Giáo án Ngữ văn khối 8 tiết 3: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy d¹y: 26.9.09 TiÕt 3. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. A Môc tiªu bµi häc: -HS hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ và khái quát của nghĩa từ ngữ . - Th«ng qua bµi häc rÌn luyÖn t­ duy trong viÖc nhËn thøc mqh gi÷a c¸i chung vµ c¸i riªng. B . Đồ dùng – phương tiện -GV : So¹n bµi, b¶ng phô , m¸y chiÕu -HS : T×m hiÓu trong bµi , giÊy trong c Tiến trình tổ chức các hoạt động. 1 ổn định 2. KiÓm tra bµi cò: - Lớp 7 Các em đã học về từ đồng nghĩa. Lấy một số ví dụ về từ đồng nghĩa ,tõ tr¸i nghi·? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ mqh ng÷ nghÜa gi÷a c¸c tõ trong nhãm trªn? 3 - Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1: GTB : L7 Các em đã học 2mqh về nghĩa của từ đó là qh đồng nghĩa vµ qh tr¸i nghi· vËy ngoµi 2mqh naú ra gi÷a c¸c tõ ng÷ cßn cã mqh nµo kh¸c vÒ nghÜa k ? I- Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp * Hoạt động 2: HD tìm hiểu khái niệm 1- VÝ dô (SGK) VD trªn b¶ng phô SGK – HS qs VD. * NhËn xÐt:. H: Víi sù hiÓu biÕt cña m×nh em h·y diÔn giảng sơ đồ trên bằng lời?. - §éng vËt: Tõ ng÷ nghÜa réng.. H: Bsung thªm nh÷ng con vËt thuéc c¸c lo¹i. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> trªn ? H: NghÜa cña tõ Thó réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña c¸c tõ chim , c¸? H: Nghĩa của các từ Voi , hươu ? Vsao? NghÜa cña c¸c tõ : tu hó, s¸o ®­îc bao hµm - Tu hó, s¸o: tõ ng÷ nghÜa hÑp. trong ph¹m vi nghÜa cña tõ "chim". H; NghÜa cña tõ ""thó chim, c¸” réng nghÜa của những từ nào ? đồng thời hẹp hơn nghĩa cña tõ nµo ? H: Từ ptích trên em có nhận xét gì về nghĩa - Từ "Thú" mang nghĩa hẹp hơn từ "động vật" cña 1 tõ so víi tõ ng÷ kh¸c?. nhưng mang nghĩa rộng hơn từ: voi, hươu, tu. H: ë b¶ng I Tõ "§V "mang nghÜa réng hay hó... hÑp (réng) H; VËy ë b¶ng II tõ §V cßn mang nghÜa réng n÷a kh«ng ? VSao ?(V× nã trë thµnh nghÜa hÑp so víi tõ sinh häc ) H: VËy 1 tõ ng÷ ®­îc coi lµ 1 tõ nghÜa réng, 2. Bµi häc nghÜa hÑp khi nµo? H : Mét tõ cã ph¶i chØ cã nghÜa réng hoÆc * Ghi nhí – SGK nghÜa hÑp kh«ng ? HS đọc ghi nhớ. II- LuyÖn tËp. * Hoạt động 3: HD luyện tập. 1- Bµi tËp 1:. HS đọc – nêu yêu cầu BT 1. a- Y phôc. H: để thực hiện được yêu cầu này chuíng ta phải làm gì? (Tìm trong mỗi nhóm từ ngữ đó 2- Bài tập 2: từ ngữ nào có nghiã rộng nhất sau đó lập sơ a- Chất độc đồ theo mẫu ). b- NghÖ thuËt.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Chia HS 2 nhãm – Cïng lµm phÇn a. c- mãn ¨n. - Nhãm nhËn xÐt lÉn nhau .. d- nh×n. HS đọc nêu yêu cầu BT2. e- §¸nh.. H: những từ đã cho thuộc nhóm nghĩa nào? (nghÜa hÑp) H: Vậy những từ cần tìm phải đảm bảo Yêu 3- bài tập 3: cầu gì ? (bao hàm phạm vi nghiã của những a- Xe cộ: Xe máy, xe đạp, xe ô tô... b- Kim lo¹i: §ång, s¾t, nh«m, vµng, b¹c.... từ đã cho ) - HS lµm phÇn ab > vÒ nhµ. - HS đọc, nêu yêu cầu BT3. - H: BT nµy yªu cÇu t×m nghÜa réng hay ghÜa 4- Bµi tËp 4: a- Thuèc lµo. hÑp? (NghÜa hÑp) - GV hướng dẫn – theo ghi nhớ . - HS lµm phÇn a,b vÒ nhµ.. b- Thñ quü. Hs đọc – Nêu yêu cầu BT4 GV lấy hướng dẫn nội dung cách làm bài tập c- Bút điện - GV t/chøc ch¬i trß ch¬i (§äc d·y tõ kh«ng cïng 1 ph¹m vi nghÜa). d- Hoa tai. GV phæ biÕn luËt ch¬i 1 träng tµi. 5- Bµi tËp 5.. Mỗi câu đúng 1 điểm- Tổng hợp, ai cao nhát - Khóc nức nở, sụt sùi ®­îc khen. Hsđọc – Nêu yêu cầu BT 5 (có thể cho về nhµ )GV Giíi thiÖu xu¸t sø ®o¹n v¨n GVHD: T×m 3 ®o¹n tõ cã cïng 1 ph¹m vi nghÜa tõ cã nghÜa réng 2 tõ cã nghÜa hÑp chó ý và những động từ chỉ hoạt động hày trạng th¸i cña bÐ Hång 4 ,Cñng cè. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gv cho Hs nh¾c l¹i ghi nhí cña bµi,yªu cÇu c¸c em häc thuéc ghi nhí 5. Hướng dẫn về nhà -Lưu ý : bài học cho ta thấy thêm 1mqh nữa về nghĩa của từ ngữ đó là quan hệ bao hàm tõ ng÷ cã thÓ cã nghÜa réng hoÆc nghÜa hÑp. nhËn xÐt trong mqh kh¸c tõ ng÷ cßn cã nghĩa đen, nghĩa bóng . điều này các em đã thấy rất rõ khi học những bài tục ngữ.Khi n¾m ®­îc nghÜa réng, nghÜa hÑp cña tõ ng÷ c¸c em sÏ dÔ dµng vËn dông trong khi t¹o lập văn bản lựa chọn từ ngữ sao cho phù hợp để đặt câu. - Học bài làm Bt còn lại; chuẩn bị bài"trường từ vựng". Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>