Giáo án Ngữ văn 7 - Tập 1

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. TuÇn 1 Bµi 1 TiÕt 1 Cổng trường mở ra (LÝ Lan) A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - KT:Cảm nhận và hiểu được những tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ của cha mẹ đối với con cái. - KN:Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người. B. ChuÈn bÞ: - §äc – nghiªn cøu SGV – SGK – VÏ tranh - So¹n bµi. C. tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học : 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: “Cổng trường mở ra” là văn bản nhật dụng. Thế nào là văn bản nhật dụng? Kể tên những văn bản nhật dụng đã học lớp 6. Nội dung của văn bản này bàn tới vấn đề gì? Kể tên những văn bản ở lớp 7 - Vấn đề đề cập ở những văn bản ấy? 3- Bµi míi: Trong cuộc đời học trò ngày khai trường đầu tiên luôn để lại dấu ấn , những kỉ niÖm khã quyªn trong t©m hån : Mét chót vui mõng , mét chót lo ©u , håi hép …t©m tr¹mg thËt xao xuyÕn khã t¶ . §ã lµ t©m tr¹ng cña chóng ta cßn mÑ ? MÑ sÏ nghĩ gì khi con vào lớp một ? Khi cánh cổng trường lần đầu tiên mở ra để đón bước chân con ? Hoạt động Hoạt động của thầy KiÕn thøc träng t©m cña trß Hướng dẫn HS đọc. Chú ý giọng. I. §äc hiÓu chó thÝch Th× thÇm, xa v¾ng, buån. 1. §äc ? Văn bản vừa đọc kể chuyện gì? Chuyện nhà trường? Chuyện đứa con đến trường? Tâm tư người mẹ trước ngµy con vµo líp 1? ? T©m t­ cña mÑ cô thÓ lµ g×? + Nỗi lòng yêu thương của mẹ. + Suy nghÜ cña mÑ vÒ vai trß cña x· 1. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. hội và nhà trường trong giáo dục trẻ em. ? Hãy xác định phạm vi của hai phần Học sinh trả 2. Bố cục:2 phần đó trên văn bản?. lêi ..”Thế giới mà mẹ vừa bước vào” - Cßn l¹i. II. §äc hiÓu chi tiÕt §äc l¹i ®o¹n 1 1. Nçi lßng cña mÑ: ? Người mẹ nghĩ đến con trong thêi ®iÓm nµo? (Đêm trước ngày con vào lớp 1) ? §ªm Êy, c¶m xóc cña con thÕ nµo? (T×m tõ ng÷). - H¸o høc chuÈn bÞ quÇn ¸o míi cÆp míi,vë míi - Hăng hái dọn dẹp đồ chơi , nhà cöa cïng mÑ .., c¶m nhËn ®­îc sù quan träng, ngµy mai thøc dËy cho kÞp giê, kh«ng cã mèi bËn t©m nµo kh¸c. ? H¸o høc: nghÜa lµ g× ? ? Con lµ mét cËu bÐ nh­ thÕ nµo? - RÊt v« t­ . ? Cßn mÑ? MÑ lµm g×?. - MÑ ng¾m nh×n con. - (Kh«ng ngñ ®­îc) - §¾p mÒn, bu«ng mïng Kh«ng tËp trung, kh«ng biÕt lµm viÖc g× c¶ - Lên giường sớm, trằn trọc.. ? Tr»n träc: NghÜa lµ g×? - Trë m×nh lu«n, cè ngñ mµ kh«ng ngñ ®­îc ? Theo em t¹i sao mµ mÑ l¹i kh«ng ngñ ®­îc ? ? Cũng trong đêm ấy tâm trí mẹ đã sèng l¹i nh÷ng kû niÖm g×? (Ngày đầu tiên mẹ đến trường) ? Chi tiÕt nµo chøng tá ngµy khai trường đã để lại dấu ấn trong tâm trí. -> Hồi hộp, bồn chồn, xúc động: Mẹ rất yêu thương con. - MÑ sèng l¹i kû niÖm ngµy tùu trường: + MÑ nhí sù n«n nao, håi hép ...nçi ch¬i v¬i, hèt ho¶ng khi 2. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. mÑ?. - Cứ nhắm mắt lại nghe tiếng đọc bµi trÇm bæng.... - MÑ nhí sù n«n nao håi hép khi cùng bà ngoại đi tới gần ngôi trường vµ nçi ch¬i v¬i hèt ho¶ng khi cæng trường đóng lại . ? Qua nh÷ng chi tiÕt trªn em cã c¶m nhận gì về tâm trạng của người mẹ trước buổi tựu trường của con ?. cổng trường đóng lại .. -> MÑ muèn truyÒn cho con, cËu häc sinh líp 1 nh÷ng cung bËc tâm trạng đẹp đẽ của cuộc đời. MÑ muèn nhÑ nhµng, cÈn thËn vµ tù nhiªn ghi vµo lßng con c¸i Ên tượng trong lòng một Con người về cái ngày “Hôm nay t«i ®i häc”. §Ó råi bÊt cø mét ngày nào đó trong đời, khi nhớ l¹i, lßng con l¹i r¹o rùc nh÷ng c¶m xóc b©ng khu©ng, xao xuyÕn. ? Qua nh÷ng chi tiÕt Êy, em hiÓu Häc sinh tr¶ -> MÑ giµu t×nh nh©n ¸i. thêm gì về người mẹ? lêi 2.Nh÷ng suy cña mÑ vÒ vai trß cña x· héi vµ nhµ truêng trong gi¸o dôc trÎ em. ? Trong đêm không ngủ mẹ còn nghĩ - Mẹ nghĩ về ngày tựu trường ở vÒ ®iÒu g×? NhËt - Mẹ nghĩ về ngày tựu trường ở Nhật: họ rất quan tâm đến gd – ngày khai trường là ngày lễ trọng đại , các quan chức đều đến dự , người lớn nghỉ việc đưa trẻ đến trường . ? Vì sao mẹ lại nghĩ đến điều đó? Học sinh -> Ngày hội khai trường ấy đã thảo luận thể hiện sự chăm sóc của người tr¶ lêi lớn, xã hội đối với trẻ em, với tương lai của Đất nước. ? Kết thúc bài người mẹ nói : ““Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là 3. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. mét thÕ giíi kú diÖu sÏ më ra” Là học sinh lớp 7, đã 7 lần bước qua ‘cánh cổng trường” như thế, em hiểu thế giới kỳ diệu đó là gì?. -> ThÕ giíi kú diÖu: lµ nh÷ng ®iÒu míi mÎ, réng lín vÒ tri thøc văn hoá, cuộc sống, về đạo lý làm người, về tình thầy trò....Bước qua cánh cổng trường là bước từ thế giới bé bỏng, dại khê vµo mét thÕ giíi míi v÷ng vµng, tù tin h¬n.. ? C©u v¨n nµo trong bµi nãi lªn tÇm quan trọng của nhà trường đối với thÕ hÖ trÎ ? -“Ai còng biÕt r»ng mçi sai lÇm trong GD sẽ ảnh hưởng đến cả một thÕ hÖ mai sau , vµ sai lÇm mét li cã thÓ ®­a c¶ thÕ hÖ Êy ®i chÖch c¶ hµng dÆm sau nµy” ? Từ đó em hiểu gì về vai trò của nhà trường đối với cuộc đời của mỗi con người ?. -> NhÊn m¹nh vai trß, vÞ trÝ cña nhà trường là nơi trau dồi tri thức , v¨n ho¸ vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch tốt nhất của mỗi người . 3. Nhan đề văn bản: Cổng trường mở ra: Thế giới diÖu kú cña hiÓu biÕt phong phó, cña nh÷ng t×nh c¶m míi, con người mới sẽ mở ra, đến với con.. ? Nhan đề văn bản có ý nghĩa gì?. ? C¶ v¨n b¶n cã ph¶i mÑ nãi trùc Häc sinh tiÕp víi con? MÑ ®ang t©m sù víi ai? th¶o luËn Cách viết đó có tác dụng gì? tr¶ lêi (MÑ nãi víi chÝnh m×nh b»ng giäng độc thoại -> Mẹ – nhân vật trữ tình – dÔ béc lé néi t©m s¨u s¾c, thÓ hiÖn t×nh c¶m s©u l¾ng) ? C¸ch viÕt nµy cã g× kh¸c víi c¸ch Häc sinh tr¶ viết ở những văn bản nhật dụng đã lêi (* Ghi nhí: SGK) ®­îc lµm quen ë líp 6 -> V¨n b¶n biÓu c¶m. II. Tæng kÕt: 4. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt – néi Häc sinh tr¶ 1. NghÖ thuËt: dung? lêi - Giäng v¨n biÓu c¶m - Ngôn ngữ độc thoại 2. Néi dung: - Tấm lòng yêu thương, tình cảm s©u l¾ng cña mÑ. - Vai trò của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người. §äc vµ häc thuéc ghi nhí. * Ghi nhí: SGK III. Luyªn tËp ViÕt 1 ®o¹n v¨n vÒ kû niÖm ngµy tựu trường.. D. Hướng dẫn các hoạt động nối tiếp : - Häc bµi vµ lµm bµi tËp - so¹n bµi : MÑ t«i. TiÕt 2 MÑ t«i (“Những tấm lòng cao cả” - ét-môn-đô đơ Amixi) A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - C¶m nhËn vµ hiÓu ®­îc t×nh c¶m lín lao cha mÑ dµnh cho con c¸i. - Biết được nghệ thuật biểu hiện thái độ, tình cảm và tâm trạng gián tiếp qua bøc th­. Ng«i kÓ thø nhÊt, x­ng “t«i”. B. ChuÈn bÞ: - §äc “Nh÷ng tÊm lßng cao c¶”. - Nghiªn cøu SGK – SGV - So¹n bµi. C. tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học : 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: Nêu nội dung – nghệ thuật của “Cổng trường mở ra”? Chi tiết nào của “Cổng trường mở ra” em thích nhất? Vì sao?. 5. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. 3- Bµi míi: Trong cuộc đời của mỗi chúng ta người mẹ có một vị trí và ý nghĩa hết sức lớn lao , thiêng liêng và cao cả , nhưng không phải bao giờ ta cũng ý thức hết được điều đó . Chỉ đến khi mắc lỗi lầm ta mới nhận ra điều đó . Bài văn “Mẹ tôi”sẽ cho ta một bài häc nh­ thÕ . Hoạt động Hoạt động của thầy KiÕn thøc träng t©m cña trß GV hướng dẫn: giọng chậm, nghiªm, t×nh c¶m. ? Văn bản được viết dưới dạng gì? ( NhËt ký – bøc th­) - Th­ . ? Th­ ai göi cho ai? §Ó lµm g×? ( Bè göi cho con, gi¸o dôc con söa lçi). Häc sinh l¾ng nghe. I.§äc - hiÓu chó thÝch : 1. §äc 2. T¸c gi¶ (1846 – 1908) - Nhµ v¨n I – ta – li –a 3. Chó thÝch (SGK, 11) 4. V¨n b¶n nhËt dông. Häc sinh tr¶ II. §äc hiÓu chi tiÕt lêi ? T¹i sao vb lµ mét bøc th­ mµ l¹i đặt nhan đề là “Mẹ tôi” ? - Bµi v¨n kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp hình ảnh người mẹ nhưng qua bài văn người đọc vẵn thấy hiện lên hình ảnh người mẹ cao cả và lớn lao , dµnh tÊt c¶ t×nh yªu vµ sù hi sinh cho con . ? V¨n b¶n kÓ vÒ viÖc g× ? v× sao bè ph¶i viÕt th­ cho En ri c« vµ c¶m xúc của En ri cô khi đọc thư của bố? - C©u chuyÖn kÓ l¹i viÖc En ri c« phạm lỗi với mẹ điều đó khiến mẹ rất buồn và tức giận . Ông đã viết thư thể hiện thái độ nghiêm khắc trước sự vô lễ của con , En ri cô vô cùng xúc động khi đọc thư của bố .. 1. Hình ảnh người mẹ (Qua tâm tình và thái độ của người cha). ? Tim nh÷ng c©u bè viÕt vÒ mÑ.. 6. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. - Đã thức suốt đêm canh chừng hơi thë hæn hÓn cña con . - Khãc nøc në khi nghÜ r»ng cã thÓ mÊt con - S½n sµng bá hÕt mét n¨m h¹nh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn . - Có thể hi sinh tính mạng để cứu sèng con . ? Qua nh÷ng c©u v¨n bè viÕt nh­ thÕ em hiểu mẹ cậu bé là người như thế nµo? Đúng là “Đi suốt đời lòng mẹ vẫn theo con” ? MÑ yªu con, s½n sµng hi sinh v× con nh­ vËy nh­ng con l¹i thiÕu lÔ độ đối với mẹ. Trước lầm lỗi ấy của con, bè c¶m thÊy nh­ thÕ nµo? (T×m c©u v¨n thÓ hiÖn t©m tr¹ng cña bè) - Sù hçn l¸o cña con nh­ mét nh¸t dao ®©m vµo tim bè vËy . ? Qua chi tiÕt trªn em thÊy t©m tr¹ng của người bố ntn ? ? V× sao bè cã t©m tr¹ng nh­ vËy? Bình: Bố đau đớn như vậy hẳn mẹ cũng vô cùng đau đớn. Nhát dao lỗi lầm ấy đâm vào tim bố có thể đã làm tan n¸t tr¸i tim mÑ. Bè hiÓu nh­ thÕ vµ bè ®­a ra víi con nh÷ng t×nh huống giả định: Khi con khôn lớn trưởng thành (Mẹ kh«ng cßn n÷a). Con sÏ: + Mong ­íc thiÕt tha ®­îc nghe l¹i tiÕng nãi cña mÑ . + Con sÏ vÉn thÊy m×nh.... + Con sẽ cay đắng.... + Con sÏ kh«ng thÓ.... + Lương tâm con..... Häc sinh th¶o luËn tr¶ lêi. -> Hết lòng yêu thương,sẵn sàng hi sinh c¶ tÝnh m¹ng v× con.. 2. Thái độ của bố:. -> Quá đau đớn và thất vọng – Tr¸i tim bè nh­ rØ m¸u. -> Bè qu¸ yªu con, yªu mÑ.. 7. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. + T©m hån con... => Tha thiÕt, nghiªm kh¾c mµ s©u s¾c ? Bố chỉ cho con những điều đó để lµm g×?. -> Bè muèn c¶nh tØnh con, chØ cho con thÊy nh÷ng thiÖt thßi. Bè muèn con nhí: “T×nh yªu thương kính trọng cha mẹ là tình c¶m thiªng liªng h¬n c¶”. GV: Lêi cña nãi víi En ri c« hay chÝnh lµ bøc th«ng ®iÖp dµnh cho mọi người: Tình cảm cha mẹ – con c¸i lµ mét t×nh c¶m thiªng liªng. - Yªu cÇu con: + Con kh«ng bao giê ®­îc thèt ra ? Bố đã yêu cầu En ri cô những gì ? mét lêi nãi nÆng víi mÑ . + Con ph¶i xin lçi mÑ . -> Døt kho¸t, râ rµng nh­ mÖnh ? NhËn xÐt gi vÒ lêi yªu cÇu trªn ? lÖnh. - Khuyªn: Con h·y cÇu xin …. ? Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ lêi Häc sinh tr¶ -> Xin mÑ bao dung, tha thø, xin khuyªn? lêi mÑ xo¸ ®i nçi ©n hËn trong con ChiÕc h«n lµm dÞu ®i nçi ®au lßng mÑ. ? T¹i sao bè yªu cÇu con lµm nh­ thÕ víi mÑ, cßn víi m×nh, bè l¹i tõ chèi nô h«n cña con?. Häc sinh th¶o luËn tr¶ lêi. -> Đó là cách giáo dục cương quyÕt. ¤ng tõ chèi t×nh c¶m víi đứa con mà ông yêu thương bởi «ng muèn nã hiÓu thÕ nµo lµ yªu thương. Có lẽ chỉ khi người ta mất đi 1 điều gì đó người ta mới thấu hiÓu gi¸ trÞ cña nã.. ? Tại sao người bố không nói tất cả những điều đó với con mà lại phải viÕt th­? Nh­ thÕ liÖu cã qu¸ vßng vÌo phiÒn to¸i? (Nãi ®­îc nh÷ng ®iÒu kh«ng dÔ nãi 1 c¸ch tØ mØ, cÆn kÏ,cßn cã nhiÒu thời gian để ngẫm nghĩ) 8. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. ? Em hiểu như thế nào về người cha vµ c¸ch gi¸o dôc con cña «ng?. Häc sinh th¶o luËn tr¶ lêi. ? Cßn Eric«, sau lçi lÇm em thÊy cËu bé có thái độ như thế nào?. -> Tế nhị, kín đáo, sâu sắc, dứt kho¸t. Yªu con 3. T©m tr¹ng Eric« - Xúc động chân thành. - QuyÕt t©m söa lçi.. ? §iÒu g× khiÕn Eric« c¶m thÊy xóc động? (Kỉ niệm với mẹ, Thái độ của bè...) IIi. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt: -V¨n giµu c¶m xóc. -Giäng v¨n ch©n thµnh, tha thiÕt. 2. Néi dung: - Tình cảm yêu thương, kính träng cha mÑ lµ t×nh c¶m thiªng liªng h¬n c¶. * Ghi nhí: SGK. ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt – Néi dung cña v¨n b¶n?. Iv. LuyÖn tËp: 1. Thuéc mét ®o¹n v¨n thÓ hiÖn vai trò lớn lao của người mẹ. 2. Chọn đặt nhan đề khác cho văn b¶n 3. §äc thªm.. D. Hướng dẫn hoạt động nỗi tiếp : -. Lµm bµi tËp Sp¹n bµi míi. 9. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. Bµi TiÕt 3 Tõ ghÐp A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Nắm được cấu tạo của 2 loại từ ghép: Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập. - HiÓu ®­îc nghÜa cña c¸c lo¹i tõ ghÐp. B. ChuÈn bÞ: - §äc tµi liÖu Tõ lo¹i tiÕng viÖt. Ng÷ ph¸p TiÕng ViÖt (Gi¸o tr×nh §HSPHNI) - Nghiªn cøu SGK – SGV – So¹n gi¸o ¸n. - §å dïng: KÎ b¶ng hÖ thèng tõ TiÕng ViÖt C. tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học : 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: 1. Như thế nào là từ ghép? Vẽ sơ đồ cấu tạo từ Tiếng Việt? 2. Cho vÝ dô minh ho¹? 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy. Hoạt động cña trß. i. bµi tËp :. KiÕn thøc träng t©m ii. bµi häc : 1. C¸c lo¹i tõ ghÐp a. Tõ ghÐp chÝnh phô. 1. Bµi tËp 1: HS đọc đoạn văn . - Bµ ngo¹i – Th¬m phøc. ? TiÕng nµo lµ tiÕng chÝnh? TiÕng Häc sinh tr¶ nµo lµ tiÕng phô? T¹i sao? lêi - Bµ: Ngo¹i (Néi) (ChÝnh) (Phô) (Trước) (Sau) - (Bà: Người đàn bà sinh ra bố, mẹ hoặc những người có tầm tuổi, vai vế với những người sinh ra bố mẹ. Ngoại: Người sinh ra mẹ 10. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. -> Ngo¹i lµm râ nghÜa cô thÓ h¬n cho bµ) - Th¬m phøc (thoang tho¶ng) (ChÝnh) (Phô) (Trước) (Sau) (Thơm: Chỉ chung một loại hương vị dễ chÞu. Phức: mức độ của hương vị nhiều (Khác với “thoang thoảng” – mức độ hương vị nhẹ) ? V× sao em l¹i cã c¸ch ph©n biÖt nh­ vËy ? - V× tiÕng chÝnh mang nÐt nghÜa chung cßn tiÕng phô bæ xung ý nghÜa cho tiÕng chÝnh . ? NhËn xÐt g× vÒ trËt tù tõ cña tõ ghÐp chÝnh phô ?. 2 . Bµi tËp 2 §äc ®o¹n v¨n . ? Tõ “QuÇn ¸o”. “trÇm bæng” cã ph©n ra tõ chÝnh – tõ phô kh«ng? - QuÇn ¸o, TrÇm bæng: Tõ ghÐp kh«ng cã tiÕng chÝnh phô, c¸c tiÕng bình đẳng với nhau về ngữ pháp + Quần áo: đều chỉ trang phục + TrÇm bæng: ©m thanh thÊp cao ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ tõ ghÐp đẳng lập ? ? Cã mÊy lo¹i tõ ghÐp?§ã lµ lo¹i tõ nµo? Yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ và nh¾c l¹i. + Cã tiÕng chÝnh - TiÕng phô +TiÕng phô bæ xung ý nghÜa cho tiÕng chÝnh. + Tiếng chính đứng trước - Tiếng phụ đứng sau. b. Từ ghép đẳng lập : Häc sinh th¶o luËn tr¶ lêi. - Lµ tõ ghÐp cã c¸c tiÕng b×nh đẳng về mặt ngữ pháp (không ph©n ra tiÕng chÝnh tiÕng phô ). * Ghi nhí: SGK 2 . NghÜa cña tõ ghÐp a. Tõ ghÐp chÝnh phô :. 3. Bài tập 3 : đọc ? Em h·y so s¸nh nghÜa cña tõ : bµ. 11. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. víi bµ ngo¹i .? - NghÜa cña tõ “Bµ ngo¹i” cô thÓ h¬n nghÜa cña tõ “Bµ” ? Em h·y so s¸nh nghÜa cña tõ : th¬m víi tõ th¬m phøc ? - NghÜa cña tõ “Th¬m phøc” cô thÓ h¬n nghÜa cña tõ “Th¬m” ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô ?. - cã tÝnh chÊt ph©n nghÜa . NghÜa cña tiÕng chÝnh réng h¬n nghÜa cña c¸c tiÕng t¹o nªn nã . b. Từ ghép đẳng lập :. 4 . Bµi tËp 4: §äc ? Em h·y so s¸nh nghÜa cña tõ quÇn ¸o víi nghÜa cña mçi tiÕng quÇn , ¸o. NghÜa cña tõ trÇm bæng víi mçi tiÕng trÇm , bæng - NghÜa cña tõ ghÐp quÇn ¸o , trÇm bæng kh¸i qu¸t h¬n nghÜa cña c¸c tiÕng t¹o nªn nã . + quÇn ¸o : quÇn vµ ¸o nãi chung . + trÇm bæng : (©m thanh )lóc trÇm lóc bæng , nghe rÊt ªm tai . ? VËy em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa của từ ghép đẳng lập ?. - Cã tÝnh chÊt hîp nghÜa . NghÜa của từ ghép đẳng lập khái quát h¬n nghÜa cña c¸c tiÕng t¹o nªn nã .. ? §Æc ®iÓm nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh Häc sinh tr¶ phụ – đẳng lập? lêi - ChÝnh phô: Ph©n nghÜa. - §¼ng lËp: Hîp nghÜa. Học sinh đọc * Ghi nhí: SGK III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: -C¸c tõ ghÐp chÝnh phô : suy nghÜ , lâu đời , xanh ngắt , nhà máy , 12. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. nhà ăn , cười nụ . - Các từ ghép đẳng lập : chài lưới , c©y cá , Èm ­ít , ®Çu ®u«i . Bµi tËp 2: Bút chì , thước kẻ , mưa rào , làm lông , ¨n c¬m , tr¾ng trÎo , vui vÎ , nh¸t gan . Bµi tËp 3 : - Nói : s«ng (rõng ) - MÆt : (mòi ) mµy - Ham : (mª) muèn - Xinh : đẹp (tươi) - Häc : hµnh (hái ) - TươI : cười. Bµi tËp 4: Cã thÓ nãi “1 cuèn s¸ch”, “1 cuèn vë” vµ “s¸ch”. “vë’ lµ nh÷ng danh tõ chØ sù vËt tån t¹i dưới dạng cá thể, có thể đếm ®­îc. Cßn “s¸ch vë” lµ tõ ghÐp đẳng lập có nghĩa TH chỉ chung c¶ lo¹i nªn kh«ng thÓ nãi “1 cuèn s¸ch vë” Bài tâp 5, 6: Hướng dẫn học sinh tra từ điển tìm hiểu nghĩa của từ để lµm bµi tËp. Bµi tËp 7: Máy hơi nước Than tæ ong B¸nh ®a nem D.Hướngdẫncáchoạtđộngnốitiếp - HÖ thèng l¹i toµn bµi - lµm bµi tËp - so¹n bµi míi : LKTVB. 13. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. Bµi TiÕt 4 Liªn kÕt trong v¨n b¶n A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Muốn đạt được mục đích giải thích thì văn bản phải có tính liên kết. Sự liên kÕt Êy cÇn ®­îc thÓ hiÖn ë hai mÆt: H×nh thøc nghÖ thuËt vµ néi dung ý nghÜa. - Cần vận dụng những kiến thức đã học để bước đầu xác định được những v¨n b¶n cã tÝnh liªn kÕt. B. ChuÈn bÞ: - §äc - Nghiªn cøu SGK – SGV vµ c¸c tµi liÖu liªn quan. - So¹n gi¸o ¸n. C. tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học : 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: 1. §Þnh nghÜa v¨n b¶n? - Văn bản là một chuỗi lời nói hay bài viết có chủ đề thống nhất , có liên kết mạch lạc ,nhằm diễn đạt mục đích nhất định trong giao tiếp .Hoặc vb lµ t¸c phÈm v¨n häc v¨n kiÖn ghi b»ng giÊy tê cã vb h¼n hoi . 2. Nªu tÝnh chÊt cña v¨n b¶n? 3- Bµi míi: Hoạt động Hoạt động của thầy KiÕn thøc träng t©m cña trß I. Liên kết và phương tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n §äc ®o¹n v¨n 1. TÝnh liªn kÕt cña v¨n b¶n ? Em có hiểu đoạn văn em vừa đọc Học sinh trả a. Ví dụ: viết về vấn đề gì? (Không) Vì sao? lêi b. NhËn xÐt: - §o¹n v¨n rÊt khã hiÓu v× c©u v¨n sai ng÷ ph¸p ý nghÜa ch­a râ rµng chÝnh x¸c , c¸c c©u kh«ng cã sù nèi liÒn, g¾n bã. -> ThiÕu tÝnh liªn kÕt. ? Muèn ®o¹n v¨n hiÓu ®­îc th× Häc sinh c. KÕt luËn: 14. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. ®o¹n v¨n ph¶i cã tÝnh chÊt g×? ? ThÕ nµo lµ liªn kÕt? (§o¹n v¨n chØ cã thÓ hiÓu ®­îc khi nã cã tÝnh liªn kÕt). th¶o luËn tr¶ lêi. Liªn kÕt: Sù nèi liÒn, g¾n bã c¸c c©u trong ®o¹n, c¸c ®o¹n trong v¨n b¶n.. 2. Phương tiện liên kết a. vÝ dô : ? §äc ®o¹n v¨n b, v¨n b¶n cã liªn Häc sinh tr¶ b. NhËn xÐt: §o¹n v¨n kh«ng cã kÕt kh«ng? lêi sù liªn kÕt. ? ChØ ra sù thiÕu liªn kÕt cña v¨n C©u 1 – 2: Kh«ng liªn kÕt b¶n. C©u 1 – C©u 2.: V× sao? Câu 1: Một ngày kia (Tương lai) C©u 2: Mét ngµy kia (HiÖn t¹i) ? Muèn c©u 1, 2 liªn kÕt ta ph¶i lµm -> Thªm côm tõ chuyÓn tiÕp chØ ý thÕ nµo? thêi gian hiÖn t¹i: Cßn b©y giê. C©u 3, 4: V× sao? C©u 3 – 4: Kh«ng liªn kÕt Néi dung c¶ ®o¹n nãi vÒ con, nãi víi con Câu 4: Dùng từ “đứa trẻ” có thể là mét chñ thÒ kh¸c con. ? Muốn tạo sự liên kết phải làm như Học sinh trả Thay “đứa trẻ” bằng “con” thÕ nµo? lêi -> T¹o sù nèi liÒn vÒ ý gi÷a c¸c c©u. ? Làm thế nào để có sự liên kết của Học sinh trả c. Kết luận: v¨n b¶n?. lêi Muèn v¨n b¶n cã liªn kÕt cÇn: - Néi dung gi÷a c¸c c©u ph¶i thèng nhÊt, g¾n bã. - Gi÷a c¸c c©u ph¶i cã sù kÕt nèi bằng những phương tiện ngôn ng÷ (Tõ, côm tõ, c©u) thÝch hîp. §äc vµ nh¾c l¹i * Ghi nhí: SGK II. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: Dùa trªn nh÷ng hiÓu biÕt vÒ 2 mÆt liªn kÕt (H×nh thøc vµ néi dung) Bµi tËp 2: §óng lµ vÒ ..............., c¸c c©u rÊt liªn kÕt nhau nh­ng kh«ng thÓ coi nh÷ng c©u Êy cã mèi liªn kÕt cÆht chÏ bëi chóng 15. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. kh«ng nãi vÒ mét néi dung. Bµi tËp 3: §iÒn tõ lÇn lù¬t: Bµ, bµ, ch¸u, bµ, bµ, ch¸u, thÕ lµ. Bµi tËp 4: Cho HS thÊy r»ng: Hai câu văn dẫn ở đề bài, nếu t¸ch khái c¸c c©u kh¸c trong v¨n bản thì có vẻ rời rạc, câu trước chỉ nãi vÒ mÑ, c©u sau chØ nãi vÒ con. Nh­ng ®o¹n v¨n kh«ng chØ cã 2 câu đó mà còn có câu thứ 3 đứng tiÕp sau nèi lµm thµnh mét thÓ thèng nhÊt, lµm cho ®o¹n v¨n liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau. Do đó, 2 câu văn liên kết với nhau mµ kh«ng cÇn söa ch÷a. DÆn dß: Häc - Lµm BT s¸ch BT So¹n bµi. D.Hướng dẫn hoạt động nối tiếp - lµm bµi tËp , so¹n bµi míi. TiÕt 5,6 Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª (Kh¸nh Hoµi) A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - T×nh c¶m ch©n thµnh, s©u nÆng cña hai anh em trong c©u chuyÖn. - Cảm nhận được nỗi đau đớn, xót xa của những bạn nhỏ rơi vào hoàn cảnh bÊt h¹nh, biÕt c¶m th«ng chia sÎ. - Thấy được cái hay của truyện một cách chân thật, cảm động. B. ChuÈn bÞ: - §äc - Nghiªn cøu SGK – SGV vµ c¸c tµi liÖu liªn quan. - Tranh: SGK – Phãng khæ to 16. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. - So¹n gi¸o ¸n. C. tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học ; 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: Em đã học văn bản nào từ đầu năm tới giờ? Thông điệp chung mà hai văn bản ấy gửi đến người đọc? (Tình yêu, tầm quan trọng của cha mẹ đối với sự lớn lên và trưởng thành của mỗi đứa con -> Sẽ vô cùng thiệt thòi nếu một ngày nào đó con phải xa mẹ) “Cuộc chia tay ....” 1 lần nữa nói về điều đó để khẳng định sự quan trọng của cha mẹ trong cuộc đời của mỗi đứa con. 3- Bµi míi: Hoạt động Hoạt động của thầy KiÕn thøc träng t©m cña trß GV: Hướng dẫn hs đọc. ? Tãm t¾t v¨n b¶n ? - T©m tr¹ng cña 2 anh em Thµnh – Thuỷ trong đêm trước và sáng hôm sau khi mẹ giục chia đồ chơi. - Thµnh ®­a Thuû tíi líp chia tay c« gi¸o cïng c¸c b¹n . - Cuộc chai tay đột ngột ở nhà .. Häc sinh tr¶ lêi. I. §äc- hiÓu chó thÝch 1. §äc 2. KÓ tãm t¾t :. Gi¶i nh× - ViÕt vÒ quyÒn trÎ em 1992. ? TruyÖn viÕt vÒ ai? VÒ viÖc g×? Ai lµ nh©n vËt chÝnh ? - Cuéc chia tay cña hai anh em Thành Thuỷ khi gia đình tan vỡ . - Thuû Thµnh lµ nv chÝnh . Lµ người chứng kiến sự việc xảy ra cũng là người chịu nỗi đau khi gia đình tan vỡ . 2. Bè côc: - Chia tay víi bóp bª. ? Cã thÓ chia truyÖn lµm mÊy phÇn? - 3 phÇn:. - Chia tay víi b¹n bÌ, c« gi¸o - Hai anh em chia tay nhau II. đọc hiểu chi tiết 17. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. ? Nh÷ng con bóp bª cã tªn lµ g×? ? Chóng cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo trong cuéc sèng cña hai anh em?. 1) Chia tay víi bóp bª Häc sinh th¶o luËn tr¶ lêi. + G¾n víi tuæi Êu th¬, lµ kû niÖm thêi Êu th¬. + Lµ bãng h×nh cña hai anh em. Ch­a bao giê 2 bóp bª ph¶i xa nhau còng nh­ 2 anh em lu«n bªn nhau. ? T¹i sao giê hai anh em l¹i t¸ch chia bóp bª? (LÖnh cña mÑ – Bè mÑ li dÞ) ? Em h·y t×m chi tiÕt nãi lªn t©m Tr¹ng cña Thµnh vµ Thuû khi mÑ ra lệnh chia đồ chơi ?. Thuû Thµnh - Run lªn bÇn bËt C¾n chÆt m«i - Cặp mắt tuyệt để khỏi bật väng thµnh tiÕng khãc - Hai bờ mi sưng - Nước mắt mäng lªn v× khãc tu«n ra nh­ nhiÒu suèi ­ít c¶ ®Çu gèi vµ hai c¸nh tay. -> Qu¸ ®au buån, bÊt lùc vµ tuyÖt vọng trong nước mắt .. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t©m tr¹ng cña T vµ T qua nh÷ng chi tiÕt trªn? ? Cuéc chia tay víi bóp bª diÔn ra nh­ thÕ nµo?. Thuû. Thµnh. - Tru trÐo giËn - §Æt bóp bª d÷ sang 2 phÝa - Vui vÎ - §Æt bóp bª c¹nh nhau ? T¹i sao Thuû l¹i m©u thuÉn nh­ thế (Thương anh, thương cả búp bê -> ChÊp nhËn thiÖt thßi -> Giµu t×nh nh©n ¸i) ? ẩn sau thái độ của Thuỷ ta thấy em muèn g×?. Häc sinh tr¶ lêi.. -> Muèn hai anh em lu«n bªn nhau 18. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. Muốn một gia đình xum họp, đầm Êm kh«ng t¸ch chia. ? T¹i sao nhµ v¨n l¹i miªu t¶ mét buổi sáng đẹp như thế khi hai anh em ®ang rÊt buån? -> NhÊn m¹nh sù trí trªu, bÊt thường. -> ¦íc muèn sÏ m·i lµ ­íc muèn. Cuéc chia tay vÉn x¶y ra. §äc 2. Chia tay víi líp häc ? Thuỷ đến trường cùng anh, Tâm Thuû C¸c b¹n vµ c« gi¸o tr¹ng em nh­ thÕ nµo? ? Gi¶i nghÜa: Thót thÝt - Khãc thót thÝt B¹n: khãc thót thÝt mçi lóc §¨m ®¨m mét to - Nh×n ®¨m - Cô: Tái mặt, nước mắt giàn ®¨m giôa ? C¸c b¹n vµ c« ®­îc miªu t¶ - TiÕc nuèi, Êm - Ngì ngµng, xãt xa. b»ng tõ ng÷ nµo? ức, tức tưởi ? Em nghĩ gì về cuộc chia tay của -> Đầy ắp nỗi buồn , đớn đau. hä? Đẫm nước mắt. ( Nỗi đau dường như không còn là của riêng hai đứa tre mà đã bóp nghẹt trái tim và làm đớn đau mọi người, những người sống quanh chúng). ? Nh­ng ngoµi kia, Thµnh vÉn tháy: mọi người đi lại bình thường vµ n¾ng vÉn vµng ­¬m bao trïm cảnh vật. Tại sao người buồn mà c¶nh vÉn vui? - Nh­ mét sù trí trªu, nçi bÊt h¹nh. T¸c gi¶ muèn kh¾c ho¹ râ t©m tr¹ng b¬ v¬ l¹c lâng trong t©m hồn Thanh . Em cảm thấy đau đớn vì không tìm thấy sự đồng cảm . 3. Hai anh em chia tay nhau ? Lóc chuÈn bÞ lªn xe h×nh ¶nh Thuû Thµnh ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo? - MÆt t¸i xanh - ¤m gh×, h«n gÊp g¸p - Khãc nÊc lªn 19. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7 - TËp 1. Cßn Thµnh: - Khãc nøc So víi hai cuéc chia tay trªn, cuéc Chia tay nµy cã ®iÓm nµo gièng vµ Kh¸c ? ? Tại sao nhà văn không để cho Học sinh Thµnh ch¹y víi theo xe, gäi, gi÷ tr¶ lêi. em lại mà lại miêu tả Thành đứng nh­ “ch«n ch©n”? - Quá đau đớn, nỗi đau như khiến cậu hoá đá... ? Điều đó thể hiện tình cảm gì gi÷a hai anh em? - yêu thương, gắn bó §iÒu nµy kh«ng ph¶i b©y giê míi ®­îc thÓ hiÖn. Chøng minh r»ng t×nh yêu giữa hai anh em đã được bộc lộ qua nhiÒu chi tiÕt? (Thuû v¸ ¸o cho anh. Thµnh ®­a em ®i häc, hai anh em d¾t tay nhau võa ®i võa trß chuyÖn. Hai anh em nhường đồ chơi cho nhau..). ? Qua c©u chuyÖn nµy t¸c gi¶ muốn nhăn gưi điều gì nơi người đọc ?. - §øng nh­ ch«n ch©n -> Đau đớn tột đỉnh. III. Tæng kÕt: 1. NghÖ thuËt 2. Néi dung: - Nỗi đau đớn mà bố mẹ vô tình g©y ra cho con trÎ. - Trách nhiệm của người làm cha, lµm mÑ trong viÖc gi÷ g×n tæ Êm gia đình, bảo vệ hạnh phúc trẻ thơ.. ? T¹i sao t¸c phÈm kh«ng cã tªn là: “Cuộc chia tay của hai đứa trẻ” hoÆc mét c¸i tªn nµo kh¸c mµ l¹i lµ “Cuéc ....bóp bª’ -> Gîi t×nh huèng. Có ý nghĩa biểu tượng: búp bê là đồ chơi, búp bê là trẻ thơ, búp bê cũng là hai đứa trẻ.... 20. Do·n ThÞ Mai Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>