Giáo án Ngữ văn 6 tiết 73, 74: Bài học đường đời đầu tiên (Trích: Dế Mèn phiêu lưu ký – Tô Hoài)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>HOÏC KÌ HAI Tuaàn : 19 Tieát 73+74 Tieát 73,74 VH (Trích : Dế Mèn phiêu lưu ký – Tô Hoài). A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: a. Kiến Thức: Giúp học sinh hiểu sơ lược về “ Dế mèn phiêu lưu ký” là tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Tô Hoài, được tái bản nhiều lần ở Việt Nam và dịch ra nhiều thứ tiếng ở nước ngoài. -“ Bài học đường đời đầu tiên” trích Từ chương I, nói về một chú dế mèn cường tráng, mạnh khoẻ, kiêu ngạo. b. Reøn luyeän kyõ naêng tìm chi tieát trong taùc phaåm vaên xuoâi. c. Giáo dục đức tính khiêm tốn, biết học hỏi, biết hối hận khi mình laøm sai. B.CHUAÅN BÒ : 1.Thầy: Tranh Dế Mèn và Dế Choắt phóng to từ trang 5, sgk 2.Trò: Nắm những nét chính về Tô Hoài, cốt chuyện; trả lời những câu hỏi đọc hiểu văn bản. C.KIEÅM TRA: 1.Só soá : 2.Bài cũ :Kiểm tra bài soạn của Hs. D.TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG : Giới thiệu bài : Tuổi trẻ thường xốc nổi, bồng bột, tự phụ. Chính vì vậy dễ dẫn đến sai lầm, vấp ngã trên đường đời. Nhưng nếu biết dừng lại đúng lúc thì có thể khắc phục hậu quả đã gây ra. Bài học hôm nay các em tìm hiểu là một minh chứng cho điều đó. - Giáo viên giới thiệu bài  ghi tựa.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> -. Giải nghĩa từ khó: mẫm, hủn hoẳn, cà khịa, xốc nổi, trịch thượng, ăn xổi ở thì.... Hoạt động giáo viên. Hoạt động học sinh. HOẠT ĐỘNG 1:Hướng dẫn HS tìm hieåu taùc giaû, taùc phaåm *Yêu cầu HS đọc phần chú thích (*) roài yeâu caàu HS khaùi quaùt veà teân, naêm sinh, queâ quaùn ….cuûa taùc giaû ->GV khaùi quaùt laïi vaøi neùt veà taùc giaû, taùc phaåm Deá Meøn phieâu löu kyù vaø đoạn trích. Hỏi:Truyện được kể bằng lời văn của nhaân vaät naøo ? *GV hướng dẫn đọc -> đọc mẫu 1 đoạn. - Gọi HS đọc văn bản. -> Nhận xét cách đọc. * Cho HS tóm tắt đoạn trích: Hỏi: Truyện kể bằng lời của nhân vật nào, Ngôi kể thứ mấy ? Hỏi:Đoạn trích nằm ở vị trí nào của taùc phaåm “Deá Meøn phieâu löu lí”? + Truyện chia làm mấy đoạn? Nội dung chính của mỗi đoạn. ->Gv choát laïi caùc noäi dung Hs phaùt hiện đúng  Gv tóm tắt lại và ghi baûng. NOÄI DUNG G.BAÛNG. I.Tìm hieåu taùc giaû, taùc phaåm : 1. Taùc giaû: -Tô Hoài tên thật là -Hs đọc chú thích * rồi nêu Nguyễn Sen. Sinh năm 1920.Ông lớn lên ở quê những nét chính về tác giả ngoại thuộc tỉnh Hà Ñoâng, nay thuoäc quaän -Hs laéng nghe Caàu Giaáy Haø Noäi.. -Bằng lời của nhân vật “Dế Meøn” -HS lắng nghe và đọc văn bản -Hs tóm tắt đoạn trích Ngôi kể thứ nhất : D.mèn -Hs dựa vào văn bản, trả lời 2 đoạn : 1) Từ đầu …. Thiên hạ rồi: Vẻ đẹp cường tráng của Dế Meøn . 2) Còn lại : Bài học đường đời đầu tiên .. HOẠT ĐỘNG 2:Hướng dẫn Hs tìm. Lop6.net. 2. Đoạn trích: -“ Bài học đường đời đầu tiên” được trích từ chöông I cuûa taùc phaåm “Dế Mèn phiêu lưu ký” Bằng lời của nhân vật “Dế Mèn”, ngôi kể thứ nhất . Bố cục : 2 đoạn + Miêu tả vẻ đẹp vaø tính caùch deá Meøn. + Caâu chuyeän veà bài học đường đời đầu tieân.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> hieåu vaên baûn 1. Hình aûnh cuûa Deá Meøn: - Cho HS đọc lại đoạn 1. Hỏi: Hãy tìm chi tiết miêu tả ngoại hình, hành động của Dế Mèn ? + Hãy nhận xét về trình tự miêu tả, caùch mieâu taû ? (Thaûo luaän) + Tìm tính từ miêu tả và nhận xét cách dùng từ của tác giả ? Thay thế các từ đã tìm bằng những từ đồng nghĩa hoặc gần nghĩa  Gv : Không thế được vì đã dùng từ chính xaùc roài . - GV nhận xét và nhấn mạnh vẻ đẹp của chàng dế thanh niên cường tráng. - 1 HS đọc đoạn 1. - Caù nhaân tìm chi tieát mieâu taû ngoại hình, hành động của Dế Meøn - Thaûo luaän (2 HS). -> Caù nhaân nhaän xeùt : + Taû hình daùng -> taû haønh động. + Tả từng bộ phận. So sánh cử chỉ, …… + Tính từ miêu tả được chọn lọc => vẻ đẹp cường tráng. - Cá nhân trả lời : tính kiêu caêng, xoác noåi. Hỏi: Qua cử chỉ, hành động, Dế Mèn boäc loä tính caùch gì ? - Gv dieãn giaûng veà tính kieâu caêng, xoác noåi cuûa Deá Meøn.. II. Phaân tích ; 1. Hình aûnh Deá Meøn: a.Hình daùng: - Ñoâi caøng maãm boùng - Vuoát chaân nhoïn hoaét - Ñoâi caùnh daøi - Đầu to từng tảng, răng ñen, raâu daøi.  Hình daùng Deá Meøn cường tráng, khoẻ mạnh. b. Hành động: - Đạp phanh phách, vũ phaønh phaïch, nhai ngoàm ngoạp… - Đi đứng oai vệ, cà khịa với hàng xóm, quát mấy chị Cào Cào, đá mấy anh Goïng Voù… -Tả chi tiết từng bộ phaän. -Sử dụng động từ, tính từ miêu tả ; dùng từ chính xaùc. C. Ý nghĩ :Tưởng mình sắp đứng đầu thiên hạ. Tính caùch cuûa Deá Meøn kiêu căng, tự phụ.. Chuyeån sang tieát 2 :. Caâu hoûi kieåm tra baøi cuõ : 1)Hình daùng vaø tính caùch cuûa Deá Mèn được miêu tả như thế nào ? 2) Nêu sơ lược về tác giả Tô Hoài ? - 1 HS đọc. - Gọi HS đọc lại đoạn miêu tả Dế - Caù nhaân tìm chi tieát mieâu taû Choaét.. Lop6.net. 2.Bài học đường đời.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Hỏi:Thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choaét ra sao ? Em coù nhaän xeùt gì ? Em có nhận xét gì về thái độ của Dế Mèn đối vối Dế Choắt qua : Biểu hiện, lời lẽ, cách xưng hô, giọng điệu... Hoûi: Haõy tìm chi tieát mieâu taû hình daùng, tính neát cuûa Deá Choaét ? -> làm nổi bật đặc điểm gì ở Dế Choaét? - GV nhận xét câu trả lời HS. Hoûi: Qua caùch xöng hoâ, gioïng ñieäu của Mèn đối với Choắt ra sau ? Thái độ đó càng làm nổi bật nét tính cách gì ở Mèn ? - GV neâu caâu 4 SGK. Hỏi: Tại sao Mèn dám gây sự với chị Cốc lớn hơn mình ? + Haõy nhaän xeùt veà dieãn bieán taâm lyù, thái độ của Mèn (Lúc đầu / khi Choắt bị đánh / lúc Choắt chết) ? + Theo em có thể tha thứ cho Mèn khoâng? Taïi sao ? - GV nhaän xeùt. Hỏi: Qua sự việc đó, Mèn đã rút ra bài học đường đời đầu tiên cho mình laø baøi hoïc gì ? GV chốt : Qua lời khuyên của Choắt là bài học đối với Dế Mèn . - Neâu tieáp caâu 5. Hỏi: Đặc điểm nào của người gán cho vaät trong truyeän ?. Deá Choaét.. đầu tiên của Dế Mèn: -Deá Choaét traïc tuoåi Deá -> OÁm yeáu, xaáu xí, khoâng khoân. Meøn - Người gầy gò, cánh - HS phát hiện từ xưng hô “chú ngắn củn, càng bè bè, raâu cuït maøy”. -> Giọng kẻ cả, xem thường  Hình ảnh Dế Choắt tương phản với hình ảnh Choaét. Deá Meøn. - HS thaûo luaän (2 HS). -> Caù nhaân trình baøy yù kieán : Trịch thượng, khinh thường, không quan tâm giúp đỡ . -Hueânh hoang, ta ñaây ! - Suy nghó, neâu baøi hoïc. Hueânh hoang->chui toït vaøo hang->naèm im thin thít->Coùc bay đi rồi mới dám mon men bò ra -> Choaét cheát-> aân haän , thaám thía .. -Dế Mèn gây sự với chị Cốc, đã đem lại cái chết oan uoång cho Deá Choaét. - Meøn aên naên hoái haän, xoùt thöông cho Deá Choaét và rút ra bài học đường đời đầu tiên cho mình : +Khoâng kieâu caêng, - Caù nhaân phaùt hieän : Hung haêng, xoác noåi, baét naït keû yeáu. +Sống phải đoàn kết baäy baï, coù oùc maø khoâng bieát thân ái với mọi người. nghó …-> mang vaï vaøo mình .. + Meøn : Kieâu caêng, xoác noåi. + Choaét : Yeáu ñuoái, bieát tha thứ. + Cốc : Nóng nảy, tự ái.. Hỏi: Tác phẩm nào cũng có cách viết -Eách ngồi đáy giếng, Đeo nhạc về loài vật như vậy ?. - Dế Mèn coi thường Dế Choaét, goïi laø “ chuù maøy”. cho meøo.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn thực hiện ghi nhớ. - Yêu cầu HS nêu khái quát giá trị nội Hs trả lời theo ghi nhớ SGK dung và nghệ thuật của đoạn trích. -> Rút ra ghi nhớ SGK - Cho HS đọc lại ghi nhớ. Gv chốt các ý chính của ghi nhớ : -Miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi treû. - Nhöng tính neát coøn kieâu caêng, xoác noåi. -Do bày trò trêu chọc cốc nên đã gây ra cái chết thaûm thöông cho Deá Choaét. - Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời cho mình.. -. Nghệ thuật miêu tả loài vật của Tô Hoài rất sinh động, cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn, ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình .. 3.Tổng kết (ghi nhớ) Baøi vaên mieâu taû Deá Meøn coù veû đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhöng tính neát coøn kieâu caêng, xoác noåi. Do baøy troø treâu choïc cốc nên đã gây ra cái chết thảm thöông cho Deá Choaét, Deá Meøn hối hận và rút ra được bài học đường đời cho mình. Nghệ thuật miêu tả loài vật của Tô Hoài rất sinh động, cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn, ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình .. HOẠT ĐỘNG 4: Hướng dẫn luyện taäp. - Gọi HS đọc bài tập 1 - GV hướng dẫn HS mở vở BTNV làm bài tập.  Hs đọc 1 đoạn văn đã soạn ở nhà .. - GV cho HS đọc phân vai : Dế Mèn, Deá Choaét, Chò Coác  Hs nhaän xeùt -> Gv nhaän xeùt .. -Nghe và thực hiện ở nhà. - 3Hs thực hiện phần này. E.CUÛNG COÁ-DAËN DOØ : 1.Củng cố :Thực hiện ở Hoạt động 3 2.Daën doø : a.Bài vừa học :Nắm nội dung, ý nghĩa của truyện b.Soạn bài : Phó từ (trang 12+13,sgk) Tìm hieåu :. Lop6.net. III/ LUYEÄN TAÄP Baøi taäp 1 : Trước cái chết của Dế Choaét, Deá Meøn aân haän veà loãi cuûa mình vaø thaám thía “bài học dường đời đầu tiên” .(ở nhà) Baøi taäp 2: - HS đọc phân vai..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> -Khái niệm “phó từ” -Các loại phó từ -Xem trước phần Luyện tập. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>