Giáo án Vật lí Lớp 8 - Tiết 22, Bài 19: Các chất được cấu tạo như thế nào? - Năm học 2006-2007

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 22. Ngaøy 02/02/007 CHÖÔNG II. NHIEÄT HOÏC Tieát 22. BAØI 19. CÁC CHẤT ĐƯỢC CẤU TẠO NHƯ THẾ NAØO? I- MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: - Kể được một hiện tượng chứng tỏ vật chất được cấu tạo một cách gián đoạn từ các hạt riêng biệt, giữa chúng có khoảng cách. - Bước đầu nhận biết được thí nghiệm mô hình và chỉ ra được sự tương tác giữa thí nghiệm mô hình và hiện tượng cần giải thích. - Dùng hiểu biết về cấu tạo hạt của vật chất để giải thích một số hiện tượng thực tế ñôn giaûn. 2.Thái độ: Yêu thích môn học, có ý thức vận dụng kiến thức đã học vào giải thích một số hiện tượng vật lý đơn giản trong thực tế cuộc sống. II- CHUAÅN BÒ GV: - 2 bình chia độ hình trụ đường kính khoảng 20mm. + 1 bình đựng 50cm3 rượu. + 1 bình đựng 50cm3nước. - Aûnh chụp kính hiển vi điện tử. (Tranh h19.3; 19.4) Mỗi nhóm: -2 bình chia độ GHĐ: 100cm3, ĐCNN: 2cm3. + 1 bình đựng 50cm3 ngô. + 1 bình đựng 50cm3 cát khô và mịn. III- HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC TL HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦATRÒ 10p HÑ1: Tìm hieåu muïc tieâu chương II- Tổ chức tình huống học tập cho bài mới * Giới thiệu mục tiêu của chương II- Nhiệt học: Từ tiết hoïc hoâm nay chuùng ta seõ nghiên cứu sang chương II – Nhiệt học. Các em hãy đọc trang 67 sgk vaø cho bieát muïc tieâu cuûa chöông II laø gì? Lop8.net. KIẾN THỨC.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - GV gọi 2 HS nêu mục tiêu - Cá nhân HS đọc sgk tr.67 cuûa chöông II. trả lời : Mục tiêu của chöông II: + Các chất được cấu tạo nhö theá naøo? + Nhieät naêng laø gì? coù maáy caùch truyeàn nhieät naêng? + Nhiệt lượng là gì? Xác định nhiệt lượng như thế naøo? + Một trong những định luật tổng quát của tự nhiên * Tổ chức tình huống học tập: là định luật nào? - GV đưa ra 2 bình chia độ: 1 bình đựng 50cm3rượu, 1 bình - 1,2 HS đọc kết quả thể đựng 50cm3nước, gọi HS đọc tích rượu và nước đựng lại kết quả thể tích nước và trong bình chia độ đúng quy taéc. rượu ở mỗi bình. - GV ghi kết quả thể tích nước và rượu lên bảng. - GV làm TN đổ nhẹ 50cm3 rượu (có nồng độ không quá cao) theo thaønh bình vaøo bình chia độ đựng 50cm3 nước để thấy thể tích hỗn hợp rượu và nước là 100cm3, sau đó lắc mạnh hoặc dùng que khuấy cho rượu và nước hoà lẫn vào nhau. - Gọi 2,3 HS đọc lại kết quả - 2,3 HS đọc kết quả thể tích hỗn hợp . thể tích hỗn hợp. - GV ghi kết quả thể tích hỗn - Yêu cầu thấy được sự hụt hợp trên bảng. Gọi HS so sánh thể tích ( thể tích hỗn hợp thể tích hỗn hợp và tổng thể nhỏ hơn tổng thể tích của tích ban đầu của nước và rượu. rượu và nước đổ vào). - GV đặt vấn đề: Vậy phần thể tích hao hụt của hỗn hợp đó đã biến đi đâu? Bài học Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> hôm nay giúp chúng ta trả lời caâu hoûi naøy. 15p HÑ2: Tìm hieåu veà caáu taïo cuûa caùc chaát Vì HS đã được học phần cấu tạo chất ở môn hoá học lớp 8 neân GV coù theå yeâu caàu HS traû lời câu hỏi đặt ra ở mục I.. - GV coù theå ñaët caâu hoûi yeâu caàu HS giaûi thích taïi sao caùc chaát coù veû nhö lieàn moät khoái?. -Sau đó GV thông báo cho HS những thông tin về cấu tạo hạt cuûa vaät chaát trình baøy trong sgk. - Ghi toùm taét treân baûng: Caùc chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử. - Treo tranh h 19.2; 19.3, hướng dẫn HS quan sát ảnh của kính hiển vi hiện đại và ảnh của các nguyên tử silic qua kính hiển vi hiện đại. - GV coù theå thoâng baùo phaàn” Có thể em chưa biết” ở cuối bài học để HS thấy được nguyên tử, phân tử vô cùng. I- Caùc chaát coù - Dựa vào kiến thức đã học được cấu tạo từ ở môn hoá học, HS có thể các hạt riêng biệt nêu được: khoâng? + Các chất được cấu tạo từ caùc haït nhoû beù rieâng bieät, đó là nguyên tử và phân tử. Nguyên tử là hạt không thể phân chia trong phản ứng hoá học, còn phân tử là một nhóm các nguyên tử kết hợp lại. + Vì các nguyên tử và phân tử cấu tạo nên các chất vô cuøng nhoû beù neân caùc chaát nhìn coù veû nhö lieàn moät khoái. - HS cả lớp theo dõi sự trình baøy cuûa GV.. - Ghi kết luận vào vở.. - QS aûnh cuûa kính hieån vi hiện đại và ảnh chụp các nguyên tử silic qua kính hiển vi hiện đại để khẳng định sự tồn tại của các hạt nguyên tử, phân tử. - Theo dõi sự trình bày của GV để có thể hình dung được nguyên tử và phân tử nhoû beù nhö theá naøo?. Lop8.net. Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là phân tử, nguyên tử..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nhoû beù. HĐ3: Tìm hiểu về khoảng 10p cách giữa các phân tử. - Treân h19.3, caùc em thaáy caùc nguyên tử silic có được sắp xeáp xít nhau khoâng?. - Dựa vào h19.3, HS có thể nêu được: các nguyên tử silic khoâng saép xeáp kín khít mà giữa chúng vẫn có những khoảng cách.. - Vậy giữa các nguyên tử, phân tử các chất nói chung có khoảng cách hay không?. II- Giữa các phân tử có khoảng cách hay khoâng? 1- Thí nghieäm moâ hình:. - Để tìm cách giải đáp câu hỏi nêu ra ở đầu bài bằng cách dùng một TN tương tự như TN trộn rượu với nước, được gọi laø TN moâ hình. - GV hướng dẫn HS làm TN mô hình theo hướng dẫn của caâu C1. - Hướng dẫn HS khai thác TN moâ hình: + Nhận xét thể tích hỗn hợp sau khi trộn cát và ngô so với tổng thể tích ban đầu của cát vaø ngoâ.. -HS laøm TN moâ hình theo nhóm dưới sự hướng dẫn cuûa GV. - Caùc nhoùm thaûo luaän ñi đến câu trả lời: + Thể tích hỗn hợp cát và ngoâ cuõng nhoû hôn toång theå tích ban đầu của cát và ngô (tương tự TN trộn rượu và nước). + Vì giữa các hạt ngô có + Giải thích tại sao có sự hụt khoảng cách nên khi đổ cát vào ngô, các hạt cát đã xen thể tích đó? vào những khoảng cách naøy laøm cho theå tích cuûa 2- Giữa các nguyên hỗn hợp nhỏ hơn tổng thể tử, phân tử có tích cuûa ngoâ vaø caùt. khoảng cách + Giữa các phân tử nước cũng như các phân tử rượu + Liên hệ để giải thích sự hụt đều có khoảng cách. Khi thể tích của hỗn hợp rượu – trộn rượu với nước, các nước đặt ra ở TN đầu bài. phân tử rượu đã xen kẽ vào khoảng cách giữa các phân Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> tử nước và ngược lại. Vì thế mà thể tích hỗn hợp rượu – nước giảm. -Ghi vở câu trả lời C1,C2. -GV sửa chữa sai sót cho HS nếu cần và yêu cầu HS tự ghi phần trả lời câu hỏi C1,C2 vào vở. Lưu ý: Để tránh cho HS khoâng nhaàm laãn khi laáy ví duï chứng tỏ giữa các phân tử, nguyên tử có khoảng cách (có theå nhaàm laãn coi haït caùt, haït ngô như phân tử cát, phân tử ngoâ) GV nhaán maïnh vì caùc phân tử, nguyên tử vô cùng nhỏ bé, mắt thường không nhìn thấy được, do đó TN trộn cát và ngô ở trên chỉ là TN mô hình để giúp chúng ta hình dung về khoảng cách giữa các phân tử và nguyên tử. - GV ghi keát luaän leân baûng: Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách. HÑ4: Vaän duïng – Cuûng coá – Hướng dẫn về nhà 8ph - Baøi hoïc hoâm nay chuùng ta cần ghi nhớ những vấn đề gì?. - HS ghi vở kết luận: Giữa các phân tử, nguyên tử có Giữa các nguyên tử, khoảng cách. phân tử có khoảng caùch.. - Yêu cầu HS nêu được nội III- VAÄN DUÏNG dung phần ghi nhớ cuối bài và ghi nhớ ngay tại lớp những nội dung này. - Caù nhaân HS suy nghó traû lời câu C3, C4, C5. Tham - Vận dụng điều đó các em gia thảo luận trên lớp các hãy giải thích các hiện tượng câu trả lời. Yeâu caàu: ở câu C3, C4, C5. C3: Thả cục đường vào cốc nước rồi khuâý lên, đường tan và nước có vị ngọt vì Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> khi khuấy lên, các phân tử đường xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước cũng như các phân tử nước xen vào khoảng cách giữa các phân tử đường. C4: Quả bóng cao su hoặc quaû boùng bay bôm caêng, duø có buộc thật chặt cũng cứ ngaøy moät xeïp daàn vì thaønh quả bóng cao su được cấu tạo từ các phân tử cao su, giữa chúng có khoảng cách. Các phân tử không khí ở trong bóng có thể chui qua các khoảng cách này mà ra ngoài làm cho boùng xeïp daàn. C5: Cá muốn sống được phaûi coù khoâng khí, nhöng ta thấy cá vẫn sống được trong nước vì các phân tử khoâng khí coù theå xen vaøo khoảng cách giữa các phân tử nước. - HS coù theå laáy caùc ví duï thực tế khác và giải thích như : Xăm xe đạp (không bị thủng) được bơm căng sau một thời gian lốp xe vẫn bị xẹp; hiện tượng muoái döa, caø….. - Ở câu C5: GV có thể thông báo thêm tại sao các phân tử khoâng khí coù theå chui xuoáng nước mặc dù không khí nhẹ hơn nước thì chúng ta sẽ nghiên cứu ở bài sau về chuyển động phân tử. - Còn thời gian GV có thể cho HS tự nêu các ví dụ thực tế chứng tỏ giữa các phân tử có khoảng cách. Yêu cầu về nhà tìm hieåu theâm caùc ví duï vaø giaûi thích. *Hướng dẫn về nhà:2 - Học bài và làm bài tập 19 - Các chất được cấu tạo như thế nào? (SBT) .Từ 19.1 đến 19.7 SBT. - Hướng dẫn HS làm TN khuếch tán (theo nhóm) với dung dịch đồng sunfat trong phòng thí nghiệm, theo dõi 1 tuần (nếu trường có điều kiện). Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> RUÙT KINH NGHIEÄM – BOÅ SUNG ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>