Đề tài Áp dụng định luật bảo toàn electron để giải bài tập hoá học chương nitơ-Phốt pho

<span class='text_page_counter'>(1)</span>së GD- ®t hµ néi trường thpt Việt nam- ba lan.  S¸ng kiÕn kinh nghiÖm áp dụng định luật bảo toàn electron để giải bài tập hoá học ChƯơng Nitơ-phốt pho. Người thực hiện: Nguyễn thu hằng M«n:. ho¸. đơn vị: trường thpt Việt nam- ba lan n¨m häc 2009 - 2010. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Më ®Çu I . Lý do chọn đề tài. Cải tiến nội dung và phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng của quá trình dạy học là nhiệm vụ thường xuyên và lâu dài của nghành giáo dục . Hoá học là môn khoa học vừa lý thuyết ,vừa thực nghiệm , do đó muốn nâng cao kết quả của quá trình dạy học hoá học người ta cho rằng. Một học sinh hiếu học là học sinh sau khi học bài xong, chưa vừa lòng với những hiểu biết của mình và chỉ yên tâm khi đã tự mình giải được các bài tập ,vận dụng kiến thức đã học dể giải bài tập. Bài tập hoá học có tác dụng rèn luyện khả năng vận dụng kiến thức ,đào sâu và mở rộng kiến thức đã học một cách sinh động , phong phú .Qua đó ôn tập củng cố hệ thống hoá kiến thức một cách thuËn lîi nhÊt ,rÌn luyÖn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp , ph¸t triÓn n¨ng lùc nhËn thøc ,n¨ng lùc hành động ,rèn trí thông minh ,sáng tạo cho học sinh ,nâng cao hứng thú học tập bộ môn .Có thể nói rằng bài tập hoá học vừa là mục đích ,vừa là nội dung ,lại vừa là phương pháp dạy học rất có hiệu quả . Bài tập còn là con đường đầu tiên để áp dụng chính xác kiến thức khoa học vào cuéc sèng. Song thùc tÕ cho thÊy nhiÒu häc sinh phæ th«ng rÊt sî gi¶i bµi tËp ho¸ häc hoặc còn rất lúng túng trong việc xác định các dạng toán , do đó gặp nhiều khó khăn trong viÖc gi¶i bµi tËp . H¬n n÷a sè tiÕt bµi tËp ho¸ häc ë trªn líp l¹i rÊt Ýt, nªn viÖc củng cố, đào sâu và vận dụng kiến thức hoá học còn hạn chế. Trước tình trạng đó là một giáo viên chuyên ngành hoá, trong quá trình giảng dạy, tôi thường xuyên hệ thống -ph©n d¹ng c¸c bµi tËp cho häc sinh ,gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng gi¶i bµi tËp cña häc sinh ,phục vụ kiến thức cho học sinh ôn thi vào các trường đại học và cao đẳng . Thực tế một bài tập có thể có nhiều cách khác nhau: có cách giải thông thường theo các bước quen thuộc, nhưng cũng có cách giải độc đáo ,thông minh ,rất ngắn gọn mà lại chính xác chẳng hạn như " Phương pháp bảo toàn electron ". Nguyên tắc của phương pháp này là : " Khi có nhiều chất oxi hoá ,chất khử trong một hỗn hợp phản ứng ( nhiÒu ph¶n øng hoÆc ph¶n øng qua nhiÒu giai ®o¹n) th× tæng sè electron mµ c¸c chÊt khử cho phải bằng tổng số elctron mà chất oxi hoá nhận ". Ta chỉ cần nhận định đúng 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> tr¹ng th¸i ®Çu vµ tr¹ng th¸i cuèi cña chÊt oxi ho¸ vµ chÊt khö thËm chÝ kh«ng cÇn quan tâm đến việc cân bằng các phương trình phản ứng .Phương pháp này đặc biết lý thú với các bài toán phải biện luận nhiều trường hợp có thể xảy ra các bài toán hỗn hợp . Tuy nhiên phương pháp này chỉ áp dụng cho hệ phương trình phản ứng oxi hoá khử và thường dùng giải bài toán vô cơ . Với mục đích trên tôi đã nghiên cứu và hệ thống các bài tập : "áp dụng định luật bảo toàn eletron để giải các bài toán hoá học vô cơ" . Sau đây tôi xin trình bày kinh nghiệm cña m×nh . II. Mục đích nghiên cứu. Thăm dò khả năng và năng lực riêng của học sinh khi tiếp xúc với một phương ph¸p gi¶i to¸n míi . Sử dụng hệ quả của định luật bảo toàn điện tích để giải nhanh bài toán hoá học . Phân loại và tuyển chọn một số bài tập ,một số đề tuyển sinh vào các trường đại học,cao đẳng để học sinh luyện thi đại học Rèn trí thông minh ,phát huy tính tích cực , chủ động ,sáng tạo của học sinh ,tạo ra høng thó häc tËp bé m«n ho¸ häc cña häc sinh phæ th«ng . III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. Hệ thống các bài tập hoá học vô vơ ở chương trình hoá học THPT . IV. NhiÖm vô nghiªn cøu. Nghiªn cøu c¬ së lÝ luËn vÒ bµi tËp ho¸ häc vµ thùc tr¹ng cña viÖc gi¶i bµi tËp ho¸ häc cña häc sinh phæ th«ng hiÖn nay . Nghiên cứu lý thuyết về định luật bảo toàn điện tích , phản ứng oxi hoá khử Soạn và giải các bài tập vô cơ : Theo phương pháp bảo toàn electron . Thực nghiệm đánh giá việc áp dụng phương pháp bảo toàn electron. 2 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> V. Phương pháp nghiên cứu. 1. Nghiªn cøu lý thuyÕt Nghiªn cøu SGK ,s¸ch bµi tËp ho¸ häc phæ th«ng , c¸c néi dung lÝ thuyÕt vÒ bµi tËp hoá học , định luật bảo toàn điện tích làm cơ sở . 2. Tæng kÕt kinh nghiÖm vµ thñ thuËt gi¶i bµi tËp ho¸ häc . 3. Trao đổi ,trò chuyện với đồng nghiệp , học sinh trong quá trình nghiên cứu VI. Gi¶ thuyÕt khoa häc. Nếu sử dụng thành thạo phương pháp này thì sẽ giúp hoc sinh giải nhanh một số bài toán hoá học vô cơ mà không phải lập hệ phương trình đại số hay biện luận nhiều trường hợp .. 3 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Néi dung Chương I: cơ sở phương pháp bảo toàn electron 1. §Þnh luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch. Định luật bảo toàn địên tích là thước đo đúng đắn của nhiều định luật vật lý ,hoá học có liên quan đến điện tích .ở đây ta chỉ xét một số hệ quả của định luật phổ biến trªn vµo bµi to¸n ho¸ häc. 2. C¸c hÖ qu¶ vµ ¸p dông. *HÖ qu¶ 1: "§iÖn tÝch lu«n xuÊt hiÖn hoÆc mÊt ®i tõng cÆp cã gi¸ trÞ tr¸i dÊu nhau " Ví dụ 1 : Na2SO4 tan vào nước sẽ bị điện li và xuất hiện K+ và ClNa2SO4  2Na+ + SO42Ví dụ 2 : Mg2+ cùng mất đi đồng thời với 2OH- theo phản ứng : Mg 2.  2OH   Mg  OH 2 . Mg2+ cã hai ®iÖn tÝch +2e. 2OH- cã ®iÖn tÝch -2e. Cßn Mg(OH)2 th× kh«ng mang ®iÖn *HÖ qu¶ 2 : " Trong ph¶n øng oxi ho¸ khö ,nÕu chÊt khö phãng ra bao nhiªu mol electron th× chÊt oxi ho¸ thu vµo bÊy nhiªu mol electron " Ta đã vận dụng hệ quả trên để cân bằng phản ứng oxi hoá khử .Và nhiều trường hợp chỉ cÇn vÇn dông hÖ qu¶ trªn lµ cã thÓ gi¶i ®­îc bµi to¸n mµ kh«ng cÇn ph¶i viÕt vµ c©n bằng phương trình phản ứng . Ví dụ 3 : Cho 1,92 gam Cu tan vừa đủ trong dung dịch HNO3 loãng ,nóng ta thu được V lít khí NO (đktc) .Tính V và khối lượng HNO3 nguyên chất đã tham gia ph¶n øng . Bµi gi¶i nCu =. 1,92 = 0,03 (mol). 64. 4 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ta có các quá trình trao đổi electron : Quá trình nhường e: Cu  Cu 2  2e. Qu¸ tr×nh nhËn e : N 5 3e.  N 2. sè mol electron cho = sè mol electron nhËn Hay :. 0,06 = 3x suy ra : x = 0,02 (mol) .. ThÓ tÝch khÝ NO tho¸t ra ë ®ktc lµ : VNO = 0,02. x 22,4 = 0,448 (lit). Từ (1) suy ra trong dung dịch xuất hiện 0,03 mol Cu2+ nên theo định luật bảo toàn điện tÝch ph¶i cã 0,06 mol NO3- tham gia t¹o muèi VËy ph¶n øng trªn cã 0,02 mol NO3 - tham gia ph¶n øng oxi ho¸ khö vµ 0,06 mol NO3- tham gia phản ứng trung hoà ( Làm môi trường ) Tæng sè mol NO3- = Tæng sè mol HNO3 = 0,08 mol suy ra : khối lượng HNO3 = 0,08 x 63 = 5,04 (g) . * Hệ quả 3 : "Một hỗn hợp gồm nhiều kim loại có hoá trị không đổi và khối lượng cho trước sẽ phóng ra bao nhiêu mol electron không đổi cho bất kì gốc phi kim nào " Ví dụ 4 : Lấy 7,78 gam hỗn hợp A gồm hai kim loại hoạt động (X,Y) có hoá trị không đổi chia thành 2 phần bằng nhau: Phần 1: Nung trong oxi dư để oxi hoá hoàn toàn ta thu được 4,74 gam hỗn hợp 2 oxit. PhÇn 2:Hoµ tan hoµn toµn trong dung dÞch hçn hîp HCl vµ H2 SO4 lo·ng . TÝnh thÓ tÝch khÝ H2 thu ®­îc ë ®ktc Bµi gi¶i Sè mol oxi nguyªn tö kÕt hîp víi. 7,78 = 3,94 gam hçn hîp hai kim lo¹i: 2. 4,74  3,94 = 0,05 mol oxi nguyªn tö 16. Trong quá trình tạo oxit ,oxi đã thu electron của kim loại như sau: O. +. 2e  O2-. (1) 5. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ( mol) :. 0,05. 0,1. 0,05. Theo (1) thì 0,05 mol O đã thu được 0,1 mol electron do 3,94 g hỗn hợp 2 kim loại phãng ra .Khi 3,94 g hçn hîp 2 kim lo¹i khö H+ cña dung dÞch axit còng phãng ra 0,1 mol electron . VËy H+ sÏ thu 0,1 mol electron theo b¸n ph¶n øng : 2H+ + 2e (mol) :. 0,1. . H2 . (2). 0,05. VËy thÓ tÝch khÝ H2 tho¸t ra lµ :V = 0,05. 22,4 = 1,12 lÝt.. 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Chương II : Hệ thống bài tập hoá học giải theo phương pháp bảo toàn electron Lo¹i 1 : Ph¶n øng cña kim lo¹i víi axÝt . Bµi 1: Cho m g Zn vµo dung dÞch HNO3 thÊy cã 4,48 lÝt hçn hîp khÝ NO vµ NO2 cã tØ lÖ sè mol lµ 1/1 ë ®ktc. TÝnh m? Bµi gi¶i a. Phương trình phản ứng: Zn. + 4 HNO3 = Zn(NO3)3 + 2NO2. 3Zn + 8 HNO3 = 3 Zn(NO3)2 + 2NO Ta cã nhçn hîp = n nNO  nNO  2. + 2H2O. (1). + 4H2O. (2). 4,48 = 0,2 mol 22,4. 0, 2  0,1 mol 2. Ta có các quá trình trao đổi electron : Quá trình nhường e:. Qu¸ tr×nh nhËn e : N 5 1e. 2. Zn  Zn  2e.  N 4. N 5  3e  N 2.   Sè mol electron N5+ nhËn lµ : 3*0,1+0,1=0,4 mol. Sè mol Zn =. 0, 4  0, 2mol 2. m=65*0,2=13 gam Bµi 2: Cho 6,3 g hçn hîp Al ,Mg vµo 500 ml dung dÞch HNO3 ( lo·ng ) 2M thÊy cã 4,48 lÝt khÝ NO , (duy nhÊt ) ë ®ktc vµ thu ®­îc dung dÞch A 1. Chøng minh r»ng trong dung dÞch cßn d­ axÝt . 2. Tính nồng độ các chất trong dung dịch A . Bµi gi¶i a. Phương trình phản ứng: Al. + 4 HNO3 = Al(NO3)3 + NO. + 2H2O. 3Mg + 8HNO3 = 3 Mg(NO3)2 + 2NO + 4H2O. 7 Lop6.net. (1) (2).

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ta cã nNO =. 4,48 = 0,2 mol 22,4. n HNO = 0,5 .2 = 1 mol 3. Ta có các quá trình trao đổi electron : Quá trình nhường e:. Qu¸ tr×nh nhËn e :. Mg  Mg 2  2e. N 5 3e. 3. Al  Al  3e.  N 2. Sè mol electron N5+ nhËn lµ : 3*0,2 =0,6 mol Kim lo¹i cho bao nhiªu electron th× nhËn vÒ bÊy nhiªu gèc NO3 Sè mol HNO3 tham ra ph¶n øng lµ: 0,2+0,6=0,8<1 VËy axit d­. b/TÝnh sè mol Al ,Mg Gọi số mol Al ,Mg lần lượt bằng a,b mol. Ta có phương trình : 27a  24b  6,3  g   3a  2b  0, 6  mol . a  0,1 mol   b  0,15 mol. Dung dÞch A cã : Mg(NO)2 0,15 mol HNO3 d­. 0,2 mol. Al(NO3)3. 0,1 mol. [Al(NO3)3] = [HNO3]. =. 0,1 = 0,2 (M) 0,5. 0,2 = 0,4 (M) 0,5. [Mg(NO3)2 ] =. 0,15  0,3 (M) 0,5. Bµi 3: Hoµ tan 2,88 gam hçn hîp Fe , Mg b»ng dung dÞch HNO3 lo·ng d­ thu ®­îc 0,9856 lÝt hçn hîp khÝ NO , N2 ( ë 27,3 0c , 1 at ) cã tØ khèi so víi H2 b»ng 14,75 1. Viết các phương trình phản ứng có thể xảy ra 2. Tính khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp 8 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Bµi gi¶i 1. Phương trình phản ứng: 3Mg. + 8 HNO3. =. 3 Mg(NO3)2 + 2NO + 4H2O. 5Mg. + 12HNO3 = 5Mg(NO3)2. Fe +. 4HNO3 = Fe(NO3)3. + N2. + NO. + 6 H2O. + 2H2O. 2.Tính khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp. Đặt số mol NO, N2 lần lượt là a,b mol Ta có hệ phương trình :  30a  28b  14, 72 . 2   ab a  b  0, 04. Ta ®­îc a= nNO = 0,03 mol ; b = nN 2 = 0,01 mol Ta có các quá trình trao đổi electron : Quá trình nhường e:. Qu¸ tr×nh nhËn e :. Fe  Fe 3  3e. N 5 3e.  N 2. Mg  Mg 2  2e. 2N 5  10e  2N 0. Sè mol e do N+5 nhËn : 3.nNO + 10 . nN 2 = 3.0,03 + 0,01 .10 = 0,19 mol. (I). Gọi số mol Fe , Mg bằng x ,y mol , ta có ssố mol e do Fe ,Mg nhường : ne = 3x + 2y. (II). áp dụng định luật bảo toàn e ta có 3x + 2y MÆt kh¸c ta cã : 56x. = 0,19 (mol) (III). + 24 y = 2,88 (g ). (IV). Ta có hệ phương trình : 3x  2y  0,19  mol   56x  24 y  2,88  g . VËy mFe = 0,03 . 56 =. 1,68 (g). mMg = 0,05 . 24 =. 1,2 (g).  x  0, 03 mol   y  0, 05 mol. 9 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Bµi 4 : Cho 1,35 gam h«n h¬p Cu, Mg, Al t¸c dông víi HNO3 thu ®­îc hçn hîp khÝ X gåm 0,04 mol NO vµ 0,01 mol NO2. 1. Viết phương trình phản ứng. 2. Tính tổng khối lượng muối nitrat tạo thành sau phản ứng? Bµi gi¶i 1. C¸c ptp­ : Mg  4 HNO3  Mg(NO3 ) 2  2NO 2  +2H 2 O Al  6 HNO3  Al(NO3 ) 3  3NO 2  +3H 2 O Cu  4 HNO3  Cu(NO3 ) 2  2NO 2  +2H 2 O 3Mg  8 HNO3  3Mg(NO3 ) 2  2NO  +4H 2 O Al  4 HNO3  Al(NO3 )3  NO  +2H 2 O 3Cu  8 HNO3  3Cu(NO3 ) 2  2NO  +4H 2 O. 2. Tính tổng khối lượng muối nitrat. Qu¸ tr×nh nhËn e : N+5 + 3e = N+2. N+5 + 1e = N+4. 3*0,04. 1*0,01.   Sè mol electron N5+ nhËn lµ : 0,12+0,01=0,13 mol. Kim lo¹i cho bao nhiªu electron th× nhËn vÒ bÊy nhiªu gèc NO3 m. M.  m. Kl.  m. NO3. =1,35+0,13*62=9,41 gam. Bµi 5 : . Hoµ tan a g kim loµi M trong dung dÞch HNO3 2M ta thu ®­îc 16,8 lit hçn hîp khÝ X (®ktc) gåm 2 khÝ kh«ng mµu, nh­ng hãa n©u ngoµi kh«ng khÝ. TØ khối hơi của X so với H2 là 18,5. Tính thể tích dung dịch HNO3 đã dùng biết lấy d­ 25%. Bµi gi¶i Hỗn hợp khí X gồm 2 khí không màu, nhưng hóa nâu ngoài không khí do đó nó ph¶i cã khÝ NO vµ mét khÝ kh¸c lµ N2 hoÆc N2O. Ta cã n NO  n. N2O.  0,375 mol. d X / H  18, 5  M X  18, 5 * 2  37 vµ nX  2. Mà MNO<37 do đó khí còn lại là khí N2O có M>37. 10 Lop6.net. 16.8  0, 75 mol 22.4.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> áp dụng sơ đồ đường chéo cho hỗn hợp X ta có: 30. n NO n N2O. 7 37. 44. =. 1 1. 7. nNO  nN2O  0,375 mol.. N5+ + 3e  N2+ 0,375. . (NO). 1,125. 0,375. 2N5+ + 8e  2N+. (N2O). 0,75. 0,375. 3. sè mol electron mµ N5+ nhËn lµ: 1,125 + 3 =4,125 mol. Kim lo¹i cho bao nhiªu electron th× còng nhËn bÊy nhiªu gèc NO3. . sè mol HNO3 tham ra ph¶n øng lµ: 0,375 +0,375*2 +4,125=5,25 mol.  VHNO3 . 5, 25  2, 63 lÝt 2. Do lấy dư 25% nên lượng HNO3 thực tứ đem dùng là: 2,625 * 1,25 = 3,28 lít. Bµi 6: Cho m gam Fe vµo dung dÞch 0,4 mol HNO3 lo·ng. Sau ph¶n øng thÊy dung dÞch chøa 26,44 gam chÊt tan vµ khÝ NO duy nhÊt. TÝnh m? Bµi gi¶i Kim lo¹i cho bao nhiªu electron th× nhËn vÒ bÊy nhiªu gèc NO3 . Ta cã c¸c qu¸ tr×nh nhËn electron:. N 5 3e. x. . 3x.  N 2. x. s« mol HNO3 tham ra ph¶n øng lµ: x+3x=4x  4 x  0, 4  x  0,1. Trường hợp I : HNO3 thiếu Fe dư trong dung dịch chỉ có Fe(NO3)2: m chÊt tan = m Fe  m NO =  3. 0,3 *56  0,3*62  27 gam > 26,44 gam (lo¹i) 2. Trường hợp II : HNO3 dư Fe hết trong dung dịch có Fe(NO3)3 và HNO3 dư: Ta cã nFe ( NO )  x mol vµ nHNO  (0, 4  4 x) mol 3 3. 3.  242 x  63(0, 4  4 x)  26, 44  x  0.124  0 (lo¹i) 11 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường hợp III : Vậy cả Fe và HNO3 đều hết. Trong dung dịch có Fe(NO3)3 và Fe(NO3)2 mM  mFe  mNO  mFe  62*0,3  26, 44  mFe  7,84 gam 3. Loại 2 : Xác định kim loại M Bài 1 : Hoà tan 32 gam kim loại M trong dung dịch HNO3 đặc thu được 22,4 lít NO2 ở đktc. Xác định kim loại M? Bµi gi¶i n NO2 . 22, 4  1mol 22, 4. Ta có các quá trình trao đổi electron : Quá trình nhường e: M. Qu¸ tr×nh nhËn e :.  M  n  ne. N 5 1e. Sè mol e do N+5 nhËn : nM .  N 4. 1*1 = 1 mol. 1 m  M   32n . n n. mµ n biÕn thiªn tõ 1-3. n. 1. 2. 3. M. 32. 64. 96. VËy M lµ Cu. Bµi 2 : Hoµ tan8,1 gam kim lo¹i M trong dung dÞch HNO3 thu ®­îc 0,3 mol NO2 và 0,2 mol NO. Xác định kim loại M? Bµi gi¶i Ta có các quá trình trao đổi electron : Quá trình nhường e: M. N 5 1e. n.  M  ne.  N 4. N 5  3e  N 2. Sè mol e do N+5 nhËn : nM . Qu¸ tr×nh nhËn e :. 3.nNO + nNO 2 = 3.0,2 + 0,3 = 0,9 mol. 0,9 m 8,1n M    9n n n 0,9. 12 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> mµ n biÕn thiªn tõ 1-3. n. 1. 2. 3. M. 9. 18. 27. VËy M lµ Al. Bài 3: Hoà tan 3,3 g hỗn hợp X gồm Fe và kim loại R ( R có hoá trị không đổi ) trong dung dÞch HCl d­ ,®­îc 2,688 lÝt khi H2 .NÕu hoµ tan 3,3 g X trªn b»ng dung dÞch HNO3 d­ ®­îc 0,896 lÝt hçn hîp khÝ Y gåm N2O vµ NO cã tØ khèi so víi H2 lµ 20,25 . Tìm kim loại M và % khối lượng của X . Bµi gi¶i Gọi số mol NO ,N2O trong hỗn hợp lần lượt là a,b mol . ta cã hÖ :. a  b  0, 04 mol  I    30a  44b  40,5 g M  ab .  II . Tõ (I) v¸ (II) ta cã a =0,01 , b= 0,03 Gäi x,y lµ sè mol cña Fe ,R trong hçn hîp Ph¶n øng cña X víi dung dÞch HCl : Quá trình nhường e : Fe  Fe+3 +2e x. 2x. R  R+n + ne y  Sè. ny. mol e nhường là : 2x + ny. Qu¸ tr×nh nhËn e : 2H+ + 2e  H2 2.0,12 áp dụng định luật bảo toàn e ta có :. 0,12 2x + ny = 0,24 (I). Ph¶n øng cña X víi HNO3 : Quá trình nhường e : 13 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Fe  Fe+3 +3e x. 3x. R  R+n + ne y  Sè. ny. mol e nhường là : 3x + ny. Qu¸ tr×nh nhËn e : N+5 + 3e = N+2 3.0,03. 0,03. 2N+5 +10e 10.0,01. = N2 0,01. Sè mol e nhËn lµ : 3.0,03 + 10.0,01 = 0,19 áp dụng định luật bảo toàn điện tích ta có : 3x + ny = 0,19 (II) MÆt kh¸c theo bµi ra ta cã : 56x + ny = 3,3 g (III) tõ (I) ,(II) ,(III) ta ®­îc : x= 0,03 mol ; y= o,o6 mol ; M=27 ; n=3 VËy M lµ Al %mFe = %mAl=. 0,03.56 .100 =50,91% 3,3. 0,06.27 .100 = 49,09% 3,3. Bài 4 : (Đề ĐH Dược -2001) Hçn hîp X gåm FeS2 vµ MS cã sè mol nh­ nhau , M lµ kim lo¹i cã ho¸ trÞ kh«ng đổi .Cho 6,51 gam X tác dụng hoàn toàn với lượng dư dd HNO3 đun nóng ,thu được dd a và 13,216 lít (đktc) hỗn hợp khí A2 có khối lượng là 26,34 gam gồm NO2 và NO . Thêm một lượng dư dd BaCl2 loãng vào A1 ,thấy tạo thành m1 g chất kết tña tr¾ng trong dd d­ axit trªn 1. H·y cho biÕt kim lo¹i M. 2. Tính giá trị khối lượng m1 . Bµi gi¶i Gäi a,b lµ sè mol cña NO2 vµ NO trong A2 : Ta cã cã hÖ: 14 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> 46a  30 b  26,34 a  0,54   a  b  0,59 b  0, 05. Ta có các quá trình trao đổi e : Quá trình nhường e : FeS2  Fe3  2SO 24 +15e. x. 15x. MS  M 2  SO 24  8e. x. 8x. Qu¸ tr×nh nhËn e : N 5 1e  N 4. 0,54. 0,54. N 5  3e  N 2. 0,15. 0,05. áp dụng định luật bảo toàn e ta có : 15x. + 8x. = 0,15 + 0,54  x = 0,03. M¾t kh¸c ,ta l¹i cã : 120 x + (M + 32 ) x = 6,51  M = 65 VËy M lµ Zn Ph¶n øng t¹o kÕt tña :. Ba2+ + SO42  BaSO4 3x. 3x. mBaSO 4 = ( 3.0,03).233 = 20,97 (gam). 15 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Chương III : Thực nghiệm sư phạm I. Mục đích thực nghiệm. Đánh giá khả năng giải các bài toán sử dụng phương pháp bảo toàn electron của học sinh . II. Phương pháp thực nghiệm. 1.Đối tượng: - Chọn học sinh lớp 11A6 , 11 A7 làm đối tượng thực nghiệm. -Chọn 30 học sinh lợc học khá tương đương nhau . - Chia lµm 2 nhãm thùc nghiÖm. 2. C¸ch tiÕn hµnh thùc nghiÖm : Thực nghiệm theo kiểu đối chứng . -Giáo viên hướng dẫn học sinh nhóm 1 cách giải bài tập theo phương pháp bảo toàn electron , nhóm 2 không hướng dẫn trước như nhóm 1. -TiÕn hµnh thùc nghiÖm : * Thùc nghiÖm lÇn 1 ( kiÓm tra kh¶ n¨ng nhËn thøc ): cho häc sinh 2 nhãm lµm c¸c bµi tËp 1 , 2 , 4. ChÊm ®iÓm : - Ph©n lo¹i giái ,kh¸ trung b×nh , kÐm. * Thực nghiệm lần 2 (kiểm tra độ bền kiến thức ): cho học sinh 2 nhóm làm các bài tËp cßn l¹i. ChÊm ®iÓm :- Ph©n lo¹i giái ,kh¸ , TB , kÐm. III. KÕt qu¶ thùc nghiÖm. Sau khi tiÕn hµnh thùc nghiÖm t«i thu ®­îc kÕt qña theo b¶ng sau : *KÕt qu¶ thùc nghiÖm lÇn 1:. 16 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> KÕt qu¶. Giái. Kh¸. Trung b×nh. Nhãm 1. 42%. 38%. 13,33%. Nhãm 2. 33,33%. 26,67%. YÕu. §TTN. 26,67%. 6,67% 13,33%. *KÕt qu¶ thùc nghiÖm lÇn 2: KÕt qu¶. Giái. Kh¸. Trung b×nh. YÕu. Nhãm 1. 33,33%b. 53,33%. 6,67%. 6,67%. Nhãm 2. 13,33%. 33,33%. 26,67%. 26,67%. §TTN. IV. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc nghiÖm. Với nhóm 1 học sinh đã được hướng dẫn giải bài tập theo phương pháp bảo toàn electron nªn c¸c em tiÕp thu bµi nhanh h¬n, kü n¨ng gi¶i bµi tËp nhanh h¬n nªn tØ lÖ % các bài đạt giỏi, khá cao hơn nhóm 2. Nhờ nắm vững kiến thức về định luật bảo toàn electron và áp dụng định luật một cách thuần thục, sáng tạo, mà hiệu quả học tập và độ khắc sâu kiến thức hơn của học sinh nhóm 1 cao hơn nhóm 2 từ đó tạo hứng thú cho học sinh yêu thích môn Hóa học h¬n .. 17 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> KÕt luËn Qua quá trình nghiên cứu đề tài này ,tôi thấy phương pháp luyện tập thông qua sử dụng bài tập là một trong các phương pháp quan trọng để nâng cao chất lượng dạy học bộ môn và góp phần nâng cao hứng thú học tập bộ môn. Tuy nhiên để rèn luyện tÝnh suy luËn cñng cè kiÕn thøc vÒ ph¶n øng ho¸ häc cho häc sinh vµ rÌn kÜ n¨ng gi¶i bài tập hoá học , thì việc sử dụng các bài toán có nội dung sử dụng định luật bảo toàn electron để giải sẽ có tác dụng to lớn và đặc biệt đáp ứng phần nào những khúc mắc của học sinh khi giải đề tuyển sinh vào đại học khối A ,B. Do đó là giáo viên chuyên nghành Hoá tôi thấy nên giới thiệu phương pháp bảo toàn electron một cách hệ thống cho häc sinh khi gi¶i bµi tËp hãa häc ,b¾t ®Çu tõ líp 11,råi sang líp 12 th× cñng cè vµ n©ng cao h¬n ,gióp c¸c em n©ng cao kiÕn thøc ,t¹o sù say mª trong häc tËp vµ cã vèn kiến thức để thi đỗ vào các trường đại học và cao đẳng. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ,v× thêi gian cã h¹n ,nªn t«i chØ nghiªn cøu mét phÇn trong các phương pháp giải bài tập hoá học ,số lượng bài tập vận dụng chưa được nhiều và không tránh khởi những thiếu sót .Tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến quý báu của các thầy cô giáo và các đồng nghiệp. Hiện nay tôi thấy hầu hết các giáo viên đều vận dụng kinh nghiệm giảng dạy từ bản thân trong quá trình giảng dạy, mặt khác tham khảo qua các SKKN của đồng nghiệp thì kết quả giảng dạy trong nhà trường sẽ thu được kết quả cao hơn. Cuối cùng tôi xin chân thành cám ơn ban giám hiệu nhà trường, sở giáo dục đào tạo đã tạo điều kiện cho tôi được thể hiện kinh nghiệm của mình trong công tác giảng d¹y. Hµ Néi ngµy 15 th¸ng 04 n¨m 2010 Người thực hiện. NguyÔn Thu H»ng. 18 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Tµi liÖu tham kh¶o 1-Nguyễn Ngọc quang-Nguyễn Cương-Dương Xuân Trinh Lý luËn d¹y häc ho¸ häc-NXBGD Hµ Néi-1982 2-Nguyễn Cương-Nguyễn Mạnh Dung-Nguyễn Thị Sửu Phương pháp dạ hoá học tập 1-NXBGD-2000 3-Nguyễn Cương-Nguyễn Mạnh Dung-Nguyễn Thị Sửu Phương pháp dạy hoá học tập 2-NXBGD-2000 4-Quan h¸n Thµnh Phân loại và phương pháp giải toán hoá vô cơ-NXB Trẻ 2000 5-Phạm Đức Bình-Lê Thị Tam-Nguyễn Hùng Phương Hướng dẫn giải đề thi TSĐH hoá vô cơ theo 16 chủ đề -NXBQG.TP.HCM y 6-Nguyễn Phước Hoà Tân Phương Pháp giải toán hoá học-NXBĐHQG.TP.HCM 2001. 19 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>