Bài giảng Ngữ văn lớp 6 tiết 99: Văn bản Lượm (Tố Hữu)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> I. TiÕp xóc v¨n b¶n. 1. §äc - kÓ. 2. T×m hiÓu chó thÝch.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> a. T¸c gi¶. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> b. T¸c phÈm Tè H÷u. * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c. N¨m 1949. “Một đồng chí ở Thừa Thiên ra kể cho tôi nghe. những tấm gươngchiến đấu dũng cảm ở quê nhà và cho tôi biết tin về cháu Lượm. Nó là con một chó em hä cña t«i. Tõ c¸ch m¹ng th¸ng t¸m, nã đã về với tôi ở Huế và cùng một số bạn nhỏ tự nguyện theo các chú bộ đội. Nó đi liên lạc cho đơn vị, trong khi đưathư qua một cánh đồng, cháu bị trúng đạn, hy sinh khi mới 14 tuổi. Anh em trong đơn vị thươngtiếc nó nhưcon, em của mình. Thế là Lượmđã ngã xuống nhưKim Đồng và bao b¹n nhá dòng c¶m kh¸c.”. (TrÝch håi kÝ “Nhí l¹i mét thêi” – Tè H÷u) Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> a. T¸c gi¶ b. T¸c phÈm 3. Bè côc:3 ®o¹n §o¹n 1: Tõ ®Çu … “Ch¸u ®i xa dÇn” Hình ảnh Lượmtrong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu. Đoạn 2: Tiếp … “Hồn bay giữa đồng” C©u chuyÖn vÒ chuyÕn ®i liªn l¹c cuèi cïng vµ sù hi sinh của Lượm .. §o¹n 3: Cßn l¹i Hình ảnh Lượmvẫn sống mãi.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> §o¹n 1: Ngày Huế đổ máu Chó Hµ Néi vÒ T×nh cê chó, ch¸u GÆp nhau Hµng BÌ. Ch¸u ®i liªn l¹c Vui l¾m chó µ ở đồn Mang Cá ThÝch h¬n ë nhµ!. Chó bÐ lo¾t cho¾t C¸i x¾c xinh xinh C¸i ®Çu tho¨n tho¾t C¸i ®Çu nghªnh nghªnh. Cháu cườihíp mí Má đỏ bồ quân. Ca lô đội lệch Måm huý s¸o vang Nh­ conchim chÝch Nh¶y trªn ®­êng vµng.... - Thôi chào đồng chí! Ch¸u ®i xa dÇn... Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> H×nh d¸ng. Ngày Huế đổ máu Chó Hµ Néi vÒ T×nh cê chó, ch¸u GÆp nhau Hµng BÌ. - Ch¸u ®i liªn l¹c Vui l¾m chó µ ở đồn Mang Cá ThÝch h¬n ë nhµ!. Chó bÐ lo¾t cho¾t C¸i x¾c xinh xinh C¸i ®Çu tho¨n tho¾t C¸i ®Çu nghªnh nghªnh. Cháu cườihíp mí Má đỏ bồ quân - Thôi chào đồng chí! Ch¸u ®i xa dÇn.... trang phôc. Ca lô đội lệch Måm huý s¸o vang Nh­ conchim chÝch Nh¶y trªn ®­ êng vµng... Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - H×nh d¸ng: bÐ lo¾t cho¾t -> Nhá bÐ mµ nhanh nhÑn. - Trang phôc: C¸i x¾c xinh xinh Ca lô đội lệch.  Gièng trang phôc cña chiÕn sÜ vÖ quèc thêi kh¸ng chiÕn chống Pháp bởi Lượm cũng là một chiến sĩ thực sự. Lượm còn rất bÐ nªn c¸i x¾c ®eo trªn m×nh chØ xinh xinh, cßn chiÕc mò ca l« đội lệch thể hiện dáng vẻ hiên ngang, hiếu động của tuổi trẻ.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Cö chØ: C¸i ch©n tho¨n tho¾t. C¸i ®Çu nghªnh nghªnh Måm huýt s¸o vang Nh­ con chim chÝch Nh¶y trªn ®­êng vµng ... Cười híp mí ... má đỏ.  ThÓ th¬ bèn ch÷, nhÞp nhanh, dïng nhiÒu tõ l¸y gîi h×nh, phÐp so s¸nh.  Lượm nh ỏ nhắn, nhanh nhẹn, hồn nhiên, vui tươi, yêu đời, say mê, nhiệt tình với công việc của cuộc kháng chiến  đáng yêu.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Nªu t¸c dông cña c¸c yÕu tè nghÖ thuËt trong 5 khæ th¬ ®Çu? C¸c yÕu tè nghÖ thuËt: - Tõ l¸y: lo¾t cho¾t, xinh xinh, tho¨n tho¾t, nghªnh, nghªnh - NhÞp th¬: 2/2 - H×nh ¶nh so s¸nh: “Nh­ conchim chÝch Nh¶y trªn ®­ êng vµng.”. T¸c dông: Thể hiện hình ảnh Lượm– một em bé liên lạc hồn nhiên, vui tươi , say mê tham gia công tác kháng chiến thật đáng mến, đáng yªu. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Các đại từ xưnghô đư îc sö dông - Chú bé: là cách gọi của một ngườilớn với một em trai nhỏ thể hiÖn sù th©n mËt nh­ngch­agÇn gòi, th©n thiÕt. - Ch¸u: c¸ch gäi biÓu lé t×nh c¶m gÇn gòi, th©n thiÕt nh­quan hÖ ruột thịt của ngườilớn với một em nhỏ. - Chú đồng chí nhỏ: Cách gọi vừa thân thiết, trìu mến vừa trang trọng đối với một chiến sĩ nhỏ. - Lượm : Cách gọi trực tiếp thể hiện tình cảm, cảm xúc của người kể lên đến cao độ.. - Tác giả gọi Lượm: Chú bé - cháu - đồng chí.  Tõ c¸ch gäi thÓ hiÖn sù gÇn gòi  c¸ch gäi th©n mËt, tr×u mÕn như ruột thịt cách gọi "đồng chí": vừa thân thiết, vừa trang Lop6.net trọng, đề cao như một chiến sĩ nhỏ tuổi (đồng đội)..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> 2. Lượm trong khi làm nhiệm vụ và tình cảm của tác giả. ... "Chît nghe tin nhµ Ra thÕ Lượm ơi!"  Câu thơ bị ngắt ra làm đôi, câu cảm, giọng trầm lắng.  Sự đau xót đột ngột như một tiếng nấc nghẹn ngào của nhà thơ.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> ...tù nhiªn, t«i khÏ thèt lªn Lượmơi, còn không? Kh«ng! Nh÷ng anh hïng dï nhá tuæi nh­ch¸u kh«ng bao giê chÕt. Cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n ta cã rÊt nhiÒu dòng sÜ thiÕu nhi nh­ cháu Lượm , cµng ngµy cµng nhiÒu kh«ng thÓ nµo đếm xuể, không thể nào biết hết. Có lẽ đó cũng là một đặc trưng . Mét niÒm tù hµo lín cña d©n tộc ta vốn có truyền thống lâu đời nhưTrần Quốc To¶n ngµy x­avËy. (TrÝch håi kÝ “Nhí l¹i mét thêi” – Tè H÷u). Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> - Hoµn c¶nh: ..." §ång quª v¾ng vÎ ... §¹n bay vÌo vÌo"  Tõ l¸y gîi h×nh + gîi ©m thanh  §¹n bay nhanh, kÕ tiÕp nhau không dứt âm thanh nghe ghê rợn  hoàn cảnh nguy hiểm đến tính m¹ng.  Hành động nhanh nhẹn, dứt khoát, không do dự, chần chừ. Câu hỏi "sợ chi" như một lời thách thức coi thường mọi nguy hiểm, quyết không l bước trước bất cứ sự thách thức.  Dòng c¶m, gan d¹, coi nhiÖm vô lµ trªn hÕt, s½n sµng hy sinh c¶ tÝnh mạng để hoàn thành nhiệm vụ (truyền thống dân tộc)  Tác giả yêu mÕn, kh©m phôc, tr©n träng.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - Hy sinh: "Bỗng loè chớp đỏ Thôi rồi, Lượm ơi! Chú đồng chí nhỏ Một dòng máu tươi!"  Lượm hy sinh đột ngột - rất anh hùng khi làm nhiệm vụ..  Dïng nhiÒu c©u c¶m, ng¾t nhÞp gi÷a c©u  Lêi th¬ nghÑn ngµo, tiÕc thương vô hạn, không kìm được lòng tác giả thốt lên lời đau đớn: "Thôi" - "Ch¸u n»m trªn lóa Tay n¾m chÆt b«ng ...Hồn bay giữa đồng"  Hình ảnh đẹp về sự hy sinh. Em hy sinh mà vẫn gắn bó, níu kéo sự sống. Em nhưmột thiên thần bé nhỏ yên nghỉ giữa cánh đồng quê hương với hươnglúa non thanh khiết bao phủ quanh em, linh hồn em đã hoá thân vào với thiên nhiên, đất nước (em sống mãi với quê hương).. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - "Lượm ơi, còn không?"  Câu hỏi vừa đau xót, vừa ngỡ ngàng như không muốn tin rằng lượm đã kh«ng cßn n÷a.. - Xưng hô bằng gọi tên trực tiếp "Lượm ơi" được dùng khi tình cảm, cảm x của người kể lên đến cao độ, dùng kèm theo từ cảm thán..  2 khæ cuèi. - Điệp  kết cấu đầu cuối tương ứng Kết cấu chặt chẽ, khẳng định Lượm còn sống mãi trong lòng nhà thơ và còn mãi với quê hương, đất nướ. (Điều đó thể hiện niềm tin của nhà thơ về sự bất diệt của những người con như Lượm. Nhưng còn đó là ước vọng của nhà thơ về một cuộc sống thanh bình không còn chiến tranh để trẻ thơ được sống hồn nhiên, hạnh phúc. Bài thơ viết về sự hy sinh mà kết thúc không bị luỵ, đem đến một niềm tin) Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> II. Tæng kÕt - Ghi nhí 1. Tæng kÕt  NghÖ thuËt: ThÓ th¬ bèn tiÕng kÕt hîp miªu t¶ víi kÓ chuyÖn vµ biÓu hiÖn c¶m xóc. - Dùng nhiều từ láy gợi hình, nhịp thơ thay đổi linh hoạt, dùng nhiều c©u c¶m, phÐp ®iÖp..  Nội dung: Khắc hoạ hình ảnh chú bé Lượm nhỏ nhắn, nhanh nhẹn, hồn nhiên, vui tươi, yêu đời, hăng hái làm nhiệm vụ và đã hy sinh anh dũng. Hình ảnh của em còn mãi với quê hương, đất nước và trong lòng mọi người. 2. Ghi nhí; SGK Bµi tËp 2: ViÕt mét ®o¹n v¨n 10 dßng miªu t¶ chuyÕn liªn l¹c cuèi cùng và sự hy sinh của Lượm.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>