Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 21+22: Thạch Sanh - Năm học 2009-2010 - Nguyễn Phương Bắc

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6.  Ngµy so¹n: 20 th¸ng 9 n¨m 2009 Ngµy d¹y: th¸ng n¨m 2009. Gi¸o viªn: NguyÔn. Phương Bắc. TuÇn 6. TiÕt : 21-22. th¹ch sanh. (cæ tÝch). I. Môc tiªu bµi häc: * Kiến thức cần đạt: Giúp học sinh: nắm chắc được nội dung, ý nghĩa của truyện. BiÕt tãm t¾t vµ kÓ l¹i ®­îc c©u chuyÖn. *KÜ n¨ng cÇn rÌn: RÌn luyÖn kÜ n¨ng kÓ chuyÖn cæ tÝch mét c¸ch diÔn c¶m. *Giáo dục tư tưởng: tự rèn luyện những đức tính tốt, tránh cái không tốt. II.Träng t©m cña bµi: phÇn t×m hiÓu chi tiÕt III.ChuÈn bÞ *Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, b¶ng phô, tranh minh ho¹, tµi liÖu tham kh¶o. *Học sinh: Đọc trước bài ở nhà, xem trước hệ thống câu hỏi sgk. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: A/KiÓm tra bµi cò (4’) - Hoàn cảnh Long Quân cho mượn gươm h·y kÓ tãm t¾t l¹i chuyÖn - Lª ThËn, Lª Lîi nhÆt ®­îc c¸c bé phËn Sự tích hồ Gươm ? - Hoàn cảnh Lê Lợi hoàn gươm B/Bµi míi (36’) 1.Vµo bµi (1’) Th¹ch Sanh lµ mét trong nh÷ng truyÖn cæ tÝch tiªu biÓu cña kho tµng truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam ®­îc nh©n d©n ta yªu thÝch. §©y lµ truyÖn cổ tích về người dũng sĩ diện chằn Tinh, diệt đại bàng cứu người bị hại, vạch mặt kẻ vong ©n béi nghÜa...Bµi häc h«m nay chóng ta cïng nhau ®i t×m hiÓu néi dung c©u chuyÖn. 2.Néi dung bµi d¹y (35’) Tg Hoạt động của Thầy và trò Néi dung kiÕn thøc 10’ TiÕt 21 I. §äc - t×m hiÓu chung Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu 1. Khái niệm truyện cổ tích: Phần chú thÝch * sgk. chung 2. T¸c phÈm: TruyÖn Th¹ch Sanh Yêu cầu HS đọc chú thích * sgk - ThÓ lo¹i : truyÖn cæ tÝch ? C©u chuyÖn thuéc thÓ lo¹i g× ? - KiÓu nh©n vËt:Dòng sÜ 25’ Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc hiểu II. Đọc – tìm hiểu chi tiết 1.§äc t×m hiÓu tõ khã v¨n b¶n. Giáo viên đọc mẫu một đoạn  Học *Đọc: Gợi không khí cổ tích, phân sinh đọc  nhận xét cách đọc, kể của biệt giọng kể và giọng nhân vật. *Tõ khã: 3, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13 sgk häc sinh 2. §¹i ý : KÓ vÒ chµng dòng sÜ Th¹ch ? Em có nêu đại ý của văn bản ? Sanh vµ nªu nªn ­íc m¬ c«ng lý cña nh©n d©n. ? Em cã thÓ nªu kÕt cÊu cña v¨n b¶n 3. Bè côc: * Më bµi : Lai lÞch, nguån gèc cña ? GV chia tæ th¶o luËn, HS tr¶ lêi, GV nh©n vËt chÝnh Th¹ch Sanh. Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Lop6.net. Tæ Khoa häc X· héi.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6.  nhËn xÐt bæ sung b»ng b¶ng phô. 30’. Gi¸o viªn: NguyÔn. Phương Bắc. * Th©n bµi : gåm c¸c chÆng - Th¹ch Sanh kÕt nghÜa víi Lý Th«ng. - Th¹ch Sanh diÖt ch¨n Tinh bÞ Lý Thông cướp công. - Thạch Sanh diệt đại bàng cứu công chúa lại bị cướp công. - Th¹ch Sanh diÖt hå tinh, cøu Th¸i tö, bÞ vô oan, vµo tï. -Th¹ch Sanh gi¶i oan. - Th¹ch Sanh chiÕn th¾ng qu©n 18 nước chư hầu * KÕt chuyÖn : - Thạch Sanh cưới công chúa, lên ng«i vua. TiÕt 22 4.T×m hiÓu chi tiÕt: Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm hiểu a. Nhân vật Thạch Sanh – Người chi tiÕt dòng sÜ d©n gian. ? Nh©n vËt chÝnh cña truyÖn lµ ai ? ? Thuộc kiểu nhân vật gì trong truyện *Bình thường: cæ tÝch ? + Là con của 1 gia đình nông dân tốt ? Nguån gèc xuÊt th©n cña Th¹ch bông. Sanh có gì bình thường và khác + Sống nghèo khổ bằng nghề kiếm thường ? cñi. *Khác thường : + Do Ngäc Hoµng sai Th¸i tö xuèng ®Çu thai lµm con. + Th¹ch Sanh ®­îc thiªn thÇn d¹y cho đủ các môn võ nghệ và mọi phép thÇn th«ng. *ý nghÜa : ? ý nghĩa của việc giới thiệu đó ? + Thạch Sanh là con của người dân thường, cuộc đời và số phận rất gần gòi víi nh©n d©n. + Tô đậm tính chất kì lạ, đẹp đẽ cho nhân vật lí tưởng  tăng sức hấp dẫn cho câu chuyện. Ra đời kì lạ, khác thường  lập chiến công. Những người bình thường cũng là những con người có phẩm chất, khả năng kì lạ, khác thường. GV treo tranh b. Nh÷ng chiÕn c«ng thÇn diÖu cña ? Trong đời mình, Thạch Sanh đã lập Thạch Sanh bao nhiªu chiÕn c«ng ? - ChÐm ch¨n tinh, trõ h¹i cho d©n, thu. Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Lop6.net. Tæ Khoa häc X· héi.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6.  Thử thống kế các chiến công đó ? ? Cã thÓ nhËn xÐt nh­ thÕ nµo vÒ nh÷ng chiÕn c«ng cña chµng ? (Mục đích, tính chất, mức độ, nguyên nh©n th¾ng lîi) Häc sinh lµm viÖc theo nhãm. Nh×n tranh ,kÓ l¹i,vµ nhËn xÐt tõng chiÕn c«ng cña Th¹ch Sanh.. Cã ý kiÕn cho r»ng. ‘Thạch Sanh là người dũng sĩ dân gian b¸ch chiÕn, b¸ch th¾ng’ Em cã nhận xét gì về ý kiến đó ? Nguyên nhân nào dẫn đến chiến công của Th¹ch Sanh ?. ? Qua nh÷ng thö th¸ch, chiÕn c«ng, Thạch Sanh đã bộc lộ những đức tính gì đáng quí ?. ? Chúng ta cho rằng, cây đàn thần, niêu cơm là 2 thứ vũ khí, phương tiện, k× diÖu nhÊt. V× sao vËy ? ? ý nghĩa của tiếng đàn kì diệu, niêu c¬m thÇn k× ë trong truyÖn ?. Gi¸o viªn: NguyÔn. ®­îc bé cung tªn vµng. - Diệt đại bàng, cứu công chúa. - DiÖt hå tinh, cøu th¸i tö con vua Thủy Tề, được nhà vua tặng cây đàn thÇn. - Đuổi quân xâm lược 18 nước chư hầu tiếng đàn, niêu cơm kì diệu.  KÎ thï cµng hung ¸c, x¶o quyÖt, thö th¸ch cµng to lín, chiÕn c«ng cµng rùc rì vÎ vang, chÝnh nghÜa cµng s¸ng tá. * Thạch Sanh là người dũng sĩ dân gian b¸ch chiÕn, b¸ch th¾ng v× : - Mục đích chiến đấu của chàng là lu«n s¸ng ngêi chÝnh nghÜa : cøu người bị hại, cứu dân, bảo vệ đất nước. - Có sức khỏe tài năng vô địch - Có trong tay những vũ khí, phương tiện chiến đấu kì diệu. * §øc tÝnh quÝ b¸ucña Th¹ch Sanh: - Sù thËt thµ, chÊt ph¸c. - Sù dòng c¶m, tµi n¨ng. - Lòng nhân đạo, yêu hòa bình.  §©y còng nh÷ng phÈm chÊt rÊt tiªu biÓu cho nh©n d©n ta  truyÖn ®­îc nh©n d©n yªu thÝch. * Cây đàn thần : giúp nhân vật được gi¶i oan, gi¶i tho¸t (cøu c«ng chóa, v¹ch mÆt Lý Th«ng) cña t×nh yªu, c«ng lÝ  chi tiÕt thÇn k×  ­íc m¬ thùc hiÖn c«ng lÝ trong x· héi cña nh©n d©n. *Tiếng đàn: làm quân xâm lược xin hàng đại diện cho cái thiện, tình yªu chuéng hßa b×nh cña nh©n d©n  c¶m hãa kÎ thï  lßng nh©n ¸i, ­íc väng ®oµn kÕt. * Niêu cơm : có khả năng phi thường  qu©n giÆc kh©m phôc  tÊm lßng nhân đạo, tình yêu hòa bình của nhân d©n ta.. Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Lop6.net. Phương Bắc. Tæ Khoa häc X· héi.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6.  ? Th¹ch Sanh tµi giái lµ vËy ? Nh­ng t¹i sao trong quan hÖ víi Lý Th«ng, Th¹ch Sanh lu«n tá ra ngê nghÖch, dại khờ, trung hậu quá đỗi ? ? T¹i sao chµng lu«n bÞ lõa mµ vÉn kh«ng hÒ o¸n giËn ? ? Cã ph¶i Th¹ch Sanh kh«ng biÕt c¨m thï ? Häc sinh th¶o luËn, ph¸t biÓu ? Em có nhận xét gì về sự đối lập tính cách, hành động cảu 2 nhân vật Th¹ch Sanh vµ Lý Th«ng. TiÓu kÕt : gi¸o viªn kh¸i qu¸t nh÷ng phÈm chÊt cña nh©n vËt Th¹ch Sanh. Thạch Sanh là biểu tượng tuyệt đẹp của con người Việt Nam trong cuộc sống lao động và chiến đấu trong tình yêu và hạnh phúc gia đình. ? Em h·y cho biÕt truyÖn cã kÕt côc nh­ thÕ nµo ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ kÕt côc Êy ?. 05’ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt c©u chuyÖn ?. ? Câu chuyện để lại ý nghĩa gì ?. Gi¸o viªn: NguyÔn.  Thạch Sanh là người nhân hậu, độ lượng, trong sáng vô cùng. Luôn tin người, sẵn sàng giúp đỡ người bị hại, không bao giờ nghĩ tới việc người đền ơn.  Víi yªu qu¸i th¼ng tay trõng trÞ, với con người thì độ lượng, nhân ái. - Sự đối lập giữa Thạch Sanh và Lý Thông là sự đối lập giữa thật thà và x¶o tr¸, vÞ tha vµ Ých kØ, thiÖn vµ ¸c. c. Sè phËn c¸c nh©n vËt kh¸c trong truyÖn. - C«ng chóa kÕt h«n cïng Th¹ch Sanh - Th¹ch Sanh lªn nèi ng«i vua. - Mẹ con Lý Thông tham lam, độc ác, x¶o quyÖt, tµn nhÉn ... mÆc dï ®­îc Thạch Sanh tha tội chết nhưng đã bị lưới tầm sét của thần lôi và cũng là cña c«ng lý nh©n d©n trõng trÞ  hãa thành bọ hung đời đời sống dơ bẩn  trừng trị tương xứng với thủ đoạn, tội ¸c mµ chóng g©y ra.  C¸ch kÕt thóc cã hËu  thÓ hiÖn c«ng lÝ x· häi ‘ë hiÒn gÆp lµnh, ¸c gi¶, ¸c b¸o’ ­íc m¬ cña nh©n d©n vÒ một sự đổi mới. 5. Tæng kÕt a.NghÖ thuËt: - Quy m« tÇm vãc x©u, réng nhÊt - Đội hình nhân vật đông dảo nhất. - KÕt cÊu, cèt truyÖn m¹ch l¹c, s¾p xÕp t×nh tiÕt rÊt khÐo lÐo, hoµn chØnh. - Hai nhân vật đối lập, tương phản hÇu nh­ xuyªn suèt truyÖn Th¹ch Sanh vµ Lý Th«ng t¹o cho cèt truyÖn v÷ng ch¾c, t©p trung. - C¸c chi tiÕt, yÕu tè thÇn k× cã ý nghÜa tö – thÈm mÜ. b. ý nghÜa truyÖn : - Ngîi ca nh÷ng chiÕn c«ng rùc rì vµ những phẩm chất cao đẹp của người anh hùng – dũng sĩ dân gian, đồng. Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Lop6.net. Phương Bắc. Tæ Khoa häc X· héi.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. . Gi¸o viªn: NguyÔn. Phương Bắc. thời thể hiện ước mơ đạo lí nhân dân : ThiÖn th¾ng ¸c, chÝnh nghÜa th¾ng gian tµ, hßa b×nh th¾ng chiÕn tranh, c¸c d©n téc sèng trong hßa b×nh vµ yªn æn, lµm ¨n. c. Néi dung: ghi nhí SGK ? Néi dung cña c©u chuyÖn ntn ? C.LuyÖn tËp(3’) KÓ l¹i tãm t¾t chuyÖn HS tr×nh bµy ng¾n gän Th¹ch Sanh vµ Nªu ý nghÜa truyÖn ? Gv nhậ xét đánh giá D.Cñng cè(1’) NhÊn m¹nh l¹i ND cña c©u chuyÖn E.Hướng dẫn về nhà(1’) - Häc bµi vµ lµm bµi tËp, tËp kÓ l¹i c©u chuyÖn - So¹n bµi : Em bÐ th«ng minh.. Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Lop6.net. Tæ Khoa häc X· héi.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>