Giáo án môn Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 27: Chị em Thúy Kiều (Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du) - Năm học 2010-2011

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy gi¶ng: 9A:………… 9B………….. TiÕt 27 -V¨n b¶n: CHÞ EM THUý KIÒU (TrÝch TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du). I/ Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: ThÊy ®­îc tµi n¨ng nghÖ thuËt miªu t¶ nh©n vËt cña NguyÔn Du : kh¾c ho¹ nh÷ng nÐt riªng vÒ nhan s¾c, tµi n¨ng, tÝnh c¸ch, sè phËn cña Thuý KiÒu, Thuý V©n, b»ng bót ph¸p nghÖ thuËt cæ ®iÓn. - Thấy được cảm hứng nhân đạo trong Truyện Kiều : trân trọng, ca ngợi vẻ đẹp con người. 2. KÜ n¨ng: Rèn kỹ năng đọc, phân tích, cảm thụ thơ. 3. Thái độ: Biết vận dụng bài học để miêu tả nhân vật. II/ ChuÈn bÞ: 1. §å dïng d¹y häc: HS: tìm đọc tác phẩm Truyện Kiều. 2. Phương pháp: Đọc diễn cảm, vấn đáp, tích hợp, liên hệ III/ Các hoạt động dạy học: 1. Tæ chøc: 9A………………………………..9B…………………………… 2.KiÓm tra: Tãm t¾t TruyÖn KiÒu 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung Hoạt động 1: Đọc, tìm hiểu chú thích: I. §äc, t×m hiÓu chó thÝch: GV: hướng dẫn đọc, đọc mẫu (giọng vui tươi 1. §äc trong s¸ng, tr©n träng) HS: đọc GV: gi¶i nghÜa mét sè tõ khã 2. Chó thÝch Hoạt động 2: GV: §o¹n trÝch n»m ë phÇn nµo cña t¸c phÈm? HS: tr¶ lêi GV: Hãy xác định phương thức biểu đạt, bố cục cña ®o¹n trÝch. HS:... §o¹n trÝch cã thÓ chia lµm 3 phÇn - Bốn câu đầu: Vẻ đẹp chung của chị em Vân Kiều. - Mười sáu câu tiếp: Vẻ đẹp của Thuý Vân, Thuý KiÒu Lop6.net. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: A. T×m hiÓu chung: 1. VÞ trÝ ®o¹n trÝch: n»m ë phÇn: “GÆp gỡ và đính ước” 2. PTB§: tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m. 3. Bè côc: 3 phÇn..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Bốn câu còn lại: cuộc sống và đức hạnh của 2 chÞ em. HS: đọc diễn cảm 4 câu thơ đầu. GV: T¸c gi¶ giíi thiÖu chÞ em Thuý KiÒu nh­ thÕ nµo? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch giíi thiÖu vµ tõ ng÷ trong c©u Êy? HS: “§Çu lßng hai ¶ tè nga”. Sù kÕt hîp gi÷a tõ thuÇn ViÖt víi tõ H¸n ViÖt khiÕn cho lêi giíi thiÖu võa tù nhiªn võa sang träng. GV: tác giả giới thiệu vẻ đẹp của hai chị em Kiều nh­ thÕ nµo? T/g sö dông BPNT nµo? HS: GV: bình: văn thơ trung đại thường sử dụng NT ước lệ tượng trưng( lấy vẻ đẹp của thiên nhiên để tả vẻ đẹp của con người. VD lấy tùng, trúc. người quân tử; cúc, mai, lan  người phụ nữ đẹp.. Thành ngữ “ mười phân vẹn mười”  hai chị em Kiều mỗi người một vẻ nhưng cả hai đều toát lªn vẻ đẹp trinh trắng, thanh tao, hoàn thiện, hoàn mĩ: cèt c¸ch, d¸ng vÎ mÒm m¹i uyÓn chuyÓn quý nh­ loµi hoa mai, tinh thÇn phÈm chÊt tr¾ng trong nh­ tuyÕt. GV (dẫn): Sau khi giới thiệu vẻ đẹp chung, tác giả miêu tả cụ thể vẻ đẹp riêng của hai chị em. HS đọc 16 câu tiếp theo. GV: Những chi tiết nào trong vẻ đẹp của Vân ®­îc t¸c gi¶ chó ý? HS: tr¶ lêi. GV: t/g dùng nghệ thuật gì để tả Thuý Vân? Từ đó vẻ đẹp nào của Thuý Vân được bộc lộ? T/g có dụng ý dự báo tương lai của Thuý Vân ntn? HS: tr¶ lêi. GV: Tác giả muốn dự báo gì qua vẻ đẹp ấy? HS: tr¶ lêi. GV: bình: nghệ thuật…đã tuyệt đối hoá vẻ đẹp của T.Vân: mặt đẹp tươi sáng tựa trăng rằm, nự cười tươi như hoa…TV mang vẻ đẹp của một thiếu nữ tươi trẻ …Đó là vẻ đẹp đoan trang quý phái vẻ đẹp chinh phục thiên nhiên, vẻ đẹp hài hoà Lop6.net. B. T×m hiÓu chi tiÕt. 1. Vẻ đẹp chung của chị em Thuý Kiều. Mai cèt c¸ch, tuyÕt tinh thÇn Mỗi người một vẻ muời phân vẹn mười.  nghệ thuật ước lệ, tượng trưng,. sử dụng thành ngữ  vẻ đẹp trinh tr¾ng, thanh tao, hoµn thiÖn, hoµn mÜ cña hai chÞ em KiÒu.. 2. Vẻ đẹp riêng: a. Thuý V©n. - Khuôn mặt: đầy đặn, đẹp như trăng r»m. - L«ng mµy: s¾c nÐt, ®Ëm. - Nụ cười: tươi như hoa. - TiÕng nãi trong nh­ ngäc. - Tãc: ãng ¶, mÒm m¹i h¬n m©y..  nghệ thuật ước lệ tượng trưng, so sánh, nhân hoá, liệt kê  vẻ đẹp tươi trẻ căng tròn sức sống của tuổi thanh xuân- vẻ đẹp đoan trang phúc. hậu  dự báo một tương lai sung.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> víi thiªn nhiªn, t¹o ho¸. Thiªn nhiªn chØ “nhường” chứ không “ghen”, không “hờn” như với Thuý Kiều. Điều đó dự báo một cuộc đời êm ¶, b×nh yªn. HS đọc tiếp 12 câu tiếp theo GV: Vẻ đẹp của Thuý Kiều có gì khác so với Thuý V©n? HS: Vẻ đẹp của Thuý Vân chủ yếu nói đến sắc. Vẻ đẹp của Thuý Kiều được nhấn mạnh ở cả sắc vµ tµi. GV: T¹i sao TK lµ nh©n vËt chÝnh mµ t¸c gi¶ miªu tả Vân trước rồi mới miêu tả Kiều? HS: mtả vẻ đẹp của T.Vân đạt đến độ hoàn hảo trước, sử dụng PP đòn bẩy: Vân là nền để khắc hoạ rõ nét Kiều, khẳng định vẻ đẹp vượt trội của Thuý KiÒu.( ë T.V©n, t/g kh«ng giíi thiÖu tµi năng, còn sắc thì không tả đôi mắt) GV: Vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà của Thuý Kiều được tËp trung thÓ hiÖn qua nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo? HS: Lµn thu thuû, nÐt xu©n s¬n. - Hoa ghen- liÔu hên - Nghiêng nước nghiêng thành GV: bình: t/g tập trung miêu tả đôi mắt Kiều là một dụng ý nghệ thuật. Vẻ đẹp của đôi mắt không chỉ là nét đẹp của hình thể mà còn phản ánh vẻ đẹp tinh thần của con người ( đôi mắt là cửa sổ t©m hån) GV: em hiÓu ntn vÒ ý nghÜa cña c¸c c©u th¬: “Hoa ghen thua th¾m, liÔu hên kÐm xanh” “ Một hai nghiêng nước nghiêng thành” “Sắc đành đòi một” HS: tr¶ lêi. GV: T/g sử dụng nghệ thuật gì để tả Thuý Kiều? T¸c dông? HS: tr¶ lêi.. sướng hạnh phúc.. b. Thuý KiÒu. * Vẻ đẹp KiÒu cµng s¾c s¶o mÆn mµ So bÒ tµi s¾c l¹i lµ phÇn h¬n..  PP đòn bẩy để khẳng định vẻ đẹp vượt trội của Thuý Kiều.. - T/g đặc tả đôi mắt: ánh mắt trong như nước hồ về mùa thu, nét lông mày thanh tho¸t nh­ nÐt nói mïa xu©n.. - Vẻ đẹp của Kiều khiến:  Hoa ghen bëi thua s¾c th¾m cña nhan sắc, vẻ đẹp của Kiều.  Liễu hờn bởi kém độ căng tràn søc sèng cña tuæi thanh xu©n. - Kiều có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thµnh.. GV: bình: Bằng NT…  Kiều đẹp cả về hình  Nghệ thuật ước lệ tượng trưng, thức lẫn tâm hồn mang vẻ đẹp lộng lẫy kiêu xa, thướt tha kiều diễm có sức hẫp dẫn và cuốn hút mạnh mẽ khiến cho thiên nhiên phải đố kị. dïng ®iÓn tÝch, nh©n ho¸  KiÒu GV: Không chỉ là người con gái đẹp mà Kiều còn là một trang tuyệt sắc với vẻ đẹp độc có nhiều tài, đó là những tài gì? Trong các tài Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> năng đó tài năng nào nổi bật nhất? HS:… GV: Qua đó em có nhận xét gì về nhân vật Thuý KiÒu? Th«ng qua viÖc miªu t¶ tµi, s¾c cña KiÒu, tác giả như ngầm cho người đọc biết điều gì? HS: tr¶ lêi. GV: b×nh: NÕu bøc ch©n dung cña Thuý V©n ®­îc tạo nên bởi sự hoà hợp êm đềm với xung quanh  dự báo cuộc đời bình lặng suôn sẻ hạnh phúc thì ở Thuý Kiều lại mang vẻ đẹp độc nhất vô nhị không có sự hài hoà êm đềm giữa con người víi thiªn nhiªn  thiªn nhiªn ph¶i ghen ghÐt. đố kị  dự báo trước số phận đầy sóng gió tr¾c trë cña KiÒu. Giíi thiÖu vµ miªu t¶ tµi s¾c tuyÖt vêi cña KiÒu nhà thơ đã bbọc lộ thái độ nâng niu trân trọng tin. nhÊt v« nhÞ khiÕn thiªn nhiªn ph¶i ghen ghét đố kị. * Tµi n¨ng: - Làm thơ, vẽ, hát, đánh đàn, soạn nhạc. - Tài năng vượt trội là tài đàn. Kiều tự sáng tác bản đàn “Bạc mệnh”  Kiều là một người con gái có. t©m hån ®a c¶m, tµi s¾c vÑn toµn  dù b¸o mét sè phËn ®Çy tr¾c trë, sãng giã.. yêu đề cao giá trị con người  biểu hiện trong t/c cao quý của N.Du: cảm hứng nhân đạo. HS: đọc thầm 4 câu cuối GV: 4 c©u cuèi cho thÊy hai chÞ em Thuý KiÒu cã cuộc sống, đức hạnh ntn? 3. Cuộc sống, đức hạnh của chị em HS: tr¶ lêi. KiÒu. - Cuéc sèng: phong l­u - Tuæi: cËp kª. Hoạt động 3. Tổng kết - §øc h¹nh: lµ nh÷ng thiÕu n÷ cã gi¸o GV: nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật của dôc, nÒn nÕp. ®o¹n trÝch. III. Tæng kÕt HS: tr×nh bµy. 1. NghÖ thuËt - Nghệ thuật tả người từ khái quát đến t¶ chi tiÕt; t¶ ngo¹i h×nh mµ béc lé tÝnh c¸ch, dù b¸o sè phËn. - Ng«n ng÷ gîi t¶, sö dông h×nh ¶nh GV: Qua việc miêu tả vẻ đẹp của hai chị em Thuý ước lệ, các biện pháp nhân hoá, so Kiều, Nguyễn Du đã bộc lộ tư tưởng và quan điểm sánh, dùng điển tích. nh­ thÕ nµo ? 2. Néi dung HS th¶o luËn, tr¶ lêi. Khắc hoạ vẻ đẹp chân dung chị em Thuý KiÒu. Bộc lộ tư tưởng nhân đạo: trân trọng yêu thương, quan tâm lo lắng cho số Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> phận con người. 4. Cñng cè: GV hÖ thèng KT cña bµi. 5. Hướng dẫn về nhà: Nªu c¶m nhËn cña em sau khi häc xong ®o¹n trÝch. ChuÈn bÞ bµi: C¶nh ngµy xu©n.h. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>