Giáo án Ngữ văn 8 tiết 3: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ - Giáo viên: Dương Thị Thủy

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án Ngữ Văn 8 Tuaàn: 1 Tiết : 3 Tiếng Việt. -1-. CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ. Ngaøy daïy: 18/08/2009  I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức : Sau bài học giúp học sinh: Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. 2. Kó naêng : Rèn luyện tư duy trong vịêc nhận thức mối quan hệ cái chung và cái riêng. 3. Thái độ : Yêu mến, giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt II. CHUAÅN BÒ: - Giaùo vieân: Baûng phuï, saùch giaùo vieân/7, SGK - Hoïc sinh : đọc trả lời các ví dụ SGK III. PHÖÔNG PHAÙP : - Phương pháp đàm thoại ,phân tích ngôn ngữ ,rèn luyện theo mẩu ,định hướng giao tiếp IV. TIEÁN TRÌNH BAØI DAÏY: 1. Ổn định lớp: Kiểm diện. 2. Kieåm tra baøi cuõ. 3. Bài mới: - Giới thiệu bài : Ở lớp 7,các em đã học về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa,hôm nay các em biết thêm kiến thức mới về từ ngữ nghĩa rộng,từ ngữ nghĩa hẹp, qua bài học “Cấp độ khái quát nghĩa của từ” . Ghi tựa bài. - Tiến trình hoạt động:. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG BAØI DAÏY. * Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu các khái niệm. I. TỪ NGỮ NGHĨA RỘNG ,TỪ NGỮ NGHÓA HEÏP. * Giáo viên nhắc lại mối quan hệ đồng nghĩa và trái nghĩa của từ ngữ. ? Thế nào là từ đồng nghĩa ?. Có mấy loại từ đồng nghóa ?. Cho ví duï?.  Từ đồng nghĩa: Từ có nghĩa tương tự nhau. Có hai loại từ đồng nghĩa: Từ đồng nghĩa hoàn toàn (má- mẹ).Từ đồng nghĩa không hoàn toàn (ăn - xơi). ? Thế nào là từ trái nghĩa? Cho ví dụ?.  Nghĩa từ trái nghĩa cho ý nghĩa trái ngược nhau. VÍ DUÏ: soáng – cheát. * Hoạt động 2: * Cho học sinh quan sát sơ đồ trên bảng và hướng dẫn học sinh trả lời câu hỏi. ? Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ “thú”, “chim”; “cá” vì sao?. Giaùo vieân: Döông Thò Thuûy. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án Ngữ Văn 8. -2-.  Rộng hơn vì nói tới động vật bao gồm cả “thuù”, “chim”, “caù” … ? Nghĩa của từ “thú” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ “ voi”; “hươu” Vì sao?.  Nghĩa của từ thú rộng hơn nghĩa của các từ voi hươu ,vì khi nói đến thú ta biết bao gồm tất cả các động vật đang sống ở trên trái đất ? Nghĩa của chim rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ tu huù ,saùo ?vì sao ?  Nghĩa của từ chim rộng hơn vì nó nói chung bao gồm tất cả các loài chim không chỉ có tu hú ,sáo mà còn có đại bàng ,se sẻ … ? Nghĩa của từ cá rộng hơn hay hẹp hơn n ghĩa của từ caù roâ ,caù thu?Vì sao?  Nghóa cuûa caù roäng hôn vì noù bao goàm taát caû caùc loài cá . ? Qua tìm hieåu caùc ví duï treân em cho bieát theá naøo laø nghĩa của từ , thế nào là từ ngữ nghĩa rộng ,từ ngữ nghóa heïp ? Hs trả lời hs khác nhận xét ? Như vậy nghĩa của từ “ chim; thú; cá” rộng hơn nghĩa của từ nào đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ nào?.  Giaùo vieân dieãn giaûng. GV gọi hs lên bảng cho vd về cấp độ khái quát của. Truyeän daân gian. nghĩa từ ngữ:truyện dân gian ,nghề nghiệp… Truyeàn ngoân Thuyeát * Hoạt động 3: Gợi dẫn để học sinh tổng kết 3 điều trong phần ghi nhớ. ?- Khi nào thì từ ngữ được coi là nghĩa rộng hay nghĩa hẹp so với các từ ngữ khác?. ?. Có phải bao giờ một từ ngữ chỉ có một nghĩa rộng (hoặc nghĩa hẹp) hay không?. Giaùo vieân: Döông Thò Thuûy. Lop8.net. Coå tích Truyeän cười. GHI NHỚ: SGK-10. Nguï.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án Ngữ Văn 8. -3-. GV gọi hs đọc ghi nhớ sgk/10 * Hoạt động 4: Luyện tập:  Gv gọi hs đọc và xác định yêu cầu 1,2,4,5  Gv goïi hs leân baûng laøm baøi taäp 1,2,4- goïi hs khaùc nhaän xeùt. * Bài tập 5 cả lớp cùng làm.. III. LUYEÄN TAÄP: 1. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ: Y phuïc Quaàn. Aùo. quaàn daøi quaàn ngaén aùo daøi aùo ngaén vuû khí suùng. bom. suùng đại bác ba càng bom bi trường 2. Từ ngữ nghĩa rộng: a) Chất đốt b) Ngheä thuaät c) Thức ăn d) Nhìn e) Đánh 3. Bài 4: Những từ không phù hợp: a. Thuoác laù. b. Thuû quyõ. c. Buùt ñieän. d. Hoa tai. 4. Bài 5: Từ nghĩa rộng: Khóc; từ nghĩa hẹp: sụt sùi, nức nở. 4. Cuûng coá - Thế nào là nghĩa của một từ? - Thế nào là từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp? - Khi nào một từ được gọi là nghĩa rộng (hay nghĩa hẹp) so với một từ khác ?. Cho VD. 5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Học bài cũ, làm bài tập số 3 SGK trang 11, soạn bài: “Trường Từ Vựng”. - Đọc và trả lời câu hỏi phần 1.I/SGK/21. Chuẩn bị các bài tập dể thảo lụan tốt hơn. - Xem trước bài “Tính Thống Nhất Và Chủ Đề Của Văn Bản”. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Giaùo vieân: Döông Thò Thuûy. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án Ngữ Văn 8. Giaùo vieân: Döông Thò Thuûy. -4-. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>