Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Học kỳ 2

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy…..th¸ng…..n¨m………. TuÇn 19 TiÕt 73 + 74:. Bài học đường đời đầu tiên (TrÝch DÕ MÌn Phiªu L­u KÝ - T« Hoµi). A. Yªu CÇu:. - Hiểu được, nội dung, ý nghĩa của bài học đường đời đối với Dế Mèn trong bài văn. Nắm được đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả kể chuyện và sử dụng từ ngữ. - Giáo dục ý thức khiêm tốn, yêu thương giúp đỡ đồng loại. - Rèn luyện kỹ năng đọc truyện đồng thoại, đọc lời đối thoại phù hợp với tÝnh c¸ch nh©n vËt, t¶ vËt. B.TiÕn tr×nh bµi d¹y:. H§ I. KiÓm tra bµi cò. - Tãm t¾t t¸c phÈm DÕ mÌn phiªu l­u ký. - KiÓm tra vë so¹n bµi cña HS H§ II. Giíi thiÖu bµi míi C«ng viÖc cña thÇy. Họat động của trò.. + Nªu nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n cña I. T×m hiÓu chung. em vÒ nhµ v¨n T« Hoµi?. 1.T¸c gi¶: T« Hoµi tªn thËt lµ NguyÔn. - HS tr×nh bµy. Sen (1920) lín lªn ë Hµ Néi. ¤ng viÕt. - GV hÖ thèng. văn từ trước cách mạng 8 – 1945.. GV: Hiện nay Tô Hoài vẫn khoẻ và - Ông có khối lượng tác phẩm đồ sộ vẫn viết văn đều đặn. Ông là một phong phú và đa dạng, gồm nhiều thể trong những nhà văn hiện đại Việt loại. Nam có số lượng tác phẩm nhiều - Ông viết nhiều truyện cho thiếu nhi. nhÊt.. Ngoài ra ông còn viết truyện cho người. + Trình bày đôi nét về tác phẩm của lớn với đề tài Miền núi. T« Hoµi?. 2. T¸c phÈm:. - HS tr×nh bµy. - DÕ MÌn…lµ t¸c phÈm næi tiÕng ®Çu. - GV hÖ thèng. tiªn cña T« Hoµi, ®­îc «ng s¸ng t¸c n¨m 21 tuæi. - Truyện gồm 10 chương kể về những cuéc phiªu l­u cña DÕ MÌn trong thÕ 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> giíi loµi vËt. - Thuéc thÓ lo¹i truyÖn ký nh­ng thùc chÊt vÉn lµ mét truyÖn – mét tiÓu thuyết đồng thoại. Dế Mèn … là một trong nh÷ng t¸c phÈm ®­îc in l¹i nhiÒu lÇn nhÊt, ®­îc chuyÓn thÓ thµnh phim hoạt hình múa rối, được người hâm mệ H§ IV. §äc kÓ, t×m bè côc, gi¶i thÝch tõ khã + §o¹n trÝch t¹m chia thµnh 3 ®o¹n. 1. §äc, kÓ, bè côc:. + Khi đọc truyện cần lưu ý giọng * Đoạn trích: 3 đoạn. ®iÖu c¸c nh©n vËt, cÇn thÓ hiÖn §o¹n 1: DÕ MÌn tù t¶ ch©n dung giọng đọc theo đúng tâm trạng nhân Đoạn 2: Trêu chị Cốc vËt?. §o¹n 3:DÕ mÌn hèi hËn. - GV gọi HS đọc. => Bài học đường đời đầu tiên. - GV đọc mẫu 2. L­u ý tõ khã: + GV cho HS gi¶i nghÜa tõ + GV bæ sung thªm. 1, 2, 3, 6, 8, 9, 13, 17, 18, 19, 24, 25, 27, 29, 30, 33. + T¸c gi¶ chon ng«i kÓ thø mÊy? * KÓ theo ng«i thø 1, DÕ MÌn tù x­ng T¸c dông cña nã?. t«i, kÓ chuyÖn m×nh. (nh©n vËt chÝnh) - Lµm t¨ng t¸c dông cña biÖn ph¸p nh©n ho¸ - Lµm cho c©u chuyÖn trë nªn th©n mËt đáng tin cậy, gần gũi người đọc. II. Ph©n tÝch. Cho HS đọc đoạn 1 +T×m cho c« nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ ngoại hình và hành động của Dế Mèn. - HS liÖt kª nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ ngoại hình, hành động của Dế Mèn. - GV nhËn xÐt dïng b¶ng phô liÖt kª ( treo lªn b¶ng).. 1. Bøc ch©n dung tù hä¹ cña DÕ MÌn. + Ăn uống điều độ, làm việc có chừng mùc + §«i cµng mÉn bãng + Vuèt cøng, nhän ho¾t. + §¹p phµnh ph¹ch + C¸nh ¸o dµi chÊm ®u«i. + §Çu to, mçi tõng t¶ng 2. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> + R¨ng ®en nh¸nh, nhai ngoµm ngo¹p. + R©u dµi, uèn cong + Đi đứng oai vệ + Tợn, cà khịa với mọi người xung quanh + Qua viÖc miªu t¶ ngo¹i h×nh vµ hµnh + Qu¸t chÞ cµo cµo, ghÑo anh gäng vã động của Dế Mèn. Em hiểu gì về Dế =>Một chàng Dế thanh niên cường MÌn? tr¸ng, rÊt khoÎ m¹nh, ®Çy søc sèng, tù tin, yêu đời, đẹp trai. Quá kiêu căng, - HS th¶o luËn tr×nh bµy hợm hĩnh, đáng bực mình, mà không - GV hÖ thèng kiÕn thøc + Em cã nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù miªu tù biÕt m×nh tả hình dáng và hành động của Dế MÌn ë 2 ®o¹n v¨n trªn? - §o¹n v¨n 1: nghiªng vÒ viÖc lµm næi - HS tr×nh bµy râ: DÕ MÌn lµ chµng thanh niªn khoÎ - GV nhËn xÐt mạnh cường tráng +T×m nh÷ng tÝnh tõ miªu t¶ h×nh d¸ng - §o¹n v¨n 2: nghiªng vÒ lét t¶ vÒ và tính cách Dế Mèn trong đoạn văn? hành động con nhà võ rất hống hách Thay thÕ nh÷ng tõ Êy b»ng nh÷ng tõ cña DÕ MÌn. đồng nghĩa khác, rút ra nhận xét? +mÉn bãng => rÊt to. - HS lùa chän tr×nh bµy +ng¾n h­u ho¾n => rÊt ng¾n, céc, - GV nhËn xÐt ng¾n ngñi + Bãng mì => ®Ëm + §en nh¸nh => ®en thui + Em có nhận xét gì về vẻ đẹp trong + Rất đỗi hùng dũng => ngang tàng h×nh d¸ng, tÝnh c¸ch cña DÕ MÌn? +…… - HS th¶o luËn tr×nh bµy => Cã thÓ thÊy mét vµi tÝnh tõ cña t¸c + GV nhËn xÐt b×nh giả bằng những từ ngữ tường đương. Đây là 1 đoạn văn rất đặc sắc, độc đáo Nhưng nhìn chung những từ mà tác về nghệ thuật tả vật. Bằng cách nhân giả lựa chọn rất chính xác, độc đáo, hoá cao độ, dùng nhiều tính từ, động sát hợp và nổi bật. từ, từ láy so sánh chính xác…Tô Hoài - Nét đẹp trong hình dáng: khoẻ mạnh, đã đỏ cho Dế Mèn tự hoạ bức chân cường tráng đầy sức sống thanh niên dung của mình vô cùng sống động. thể hiện ở từng bộ phận của cơ thể, Hình dáng, tính cách phù hợp với thực trong dáng đi, trong hành động. tế loài vật và cũng như 1 số thanh niên - Nét đep trong tính nết: Yêu đời, tự ®­¬ng thêi tin + Cho biết thái độ của Dế Mèn đối với - Nét chưa đẹp: kiêu căng tự phụ, không DÕ Cho¾t? coi ai ra g×, hîm hÜnh, thÝch ra oai víi kÎ - HS t×m kiÕm tr¶ lêi yÕu 5 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - GV nhËn xÐt 2. Bài học đường đời đầu tiên (trêu chị Cèc) - Nh×n DÕ cho¾t b»ng con m¾t khinh thường giễu cợt. + Đặt tên cho người bạn cùng lứa với m×nh lµ “Cho¾t” + Miªu t¶ Cho¾t rÊt xÊu xÝ. - Nãi n¨ng víi cho¾t b»ng giäng kÎ c¶ trịnh thượng (gọi chú mày, lên giọng dạy đời) - C­ xö Ých kû, lç m·ng (kh«ng cho th«ng ng¸ch, kh«ng c¼m th«ng víi sù èm yÕu cña Cho¾t, bá vÒ kh«ng chót bËn lßng). - MÌn lµ kÎ nghÞch ranh, nghÜ m­u chêu cợt chị Cốc. Hả hê về trò đùa tai qu¸i cña m×nh “chui tät vµo hang, n»m khÓnh bông nghÜ thó vÞ, sî h·i khi nghe chÞ Cèc mæ DÕ Cho¾t “khiÕp” n»m im thin thÝt”. Bµng hµnh ngí ngẩn vì hậu quả không lường hết ®­îc. Hèt ho¶ng lo sî, bÊt ngê v× lêi khuyªn vµ c¸u chÕt cña DÕ cho¾t. ¢n hận, xám hối chân thành, đứng lặng giờ lâu trước mồ của Choắt. Nghĩ về bài học đường đời đầu tiên phải trả gi¸. *§ã lµ bµi häc vÒ t¸c h¹i cña tÝnh nghÞch ranh, Ých kØ. Kh«ng ph¶i mô Cèc lµ thñ ph¹m chÝnh mµ chÝnh lµ DÕ Mèn đã vô tình giết chết Dế Choắt. Đến lúc nhận ra tội lỗi của mình thì đã muộn. Hống hách hão với người yếu, hèn nhất trước kể mạnh nói và làm chỉ vì mình, không tính đến hậu quả ra sao. Tội lỗi của Dế Mèn thật đáng phê ph¸n nh­ng dï sao DÕ MÌn còng nhËn. + Nêu diễn biến tâm lý và thái độ của DÕ MÌn trong viÖc trªu chÞ Cèc dÉn đến cái chết của Choắt? - HS th¶o luËn - GV nhËn xÐt, hÖ thèng.. + Qua sự việc ấy Dế Mèn đã rút ra bài học đường đời đầu tiên cho mình. Bài häc Êy lµ g×? - Hs th¶o luËn, ph¸t biÓu - GV nhËn xÐt bæ sung. + H×nh ¶nh nh÷ng con vËt ®­îc miªu t¶ trong truyÖn cã thøc tÕ kh«ng? Cã điều nào của con người gán cho chóng? - HS tr×nh bµy - GV nhËn xÐt. 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ra lçi cña m×nh. §ã chÝnh lµ sù ngu xuẩn của tính kiêu ngạo đã dẫn đến tội ¸c. -H×nh ¶nh nh÷ng con vËt gièng víi thực tế loài vật (đôi càng, cái vuốt, tiếng đạp phanh phách đôi càng, râu…) chính xác sinh động -ViÕt vÒ thÕ giíi loµi vËt  còng lµ viết về thế giới con người ( Dế Mèn trÞnh träng khoan thai ®­a ch©n vuèt râu, đứng đầu thiên hạ, biết hối hận…) - ếch ngồi đáy giếng - §eo nh¹c cho mÌo -> NghÖ thuËt nh©n ho¸ - Con Hæ cã nghÜa. + Kể một số câu chuyện tương tự? - HS kÓ. H§ VI. Tæng kÕt - LuyÖn tËp + Qua ®o¹n trÝch em hiÓu T« Hoµi *Ghi nhí: SGK Viết về chuyện Dế Mèn để nói đến nội dung ý nghÜa g×? - HS tr×nh bµy - GV hÖ thèng + Nêu nét nghệ thuật đặc sắc của Tô Hoài LuyÖn tËp 1. Dùa vµo ®o¹n v¨n miªu t¶ ch©n dung, h·y vÏ bøc tranh DÕ MÌn tù ho¹. 2. ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n miªu t¶ t©m tr¹ng cña DÕ MÌn khi ch«n DÕ Cho¾t 3. §äc ph©n vai TiÕt 75:. Phã tõ. A. Mục tiêu cần đạt:. - HS n¾ng ®­îc thÕ nµo lµ phã tõ. - HiÓu vµ nhí ®­îc c¸c lo¹i ý nghÜa chÝnh cña phã tõ. - Biết đặt câu có chứa phó từ để thể hiện các ý nghĩa khác nhau. B.TiÕn tr×nh bµi d¹y:. H§ I. KiÓm tra bµi cò - Tãm t¾t truyÖn “DÕ MÌn phiªu l­u ký” ? - Nêu nội dung, nghệ thuật đặc sắc của đoạn trích? H§ II. Giíi thiÖu bµi míi. 7 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> + GV dïng b¶ng phô ghi VD a,b gäi 1.Phã tõ lµ g×? HS đọc yêu cầu bài tập. a.Đã bổ sung cho đi (động từ). + Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho cũng bổ sung cho ra (động từ) từ nào? Những từ được bổ sung ý vẫn, chưa bổ sung cho thấy(động từ) nghÜa thuéc lo¹i tõ nµo?. thËt bæ sung cho lçi l¹c (tÝnh tõ. - HS tr×nh bµy. b.Được bổ sung cho soi (gương) (động. - GV nhËn xÐt. tõ) rÊt bæ sung cho ­a nh×n (tÝnh tõ) ra bæ sung cho to (tÝnh tõ). + So s¸nh vÞ trÝ cña c¸c tõ in ®Ëm. rất bổ sung cho bướng (tính từ). trong cụm từ đó?. - đã, cũng , vẫn chưa, thật rất: đứng. - HS tr×nh bµy. trước động từ và tính từ. + Vậy em hiểu thế nào là phó từ? Vị - được, ra: đứng sau động từ và tính từ trÝ cña phÝ tõ trong côm?. *KÕt luËn 1: phã tõ lµ nh÷ng tõ chuyªn. - HS tr×nh bµy. đị kèm với động từ và tính từ để bổ. - GV hÖ thèng ®v KT 1. sung ý nghĩa cho động từ và tính từ. - Cho HS đọc ghi nhớ 1. -Phó từ đứng trước và đứng sau động. +T×m c¸c phã tõ bæ sung ó nghÜa cho tõ vµ tÝnh tõ những động từ và tính từ?. 2. C¸c lo¹i pã tõ. - HS lùa chän tr×nh bµy. a. Chóng lớn lắm (chỉ mức độ). - GV nhËn xÐt. PT b. Đứng trên vào (đứng  cầu khiến). + Các phó từ đó bổ sung ý nghĩa cho. PT. PT (vµo->kÕt qu¶ vµ. động từ và tính từ về mặt nào?. hướng). - HS tr×nh bµy. c. Không trông thấy (chỉ ý phủ định) PT §· tr«ng thÊy (chØ quan hÖ thêi gian) PT §ang loay hoay (chØ quan hÖ thêi gian) PT d. Còng ra (chØ sù tiÕp diÔn) 8 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> +Nh­ vËt cã mÊy lo¹i phã tõ? T¸c dông cña phã tõ?. Pt e. Soi ®­îc (chØ kh¶ n¨ng). - HS tr×nh bµy. PT. - GV hÖ thèng kiÕn thøc 2. *KÕt luËn 2: phã tõ gåm 2 lo¹i lín - Phó từ đứng trước động từ và tính từ. + GV cho HS nêu thêm một số phó từ (bổ sung ý nghãi về hành động, trạng kh¸c?. thái, đặc điểm, tính chất nêu ở động từ, tÝnh tõ + Quan hÖ thêi gian: sù tiÕp diÔn tương tự, mức độ, sự phủ định, sự câu khiÕn. - Phó từ đứng sau động từ và tính từ (bổ sung ý nghĩa về mức độ, khả năng, kết quả và hướng). H§ IV. LuyÖn tËp GV hướng dẫn HS làm BT 1 (bằng bảng phụ) a. Đã đến. phã tõ chØ quan hÖ thêi gian. kh«ng cßn. phó từ chỉ sự phủ định. đã cởi bỏ. phã tõ chØ quan hÖ thêi gian. đều lấm tấm phó từ chỉ sự tiếp diến ®­¬ng træ l¸. phã tõ chØ quan hÖ thêi gian. l¹i s¾p bu«ng to¶ phã tõ chØ sù tiÕp diÔn ra nh÷ng dµn hoa. phó từ chỉ kết quả và hướng. còng s¾p cã nô. Còng (quan hÖ tiÕp diÔn) s¾p (quan hÖ thêi gian). đã về. phã tõ chØ quan hÖ thêi gian. còng s¾p vÒ quan hÖ tiÕp diÕn, quan hÖ thêi gian b. Đã xâu được sợi chỉ (đã chỉ quan hệ thời gian; được chỉ kết quả) *BT 2 (SGK) ViÕt ®o¹n v¨n: Một hôm, thấy chị Cốc đang kiếm mồi, Dế Mèn cất giọng đọc một câu thơ c¹nh khoÐ råi chui tuét vµo hang. ChÞ Cèc rÊt bùc, ®i t×m kÓ dµm trªu m×nh. Không thấy Dế Mèn, nhưng chị Cốc trông thấy Dế choắt đang loay hoay trước cöa hang. ChÞ Cèc trót c¬n giËn lªn ®Çu DÕ Cho¾t. 9 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TiÕt 76:. T×m hiÓu chung vÒ v¨n miªu t¶. A.Mục tiêu cần đạt:. - Hs nắm được những hiểu biết chung nhất về văn miêu tả trước khi đi sâu vµo mét sè thao t¸c chÝnh nh»m t¹o lËp lo¹i v¨n b¶n nµy. - NhËn diªn ®­îc ®o¹n v¨n, bµi v¨n miªu t¶. - Hiểu được những tình huống nào thì người ta thường dùng văn miêu tả. B.TiÕn tr×nh bµi d¹y:. H§ I. GV giíi thiÖu bµi HĐ II. Hướng dẫn HS tiếp thu kiến thức mới. GV cho HS đọc và suy nghĩ về 3 tình 1. Thế nào là văn miêu tả huống đã nêu trong SGK?. a. Tả con đường và ngôi nhà để người. - HS th¶o luËn, tr×nh bµy. kh¸ch nhËn ra. - GV nhËn xÐt hÖ thèng. b. Tả cái áo mình mới mua để người bán hàng lấy đúng c. Tả chân dung người lực sĩ => Dïng v¨n miªu t¶ lµ rÊt cÇn thiÕt. + ChØ ra 2 ®o¹n v¨n miªu t¶ DÕ MÌn - §o¹n v¨n miªu t¶ DÕ MÌn: ®Çu  vµ DÕ Cho¾t?. thiªn h¹. - Hai ®o¹n v¨n gióp em h×nh dung - §o¹n v¨n miªu t¶ DÕ Cho¾t: c¸i được những đặc điểm gì nổi bật ở 2 chàng Dế Choắt -> hang tôi chó DÕ?. §Æc ®iÓm næi bËt ë 2 ®o¹n v¨n: DÕ Mèn à chàng thanh niên cường tráng - Dế Choắt là người yếu đuối, gầy gộc. + Nh÷ng tiÕt vµ h×nh ¶nh nµo gióp em bÖnh tËt. hình dung được điều đó? - HS kiÕm t×m. 2. Kh¸i niÖm: - Ghi nhí: SGK. +VËy em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n miªu t¶? -HS th¶o luËn tr×nh bµ 10 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - GV nhËn xÐt – hÖ thèng - Kh¾c s©u kiÕn thøc H§ III. LuyÖn tËp *BT 1 (SGK) + Gọi HS đọc yêu cầu bài tập. 1.T¸i hiÖn l¹i nh÷ng h×nh ¶nh chó DÕ. + Mỗi đoạn văn miêu tả đã tái hiện lại Mèn ở độ tuổi thanh niên khoẻ mạnh, điều gì? Hãy chỉ ra những đặc điểm cường tráng -> đẹp trai nổt bật của sự vật, con người, quang (Càng, chân, khoeo, vuốt, đầu, cánh, c¶nh trong 3 ®o¹n v¨n?. răng, râu, những hành động của Dế MÌn…) 2.T¸i hiÖn l¹i nh÷ng h×nh ¶nh chó bÐ liên lạc (Lượm) một chú bé hồn nhiên, nhí nhảnh, yêu đời. (nhá nh¾n, nhanh nhÑn, ho¹t b¸t, nhÝ nh¶nh lo¾t cho¾t, tho¨n tho¾t…) 3. Miªu t¶ c¶nh mét vïng b·i ven hå, ngập nước sau mưa (thế giới động vật ån µo, huyªn n¸o) *BT 2(SGK). Viết đoạn văn miêu tả mùa đông?. a. Những đặc điểm nổi bật của mùa đông. - HS viết – GV hướng dẫn. - BÇu trêi x¸m xÞt, nÆng nÒ - C¶nh vËt hoang tµn, v¾ng vÎ - Gió lạnh buốt xương - Người lạnh mặc nhiều áo ấm -> to xù…. *BTVN - ViÕt ®o¹n v¨n t¶ l¹i mÑ em - Lµm BT s¸ch BT TiÕng ViÖt - So s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a v¨n kÓ, v¨n t¶.. 11 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ngµy……th¸ng……n¨m…….. TuÇn 20: TiÕt 27: V¨n b¶n:. Sông nước Cà Mau §oµn Giái. A.Yªu cÇu:. - Giúp HS cảm nhận được sự phong phú và độc đáo của thiên nhiên sông nước vùng Cà Mau. - Nắm được nghệ thuật miêu tả cảnh sông nước của tác giả - Luyện kỹ năng quan sát, tưởng tượng, liên tưởng, so sánh, nhận xét trong v¨n miªu t¶. B.TiÕn tr×nh bµI d¹y:. H§ I. KiÓm tra bµi cò: - DÕ MÌn phiªu l­u kÝ kÓ theo ng«i thø mÊy? - T¸c dông cña ng«i kÓ trong ®o¹n trÝch? - Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn là gì? H§ II. GV giíi thiÖu bµi H§ III. T×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm. + Nªu nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n cña em 1.T¸c gi¶: vÒ nhµ v¨n §oµn Giái?. - §oµn Giái (1925 – 1989): Quª Tiªn. - HS tr×nh bµy. Giang, Viết từ trước thời kỳ kháng. - GV nhËn xÐt. chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p (1946 – 1954). +Trình bày đôi nét về tác phẩm?. -Tác phẩm của ông thường viết về. - HS tr×nh bµy. cuộc sông, thiên nhiên và con người ở. - GV bæ sung thªm vÒ truyÖn “§Êt Nam Bé. rừng Phương Nam”. 2.T¸c phÈm: - Sông nước Cà Mau trích từ chương XVIII truyện Đất rừng Phương Nam 12 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> H§ IV. §äc, t×m bè cô, l­u ý chó thÝch + GV hướng dẫn cách đọc. 1.§äc. + GV gọi HS đọc – GV cùng đọc với - Kể theo ngôi thứ 1. Nhân vật chính HS. là bé An đồng thời là người kể chuyện.. + §o¹n trÝch nµy ®­îc kÓ theo ng«i KÓ nh÷ng ®iÒu m¾t thÊy tai nghe vµ Ên tượng một chú bé 13 tuổi, 14 tuổi lưu. thø mÊy? T¸c dông?. GV: điểm nhìn để quan sát miêu tả lạc trên đường đời tìm gia đình, ngồi của người kể, trên con thuyền xuôI trên thuyền qua kênh Bọ Mắt, ra sông theo kªnh r¹ch Cµ Mau -> T/lîi cho Cöu lín, xu«i dßng N¨m C¨n. viÖc miªu t¶ phï hîp víi tù nhiªn, -ThÊy ®­îc c¶nh quan mét vïng S«ng người kể có thể kể lần lượt, có thể nước cực Nam qua cái nhìn và cảm nhận hồn nhiên, tò mò của một đứa trẻ. dõng l¹i miªu t¶ kÜ…. th«ng minh ham hiÓu biÕt. -T¶ c¶nh thiªn nhiªn kÕt hîp víi thuyÕt minh -Cã thÓ chia thµnh 4 ®o¹n nhá: +ThÓ lo¹i vµ bè côc cña ®o¹n trÝch?. +Cảnh sông nước vùng Cà Mau. (tr×nh tù miªu t¶: bao qu¸t – cô thÓ). +Cảnh kênh rạch, sông nước. -HS chia ®o¹n. +C¶nh dßng s«ng N¨m c¨n +C¶nh chî N¨m c¨n. H§ V. T×m hiÓu ®o¹n trÝch +T¶ c¶nh Cµ Mau qua c¸i nh×n vµ c¶m 1. Mét vïng s«ng Ngßi, kªnh r¹ch rÊt nhận của bé An. Tác giả chú ý đến nhiều, bủa giăng chằng chịt như mạng những ấn tượng gì nổi bật?. nhÖn. So s¸nh s¸t hîp. -T¶ qua gi¸c quan nµo?. - Màu xanh của trời nước, cây lá rừng. - Nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo?. t¹o thµnh mét t/g xanh, xanh b¸t ng¸t. GV: Để làm nổi bật ấn tượng đoạn nhưng chỉ toàn một màu sắc xanh văn đã sử dụng 1 số biện pháp nghệ - Âm thanh rì rào của gió, của rừng, thuËt nh­: T¶ xen kÏ liÖt kª, ®iÖp tõ, cña sãng đặc biệt là những tính từ chỉ màu sắc - Cảm giác lặng lẽ, buồn buồn, đơn vµ tr¹ng th¸i c¶m gi¸c.. ®iÖu, mßn mái =>ấn tượng chung nổi bật về vùng đất 13 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> cùc Nam 2. C¶nh kªnh r¹ch, s«ng ngßi: + Qua đoạn nói về cảnh đặt tên cho - Cách đặt tên cho các dòng sông, con các dòng sông, con kênh ở vùng Cà kênh vùng đất đã cho thấy thiên nhiên Mau, em có nhận xét gì về các địa ở đây còn rất tự nhiên, hoang dã, danh ấy? địa danh này gợi lên đặc phong phú. Con người sống rất gần với ®iÓm g×?. thiªn nhiªn, nªn gi¶n dÞ chÊt ph¸c. §Æt. GV: (giíi thiÖu thuyÕt minh, gt). tên cho các vùng đất con sông “không ph¶o b»ng nh÷ng danh tõ mü lÖ, mµ cø theo đặc đIểm riêng biệt của nó mà gọi thµnh tªn. - Con sông rộng hơn ngàn thước. + Dòng sông Năm Căn được tác giả - Nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm miªu t¶ nh­ thÕ nµo?. như thác đổ. -Tìm chi tiết thể hiện sự rộng lớn và - Cá nước bơI hàng đàn đen trũi nhô hïng vÜ cña dßng s«ng. lên hụp xuống như người bơI ếch giữa. - HS tr×nh bµy. nh÷ng ®Çu sãng tr¾ng. - GV hÖ thèng. - Rõng ®­íc dùng lªn cao ngÊt nh­ 2. GV: tác giả diễn tả màu xanh của dãy trường thành vô tận. Màu xanh lá rừng đước với 3 mức độ sắc tháu mạ, xanh rêu, xanh chai lọ, sương mù, nhưng cùng chỉ màu xanh để miêu tả khói sóng ban mai => Cảnh sắc mênh các lớp cây từ non đến già.. m«ng, hïng vÜ.. + Nhận xét sự tinh tường của Đoàn - Các động từ: Giỏi trong câu “thuyền chúng tôI chèo chèo thoát qua ->đổ ra -> xuôi về thoắt qua kênh Bọ Mắt đổ ra con sông diễn tả hành động của con thuyền. cöa lín, xu«i vÒ N¨m C¨n. Thoát qua là nói con thuyền vượt qua. + Những động từ chỉ hoạt động của một nơi khó khăn, nguy hiểm. Đổ ra là con thuyền? Nừu thay đổi trật tự các nói con thuyền từ kênh nhỏ ra dòng động từ đó có ảnh hưởng gì?. s«ng lín. Xu«i vÒ diÔn t¶ con thuyÒn. -HS tr×nh bµy. nhẹ nhàng xuôi theo dòng nước êm ả.. -GV nhËn xÐt. (không thể thay đổi trật tự các động từ) 3. C¶nh chî N¨m C¨n 14 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - Chợ Năm Căn ồn ào, đông vui, tấp + Nh÷ng chi tiÕt h×nh ¶nh nµo vÒ chî nËp N¨m C¨n thÓ hiÖn ®­îc sù tÊp nËp, - BÕn VËn Hµ, lß than, hÇm gç, nhµ bÌ, đông vui, trù phú và độc đáo của chợ phố nổi. Cảnh mua bán tấp nập thuận tiện vïng Cµ Mau?. - Sù hoµ hîp gi÷a c¸c d©n téc. - HS tr×nh bµy. (ViÖt – Hoa – M«ng). - GV nhËn xÐt b×nh gi¶ng. => Khung c¶nh réng lín trï phó. Nghệ thuật miêu tả quan sát kũ lưỡng, - Sự độc đáo của chợ Năm Căn: võa bao qu¸t cô thÓ, chó ý c¶ h×nh + Chî chñ yÕu häp ngay trªn s«ng khối màu sắc, âm thanh. Nghệ thuật nước với những nhà bè như những khu miªu t¶ võa cho thÊy khung c¶nh phè næi vµ nh÷ng con thuyÒn b¸n hµng chung võa kh¾c ho¹ ®­îc h×nh ¶nh cô len lái mäi n¬i, cã thÓ mua mäi thø mµ thể, làm nổi rõ được màu sắc độc đáo không cần bước ra khỏi thuyền. cïng víi sù tÊp nËp trï phó cña chî +Sù ®a d¹ng vÒ mµu s¾c trang phôc, N¨m C¨n. tiÕng nãi. VI.Tæng kÕt vµ LuyÖn tËp - BµI v¨n miªu t¶ c¶nh quan thiªn. + Em hình dung và cảm nhận được gì nhiên, sông nước vùng Cà Mau, mảnh về vùng Cà Mau cực Nam của Trung đất tận cùng Tổ Quốc. Canht hiên Quèc?. nhiªn ë ®©y thËt réng lín, hoang d· vµ. - HS tr×nh bµy. hïng vÜ. §Æc biÖt lµ nh÷ng dßng s«ng. - GV tæng kÕt. vµ r­ng ®­íc. C¶nh chî N¨m C¨n lµ hình ảnh trù phú, độc đáo, tấp nập về sinh hoạt của con người ở vùng đất ấy. - LuyÖn tËp - BTVNL ViÕt ®o¹n v¨n vÒ c¶m nhËn cña em sau khi häc bµI “s«ng. + GV cho HS đọc phần ghi nhớ SGK. nước………”. + Kể về con sông quê hương em TiÕt 78. So s¸nh. A. Yªu cÇu:. 15 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - Giúp HS nắm đựơc: + Kh¸i niÖm vµ cÊu t¹o cña so s¸nh + Biết cách quan sát sự giống nhau giữa các sự vật để tạo ra những so sánh đúng, tiến đến tạo những so sánh hay. B TiÕn tr×nh bµi d¹y:. H§1 Ktra bµi cò: H§ 2 GV giíi thiÖu bµi míi I. so s¸nh lµ g×?. GV dïng b¶ng phô. a/ Bóp trªn cµnh. + Tìm những tập hợp từ chứa hình b/ Hai dãy trường thành vô tận ¶nh so s¸nh trong c©u sau? - HS tr×nh bµy +VËy cã nh÷ng sù vËt, sù viÖc nµo a. TrÎ em ®­îc so s¸nh víi bóp trªn ®­îc so s¸nh víi nhau. cµnh. - HS tr×nh bµy. b.. Rõng ®­íc so s¸nh víi hai d·y. trường thành vô tận. +Vì sao các sự vật đó lại được so s¸nh víi nhau? C¬ së ®­îc so s¸nh?. => Cơ sở để so sánh?. - HS tr×nh bµy. Dựa vào sự tương đồng (giống nhau về. - GV hÖ thèng nhËn xÐt. h×nh thøc, tÝnh chÊt, vÞ trÝ, chøc n¨ng… gi÷a sù vËt sù viÖc nµy víi sù vËt sù viÖc kh¸c) VD: Trẻ em (trẻ, non, mầm non của đất nước, có nét tương đồng với búp trên cµnh – mÇm non cña c©y cèi trong thiên nhiên. Đây là sự tương đồng về cả hình thức và tính chất. Một sự tươi non,. + So s¸nh nh­ vËy nh»m môc ®ich g×? ®Çy søc sèng chøa chan hy väng. -> Mục đích so sánh: - T¹o ra h×nh ¶nh míi mÎ cho sù vËt, sù viÖc quen thuéc, gîi c¶m gi¸c cô thÓ, thích thú, hấp dẫn khi nghe, nói, đọc, 16 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> viÕt. +Sù vËt so s¸nh trong nh÷ng c©u trªn -T¹o kh¶ n¨ng………phong phó, sinh cã g× kh¸c víi sù so s¸nh trong c©u. động. sau ®©y? - HS tr×nh bµy - GV nhËn xÐt. - Con mÌo ®­îc so s¸nh víi con hæ. - Hai con vËt nµy: + Gièng nhau vÒ h×nh thøc l«ng v»n + Kh¸c nhau vÒ tÝnh chÊt:mÌo hiÒn, hæ d÷ =>So s¸nh nµy kh¸c víi so s¸nh trªn ë. +VËy em hiÓu thÕ nµo lµ so s¸nh?. chỗ chỉ ra sự tương phản giữa hình thức. - HS tr×nh bµy. vµ tÝnh chÊt cña sù vËt. - HV nhËn xÐt, kh¾c s©u *KÕt luËn1: SGK + GV vÏ s½n m« h×nh vµo b¼ng phô cho HS lªn b¼ng ®iÒn. VÕ A (Sù vËt ®­îc so s¸nh). II. CÊu t¹o cña phÐp so s¸nh. Phương diện so s¸nh. Tõ so s¸nh. VÕ B (Sự vật dùng để so sánh). Nh­. Bóp trªn cµnh. Nh­. Hai dãy trường thành. Nh­. Cét nhµ ch¸y. TrÎ em Rõng ®­íc. Dùng lªn cao ngÊt. §en. + Nhận xét các yếu tố của phép so - Phép so sánh có cấu tạo đầy đủ: 4 s¸nh?. yÕu tè nh­ng khi sö dông cã thÓ ®­îc. + Nêm thêm các từ so sánh mà em bỏ một yếu tố nào đó. biÕt?. - Tõ so s¸nh (nh­, b»ng, tùa, h¬n, nh­. - HS tr×nh bµy. lµ,tùa nh­…). + Cho biết cấu tạo của phép so sánh a)Trường Sơn: chí lớn công cha trong những câu sau có gì đặc biệt?. Cöu Long; lßng mÑ bao la sãng trµo.. - HS tr×nh bµy. b)(Như) tre mọc thẳng, con người 17 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> GV nhËn xÐt.. kh«ng chiô khuÊt phôc =>Vế B đảo lên trước vế A V¾ng mÆt tõ ng÷ so s¸nh (a). +GV cho HS đọc, ghi nhớ 2 (SGK ) +GV kÕt luËn kh¾c s©u kiÕn thøc.. +KL 2: SGK III LuyÖn tËp. +T×m mét sè mÉu so s¸nh?. *BT 1 (SGK) a) So sánh đồng loại:. - HS tù t×m. - Thầy thuốc như mẹ hiền (người với người). - Gv hÖ thèng.. - S«ng ngßi, kªnh r¹ch…nh­ m¹ng nhÖn (vËt – vËt) - B/ So s¸nh kh¸c loµi: - Thân em như ớt trên cành (người với vËt) - Cá nước bưoi hàng đàn …như bơi ếch… (người – vật) c) So sánh cụ thể với trừu tượng: - Sù nghiÖp cña chóng ta gièng nh­ rõng c©y ®­¬ng lªn ®Çy nhùa sèng, ngµy cµng lín m¹nh.. - GV hướng dẫn HS giải bài tập. * BT2. (SGK). +ViÕt tiÕp VÕ B -> t¹o thµnh phÐp so - KhoÎ nh­ voi s¸nh? - §en nh­ cét nhµ ch¸y - HS tù lµm bµi tËp. -Tr¾ng nh­ tuyÕt. - GV nhËn xÐt.. - Cao nh­ c¸i sµo *BTVN: T×m pho so s¸nh trong “Bµi häc đường đời” và “Sông nước Cà Mau”. TiÕt 79 - 80:. Quan sát, tưởng tượng so sánh vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶. A. Yªu cÇu:. 18 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> - Giúp HS: thấy được vai trò và tác dụng của quan sát tưởng tượng so sánh vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶. - Bước đầu hình thành cho HS kỹ năng quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶. - Nhận diện và vận dụng được những thao tác cơ bản trên trong đọc, viết bµi trong v¨n miªu t¶. B TiÕn tr×nh bµi d¹y:. H§ I: KiÓm tra bµi cò H§ II: GV giíi thiÖu bµi míi H§ III: Gi¶i bµi tËp + GV gọi HS đọc 3 đoạn văn trong Đoạn 1: tả chàng dế choắt gầy ốm, SGK. đáng thương (gầy gò, lêu nghêu, bè. + Mçi ®o¹n v¨n t¶ c¶nh g×?. bÌ, nÆng nÒ, ngÈn ngÈn, ng¬ ng¬).. đặc điểm nổi bật của sh?. Đoạn 2: Tả cảnh đẹp thơ mộng, hùng vĩ của sông nước Cà Mau.. - HS t×m kiÕm tr¶ lêi. (giăng chi chít, trời xanh, nước xanh,. - GV bæ sung. rõng xanh, r× rµo bÊt tËn, mªnh m«ng, Çm Çm nh­ th¸c…) Đoạn 3: Tả cảnh mùa xuân đẹp, vui, n¸o nøc nh­ ngµy héi (chim rÝu rÝt, cây gạo, tháp đèn khổng lồ, hoa lửa, bóp nân…). + Để tả được như trên, người viết cần -> Quan sát tưởng tượng, so sánh nhận cã nh÷ng n¨ng lùc c¬ b¶n nµo?. xÐt…cÇn s©u s¾c, dåi dµo t×nh tÕ.. - HS tr×nh bµy + Tìm những câu văn có sự liên tưởng, - Như gã nghiện thuốc phiện, như tưởng tượng và so sánh trong các đoạn người cởi trần mặc áo ghile… trên? các kỹ năng đó có gì đặc sắc?. - Như mạng nhện, như thác, như người bơi ếch, như dãy trường thành vô tËn… - Như tháp đền, như ngọn lửa, như nến xanh. 19 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - HS tr×nh bµy. => Các hình ảnh so sánh tưởng tượng,. - GV bæ sung. liên tưởng trên đều rất đặc sắc vì nó thể hiện đúng, rõ hơn về đối tượng và gây bất ngờ lý thú cho người đọc.. + So sánh đoạn văn của Đoàn Giỏi để tìm ra những từ ngữ bị lược bỏ. Việc -Tất cả những từ ngữ bị lược bỏ đều là làm ấy có ảnh hưởng gì đến đoạn văn? động từ, tính từ, những so sánh liên tưởng làm cho đoạn văn mất đi sự sinh động, không gợi trí tưởng tượng, đoạn v¨n kh« khan. -HS tù so s¸nh. * Ghi nhí: SGK. - GV cho HS đọc ghi nhớ H§ IV. LuyÖn tËp - BTVN *BT1 (SGK) + GV hướng dẫn HS làm BT. - Đoạn văn miêu tả cảnh Hồ Gươm. (§o¹n v¨n t¶ c¶nh g×? ®iÒn tõ thÝch - §iÒn tõ:. Gương bầu dục. hîp – t×m tõ ng÷ cã h×nh ¶nh tiªu. Cong cong. biểu, đặc sắc). LÊp lã. - HS tr×nh bµy. Cæ kÝnh. - GV nhËn xÐt.. Xanh um -Hình ảnh đặc sắc: Mặt hồ…..sáng long lanh, cầu Thế Húc…. đền Ngọc S¬n, gèc ®a, rÔ l¸ xum xuª, th¸p Rïa xây trên gò đất giữa hồ (từ ngữ trong ngoặc chỉ đặc điểm. tính chất của Hồ Gươm. *BT 2: (SGK). +GV gäi HS lªn b¼ng tr×nh bµy. - Đoạn văn miêu tả chú dế mèn đẹp,. +Tìm những hình ảnh tiêu biểu, đặc cường tráng, ương bướng, kiêu căng: sắc về một chú mèn có thân hình đẹp + Cả người nâu bóng mỡ cường tráng nhưng ương bướng kiêu + Đầu to, ……..từng tảng. c¨ng. + R¨ng ®en nh¸nh. 20 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> -HS tr×nh bµy. + Sî r©u dµi uèn cong. + Hãnh diện với bà con. -> đề cao mét. +H·y t¶ l¹i ng«i nhµ, c¨n phßng mµ + TrÞnh träng, khoan thai c¸ch kiªu em ®ang ë.. c¨ng. - HS tr×nh bµy. *BT 3 (SGK). + Tả lại buổi sáng trên quê hương em. H·y so s¸nh sù vËt sau ®©y víi nh÷ng g×?. *BT4 (SGK). (cho HS trình bày vào giấy cử đại diện - Mặt trời -> như chiếc mâm lửa… tr×nh bµy). - BÇu trêi -> nh­ chiÕc lång bµn khæng lå.. - Những hàng cây -> trường thành cao vút - Núi (đồi) -> san sát như những là sãng nhÊp nh«. - Những ngôi nhà mái ngói đỏ tươi. + Cho Hs viÕt ®o¹n van t¶ c¶nh dßng nh­ nh÷ng b«ng hoa nhiÒu cµnh. sông, khu rừng mà em đã có dịp quan *BT5 (SGK) s¸t.. - T¶ c¶nh g×? - ë ®©u? - Vµo lóc nµo? - Hình ảnh đặc sắc, nổi bật. H§ VII. Tæng kÕt chung (2 tiÕt) + GV kh¾c s©u KT cho HS - Để miêu tả lại sự vật sự việc, phong cảnh, con người… trước tiên phải. quan sát -> tưởng tượng -> so sánh -> nhận xét sự vật, sự việc…một cách tinh tÕ s©u s¾c. - Những hình ảnh miêu tả phải đặc sắc, tiêu biểu. +BTVN: Viết đoạ và tả cảnh trường em vào buổi sáng.. 21 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ngµy…..th¸ng…..n¨m….. TuÇn 21 TiÕt 81- 82. V¨n b¶n: Bøc tranh cña em g¸i t«i. A. Yªu cÇu:. -HS hiÓu ®­îc néi dung, ý nghÜa cña truyÖn. N¾m ®­îc nghÖ thuËt kÓ chuyÖn vµ miªu t¶ t©m lý nhËn vËt trong t¸c phÈm. -Hình thành thái độ và cách ứng xử đúng đắn, biết thắng sự ghen tị trước tài năng hay thành công của người khác. B TiÕn tr×nh bµi d¹y:. H§ I Ktra bµi cò: H§ II T×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm: + Nªu nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n cña em 1. T¸c gi¶: vÒ nhµ v¨n T¹ Duy Anh?. - T¹ Duy Anh (1959) quª ë huyÖn Chương Mỹ, Tỉnh Hà Tây.. - HS tr×nh bµy. - ¤ng lµ c©y bót trÎ xuÊt hiÖn trong văn học thời kỳ đổi mới, đã có truyện ngắn gây được sự chú ý của bạn đọc trong đó có truyện “Bức tranh của em g¸i t«i”.. + Trình bày đôi nét về tác phẩm:. 2. T¸c phÈm:. - HS tr×nh bµy.. - “Bøc tranh…”®­îc gi¶i nh× trong. - GV hÖ thèng bæ sung.. cuộc thi viết “Tương lai vẫy gọi” của. (Một câu chuyện gần gũi trong đời báo Thiếu Niên Tiền Phong. thường của lứa tuổi TN, nhưng đã gợi ra nh÷ng ®iÒu s©u s¾c vÒ mèi quan hÖ, cách ứng xử giữa người này với người kh¸c). 22 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>