần luyện nói. c) Kĩ năng: - Vận dụng vào lời ăn tiếng nói hàng ngày, vào các bài viết TLV. b) Tư tưởng: - Ý thức chẩn bị 2. Chuẩn bị : a. Giáo viên: Soạn giáo án, SGK, SGV. b. Học sinh:Học bài cũ chuẩn bị bài mới. 3. Tiến trình bài dạy a. Kiểm tra bài cũ :(1') KT chuẩn bị bài của HS Giới thiệu bài mới :(1') Trong khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng kết cấu có hình thức giống câu để mở rộng các TP : CN, VN, BN, định ngữ, nhằm, giúp các em vận dụng tốt  tiết luyện tập. b. Bài mới : Hoạt động của Gv Hoạt động của Hs Nội dung Đề bài : Trường em có tổ chức 1 cuộc thi giải thích câu tục ngữ. Để tham gia Gv: Gợi ý hs lập dàn ý. - HS nêu vấn đề cuộc thi đó, em hãy tìm - Chia nhóm lập dàn ý. và giải thích 2 câu tục ngữ em tâm đắc nhất ? Hỏi: Mở bài em làm như I. LẬP DÀN Ý :(18') - Lòng kiên trì là yếu tố quan Giải thích câu tục ngữ. thế nào ? 1/ Mở bài : trọng trong cuộc sống. - Dẫn câu tục ngữ “có công mài sắt có ngày nên kim” Hỏi: Yêu cầu của phần 2/ Thân bài : - Giải thích nghĩa đen, nghĩa a) Giải thích ngắn : T bài ? Hỏi: Hãy giải thích bóng. - Nghĩa đen, nghĩa bóng. nghĩa đen, nghĩa bóng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> nêu nghĩa sâu ?. - Nghĩa đen : Kiên trì mãi mãi  thành cây kim hữu dụng - Nghĩa bóng : Chúng ta kiên trì chịu khó làm việc gì không quản ngại khó khăn ắt sản xuất thành công.  ý chí và lòng kiên trì rất quan trong.. Hỏi: Tiếp theo phần thân bài em làm việc gì ? Nêu - Tất cả mọi thành quả không cụ thể ? tự nhiên mà có, mà đều qua quá trình lao động khổ luyện. - Có lòng kiên trì giúp ta vượt qua mọi khó khăn trở ngại. - Không có việc gì thành công nếu không có lòng kiên trì vượt khó. - Có lòng kiên trì rèn luyện  có nghị lực sẽ đạp bẫy được mọi chông gai … Hỏi: Phần còn lại trong - Phải rèn luyện ý chí, nghị lực thân bài em làm gì ? của mình. - Phải có tinh thần học hỏi, chăm chỉ. - Phải phân biệt rèn luyện và khổ luyện. Hỏi: Nêu kết bài ? - Câu tục ngữ là bài học quý – phải phát huy - Liên hệ bản thân. Luyện nói GV chia nhóm hoạt động. - Gọi 1 HS giỏi nhất nói - Đại diện nhóm lên nói từng toàn bài. phần. - Cả lớp nhận xét. 1- Mở bài : Tổ 1. - NXét  sửa bài. 2- Thân bài : ý 1 : Tổ 1 ý 2 : Tổ 2 ý 3 : Tổ 3 3- Kết bài : Tổ 1.. Lop7.net. b) Vì sao có công … có ngày nên kim. c) Hiểu được câu tục ngữ ấy chúng ta phải làm gì ?. 3/ Kết bài :. II. Luyện nói : (22') 1/ Nói từng phần : 2/ Nói toàn bài :.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> c) Củng cố(2') - Nhắc lại yêu cầu của một bài nói: tác phong, ngôn ngữ, cách hành văn… d Hướng dẫn học sinh học bài và làm bài ở nhà(1') - Nhắc lại 4 bước làm 1 bài văn giải thích. - Xem lại phương pháp làm bài văn giải thích. - Làm bài viết ở nhà. Đề : Hãy giải thích câu nói của M.xim gooz ki “Sách mở rộng trước mắt ta một chân trời mới” - Chuẩn bị bài mới “Tìm hiểu chung về văn hành chính”. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span>