Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 20: Tục ngữ-Trí tuệ dân gian,kho tàng về đời sống xã hội, vốn quí về nghệ thuật ngôn từ

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. TuÇn :20 TỤC NGỮ-TRÍ TUỆ DÂN GIAN,KHO TÀNG VỀ ĐỜI SỐNG XÃ HỘI, VỐN QUÝ VỀ NGHỆ THUẬT NGÔN TỪ PhÇn I: Giíi thiÖu vÒ tôc ng÷: 1. Kh¸i niÖm tôc ng÷: - Tôc ng÷ lµ nh÷ng c©u nãi ng¾n gän l­u truyÒn trong d©n gian, cã nhÞp ®iÖu, h×nh ¶nh, thÓ hiÖn nh÷ng kinh nghiÖm cua rnh©n d©n vÒ mäi mÆt nh­ : tô nhiên, lao động sản xuất, con người, xã hội… - Về hình thức: mỗi câu tục ngữ là một câu nói diễn đạt một ý hoàn chỉnh. Câu tục ngữ có đặc điểm là ngắn gọn, hàm súc, bền vững về kết cấu “ Một câu tôc ng÷ cßn ng¾n h¬n c¶ mòi con chim”- Tôc ng÷ d©n gian Nga, “ Tôc ngø có bao nhiêu là ý nghĩa, bao nhiêu là hiện tượng phong phú… và tất cả bao nhiêu thứ đó được trồng trên một diện tích ngôn ngữ nhỏ hẹp làm sao”- Ô dê rèp, “ Nh÷ng lêi nãi trÇn trôi kh«ng ph¶i lµ tôc ng÷”- Tôc ng÷ Nga. - Về nội dung tư tưởng: tục ngữ thể hiện những kinh nghiện của nhân dân về mäi mÆt. - Nói đến tục ngữ phải chú ý đến cả nghĩa đen và nghĩa bóng. Nghĩa đen là nghĩa trực tiếp, gắn với sự việc và hiện tượng ban đầu. Nghĩa bóng là nghĩa gi¸n tiÕp, nghÜa Èn dô, biÓu tr­ng. - Về sử dụng: tục ngữ được nhân dân vận dụng vào mọi khía cạnh của đời sống, nó giúp nhân dân có được kinh nghiệm để nhìn nhận ứng xử, thực hành vào đời sống; trong ngôn ngữ tục ngữ làm đẹp, làm sâu sắc thêm lời nói. - Tri thức trong tục ngữ là kinh nghiệm nên không phải lúc nào cũng đúng; thậm chí có những kinh nghiệm đã lạc hậu. 2. Ph©n biÖt tôc ng÷ víi thµnh ng÷ vµ ca dao: a, Ph©n biÖt tôc ng÷ víi thµnh ngø: - Giống nhau: Tục ngữ và thành ngữ đều là những đơn vị đã có sẵn trong ngôn ngữ và lời nói, đều dùng hình ảnh để diễn đạt, dùng cái đơn nhất để nói cái chung và đều được sử dụng ở nhiều hoàn cảnh khác nhau trong đời sống. - Kh¸c nhau: Thành ngữ thường là những đơn vị tương đương như từ, mang hình thức cụm từ cố định còn tục ngữ là câu hoàn chỉnh. Thành ngữ có chức năng địng danh- gọi tên sự vật, gọi tên tính chất, trạng tháihay hành động của sự vật hiện tượng còn tục ngữ diễn đật trọn vẹn một phán ®o¸n hay kÕt luËn, mét lêi khuyªn. Do đó, mộtt đơn vị thành ngữ chưa thể coi là một văn bản trong khi mỗi câu tục ngnữ được xem như một văn bản đặc biệt, một tổng thể thi ca nhỏ nhất- R. Gia cèp x¬n b, Ph©n biÖt tôc ng÷ víi ca dao: - Gièng nhau: §Òu lµ nh÷ng s¸ng t¸c d©n gian. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. - Kh¸c nhau: + Tục ngữ là câu nói còn ca dao là lời thơ và thường là lời thơ của những bài dân ca. Tục ngữ thiên về lí trí, ca dao thiên về trữ tình. Tục ngữ diễn đạt kình nghiệm, ca dao biểu hiện thế giới nội tâm của con người.  Chú ý: có những trường hợp rất khó phân biệt, nên coi đây là hiện tượng trung gian. 3. Các chủ đề chính của tục ngữ: GV giíi thiÖu theo cuèn Tôc ng÷, ca dao ViÖt Nam: - Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn, thêi tiÕt - Tục ngữ về lao động sản xuất - Tục ngữ về con người với các mối quan hệ - Tôc ng÷ vÒ kinh nghiÖm øng xö - Tôc ng÷ vÒ quan hÖ lµng xãm l¸ng giÒng… 4.Bµi tËp vËn dông: B1:Giải thích ngắn gọn các câu tục ngữ đã được học B2: Sưu tầm thêm các câu tục ngữ theo chủ đề. PhÇn II: Bµi tËp vÒ tôc ng÷ Bµi 1: Tr¾c nghiÖm: 1. Nhận xét nào sau đây không đúng với tục ngữ? a. Lµ mét thÓ lo¹i v¨n häc d©n gian b. Là những câu nói ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh c. Lµ kho tµng kinh nghiÖm cña nh©n d©n vÒ mäi mÆt d. Là những câu nói giãi bày đời sống tính cảm phong phú của nhân dân 2. C©u nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ tôc ng÷? a. Giã bÊc hiu hiu, sÕu kªu th× rÐt. b. Ruéng c¶ ao liÒn. c. Một giọt máu đào hơn ao nước lã. d. Tấc đất tấc vàng. 3. C©u nµo sau ®©y lµ tôc ng÷? a. §ãi cho s¹ch, r¸ch cho th¬m. b. §ãi c¬m r¸ch ¸o c. No c¬m Êm ¸o d. Khè r¸ch ¸o «m 4. Em hiÓu c©u tôc ng÷ “ Mau sao th× n¾ng, vøng sao th× m­a” nh­ thÕ nµo? a. Đây là một kinh nghiệm rút ra từ quan sát thực tiễn: đên nào trời nhiều sao, ngày hôm sau sẽ nắng; đêm nào trời ít sao ngày hôm sau sẽ mưa. b. Câu tục ngữ có ý nghĩa giúp con người có ý thức biết quan sát bầu trời để dự ®o¸n thêi tiÕt , s¾p xÕp c«ng viÖc. c. Kinh nghiệm này không phải luôn luôn đúng. d. C¶ ba ý trªn. 5. Câu tục ngữ nào sau đây đồng nghĩa với câu “ Tháng babỷ kiến bò, chỉ lo lại lôt” ? a. Trêi ®ang n¾ng, cá gµ tr¾ng th× m­a. b. Qu¹ t¾m th× r¸o, s¸o t¾m th× m­a.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. c. KiÕn c¸nh vì tæ bay ra, b·o t¸p m­a sa gÇn tíi. d. ếch kêu uôm uôm ao chuôm đầy nước. Bµi 2: Gi¶i thÝch ng¾n gän mét sè c©u tôc ng÷ vÒ thêi tiÕt. HD: - Lµm bµi theo bè côc 3 phÇn: + Më bµi : Giíi thiÖu chung vÒ nhãm c©u tôc ng÷ + Th©n bµi: Gi¶i thÝch c¸c c©u tôc ng÷ theo nhãm ý, cã liªn hÖ më réng. + KÕt bµi: Kh¸i qu¸t l¹i ý nghÜa cña chóng. - Nội dung theo kiến thức đã học. Yêu cầu: HS viết bài, đọc bài trước lớp. Bµi 3: Gi¶i thÝch mét sè c©u tôc ng÷ nãi vÒ viÖc häc: - ¨n vãc, häc hay. - Cã häc míi hay, cã cµy míi biÕt. - Muèn biÕt ph¶i hái, muèn giái ph¶i häc. - Kh«ng cµy kh«ng cã thãc, kh«ng häc kh«ng biÕt ch÷. - Đi một ngày đàng, học một sàng khôn. - Häc ¨n, häc nãi, häc gãi, häc më. - Không thầy đố mày làm nên. - Häc thÇy kh«ng tµy häc b¹n. HD: ViÕt theo bè côc ba phÇn. Néi dung: - C1: Cã ¨n míi cã lín, cã khoÎ; cã häc míi cã hiÓu. - C2: Học đi đôi với hành, học văn hoá kết hợp với lao đọng sản xuất. - C3: Muốn biết, muốn giỏi thì phải hỏi những người có hiểu biết hơn m×nh…… Bµi 4: Giải thích và bình luận câu tục ngữ “ Uống nước nhớ nguồn”. HD: - KiÓu bµi: Gi¶i thÝch vµ b×nh luËn mét c©u tôc ng÷. - Vấn đề càn giải quyết: hưởng thụ và biết ơn. Dµn ý:  Më bµi: Giíi thiÖu vÒ c©u tôc ng÷.  Th©n bµi: - Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: NghÜa ®en , nghÜa bãng. - Bµn luËn vÒ ý nghÜa cña nã, phª ph¸n thãi vong ©n béi nghÜa.  KÕt bµi: Liªn hÖ b¶n th©n.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. TuÇn 21 TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN NGHỊ LUẬN §Æc ®iÓm cña bµi v¨n nghÞ luËn. PhÇn I: T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn: 1. Lý thuyÕt c¬ b¶n: - Trong đời sống, ta thường gặp văn nghị luận dưới dạng các ý kiến nêu ra trong cuéc häp, c¸c bµi x· luËn, bµi ph¸t biÓu ý kiÕn trªn b¸o chÝ… - Văn nghị luận là văn viết ra nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tư tưởng, quan điểm nào đó. Muốn thế văn nghị luận phải có luận điểm rõ ràng, cã lÝ lÏ, dÉn chóng thuyÕt phôc. - Những tư tưởng, quan điểm trong bài viết phải hướng tới giải quyết những vấn đề đặt ra trong đời sống thì mới có ý nghĩa. 2. Bµi tËp: Bµi 1: GV nªu v¨n b¶n: Hai biÓn hå Tổ chức cho HS Tìm hiểu về đặc điểm của văn bản này: - §©y cã phait lµ mét v¨n b¶n nghÞ luËn kh«ng? - LuËn ®iÓm chÝnh ë ®©y lµ g×? - LuËn ®iÓm Êy ®­îc triÓn khai qua c¸c lËp luËn nµo? - C¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ ®­îc sö dông cã t¸c dông g×? - V¨n b¶n sö dông c¸ch nghÞ luËn trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp? Bµi 2: Dùa vµo c¸c v¨n b¶n mÉu, em h·y tù viÕt mét v¨n b¶n nghÞ luËn ng¾n víi néi dung thảo luận về nhiệm vụ học tập của người học sinh để phát biểu trong giờ sinh ho¹t líp. HD:HS tù lµm theo ý kiÕn cña m×nh, GV vµ hS kh¸c nhËn xÐt. Hướng làm : - Cã lêi giíi thiÖu. - Néi dung th¶o luËn: + Đánh giá về ý nghĩa của việc học tập đối với tương lai của người học sinh và tương lai của đất nước. + Nêu lên nhiệm vụ học tập của người học sinh có liên hệ đến việc tự xác định nhiÖm vô häc tËp cña c¸ nh©n m×nh. + Nêu cách thức, phương pháp học tập hiệu quả có liên hệ với quá trình tự học cña b¶n th©n. + Mong muèn c¸c b¹n cïng cè g¾ng häc tèt. - Lêi c¶m ¬n.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. PhÇn II: §Æc ®iÓm cña bµi v¨n nghÞ luËn: I/ Lý thuyÕt c¬ b¶n: - Mỗi bài văn nghị luận đều phải có luận điểm, luận cứ và lập luận. Trong một bµi v¨n cã thÎ cã mét luËn ®iÓm chÝnh vµ nhiÒu luËn ®iÓm phô. - Luận điểm là ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm của bài văn được nêu ra dưới hình thức câu khẳng định hay phủ định, đựơc diễn đạt sáng tỏ, dễ hiểu, nhÊt qu¸n. LuËn ®iÓm lµ linh hån cña bµi viÕt, nã thèng nhÊt c¸c ®o¹n v¨n thành một khối. Luận điểm phải đúng đắn, chân thật, đắp ứng nhu càu thực tÕ th× míi cã søc thuyÕt phôc . - LuËn cø lµ lÝ lÏ, dÉn chøng ®­a ra lµm c¬ së cho luËn ®iÓm. LuËn cø ph¶i chân thật , đúng đắn, tiêu biểu thì mới khiến cho luận điểm có sức thuyết phôc. - Lập luận là cách nêu luận cứ để dẫn đến luận điểm. Lập luận phải chặt chẽ, hîp lÝ th× bµi v¨n míi cã søc thuyÕt phôc. II/ Bµi tËp: Cho bµi v¨n: Häc thÇy häc b¹n ? Hãy xác định luận điểm, luận cứ, lập luận? HD: - HS đọc bài văn - Thảo luận để trả lời câu hỏi… - Nhận xét về hệ thống luận điểm, luận cứ đã được sử dụng? - Em có thể xác định thêm các luận điểm phụ nào? Bµi 2: Xác định hệ thống luận điểm cho đề bài sau: ViÖc häc tËp cña häc sinh. HD: - KiÓu bµi: NghÞ luËn - Vấn đề nghị luận: Việc học tập của học sinh. - C¸c luËn ®iÓm cÇn cã: + LĐ1: ý nghĩa của việc học tập đối với học sinh nói chung. + LĐ2: Nhiệm vụ học tập của người học sinh như thế nào? + LĐ3: Người học sinh nên học tập như thế nào? + LĐ4: Bản thân em đã rèn luyện như thế nào? + LĐ5: Phê phán thái độ học sai như thế nào? Khuyên các bạn ra sao? - Kiến thức : Có thể vận dụng những kiến thức thực tế và trong văn chương, s¸ch b¸o.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. TuÇn 22: câu rút gọn, câu đặc biệt thªm tr¹ng ng÷ trong c©u. Phần I: Bài tập về câu rút gọn, câu đặc biệt. I/ KiÕn thøc c¬ b¶n: 1. C©u rót gän: - Khi nói hoặc viết có thể lược bỏ một số thành phần của câu, tạo thành câu rút gọn. Việc lược bỏ một số thành phần câu nhằm những mục đích như sau: + Lµm cho c©u gän h¬n, võa th«ng tin ®­îc nhanh, võa tr¸nh lÆp nh÷ng tõ ngữ đã xuất hiện trong câu đứng trước. + Ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người khi lược bá chñ ng÷. - Khi dïng c©u rót gän cÇn chó ý: + Không làm cho người đọc, người nghe hiểu sai, hiểu không đầy đủ về câu nãi. + Kh«ng biÕn c©u nãi thµnh mét c©u céc lèc, khiÕm nh·. 2. Câu đặc biệt: - Câu đặc biệt là câu không cấu tạo theo mô hình chủ ngữ - vị ngữ. - Câu đặc biệt thường được dùng để: + Xác định thời gian, nơi chốn diễn ra sự việc được nói đến trong đoạn; + Liệt kê, thông báo về sự tồn tại của sự vật, hiện tượng; + Béc lé c¶m xóc; + Gọi đáp.  Chó ý: - Rút gọn câu là một trong những thao tác biến đổi câu thường gặp trong nói hoặc viết, nhằm làm cho câu gọn hơn.Các thao tác biến đổi câu khác được giới thiệu trong chương trình là: mở rộng câu, chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. - Việc lược bỏ các thành phần trong câu để rút gọn phải tuỳ vào tình huống nói hoặc viết cụ thể. Nguyên tắc chung là rút gọn câu phải đảm bảo không làm cho người đọc, người nghe hiểu sai câu nói. - Thao tác rút gọn câu có thể đêm lại những câu vắng thành phần chính như chñ ng÷, vÞ ng÷, hoÆc v¾ng c¶ chñ ng÷ lÉn vÞ ng÷. Tuy nhiªn cÇn ph©n biÖt câu rút gọn với câu sai htường gọi là câu què. - Cần phân biệt câu đặc biệt với câu rút gọn. Một số câu rút gọn có thể xuất hiện dưới dạng không có chủ ngnữ, vị ngữ hoặc không có cả chủ ngữ lẫn vị ngữ , tuy nhiên câu rút gọn khác với câu đặc biệt ở những đặc điểm sau:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. + Đối với câu rút gọn có thể căn cứ vào tình huống nói hoặc viết cụ thể để kh«i phôc l¹i c¸c thµnh phÇn bÞ rót gän, lµm cho c©u cã cÊu t¹o chñ ng÷. vÞ ngữ bình thường. + Câu đặc biệt không có chủ ngnữ và vị ngữ. II/ Bµi tËp : 1. Lµm c¸c bµi tËp theo S¸ch bµi tËp vµ Bµi tËp tr¾c nghiÖm. 2. Bµi tËp bæ trî: Viết đoạn văn ngắn có sử dụng câu đặc biệt và câu rút gọn. Chỉ ra các câu đó và nêu tác dụng của việ sử dụng chúng. HD – HS tù lµm. PhÇn II: Bµi tËp vÒ thªm tr¹ng ng÷ trong c©u -. -. -. -. I/ KiÕn thøc c¬ b¶n: Tr¹ng ng÷ lµ thµnh phÇn phô cña c©u, chuyªn bæ sung c¸c th«ng tin vÒ n¬i chốn, thời gian, nguyên nhân, mục đích, phương tiện, cách thức , điều kiện…cho sự việc được nói đến trong câu. Trong một câu có thể có hơn một tr¹ng ng÷. Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u cã thÓ xem lµ mét h×nh thøc më réng c©u. Về ý nghĩa, trạng ngữ được thêm vào câu để xác định thời gian, nơi chốn, nguyªn nh©n, c¸ch thøc diÔn ra sù viÖc nªu trong c©u. VÒ h×nh thøc: + Trạng ngữ có thể đứng ở đầu câu, cuối câu hay giữa câu. + Giữa trạng ngữ với chủ ngữ và vị ngữ thường có một quãng khi nói hoặc mét dÊu ph¶y khi viÕt. Tr¹ng ng÷ cã nh÷ng c«ng dông nh­ sau: + Xác định hoàn cảnh, điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu, góp phần làm cho nội dung của câu được đầy đủ, chính xác. + Nèi kÕt c¸c c©u, c¸c ®o¹n víi nhau, gãp phÇn lµm cho ®o¹n v¨n, bµi v¨n ®­îc m¹ch l¹c. VÒ néi dung, tr¹ng ng÷ ®­îc chia thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau theo nh÷ng ý nghÜa cô thÓ mµ chóng biÓu thÞ. Cßn vÒ cÊu t¹o, tr¹ngn ng÷ cã thÓ lµ danh tõ, động từ, tính từ, nhưng thường là cụm danh từ, cụm động từ. Trạng ngữ có thể không cần quan hệ từ đứng trước nhưng thường thì trạng ngữ được bắt đầu bằng các quan hệ từ. Cụ thể hơn, mối loại trạng ngunữ thường được bắt ®Çu b»ng mét sè quan hÖ tõ ®iÓn h×nh. Ch¼ng h¹n, tr¹ng ng÷ chØ n¬i chèn thường được bắt đầu bằng : ở , tại, trên, dưới, trong, ngoài, trước, sau, bên cạnh, dọc theo…; trạng ngữ chỉ nguyên nhân thường được bắt đầu bằng: vì, do, tại, bởi vì…; trạng ngữ chỉ mục đích thường được bắt đàu bằng: để, nhằm, vì…; trạng ngữ chỉ phương tiện thường được bắt đầu bằng: bằng,. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. với…; trạng ngữ chỉ cách thức thường được bắt đầu bằng: với, một cách, nh­… - Tách trạng ngữ thành câu riêng là một trong nhnững thao tác tách câu thường gặp, nhằm những mục đích tu từ nhất định như nhấn mạnh ý, chuyển ý, bộc lộ cảm xúc…Nhưng thường thì chỉ ở vị trí cuối câu trạng ngữ mới có thể ®­îc t¸ch ra thµnh c©u riªng. II/ Bµi tËp: 1. Lµm c¸c bµi tËp theo s¸ch bµi tËp ng÷ v¨n. 2. Bµi tËp bæ trî: Bµi 1: Xác định trạng ngữ trong các câu sau và chuyển chúng sang những vị trí khác nhau trong c©u. a. Dưới bóng tre, đã từ lâu đời, người dân cày Việt Nam dựng nhà, dựng cöa, vç ruéng, khai hoang. b. Tre ăn ở với người, đời đời, kiếp kiếp. c. Cối xay re nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc. HD: a. – Trạng ngữ: Dưới bóng tre, đã từ lâu đời - ChuyÓn vÞ trÝ:  Người dân cày Việt Nam, dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, dựng nhà…  Người dân cày Việt Nam dựng nhà…, dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời. b. – Trạng ngữ: đời đời, kiếp kiếp - ChuyÓn:  Đời đời, kiếp kiếp, tre ăn ở với người.  Tre, đời đời, kiếp kiếp, ăn ở với người. c. – Trạng ngữ: từ nghìn đời nay - ChuyÓn:  Từ nghìn đời nay, cối xay tre nặng nề quay, xay nắm thóc.  Cối xay tre nặmg nề quay, xay nắm thóc, từ nghìn đời nay. Bµi 2: ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n , cã sö dông tr¹ng ng÷, h·y chØ râ. HS tù lµm.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. TuÇn 23 Luyện tập về phương pháp lập luận trong bµi v¨n nghÞ luËn. -. -. -. -. I/ KiÕn thøc c¬ b¶n: Muèn lµm tèt mét bµi v¨n nghÞ luËn cÇn rÌn luyÖn c¸c thao t¸c sau: t×m hiÓu đề, hướng lập ý, lập bố cục, triển khai dự kiến phương pháp lập luận và cuối cïng lµ t¹o lËp v¨n b¶n. Tìm hiểu đề gồm hai bước: + Đọc kĩ đề, gạch dưới những từ quan trọng + Dựa vào những từ ngữ đã gạch trong đề để tìm ra: Đề yêu cầu bàn luận về vấn đề gì? Trong đời sống hay trong văn học? Trong đời sống thì ở mặt nào? như văn hoá, sức khoẻ, nhà trường… Đề yêu cầu dùng phép lập luận nào? Phạm vi đến đâu? Hướng lập ý: Theo trình tự nào? + Từ nhận thức đến hành động + Từ giảng giải đến chứng minh + Lập ý theo hướng đối lập + Lập ý theo hướng theo trình tự thời gian, không gian. LËp dµn ý: Theo bè côc ba phÇn: + Mở bài: Nêu vấn đề cần bàn luận + Thân bài: Trình tự các luận điểm đã chọn để làm rõ và hướng tới vấn đề đã nªu ra. + Kết bài: Khẳng định vấn đề vừa bàn luận, Nêu bài học, liên hệ bản thân. TËp viÕt tõng ®o¹n, chó ý c©u chuyÓn tiÕp c¸c ®o¹n, khiÕn lËp luËn chÆt chÏ, khóc chiÕt. Lập luận là đưa ra luận cứ hợp lí, nhằm dãn dắt người nghe, người đọc đến một kết luận hay chấp nhận một kết luận mà kết luận đó là tư tưởng, quan điểm, ý định của người viết. Người nói.. II/ Thùc hµnh: §Ò bµi: 1.Tìm một câu tục ngữ trái ngược với “ Sống chết mặc bay” và giải thích, chứng minh cho câu tục ngữ mà em đã chọn. HD: - Kiểu đề: Nghị luận - Vấn đề nghị luận: Câu tục ngữ “ Thương người như thể thương thân” - Phương pháp nghị luận: Giải thích, chứng minh.  Dµn ý: a. Më bµi:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. - Dẫn dắt nêu vấn đề - Nêu ra câu tục ngữ “ Thương người như thể thương thân” b. Th©n bµi: - gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: + Là kinh nghiệm về cách ứng xử giữa con người với con người: thương yêu người khác như thương yêu chính bản thân mình. + nhắc nhở về tình yêu thương, chia sẻ với đồng loại trong cuộc sống. + Khẳng định đây là một phẩm chất đạo đức tốt, truyền thống văn hoá quí của người Việt Nam ta. Nó cần được giữ gìn và phát huy. - Chøng minh: + Trong cuộc sống thường ngày: Các chương trình ủng hộ người nghèo như nối vòng tay lớn, ủng hộ đồng bào vùng thiên tai… luân được toàn dân tham gia tÝch cùc, ý nghÜa. + Trong văn học: Có nhiều tác phẩm phản ánh sinh động… - Nêu ý kiến về thái độ sống của chúng ta nên như thế nào? c. Kết bài: Khẳng định lại vấn đề vừa bàn luận. HS viÕt bµi theo yªu cÇu. 2. Gi¶i thÝch vµ b×nh luËn c©u tôc ng÷ “ Mét c©y lµm ch¼ng nªn non…” HD:Néi dung cÇn sö dông: - Gi¶i thÝch kh¸i niÖm: NghÜa ®en, nghÜa bãng - Chøng minh: + Qua lÞch sö cña d©n téc, + Qua ca dao, tôc ng÷, v¨n th¬ - Thái độ của mình.  Yêu cầu HS phân tích đề, lập dàn ý và viết thành bài hoàn chỉnh. 3.B ài tập về nhà Qua “Một thứ quà của lúa non:Cốm”và “Mùa xuân của tôi’hãy chứng minh.Dù có viết về một thứ quà bình dị hay những kỉ niệm của một ngươi xaquêthì chỗ hay nhất của những áng văn xuôi ấy vẫn là tấm tình quê sâu nặng, thiết tha với quê hương đất nước. Hãy thực hiện cácbư ớc làm bài văn nghị luận để giải quyết yêu cầucủa đề văn trên.. ----------------------------------------------. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. tUẦN 24 C¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh . I/ Lý thuyÕt: - Trong đời sống, người ta thường dùng sự thật đó là những chứng cứ xác thực để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin. - Trong v¨n nghÞ luËn, chøng minh lµ mét phÐp lËp luËn dïng nh÷ng lÝ lÏ, bằng chứng chân thực, đã được htừ nhận để chứng tỏ luận điểm mới cần được chứng minh là đáng tin cậy. - C¸c lÝ lÐ, b»ng chøng dïng trong phÐp lËp luËn chøng minh ph¶i ®­îc lùa chän, thÈm tra, ph©n tÝch th× míi cã søc thuyÕt phôc. - Khái niệm “ chứng minh” nguyên nghĩa là dùng sự thật để chứng tỏ một sự vËt lµ thËt hay gi¶. Cßn trong t­ dauy suy luËn th× kh¸i niÖm chøng minh cã một nội dung khác, đó là dùng những chân lí, lí lẽ, căn cứ đã biết để suy ra cái chua bíêt và xác nhận cái đó có tính chân thực. II/ Thùc hµnh: §Ò 1: Bằng các bài ca dao đã học và đọc thêm, em hãy chứng minh: ca dao đã thể hiện sâu sắc tình cảm gia đình của con người Việt Nam. HD: - KiÓu v¨n b¶n: NghÞ luËn - Vấn đề bàn luận: tình cảm gia đình sâu sắc của con người Việt Nam qua ca dao. - Phạm vi dẫn chứng: các bài ca dao đã học và đọc thêm.  Dµn ý: a. Më bµi:- Giíi thiÖu dÉn d¾t - Nêu vấn đề. b. Th©n bµi: - T×nh c¶m anh em: Anh em nh­ ch©n nh­ tay…. - T×nh c¶m bè mÑ – con c¸i: C«ng cha nh­ nói Th¸i s¬n… - T×nh c¶m vî chång: R©u t«m nÊu víi ruét bÇu… - T×nh c¶m cña con ch¸u víi «ng bµ: Ngã lªn nuéc l¹t m¸i nhµ… c. KÕt bµi: Liªn hÖ c¶m xóc cña b¶n th©n. HS LËp dµn ý vµ viÕt thµnh bµi.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. -. -. §Ò 2: Bằng những hiểu biết của mình, hãy chứng minh rằng: đời sống của chóng ta tæn h¹i rÊt lín, nÕu chøng ta kh«ng cã ý thøc b¶o vÒ m«i trường. HD: KiÓu bµi: NghÞ luËn Vấn đề cần chứng minh: đời sống của chúng ta sẽ tổn hại, nếu chứng ta không có ý thức bảo vệ môi trường.  Dµn ý: a. Mở bài:Dẫn dắt để nêu ra được vấn đề nghị luận. b. Th©n bµi: Chøng cø vÒ viÖc ph¸ ho¹i rõng. Chøng cø vÒ thiªn tai lò lôt, hËu qu¶ cña n¹n ph¸ rõng bõa b·i. Chứng cứ về việc đổ rác thải bừa bãi dẫn đến ô nhiễm môi trường nghiêm träng…. c. KÕt bµi: Khái quát lại vấn đề , liên hệ đến ý hức bảo vệ môi trường của bản thân. HS Tù lµm bµi. §Ò 3 Hãy chứng minh: Văn chương đã làm cho tình yêu quê hương đất nước có s½n trong ta thªm phong phó vµ s©u s¾c. HD: 1, Tìm hiểu đề: - KiÓu bµi: NghÞ luËn chøng minh - Vấn đề nghị luận: Văn chương làm cho tình yêu quê hương đất nước trong ta thªm phong phó vµ s©u s¾c. - KiÕn thøc: Cuéc sèng vµ v¨n häc. 2. Dµn ý: * Më bµi: - Dẫn dắt nêu vấn đề * Th©n bµi: - Giải thích lời nhận định: Tiình yêu quê hương đất nước trong ta ai cững có, nh­ng nhê cã c¸c t¸c phÈm th¬ v¨n khiÕn cho t×nh yªu Êy trong ta thªm s©u s¾c. - Chøng minh: + Văn chương hkiến ta biết thêm những vẻ đẹp của uqê hương đất nước m×nh, khiÕn cho m×nh yªu nã h¬n: D/ c: §­êng v« xø HuÕ quanh quanh…. Mïa xu©n cña t«i( Vò B»ng). Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. Sài Gòn tôi yêu ( Minh Hương ) + Văn chương khiến ta thêm xúc động trước tình yêu nước của những con người Việt Nam ta với quê hương đất nước mình. D/ c: TruyÖn ng¾n lµng cña Kim L©n Mét thø quµ cña lóa non: Cèm( Th¹ch Lam)… * KÕt bµi: Kh¸i qu¸t l¹i c¶m xóc cña m×nh. 3. Tæ chøc cho HS viÕt bµi: - HS ViÕt c¸c phÇn më bµi, th©n bµi, kÕt bµi. - GV yêu cầu hs đọc bài tước lớp, nhận xét đánh giá. - GV cã thÓ cung cÊp mét sè ®o¹n chøng minh mÉu. ………………………………………………………………………………... TuÇn 25 Kiểm tra chuyên đề §Ò bµi : Qua bµi Mét thø quµ cña lóa non: Cèm vµ Mïa xu©n cña t«i , h·y chøng minh rằng: Dù có viết về một thứ quà bình dị hay về kỉ niệm của một người xa quª th× chç hay nhÊt cña nh÷ng ¸ng v¨n xu«i Êy vÉn lµ tÊm t×nh s©u nÆng, thiết tha đối với quê hương đất nước. HD: - KiÓu bµi: NghÞ luËn chøng minh - Vấn đề nghị luận: Tình yêu quê hương đất nước của các tác giả qua hai văn bản: Một …và Mïa xu©n cña t«i. - Ph¹m vi kiÕn thøc: Hai v¨n b¶n Dµn ý: HS tù lËp dµn ý chi tiÕt: * Më bµi: - Dẫn dắt về tình yêu quê hương đất nước - Nói đến hai tác phẩm * Th©n bµi: - V¨n b¶n: Mét th÷ quµ cña lóa non: Cèm:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. + Cảm xúc yêu mến tự hào trước một món quà quê giản dị nhưng ý nghĩa. + Thái độ trân trọng thứ quà giản dị đó cũng chính là trân trọng những sản vật của quê hương mình. - V¨n b¶n: Mïa xu©n cña t«i: + Người con xa quê Bắc Việt mà luôn nhớ về quê hương với cái tết cổ truyÒn rÊt riªng. + Tình cảm ấy thể hiện tình yêu quê hương đất nước . * KÕt bµi: Kh¸i qu¸t l¹i c¶m xóc cña m×nh. HS viÕt bµi theo yªu cÇu GV THU BÀI Bµi vÒ nhµ: Dựa vào những bài ca dao đã học và đọc thêm , hãy chứng minh rằng: “ Ca dao Việt Nam đã biểu hiện đa dạng tình yêu quê hương đất nước.”. ……………………………………………………………………….. TuÇn 26 Chuyên đề : Cảm thụ thơ văn Bµi 1: Nhà văn người Đức Hen-rích Hai-nơ có đoạn thơ trích trong bài thơ Thư gửi mÑ nh­ sau: Con thường sống ngẩng cao đầu mẹ ạ Tính tình con hơi ngang bướng, kiêu kì Nõu cã vÞ chóa nµo nh×n con vµo m¾t Con chẳng bao giờ cúi mặt trước uy nghi. Nh­ng mÑ ¬i, con sin thó thËt Tr¸i tim con dï kiªu h·nh thÕ nµo Đứng trước mẹ dịu dàng, chân chất Con thÊy m×nh bÐ nhá lµm sao!. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. a.Nªu gän néi dung khæ th¬ 1 vµ khæ th¬ 2 ; ë mçi khæ th¬, néi dung chØ ®­îc nªu trong mét c©u. Quan hÖ cña néi dung gi÷a hai khæ Êy nh­ thÕ nµo? b.hai khæ th¬ trªn nèi liÒn nhau thµnh mét v¨n b¶n. H·y ph©n tÝch sù liªn kÕt chÆt chÏ cña v¨n b¶n. c, Trong ®o¹n th¬ trªn cã mét cÆp tõ tr¸i nghÜa. H·y chØ ra vµ nªu t¸c dông cña cặp từ đó. d. Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ hai khæ th¬ trªn. HD: a. - Khổ thơ 1: Con thường sống ngẩng cao đầu và không sợ uy quyền. - Khổ thơ 2: Nhưng trước mẹ dịu dàng, chân chất bao giờ con cũng thấy mình bÐ nhá. Về ý giữa hai khổ thơ đối lập nhau nhưng lại nhằm làm rõ tình cảm và tính cách của một người con có tài có đức. b. Hai khæ th¬ trªn nèi liÒn thµnh mét v¨n b¶n. Sù liªn kÕt chÆt chÏ thÓ hiÖn qua néi dung vµ h×nh thøc. c. Trong ®o¹n th¬ cã mét cÆp tõ tr¸i nghÜa: ngÈng- cói d. §o¹n v¨n: HS tù lµm. Bµi 2: §©y lµ lêi cña mét bµ mÑ ViÖt Nam (trong thêi k× kh¸ng chiÐn chèng MÜ cứu nước) nói với con trai mình: Con là lửa ấm quanh đời mẹ mãi Con lµ tr¸i xanh mïa deo v·i Mẹ nâng niu. Nhưng giắc Mĩ đến nhà Nắng đã chiều…vẫn muốn hắt tia xa! a.§o¹n th¬ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? BiÓu hiÖn cô thÓ cña nã? b. Ph©n tÝch dÊu chÊm gi÷a c©u th¬ thø ba vµ tõ “ nh­ng”. T¸c dông cña hai dÊu hiệu đó với nội dung của đoạn thơ như thế nào? c. Em hiÓu c©u th¬ thø t­ nhn­ thÕ nµo? d. có bạn cho rằng khổ thơ này có hai ý đối lập nhau. Em có đồng ý với nhận xét đó không? ý kiến của em như thế nào? e. Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ bµ mÑ ViÖt Nam trong ®o¹n th¬( ViÕt ®o¹n v¨n khonảg 10 đến 15 dòng) Bµi 3: Cã mét ®o¹n th¬ rÊt hay viÕt vÒ B¸c Hå kÝnh yªu nh­ sau: Đất nước đẹp vô cùng. Nhưng Bác phải ra đi Cho tôi làm sóng dưới con tàu đưa tiễn Bác Khi bê b·i dÇn lui lµng xãm khuÊt Bèn phÝa nh×n kh«ng bãng mét hµng tre… Đêm xa nước đầu tiên, ai nỡ ngủ Sóng dưới thân tàu đâu phải sóng quê hương Trêi tõ ®©y ch¼ng xanh mµu xø së. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. Xa nứơc rồi, càng hiểu nước đau thương… ( Chế Lan Viên- Người đi tìm hìmh của nứơc ) a. Đoạn thơ đã viết về sự kiện nào trong cuộc đời hoạt động của Bác Hồ kính yêu? Lúc đó Bác có tên là gì? b. Phân tích hiệu quả của đấu chấm và từ “ nhưng” giữa câu thơ thứ nhất? c. Trong đoạn thơ có ba từ đồng nghĩa , Hãy chỉ ra ba từ đó và lí giải tại sao tác gi¶ l¹i sö dông nh­ vËy? Cã thÓ chØ dïng mét tõ cho c¶ ba vÞ trÝ ®­îc kh«ng? d. ViÕt ®o¹n v¨n biÓu c¶m vÒ ®o¹n th¬ trªn. e. So s¸nh dÊu chÊm c©u gi÷a c©u th¬ thø ba vµ tõ “ nh­ng” bµi 2 víi bµi tËp 3? HD: a. §o¹n th¬ viÕt vÒ sù kiÖn B¸c xuèng mét chiÕc tµu cña Ph¸p t¹i bÕn c¶ng Nhµ Rồng đi tìm đương cứu nước, Lúc đó Bác có tên gọi là anh Ba. b. Câu thơ thứ ba có dấu chấm và từ “ nhưng” tách hai ý như là đối lập nhau: - Đất nước đẹp vô cùng nên không bao giờ Bac muốn xa. - Nhưng Bác phải xa nước đi tìm đường cứu nước, vì Bác yêu quí vô cùng đất nước mình. Hai ý này tưởng như là đối lập nhau nhưng lại rất thống nhất. c. Trong đoạn thơ có ba từ đồng nghĩa: nước, quê hương, xứ sở. Kh«ng thÓ dïng mét tõ cho c¶ ba vÞ trÝ v× chóng cã s¾c th¸i ý nghÜa kh¸c nhau.. ………………………………………………………………………. TuÇn 27 Bµi tËp vÒ c¶m thô th¬ v¨n ( TiÕp theo) Bµi 4:. Trªn ®­êng hµnh qu©n xa Dõng ch©n bªn xãm nhá TiÕng gµ ai nh¶y æ Côc…côa t¸c, côa ta Nghe xao động nắng trưa Nghe bàn chan đỡ mỏi Nghe gäi vÒ tuæi th¬ ( TiÕng gµ tr­a- Xu©n Quúnh) a. Em hiÓu gµ nh¶y æ lµ thÕ nµo? b. Các cô chú bộ đội khi hành quân qua làng tại sao lại có cảm giác: Nghe ….? c. Trình bày cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ trên?. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. HD: a. Gà nhảy ổ: hoạt động đòi đẻ trứng của gà mái b. Đây là nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác. c. HS tù viÕt. Bµi 5: Đến năm 1982, đất nước đã thống nhất, nhưng nhiều người lính cụ Hồ vẫn chưa rời tay súng, ngày đên canh giữu ngoài đảo xa. Nhag thơ Trând Đăng Khoa là một người lính đảo Trường Sa, Trong bài thơ Đợi mưa trên đảo Sinh Tồn, có viÕt: Chúng tôi ngồi trên đảo Sinh Tồn Bãng ®en sÉm nh­ gèc c©y kh« ch¸y M¾t ®¨m ®¨m nh×n vÒ n¬i Êy N¬i c¬n m­a th¨m th¼m xa kh¬i ¸nh chíp xanh lÊp lo¸ng phÝa ch©n trêi… …¤i , ­íc g× ®­îc thÊy m­a r¬i Chóng t«i sÏ trôi trÇn, nh¶y choi choi trªn c¸t Gi·y giôa t¬i bêi trªn c¸t Như con cá rô rạch nước đón mưa rào Óp miÖng vµo tay, chóng t«i sÏ gµo Như ếch nhái uôm uôm khắp đảo ……….. a. Đoạn thơ được viết theo phương thức biểu đạt nào? Các nghệ thuật chủ đạo ®­îc sö dông ? b. Xác định bố cục của đoạn thơ? Nêu tiêu đề cho từng đoạn? c. Chän mét ®o¹n em thÝch nhÊt, ph¸t biÓu c¶m nghÜ? HD: a. - PTB§: BiÓu c¶m - Nghệ thuật chủ đạo: So s¸nh Èn dô Nh©n hãa b. Bè côc: 3 phÇn: - P1: Nỗi khao khát đợi mưa của các chiến sĩ - P2: Niềm vui sướng khi có mưa rơi - P3: ý chí kiên cường của các chiến sĩ c. HS tù chän ®o¹n v¨n vµ viÕt bµi c¶m nhËn.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. TuÇn 28 c¸c v¨n b¶n nghÞ luËn 1,Các văn bản nghị luận đã học: - Tinh thần yêu nước của nhân dân ta ( Hồ Chí Minh) - Sự giàu đẹp của Tiếng Việt ( Đặng Thai Mai) - §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå ( Ph¹m V¨n §ång) - ý nghĩa văn chương ( Hoài Thanh) Bµi 1: Lµm c¸c c©u hái tr¾c nghiÖm ( trong s¸ch : Bµi tËp tr¾c nghiÖm Ng÷ V¨n 7 TËp 2) Bµi 2: Lập lại dàn ý để phân tích bài : Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. HD: - Mở bài: Dẫn dắt để nêu được văn bản. - Th©n bµi: + Lời nhận định khái quát về tinh thần yêu nước của nhân dân ta. + Chứng minh cụ thể những biểu hiện của tinh thần yêu nước: trong lịch sử, trong thêi hiÖn t¹i. + Bµn vÒ ý thøc, trschs nhiÖm cña chóng ta. - KÕt bµi: Kh¸i qu¸t l¹i c¶m xóc cña m×nh. Bµi 3: Viết đoạn văn thể hiện suy nghĩ của em về sự giàu đẹp của Tiếng Việt. HD: - Viết đúng yêu cầu một đoạn văn. - Néi dung: ThÓ hiÖn ®­îc suy nghÜ cña m×nh vÒ tiÕng ViÖt. - HS viết đoạn văn, đọc trước lớp, nhận xét và chữa. Bµi 4: Viết đoạn văn chứng minh để triển khai luận điểm sau: “ Bác Hồ rất giản dị trong giao tiếp với mọi người” HD: - Viết đúng yêu cầu một đoạn văn. - Nội dung: Lấy các dẫn chứng trong đời sống của Bác. Bµi 5: Hoài Thanh đã nhận định như thế nào về ý nghĩa của văn chương? theo em, nhận định đó có đúng không? HD:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. - Nhận định về ý nghĩa của văn chương của Hoài Thanh: Văn chương khơi nguồn sự sống, văn chương khơi những tình cảm ta chưa có, luyện những tình c¶m ta s½n cã. - Nhận định này là đúng . 2,§Ò VD C©u 1: Tr¾c nghiÖm: §äc kÜ ®o¹n v¨n sau vµ tr¶ lêi c©u hái: “ Người ta kể chuyện đời xưa,…. Tiếng khóc ấy, dịp đau thương ấy chính là nguån gèc cña thi ca” a. §o¹n v¨n trÝch tõ v¨n b¶n nµo? A. Sự giàu đẹp của tiếng Việt B. Tinh thần yêu nước của nhân dân ta C. ý nghĩa văn chương D. §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå b. Phương pháp lập luận của đoạn văn trên là? A. Chøng minh B. Chøng minh kÕt hîp víi gi¶i thÝch C. Chøng minh kÕt hîp víi gi¶i thÝch vµ b×nh luËn D. Gi¶i thÝch ….. C©u 2: Hãy tóm tắt một cách ngắn gọn bố cục của văn bản “ Tinh thần yêu nước của văn chương” HD: - Khái quát về tinh thần yêu nước của dân tộc ta , đó là một truyền thống quí b¸u. - Chứng minh những biểu hiện cụ thể của tinh thần yêu nước: + Trong lÞch sö + Trong hiÖn t¹i - Tr¸ch nhiÖm cña chóng ta C©u 3: Gi¶i thÝch ý nghÜa c©u tôc ngn÷: “ Mau sao trêi n¾ng, v¾ng sao trêi m­a” HD: - Gi¶i thÝch nghÜa ®en - Gi¶i thÝch nghÜa bãng - C¬ së thùc tÕ - ý nghÜa vËn dông ( HS tù lµm) HS vÒ lµm c¸c bµi kh¸c theo s¸ch.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Lập Thạch Gi¸o ¸n N©ng cao Ng÷ v¨n 7 ……………………………………………………………………………………………..…………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. TuÇn 29. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động Sử dụng cụm chủ - vị để mở rộng câu. Phần I: Bài tập về chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động I/ KiÕn thøc c¬ b¶n: - Câu chủ động: là câu có chủ ngữ là người, vật thực hiện hành động hướng vào người, vật khác. - Câu bị động: là câu có chủ ngữ là người, vật chịu sự tác động của hành động do người, vật khác tác động vào. - Tác dụng của việc chuển đổi…: tạo mối liên kết chặt chẽ trong câu. - Cách thức chuyển đổi: + Chuyển từ ( cụm từ) là đối tượng của hành đông lên đầu câu và thêm từ bị hoặc được vào ngay sau từ đó. + Chuyển từ ( cụm từ) là đối tượng của hành động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến chủ thể của hành động thành một bộ phận không cần thiết trong c©u. II/ Bµi tËp: Bài 1: Chuyển mỗi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động theo hai cách kh¸c nhau: a. Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII. b. Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim. c. Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào. d. Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân. HD: VÝ dô: a. – C1: Ngôi chùa ấy đã được một nhà sư vô danh xây từ thế kỉ thứ XIII. - C2: Ngôi chùa ấy đã được xây từ thế kỉ thứ XIII. Bµi 2: Đặt 5 câu chủ động rồi chuyển thành các câu bị động tương ướng theo những c¸ch kh¸c nhau. HD: VÝ dô: - MÑ cho t«i chiÕc ¸o. ChuyÓn : T«i ®­îc mÑ cho chiÕc ¸o.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>