Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Bài 1: Tuần 1 - Tiết 1: Văn bản cổng trường mở ra

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du Năm học 2005 –2006 Phân phối chương trình môn Ngữ Văn 7 Cả năm 35 tuần =140 tiết Học kì I:18 tuần x tiết /tuần =72tiết Học kì II:17 tuần x 4tiết/tuần =68 tiết Tuần. Bài. N I. Bài 1. II. Bài2. Tiết PPCT 1 2 3 4 5,6 7 8 9 10. III. Bài 3 11 12. IV. Bài 4. V. Bài 5. VI. Bài 6. VII. Bài 7. 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25,26 27 28. Tên bài. Ghi chú. Cổng trường mở ra Mẹ tôi Từ ghép Liên kết trong văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê Bố cục trong văn bản Mạch lạc trong văn bản Ca dao dân ca:Những câu hát về tình cảm gia đình Những câu hát về tình yêu quê hương đất nước con người Từ láy Quá trình tạo lập văn bản(Viết bài tập làm văn số 1 ở nhà) Câu hát than thân Nhữnh câu hát châm biếm Đại từ Luyện tập tạo lập văn bản Sông núi nước Nam.Phò giá về kinh Từ Hán Việt Trả bài tập làm văn số 1 Tìm hiểu chung về văn biểu cảm Côn sơn ca.Buổi chiều đứng ở phủ thiên trường trông ra Từ Hán Việt (tiếp) Đặc điểm văn bản biểu cảm Đề văn biẻu cảm và cách làm bài văn biểu cảm Sau phút chia ly.Bánh trôi nước(Tự học) Quan hệ từ Luyện tập cách làm văn bản biểu cảm. Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 0.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du. VIII IX. X. XI. XII. XIII XIV. XV XVI XVII. 29 Bài 8 30 31,32 33 Bài 9 34 35 36 37 38 Bài 10 39 40 41 42 Bài 11 43 44 45 Bài 12 46 47 48 49 Bài 13 50 51,52 53,54 Bài 14 55 56 57 Bài 15 58 59,60 61 Bài 16 62 63 64 Bài 17 65 66 67,68. Qua đèo ngang Bạn đến chơi nhà Làm bài viết tập làm văn số 2 tại lớp Chữa lổi về quan hệ từ Xa ngắm thác núi lư Từ đông nghĩa Cách lập ý của bài văn biểu cảm Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh Ngẫu nhiên biết nhân buổi mopứi về quê Từ trái nghĩa Luyện nói:Văn biểu cảm về sự vật con người Bài ca nhà tranh bị gió thu phá Kiểm tra văn Từ đồng âm Các yếu tự sự ,miêu tả trong văn biểu cảm Cảnh khuya,Rằm tháng giêng Kiểm tra tiếng việt Trả bài tập làm văn số 2 Thành ngữ Trả bài kiểm tra văn tiếng việt Cách làm bài văn biểu cảm….. Viết bài tập làm văn số3 tại lớp Tiếng gà trưa Điệp ngữ Luyện nói:Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học Một thứ quà của lúa non cốm Chơi chữ Làm thơ lục bát Chuẩn mực sử dụng từ Ôn tập văn bản biểu cảm Sài gòn tôi yêu Mùa xuân của tôi Luyện tập sử dụng từ Trả bài tập làm văn số 3 Ô tập tác phẩm trữ tình. Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du 69 XVIII 70 Bài 18 71,72. Ôn tập tiếng việt Chương trình địa phương (Phần tiếng việt) Kiểm tra học kì I Soạn ngày :Thø 7/15/8/2009 Ngµy d¹y : Thø 2/17/8/2009 Bài 1: tuần 1. Tiết 1:Văn bản cổng trường mở ra (Lí Lan ) A:Mục tiêu bài học: Giúp HS -Cảm nhận và hiểu được tình cảm thiêng liêng,đẹp đẽ của mẹ đối với con cái -Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mổi con người B:Chuẩn bị: Gi¸o viªn : -SGK,SGV Ngữ Văn 7 -Giáo án,Tranh ảnh về ngày khai trường -Tham khảo phần khái niệm văn bản nhật dụng đã học ở lớp 6 Häc sinh :So¹n bµi Lµm bµi tËp C:Các hoạt động dạy học I/Giới thiệu bài: -Giáo viên có thể nêu câu hỏi gợi ý. Từ lớp 1 đến lớp 7 em đã được dự bảy lần khai trường,ngày khai trường lần nào làm em đáng nhớ nhất? Hãy kể lại cho cả lớp nghe về kỉ niệm đó của em -HS có nhiều suy nghĩ khác nhau-có nhiều cách trả lời -GV: Hôm nay học văn bản này chúng ta sẽ hiểu được trong đêm trước ngày khai trường để vào học lớp 1 của con những người mẹ đã làm gì và nghĩ như thế nào? II/Bài mới: Hoạt động 1: I.Đọc hiểu chú thích GV đọc mẫu một lần sau đó gọi HS đọc lại.Chú ý uốn nắn những chổ HS đọc chưa đúng giọng chưa chuẩn xác -Có những từ nào trong bài em chưa hiểu -GV hệ thống lên bảng và hướng dẩn HS tìm hiểu ?Em h·y nêu tóm tắt nội dung chính -Bài văn viết về tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày của văn bản? khai trường vào lớp một của con. Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du ?Văn bản cổng trường mở ra viết về nội dung gì? GV phát phiếu học tập để học sinh làm a)Miêu tả quang cảnh ngày khai trường b)Bàn về vai trò của nhà trường trong việc giáo dục thế hệ trẻ c)Kể về tâm trạng của chú bé trong ngày đầu tiên đến trường? d)Tái hiện lại những tâm tư tình cảm của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường vào lớp một của con Đêm trước ngày khai trường tâm trạng của người mẹ ntn? Tâm trạng của người con ra sao? -HS trả lời:. -Mẹ thao thức không ngủ,suy nghĩ triền miên -Hai tâm trạng khác nhau hoàn toàn mẹ thì lo lắng con thì vô tư thanh thản -Phần thì lo chuẩn bị cho con,phần thì vì tuổi thơ áo trắng của mình sống lại. Hai tâm trạng đó được thể hiện qua những chi tiết nào? Em có nhận xét gì về tâm trạng của mẹ và con? ?Theo em tại sao bà mẹ lại không -Người mẹ không trực tiếp nói vơi ngủ được? con mà đang nói với chính mình . GV cho HS đọc đoạn văn còn lại: (Ai cũng… đến sau này). -Hết lòng vì con lo lắng cho quan tâm đến con từng li từng tí. ?Hai nguyên nhân trên khiến người mẹ không ngủ được theo em nguyên nhân nào là chính? Vì hai lí do đó hay còn nhiều lí do nào khác nữa? Có phải bà mẹ đang tâm sự trực tiếp với con không? SH th¶o luận nhóm GV:Người mẹ nhìn con ngủ,như tâm sự với con nhưng thực ra đang tâm Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du sự với chính mình ?Qua sự phân tích trên em thấy đây là người mẹ ntn? ?Câu văn nào trong bài nói lên vai trò của người mẹ đối với con ? HS tr¶ lời ?Câu văn nào sau đây thể hiện rõ nhất tầm quan trọng to lớn của nhà trường đối với thế hệ trẻ ? GV phát phiếu học tập HS làm bài tập trắc nghiệm.. -Nhà trường đã mang lại cho em những gì về tri thức,tình cảm, đạo đức tình bạn tình thầy trò Ghi nhớ: SGK -Bài văn giúp ta hiểu thêm tấm lòng thương yêu,tình cảm sâu nặng của mẹ đối với người con và vai trò to lớn của nhà trường đối với con người. a)Mẹ nghe nói ở nhật,ngày khai trường là ngày lễ của toàn xã hội. Người lớn nghĩ việc để đưa trẻ con đÕn trường,đường phố được dọn quang đảng và không khí tươi vui b)Tất cả quan chức nhà nước vào buổi sáng ngày khai trường đều chia nhau đến dự lể khai giảng ở khắp các trường học lớn nhỏ c)Các quan chức không chỉ ngồi trên hàng ghế danh dự mà nhân dịp này còn xem xét môi trường gặp gỡ ban giám hiệu ,thầy .cô giáo và phụ huynh học sinh…. d)Thế giới này là của con,bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra HS có thể trả lời theo cách hiểu của mình. ?Em hiểu thế giới kì diệu đó là gì?. Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du. Học sinh đọc mục ghi nhớ ?Qua đây em rút ra dược bài học gì sâu sắc nhất khi nghĩ về người mẹ của mình ? D.Hướng dẫn học ở nhà: Về nhà học bài cũ-Làm bài tập phần luyện tập Xem và chuẩn bị trước văn bản “Mẹ tôi”. Soạn ngày : Thø 2/17/8/2009 Ngµy d¹y: Thø 3/18/8/2009 Tiết 2: Văn bản mẹ tôi A.Mục tiêu bài học :( như ở tiết 1) B.Chuẩn bị: Gi¸o viªn : -Bài soạn, các tài liệu tham khảo liên quan đến bài giảng -Phiếu học tập,bức tranh về người mẹ Häc sinh : So¹n bµi Lµm bµi tËp C.Các hoạt động dạy học Hoạt động 1:Bài cũ:Bài học sâu sắc nhất mà em rút ra được từ văn bản”Cổng trường mở ra là gì” GV gọi hai HS trả lời-nhận xét cho điểm Sau khi HS trả lời GV nêu vấn đề vào bài mới.Trong cuộc của mổi chúng ta người mẹ có một ví trí và ý nghĩa hết sức lớn lao,thiêng liêng và cao cả nhưng không phải khi nào ta cũng ý thức hết được điều đó,chỉ đến khi mắc những lỗi lầm ta mới nhận ra tất cả.Bài văn sẽ cho ta thấy rõ được điều đó Hoạt động 2:Bài mới: I/Đọc hiểu chú thích Giáo viên hướng dẫn HS khi đọc cần chú ý được những tâm tư và tình cảm buồn khổ của người cha trước lỗi lầm của người con GV chú ý sữa chữa uốn nắn HS những chổ đọc sai ,chưa chuẩn xác. Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du II/ T×m hiÓu chi tiÕt ?Trong các phương thức sau đây đâu là phương thức biểu đạt chính được dùng để tạo lập văn bản Mẹ tôi a)Kể chuyện người mẹ b)Kể chuyện người con c)Biểu hện tâm trạng của cha ?Nhân vật chính trong truyện là ai? ?Vì sao lại có thể xác định thế? Trong tâm trạng người cha có hình ảnh người mẹ:Những lời nhắn nhủ dành cho con Thái độ dứt khoát của cha trước lổi lầm của con ?Em hãy xác định các nội dung đó trên văn bản?. -Biểu hiện tâm trạng của người cha là phương thức biể đạt chính của văn bản” Mẹ tôi”. -Người cha -Vì hầu hết lời nói trong bài là lời tâm tình của người cha. -Tõ đầu đến sẽ là ngày con mất mẹ -Tiếp đến chà đạp lên tình yêu thương đó -Phần còn lại. ?Em xúc động nhất khi đọc đoạn văn nào? vì sao? 1)Hình ảnh người mẹ HS tự xác định -Thức suốt đêm… có thể mất con….sẵn sàng bỏ hêt một năm ?Hình ảnh mẹ của En –ri-cô có hiện hạnh phúc để cứu sống con qua các chi tiết nào trong văn bản -Dành hết tình thương cho con, không? quên mình vì con Em cảm nhận phẩm chất cao quý nào sáng lên từ những chi tiết đó Phẩm chất đó được biểu hiện ntn ở -Hết sức đau lòng trước sự vô lễ của người mẹ của em? đứa con hư HS tự liên hệ Hết sức yêu quý thương cảm tới mẹ của En- ri –cô ?Trong những lời nói sau đây của cha En- ri -cô(Sự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim bố -Vì cha yêu quý mẹ và cũng vô vậy) cùng yêu quý con Trong đời con có thể trãi qua những Cha đã thất vọng vì con hư phản lại ngày buồn thảm nhất ,ngày buồn tình yêu thương của cha mẹ thảm nhất có lẽ là ngày con mất mẹ -Càng làm đau trái tim người mẹ Em đọc được cảm xúc nào từ người Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du cha qua những câu nói trên? Nhát dao hỗn láo của con đã đâm vào trái tim yêu thương của cha nhưng theo em nhát dao ấy có đâm vào trái tim của người mẹ không? HS tự bộc lộ , tr¶ lêi -Cha thất vọng vì con Trái tim của người mẹ chỉ có chổ ?Nếu bạn em là En- ri-cô em sẽ nói cho tình yêu thương con nếnẽ đau gấp bội phần với bạn về việc này? HS thảo luậ đại diện trả lời 2.Những lời nhắn nhủ của người ?Theo em mẹ của En-ri-cô là người cha -Dù có khôn lớn khoẻ mạnh đi ntn ? chăng nỡa….Lương tâm con sẽ không một chút yên tĩnh Con hãy nghớ rằng…..Tình yêu đó -Vì những đứa con hư đốn không thể xứng đáng với hình ảnh dịu ?Hãy quan sát đoạn 2 đoạn văn đÇu dàng hiền hậu của mẹ đây là những lời khuyên sâu sắc đối Cha muốn cảnh tĩnh tới những đứa con bội bạc với cha mẹ con mình -Tình cảm tốt đẹp đáng tôn thờ là Lẽ ra hình ảnh dịu dàng và hiền hậu tình cảm thiêng liêng nhất của cha của mẹ sẽ làm tâm hồn con ấm áp mẹ dành cho con hạnh phúc nhưng vì sao cha lại nói Trong những tình cảm cao quý tình với En-ni-cô.hình ảnh dịu dàng và yêu thương cha mẹ là thiêng liêng hiền hậu của mẹ sẽ làm tâm hồn con hơn cả -Làm việc xấu tự thấy hổ thẹn như bị khổ hình ?Em hiểu thế nào về tình cảm thiêng Rấtg đáng hổ thẹn là chà đạp lên liêng trong lời nhắn nhủ sau đây của tình yêu thương của cha mẹ sẽ bị người cha’’Con hãy nhớ rằng tình người khác coi thường và lên án. yêu thương kính trọng là tình cảm -Là người nghiêm khắc ,yêu quý gia đình chămlo cho vợ con thiêng liêng hơn cả’’ 3.Thái độ của cha trước lổi lầm ?Em hiểu thế nào về cụm từ “Xấu hổ của con và nhục nhả”trong lời khuyên sau -Không bao giờ con cái được nói đây c ủa cha:Thật đáng xấu hổ và thô lỗ với cha mẹ nhục nhả cho kẻ nào chà đạp lên tình Con phãi xin lổi mẹ Con xin mẹ hôn con yêu thương đó ?Qua đây cho ta thấy cha của En-ri- Thà rằng bố không có con còn hơn Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du cô là người ntn?. thấy con bội bạc với mẹ -Vừa dứt khoát vừa ra lệnh vừa ?Em chú ý đến những lời lẽ nào nhất mềm mại như khuyên nhủ -Người cha muốn con thành thật của người cha trong đoạn cuối con xin lỗi mẹ vì nhận ra lỗi lầm của mình ?Trong những lời nói đó,dọng diệu của người cha có gì đặc biệt ?Em hiểu ntn về lời khuyên của người cha “Con phải xin lổi mẹ”(ở đây không phải vì sợ bố mà là sự thành khẩn trong lòng )? ?Em hiểu gì khi người cha nói:”Bố rất yêu con….bội bạc” ?Em có đồng tình với thái độ đó của người cha không vì sao?. -Người cha hết lòng thương yêu con và con là người yêu sự tử tế căm rét sự hỗn láo bội bạc,người có tính cách yêu ghét rõ ràng HS suy nghĩ trả lời -Thư bố gợi nhớ mẹ hiền -Thái độ dứt khoát quyết liệt của bố tình cảm chân thành En –ri- cô cảm thấy xấu hổ. ?Theo em vì sao En –ri- cô xúc động vô cùng khi đọc thư bố ?Tại người cha của En -ri -cô viết thư cho con khi con mình phạm lổi HS thảo luận nhóm a)Vì ở xa co nên phải viết thư b)Vì dận con quá không muốn nhìn mặt con nên không nói trực tuếp c)Vì sợ nói trực tiếp sẽ xúc phạm đến con d)Vì qua bức thư người cha sẽ nói được đầy đủ sâu sắc hơn và người con sẽ cảm hiêủ điều cha nói được thấn thía hơn ?Câu văn nào không trợc tiếp bày tỏ thái độ của người cha đối với En ri –cô ?Từ văn bản này em cảm nhận được tình cảm sâu sắc nào từ người bố? ?Theo em có gì độc đáo trong cách. 4/ ý nghĩa: -Tình cảm cha mẹ dành cho con cái và tình cảm của con cái dành cho cha mẹ Dùng hình thức viết thư -Người viết có cơ hội bày tỏ trực tiếp cảm xúc và thái độ một cách chân thành. Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du thể hiện văn bản này. Tác dụng của cách thể hiện này?. ?Em biết những câu ca dao hay bài hát nào ngợi ca tấm lòng mẹ dành cho con cái ,con cái dành cho cha mẹ HS trình bày Nếu có thể hát một bài hát về mẹ Líp nhËn xÐt , bæ sung D.Hướng dẫn học ở nhà. -Học thuộc phần ghi nhớ-Ôn bài cũ -Làm bài tập phần luyện tập-Xem và chuẩn bị trước bài mới”Từ ghép”. Soạn ngày : Thø 5/20/8/2009 Ngµy d¹y : Thø 6/21/8/2009 Tiết 3 : Từ ghép A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : -Nắm được cấu tạo của hai loại từ ghép ;từ ghép chính phụ và từ ghép đảng lập -Hiểu được nghĩa của các loại từ ghép B .Phương tiện dạy học : Gi¸o viªn : SGK, SGV Ngữ văn 7 tập I -Bài soạn ,bảng phụ Häc sinh : So¹n bµi Lµm bµi tËp C. Các hoạt động dạy học : Hoạt động 1:Bài củ : -Ôn lại kiến thức đả học ở lớp 6 về khái niệm từ ghép?Nêu ví dụ . (Gọi HS trả lời GV NHận xét cho điểm vào bài mới luôn Hoạt động 2: Bài mới. Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du. Hoạt động 1:. I/ Các loại từ ghép ;. GV treo bảng phụ: Học sinh làm việc độc lập HS chú ý VD SGK và trả lời các câu hỏi: Chú ý các từ bà ngoại và thơm phức ?Tiếng nào trong từ trên là tiếng chính,tiếng nào là tiếng phụ? ?Em có nhận xét gì về trật tự các tiếng trong từ ấy? GV treo bảng phụ. -Bà ngoại=Bà tiếng chính Ngoại tiếng phụ -Thơm phức :Thơm : chính Phức : phụ -Tiếng chính đứng trước ,tiếng phụ đứng sau. -Quần áo :Chỉ quần và áo nói chung -Trầm bổng (Âm thanh )lúc trầm lúc bổng nghe rất êm tai ?Các tiếng trong hai từ ghép quân áo,trầm -Trong các từ ghép này không phân ra tiếng bổng ở những VD sau có phân ra tiéng chính,tiếng phụ,các tiếng bình đẳng với nhau về mặt ngữ pháp : chính tiếng phụ không? -Có nghĩa khái quát hơn nghĩa các tiếng tạo nên nó: ?Các tiếng đứng sau có bổ nghĩa cho tiếng -Có hai loại từ ghép-Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập đứng trước không? Nghĩa của các từ ghép này như thế nào ? Qua sự phân tích trên em hãy cho biết có Ghi nhớ:SGK mấy loại từ ghép? Học sinh đọc ghi nhớ Hoạt động 2: II/ Nghĩa của từ ghép: ?Nghĩa của từ bà ngoại so sánh với nghĩa -Bà ngoại :Người đàn bà sinh ra mẹ của từ bà ,nghĩa của từ thơm phức với từ Bà chỉ người phụ nữ nói chung (Nhiều tuổi) thơm? -Thơm ,chỉ mùi thơm nói chung (GV đã phân tích ở phần I) -Thơm phức chỉ một mùi thơm của cái gì đó có mức độ mạnh hơn -Từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa -Nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính ?Nghĩa của từ ghép chính phụ như thế nào ? ?So sánh nghĩa của từ quần áo với nghĩa của -Nó có tính chất hợp nghĩa -Nghĩa của tư ghép mổi tiếng quần áo,nghĩa của từ trầm bổng đẳng lập khái quát hơn nghĩa các tiếng tạo nên với nghĩa của từ tiếng trầm bổng nó : ?Em thấy có gì khác nhau? Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du ?Nghĩa của từ ghép đẳng lập? III/ Luyện tập : Bài tập 1:Gv treo bảng phụ HS lên điền vào Bài tập 2:GV treo bảng phụ HS lên điền vào : Bài tập 3: GV hướng dẫn HS làm Hoạt động 3: D. Hướng dẫn HS học ở nhà Về nhà đọc phần ghi nhớ 1 và 2 Làm các bài tập còn lại Soạn trước bài:Liên kết câu trong văn bản" Soạn ngày : Thø 5/20/8/2009 Ngµy d¹y : Thø 6/20/2009 Tiết 4: Liên kết câu trong văn bản: A.Mục tiêu bài học: Làm cho HS thấy : -Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì văn bản nhất địng phải có tính liên kết,sự liên kết đó phải được thể hiện trên cả hai mặt,hình thức ngôn ngữ và nội dung ý nghĩa -Cần vận dụng những kiến thức đã học để bước đầu xây dựng được những văn bản có tính liên kết B.Chuẩn bị Gi¸o viªn: SGK.SGV ngữ văn 7-bài soạn-bảng phụ Häc sinh: So¹n bµi Lµm bµi tËp C.Tiến trình các hoạt động dạy học Hoạt động 1: Bài cũ: Văn bản là gì ?Nêu đặc điểm của văn bản? Hoạt động 2: Giới thiệu bài mới : Giúp HS thấy : -Sẽ không hiểu được một cách cụ thể về văn bản cũng như khó có thể tạo lập được những văn bản tốt,nếu chúng ta không tìm hiểu kỉ về một trong những tính chất quân trọng của nó là liên kết: I/Liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản : GV cho học sinh đọc VD và làm việc độc Bài tập 1: Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du lËp. ?Theo em ,đọc mấy dòng ấy En ri cô đã có -Vì các câu văn còn khó hiểu,nội dung chưa thật thể hiểu rõ bố muốn nói gì chưa? rõ ràng-Đồng thời giữa các câu chưa có sự liên kết Chỉ có các câu văn chính xác,rõ ràng đúng ngữ Để có thể có một văn bản hoàn chỉnh thì pháp thì chưa đảm bảo sẽ làm nên văn bản phải có những yếu tố gì ? -Các câu các đoạn liên kết với nhau GV hướng dẩn HS tự rút ra -Không thể thành văn bản nếu các câu các đoạn đó không nối liền nhau Như vậy một văn bản muốn được hiểu rõ muốn ?Khi nào không trở thành văn bản ? thật sự trở thành văn bản thì không thể không thể GV chốt lại : không liên kết Bài tập 2:GV cho HS đọc bài : GV cho HS đọc bài : -So với nguyên văn thì những từ những câu trong bài viết người chép lại đã chép thiếu cụm từ "còn bây giờ" chép nhầm chữ Con"đứa trẻ" GV Hướng dẫn HS đọc phần(1) trong ghi - Những câu văn trở nên rời rạc người viết chưa nhớ biêt sử dụng phương tiện liên kết của ngôn ngữ như từ ,câu Bài tâp2: Người viết phải làm cho nội dung các câu các GV cho học sinh tìm Từ văn bản cổng đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với trường mở ra những câu văn tương ứng với nhau,đồng thời phải biết kết nối các câu,các đoạn những câu từ văn bản.Hướng dẫn HS so đó bằng những phương tiện ngôn ngữ thích hợp sánh những câu võa tìm được với những câu trong VD Có phải do chép thiếu và chép sai những từ ngữ ấy mà phần văn bản trên đây bị mất tính liên kết không ?Vì sao ? HS Trả lời ?Từ những VD trên em hãy cho biết một van bản có tính liên kết trước hết phải có Ghi nhớ:SGK điều kiện gì? Cùng với các điều kiện ấy các câu văn trong văn bản phải sử dụng các phương tiện gì ? Học sinh đọc mục ghi nhớ SGK Hoạt động 2: II.LuyÖn tËp : Häc sinh lµm bµi tËp 1 Bài tập 1:HS thấy được thứ tự các câu văn phải Học sinh làm việc độc lập , lớp bổ sung là:1,4,2,5,3 Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 12.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du. GV ra bài tập vào bảng phụ HS làm,líp nhËn xÐt bæ sung. Bài tập 2:Điền vào chổ trống những từ thích hợp. D.Hướng dẫn học ở nhà: Về nhà HS làm các bài tập còn lại Chuẩn bị trước bài "Cuộc chia tay của những con búp bê" Ngày soạn 11/09/2006 Tuần 2: Bài 2.: Tiết 5-6: Cuộc chia tay của những con búp bê A. Mục tiêu: -Thấy được những tình cảm sâu sắc của hai anh em trong câu chuyện,cảm nhận được nổi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh bất hạnh.Biết thông cảm và chia sẽ với những người bạn ấy -Thấy được cái hay của chuyện chính là cách kể chân thật và cảm động B.Chuẩn bị :-SGK-SGV Ngữ văn 7 -Bài soạn-Tranh ảnh phóng to C.Các hoạt động dạy học Hoạt động1: Bài cũ -Qua văn bản Mẹ tôi em cảm nhận được tình cảm gì sâu sắc nhất(GV nhận xét cho điểm ) Hoạt động 2: Giới thiệu bài mới: Trong cuộc sống hàng ngày điều mà mọi người quan tâm nhất chính là cuộc sống của trẻ em dù ở đâu trong hoàn cảnh nào ở mọi góc độ khác nhau thì cũng cần phải quan tâm đến vấn đề này đặc biệt là trẻ em có hoàn cảnh khú khăn cần đáng được quan tâm và bảo vệ .Tất cả cỏi đó được thể hiện rõ trong bài học này Hoạt động 3: Bài mới : . I. Đọc hiểu chỳ thớch. a. Tác giả: GV gọi HS đọc chú thích 1* ở SGK Em hãy nêu những hiểu biết của mình về -Khánh Hoài là GV THCS thị xã Phú Thọ -Ông có truyện đầu tay viết cho thiếu nhi tác giả tác phẩm b. Tác phẩm : -Đây là tác phẩm đạt giải nhì trong cuộc thi thơ Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 13.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du GV gọi HS tóm tắt văn bản Truyện kể về ai? Và nhân vật chính là ai? Việc gì? Hoàn cảnh của gia đình Thành Thuỷ ntn? Câu nói nào của me đã gieo vào lòng đứa trẻ nỗi bất hạnh trước những lời nói hành động của mẹ như vậy tâm trạng của hai anh em ntn? được diễn biến qua những chi tiết nào? GV gọi HS đọc từ đầu đến nước mắt ứa ra Khi nghe tin giữ :Anh em phải chia đồ chơi tâm trạng ntn?. văn viết về quyền trẽ em năm 1992 II. =>Anh em nhà Thành Thuỷ => HS thảo luận trả lời =>Cuộc chia tay đau đớn buồn bã của Thành VàThuỷ =>Gia đình kinh tế khá giả bố mẹ bỏ nhau=>Bất hạnh =>Mẹ bắt chia đồ chơi =>Giọng mẹ khản đặc 1.Tâm trạng của Thành -Thuỷ : =>-Khi chia đồ chơi -Khi đến chào cô giáo và lớp học -Cuộc chia tay đột ngột ở giai đoạn cuối =>Thuỷ run bần bật,cặp mắt buồn thăm thẳm ,khóc nớc nở-Thành nước mắt tuôn như suối =>Sử dụng nhiều từ láy. ?Em hãy nhận xét nghệ thuật miêu tả tâm trạng hai anh em của tác giả? ?Tại sao Thành Thuỷ lại có tâm trạng như =>Vì hai anh em sống yêu thương nhau tình cảm vậy với nhau ,quan tâm nhau Những chi tiết nào chứng minh điều đó ? =>HS nêu -GV treo bảng phụ -GV treo bức tranh hai anh em sắp phải chia tay ?Khi thành đặt hai con búp bê ra hai bên HS nêu -Thuỷ rất dận giữ không muốn chia hai con búp Thuỷ có hành động và lời nói gì ? bê -Em sợ đêm không có con vệ sỹ canh giấc ngủ Lời nói và hành động có gì mâu thuẩn cho anh =>HS thảo luận nhanh không ? ?Mâu thuẩn ấy sẽ được giải quyết bằng =>Gia đình Thành Thuỷ đoàn tụ ,hai anh em cách nào ? không phải chia tay nhau Song cuối cùng Thuỷ đã có cách giải =>Để con em nhỏ cạnh con vệ sỹ… quyết ntn? ?Chi tiết này gợi cho em suy ngĩ gì? =>Thương cảm đối với Thuỷ em bé giàu lòng vị tha Sự chia tay của hai anh em là vô lí ?Tâm trạng của Thành -Thuỷ rất đau đớn =>Đoạn chia tay với cô giáo và lớp học (HS được "Được tác giả kể ở đoạn nào nữa ? đọc) ?Biết mình sắp phải xa lớp học và các bạn =>Em khóc thút thít thuỷ có tâm trạng ra sao ? ?Tình cảm của cô giáo cũng như các bạn Thuỷ khóc nức nở Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 14.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du đối với Thuỷ ntn?. =>Cô tặng Thuỷ bút vở,tái mặt nước mắt giàn dụa-Cả lớp kinh ngạc sửng sờ khóc ?Tâm trạng của Thành khi ra khỏi cổng =>Kinh ngạc .Cảnh vật con người vẩn bình trường thường -Tâm hồn như giông bão ?Vì sao Thành lại có tâm trạng như vậy ? => Vì sắp phải xa em ?Chia tay với lớp học Thuỷ và Thành tiếp =>Cuộc chia tay cuối cùng giữa hai anh em đây tục đối mặt với điều gì ? là cuộc chia tay đột ngột .Khiến Thuỷ như người mất hồn ,mặt tái xanh ?Khi chia tay Thuỷ đã nói gì ? =>Dặn dò anh .Để búp bê lại cho anh ?Vì sao Thuỷ đặt con em nhỏ quàng tay vệ =.>HS trả lời sỹ ? Văn bản kể về cuộc chia tay của Thành và Thuỷ song tác giả lại đặt tển truyện là 2.Ước mơ của Thành và Thuỷ "Cuộc chia tay của những con búp bê "vì =>Tình anh em không thể chia xa sao lại như =>Mượn đồ vật để nói con người đồng thời đây vậy ? muốn nói lên tuổi ngây thơ ngộ nghĩnh đáng được quan tâm ,chăm sóc vậy mà phải chịu cảnh chia li =>HS thảo luận trả lời ?Tên truyên có liên quan đến truyện không =>Qua hình ảnh con búp bê cho thấy Thành và ?vì sao ? ?Thuỷ và Thành có ước mơ gì ? Thuỷ có ước mơ đoàn tụ không phải xa nhau Tình cảm gia đình là thứ tình cảm quý giá đáng được trân trọng nâng niu Hoạt động 3 :Luyện tập :Hướng dẫn học ở nhà : Kể lại truyện ngắn bằng lời kể của mình Đọc thuộc phần ghi nhớ : Chuẩn bị bài mới'' Bố cục trong văn bản '' Ngày soạn 12/09/2006 Tiết 7: Bố cục trong văn bản : A. Mục tiêu: Giúp HS -Thấy được tầm quan trọng của bố cục trong văn bản -Bước đầu hiểu thế nào là một bố cục rành mạch hợp lí -Có ý thức xây dựng bố cục khi viết văn bản Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 15.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du B.Phương tiện dạy học -SGK-SGV ngữ văn 7 bài soạ bảng phụ C.Các hoạt động dạy học Hoạt động 1:Hình thành khái niệm bố cục trong văn bản GV.Tính liên kết là gì? Tính liên kết là sự nối liền ,các câu các đoạn trong văn bản một cách tự nhiên hợp lí =>Muốn tạo được tính liên kết trong văn bản ?Làm cách nào để văn bản có tính liên kết cần phải sử dụng được những phương tiện liên ? kết về hình thứcvà nội dung =>GV treo bảng phụ Thủ môn Em nào có thể lên bảng vẽ và giải thích sơ 1 đồ bóng đá 3-5-2 2 3 =>3 7 4 5 6 8 =>5 9 10 =>2 1.trung vệ thòng . Chú thích 2,3 Trung vệ dập . 4,5,6 Tiền vệ . 7,8 Hậu vệ biên . 9,10 Tiền đạo =>Có cần vì các phần ,các đoạn ,ý tứ trong văn Theo em trong một văn bản cần phải bố bản cũng cần có trình tự trước sau rành mạch trí sắp đặt các nội dung,ý tứ như việc sắp hợp lí =>Là sự bố trí sắp xếp các phần ,đoạn có ý tứ xếp các cầu thủ hay không?Vì sao? Vậy bố cục là gì? muốn biểu đạt thành mổttìnhtự trước sau rành mạch và hợp lí =>Quốc hiệu Tên đơn VD:Bố cục văn bản:Đơn xin gia nhập -Họ và tên -Ngày tháng năn sinh Đội TNTPHCM Hoạt động 2: -Học lớp trường nào -Lí do -Lời hứa -Lời cảm ơn -Nơi ngày tháng năm -Kí tên: Những yêu cầu về bố cục trong văn bản : -Giống các ý đều đầy đủ GV gọi HS đọc hai văn bản ở SGK -Khác :Bố cục của nguyên bản . ?So với văn bản "ếch .." ở lớp 6 tập 1 thì Có 3 phần : Còn văn bản thứ hai chỉ có hai phần văn băn này có gì giống và khác nhau? Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 16.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du Các ý trong nguyên bản mạch lạc còn ở văn bản 2 sắp xếp lộn xộn *Nhận xét ở mục I2 bố cục không hợp lí nên tối nghĩa -Các í sắp xếp không hợp lí không đúng trình tự của thời gian ,sự việc nên Vb trở nên vô a.Nhận xét ở mục I2: lí =>Có 3 phần :Mở bài 1 đoạn Thân bài một đoạn GV:Hướng dẩn HS so sánh hai văn Kết bài một đoạn để nhận xét văn bản bản.Nguyên bản trong sách Ngữ văn 6 tập 1 b.Bố cục trong VB này chỉ có hai Phần là không hợp lí,Các ý lộn xộn nhất là câu "Từ đầy ,trâu trở thành bạn của nhà nông .Chẳng có gì ăn nhập với ý nghĩa chung của cả truyện ,là bài học đắt giá cho kẻ ngu dốt và ngạo mạn GV Yêu cầu HS dựa vào kết quả trên Hoạt động 3: ?Hãy nêu nhiệm vụ của 3 phần Miêu tả : MB: Giới thiệu người cảnh được tả : TB: Miêu tả chi tiết : KB:Nêu cảm nghĩ hoặc lời hứa hẹn ? ?Có ý kiến cho rằng phần mở bà chỉ là sự tóm tắt ,rút gọn của phần thân bài ,còn kêt bài chỉ là sự lặp lại một lần nữa của mở bài .Nói như vậy có đúng không ?Vì sao ? ?Có bạn khác lại cho rằng nội dung chính của việc miêu tả ,tự sự (Đơn từ ….)được dồn cả vào phần thân bài nên mở bài và kết bài là những phần không cần thiết làm em đồngý với ý kiến đó không ?. Các phần của bố cục Mở bài ,Thân bài và kết bài trong văn bản Tự Sự Mở bài:Giới thiệu sự việc Thân bài Kể diễn biến sự việc Kêt bài :Kể kết cục của sự việc =>Nói như vậy là không đúng vì không cho phép các phần trong văn bản được lặp lại.Một phần có một nhiệm vụ riêng -Em không đồng ý vì : Mở bài không chỉ là sự đơn thuần là sự thông báo đề tài của văn bản mà còn phải cố gắng làm cho người đọc người nghe đi vào đề tài đó một cách dể dàng tự nhiên và hứng thú Kết bài : Là không chỉ có nhiệm vụ nhắc lại đề tài hay đưa ra lời hứa hẹn cần phải tạo ra một kết bài sao cho văn bản để lại được ấn tượng tốt đẹp cho người nghe (hay người đọc)Có như thế thì bố cục mới đạt tới yêu cầu của sự cần thiết hợp lí. Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 17.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du Hoạt động 4 :Ghi nhớ : GV gọi HS đọc SGK Hoạt động 5: Luyện tập : GV Hướng dẫn HS làm bài tập 1: Nếu còn thời gian làm bài tập 2 : Kết hợp chữa bài nhận xét cho điểm : Hoạt động 6: Hướng dẩn học ở nhà : Về nhà đọc kỉ phần ghi nhớ : Làm các bài tập còn lại Chuẩn bị bài mới :Mạch lạc trong văn bản Ngày soạn :16 /09 /2006 Tiết 8: Mạch lạc trong văn bản A. Mục tiêu : -Giúp HS có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết phải làm cho văn bản có tính mạch lạc ,không dứt đoạn hoặc quẩn quanh -Chú ý đếưn sự mạch lạc trong các bài tập làm văn B .Chuẩn bị : SGK , SGV Ngữ văn 7 tập 1 ,bài soạn ,bảng phụ C .Các hoạt động dạy Hoạt động 1: Giới thiệu bài GV :Nói đến bố cục là nói đến sự sắp đặt ,sự phân chia . Nhưng văn bản lại không thể không liên kết .Vậy làm thế nào để các phần ,các đoạn của một văn bản vẩn được phân cách rành mạch mà lại không mất đi sự liên kết chặt chẻ với nhau để thấy được điều đó ta tìm hiểu nội dung bài học Hoạt động 2: Mạch lạc và những yêu cầu về mạchlạc trong văn bản Đọc tình huống ở SGK I Mạch lạc trong văn bản ?Xác định mạch lạc trong văn bản có những =>Trôi chảy thành dòng thành mạch. tính chất gì ? Có ngưồi cho rằng trong văn bản mạch lạc Tuần tự đi qua các phần các đoạn trong văn là sựnối tiếp của các câu các ý theo một trình bản ,không đứt đoạn tự hợp lí ?Em có tán thành ý kiến đó không ?Vì sao ? =>Em sẽ đồng ý vì nó mang tính thuyết phục ,lôi cuốn người đọc văn bản GV cho HS thảo luận câu hỏi ghi ở mục 2 II / Các điều kiện để một văn bản có tính SGK mạch lạc Văn bản ''Cuộc chia tay của những con búp -HS thảo luận -lên bảng trả lời bê Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 18.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du Có thể về nhiều sự việc ,nhiều nhân vật .Nhưng nội dung truyện phải luôn luôn bám sát đề tài ,luôn luôn xoay quanh một sự việc chính với những nhân vật chính Gv treo bảng phụ HS phân tích VD ở SGK Hay cho biết toàn bộ sự việc trong văn bản xoay quanh sự việc chính nào? ''Sự chia tay ''và ''những con búp bê ''đóng vai trò gì trong truyện ? Các bộ phận trong văn bản nhất thiết phải liên kết chặt chẽ với nhau.Tuy nhiên không nên lầm tưởng rằng giữa các bộ phân ấy chỉ có mối liên hệ về mặt thời gian .Một văn bản vẩn có thể mạch lạc khi các đoạn trong đó liên hệ với nhau về không gian,về tâm lí ,về ý nghĩa ,miễn là sự liên hệ hợp lí tự nhiên. -HS nghe giảng -Lên bảng làm bài. -Việc chia tay của Thành và Thuỷ -Vai trò chính. HS nghe giảng. Vậy một văn bản có tính mạch lạc thì văn bản * Ghi nhớ : SGK đó phải ntn? III /Luyện tập :GV hướng dẩn HS làm các bài tập trong SGK D . Hướng dẩn học ở nhà -Học bài củ ,học ghi nhớ -Làm bài tập còn lại -Xem ,chuẩn bị trước bài mới ''Ca dao ,dân ca''. Ngày soạn :18/09 /2005 Tuần 3: Bài3: Tiết 09 -10: Ca dao -dân ca Những câu hát về tình cảm gia đình Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước,con người A. Mục tiêu: -Hiểu khái niệm Ca dao -dân ca -Nắm được nội dung ,ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của Ca dao- dân ca những bài hát về tình cảm gia đình ,về tình yêu quê hương đất nước con người. Nguyễn Thị Hồng Nhung - N¨m häc 2007- 2008 Lop7.net. 19.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>