Giáo án môn Ngữ văn lớp 8 học kỳ 1

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TiÕt 1 :. Cổng trường mở ra ( LÝ lan ). I. Mục tiêu cần đạt - Kiến thức: Cảm nhận và hiểu được những tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ của bố mẹ đối với con cái và vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con người. - Kĩ năng: Hiểu được đặc điểm của văn bản nhật dụng này: như những dòng nhật kí tâm tình nhỏ nhẹ và sâu lắng. Từ đó có cách đọc phù hợp, diễn cảm, sáng tạo. - Thái độ : Biết ơn, kính trọng cha mẹ. Có ý thức vươn lên trong học tập II. ChuÈn bÞ : - Giáo viên : Giáo án, bảng phụ ghi đoạn văn diễn biến tâm trạng của người mẹ - Học sinh : Trả lời các câu hỏi vở bài tập III.TiÕn tr×nh lªn líp : Hoạt động 1 : Khởi động ( 2’ ) 1. Ổn định lớp 2. Bài cũ : Kiểm tra sách vở đầu năm 3. Bài mới : GV giới thiệu bài : gây không khí ngày khai trường đầu năm học và nhắc lại ND của các VB nhật dụng mà HS đã được học ở lớp 6 rồi dẫn vào bài. Hoạt động 2 : Đọc hiểu văn bản ( 30’ ) Hoạt động của GV và HS. Néi dung bµi häc. GV cho HS đọc thầm chú thích Sgk Yªu cÇu HS gi¶i thÝch c¸c tõ H¸n ViÖt ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm ? VB được viết theo thể loại nào ? Xác định phương thức biểu đạt chính ? ? VB chia lµm mÊy phÇn, néi dung chÝnh tõng phÇn ? 1.Tõ ®Çu – ngµy ®Çu n¨m häc : T©m tr¹ng cña 2 mẹ con trong buổi tối trước ngày khai trường. 2.Còn lại : ấn tượng tuổi thơ và liên tưởng của người mẹ. ? VB nµy t¸c gi¶ viÕt vÒ ai ? VÒ viÖc g×? (- Văn bản viết về tâm trạng người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường của con vào líp Mét.) Giỏo viờn hướng dẫn phân tích VB ? Đêm trước ngày khai trường tâm trạng của II người mẹ và đứa con được miêu tả qua chi tiết nµo? ? Qua đó em thấy tâm trạng của 2 mẹ con có gì khác nhau? ? Theo em, tại sao người mẹ lại không ngủ trong đêm trước ngày khai trường của con? Gîi ý: + V× mÑ lo cho con + Nôn nao nghĩ về ngày khai trường năm x­a cña mÑ? + Hay v× lÝ do kh¸c? ( Đọc từ :Thực sự ->vừa bước vào Tiếng đọc bài ->dài và hẹp. ? Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trường đã để lại dấu ấn thật sâu đậm trong tâm hồn người mẹ?. 1 Lop8.net. A. Tìm hiểu bài I. T×m hiÓu chung : 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm : Sgk / 7 2. Thể loại : KÝ 3. PTBĐ : BiÓu c¶m 4. Bố cục : 2 phần. II. Đọc - hiểu văn bản 1.Tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngµy con vµo líp mét. MÑ Con - §¾p mÒn - GiÊc ngñ dÔ - Xem l¹i vµi thø dµng đã chuẩn bị… - Tr»n träc kh«ng - Kh«ng cã mèi ngñ ®­îc bËn t©m nµo ->Thao thøc kh«ng ->Thanh th¶n nhÑ ngñ,triÒn miªn suy nghÜ nhàng vô tư.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> -. (- Ngày khai trường đầu tiên trong đời mẹ là nỗi chơi vơi hốt hoảng khi cổng trường đóng lại,bà ngoại đứng ở ngoài.) ? Câu nào trong đoạn này cho ta thấy sự chuyển đổi tâm trạng của người mẹ một cách thật tự nhiªn. - Câu “Cái ấn tượng … lòng con”.  Đó chính là sự liên kết trong một văn bản, giờ TLV hôm sau các em sẽ tìm hiểu rõ hơn. ? Trong bài văn có phải người mẹ đang nói trực - Người mẹ đang nói với chính mình tiếp với con không? Theo em người mẹ đang -> Làm nổi bật tâm trạng, khắc họa được t©m sù víi ai ? t©m t­ t×nh c¶m, nh÷ng ®iÒu s©u th¼m khã C¸ch viÕt nµy cã t¸c dông g× ? nãi b»ng lêi trùc tiÕp. ? Qua phân tích ở trên, em thấy mẹ là người mẹ ->Thương yêu,chăm chút,quan tâm đến con. nh­ thÕ nµo? GV bình : Suốt buổi tối mẹ đã hồi hộp trần trọc không ngủ được. Vì mẹ vô cùng thương yêu con. Mẹ giúp con chuẩn bị đồ dùng học tập, quần áo, giµy, nãn… cho ngµy mai . ThËt ra tÊt c¶ nh÷ng việc làm đó chẳng khó khăn phức tạp gì, chủ yếu là để thể hiện nỗi lòng của người mẹ giàu tình c¶m. 2. Vai trò của nhà trường đối với con. GV gọi HS đọc đoạn cuối ? Việc nhắc đến ngày khai trường ở Nhật nhằm - Nhắc đến ngày khai trường ở Nhật -> nhấn mạnh vai trò của nhà trường. – "Ai cũng mục đích gì ? ? C©u v¨n nµo trong bµi nãi lªn tÇm quan träng biÕt r»ng... sau nµy" ->Thế giới kì diệu đó là tình cảm thầy trò, của nhà trường đối với thế hệ trẻ? b¹n bÌ. ? Em nghÜ thÕ nµo vÒ c©u nãi cña mÑ: “ §i ®i Là tình yêu quê hương qua những trang con… sẽ mở ra”? Em hiểu thế giới kì diệu đó là s¸ch. g×? Lµ tri thøc mµ em ®­îc tiÕp nhËn. Hoạt động 3: Hướng dẫn tổng kết (3’) III. Tæng kÕt : Ghi nhí : sgk / 9 Qua viÖc ph©n tÝch trªn,em h·y nªu nh÷ng nÐt đặc sắc về ND và NT của VB? - ND : Bài văn thể hiện được tấm lòng thương yêu,tình cảm sâu nặng của người mẹ đối với con và vai trò quan trọng của nhà trường đối với cuộc sống của mỗi con người - NT : - Ng«n ng÷ t©m t×nh,thiÕt tha, gi¶n dÞ méc m¹c - Miªu t¶ t©m tr¹ng s©u s¾c. Gọi HS đọc ghi nhớ SGK B LuyÖn tËp. Hoạt động 4 : Luyện tập ( 8’ ) Cho học sinh trao đổi trực tiếp GV hướng dẫn HS tìm hiểu trao đổi những ấn những dấu ấn của ngày khai trường vào lớp tượng sâu sắc nhất của em trong ngày khai mét Mét trường đầu tiên *§¸nh gi¸: Cho HS viết đoạn văn về một kỉ niệm đáng nhớ của em vào ngày khai trường lớp một. Hoạt động 5 : Củng cố dặn dò (3’) Còng cè : + §äc diÔn c¶m v¨n b¶n + §äc ghi nhí DÆn dß : + ChuÈn bÞ bµi MÑ t«i + Tr¶ lêi c¸c c©u hái ë vê bµi tËp * Rót kinh nghiÖm :. 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TIÕT 2 :. MẸ TÔI ( ÉT– MÔN – ĐÔ ĐƠ A – MI – XI ). I. Mục tiêu cần đạt - Kiến thức: Qua bức thư người bố gửi cho con để thấm thía công lao và tình cảm của mẹ đối với người con có lỗi. Từ đó suy nghĩ đến trách nhiệm làm con của mình không để bố mẹbuồn phiền . - KÜ n¨ng: §äc v¨n b¶n nhËt dông nµy, häc tËp c¸ch dïng tõ ng÷, c¸ch nãi trùc tiÕp, gi¸n tiÕp cña mét bøc th­ - Thái độ: Có ý thức tự mình vươn lên tu dưỡng đạo đức.. 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> II. ChuÈn bÞ : - Giáo viên : Giáo án - Học sinh : Trả lời các câu hỏi vở bài tập III.TiÕn tr×nh lªn líp : Hoạt động 1 : Khởi động ( 2’ ) 1. Ổn định lớp 2. Bài cũ :. - Tóm tắt ngắn gọn văn bản cổng trường mở ra - Bµi häc s©u s¾c nhÊt mµ em häc tËp ®­îc ë v¨n b¶n nµy lµ g× ? 3. Bµi míi : Giới thiệu bài mới: Trong cuộc đời của mỗi chúng ta, người mẹ có một ý nghĩa hết søc lín lao, thiªng liªng vµ cao c¶. Nh­ng kh«ng ph¶i khi nµo ta còng ý thøc hÕt ®­îc điều đó, chỉ đến khi mắc những lỗi lầm, ta mới nhận ra tất cả. Bài văn “Mẹ tôi” sÏ cho ta mét bµi häc nh­ thÕ. Hoạt động 2 : Đọc - hiểu văn bản ( 30’ ) Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc GV cho HS đọc phần chú thích * sgk /12 A. Tìm hiểu bài ? Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ Tp ? I.T×m hiÓu chung: ( Et-môn-đô đơ A-mi-xi (1846-1908 ) là nhà văn I-ta-li-a. 1.T¸c gi¶, t¸c phÈm : sgk/12 "MÑ t«i"trÝch tõ tËp truyÖn"Nh÷ng tÊm lßng cao c¶".) 2. ThÓ lo¹i : Th­ tõ - GV nêu yêu cầu đọc-gọi 2 HS đọc 3. PTB§ : BiÓu c¶m GV nhận xét, đọc mẫu. - GV lưu ý một số từ Hán Việt: Lễ độ, trưởng thành,lương tâm II. §äc hiÓu v¨n b¶n hèhèi hèi hËn… 1.T©m tr¹ng vµ suy nghÜ cña tõ ? VB là một bức thư của người bố gửi cho con, nhưng tại sao tác giả người bố. l¹ lấy nhan đề là “Mẹ tôi”? - Qua bức thư của người bố, hình ảnh người mẹ hiện lên với nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn sù cao c¶, lín lao, ©m thÇm lÆng lÏ dµnh cho con m×nh. Tăng tính khách quan, thể hiện được tình cảm và thái độ của người kể. GV cho HS hoạt động theo nhóm. Đại diện nhóm trình bày. ? Thái độ của người bố đối với En-ri-cô qua bài văn là một thái độ như thế nào? Hãy tìm trong các nguyên nhân sau cách trả lời đúng nhất: a. -C¨m tøc b. -Ch¸n n¶n c. -Lo ©u. d. -Nghiªm kh¾c vµ buån b·. +Thái độ: Nghiêm khắc và ? Dựa vào đâu mà em biết được thái độ đó của người bố? buån b·. ? Lý do gì đã khiến người bố thể hiện thái độ ấy? + BiÓu hiÖn: -“Bè kh«ng thÓ ? Phân tích từ ghép “nhát dao” và sự so sánh đó đã nói lên nỗi đau nÐn ®­îc c¬n tøc giËn” của người bố như thế nào? - “Con mà lại xúc phạm đến mÑ con ­?”, Gi¸o viªn b×nh - “Thµ r»ng bè kh«ng cã con HS đọc từ đầu ->cứu sống con. ? Tại sao thể hiện sự tức giận của mình mà người bố lại gợi đến mẹ? còn hơn là thấy con bội bạc với mÑ”, - Bởi người mà En-ri-cô phạm lỗi đó là mẹ. - “Trong một thời gian con đừng ? Em h·y t×m chi tiÕt, h×nh ¶nh nãi vÒ ng­ßi mÑ? h«n bè”… - Thức suốt đêm trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì -> Lí do: En-ri-cô đã nhỡ thốt lo sî... ra một lời thiếu lễ độ với mẹ. - Khãc nøc në khi nghÜ r»ng cã thÓ mÊt con 2.Nçi lßng cña En-ri-c«. - Bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn En-ri-cô xúc động vì: ... + Bè gîi l¹i nh÷ng kû niÖm gi÷a -> ¢m thÇm, lÆng lÏ hy sinh v× con.. 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? Qua đó em hiểu mẹ của En-ri-cô là người thế nào? .- Đó là tấm lòng cao cả và đẹp đẽ. HS đọc đoạn văn 4 SGK ? Người bố đã nêu ra nỗi đau gì khi một đứa con mất mẹ để giáo dục En-ri-c«? - HS t×m chi tiÕt trong ®.v. ? Hãy kể ra một số từ ghép trong đoạn này nói đến nỗi đau của đứa con mÊt mÑ? - Yếu đuối, chở che, cay đắng, đau lòng, thanh thản, lương tâm,… ?Theo em điều gì đã khiến En-ri-cô “xúc động vô cùng", khi đọc thư cña bè ? H·y lùa chän c¸c lÝ do nªu trong SGK? ? Qua đó em thấy En- ri- cô là đứa con ntn? ? Cuối thư, bố đã khuyên En-ri-cô xin lỗi mẹ như thế nào? ? Tại sao người bố không nói trực tiếp với En-ri-cô mà lại viết thư? Điều đó có ý nghĩa gì? + Người bố tế nhị, kín đáo + Viết thư để mình En-ri-cô biết + §©y lµ bµi häc vÒ øng xö trong cuéc sèng. Hoạt động 3: Hướng dẫn tổng kết (3’) ? Hãy nêu những nét đặc sắc về ND và NT của VB ? - ND: Công lao to lớn,tình cảm dào dạt của người mẹ đối với con được người cha răn dạy -NT : Giäng ®iÖu ch©n thµnh,tha thiÕt. Tõ ng÷ dÔ hiÓu, c¸c ý liÒn m¹ch. HS đọc ghi nhớ SGK Hoạt động 4 : HD luyện tập (5’) GV hướng dẫn HS làm BT và thảo luận nhóm câu hỏi sau : Câu 1: Tại sao nói bức thư là một nỗi đau của người bố, một sự tức giận cực độ nhưng cũng là những lời thương yêu vô cùng tha thiết? Nếu em đã từng có lỗi với mẹ, em có thấy bức thư này làm em xúc động không? C©u 2: H·y chän 1 ®o¹n v¨n trong th­ cña bè En-ri-c« cã néi dung thể hiện ý nghĩa vô cùng lớn lao của cha mẹ đối với con, học thuộc lòng đoạn đó. mÑ vµ em. +Thái độ nghiêm khắc,kiên quyÕt cña bè +Nh÷ng lêi nãi ch©n t×nh,s©u s¾c cña bè… -> Là đứa con hiếu thảo,thành thËt nhËn lçi, yªu vµ rÊt tin vµo sù ch¨m sãc,d¹y dç cña bè.. III. Tæng kÕt: Ghi nhí Sgk / 13. B.LuyÖn tËp : GV hướng dẫn HS trả lời câu hỏi. * §¸nh gi¸ Tại sao nói câu: “Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình thương yêu đó” là một câu thể hiện sự liên kết xúc cảm lớn nhất của người cha với 1 lời khuyên dịu dàng? Câu chuyển tâm trạng đó có hợp lý không? Hoạt động 5 : Cũng cố dặn dò (3’) Cũng cố : - Đọc phần đọc thêm - §äc ghi nhí DÆn dß : - Häc bµi cò - So¹n bµi : Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª. * Rót kinh nghiÖm :. 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TiÕt 3 :. tõ ghÐp. I.Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: -Kiến thức : Nắm được cấu tạo của 2 loại từ ghép: từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập - Kĩ năng : Hiểu được cơ chế tạo nghĩa của từ ghép Tiếng Việt (đặc điểm về quan hệ, ý nghĩa của tõ ghÐp) -Thái độ : Biết phân biệt và sử dụng các loại từ ghép trong những ngữ cảnh cụ thể II. ChuÈn bÞ : - Gi¸o viªn : Gi¸o ¸n, b¶ng phô ghi c¸c vÝ dô vÒ tõ ghÐp - Häc sinh : Tr¶ lêi c©u hái sgk III. TiÕn tr×nh lªn líp Hoạt động 1 : Khởi động ( 5’) 1. Ổn định lớp. 2. Bài cũ : KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña häc sinh. 3. Bài mới : GV cho học sinh ôn lại định nghĩa về từ ghép đã học ở lớp 6 rồi dẫn vào bài Hoạt động 2 : Hình thành kiến thức mới (22’). 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Hoạt động của GV và HS Giáo viên Hướng dẫn tìm hiểu các loại từ ghép GV treo bảng phụ ghi VD1, HS đọc. ? T×m c¸c tiÕng chÝnh, phô trong c¸c tõ “Bµ ngo¹i”, “Th¬m phøc”. ? TiÕng phô bæ sung ý nghÜa cho tiÕng chÝnh nh­ thÕ nµo? =>Tõ ghÐp chÝnh phô cã tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô bæ sung ý nghĩa cho tiếng chính.Tiếng chính đứng trước và tiếng phụ đứng sau. ? Nhận xét về trật tự các tiếng đó ? Qua ph©n tÝch VD em hiÓu thÕ nµo lµ tõ ghÐp chÝnh phô? ? Cho VD minh ho¹? - Hoa hång, b¸nh m×, bót bi… GV treo b¶ng phô cã ghi VD 2. ? C¸c tõ “quÇn ¸o”, “trÇm bæng” cã ph©n ra tiÕng chÝnh, phô kh«ng? ? Vậy em hiểu thế nào là từ ghép đẳng lập =>Từ ghép đẳng lập có các tiếng bình đẳng về mặt ngữ pháp ? Cho VD minh ho¹. - Sách vở, chài lưới,cây cỏ… - GV cho HS đọc ghi nhớ 1. - GV Hướng dẫn tìm hiểu nghĩa của từ ghép ? So s¸nh nghÜa cña tõ bµ ngo¹i víi nghÜa cña bµ, nghÜa cña tõ th¬m phøc víi nghÜa cña th¬m? ? Qua ph©n tÝch VD, em rót ra kÕt luËn g× vÒ nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô? =>NghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô hÑp h¬n nghÜa cña tiÕng chÝnh  cã tÝnh chÊt ph©n nghÜa. =>Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát hơn nghĩa của các tiếng t¹o nªn nã  cã tÝnh chÊt hîp nghÜa. ? So s¸nh nghÜa cña tõ quÇn ¸o víi nghÜa cña mçi tiÕng quÇn,¸o.NghÜa cña tõ trÇm bæng víi nghÜa cña mçi tiÕng trÇm,bæng? ? Qua p. tÝch trªn em rót ra kÕt luËn g× vÒ nghÜa cña tõ ghÐp đẳng lập ?. GV cho HS đọc ghi nhớ 2. Hoạt động 3 : Luyện tập (15’) GV tổ chức cho HS lần lượt làm các bài tập tại lớp Yêu cầu : HS xác định đúng - Từ ghép chính phụ : lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, cười nụ - Từ ghép đẳng lập : suy nghĩ, chái lưới, cây cỏ, ẩm ướt, đầu ®u«i. Yêu cầu : HS điền đúng các từ ghép chính phụ Bút bi, thước kẻ, mưa rào, làm ruộng, ăn cơm, trắng tinh, vui lßng, nh¸t gan. Yêu cầu : HS điền đúng các từ ghép đẳng lập : - Nói s«ng, ham muèn, ham thÝch - Xinh đẹp, xinh tươi, mặt mũi, mặt mày - học hỏi, học hành, tươi trẻ, tươi đẹp.. 7 Lop8.net. Néi dung bµi häc A. T×m hiÓu bµi I.C¸c lo¹i tõ ghÐp 1. Tõ ghÐp chÝnh phô * VÝ dô : Sgk / 13 TiÕng TiÕng chÝnh phô Bµ ngo¹i Th¬m phøc -> Đứng trước -> Đứng sau 2. Từ ghép đẳng lập VÝ dô : sgk/14 - C¸c tõ “quÇn ¸o”, “trÇm bæng” kh«ng ph©n ra tiÕng chÝnh, phô  bình đẳng về mặt ngữ pháp 3. Ghi nhí 1 Sgk/14 II. NghÜa cña tõ ghÐp 1. NghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô VÝ dô: sgk/14 - Bà ngoại: người sinh ra mẹ  Bà: người đàn bà sinh ra mẹ hoÆc bè - nghÜa chung - Thơm: thơm của hương hoa, dễ chÞu  nghÜa chung - Th¬m phøc: cã mïi th¬m bèc lªn m¹nh vµ hÊp dÉn. 2. Nghĩa của từ ghép đẳng lập. + QuÇn ¸o: chØ chung trang phôc Kh¸i qu¸t + TrÇm bæng: chØ ©m thanh lóc trÇm, lóc bæng ->nghÜa kh¸i qu¸t.. 3. Ghi nhí 2: sgk/14 B. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 : xÕp c¸c tõ ghÐp thµnh 2 lo¹i Bài tập 2: Điền thêm tiếng để tạo tõ ghÐp chÝnh phô Bài tập 3 : Điền thêm tiếng để tạo từ ghép đẳng lập.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Yªu cÇu: HS tr¶ lêi - Cã thÓ nãi mét cuèn s¸ch…V× s¸ch,vë lµ nh÷ng danh tõ chØ sù vËt tån. Bµi tËp 4:. tại dưới dạng cá thể, có thể đếm được. Còn sách vở là từ ghép đẳng lập có nghĩa tổng hợp chỉ chung cả loại nên không thể nói mét cuèn s¸ch vë. Giáo viên hướng dẫn, chia nhóm để làm việc, trình bày Bµi tËp 6: - M¸t tay: chØ sù may m¾n, yªn t©m, hy väng + M¸t : chØ thêi tiÕt, kh«ng khÝ,.... m¸t mÎ, dÔ chÞu + Tay : mét bé phËn c¬ thÓ - Nóng lòng : tâm trạng chờ đợi, trông ngóng, đứng ngồi không yªn + Nãng : chØ thêi tiÕt, khÝ hËu,.... nãng nùc (hay tÝnh t×nh con người) + Lòng : bộ phận cơ thể người - Gang thép : chỉ ý chí nghị lực của con người trong chiến đấu + Gang, thÐp lµ chÊt kim lo¹i - Tay chân: chỉ sự thân tín, tin cậy, giúp việc đắc lực + Tay, chân: là bộ phận cơ thể con người. * §¸nh gi¸ : ? Qua viÖc gi¶i bµi tËp nµy em cã nhËn xÐt g× vÒ c¬ chÕ t¹o nghÜa cña c¸c từ ghép đẳng lập? (- Các tiếng trong từ ghép hoặc đồng nghĩa, hoặc trái nghĩa, hoặc cùng chỉ những sự vật, hiện tượng gần gũi nhau (cùng trường nghĩa). VÝ dô: bµn ghÕ, s¸ch vë, quÇn ¸o - Nghĩa của các tiếng dung hợp với nhau để tạo ra nghĩa của từ ghép đẳng lập. VÝ dô: m¸t tay, nãng lßng - Nghĩa của từ ghép đẳng lập có khi chuyển trường nghĩa so với nghĩa của các tiếng Ví dụ: từ gang thép, thuộc trường nghĩa sự vật nhưng từ ghép lại thuộc trường nghĩa tÝnh chÊt ) Hoạt động 4 : Củng cố dặn dò (3’) - Häc bµi cò, lµm BT 7 - Tìm các từ ghép chính phụ, đẳng lập trong bài “Cổng trường mở ra” - ChuÈn bÞ bµi “Liªn kÕt trong v¨n b¶n” * Rót kinh nghiÖm:. 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> TiÕt 4:. Liªn kÕt trong v¨n b¶n. I Mục tiêu cần đạt : Giúp HS: - Kiến thức: Hiểu được sự cần thiết phải đảm bảo tính liên kết trong văn bản khi giao tiếp (liên kết ë 2 mÆt: h×nh thøc ng«n ng÷ vµ néi dung ý nghÜa). - Kĩ năng: Bước đầu xây dựng được những văn bản có tính liên kết - Thái độ: Có ý thức sử dụng liên kết trong khi viết văn II. ChuÈn bÞ : - Gi¸o viªn : Gi¸o ¸n, b¶ng phô ghi c¸c vÝ dô vÒ tõ ghÐp - Häc sinh : Tr¶ lêi c©u hái sgk III. TiÕn tr×nh lªn líp Hoạt động 1 : Khởi động ( 5’) 1. Ổn định lớp 2. Bài cũ : KiÓm. tra phÇn chuÈn bÞ cña häc sinh. 3. Bµi míi : * Giíi thiÖu bµi míi : - GVcho HS nh¾c l¹i: - V¨n b¶n lµ g×? (Lµ c¸c t¸c phÈm v¨n häc,v¨n kiÖn ghi b»ng giÊy tê.Cã VB h¼n hoi) - TÝnh chÊt cña v¨n b¶n lµ g×? (Lµ mét thÓ thèng nhÊt vµ trän vÑn vÒ néi dung ý nghÜa,hoµn chØnh vÒ h×nh thøc) - Từ đó cho các em hiểu được một cách cụ thể về văn bản, khó có thể tạo lập được những VB tốt, nÕu chóng ta kh«ng t×m hiÓu kü 1 trong nh÷ng tÝnh chÊt quan träng nhÊt cña nã lµ liªn kÕt. Hoạt động 2 : Hình thành kiến thức mới (22’) Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc Gi¸o viªn HD t×m hiÓu Liªn kÕt vµ p.tiÖn liªn kÕt trong VB A. T×m hiÓu bµi GV treo bảng phụ ghi VD mục I Sgk HS đọc và trả lời câu I. Liên kết và phương tiện. 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> hái: liªn kÕt trong v¨n b¶n HS làm việc theo nhóm, sau đó đại diện nhóm trả lời, lớp 1. TÝnh liªn kÕt trong v¨n b¶n nhËn xÐt VÝ dô:Sgk / 17 a) Đọc mấy câu đó trong thư En-ri-cô đã hiểu bố nói gì với m×nh ch­a? a) En-ri-c« ch­a hiÓu ®­îc ®iÒu b) NÕu En-ri-c« ch­a hiÓu ý bè th× h·y cho biÕt v× lý do nµo bè nãi trong các lý do kể dưới đây (ý 3 ở sgk) c) VËy muèn cho ®o¹n v¨n cã thÓ hiÓu ®­îc th× nã ph¶i cã b) V× gi÷a c¸c c©u cßn ch­a cã tÝnh chÊt g×? sù liªn kÕt, nèi kÕt. (ND ph¶i thèng nhÊt g¾n bã) =>Tính chất liên kết rất quan trọng đối với một văn bản làm c) Muèn cho ®o¹n v¨n cã thÓ cho v¨n b¶n trë nªn cã nghÜa h¬n, dÔ hiÓu h¬n. hiÓu ®­îc, ph¶i cã tÝnh liªn kÕt ? Từ đó em hiểu liên kết trong VB có tác dụng gì? 2. Phương tiện liên kết trong GVkÕt luËn, chuyÓn ý 2 v¨n b¶n GV cho HS đọc đoạn 1 VÝ dô : Sgk/ 18 ? §V trªn thiÕu ý g× mµ nã trë nªn khã hiÓu? H·y söa l¹i? -> ThiÕu sù LK vÒ ND->ND Söa l¹i nh­ VBgèc. c¸c sù viÖc rêi r¹c, khã hiÎu +§o¹n 1 thiÕu mét sè chi tiÕt, sù viÖc cã t¸c dông liªn kÕt,b¾c cÇu: - Lý do để bố viết thư - Thái độ của bố… + Đoạn 2 Thiếu cụm từ “Còn bây giờ” và thay từ “đứa trẻ” b»ng tõ “con” GV treo b¶ng phô cã ghi ®o¹n 2 ? ChØ ra sù thiÕu liªn kÕt trong ®o¹n v¨n, h·y söa l¹i cho đúng ? ->ND c¸c c©u, c¸c ®o¹n thèng GV gi¶ng : - ViÖc thiÕu c¸c côm tõ trªn lµm cho ®o¹n v¨n khã hiÓu, khã nhÊt vµ g¾n bã chÆt chÏ víi nhau. xác định thời gian, đối tượng  giữa các câu không có sự liªn kÕt. ->Kết nối các câu các đoạn bằng những phương tiện ngôn ng÷ (tõ, c©u,…)thÝch hîp - Nh­ vËy: §.Vkh«ng chØ cã sù liªn kÕt vÒ ND mµ cÇn cã c¶ sự liên kết về phương diện hình thức ngôn ngữ (từ, câu) ? Vậy theo em một văn bản có tính liên kết trước hết phải có ®iÒu kiÖn g× ? GV : Có 2 phương diện LK : LKND& LKHT. * Ghi nhí : Sgk / 18 HS đọcghi nhớ B. LuyÖn tËp Hoạt động 3: Luyện tập (15’) Bµi tËp 1 :. HS tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, GV kÕt luËn: Thø tù hîp lý: c©u 1 - 4 - 2 - 5 - 3 Bµi tËp 2:. Yªu cÇu: VÒ HT c¸c c©u v¨n nµy cã vÎ liªn kÕt. Nh­ng gi÷a chóng kh«ng cã sù LK vÒ ND: C¸c c©u kh«ng nãi vÒ cïng mét néi dung. . Bµi tËp 3: Yªu cÇu: §iÒn tõ ng÷ thÝch hîp vµo chç trèng: bµ, bµ, ch¸u, bµ, bµ, ch¸u, thÕ lµ. *§¸nh gi¸ : Đêm nay mẹ không ngủ được. Ngày mai là ngày khai trường lớp một của con Có người nhận xét : Sự liên kết giữa hai câu trên hình như không chặt chẽ, vậy mà chúng vẫn được đặt cạnh nhau trong văn bản Cổng trường mở ra . Em hãy giải thích tại sao ? (Tưởng 2 câu không liên kết, nếu tách khỏi văn bản thì có vẻ như rời rạc. Nhưng các câu tiếp theo trong đối với “Mẹ sẽ đưa con đến trường…” có tác dụng liên kết chúng với nhau ). 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò (3’) 1. Cñng cè: - Liên kết là gì ? Phương tiện liên kết trong văn bản như thế nào ? - Câu chuyện cổ tích kể về một anh trai cày đã đẳn đủ trăm đốt tre nhưng không nhờ đến phép màu của Bụt thì không sao có được cây tre trăm đốt. Câu chuyện ấy có giúp em hiểu được điều gì cô thÓ h¬n vÒ vai trß cña liªn kÕt trong v¨n b¶n kh«ng ? 2. DÆn dß: - Häc bµi cò - Viết đoạn văn ngắn về ngày khai trường vừa qua và chỉ ra tính chất liên kết về nội dung và phương tiện ngôn ngữ. - So¹n bµi : Bè côc trong v¨n b¶n : T×m hiÓu bè côc vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n. * Rót kinh nghiÖm :. TiÕt 5, 6. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª ( Kh¸nh Hoµi ). I.Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : - KiÕn thøc : +Thấy được sự gắn bó tình cảm vô cùng sâu sắc của 2 anh em ruột trong 1 gia đình và nỗi đau chia tay cña hai em khi bè mÑ ly dÞ. + NghÖ thuËt kÓ chuyÖn theo ng«i thø nhÊt víi c¸c chi tiÕt thÓ hiÖn t©m tr¹ng nh©n vËt, sù s¸ng t¹o cña bè côc vµ c¸ch chuyÓn m¹ch trong v¨n b¶n nh­ lµ yÕu tè nghÖ thuËt. - Kĩ năng: Rèn luyện đọc diễn cảm, đọc lời nhân vật. - Thái độ: Biết thông cảm với những bạn nào có nỗi đau như thế và biết được hạnh phúc mình đang có trong một gia đình đầm ấm để hăng say học tập và rèn luyện nhiều hơn. II. ChuÈn bÞ : - Gi¸o viªn : gi¸o ¸n, b¶ng phô ghi ®o¹n v¨n : ‘T«i d¾t em …… c¶nh vËt ‘ - Häc sinh : tr¶ lêi c©u hái vë bµi tËp III.TiÕn tr×nh lªn líp: Hoạt động 1 : Khởi động (5’) 1. Ổn định 2. Kiểm tra bài cũ Cảm nhận của em về hình ảnh người mẹ sau khi học xong hai văn bản: "Cổng trường mở ra" và " MÑ t«i." ? 3. Bài mới: Nếu 2 văn bản trên là niềm hạnh phúc của những đứa trẻ được bố mẹ quan tâm, chăm sãc vµ nçi buån khi lµm cha mÑ ®au lßng, th× ë v¨n b¶n nµy c¸c em sÏ thÊy ®­îc nçi lßng, t×nh cảm của những bạn trẻ trong một gia đình bất hạnh. Hoạt động 2 : §äc - hiÓu v¨n b¶n ( 30’ ) Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc GV hướng dẫn tìm hiểu chung VB A.T×m hiÓu bài: ? Em h·y cho biÕt xuÊt xø cña v¨n b¶n I. T×m hiÓu chung "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª "? 1 Tác giả, tác phẩm : Sgk / 26 - Trích từ "Tuyển tập thơ- văn được giải thưởng cuộc thi 2ThÓ lo¹i : TruyÖn ng¾n viÕt vÒ QuyÒn trÎ em " n¨m 1992. t¸c gi¶ Kh¸nh Hoµi. 3. PTB§ : Tù sù .. 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - GV nêu yêu cầu đọc- đọc mẫu - Goị học sinh đọc đoạn tiếp theo. - L­u ý mét sè chó thÝch sgk : Vâ trang, « ¨n quan - GV cho HS tãm t¾t VB. Líp nhËn xÐt, bæ sung ? Xác định thể loại của văn bản ? ? Phương thức biểu đạt chính của VB ? ? VB cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? ND chÝnh tõng phÇn? 1.Tõ ®Çu …hiÕu th¶o nh­ vËy:T©m tr¹ng cña 2 anh em Thành- Thuỷ trong đêm trước và sáng hôm chia đồ chơi. 2.Tiếp…trùm lên cảnh vật:Thành đưa Thuỷ đến chia tay cô gi¸o vµ c¸c b¹n 3. Cßn l¹i: Cuéc chia tay cña 2 anh em Hướng dẫn phân tích VB ? TruyÖn viÕt vÒ ai? vÒ viÖc g×? Ai lµ nh©n vËt chÝnh? ( + TruyÖn viÕt vÒ hai anh em Thµnh - Thñy + Khi bố mẹ bỏ nhau, hai anh em phải chia đồ chơi + Nh©n vËt chÝnh lµ hai anh em ) ? TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy? ? ViÖc lùa chän ng«i kÓ nµy cã t¸c dông g×? * Ngôi kể: thứ nhất, số ít  tác dụng: đảm bảo tính khách quan đánh giá của người kể, sâu sắc, có tính thuyết phục  tạo nên tính chân thực, cảm động của chuyện, diễn tả sâu s¾c nh÷ng ®au khæ, t×nh c¶m trong s¸ng cña hai anh em. ? T¹i sao tªn truyÖn l¹i lµ “Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª” ? - Bè mÑ li h«n ->anh em ph¶i xa nhau ->bóp bª ph¶i chia đôi. ? Tên truyện có liên quan đến ý nghĩa của truyện không? + Những con búp bê là đồ chơi của trẻ nhỏ, gợi sự trong s¸ng, ng©y th¬, ngé nghÜnh. + Trong truyÖn, chóng trong s¸ng kh«ng cã téi lçi g× nh­ng còng ph¶i chia tay nh­ 2 em Thµnh - Thñy + Tên truyện gợi tình huống để người đọc phải theo dõi, liên quan đến ý nghĩa của truyện (người lớn chia tay thì trẻ con và đồ chơi của chúng cũng chia tay nhau). HS đọc thầm Từ đầu...hiếu thảo như vậy ? Tìm các chi tiết trong truyện để thấy tình cảm của 2 anh em Thành - Thủy rất mực gần gũi, thương yêu, chia sẻ và quan t©m tíi nhau ? ? Qua đó em có nhận xét gì về tình cảm của 2 anh em ? Búp bê có ý nghĩa ntn đối với 2 anh em Thành và Thuỷ? - Là đồ chơi thân thiết - G¾n liÒn víi tuæi th¬ cña 2 anh em ?V× sao ph¶i chia bóp bª ra? ? H/ả Thành và Thuỷ hiện lên ntn khi mẹ ra lệnh chia đồ ch¬i? Gọi Hs đọc đoạn: “Gần trưa… tôi đi” ? Cuéc chia bóp bª diÔn ra ntn? ? Qua đó em thấy 2 anh em Thành - Thuỷ đang trong tâm tr¹ng nh­ thÕ nµo ? ( Thuû kh«ng muèn chia rÏ 2 con bóp bª,mÆt kh¸c em l¹i rÊt thương Thành sợ đêm đêm không có con Vệ Sĩ canh giấc. 13 Lop8.net. 4. Bè côc : 3 phÇn. II. §äc hiÓu v¨n b¶n 1.Nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ cña Thµnh vµ Thuû - Thñy mang kim chØ ra tËn sân vận động vá áo cho anh. - Thành nhường đồ chơi cho em, gióp em häc tËp, d¾t em d¹o ch¬i. - Thủy nhường con Vệ Sĩ để gác đêm cho anh…  §ã lµ t×nh c¶m ch©n thành, thương yêu, gần gũi, rÊt quan t©m tíi nhau.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> ngñ cho anh.) ? Theo em cã c¸ch nµo gi¶i quyÕt ®­îc m©u thuÉn Êy kh«ng ? ( C¸ch gi¶i quyÕt m©u thuÉn trªn lµ bè mÑ Thñy ®oµn tô, kh«ng ph¶i chia bóp bª, kh«ng ph¶i ®au khæ) ? Kết thúc truyện, Thuỷ đã lựa chọn cách giải quyết ntn? ? Chi tiÕt nµy gîi lªn trong em suy nghÜ g×? Giáo viên bình :Thuỷ thương anh, thương búp bê, thà mình chịu chia lìa chứ không để búp bê xa nhau, không để người anh thiÕu v¾ng VÖ Sü  Sù chia tay cña 2 anh em nhá lµ v« lý, kh«ng nªn cã. Hoạt động 3 : Củng cố dặn dò (3’) Cñng cè : KÓ tãm t¾t truyÖn DÆn dß : ChuÈn bÞ phÇn hai : Thuû chia tay víi líp häc HÕt 5 chuyÓn sang tiÕt 6 Hoạt động 1 : Khởi động (3’) 1. Ổn định 2. Bài cũ : ? Hình ảnh 2 con búp bê luôn đứng cạnh nhau mang ý nghĩa tượng trưng gì? ( Tình anh em chân thành, yêu thương gần gũi, chia sẻ, bền chÆt kh«ng g× cã thÓ chia rÏ ) 3. Bµi míi GV gọi HS đọc đoạn từ : “Gần trưa...cảnh vật” ? Chi tiÕt nµo trong cuéc chia tay cña Thuû víi líp häc lµm c« gi¸o bµng hoµng? Gi¸o viªn b×nh : HËu qu¶ tõ sù ly dÞ cña cha mÑ lµ sù thÊt học, phải đi làm để kiếm sống, mất quyền cơ bản của trẻ em lµ ®­îc nu«i nÊng, ch¨m sãc, häc tËp. ? Vì sao khi dắt em ra khỏi trường Thành lại”kinh ngạc thấy mọi người...cảnh vật” (Thành thấy kinh ngạc vì: cuộc sống của con người, thiên nhiên vẫn bình thường, yên ả, tươi đẹp trong khi Thành Thủy phải chịu cảnh mất mát, đổ vỡ, phải chia tay với đứa em g¸i bÐ nhá, t©m hån em nh­ ®ang næi d«ng b·o) ? Qua câu truyện này, tác giả muốn - gửi gắm đến mọi người điều gì? ( Kh«ng thÓ ®Èy trÎ em vµo t×nh c¶nh bÊt h¹nh Người lớn và XH hãy chăm lo bảo vệ hạnh phúc trẻ thơ ) Hoạt động 3: Tổng kết (2’ ) ? Câu chuyện đã để lại cho em ý nghĩa gì về hạnh phúc gia đình, về nhiệm vụ của cha mẹ đối với con cái? GV hướng dẫn HS đọc ghi nhớ sgk Hoạt động 4 : HD luyện tập (5’) Yªu cÇu HS kÓ tãm t¾t c©u chuyÖn. 2.Chia tay víi líp häc - C« gi¸o bµn hoµng xóc động tặng vật kĩ niệm - HS quyÕn luyÕn, kh«ng muèn chi tay. III.Tæng kÕt:Ghi nhớ sgk/27. B. LuyÖn tËp 1. KÓ tãm t¾t c©u chuyÖn. C¸ch thÓ hiÖn bè côc, nh©n vËt, chi tiÕt cña v¨n b¶n 2. ViÕt 1 ®o¹n v¨n ng¾n (5 dßng) chia sÎ víi nh©n vËt Thñy vÒ t×nh c¶m cña m×nh. GV hướng dẫn học sinh viết một đoạn văn ngắn * §¸nh gi¸ : Theo em nghệ thuật của truyện có gì đặc sắc? (Miêu tả tâm lý nhân vật giúp người đọc dễ hiểu, phù hợp với tâm lý trẻ em, làm câu chuyện chân thật, cảm động, thể hiện sâu sắc tâm trạng của nhân vật.) Hoạt động 5 : Củng cố, dặn dũ (3’) 1.Củng cố :. 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - Tên truyện có liên quan đến ý nghĩa của truyện không ? Búp bê có chia tay không, vì sao chúng phải chia tay, búp bê có lỗi gì mà phải chia tay ? - Qua câu chuyện này, theo em, tác giả muốn nhắn gửi đến mọi người điều gì ? 2.Dặn dò : - Häc bµi cò. - Xem bài đọc thêm ở sách giáo khoa - ChuÈn bÞ bµi: “Ca dao-D©n ca” * Rút kinh nghiệm:. TiÕt 7:. Bè côc trong v¨n b¶n. I. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS: - ThÊy ®­îc tÇm quan träng cña bè côc trong v¨n b¶n, gãp phÇn kh¾c phôc t×nh tr¹ng ng¹i x©y dùng bè côc khi t¹o lËp v¨n b¶n cña ®a sè HS hiÖn nay. - HiÓu râ h¬n 1 bè côc rµnh m¹ch, hîp lý vµ tÝnh phæ biÕn cña d¹ng bè côc 3 phÇn (Më bµi, th©n bài, kết bài) để có ý thức xây dựng bố cục khi làm bài. - Biết vận dụng các kiến thức về bố cục vào đọc hiểu văn bản và thực tiễn nói II. ChuÈn bÞ : - GV: gi¸o ¸n, SGK, b¶ng phô - HS: vë ghi, SGK III. TiÕn tr×nh lªn líp Hoạt động 1 : Khởi động (5’) 1. Ôn định 2. KiÓm tra bµi cò : - Em h·y nªu bè côc cña v¨n b¶n ‘Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª’. - Em có nhận xét gì về bố cục đó? 3. Bµi míi : Hoạt động 2 : Hình thành kiến thức mới ( 22’ ) Họat động của GV và HS Néi dung bµi häc Hướng dẫn tìm hiểu bốcục của văn bản A. T×m hiÓu bµi HS đọc phần 1.a trên bảng phụ I. Bè côc vµ nh÷ng yªu cÇu - Muốn viết 1 lá đơn:- Phải trình bày theo 1 trình tự : họ tên, vÒ bè côc trong v¨n b¶n quª qu¸n, líp, lý do xin vµo §éi TNTP - lêi høa)  tr×nh tù 1. Bè côc trong v¨n b¶n của 1 lá đơn cũng là bố cục của 1 văn bản. VÝ dô: SGK/28 ? Những nội dung trong đơn ấy có cần được sắp xếp theo 1 trật tự không? Có thể tùy thích muốn ghi nội dung nào trước cũng ®­îc hay kh«ng ? - Không thể đảo lộn thứ tự... ? Văn bản sẽ như thế nào nếu các ý trong đó không được sắp xÕp theo trËt tù, thµnh hÖ thèng? -> Bè côc lµ sù bè trÝ, s¾p xÕp  V¨n b¶n sÏ trë nªn lén xén, khã hiÓu c¸c phÇn, c¸c ®o¹n theo 1 ? VËy thÕ nµo lµ bè côc cña v¨n b¶n ? tr×nh tù, 1 hÖ thèng rµnh m¹ch ? Vì sao khi xây dựng văn bản phải quan tâm đến bố cục ? vµ hîp lý. ( Khi xây dựng văn bản phải quan tâm đến bố cục để khi viết không bị lệch hướng, được viết theo 1 trình tự hợp lý ) HS lµm bµi tËp 1 HS đọc câu chuyện 1 SGK. Đồng thời cho HS xem lại VB ở SGK Ng÷ v¨n 6. ? Theo em 2 VB trên đều có những câu văn về cơ bản là giống 2. Những yêu cầu về bố cục trong v¨n b¶n nhau? VËy VB nµo dÔ tiÕp cËn g©y høng thó h¬n? V× sao? - VB ë s¸ch ng÷ v¨n 6 dÔ tiÕp nhËn, g©y høng thó h¬n, v× cã bè VÝ dô : SGK/29. 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> côc râ rµng, m¹ch l¹c. - C©u chuyÖn ë b¶n kÓ ng÷ v¨n 7 ch­a cã bè côc. V× c¸c ý, c¸c c©u v¨n k theo mét tr×nh tù hîp lÝ, kh«ng tËp trung biÓu hiÖn néi dung. ? Em h·y cho biÕt b¶n kÓ trong vÝ dô gåm mÊy ®o¹n ? ? C¸c c©u v¨n trong mçi ®o¹n cã tËp trung quanh mét ý thèng nhÊt kh«ng? ý cña ®o¹n nµy vµ ®o¹n kia cã ph©n biÖt ®­îc víi nhau kh«ng? (Kh«ng thèng nhÊt, kh«ng ph©n biÖt ®­îc víi nhau ) ? Theo em câu chuyện trên đã có bố cục chưa? ( Chưa có bố côc) . - HS t×m hiÓu c©u truyÖn 2 ? VB gåm mÊy ®o¹n ? Néi dung c¸c ®o¹n Êy cã thèng nhÊt không, có phân biệt nhau tương đối rõ ràng không? ( Các đoạn không thống nhất, không theo 1 thứ tự nhất định) ? C¸ch kÓ trªn bÊt hîp lÝ ë chç nµo? (Anh có áo mới lại đi khoe trước anh có lợn cưới làm cho truyện không còn bất ngờ, tiếng cười không bật ra được.->Câu chuyÖn k cßn nªu bËt ®­îc ý nghÜa phª ph¸n ) ? So với văn bản ở ngữ văn 6 thì sự sắp đặt các câu, ý ở văn bản này có gì thay đổi? ( Bè côc ch­a râ rµng, hîp lÝ ) ? Vậy để bố cục một văn bản rành mạch, hợp lí cần có điều kiÖn g× n÷a? - Học sinh đọc ghi nhớ? ? Nªu nhiÖm vô cña ba phÇn: Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi trong v¨n b¶n miªu t¶ vµ v¨n b¶n tù sù? ( HS tr¶ lêi) GV treo b¶ng phô cã ghi bè côc cña bµi v¨n miªu t¶ vµ tù sù. ? Từ sự tìm hiểu trên hãy cho biết vb thường có bố cục mấy phÇn? §ã lµ nh÷ng phÇn nµo? - HS suy nghÜ môc c, d (SGK). - Mở bài: không chỉ đơn thuần là sự thông báo đề tài của văn bản mà làm cho người đọc có thể tiếp nhận đề tài đó một cách dÔ dµng, høng thó… - Kết bài: không chỉ có nhiệm vụ nhắc lại đề tài (hứa hẹn, cảm tưởng,..) mà phải làm cho văn bản để lại được ấn tượng tốt đẹp ? Cã cÇn ph©n biÖt râ rµng nhiÖm vô cña mçi phÇn kh«ng? V× sao? ( Bè côc 3 phÇn cã kh¶ n¨ng gióp v¨n b¶n trë nªn rµnh m¹ch, hợp lí  Cần phải xác định, xây dựng được bố cục của một v¨n b¶n khi t¹o lËp v¨n b¶n ). Hoạt động 3 : Luyện tập (10’) Bài tập 2 : GVchia lớp thành 4 nhóm, trao đổi, trình bày, nhận xÐt. - Nªu bè côc (tõng phÇn) cña v¨n b¶n ‘Cuéc ... bóp bª’ - Nhận xét : đã rành mạch và chặt chẽ - Cã thÓ s¾p xÕp theo bè côc kh¸c, miÔn lµ rµnh m¹ch, chÆt chÏ (có thể đảo các chi tiết chào cô giáo và lớp, chia đồ chơi...). Nd c¸c phÇn, c¸c ®o¹n trongVB ph¶i thèng nhÊt chÆt chÏ víi nhau. §ång thêi gi÷a chóng l¹i ph¶i cã sù ph©n biÖt r¹ch rßi.. 3. C¸c phÇn cña bè côc VÝ dô: SGK/29 - VB ®­îc x©y dùng theo bè côc 3 phÇn: më bµi, th©n bµi, kÕt bµi. II. Ghi nhí: SGK/ trang 30. B. LuyÖn tËp. * Đánh giá : GV hướng dẫn học sinh làm bài tập 3 sgk /30. - Bè côc ch­a thËt hîp lÝ ë phÇn th©n bµi (môc 1, 2, 3 míi lµ häc nh­ thÕ nµo chø ch­a ph¶i lµ kinh nghiÖm, môc 4 kh«ng nãi vÒ häc tËp. - S¾p xÕp theo tr×nh tù hîp lÝ lµ : * Mở bài : Chào mừng đại hội , giới thiệu về bản thân.. 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> * Th©n bµi : - Nªu kinh nghiÖp häc tËp (trªn líp, ë nhµ, häc hái b¹n bÌ, thÇy c«) - KÕt qu¶ häc tËp tiÕn bé nh­ thÕ nµo ? - Mong muốn hội nghị góp ý kiến trao đổi * KÕt bµi : - Lêi høa quyÕt t©m. - Chóc héi nghÞ thµnh c«ng. Hoạt động 4: Củng cố dặn dò 1.Cñng cè : - Bè côc cña v¨n b¶n ? Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n - C¸c phÇn cña bè côc - Em h·y t×m mét v¨n b¶n cã bè côc gåm 3 phÇn : MB, TB, KB 2. DÆn dß : - HS häc bµi cò, lµm bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi : ‘M¹ch l¹c trong v¨n b¶n’ * Rót kinh nghiÖm :. 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> TiÕt 8 :. MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN .. I. Mục tiêu cần đạt. : Giúp HS : - Kiến thức: Bước đầu hiểu về tính mạch lạc trongVB (các phần, các đoạn đều nói về một chủ đề, chủ đề xuyên suốt VB, có tính hệ thống hợp lí, gây hứng thú cho người người nghe...) - Kỹ năng: Có ý thức làm bài đảm bảo bố cục chặt chẽ và có tính mạch lạc. - Thái độ : Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài tập làm văn II. ChuÈn bÞ : - GV : gi¸o ¸n, SGK, b¶ng phô - HS : vë ghi, SGK III. TiÕn tr×nh lªn líp : Hoạt động 1 : Khởi động ( 5’ ) 1. Ôn định 2. KiÓm tra bµi cò : GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi tËp cña 3 HS 3. Bµi míi : Hoạt động 2 : Hình thành kiến thức mới ( 22’ ) Hoạt động của GVvà HS T×m hiÓu kh¸i niÖm m¹ch l¹c trong VB vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ m¹ch l¹c trong VB - GVcho HS đọc mục a : ? M¹ch l¹c trong VB cã nh÷ng tÝnh chÊt g× ? ? Em cã t¸n thµnh ý kiÕn b kh«ng ? - §ång ý ? VËy m¹ch l¹c trong v¨n b¶n lµ g× ? -(Tr«i ch¶y thµnh dßng, thµnh m¹ch tuÇn tù ®i qua c¸c phÇn, c¸c đoạn trong VB, thông suốt và không đứt đoạn.) - GVchuyÓn tiÕp  ý 2.. Néi dung bµi häc A. T×m hiÓu bµi I. M¹ch l¹c vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ m¹ch l¹c trong v¨n b¶n. 1. M¹ch l¹c trong v¨n b¶n. VÝ dô : SGK/31 ->: M¹ch l¹c trong v¨n b¶n lµ sù tiÕp nèi cña c¸c c©u, c¸c ý theo mét tr×nh tù hîp lÝ.. - HSđọc mục a. ? Toµn bé sù viÖc trong v¨n b¶n ‘Cuéc chia tay ... bóp bª’ xoay quanh sù viÖc chÝnh nµo ? ? ‘Sự chia tay’ và ‘những con búp bê’ đóng vai trò gì trong truyÖn ? ? Hai anh em Thµnh vµ Thuû cã vai trß g× trong truyÖn ? HS đọc yêu cầu b ở SGK ; VB : Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª. - Xoay quanh sù viÖc chÝnh lµ : bè mÑ chia tay, trÎ em ph¶i chia tay, nh÷ng con bóp bª còng ph¶i chia tay. - Sự chia tay và những con búp bê đóng vai trò chủ đạo xuyên suèt toµn bé c©u chuyÖn. - Thµnh vµ Thuû lµ nh©n vËt chÝnh trong truyÖn. ? C¸c tõ ng÷ nãi vÒ sù chia tay cïng víi nh÷ng tõ ng÷ nãi vÒ sù không phân chia có phải là chủ đề, là mạch lạc của văn bản kh«ng ? ( Các từ ngữ và các chi tiết lặp lại phản ánh chủ đề : Sự thực 2 anh em ph¶i chia tay dï c¶ 2 kh«ng muèn ->®©y lµ sù m¹ch l¹c cña v¨n b¶n ) ? VËy mét VB ®­îc xem lµ cã tÝnh m¹ch l¹c khi nµo ? HS đọc mục c :. 2. Các điều kiện để một văn bản có tÝnh m¹ch l¹c. VÝ dô : SGK/32. 18 Lop8.net. ->C¸c phÇn, c¸c ®o¹n, c¸c c©u trong VB đều nói về 1 đề tài, biểu hiện một chủ đề xuyên suốt..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> ? C¸c ®o¹n Êy ®­îc nèi víi nhau theo mèi liªn hÖ nµo trong c¸c mèi liªn hÖ ë SGK ? ( C¸c ®o¹n trong truyÖn ®­îc nèi víi nhau b»ng nh÷ng liªn hÖ vÒ thêi gian (qu¸ khø, hiÖn t¹i) kh«ng gian (ë nhµ, líp...) vÒ t©m lÝ, ý nghÜa ) ? Nh÷ng mèi liªn hÖ gi÷a c¸c ®o¹n Êy cã tù nhiªn vµ hîp lÝ  C¸c phÇn... ®­îc tiÕp nèi theo kh«ng ? một trình tự rõ ràng, hợp lí trước - C¸c mèi liªn hÖ Êy tù nhiªn vµ hîp lÝ, theo tr×nh tù, theo diÔn sau hô ứng nhằm làm cho chủ đề biÕn t©m lÝ liÒn m¹ch vµ gîi ®­îc nhiÒu høng ? Vậy theo em để văn bản có tính mạch lạc cần có điều kiện gì thú cho người đọc (người nghe). n÷a ? *II. Ghi nhí: Sgk/32 GV cho HS đọc phần ghi nhớ. B. LuyÖn tËp Hoạt động 3: Luyện tập (10’) Bµi tËp 1: TÝnh m¹ch l¹c ë trong v¨n b¶n : a. Mẹ tôi : Lí doviết thư  người bố nói về tình mẹ con  người bố nói về sự nhận thức về mẹ khi ta trưởng thành  người bố khuyªn con chuéc lçi víi mÑ. -> Chủ đề : Lòng mẹ b.1. ‘Lão nông và các con’ : Lao động là vàng – trình tự hợp lí hấp dẫn (vàng không thấy mà chỉ có mùa bội thu). -> Chủ đề : Lao động 2. §.v cña T« Hoµi: S¾c vµng Êm no, h¹nh phóc, ®Çm Êm cña làng quê và ngày đông, giữa ngày mùa.->Chủ đề ấy xuyên suốt toµn bé ®o¹n v¨n nh­ 1 ‘m¹ch ch¶y’. - C©u ®Çu : Giíi thiÖu bao qu¸t s¾c vµng thêi gian, kh«ng gian. - TiÕp theo : Nh÷ng biÓu hiÖn cña s¾c vµng Êy. - C©u cuèi : C¶m xóc vÒ mµu vµng. * §¸nh gi¸ : TÝnh m¹ch l¹c cña v¨n b¶n : Cuéc chia tay cña con bóp bª ®­îc thÓ hiÖn ë chæ nµo ? (Chủ đề là sự chia tay của 2 đứa trẻ, của những con búp bê (ý chủ đạo). .Việc thuật lại tỉ mỉ nguyên nhân dẫn đến cuộc chia tay của 2 người lớn sẽ làm cho ý chủ đạo bị phân tán, không tạo sự thống nhất của chi tiết, do đó sẽ làm mất đi tính mạch lạc của câu chuyện.) Hoạt động 4 : Củng cố, dặn dò (5’) 1. Cñng cè : - Mét v¨n b¶n cã tÝnh m¹ch l¹c lµ v¨n b¶n nh­ thÕ nµo ? - Em hãy tìm hiểu tính mạch lạc trong văn bản ‘’Cổng trường mở ra’’ 2. DÆn dß : 1. HiÓu mèi quan hÖ gi÷a bè côc vµ m¹ch l¹c trong v¨n b¶n qua c©u chuyÖn ‘MÑ t«i’ vµ ‘Cuéc chia tay của những con bup bê’ Chuẩn bị để học tiết tạo lập văn bản. 2. Soạn bài ‘Ca dao về tình cảm gia đình" * Rót kinh nghiÖm :. 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> TiÕt 9 :. Ca dao - d©n ca Những câu hát về tình cảm gia đình. I. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : - Kiến thức : Nắm được khái niệm ca dao - dân ca với những đặc điểm nghệ thuật đặc trưng của thể loại trữ tình . Hiểu được ND, NT của những bài ca dao về tình cảm gia đình đồng thời biết thêm một số bài ca dao thuộc chủ đề này. - Kĩ năng : Rèn kĩ năng đọc, phân tích hình ảnh, nhịp điệu. - Thái độ : Bồi dưỡng tình cảm gia đình tha thiết trong sáng. II. ChuÈn bÞ : - Giáo viên : Giáo án, bảng phụ ghi những câu ca dao cùng chủ đề - Häc sinh : Tr¶ lêi c©u hái trong vë bµi tËp III. TiÕn tr×nh lªn líp. Hoạt động 1 : 1. Ôn định 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi : Hoạt động 2: Hoạt động của GV và HS Néi dung bµi häc - GVcho HS đọc chú thích sgk / 35 ? Nªu k/n ca dao- d©n ca ? (- Ca dao cßn gåm c¶ nh÷ng bµi th¬, d©n gian mang phong cách nghệ thuật chung với lời thơ dân ca, dùng để chỉ một thể th¬ dgian- thÓ ca dao. - Cã tÝnh ch©n thùc gîi c¶m, truyÒn c¶m nªn l­u truyÒn trong nh©n d©n. - Thuéc lo¹i tr÷ t×nh ph¶n ¸nh t©m t­, t×nh c¶m, thÕ giíi t©m hồn của con người : người mẹ, người vợ, người chồng, người con - Cã ®2 nghÖ thuËt truyÒn thèngbÒn v÷ng,sö dông c¸c biÖn pháp tu từ, thường ngắn, thể thơ lục bát, lục bát biến thể ) - GV g.thiệu chùm bài ca dao về chủ đề tình cảm gia đình và tình yêu quê hương, đất nước, con người. GV nêu y/c đọc, đọc mẫu, HSđọc, nhận xét L­u ý mét sè chó thÝch SGK. Hd tìm hiểu những bài ca dao về tình cảm gia đình. HS đọc bài 1. ? Bµi ca dao lµ lêi cña ai nãi víi ai ? B»ng h×nh thøc g× ? ? Bài ca dao đã sử dụng biện pháp so sánh nào ? Cách so sánh đó đã thể hiện công lao cha mẹ to lớn như thế nào ? - Lµ lêi cña mÑ nãi víi con b»ng lêi ru,vÒ t×nh c¶m cña cha mÑ với con cái nhắc nhở công ơn sinh thành dưỡng dục. - So s¸nh : + C«ng cha - nh­ nói + Nghĩa mẹ - như nước biển đông  lấy cái to lớn, mênh mông, vĩnh hằng của thiên nhiên để so s¸nh víi c«ng sinh thµnh cña cha mÑ. ? Tõ l¸y "mªnh m«ng" cã thÓ diÔn t¶ thªm ý g× vÒ c«ng ¬n cha mÑ ? ? Côm tõ nµo trong c©u ca dao nãi lªn lêi khuyªn tha thiÕt cña. 20 Lop8.net. A. T×m hiÓu bµi I. T×m hiÓu chung 1. Kh¸i niÖm ca dao - d©n ca Sgk /35 2. ThÓ lo¹i : Ca dao 3. PTB§ : BiÓu c¶m. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. Bµi 1 Lêi cña cha mÑ nãi víi con.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> mÑ ? ? Em cã n/x g× vÒ ©m ®iÖu cña bµi ca dao ? Tìm những câu ca dao có ND tương tự bài 1? HS đọc bài 2. ? Bµi ca dao thÓ hiÖn t©m tr¹ng cña ai ? ? Từ ngữ nào thể hiện thời gian, không gian, hành động, nỗi niềm của người phụ nữ lấy chồng xa quê. ? Thêi gian, kh«ng gian Êy gîi lªn ®iÒu g× ? ? Tại sao người phụ nữ ấy lại ‘ruột đau chín chiều’ ( Có thể vì người con gái lấy chồng nhưng khổ cực, bị bạc đãi Lấy chồng xa quê, cô đơn, lẻ loi,nhớ cha mẹ lúc tuổi già không có người sớm hôm chăm sóc.) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t©m tr¹ng cña c« g¸i trong bµi ca dao ? ? Em cã thuéc bµi ca dao diÔn t¶ nçi nhí nh­ trªn kh«ng? Chiều chiều ra đứng bờ sông Muốn về quê mẹ mà không có đò V¼ng nghe chim vÞt kªu chiÒu B©ng khu©ng nhí mÑ chÝn chiÒu ruét ®au. * HS đọc bài 3 ? Bài ca dao là lời của ai ? Nói với ai ? về vấn đề gì ? ? Nỗi nhớ và kính yêu đối với ông bà được diễn tả như thế nào ? Cái hay của cách diễn tả đó ? ? T¸c gi¶ d©n gian sö dông nghÖ thuËt g× ? t¸c dông ? - Gi¸o viªn b×nh. - Là lời của con cháu nói với ông bà về nỗi nhớ thương ông bà. + Ngã lªn  thµnh kÝnh + Nuét l¹t  bÒn chÆt, nèi kÕt. + Bao nhiªu  bÊy nhiªu  da diÕt  Tõ ng÷, h×nh ¶nh quen thuéc, quen thuéc, gi¶n gÞ, gÇn gòi ->Nt so s¸nh, thÓ th¬ lôc b¸t, ©m ®iÖu tr÷ t×nh-> Nçi nhí s©u s¾c, da diÕt vµ bÒn chÆt. *HS đọc bài 4. ? Bài ca dao là lời của ai ? Nói với ai ? Về vấn đề gì ? ( Cã thÓ lµ lêi cña cha mÑ, chó, b¸c nãi víi con ch¸u) ? Tình cảm anh em thân thương được diễn tả ntn ? Cái hay của cách diễn tả đó ? ( Tình cảm anh em trong gia đình. - ‘Chung, cïng chung’, ‘hßa thuËn, vui vÇy’ - So s¸nh : nh­ thÓ ch©n tay. ->Méc m¹c, gÇn gòi, quen thuéc, dÔ hiÓu khi nãi vÒ sù g¾n bã thiªng liªng cña t×nh c¶m anh em. => Anh em phải thương yêu, đùm bọc lẫn nhau) ? Tại sao anh em lại phải thương yêu nhau ? - Không phải người xa lạ - §Òu cïng cha mÑ sinh ra - Cã quan hÖ m¸u mñ ruét thÞt ? Bµi ca dao nh¾c nhë chóng ta ®iÒu g× ? ( Tình anh em yêu thương hoà thuận là nét đẹp của truyền thống đạo lý dân tộc ta) Hoạt động 3 : Hướng dẫn tổng kết (3’) ? C¸c bµi ca dao trªn viÕt vÒ néi dung g× ? ? Nh©n vËt tr÷ t×nh trong c¸c bµi ca dao ? ? BiÖn ph¸p nghÖ thuËt chñ yÕu ®­îc sö dông ë 4 bµi ca dao ? HS đọc ghi nhớ. 21 Lop8.net. 2. Bµi 2. - Là lời của người con gái lấy chång xa - Thêi gian : ChiÒu chiÒu  gîi buån, gîi nhí. - Kh«ng gian : Ngâ sau, v¾ng lặng, heo hút  cô đơn. - Hành động : Đứng, trông về quª mÑ. - Nçi niÒm : Ruét ®au chÝn chiÒu : nhiÒu bÒ, 9 cung bËc t×nh c¶m.. 3. Bµi 3 - Lµ lêi cña con ch¸u nãi víi ông bà về nỗi nhớ thương ông bµ.. 4. Bµi 4 T×nh c¶m anh em trong gia đình.. III. Tæng kÕt : Ghi nhí sgk/36.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>