Giáo án Tin học 8 - Trường THCS Chu Văn An

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Chu Văn An TuÇn: 1 TiÕt 1. Gi¸o ¸n Tin häc 8. Ngµy so¹n: ……………… Ngµy gi¶ng: …………….. Bài 1: Máy tính và chương trình máy tính.. I/ Môc tiªu:  Biết con người chỉ dẫn cho máy tính thực hiện công việc thông qua lệnh. . Biết chương trình là cách để con người chỉ dẫn cho máy tính thực hiện nhiều công việc liên tiếp một cách tự động.. . Biết rằng viết chương trình là viết các lệnh để chỉ dẫn máy tính thực hiện các công việc hay gi¶i mét bµi to¸n cô thÓ.. Biết ngôn ngữ dùng để viết chương trình máy tính gọi là ngôn ngữ lập trình. Biết vai trò của chương trình dịch II/ ChuÈn bÞ: - S¸ch gi¸o khoa, gi¸o ¸n, tµi liÖu tin häc cã liªn quan. - Đọc tài liệu ở nhà trước III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Tæ chøc.(1) . 2. KiÓm tra.(5’) - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh .' 3. Bµi míi(35’) Hoạt động của giáo viên Hoạy động của học sinh 1. Con người ra lệnh cho máy tính như thế nào? Cho học sinh đọc tài liệu. VÝ dô, khi thùc hiÖn thao t¸c nh¸y vµo nót lÖnh Cut Hãy lấy 1 số ví dụ mà em đã thực hiên trên thanh công cụ của Word là đã ra lệnh cho máy trên máy tính đã học. tÝnh thùc hiÖn c«ng viÖc c¾t v¨n b¶n. - Thực ra khái niệm về “lệnh” đối với máy tính khá phức tạp, có thể hiểu và mô tả lệnh với các mức độ chi tiết khác nhau. Xét đến cùng thì mỗi kiến trúc máy tính đều có một tập hợp (không nhiều) các lệnh Em hiÓu thÕ nµo lµ lÖnh? c¬ b¶n hay vi lÖnh hoÆc chØ lÖnh (micro-instruction), Con người ra lệnh cho máy tính như thế các lệnh dùng để chỉ dẫn máy tính đều là một dãy nµo? các lệnh cơ bản này (với một thứ tự nhất định). Từ đó thường nảy sinh câu hỏi đây đã phải là lệnh chưa hay là một tập hợp các lệnh. Tuy nhiên người ta thường hiểu lệnh máy tính là một chỉ dẫn của con người để máy tính thực hiện một công việc cụ thể nào đó. - Con người ra lệnh cho máy tính bằng các lệnh được lập trình từ trước. 2.VÝ dô: R« - bèt nhÆt r¸c. 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8. Cho học sinh đọc tài liệu.. VÞ trÝ thïng r¸c. Khi chuyển lệnh 2 thành tiến 2 bước thì r«-bèt chuyÓn sang bá r¸c ë vÞ trÝ nµo? Vị trí đống rác. VÞ trÝ r«bèt. - Các lệnh đó chính là chương trình 3.Viết chương trình ra lệnh cho máy tính làm việc, Cho học sinh đọc tài liệu. - Chương trình máy tính là một dãy các lệnh mà máy tÝnh cã thÓ hiÓu vµ thùc hiÖn ®­îc. Khi thùc hiÖn Em hiểu thế nào là chương trình? chương trình, máy tính sẽ thực hiện các lệnh có trong chương trình một cách tuần tự, nghĩa là thực hiện xong mét lÖnh sÏ thùc hiÖn lÖnh tiÕp theo, tõ lÖnh đầu tiên đến lệnh cuối cùng. Ví dụ: Chương trình rô-bốt nhặt rác.. Các lệnh chỉ ra vị trí bắt đầu và kết thúc của chương trình. Hãy quét nhà; Bắt đầu Rẽ phải 3 bước; Tiến 2 bước; Nhặt rác; Rẽ phải 3 bước; Tiến 3 bước; Đổ rác; Kết thúc.. Tên chương trình. Dãy lệnh đơn giản trong chương trình. 4. Hướng dẫn học ở nhà (3') Học bài theo sách giáo khoa và vở ghi, Ôn lại các kiến thức chính đã học và luyện viết, làm đi lµm l¹i nhiÒu lÇn. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i, - Đọc bài mới để giờ sau học.. 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Chu Văn An TuÇn: 1 TiÕt 2. Gi¸o ¸n Tin häc 8. Ngµy so¹n: ……………… Ngµy gi¶ng: …………… Bài 1: Máy tính và chương trình máy tính.. I/ Môc tiªu:  Biết con người chỉ dẫn cho máy tính thực hiện công việc thông qua lệnh. . Biết chương trình là cách để con người chỉ dẫn cho máy tính thực hiện nhiều công việc liên tiếp một cách tự động.. . Biết rằng viết chương trình là viết các lệnh để chỉ dẫn máy tính thực hiện các công việc hay gi¶i mét bµi to¸n cô thÓ.. Biết ngôn ngữ dùng để viết chương trình máy tính gọi là ngôn ngữ lập trình. Biết vai trò của chương trình dịch II/ ChuÈn bÞ: - S¸ch gi¸o khoa, gi¸o ¸n, tµi liÖu tin häc cã liªn quan. - Đọc tài liệu ở nhà trước khi III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức.(1) . 2. KiÓm tra.(6) - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh . - Con người ra lệnh cho máy tính như thế nào? - Em hiểu thế nào là chương trình? 3. Bµi míi(35’) Hoạt động của giáo viên Hoạy động của học sinh 4. Chương trình và ngôn ngữ lập trình. Giới thiệu chương trình viết ở trên ngôn ngữ Viết chương trình bằng ngôn ngữ máy rất máy: Để trả lời tại sao phải viết chương khã kh¨n vµ mÊt nhiÒu thêi gian, c«ng søc. tr×nh vµ viÕt ë ®©u, vioÕt nh­ thÕ nµo? Vì thế các ngôn ngữ lập trình đã ra đời để Là ngôn ngữ máy lại rất khó sử dụng, khó giảm nhẹ khó khăn trong việc viết chương nhớ đối với con người. Vì vậy, rất khó cho tr×nh. Víi ng«n ng÷ lËp tr×nh, thay v× ph¶i con người nếu sử dụng ngôn ngữ này để viết viết các dãy bit, người viết chương trình có chương trình. thể sử dụng các từ có nghĩa (thường là tiếng Do đó cần phải tìm ra một ngôn ngữ Anh). Nhờ vậy, người lập trình có thể hiểu trung gian giữa con người và ngôn ngữ máy và nhớ ý nghĩa của các câu lệnh một cách dễ để con người dễ dàng sử dụng khi viết dµng h¬n. chương trình và sau đó chuyển đổi sang Khi đó, các chương trình dịch đóng vai trò dạng ngôn ngữ máy sao cho máy tính có thể "người phiên dịch" và dịch những chương hiÓu ®­îc. Ng«n ng÷ lËp tr×nh bËc cao lµ tr×nh ®­îc viÕt b»ng ng«n ng÷ lËp tr×nh sang gi¶i ph¸p nh­ vËy. Cã thÓ liÖt kª ra mét sè ngôn ngữ máy để máy tính có thể hiểu được. ng«n ng÷ lËp tr×nh bËc cao nh­ Pascal, Free Pascal, C, Java... §Ó tr¸nh qu¸ t¶i cho häc sinh vÒ mÆt thuËt ng÷, trong SGK c¸c t¸c gi¶ 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8. chØ sö dông thuËt ng÷ ng«n ng÷ lËp tr×nh nãi chung víi hµm ý ng«n ng÷ lËp tr×nh bËc cao. Tuy nhiên, như đã nêu ở trên, chương tr×nh viÕt b»ng ng«n ng÷ lËp tr×nh ph¶i ®­îc chuyển sang thành chương trình ở ngôn ngữ nhÞ ph©n. §iÒu nµy còng gièng nh­ viÖc GHI NHí phiên dịch khi trao đổi với người nước ngoài 1. Con người chỉ dẫn cho máy tính thực vậy. Chương trình đóng vai trò dịch từ ngôn hiÖn c«ng viÖc th«ng qua c¸c lÖnh. ng÷ lËp tr×nh bËc cao sang ng«n ng÷ m¸y gọi là "chương trình dịch". 2. Viết chương trình là hướng dẫn Như vậy, để có được một chương m¸y tÝnh thùc hiÖn c¸c c«ng vÖc hay tr×nh mµ m¸y tÝnh cã thÓ thùc hiÖn ®­îc cÇn gi¶i mét bµi to¸n cô thÓ. qua hai bước: (1) Viết chương trình theo ngôn ngữ lập tr×nh; (2) Dịch chương trình thành ngôn ngữ máy để máy tính hiểu được. 5. Bµi tËp. Gi¸o viªn cho häc sinh lµm c¸c bµi tËp ë 1- Em h·y cho biÕt trong so¹n th¶o v¨n b¶n SGK. HD lµm. khi yªu cÇu m¸y tÝnh t×m kiÕm vµ thay thÕ (Replace), thực chất ta đã yêu cầu máy thực hiện những lệnh gì? Ta có thể thay đổi thứ tù cña chóng ®­îc kh«ng? 2- Sau khi thùc hiÖn lÖnh “H·y quÐt nhµ” ë trªn, vÞ trÝ míi cña r«-bèt lµ g×? Em h·y ®­a ra các lệnh để rô-bốt trở lại vị trí xuất phát của nó (góc dưới bên trái màn hình). 3- Tại sao người ta tạo ra các ngôn ngữ khác để lập trình trong khi các máy tính đều đã cã ng«n ng÷ m¸y cña m×nh? 4.Hướng dẫn học ở nhà (3) - Học bài theo sách giáo khoa và vở ghi, Ôn lại các kiến thức chính đã học và luyện viết, làm ®i lµm l¹i nhiÒu lÇn. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i, - Đọc bài mới để giờ sau học.. 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8. Ngµy so¹n: ……………… Ngµy gi¶ng: ……………. Bài 2: làm quen với chương trình vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh. TuÇn: 2 TiÕt 3. I/ Môc tiªu: . Biết ngôn ngữ lập trình gồm các thành phần cơ bản là bảng chữ cái và các quy tắc để viết chương trình, câu lệnh.. . Biết ngôn ngữ lập trình có tập hợp các từ khóa dành riêng cho mục đích sử dụng nhất định.. . Biết tên trong ngôn ngữ lập trình là do người lập trình đặt ra, khi đặt tên phải tuân thủ c¸c quy t¾c cña ng«n ng÷ lËp tr×nh. Tªn kh«ng ®­îc trïng víi c¸c tõ kho¸.. . Biết cấu trúc chương trình bao gồm phần khai báo và phần thân chương trình.. II/ ChuÈn bÞ: - S¸ch gi¸o khoa, gi¸o ¸n, tµi liÖu tin häc cã liªn quan. - Đọc tài liệu ở nhà trước khi III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Tæ chøc. 2. KiÓm tra. - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh . - Con người ra lệnh cho máy tính như thế nào? - Em hiểu thế nào là chương trình? 3. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên Hoạy động của học sinh 1. Ví dụ về chương trình. Cho học sinh đọc tài liệu SGK Chương trình là 1 dãy các lệnh được Thế nào là chương trình. viết trên một ngôn ngữ lập trình để ra lệnh cho m¸y tÝnh, Giới thiệu một chương trình được viết trên ng«n ng÷ Pascal.. - Program CT_Dau_tien; Uses Crt; Begin 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8. Writeln(‘Chao cac ban.’); End. 2. Ng«n ng÷ lËp tr×nh gåm nh÷ng g×? Cho học sinh đọc tài liệu SGK - Ng«n ng÷ lËp tr×nh gåm b¶ng ch÷ c¸I vµ các quy tắc để viết các câu lệnh có ý nghĩa Ng«n ng÷ lËp tr×nh lµ g×? xác định, cách bố trí các câu lệnh, … sao cho có thể tạo thành một chương trình hoàn chØnh vµ thùc hiÖn ®­îc trªn m¸y tÝnh, 3, Tõ kho¸ vµ tªn. Cho học sinh đọc tài liệu SGK - C¸c tõ nh­ program, uses, begin, end ®­îc gäi lµ tõ kho¸ (nhiÒu tµi liÖu chuyªn Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ kho¸. môn gọi là từ dành riêng), đó là các từ mà Các từ như program, uses, begin, end được ngôn ngữ lập trình đã quy định dùng với ý gäi lµ tõ kho¸ (nhiÒu tµi liÖu chuyªn m«n nghĩa, chức năng cố định. gọi là từ dành riêng), đó là các từ mà ngôn ngữ lập trình đã quy định dùng với ý nghĩa, chức năng cố định. Từ khoá là khái niệm mới với HS, vì vậy để HS hiểu về quy định tõ kho¸ trong ng«n ng÷ lËp tr×nh, cã thÓ lÊy ví dụ về cụm từ Lớp trưởng. Lớp trưởng là một cụm từ dành riêng để gọi một HS trong lớp đảm nhiệm chức vụ lớp trưởng của lớp, Ví dụ về cụm từ Lớp trưởng. Lớp trưởng là kh«ng thÓ cã mét HS nµo kh¸c trong líp cũng được gọi là lớp trưởng (trong cùng thời một cụm từ dành riêng để gọi một HS trong lớp đảm nhiệm chức vụ lớp trưởng của lớp, ®iÓm H·y lÊy vÝ dô vÒ tõ kho¸ chøc danh cña líp kh«ng thÓ cã mét HS nµo kh¸c trong líp m×nh cũng được gọi là lớp trưởng (trong cùng thời ®iÓm). - Tên là do người lập trình tự đặt ra và sử dông nh÷ng kÝ tù mµ ng«n ng÷ lËp tr×nh cho phÐp, tÊt nhiªn lµ tªn kh«ng ®­îc trïng víi ThÕ nµo lµ tªn? tõ kho¸. C©u lÖnh writeln('Chao cac ban') lµ mét c©u lÖnh chØ dÉn m¸y tÝnh hiÓn thÞ dßng ch÷ "Chao cac ban" trªn mµn h×nh - Tªn kh«ng ®­îc trïng víi c¸c tõ kho¸, vµ ph¶I kh¸c nhau kh«ng ®­îc trïng tªn nhau. - Tªn hîp lÖ: Stamgiac. Ban_Kinh,.. - Tªn kh«ng hîp lÖ. 12 Anh; Bac hanh; … 4. Hướng dẫn học ở nhà: Học bài theo sách giáo khoa và vở ghi, Ôn lại các kiến thức chính đã học và luyện viết, làm đi lµm l¹i nhiÒu lÇn. Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i, 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8. Đọc bài mới để giờ sau học.. 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8. Ngµy so¹n: ……………… Ngµy gi¶ng: …………….. Bài 2: làm quen với chương trình vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh.. TuÇn: 2 TiÕt 4. I/ Môc tiªu: . Biết ngôn ngữ lập trình gồm các thành phần cơ bản là bảng chữ cái và các quy tắc để viết chương trình, câu lệnh.. . Biết ngôn ngữ lập trình có tập hợp các từ khóa dành riêng cho mục đích sử dụng nhất định.. . Biết tên trong ngôn ngữ lập trình là do người lập trình đặt ra, khi đặt tên phải tuân thủ c¸c quy t¾c cña ng«n ng÷ lËp tr×nh. Tªn kh«ng ®­îc trïng víi c¸c tõ kho¸. Biết cấu trúc chương trình bao gồm phần khai báo và phần thân chương trình. II/ ChuÈn bÞ: - S¸ch gi¸o khoa, gi¸o ¸n, tµi liÖu tin häc cã liªn quan. - Đọc tài liệu ở nhà trước khi III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Tæ chøc.(1) 2. KiÓm tra.(7’) KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh . Ng«n ng÷ lËp tr×nh gåm nh÷ng g×? Tên là gì? cho biết các tên đúng. (Tự lấy) Tõ kho¸ lµ g×? Cho biÕt sù kh¸c nhau gi÷a tõ kho¸ vµ tªn. 3. Bµi míi: (35’) Hoạt động của giáo viên Hoạy động của học sinh 4. Cấu trúc của chương trình. Cho học sinh đọc tài liệu sách giáo khoa. Cấu trúc của chương trình gồm: . Hãy cho biết cấu trúc của chương trình gồm mÊy phÇn?. Phần khai báo thường gồm các câu lệnh dùng để: o Khai báo tên chương trình; o Khai b¸o c¸c th­ viÖn (chøa c¸c lÖnh viết sẵn cần sử dụng trong chương tr×nh) vµ mét sè khai b¸o kh¸c.. . Phần thân của chương trình gồm các c©u lÖnh mµ m¸y tÝnh cÇn thùc hiÖn. §©y lµ phÇn b¾t buéc ph¶i cã. PhÇn khai b¸o cã thÓ cã hoÆc kh«ng. Tuy nhiªn, nếu có phần khai báo phải được đặt trước phần thân chương trình. 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8. PhÇn khai b¸o cã thÓ cã kh«ng? Giíi thiÖu H7: Cho HS biÕt c¸c phÇn cña chương trình. 5. VÝ dô vÒ ng«n ng÷ lËp tr×nh. Cho học sinh đọc tài liệu Để có một chương trình trên ngôn ngữ Pascal cần Qua ví dụ các em thấy để có một chương cã 3 phÇn viÖc th«ng qua vÝ dô lµ: tr×nh ta cÇn ph¶i lµm nh÷ng phÇn nµo? ë trªn 1- Khởi động và nhập chương trình cần ng«n ng÷ phÇn mÒm Turbo Pascal. viÕt. 2- Dịch chương trình. Chạy chương trình trên ngôn ngữ lập tr×nh Turbo Pascal. Qua bµi 2 nµy ta c©n ghi nhí nh÷ng g×?. Ghi nhí 1. Ng«n ng÷ lËp tr×nh lµ tËp hîp c¸c kÝ hiÖu vµ quy t¾c sao cho cã thÓ viÕt ®­îc c¸c lệnh tạo thành một chương trình hoàn chØnh vµ ch¹y ®­îc trªn m¸y tÝnh. 2. Một chương trình thường có hai phần: Phần khai báo và phần thân chương trình 3. NhiÒu ng«n ng÷ LT cã tËp hîp c¸c tõ kho¸ riêng cho những mục đích sử dụng nhất định. 4. Tên được dùng để phân biệt các đại lượng trong chương trình và do người lập trình đặt.. C¢U HáI Vµ BµI TËP 1. Hãy cho biết các bước cần thực hiện để tạo ra các chương trình máy tính.. Cho HS lµm 3 bµi tËp sau:. 2. Ng«n ng÷ lËp tr×nh cã nh÷ng thµnh phÇn cơ bản nào? Những thành phần đó có ý nghÜa, chøc n¨ng g×? Cấu trúc chương trình gồm những phần nào? PhÇn nµo lµ quan träng nhÊt? 4. Hướng dẫn học ở nhà(2) 5. - Học bài theo sách giáo khoa và vở ghi, Ôn lại các kiến thức chính đã học và luyện viết, lµm ®i lµm l¹i nhiÒu lÇn.. 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8 Ngµy so¹n: …………… Ngµy gi¶ng:……………. TuÇn: 3 TiÕt 5. Bµi tËp 1. Về kiến thức: - Biết các thành phần cơ bản của ngôn ngữ lập trình: bảng chữ cái, cú pháp và ngữ nghĩa. - Biết các thành phần cơ sở của Pascal: bảng chữ cái, tên, tên chuẩn, tên riêng (từ khóa), hằng và biến. 2. Về kỹ năng: - Biết viết hằng và tên đúng trong một ngôn ngữ lập trình cụ thể. 3. Về tư duy và thái độ: - Nhận thức được quá trình phát triển của ngôn ngữ lập trình gắn liền với quá trình phát triển của tin học nhằm giải các bài toán thực tiễn ngày càng phức tạp. - Ham muốn học một ngôn ngữ lập trình cụ thể để có khả năng giải các bài toán bằng máy tính điện tử. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: chuẩn bị nội dung để giải bài tập 2. Học sinh:Ôn lại kiến thức III. Phương pháp: - Thuyết trình, vấn đáp IV. Tiến trình bài học:. 1. Ổn định lớp và kiểm tra sĩ số.(1’) 2. Kiểm tra bài cũ. (kết hợp trong giờ BT) 3. Tiến trình tiết dạy: (40’) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Các em tự ôn lại một số kiến thức mà chúng - Học sinh nhớ lại kiến thức đã học ta đã học ở các bài trước rồi thực trả lời các câu hỏi sau: Đặt câu hỏi 1: Tại sao cần phải viết chương - Suy nghĩ trả lời câu hỏi Khi gõ một phím hoặc nháy chuột thực chất ta trình? đã ra lệnh cho máy làm việc. Tuy nhiên trong thực tế các công việc con người muốn cho máy tính thực hiện rất đa dạng và phức tạp. Một lệnh đơn giản không đủ chỉ dẫn cho máy tính vì thế việc viết nhiều lệnh và tập hợp lại trong chương trình giúp con người điều khiển máy tính một cách đơn giản và hiệu quả hơn. - Đặt câu hỏi 2: Chương trình dịch là gì? Tại - Suy nghĩ trả lời câu hỏi - Chương trình dịch là chương trình đặc biệt, có sao cần phải có chương trình dịch? chức năng chuyển đổi chương trình được viết trên ngôn ngữ lập trình bậc cao thành chương trình thực hiện được trên máy tính cụ thể. Chương trình nguồn -> Chương trình dịch -> Chương trình đích 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8. - Đặt câu hỏi 3: Hãy cho biết các điểm khác - Suy nghĩ, trả lời câu hỏi. - Tên dành riêng không được dùng khác với ý nhau giữa tên dành riêng và tên chuẩn? nghĩa đã xác định, tên chuẩn có thể dùng với ý nghĩa khác. VD: Tên dành riêng trong Pascal: program, uses, const, type, var, begin, end. Tên chuẩn: trong Pascal abs, integer. - Bài tập - Làm các bài tập SGK trang 8, 13 IV: Hoạt động củng cố 3’ -Ôn lại các khái niệm, các tên. 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8 Ngµy so¹n: ……………… Ngµy gi¶ng:…………….... TuÇn: 3 TiÕt 6 Bµi thùc hµnh 1: lµm quen víi turbo pascal I/ Môc tiªu: . Thực hiện được thao tác khởi động/kết thúc TP, làm quen với màn hình soạn thảo TP. . Thùc hiÖn ®­îc c¸c thao t¸c më c¸c b¶ng chän vµ chän lÖnh.. . Soạn thảo được một chương trình Pascal đơn giản.. . Biết cách dịch, sửa lỗi trong chương trình, chạy chương trình và xem kết quả..  Biết sự cần thiết phải tuân thủ quy định của ngôn ngữ lập trình II/ ChuÈn bÞ: - S¸ch gi¸o khoa, gi¸o ¸n, tµi liÖu tin häc cã liªn quan. - Đọc tài liệu ở nhà trước khi III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Tæ chøc.(1) 2. KiÓm tra.(7’) - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh . - Ng«n ng÷ lËp tr×nh lµ g×? ThÕ nµo lµ tõ kho¸. - Cho biết sự khác nhau giữa từ khoá và tên? Hãy viết tên của 2 chương trình là tên chuẩn và 2 chương trình là tên không chuẩn 3. Bµi míi(35’) Hoạt động của giáo viên Hoạy động của học sinh Giáo viên giới thiệu bài tập và cho học sinh Bài 1. Làm quen với việc khởi động và thoát khái Turbo Pascal. NhËn biÕt c¸c thµnh thực hành theo hướng dẫn của SGK phÇn trªn mµn h×nh cña Turbo Pascal. qua bµi 1, 2 Uốn nắn, giúp đỡ HS để HS làm quen với i) Khởi động Turbo Pascal bằng một trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Turbo Pascal. hai c¸ch: Bài 1. Làm quen với việc khởi động và thoát Cách 1: Nháy đúp chuột trên biểu tượng khái Turbo Pascal. NhËn biÕt c¸c thµnh trªn mµn h×nh nÒn (hoÆc trong b¶ng phÇn trªn mµn h×nh cña Turbo Pascal. chän Start); a) Khởi động Turbo Pascal bằng một trong Cách 2: Nháy đúp chuột trên tên tệp hai c¸ch: Turbo.exe trong th­ môc chøa tÖp nµy b) Quan s¸t mµn h×nh cña Turbo Pascal vµ (thường là thư mục TP hoặc thư mục con so sánh với hình 11 dưới đây: TP\BIN). j) Quan s¸t mµn h×nh cña Turbo Pascal vµ so sánh với hình 11 dưới đây: Thanh bảng chọn. Tên chương trình (tên tệp). Các dòng lệnh. 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Chu Văn An c). Gi¸o ¸n Tin häc 8. H×nh 11 NhËn biÕt c¸c thµnh phÇn: Thanh b¶ng chän; tªn tÖp ®ang më; con trá; dßng trî giúp phía dưới màn hình.. d). Nhấn phím F10 để mở bảng chọn, sử dụng các phím mũi tên ( và ) để di chuyÓn qua l¹i gi÷a c¸c b¶ng chän.. e). Nhấn phím Enter để mở một bảng chọn.. f). Quan s¸t c¸c lÖnh trong tõng b¶ng chän.. Thanh bảng chọn. Tên chương trình (tên tệp). Các dòng lệnh. k). l). H×nh 11 NhËn biÕt c¸c thµnh phÇn: Thanh b¶ng chän; tªn tÖp ®ang më; con trá; dßng trî giúp phía dưới màn hình. Nhấn phím F10 để mở bảng chọn, sử dụng các phím mũi tên ( và ) để di chuyÓn qua l¹i gi÷a c¸c b¶ng chän.. H×nh 12 Më c¸c b¶ng chän b»ng c¸ch kh¸c: NhÊn tæ m) Nhấn phím Enter để mở một bảng chọn. hîp phÝm Alt vµ phÝm t¾t cña b¶ng chän (ch÷ n) Quan s¸t c¸c lÖnh trong tõng b¶ng chän. màu đỏ ở tên bảng chọn, ví dụ phím tắt của b¶ng chän File lµ F, b¶ng chän Run lµ R,...). g) Sö dông c¸c phÝm mòi tªn lªn vµ xuèng ( và ) để di chuyển giữa các lệnh trong mét b¶ng chän. h). NhÊn tæ hîp phÝm Turbo Pascal.. Alt+X. để thoát khỏi. Bµi 2. So¹n th¶o, l­u, dÞch vµ ch¹y mét H×nh 12 chương trình đơn giản. Më c¸c b¶ng chän b»ng c¸ch kh¸c: NhÊn tæ a) Khởi động lại Turbo Pascal và gõ các hợp phím Alt và phím tắt của bảng chọn (chữ màu đỏ ở tên bảng chọn, ví dụ phím tắt của dòng lệnh dưới đây: b¶ng chän File lµ F, b¶ng chän Run lµ R,...). program CTDT; begin o) Sö dông c¸c phÝm mòi tªn lªn vµ xuèng writeln('Chao cac ban'); ( và ) để di chuyển giữa các lệnh write('Minh la Turbo Pascal'); trong mét b¶ng chän. end. b) Nhấn phím F2 (hoặc lệnh FileSave) để p) Nhấn tổ hợp phím Alt+X để thoát khỏi lưu chương trình. Khi hộp thoại hiện ra, Turbo Pascal. gâ tªn tÖp (vÝ dô CT1.pas) trong « Save file as (phần mở rộng ngầm định là .pas) và Bài 2. Soạn thảo, lưu, dịch và chạy một chương trình đơn giản. nhÊn Enter (hoÆc nh¸y OK). 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8 e). Khởi động lại Turbo Pascal và gõ các dòng lệnh dưới đây: program CTDT; begin writeln('Chao cac ban'); write('Minh la Turbo Pascal'); end.. H×nh 13 c) Nhấn tổ hợp phím Alt+F9 để biên dịch chương trình. Khi đó, chương trình được biªn dÞch vµ kÕt qu¶ hiÖn ra cã d¹ng nh­ f) h×nh 14 sau ®©y: Nhấn phím bất kì để đóng hộp thoại. d) Nhấn tổ hợp phím Ctrl+F9 để chạy chương tr×nh vµ quan s¸t kÕt qu¶. Nhấn Enter để quay về màn hình soạn thảo. Như vậy, chúng ta đã viết được một chương tr×nh hoµn chØnh vµ ch¹y ®­îc.. g). Chó ý - Gõ đúng và không để sót các dấu nháy đơn ('), dấu chÊm phÈy (;)vµ dÊu chÊm (.) trong c¸c dßng lÖnh. - Soạn thảo chương trình cũng tương tự như soạn thảo văn bản: sử dụng các phím mũi tên để di chuyển con trỏ, nhấn phím Enter để xuống dòng mới, nhấn các phím Delete hoặc BackSpace để xoá.. Nhấn phím F2 (hoặc lệnh FileSave) để lưu chương trình. Khi hộp thoại hiện ra, gõ tªn tÖp (vÝ dô CT1.pas) trong « Save file as (phần mở rộng ngầm định là .pas) và nhấn Enter (hoÆc nh¸y OK).. H×nh 13 Nhấn tổ hợp phím Alt+F9 để biên dịch chương trình. Khi đó, chương trình được biªn dÞch vµ kÕt qu¶ hiÖn ra cã d¹ng nh­ h×nh 14 sau ®©y:. H×nh 14 Nhấn phím bất kì để đóng hộp thoại. h) Nhấn tổ hợp phím Ctrl+F9 để chạy chương tr×nh vµ quan s¸t kÕt qu¶.. 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8. H×nh 15 Nhấn Enter để quay về màn hình soạn thảo. Như vậy, chúng ta đã viết được một chương tr×nh hoµn chØnh vµ ch¹y ®­îc. 4. Hướng dẫn học ở nhà: (2 ) - Học bài theo sách giáo khoa và vở ghi, Ôn lại các kiến thức chính đã học và luyện viết, làm ®i lµm l¹i nhiÒu lÇn. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i, - Đọc bài mới để giờ sau học thực hành tiếp.. 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8 Ngµy so¹n: ……………… Ngµy gi¶ng: ……………... TuÇn: 3 TiÕt 7 Bµi thùc hµnh 1: lµm quen víi turbo pascal I/ Môc tiªu: . Thực hiện được thao tác khởi động/kết thúc TP, làm quen với màn hình soạn thảo TP. . Thùc hiÖn ®­îc c¸c thao t¸c më c¸c b¶ng chän vµ chän lÖnh.. . Soạn thảo được một chương trình Pascal đơn giản..  Biết cách dịch, sửa lỗi trong chương trình, chạy chương trình và xem kết quả. Biết sự cần thiết phải tuân thủ quy định của ngôn ngữ lập trình II/ ChuÈn bÞ: - S¸ch gi¸o khoa, gi¸o ¸n, tµi liÖu tin häc cã liªn quan. - Đọc tài liệu ở nhà trước khi III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định (1p) 2. KiÓm tra.(KÕt hîp trong giê TH) 3. Bµi míi: (40’) Hoạt động của giáo viên Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi tËp vµ cho häc sinh thực hành theo hướng dẫn của SGK qua bµi 3 Uấn nắn, giúp đỡ HS để HS lang quen với ng«n ng÷ lËp tr×nh Turbo Pascal. HS rút ra được các bước thực hiện chương trình trên Pascal.. Hoạy động của học sinh Bài 3. Chỉnh sửa chương trình, lưu và kết thóc. a) Xoá dòng lệnh begin. Biên dịch chương tr×nh vµ quan s¸t th«ng b¸o lçi nh­ hình dưới đây:. b). c) Qua bµi thùc hµnh nµy ta cÇn rót ra ®­îc c¸c ý sau:. H×nh 16 NhÊn phÝm bÊt k× vµ gâ l¹i lÖnh begin. Xo¸ dÊu chÊm sau ch÷ end. Biªn dÞch chương trình và quan sát thông báo lỗi.. H×nh 17 Nhấn Alt+X để thoát khỏi Turbo Pascal, nh­ng kh«ng l­u c¸c chØnh söa. TæNG KÕT. 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8 1. Các bước đã thực hiện:  Khởi động Turbo Pascal;  Soạn thảo chương trình;  Biên dịch chương trình: Alt + F9;  Chạy chương trình (Ctrl + F9) ; 2. Pascal kh«ng ph©n biÖt ch÷ hoa, ch÷ thường: begin, BeGin, hay BEGIN đều đúng. 3. C¸c tõ kho¸ cña Pascal: begin, end.. program,. 4. Lệnh kết thúc chương trình là end. (cã dÊu chÊm), c¸c c©u lÖnh sau lÖnh nµy bÞ bá qua trong qu¸ tr×nh dÞch chương trình. 5. Mçi c©u lÖnh ®­îc kÕt thóc b»ng dÊu chÊm phÈy (;). 6. LÖnh writeln in ra mµn h×nh vµ ®­a con trá xuèng ®Çu dßng tiÕp theo. Th«ng tin cÇn in ra cã thÓ lµ v¨n b¶n, cã thÓ lµ sè,... vµ ®­îc ph©n t¸ch bëi dÊu phÈy. Lệnh write tương tự như writeln, nh­ng kh«ng ®­a con trá xuèng ®Çu dßng tiÕp theo. Giới thiệu bài đọc thêm SGK cho HS 4. Hướng dẫn học ở nhà (4p): - Học bài theo sách giáo khoa và vở ghi, Ôn lại các kiến thức chính đã học và luyện viết, làm ®i lµm l¹i nhiÒu lÇn. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i, - Đọc bài mới để giờ sau học.. 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Chu Văn An TuÇn: 4 TiÕt 8. Gi¸o ¸n Tin häc 8. Ngµy so¹n: …………….. Ngµy gi¶ng: ……………. Bài 3: chương trình máy tính và dữ liệu. I/ Môc tiªu:  BiÕt kh¸i niÖm kiÓu d÷ liÖu;  BiÕt mét sè phÐp to¸n c¬ b¶n víi d÷ liÖu sè;  Biết khái niệm điều khiển tương tác giữa người với máy tính. II/ ChuÈn bÞ: - S¸ch gi¸o khoa, gi¸o ¸n, tµi liÖu tin häc cã liªn quan. - Đọc tài liệu ở nhà trước khi III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Tæ chøc.(1) 2. KiÓm tra.(5’) - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh . 3. Bµi míi(38’) Hoạt động của giáo viên Hoạy động của học sinh 1, D÷ liÖu vµ kiÓu d÷ liÖu. Cho học sinh đọc tài liệu: - D÷ liÖu: Lµ c¸c th«ng sè, c¸c lÖnh .. viÕt lên một chương trình trong một ngôn ngữ ThÕ nµo lµ d÷ liÖu? nào đó thì gọi là dữ liệu. Các ngôn ngữ lập trình thường định nghĩa Ngôn ngữ lập trình thường có những kiểu dữ sẵn các kiểu dữ liệu cơ bản, cùng với các liÖu nµo? phÐp to¸n cã thÓ thùc hiÖn trªn tõng kiÓu d÷ liệu đó. Dưới đây là một số kiểu dữ liệu thường dùng:  X©u kÝ tù (hay kiÓu x©u) lµ d·y c¸c “ch÷ c¸i” lÊy tõ b¶ng ch÷ c¸i cña ng«n ng÷ lËp tr×nh, bao gåm c¸c ch÷, ch÷ sè vµ mét sè kÝ hiÖu kh¸c, vÝ dô: “Chao cac ban”, “Lop 8E”  Sè nguyªn lµ c¸c sè kh«ng cã phÇn thËp ph©n, vÝ dô sè häc sinh cña mét líp, sè s¸ch trong th­ viÖn,...  Sè thùc gåm c¸c sè nguyªn vµ c¸c sè cã phÇn thËp ph©n, vÝ dô: - ChiÒu cao cña b¹n B×nh - §iÓm trung b×nh m«n To¸n Ngoµi c¸c kiÓu nãi trªn, mçi ng«n ng÷ lËp 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Chu Văn An. Gi¸o ¸n Tin häc 8. trình cụ thể còn định nghĩa nhiều kiểu dữ liÖu kh¸c. C¸ch gäi kiÓu d÷ liÖu vµ sè c¸c Ngoµi ng«n ng÷ trªn cã cã c¸c kiÓ ng«n ng÷ kiÓu d÷ liÖu trong mçi ng«n ng÷ lËp tr×nh cã nµo kh¸c n÷a kh«ng? thÓ kh¸c nhau HS nªu ë SGK qua VD2. Ngôn ngữ Pascal thường có kiểu dữ liệu nµo? 2, C¸c phÐp to¸n vµ d÷ liÖu kiÓu sè. Cho học sinh đọc tài liệu: Gi¸o viªn lËp b¶ng 2 yªu cÇu häc lªn ®iÒn phÐp to¸n vµ kiÓu d÷ liÖu. Cho HS thùc hiÖn c¸c vÝ dô ë phÇn nµy. Quy t¾c tÝnh c¸c biÓu thøc sè häc nh­ thÕ nµo?. GV chó ý cho häc sinh khi viÕt c¸c biÓu thøc to¸n trong Pascal. Quy t¾c tÝnh c¸c biÓu thøc sè häc còng theo thứ tự đã quen biết:  C¸c phÐp to¸n trong ngoÆc ®­îc thực hiện trước tiên; . Trong d·y c¸c phÐp to¸n kh«ng cã dÊu ngoÆc, c¸c phÐp nh©n, phÐp chia, phÐp chia lÊy phÇn nguyªn vµ phÐp chia lÊy phÇn d­ ®­îc thực hiện trước;. . Cuèi cïng thùc hiÖn phÐp céng vµ phÐp trõ.. Chú ý rằng khi viết các biểu thức, để dễ ph©n biÖt ta cã thÓ dïng c¸c cÆp dÊu ngoÆc trßn ( vµ ), dÊu ngoÆc vu«ng [ vµ ], dÊu ngoặc nhọn { và } để gộp các phép toán, nh­ng trong c¸c ng«n ng÷ lËp tr×nh chØ dÊu ngoặc tròn được phép sử dụng cho mục đích nµy. 4. Hướng dẫn học ở nhà: (1’) - Học bài theo sách giáo khoa và vở ghi, Ôn lại các kiến thức chính đã học và luyện viết, làm ®i lµm l¹i nhiÒu lÇn. - Đọc bài mới để giờ sau học tiếp bài này .. 21 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Chu Văn An TuÇn: 4 TiÕt 9. Gi¸o ¸n Tin häc 8. Ngµy so¹n: ………….. Ngµy gi¶ng: ………… Bài 3: chương trình máy tính và dữ liệu (tt). I/ Môc tiªu:  BiÕt kh¸i niÖm kiÓu d÷ liÖu;  BiÕt mét sè phÐp to¸n c¬ b¶n víi d÷ liÖu sè;  Biết khái niệm điều khiển tương tác giữa người với máy tính. II/ ChuÈn bÞ: - S¸ch gi¸o khoa, gi¸o ¸n, tµi liÖu tin häc cã liªn quan. - Đọc tài liệu ở nhà trước khi III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. Tæ chøc.(1’) 2. KiÓm tra.(7’) KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh . Bµi 1. Cho 3 häc sinh lªn b¶ng lµm bµi 1; 2; 3 SGK – tr 26. Cã thÓ nªu c¸c vÝ dô sau ®©y: a) Dữ liệu kiểu số và dữ liệu kiểu xâu kí tự. Phép cộng được định nghĩa trên dữ liệu số, nh­ng kh«ng cã nghÜa trªn d÷ liÖu kiÓu x©u. b) D÷ liÖu kiÓu sè nguyªn vµ d÷ liÖu kiÓu sè thùc. PhÐp chia lÊy phÇn nguyªn vµ phÐp chia lÊy phÇn d­ cã nghÜa trªn d÷ liÖu kiÓu sè nguyªn, nh­ng kh«ng cã nghÜa trªn d÷ liÖu kiÓu sè thùc. Bµi 2. D·y ch÷ sè 2010 cã thÓ lµ d÷ liÖu kiÓu d÷ liÖu sè nguyªn, sè thùc hoÆc kiÓu x©u kÝ tù. Tuy nhiên, để chương trình dịch Turbo Pascal hiểu 2010 là dữ liệu kiểu xâu, chúng ta phải viết dãy số này trong cặp dấu nháy đơn ('). var a: real; b: integer; c: string; begin writeln('2010'); writeln(2010); a:=2010; b:=2010; c:=’2010’ end. Bµi 3. LÖnh Writeln('5+20=','20+5') in ra mµn h×nh hai x©u kÝ tù '5+20' vµ '20+5' liÒn nhau: 5+20 = 20+5, cßn lÖnh Writeln('5+20=',20+5) in ra mµn h×nh x©u kÝ tù '5+20' vµ tæng 20 + 5 nh­ sau: 5+20=25. 3. Bµi míi:(35’) Hoạt động của giáo viên Hoạy động của học sinh 3, C¸c phÐp so s¸nh: 22 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>