Giáo án môn Ngữ văn khối 7 - Tiết 77 đến tiết 80

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 21 Tieát 77.. Ngày Soạn : ………..2012 Ngày dạy : …… …..2012. Văn bản :TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI I. Mức độ cần đạt: - Hiểu được ý nghĩa chùm tục ngữ tôn vinh giá trị con người, đưa ra nhận xét, lời khuyên về lối sống đạo đức đúng đắn, cao đẹp, tình nghĩa của người VN. - Thấy được đặc điểm hình thức của những câu tục ngữ về con người và xã hội. II. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng: 1. Kiến thức: - Nội dung của câu tục ngữ về con người và xã hội. - Đặc điểm hình thức của tục ngữ về con người và xã hội. 2. Kĩ năng: - Củng cố, bổ sung thêm hiểu biết về tục ngữ. - Đọc – hiểu, phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về con người và xã hội. - Vận dụng ở mức độ nhất định tục ngữ về con người và xã hội trong đời sống. 3. Thái độ: Thuộc các câu tục ngữ đã học. III.Chuẩn bị : GV:SGK, SGV, Giáo án, tranh… HS: SGK, Tập soạn, Tập Ghi, … IV. Phương Pháp Dạy: Phương pháp, phân tích, thảo luận nhóm ,.. V. Tiến trình lên lớp : ( 45’) Hoạt động của giáo viên 1.Ổn định lớp: (1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ : (5’) - Đọc thuộc lòng bài tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất và cho biết bài tục ngữ đã cho ta những kinh nghieäm gì ? -> Nhaän xeùt, cho ñieåm. 3.Bài mới: (30’) a. Giới thiệu bài: Tục ngữ là những lời vàng ý ngọc, là sự rút kinh nghieäm, trí tueä cuûa nhaân dân. Ngoài những câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất, tục ngữ còn là kho báu những kinh nghieäm giaân gian veà con. Hoạt động của học sinh - Lớp trưởng báo cáo sĩ soá. - Vở bài soạn , vở ghi.. 1 Lop7.net. Noäi dung ghi baûng.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> người và xã hội. b. Các hoạt động: HÑ1. Tìm hieåu chung: ( 5’) Những câu tục ngữ về con người, xã hội có vai trò như theá naøo trong cuoäc soáng con người ? HĐ2. Đọc – hiểu văn bản: (25’) Đọc giọng đọc rõ, chậm, ngắt nghỉ đúng dấu câu, chú ý vần, đối. Ta có thể chia 9 câu tục ngữ trong baøi thaønh maáy nhoùm ?. Câu tục ngữ có sử dụng những biện pháp tu từ gì ? Taùc duïng cuûa caùc bieän phaùp tu từ đó ? Gv: Một mặt người là cách nói hoán dụ dùng bộ phận để chỉ toàn thể. Của là của cải vật chất, mười mặt của ý nói đến số của cải rất nhiều. Câu tục ngữ có ý nghĩa gì ? Câu tục ngữ cho ta kinh nghieäm gì ? Câu tục ngữ này có thể ứng dụng trong những trường hợp naøo ?. Em haõy giaûi thích “goùc con người” là như thế nào? Taïisao “caùi raêng caùi toùc laø góc con người” ?. - Trả lời theo hiểu biết.. - HS đọc văn bản.. A. Tìm hieåu chung: Những bài học kinh ngiệm về con người và xã hội là moät noäi dung quan troïng cuûa tục ngữ. B. Đọc – hiểu văn bản: I. Noäi dung:. - TL 2 (2’) -> 3 nhóm: Tục ngữ về phẩm chất con người 1. Tục ngữ về phẩm chất con (câu1->3), Tục ngữ về người : học tập tu dưỡng (câu4>6), Tục ngữ về quan hệ ứng xử (câu 7->9). Câu 1: Một mặt người bằng - Hs đọc câu 1 mười mặt của. -> Nhân hoá - Tạo điểm nhấn sinh động về từ ngữ và nhịp điệu. So sánh, đối lập – khẳng định sự quí giá của người so với của.. -> Phê phán những trường hợp coi của hơn người hay an ủi động viên những trường hợp “của đi thay người”. - Hs đọc câu 2. - TL2(2’) - Góc tức là 1 phần của vẻ đẹp. So với toàn bộ con ng thì raêng vaø toùc chæ 2 Lop7.net. -> - Người quí hơn của. - Khẳng định tư tưởng coi trọng giá trị của con người.. Caâu 2: Caùi raêng caùi toùc laø góc con người.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> là những chi tiết rất nhỏ, nhưng chính những chi tieát nhoû nhaát aáy laïi laøm nên vẻ đẹp con người). Câu tục ngữ này có thể ứng - > Khuyên nhủ, nhắc dụng trong những trường hợp nhỡ con người phải biết naøo ? giữ, gìn răng, tóc cho sạch và đẹp. Thể hiện cách nhìn nhận, đánh giaù, bình phaåm con người của nhân dân. Câu tục ngữ có ý nghĩa gì ? -> Khuyên mọi người hãy giữ gìn hình thức bên ngoài cho goïn gaøng, saïch seõ, vì hình thức bên ngoài thể hiện - HS đọc câu 3 phaàn naøo tính caùch beân Các từ: Đói-sạch, rách-thơm -> Đói - rách là cách nói trong. được dùng với nghĩa như thế khách quát về cuộc sống Câu 3: Đói cho sạch, rách khổ cực, thiếu thốn; sạch cho thơm. naøo ? - Thôm laø chæ phaåm giaù trong sáng tốt đẹp mà -> Duø ngheøo khoå, thieáu thoán, con người cần phải giữ vaãn phaûi soáng trong saïch, gìn. khoâng vì ngheøo khoå maø laøm Hình thức của câu tục ngữ ñieàu xaáu xa, toäi loãi. có gì đặc biệt ? tác dụng của ->Có vần, có đối – làm cho câu tục ngữ cân đối, hình thức này là gì ? dễ thuộc, dễ nhớ. -> GV giaûi thích nghóa Câu tục ngữ có nghĩa như ñen, nghóa boùng theá naøo? Câu tục ngữ cho ta bài học gì ? -> TL4 (2’) Trong daân gian coøn coù những câu tục ngữ nào đồng -> Chết trong còn hơn sống đục; Giấy rách phải => Những câu tục ngữ trên nghĩa với câu tục ngữ này ? theå hieän truyeàn thoáng toân giữ lấy lề. Vậy những câu tục ngữ về vinh về giá trị con người. -> Trả lời theo cảm con người thể hiện điều gì? -> HS trả lời giáo viên chú ý nhận. nhaân xeùt, giaùo duïc moâi trường và kĩ năng sống. Em coù nhaän xeùt gì veà caùch 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> dùng từ trong câu 4? Tác dụng của cách dùng từ đó ? Câu tục ngữ có ý nghĩa gì ? Bài học rút ra từ câu tục ngữ naøy laø gì? Caâu 5,6 caâu naøy coù chung noäi dung gì ?. - Hs đọc câu 4.. -> Điệp từ – Vừa nêu cụ thể những điều cần thiết mà con người phải học, vừa nhấn mạnh tầm quan trong cuûa vieäc hoïc. -> Nói về sự tỉ mỉ công phu trong vieäc hoïc haønh. - Hs đọc câu 5.. Câu tục ngữ có nội dung gì ? Nói như vậy để nhằm mục ñích gì ?. 2. Tục ngữ về học tập, tu dưỡng : Caâu 4: Hoïc aên, hoïc noùi, học gói, học mở.. -> Phải học hỏi từ cái nhỏ cho đến cái lớn.. Câu 5: Không thầy đố mày laøm neân. - Hs đọc câu 6 Khoâng coù thaày daïy baûo seõ không làm được việc gì Câu tục ngữ có nội dung gì ? thaønh coâng. Mục đích của cách nói đó là -> Khaúng ñònh vai troø vaø gì ? coâng ôn cuûa thaày. Câu 5,6 mâu thuẫn với nhau - TL4 (3’) -> 1 caâu nhaán maïnh vai Caâu 6: Hoïc thaày khoâng taøy hay boå sung cho nhau ? Vì trò của người thầy, 1 câu học bạn. sao ? Phải tích cực chủ động học -> HS trả lời, giáo viên liên nói về tầm quan trọng hỏi ở bạn bè. heä giaùo duïc hoïc sinh veà moâi cuûa vieäc hoïc baïn. 2 caâu khoâng maâu thuaãn nhau ->Đề cao vai trò và ý nghĩa trường, kĩ năng sống. maø chuùng boå sung yù cuûa vieäc hoïc baïn. nghĩa cho nhau để hoàn chỉnh quan niệm đúng đắn của người xưa: trong hoïc taäp vai troø cuûa thaày và bạn đều hết sức quan troïng. - Hs đọc câu 7,8,9. -> Thương người: tình Giải nghĩa từ : Thương thương dành cho người người, thương thân ? khaùc; thöông thaân: tình thöông daønh cho baûn 3. Tục ngữ về quan hệ ứng xử : Nghĩa của câu tục ngữ là gì ? thân. -> Nhấn mạnh đối tượng Hai tiếng “thương người” Câu 7: Thương người như đặt trước “thương thân”, đặt cần sự đồng cảm, thg yeâu. theå thöông thaân. như vậy để nhằm mục đích 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> gì ? Câu tục ngữ cho ta bài học gì ?. Thöông mình theá naøo thì thương người thế ấy. Hs đọc câu 8.. Quaû laø hoa quaû; caây laø caây troàng sinh ra hoa quaû; keû troàng caây laø người trồng trọt, chăm sóc cây để cây ra hoa keát traùi. Nghĩa của câu tục ngữ là gì -> TL4 (2’) ?(Nghóa ñen, nghóa boùng ). - Trình baøy nghóa ñen, nghóa boùng. Câu tục ngữ được sư dụng trong những hoàn cảnh nào ? -> Thể hiện tình cảm của con cháu đối với ông baø, cha meï ;cuûa hoïc troø đối với thầy cô giáo. Loøng bieát ôn cuûa nhaân dân đối với các anh hùng liệt sĩ đã chiến đấu hi sinh dể bảo vệ đất nước. Hs đọc câu 9 Nghóa cuûa caâu 9 laø gì ? Moät caây ñôn leû khoâng làm thành rừng núi; nhieàu caây goäp laïi thaønh rừng rậm, núi cao. - HS trả lời Câu tục ngữ cho ta bài học kinh nghieäm gì ? - GV lieân heä, giaùo duïc hoïc sònh. Như vậy những câu tục ngữ => Đây đều là những bài treân theå hieän ñieàu gì? học, những lời khuyên về cách ứng xử cho con người ở nhiều lĩnh vực: đấu tranh, quan hệ xã Về hình thức những câu tục hoäi. ngữ này có gì đặc biệt ? - TL 4 (3’) Trình baøy theo nhoùm. Giải nghĩa từ : quả, cây, kẻ troàng caây ?. 5 Lop7.net. -> Hãy cư xử với nhau bằng lòng nhân ái và đức vị tha. Câu 8: Ăn quả nhớ kẻ trồng caây.. -> Khi được hưởng thụ thành quả nào thì ta phải nhớ đến công ơn của người đã gây dựng nên thành quả đó.. Caâu 9: Moät caây laøm chaúng neân non Ba caây chuïm laïi neân hoøn nuùi cao. -> Chia rẽ thì yếu, đoàn kết thì mạnh; một người không thể làm nên việc lớn, nhiều người hợp sức lại sẽ giải quyết được những khó khăn trở ngại dù là to. => Đây đều là những bài học, những lời khuyên về cách ứng xử cho con người ở nhiều lĩnh vực..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Chín câu tục ngữ trong bài đã cho ta hiểu gì về quan điểm của người xưa ? Tìm những câu tục ngữ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với 9 câu tục ngữ trên ? ->Gv cho Hs tham khaûo 1 soá câu tục ngữ.. II. Ngheä thuaät: - Sử dụng cách diễn đạt , ngắn gọn, cô đúc. - Sử dụng các phép so sánh, ẩn dụ, đối, điệp từ… - Taïo vaàn, nhòp cho caâu vaên -> Người làm ra của chứ dễ nhớ, dễ vận dụng. của không làm ra người; III. Ý nghĩa: Những câu tục ngữ trên là Laáy cuûa che thaân, khoâng những kinh nghiệm quý báu ai laáy thaân che cuûa; im cuûa nhaân daân ta veà caùch laëng laø vaøng; AÊn neân đọi, nói nên lời; Lời nói sống, cách đối nhân xử thế. khoâng … - Chú ý trả lời. C. Hướng dẫn tự học:. HĐ3. Hướng dẫn tự học: (9’) 4. Cuûng coá: (5’) - Đọc lại những câu tục ngữ - Neâu noäi chính, yù nghóa cuûa những câu tục ngữ ? - Trong các câu tục ngữ sau, caâu naøo coù yù nghóa traùi ngược với các câu còn lại. a.Uống nước nhớ nguồn b. Ăn quả nhớ kẻ trống cây c. Ăn cháo đá bát d. Uống nước nhớ người đào gieáng. - Câu tục ngữ “ Thương người như thể thương thân” dùng cách diễn đạt nào? a. Bieän phaùp aån duï b. Bieän phaùp so saùnh c. Bieän phaùp nhaân hoùa d. Bieän phaùp noùi quaù 5. Daën doø: (4’) -Hoïc thuoäc loøng caùc caâu tuïc ngữ, nắn được nội dung, ý nghóa, ngheä thuaät cuûa caùc câu tục ngữ đó. - Sư tầm một số câu tục ngữ. -Hoïc thuoäc loøng caùc caâu tuïc ngữ, nắn được nội dung, ý nghóa, ngheä thuaät cuûa caùc câu tục ngữ đó. - Sư tầm một số câu tục ngữ VN khác cùng chủ đề ở sách baùo ,… maø em bieát. - Soạn bài: Rút gọn câu. 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> VN khác cùng chủ đề ở sách baùo ,… maø em bieát. - Soạn bài: Rút gọn câu. Những câu hỏi phần I, II. Những câu hỏi phần I, II. Tuaàn 21 Tieát 78-79.. Ngày Soạn : ………..2012 Ngày dạy : …… …..2012. ÑAËC ÑIEÅM CUÛA VAÊN BAÛN NGHÒ LUAÄN I. Mức độ cần đạt : - Nhận biết các yếu tố cơ bản của bài văn nghị luận và mối quan hệ của chúng với nhau. - Biết cách vận dụng những kiến thức về văn nghị luận vào đọc – hiểu văn bản II. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng: 1. Kiến thức: Đặc điểm của văn bản nghị luận với các yếu tố luận điểm, luận cứ và lập luận gắn bó mật thiết với nhau. 2. Kĩ năng: - Biết xác định luận điểm, luận cứ và lập luận trong văn bản nghị luận. - Bước đầu biết xác định luận điểm, xây dựng hệ thống luận điểm, luận cứ và lập luận cho một đề bài cụ thể. 3.Thái độ: Hiểu luận điểm, luận cứ và lập luận. III.Chuẩn bị : GV:SGK, SGV, Giáo án, tranh… HS: SGK, Tập soạn, Tập Ghi, … IV. Phương Pháp Dạy: Phương pháp, phân tích, thảo luận nhóm ,.. V. Tiến trình lên lớp : ( 45’) Tiết 1 Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung ghi baûng 1. Ổn định lớp: (1’) - Lớp trưởng báo cáo sĩ số. 2. Kieåm tra baøi cuõ : ( 5’ ) - Vở bài soạn , vở ghi - Vaên nghò luaän laø gì? , trả lời.. - Trong đời sống ta thường gặp văn nghị luận dưới dạng nào? a. Caùc yù kieán trong cuoäc hoïp, 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> b. Baøi xaõ luaän, baøi bình luaän, c. Baøi phaùt bieåu yù kieán treân baùo chí,… d. Caû ba yù treân. -> Nhaän xeùt, cho ñieåm. 3. Bài mới: (33’) a. Giới thiệu bài: Mỗi bài văn nghị luận đều có luận điểm, luận cứ, lập luận. Vậy luận điểm là gì? luận cứ là gì? lập luaän laø gì? Chuùng ta seõ tìm hieåu tieát hoïc hoâm nay b. Các hoạt động: HÑ1. Tìm hieåu chung: (33’). Hs đọc văn bản: Chống nạn thaát hoïc. -> Choáng naïn thaát hoïc. A. Tìm hieåu chung : 1-Luaän ñieåm: * Xeùt vaên Baûn: Choáng naïn thaát hoïc – HCM.. Theo em yù chính cuûa baøi vieát laø gì ?. Ý chính đó được thể hiện dưới daïng naøo ? Các câu văn nào đã cụ thể hoá ý chính?. Ý chính đó đóng vai trò gì trong baøi vaên nghò luaän ? Muốn có sức thuyết phục thì ý chính phải đạt được yêu cầu gì ? Gv: Trong văn nghị luận người ta goïi yù chính laø luaän ñieåm. Em coù nhaän xeùt gì veà luaän ñieåm treân? -> Đúng đắn, chân thật, đáp ứng nhu cầu đời sống xã hội. Vaäy em hieåu theá naøo laø luaän ñieåm ? -> Lieân heä, giaùo duïc HS. ->Được trình bày dưới dạng nhan đề. - TL4 (3’) -> + Mọi người VN... + Những người đã biết chữ... + Những người chưa biết chữ... -> Ý chính thể hiện tư tưởng, quan điểm của người viết trong baøi vaên nghò luaän. -> Muoán thuyeát phuïc yù chính phaûi roõ raøng, saâu saéc, coù tính phổ biến (vấn đề được nhiều người quan tâm). -> Roõ raøng, deã hieåu, nhaát quaùn.. - Dựa vào tìm hiểu trên trả lời.. -> Trieån khai luaän ñieåm baèng 8 Lop7.net. -> Luaän ñieåm laø yù kiến thể hiện tư tưởng, quan ñieåm trong baøi vaên nghò luaän. 2-Luận cứ:.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Người viết triển khai luận điểm baèng caùch naøo ?. lí lẽ, dẫn chứng cụ thể làm cơ sở cho luận điểm, giúp cho luận điểm đạt tới sự sáng rõ, đúng đắn và có sức thuyết phuïc. - TL4 (3’) Em hãy chỉ ra các luận cứ trong -> + Phaùp thi haønh chính vaên baûn Choáng naïn thaát hoïc ? saùch ngu daân. + Hơn 95 % dân số mù chữ. + Nay giành được độc lập . + Người biết chữ dạy cho người chư biết chữ. -> + Muốn cho người đọc hiểu Lí lẽ và dẫn chứng có vai trò như và tin, cần phải có hệ thống thế nào trong bài văn nghị luận ? luận cứ cụ thể, sinh động, chặt cheõ. -> VD: Chống nạn thất học, Tiếng + Luận điểm thường mang tính khaùin quaùt cao. Việt giàu và đẹp,Non sông gấm voùc. Vì theá: muoán coù tính thuyeát phuïc... +Gv: Coù theå taïm so saùnh luaän điểm như xương sống, luận cứ như xương sườn, xương các chi, còn laäp luaän nhö da thòt, maïch maùu -> Muoán coù tính thuyeát phuïc cuûa baøi vaên nghò luaän. Muốn có sức thuyết phục thì lí lẽ thì luận cứ phải chân thật, đúng đắn và tiêu biểu. và dẫn chứng cần phải đảm bảo những yêu cầu gì ? -> Luận cứ là lí lẽ, Vậy thế nào là luận cứ? dẫn chứng làm cơ sở cho luận điểm có sức thuyeát phuïc. - TL 2 (2’) 3-Laäp luaän: -> Trình baøy theo nhoùm. Em hãy chỉ ra trình tự lập luận cuûa vaên baûn Choáng naïn thaát hoïc ? Gv:Tóm lại: trước hết tác giả nêu lí do vì sao phaûi choáng naïn thaát học và chống nạn thất học để làm gì. Có lí lẽ rồi mới nêu tư tưởng choáng naïn thaát hoïc. Nhöng chæ nêu tư tưởng thì chưa trọn vẹn. Người ta sẽ hỏi: Vậy chống nạn 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> thaát hoïc baèng caùch naøo ? Phaàn tieáp theo cuûa baøi vieát seõ giaûi quyết việc đó. Cách sắp xếp như treân chính laø laäp luaän. Laäp luaän nhö vaäy laø chaët cheõ. Vaäy em hieåu laäp luaän laø gì ? Em hieåu theá naøo laø luaän ñieåm, luận cứ và lập luận? Yêu cầu của luận điểm, luận cứ, laäp luaän trong baøi vaên nghò luaän? Gọi Hs đọc ghi nhớ.  Lieân heä , giaùo duïc HS. 4. Cuûng coá: (5’) Vaäy em hieåu laäp luaän laø gì ?. - Hs đọc ghi nhớ. -> Luận điểm phải đúng đắn, chân thực, đáp ứng nhu cầu thực tế; luận cứ phải chân thực, đúng đắn , tiêu biểu; lập luận phải chặt chẽ, hợp lí thì mới có sức thuyết phục.. -> Laäp luaän (luaän chứng) là cách lựa choïn, saép xeáp trình bày luận cứ để làm rõ cho luaän ñieåm. * Ghi nhớ / 19.. Em hieåu theá naøo laø luaän ñieåm, luận cứ và lập luận? 5. Daën doø: (1’) học bài và Soạn trước phần luyện tập SGK Tiết 2 Hoạt động của giáo viên 1. Ổn định lớp: (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ : ( 5’ ) Theo em yù chính cuûa baøi vieát laø gì ? Ý chính đó được thể hiện dưới daïng naøo ?. HÑ2. Luyeän täp. (30’). - Hs thaûo luaän caùc caâu hoûi trong sgk: - Cho bieát luaän ñieåm ? - Luận cứ ?. Hoạt động của học sinh. Noäi dung ghi baûng. ->Được trình bày dưới dạng nhan đề. -> Ý chính thể hiện tư tưởng, quan điểm của người viết trong baøi vaên nghò luaän. - Đọc lại văn bản Cần tạo thói quen tốt trong đời sống xã hội (baøi 18 ). - Hs thaûo luaän caùc caâu hoûi trong sgk (7’). 10 Lop7.net. B. Luyeän taäp: Vaên baûn: Caàn taïo thoùi quen toát trong đời sống xã hội: a.Luaän ñieåm: chính laø nhan đề. b. Luận cứ:.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - HS trả lời theo nhóm. - Vaø caùch laäp luaän trong baøi ? - Nhận xét về sức thuyết phục của baøi vaên aáy ? -> Gv nhaän xeùt.. - Đọc bài: Học thầy, học bạn.. HĐ3. Hướng dẫn tự học: (9’) 4. Cuûng coá: (5’) - Neâu vai troø cuûa luaän ñieåm, luaän cứ và lập luận trong văn nghị luaän? 4. Daën doø : (4’) - Học thuộc ghi nhớ, làm tiếp bài luyeän taäp. - Söu taàm caùc baøi vaên nghò luaän treân baùo chí maø em bieát. - Soạn bài “Đề văn nghị luận và vieäc laäp yù cho baøi vaên nghò luaän”. + Luận cứ 1: Có thói quen toát vaø coù thoùi quen xaáu. + Luận cứ 2: Có người bieát phaân bieät toát vaø xấu, nhưng vì đã thành thoùi quen neân raát khoù bỏ, khó sửa. + Luận cứ 3: Tạo được thoùi quen toát laø raát khoù. Nhöng nhieãm thoùi quen xaáu thì deã. c. Laäp luaän: + Luôn dậy sớm,... là thoùi quen toát. + Huùt thuoác laù,... laø thoù quen xaáu. + Moät thoùi quen xaáu ta thg gaëp haèng ngaøy... raát nguy hieåm. + Cho nên mỗi người ... cho xaõ hoäi. - Bài văn có sức thuyeát phuïc maïnh meõ vì luaän ñieåm maø taùc giả nêu ra rất phù hợp với cuộc sống hiện tại. C. Hướng dẫn tự học:. - Học thuộc ghi nhớ, laøm tieáp baøi luyeän taäp. - Söu taàm caùc baøi vaên nghò luaän treân baùo chí maø em bieát. - Soạn bài “Đề văn nghò luaän vaø vieäc laäp yù cho baøi vaên nghò luaän” 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> ……………………………………………………………………. Tuaàn 21 Tieát 80.. Ngày Soạn : ………..2012 Ngày dạy : …… …..2012. ĐỀ VĂN NGHỊ LUẬN VAØ VIỆC LẬP Ý CHO BAØI VĂN NGHÒ LUAÄN I . Mức độ cần đạt: Làm quen với các đề văn nghị luận, biết tìm hiểu đề và cách lập ý cho bài văn nghị luaän. II. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng: 1. Kiến thức: Đặc điểm và cấu tạo của đề bài văn nghị luận,các bước tìm hiểu đề và lập cho một đề văn nghị luận. 2. Kĩ năng: - Nhận biết luận điểm , biết tìm hiểu đề và cách lập ý cho bài văn nghị luaän. - So sánh để tìm ra sự khác nhau của đề văn nghị luận với các đề tự sự, miêu tả, biểu caûm. KNS : hướng dẫn HS ra quyết định lựa chọn cách lập luận lấy dẫn chứng …. Khi tạo lập và giao tiếp hiệu quả bằng văn nghị luận 3. Thái độ: Đề văn nghị luận nêu ra trước trước hết phải bày tỏ quan điểm, tư tưởng cuûa mình. III.Chuẩn bị : GV:SGK, SGV, Giáo án, tranh… HS: SGK, Tập soạn, Tập Ghi, … IV. Phương Pháp Dạy: Phương pháp, phân tích, thảo luận nhóm ,.. V. Tiến trình lên lớp : ( 45’). Hoạt động của giáo viên 1.Ổn định lớp: (1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ: (5’) - Ñaëc ñieåm cuûa vaên nghò luaän laø gì ? Theá naøo laø luaän ñieåm ? - Luận cứ là gì ? Lập luận laø gì ? -> Nhaän xeùt, cho ñieåm. 3.Bài mới: (30’) a. Giới thiệu bài: Tiết trước chúng ta tìm. Hoạt động của học sinh - Lớp trưởng báo cáo sĩ soá. - Vở bài soạn , vở ghi, trả lời.. 12 Lop7.net. Noäi dung ghi baûng.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> hieåu veà ñaëc ñieåm cuûa baøi vaên nghò luaän. Tieát hoïc hôm nay thầy sẽ hướng daãn caùc em tìm hieåu moät số đề văn nghị luận. Để hiểu rõ vấn đề này chúng ta sẽ tìm hiểu bài “Đề văn nghò luaän vaø caùch laäp yù cho baøi vaên nghò luaän”. b. Các hoạt động: HÑ1.Tìm hieåu chung: (20’) Các đề văn nêu trên có thể xem là đề bài, đầu đề được không ? Nếu dùng làm đề baøi cho baøi vaên saép vieát coù được không? Căn cứ vào đâu để nhận ra các đề trên là văn nghị luaän ?. Tính chất của đề văn có ý nghĩa gì đối với việc làm vaên ?. - Hs đọc đề bài (bảng phuï ). - TL 2(2’) -> - Được, thông thường đề văn đề văn của bài văn thể hiện chủ đề của noù. - Hoàn toàn được. -> Tính chất của đề như khuyeân nhuû, tranh luaän, giaûi thích, coù yù nghóa định hướng cho bài viết, chuẩn bị cho người viết một thái độ, giọng điệu. -> Coù yù nghóa ñònh hướng cho bài viết như lời khuyên, lời tranh luận, lời giải thích,... chuẩn bị cho người viết một thái độ, một giọng ñieäu.. A. Tìm hieåu chung: I. Tìm hiểu đề văn nghị luận: Xét các đề / 21. 1-Nội dung và tính chất của đề vaên nghò luaän:. Ví dụ: Đề 1,2 : là sự nhận định. - Đề 3, 4, 5, 6, 7: thể hiện tư tưởng . - Đề 8, 9, 10, 11: thể hiện quan ñieåm.. Gv: Tóm lại đề văn nghị luận là câu hay cụm từ mang tư tưởng, quan điểm hay một vấn đề cần làm saùng toû. Nhö vaäy taát caû caùc đề trên đều là đề văn nghị luận, đại bộ phận là ẩn yêu caàu. Vậy Đề văn nghị luận có ->Ghi nhớ mục 1 / 23. ND vaø tính chaát gì ? Đề bài nêu lên vấn đề gì ?. * Ghi nhớ: mục 1 / 23.. Hs đọc đề bài.. 2. Tìm hiểu đề văn nghị luận: 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Đối tượng và phạm vi nghị luận ở đây là gì ? Khuynh hướng tư tưởng của đề là khẳng định hay phuû ñònh ? Đề này đòi hỏi người viết phaûi laøm gì? ->Phải tìm luận cứ rồi xây dựng lập luận để phê phán bệnh tự phụ.. Từ việc tìm hiểu trên hãy cho biết trước một đề văn, muoán laøm toát baøi vaên caàn tìm hiểu gì trong đề ? Đề bài Chớ nên tự phụ neâu ra 1 yù kieán theå hieän 1 tư tưởng, 1 thái độ đối với thói tự phụ. Em có tán thành với ý kiến đó không ? Nếu tán thành thì coi đó là luaän ñieåm cuûa mình vaø laäp luận cho luận điểm đó?. Haõy neâu ra caùc luaän ñieåm gần gũi với luận điểm của đề bài để mở rộng suy nghĩ. Cụ thể hoá luận điểm chính baèng caùc luaän ñieåm phuï.. Đề bài: Chớ nên tự phụ. - Vấn đề : tính cách của con người và khuyên nhủ mọi người từ bỏ tính xấu đó. - Đối tượng và phạm vi nghị luận: phaân tích caùi xaáu, taùc haïi cuûa thoùi tự phụ và khuyên mọi người không nên tự phụ. -> Đòi hỏi người viết phải giải thích rõ thế nào - Khuynh hướng tư tưởng của đề là tính tự phụ, phân tích là phủ định. những biểu hiện và những tác hại của nó, phải có thái độ phê phán thói tự phụ và khẳng định sự khiêm tốn. -> Tìm hiểu đề. * Ghi nhớ : mục 2 / 23 . II-Laäp yù cho baøi vaên nghò luaän: * Đề bài: Chớ nên tự phụ.. 1 . Xaùc laäp luaän ñieåm:. - TL4 (3’) -> - Luaän ñieåm - Cụ thể hoá luận điểm chính thaønh caùc luaän ñieåm phuï: + Tự phụ khiến bản thân con người không tự biết mình. + Tự phụ đi liền với thái độ coi thường, khinh bỉ người khác. +Tự phụ khiến cho bản thân bị mọi người chê 14 Lop7.net. - Tự phụ là 1 căn bệnh, là 1 thói xấu của con người nó dễ mắc phaûi. - Bệnh tự phụ dễ mắc phải nhưng khó sửa . - Tự phụ trong học tập thì làm cho hoïc taäp keùm ñi, sai leäch ñi. - Tự phụ trong giao tiếp với mọi người, với bạn bè thì sẽ hạn chế nhieàu maët..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> traùch. Để lập luận cho tư tưởng chớ nên tự phụ, thông thường ng ta nêu câu hỏi: Tự phụ là gì ? Vì sao khuyên chớ nên tự phụ ? Tự phụ có hại như thế nào ? Tự phụ có hại cho ai ? Hãy liệt kê những điều có hại do tự phụ và chọn các lí lẽ, dẫn chứng quan trong nhất để phục vụ mọi người ?. - TL4 (3’) -> Trình baøy vaøo baûng phuï.. Nên bắt đầu lời khuyên - HS trả lời theo hiểu chớ nên tự phụ từ chỗ nào? biết. Dẫn dắt ng đọc đi từ đâu tới đâu ? Có nên bắt đầu bằng việc miêu tả 1 kẻ tự phụ với thái độ chủ quan, tự đánh giá mình rất cao và coi thường người khác không ? Hay bắt đầu bằng cách định nghĩa tự phụ là gì, roài suy ra taùc haïi cuûa noù ? Hãy xây dựng trật tự lập luận để giải quyết đề này ? Em haõy neâu caùch laäp yù cho baøi nghò luaän ? - Gọc Hs đọc ghi nhớ. - Hs đọc ghi nhớ / 23. -> Lieân heä, giaùo duïc hoïc sinh. HÑ2.Luyeän taäp: ( 10’ ) Hãy tìm hiểu đề và lập ý. - Hs thaûo luaän 4 (4’) 15 Lop7.net. 2-Tìm luận cứ: -Tự phụ là căn bệnh tự đề cao mình, coi thường ý kiến của người khaùc. - Khuyên mọi người chớ nên tự phụ bởi đó là một thói xấu dẫn đến những tác hại lớn lao. - Tự phụ có tác hại: + Bản thân không tự biết mình, không ý thức, đánh giá đúng thực chaát cuûa mình. + Bản thân coi thường người khác, cho nên bị mọi người khinh gheùt coâ laäp. + Con người dễ rơi vào mặc cảm, cô đơn, tự ti. - Chọn dẫn chứng: Từ cuộc sống xung quanh mình, chính baûn mình, saùch baùo… 3-Xây dựng lập luận: Xây dựng cách dẫn dắt, trình bày luận điểm, luận cứ.. * Ghi nhớ : mục 3 /23.. B-Luyeän taäp: Bài1. Đề Tìm hiểu và lập ý cho.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> cho đề bài: Sách là người bạn lớn của con người ? - Gv nhaän xeùt chung. -> Lieân heä, giaùo duïc kó năng đọc sách cho hS.. - Trả lời theo nhóm.. KNS : hướng dẫn HS ra quyết định lựa chọn cách lập luận lấy dẫn chứng …. Khi tạo lập và giao tiếp hiệu quả bằng văn nghị luận HĐ3. Hướng dẫn tự học: (9’) 4. Cuûng coá: (5’) - Chú ý trả lời. - Đề nào sau nay không phải là đề văn nghị luận? a. Chứng minh rằng nhân dan6ta từ xưa đến nay sống theo đạo lí “Ăn quả nhớ kẻ troàng caây”. b. Nhân dân ta thường khuyeân nhau “ Coù coâng maøi saéc coù ngaøy neân kim”.. đề” Sách là người bạn lớn của con người. 1. Xaùc ñònh luaän ñieåm: - Sách có vai trò to lớn trong đời sống xã hội. Sách đáp ứng nhu cầu hưởng thụ cái hay, cái đẹp và nhu caàu phaùt trieån trí tueä taân hoàn. - Ta phải coi “sách là người bạn lớn của con người” vì trên lĩnh vực văn hoá, t.tưởng không có gì thay thế được sách. 2. Tìm luận cứ: - Sách mở mang trí tuệ giúp ta khám phá những điều bí ẩn của thế giới xung quanh, đưa ta vào tìm hiểu thế giớiû cực lớn là thiên hà và thế giới cực nhỏ như hạt vật chaát. - Sách đưa ta ngược thời gian về với những biến cố LS xa xưa và hướng về ngày mai. - Sách cho ta những phút thư giãn thoải mái. 3. Xây dựng lập luận: Saùch laø baùu vaät khoâng theå thieáu đối với mỗi người phải biết nâng niu, trân trọng và chon những cuốn sách hay để đọc. C. Hướng dẫn tự học:. 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> c. Caûm nghó veà muøa xuaân ở miền Nam. d. Chứng minh rằng Bác Hoà soáng raát giaûn dò. - Đọc bài tham khảo: Lợi ích của việc đọc sách. 5. Daën doø: (4’) -Học thuộc ghi nhớ, làm tieáp baøi luyeän taäp. - Làm thành bài văn hoàn chỉnh cho đề bài 1/23. - Đọc bài, soạn bài : Tinh thần yêu nước của nhân daân ta.. - Nghe daën doø.. 17 Lop7.net. - Học thuộc ghi nhớ, làm tiếp bài luyeän taäp. - Làm thành bài văn hoàn chỉnh cho đề bài 1/23. - Đọc bài, soạn bài : Tinh thần yêu nước của nhân dân ta..

<span class='text_page_counter'>(18)</span>