Bài soạn Ngữ Văn 8 - Tiết 23, 24 - Trường THCS Cao Nhân

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. Ngµy so¹n: 23th¸ng 09 n¨m 2010 Ngµy d¹y líp 8D: 30 th¸ng 09 n¨m 2010. TiÕt 23. Trî tõ , th¸n tõ A. Mục tiêu cần đạt. 1. KiÕn thøc. - Kh¸i niÖm trî tõ , th¸n tõ - §Æc ®iÓm vµ c¸ch sö dông trî tõ, th¸n tõ 2. KÜ n¨ng: - Dïng trî tõ, th¸n tõ phï hîp trong nãi vµ viÕt 3. Thái độ: Hình thành thói quen sử dụng từ cho đúng và vận dụng từ voà trong giao tiếp hàng ngày, từ đó yêu thích môn học B. ChuÈn bÞ:. 1. ThÇy: Gi¸o ¸n, b¶ng phô, phiÕu häc tËp, c¸c t­ liÖu bµi d¹y, ng÷ liÖu ph©n tÝch, c¸c c©u th¬ c©u v¨n cã sö dông trî tõ th¸n tõ. 2. Trò: Đọc trước các câu hỏi chuẩn bị bài ở nhà trả lời ở phần lí thuyết của bài, nghiªn cøu c¸c bµi tËp khã, t×m thªm c¸c c©u th¬ c©u v¨n cã sö dông trî tõ th¸n tõ . C. Tæ chøc d¹y vµ häc. Bước I: ổn định tổ chức lớp. - KiÓm tra sÜ sè, trËt tù, néi vô cña líp ... Bước II: Kiểm tra bài cũ Tr¶ lêi c¸c c©u hái sau : - Thế nào là biệt ngữ xã hội và biệt ngữ địa phương? - Lấy ví dụ và đặt câu? Bước III : Bài mới ThÇy. Trß. KiÕn thøc cÇn đạt. Hoạt động1 : Tạo tâm thế. + Thêi gian : 2 phót + Phương pháp : thuyết trình. Trong hÖ thèng TiÕng ViÖt cña chóng ta cã rÊt nhiÒu tõ lo¹i. TiÕt häc h«m nay chóng ta ®i t×m hiÓu mét trong c¸c tõ lo¹i cßn l¹i. Ho¹t §éng 2, 3, 4. + Thêi gian : phót + Phương pháp-kĩ thuật : Vấn đáp ; Nêu vấn đề, thuyết trình, Phiêú học tËp, Kh¨n tr¶i bµn, C¸c m¶nh ghÐp,.. ? Gọi học sinh đọc ví dụ ? XÐt vÒ mÆt cÊu tróc ng÷ ph¸p nh÷ng. - Ghi tªn bµi I Trî tõ (13’) * VÝ dô 1.. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 28.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. c©u nµy cã sù kh¸c nhau nh­ thÕ nµo? XÐt vÒ sè tiÕng c©u 2,3 cã thªm “ nh÷ng , cã“ ? So s¸nh ý nghÜa cña c©u 1vµ 2? ? Câu này dùng trong trường hợp nào ? - Dùng trong trường hợp chỉ ăn 1 bát cơm , nhưng hôm này ăn gấp đôi . - ? đọc câu 3 ? ViÖc thªm tõ “ cã” trong c©u cã t¸c dông g× ? -NhÊn m¹nh viÖc ¨n 2 b¸t lµ Ýt kh«ng đạt mức bình thường . ? Câu này được dùng trong trường hợp nµo ?. -Không khác nhau , đều là những câu đơn hai thnhf phÇn : thong b¸o mét néi dung sù viÖc kh¸ch quan . -Giống nhau : Diễn đạt mét sù viÖc kh¸ch quan nh­ c©u 1: Nã ¨n 2 b¸t cơm – số lượng là hai b¸t - Tõ nh÷ng ë c©u 2 nhÊn mạnh đánh giá việc nó ăn hai bát cơm là vượt quá mớc bình thường .Một người bình thường ¨n khoÎ , ¨n 4-5 b¸t c¬m. . Nay ¨n 2 b¸t Ýt h¬n ? Các từ “có ,những” di kèm với từ nào bình thường .Đi kèm với trong c©u vµ cã t¸c dông g× ? từ “ ăn”Biểu thị thái đọ nhấn mạnh đánh giá của ? Từ “ những ,có “ như trên ta phân tích người nói về sự vật , sự việc được nói đến .ởđây gäi lµ trî tõ ? ¨n lµ sù viÖc : + ¨n ? Em hiÓu thÕ nµo lµ trî tõ ? khoÎ + ¨n ch­a khoÎ , ¨n yÕu ? Đặt 3 câu dùng 3trợ từ “ chính , đích đi. ,ngay” nªu t¸c dông cña viÖc dïng 3 -Nã nãi dèi tù lµm h¹i chÝnh b¶n th©n m×nh . trợ từ đó ? -Tôi đã gọi đích danh nó ra . - CËu kh«ng tin ngay c¶ tí n÷a µ? - T¸c dông nhÊn m¹nh đói tượng được nói đến “ T×m hiÓu th¸n tõ m×nh , tí ,nã” ? Gọi học sinh đọ ví dụ ? ? Nªu néi dung cña ®o¹n v¨n ? ? nªu nªn néi dung cña vÝ dô b ? - L·o H¹c kÓ víi «ng - §©y lµ c©u nãi cña bµ hµng xãm víi gi¸o chuyÖn b¸n chã vµ vợ chồng chị Dậu và hành động cảu bà sù tøc giËn cña con chã l·o thÓ hiÖn t×nh c¶m cña bµ l·o víi vî đối với lão mà lão nhận chång chÞ DËu . ra qua tiÕng kªu cña nã . - Lời đáp của chị Dậu với bà lão hàng xómvà hành động của chị đối với chång .. * KÕt luËn : Trî tõ lµ nh÷ng tõ dïng trong câu để nhấn m¹nh hÆoc biÓu thị thái độ đánh gi¸ sù vËt , sù viÖc được nói đến trong câu đó . 2 Th¸n tõ *VÝ dô. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 31.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. ? Tõ “ nµy “ trong vÝ dô a,b biÓu thÞ thái độ gì ? - Tõ “ nµy” g©y sù chó ý . Từ à trong ví dụ a biểu thị thái đọ gì ? GV : XÐt vÝ dô tiÕp theo .Tõ “a” trong ví dụ biểu thị thái độ gì ? GV: Nh­ vËy cïng mét tõ “a” biÓu thÞ các thái độ khác nhau tuỳ thuộ vào các văn cảnh cụ thể để xác định ngữc điệu cho đúng . ? Tõ v©ng biÓy thÞ ®iÒu g× ? GV: Những từ “ này , vâng , a”dùng để biểu thị cảm xúc của người nói , dùng để gọi đáp gọi là thán từ . ? Em hiÓu thÕ nµo lµ th¸n tõ ? ? Đặt câu có thán từ và xác định thán tõ ? ? Khi trả bài kiểm tra em sung sướng được điểm 10, em đã nói như thế nào ? ? Em ®ang ®i bçng bÞ vÊp ng· em nãi nh­ thÕ nµo ? ? Thán từ thường đứng ở vị trí nào trong c©u ? ? Nh×n vµo c¸c vÝ dô em thÊy cã mÊy loại thán từ ? đó là những loại nào ? Gv: ¤i chao ! Chó chuån chuån míi đẹp làm sao ? ? X¸c dÞnh th¸n tõ ? ? Thán từ “ôi chao” dùng để bộc lộ c¶m xóc g× ? Hoạt động 5 : luyện tập. +Thêi gian: 18-20 phót +Phương pháp- Kĩ thuật: Vấn đáp, giải thích Phương pháp : Vấn đáp, giải thÝch, Kh¨n tr¶i bµn, c¸c m¶nh ghÐp, dïng c¸c phiÕu ( PhÇn III, Vë LTNV); ? đọc và nêu yêu cầu của bài tập 1? ? Muèn t×m trî tõ c¸c em ph¶i lµm g× ? - T×m c¸c tõ ng÷ ®i kÌm víi trî tõ ? Em hãy xác định ? ? đọc và nêu yêu cầu bài tập 2? ? Muèn thùc hiÖn ®­îc yªu cÇu cña bµi tËp 2 em ph¶i c¨n cø vµo ®©u? GV : Trên cơ sở đó em hãy thực hiện yªu cÇu cña bµi tËp. - Biểu thị thái độ giËn dçi , tøc giËn . A ! Mẹ đã về! “ A” biÓu thÞ sù vui mõng . “ Vâng “ dùng đáp lại người khác một cách lễ phÐp tá theo ý muèn .. - Sù ng¹c nhiªn cña t¸c giả trước vẻ đẹp của con chuồn chuồn nước .. a, - “LÊy” : + nhÊn m¹nh víi s¾c th¸i kh«ng bình thường b, + “ Nguyªn” – Khẳng định sự việc là không bình thường + “§Õn” Sù viÖc ®­îc nhÊn m¹nh qu¸ cao , mang s¾c th¸i qu¸ v« lý, quá thái khiên cưỡng .. * KÕt luËn : Th¸n tõ lµ nh÷ng tõ dùng để bộc lộ t×nh c¶m , c¶m xúc của người nói hoặc dùng để gọi đáp - VÞ trÝ : Th¸n tõ thường đứng ở đầu c©u , cã khi nã ®­îc t¸ch ra thµnh câu đặc biệt - th¸n tõ gåm 2 lo¹i : + Th¸n tõ béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc + Thán từ gọi đáp II - LuyÖn tËp(13’) Bµi tËp 1 /SGK/70 C¸c c©u cã dïng trî tõ lµ : a, c,g,i Bµi tËp 2/ SGK/70. Bµi tËp 4/ SGK /71 C¸c th¸n tõ béc lé c¶m xóc : 32 Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. ? §äc vµ nªu yªu cÇu cña bµi tËp ? Gv : §Ó thùc hiÖn ®­îc yªu cÇu cña bµi tËp ta ph¶i c¨n cø vµo ng÷ c¶nh cña c©u văn để xác định cho đúng và tìm ra sắc th¸i biÓu c¶m cña th¸n tõ - ThÕ nµo lµ trî tõ? - ThÕ nµo lµ th¸n tõ? Cã mÊy lo¹i. c, “C¶” :nhÊn m¹nh viÖc con chã ¨n khoÎ h¬n c¶ «ng l·o. d, “Cø” : nhÊn m¹nh sù viÖc lÆp ®i lÆp l¹i. + Ha ha : kho¸i chÝ + Ai chµ : tá ý van xin + Than «i : tá ý tiÕc nuèi + Kìa : tỏ ý đắc chÝ. D.Hướng dẫn về nhà và chuẩn bị bài học sau. - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - ¤n l¹i néi dung bµi häc - Lµm c¸c bµi tËp vµo vë bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi “Miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong v¨n b¶n tù sù” ---------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 30th¸ng 09 n¨m 2010 Ngµy d¹y líp 8D: 02 th¸ng 10 n¨m 2010. TiÕt 24 Miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong v¨n b¶n tù sù A. Mục tiêu cần đạt. 1. KiÕn thøc. - Vai trß cña yÕu tè kÓ trong v¨n b¶n tù sù. - Vai trß cña c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m trong v¨n b¶n tù sù 2. KÜ n¨ng: - NhËn ra vµ ph©n tÝch ®­îc t¸c dông cña c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong lµm v¨n tù sù 3. Thái độ: Giáo dục học sinh khi làm bài văn tự sự cần kết hợp các yếu tố miêu tả tự sùvµ biÓu c¶m. B. ChuÈn bÞ:. 1. ThÇy: Gi¸o ¸n, b¶ng phô, phiÕu häc tËp, c¸c t­ liÖu bµi d¹y, ng÷ liÖu ph©n tÝch, c¸c c©u th¬ c©u v¨n ®o¹n v¨n mÉu. 2. Trò: Đọc trước các câu hỏi chuẩn bị bài ở nhà trả lời ở phần lí thuyết của bài, nghiªn cøu c¸c bµi tËp khã, t×m thªm c¸c c©u th¬ c©u v¨n ®o¹n v¨n mÉu . C. Tæ chøc d¹y vµ häc. Bước I: ổn định tổ chức lớp. - KiÓm tra sÜ sè, trËt tù, néi vô cña líp ... Bước II: Kiểm tra bài cũ Tr¶ lêi c¸c c©u hái sau : - ThÕ nµo lµ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù ? Tãm t¾t truyÖn “L·o H¹c” cña Nam Cao? Bước III : Bài mới. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 33.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. ThÇy. Trß. KiÕn thøc cÇn đạt. Hoạt động1 : Tạo tâm thế. + Thêi gian : phót + Phương pháp : thuyết trình. Trong v¨n b¶n tù sù kh«ng thÓ thiÕu ®­îc c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m ®­îc. Vëy viÖc ®­a c¸c yÕu tè nµy vµo đó như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu - Ghi tên bài bµi häc h«m nay. Ho¹t §éng 2, 3, 4. + Thêi gian : phót + Phương pháp-kĩ thuật : Vấn đáp ; Nêu vấn đề, thuyết trình, Phiêú học tËp, Kh¨n tr¶i bµn, C¸c m¶nh ghÐp,.. ? đọc ví dụ trong SGK? ? Trong v¨n b¶n tù sù yÕu tè nµo lµ yÕu - Sù viÖc vµ nh©n tè chÝnh ? vËt ? Trong v¨n miªu t¶ yÕu tè nµo lµ -YÕu tè tÝnh chÊt , mµu chÝnh ? sắc , mức đọ của sự vật , nhân vật , hành động . - YÕu tè biÓu c¶m thÓ hiÖn ë chi tiÕt bµy tá cảm xúc thái độ của Căn cứ vào đắc điểm của văn tự sự cho người viết trước sự vật biết đoạn văn trên tác giả kể lại sự việc ,sự việc ,hành động . g× ? - T«i ch¹y theo chiÕc xe . - MÑ kÐo lªn xe . - T«i oµ lªn khãc . - MÑ sôt sïi theo. T«i ngåi bªn mÑ ,ng¶ ®Çu vµo c¸nh tay mÑ , quan sát gương mặt mẹ. ? Ngoµi kÓ t¸c gi¶ cßn miªu t¶ sù viÖc g× ? ? T×m c¸c yªu tè biÓu c¶m ? -Hay tại sự sung sướng ... thủa còn sung tóc (suy nghÜ). T«i c¶m thÊy ... thơm tho lạ thường (cảm nhận ). Phải bÐ l¹i ... ªm dÞu v« cïng (nªu c¶m tưởng ) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ yÕu tè miªu t¶ ,. I - Sù kÕt hîp yÕu tè kÓ , t¶ , biÓu c¶m trong v¨n tù sù * VÝ dô. - T«i thë hång héc , tr¸n ®Ém må h«i , rÝu c¶ cjh©n . - MÑ t«i kh«ng cßm câi . Gương mặt vẫn tươi sáng ... gß m¸. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 34.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. tù sù , biÓu c¶m trong ®o¹n v¨n nµy ? Chúng có đứng độc lập không ? ? Tìm trong đoạn trích 1 ví dị để thấy râ ?. ? Em hãy lược bỏ yếu tố tả còn yếu tố kÓ trong ®o¹n v¨n trªn , viÕt l¹i ®o¹n v¨n trªn kÓ cho thuÇn tuý .. ? So s¸nh víi ®o¹n v¨n cña Nguyªn Hång vµ rót ra kÕt luËn ? - §o¹n v¨n kh« khan , khiÕn ta kh«ng cảm nhận hết niềm sung sướng của bé Hång khi gÆp mÑ . ? V× sao ? -V× thiÕu yÕu tè miªu t¶ ? Trong v¨n tù sù thªm yÕu tè t¶ biÓu c¶m cã t¸c dông g× ? .? Nếu rút hết các yếu tố kể , chỉ để lại yÕu tè t¶, biÓu c¶m em cã nhËn xÐt g× ? Ta kh«ng biÕt ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn g× bëi cèt truyÖn vµ sù viÖc , nh©n vËt cùng hành động chính tạo nên . - GV: Cßn yÕu tè t¶ , yÕu tè biÓu c¶m chØ b¸m vµo sù viÖc vµ nh©n vËt míi ph¸t triÓn ®­îc . ? Qua ph©n tÝch em rót ra ®iÒu g× khi viÐt v¨n b¶n tù sù ? Hoạt động 5 : luyện tập. +Thêi gian: phót +Phương pháp- Kĩ thuật: Vấn đáp, giải thích Phương pháp : Vấn đáp, giải thÝch, Kh¨n tr¶i bµn, c¸c m¶nh ghÐp, dïng c¸c phiÕu ( PhÇn III, Vë LTNV); ? §äc vµ nªu yªu cÇu cña bµi tËp ?. - C¸c yÕu tè trªn kh«ng đứng tách riêng mà đan xen vµo nhau võa kÓ , t¶ ,biÓu c¶m , miªu t¶ . - T«i ngåi lªn xe ... l¹ thường . - KÓ sù viÖc : T«i ngåi trên đệm xe . - Tả : đùi áp vào đùi mẹ , ®Çu ng¶ vµo vai mÑ , khu«n miÖng xinh x¾n nhai trÇu . - BiÓu c¶m : Nh÷ng c¶m gi¸c bao l©u nay mÊt ®i bçng l¹i m¬n man kh¾p da thịt lạ thường . - Gîi ý : dùa vµo sù viÖc đã tìm . - MÑ t«i vÉy tay t«i . T«i ch¹y theo chiÕc xe chá mÑ . MÑ kÐo t«i lªn xe. Tôi ngồi bên ngả đàu vµo c¸nh tay mÑ , quan sát gương mặt mẹ . Thªm yÕu tè t¶ gióp cho viÖc kÓ l¹i cuéc gÆp gì thêm sinh động , tất cả hình dáng , hương vị , diÖn m¹o cña sù vËt , nhân vật hành động như hiện ra rõ trước mặt Yªó tè biÓu c¶m : Gióp nhËn râ t×nh c¶m mÑ con sâu đậm buộc người đọc xúc động , trăn trở suy nghĩ trước sự việc nhân vËt .. KÕt luËn : Trong v¨n tù sù rÊt Ýt khi t¸c gi¶ chØ thiªn kÓ truyÖn mµ khi kể chuyện thường ®an xen yÕu tè miªu t¶ , biÓu c¶m . - C¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m lµm cho sù viÖc kÓ chuyÖn ®­îc thªm sinh động và sâu s¾c h¬n .. II - LuyÖn tËp Bµi tËp 1 /SGK/47 34 Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Bµi so¹n Ng÷ V¨n 8. Trường THCS Cao Nhân.. ? Bµi tËp yªu cÇu c¸c em lµm ®iÒu g×? ? Muốn làm được yêu cầu đó ta phải lµm g× ? H·y t×m trong v¨n b¶n “T«i ®i häc “ mét ®o¹n v¨n ? ChØ ra yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n v¨n ? T×m yÕu tè biÓu c¶m? ? ViÖc sö dông yÕu tè t¶ , biÓu c¶m trong ®o¹n v¨n cã t¸c dông g× ? ? T×m 1 ®o¹n v¨n trong t¸c phÈm L·o H¹c cã yÕu tè miªu t¶ ? - §o¹n v¨n “H«m sau ....nã” trong v¨n bÓu c¶m ? T×m yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m ? - Em cÇn chó ý ®iÒu g× khi ®­a c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m vµo trong v¨n b¶n tù sù? - C¸ch thøc ®­a c¸c yÕu tè.. - Lµm næi bËt c¶m gi¸c sung sướng bồi hồi khi nhí l¹i lÇn ®Çu tiªn ®­îc mẹ dắt đi đến trường . - Miªu t¶ : M¾t Çng Ëc nước Mặt co rúm lại - BiÓu c¶m : ¤ng gi¸o ¬i ! Th× ra t«i giµ...... §o¹n v¨n :“Nh÷ng ý tưởng ấy ....tôi ®i häc” - Miªu t¶ ; MÊy em nhá rôt rÌ nóp dưới nón mẹ . - Buæi mai ®Çy sương thu và gió l¹nh .... D. Hướng dẫn về nhà và chuẩn bị cho bài sau - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo + Tr¶ lêi néi dung c©u hái v¨n b¶n: “§¸nh nhau víi cèi xay giã” + Đọc trước nội dung văn bản trên.. Người soạn: Nguyễn Thế Quyên - Năm học 2010 - 2011 Lop8.net. 34.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>