Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 1: Bài 1: Văn bản: Cổng trường mở ra (Tiếp theo)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn:20/8/12 Ngày dạy: 23/8/12 Tiết 1: Văn bản:. Bài 1: CỔNG TRƯỜNG MỞ RA. A. MỤC TIÊU:. I. Kiến thức: - Cảm nhận và hiểu được những tình cảm thiêng liêng đẹp đẽ của cha mẹ đối với con cái. II.Về kĩ năng: - Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trưòng đối với cuộc đời mỗi người. III. Thái độ: - Giáo dục tình yêu cha mẹ, quý trọnh tình cảm gia đình. B. CHUẨN BỊ:. I.Của GV : Nghiên cứu SGK,SGV, bài tập ngữ văn, bình giảng ngữ văn,soạn giáo án. II.Của HS: Đọc SGK, vở ghi. C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP:. I. Ổn định: II. Kiểm tra đầu giờ: - Kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh. III. Bài mới: - Trong quãng đời đi học ai cũng trải qua ngày khai giảng. Hẳn mỗi em có một sự lựa chọn khác nhau. Nhưng với mỗi cha mẹ chúng ta thì có lẽ ngày đầu tiên khi ta vào lớp một sẽ làm cho cha mẹ chúng ta nhớ mãi. Vậy trước giờ phút trọng đại ấy cha mẹ ta đã nghĩ gì? có tâm trạng ra sao? Mời các em cùng tìm hiểu văn bản “ Cổng trường mở ra” của Lí Lan để phần nào hiểu được điều đó. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH. NỘI DUNG KIẾN THỨC TRỌNG TÂM. Hoạt động 1:. I.Đọc , tìm hiểu chung văn bản: 1. Tác giả, tác phẩm:. Nêu xuất xứ của văn bản ? Hãy nhắc lại thế nào là văn bản nhật dụng ? Hướng dẫn cách đọc : đoạn văn hầu như không có đối thoại, chỉ là dòng cảm xúc, tâm trạng của người mẹ đươc thể hiện qua cung bậc tình cảm khác. 2. Đọc, tìm hiểu chú thích:. 2. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> nhau. Khi đọc cần bám sát diễn biến tâm trạng của người mẹ để lựa chọn giọng đọc cho phù hợp. - Đoạn từ đầu đến năm học giọng nhẹ nhàng: (phương thức tự sự là chủ yếu). - Tiếp đến “ bước vào”: đọc chậm thể hiện tâm trạng bồi hồi, xao xuyến của người mẹ. - Đoạn cuối : giọng đọc cần rõ ràng ( không cần diễn cảm như đoại trên). Đọc mẫu đoạn đầu - gọi 2 hs đọc tiếp - gv nhận xét, uống nắn cho hs những chỗ sai. Em hãy tóm tắt nội dung của văn bản bằng một vài câu ngắn gọn ? (tác giả viết về ai, về việc gì)? - Học sinh xác định bố cục của văn 3. Bố cục: bản . II. Đọc, hiểu văn bản: Hoạt động 2: 1. Tâm trạng của người mẹ và người Hãy tìm những chi tiết biểu hiện con trong đêm trước ngày khai trường. tâm trạng của người con trong đêm * Tâm trạng của người con. trước ngày khai trường ? - Giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống một ly sữa, ăn một kẹo. - Gương mặt thanh thoát […] đôi môi hé mở và thỉnh thoảng chúm lại như đang mút kẹo. - Không có mối bận tâm nào khác ngoài chuyện ngày mai dậy cho kịp giờ. Em hình dung người con có tâm trạng ntn qua những biểu hiện trên ? - Tâm trạng của người con trong đêm trước ngày khai trường thanh thản, nhẹ nhàng, vô tư. Mặc dù người con đã cảm nhận được sự quan trọng của ngày khai trường, tự thấy mình đã 3. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> lớn, tự nguyện giúp mẹ dọn dẹp phòng và thu xếp đồ chơi vào thùng như chia tay với chúng. Tuy vậy người con vẫn chỉ là một cậu bé ngây thơ, hồn nhiên nên ngay sau những phút giây “háo hức” đó giấc ngủ đã đến với cậu bé đễ dàng như uống một ly sữa, ăn một cái kẹo. Sự vô tư của người con thể hiện ở “gương mặt thanh thoát tựa nghiêng trên gối mềm * Tâm trạng của người mẹ […] thức dậy làm sao cho kịp giờ. Tâm trạng của người mẹ được thể hiện qua những chi tiết nào ? - Mẹ không ngủ được, mẹ đắp mền cho con,buông mền, ém góc cẩn thận, rồi không biết làm gì nữa. - Mẹ không tập trung được việc gì cả. - Mẹ lên giường và trằn trọc. Mẹ không lo nhưng vẫn không ngủ được […] Em có cảm nhận như thế nào về giọng điệu và biện pháp nghệ thuật được tác giả sự dụng để miêu tả tâm trạng của người mẹ và đứa con, tác dụng của biện pháp nghệ thuật ấy ?. - Giọng điệu nhẹ nhàng như một cuộc trò truyện tâm tình, đoạn kí đã giúp người đọc cảm nhận được tâm trạng của người mẹ hồi hộp bồn chồn, trằn trọc suy nghĩ về con. Động từ “ trằn trọc” kết hợp với sự hồi tưởng về ấn tượng lần đầu tiên đến trường của người mẹ. Tác giả đã cho ta thấy rõ tình cảm yêu thương đằm thắm của người mẹ dành cho con. Đồng thời tác giả còn sd nghệ thuật mtả cùng với n/t so sánh rất thành công để làm hiện lên trước mắt người đọc h/a một cậu hs hết sức ngây thơ và đáng yêu 4. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Nghệ thuật so sánh còn làm cho ta thấy được sự đối lập tâm trạng của hai mẹ con Theo em tâm trạng của người mẹ và đứa con có gì khác nhau ? - Tâm trạng người mẹ thao thức không ngủ triền miên suy nghĩ Tại sao người mẹ lại không ngủ được ? ( có phải vì lo lắng cho con hay vì mẹ đang nôn nao suy nghĩ về ngày khai trường năm xưa của chính mình, hay vì lí do nào khác nữa? ) - Ngày mai con đến trường. Người mẹ thức suốt đêm, suy nghĩ triền miên về ngày đi học đầu tiên của con trong khi đứa con, vì còn nhỏ nên rất vô tư, chỉ háo hức một chút, sau đó đã ngủ ngon lành. Điều khiến người mẹ không ngủ được không phải vì quá lo lắng cho con bởi mọi thứ mẹ đã chuẩn bị đầy đủ, kĩ lưỡng kể cả về tâm lí (đứa con đã từng được đi học mẫu giáo, tuần lễ trước ngày khai giảng mẹ - Tâm trạng của hai mẹ con rất khác nhau đã đưa đến trường để làm quen với : Con thanh thản, nhẹ nhàng,vô tư. Mẹ bạn bè và thầy cô giáo mới). Chỉ thao thức không ngủ triền miên suy nghĩ. người mẹ mới hiểu được điều gì đã khiến mình phải thao thức đến vậy. Em cảm nhận được gì về tâm trạng của hai mẹ con trong đêm trước ngày khai trường đầu tiên của con ? Ngày khai trường đàu tiên của con đã làm sống dậy trong lòng người mẹ một ấn tượng thật sâu đậm từ ngày còn nhỏ khi cũng như đứa con bây giờ lần đầu tiên được mẹ (tức bà ngoại của em bé) đưa đến trường. Hãy tìm các chi tiết sâu đậm nhất trong buổi khai trường đầu tiên của 5. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> mẹ ? - Hàng năm cứ vào cuối thu […] mẹ âu yếm dắt tay tôi đi trên con đường - Mẹ nhớ lại những cảm xúc bâng khuâng, rạo rực của ngày nào mình đi dài và hẹp. - Mẹ nhớ nôn nao, hồi hộp […] và học. nỗi nhớ chơi vơi hốt hoảng khi cổng trường đóng lại, bà ngoại đứng ngoài cổng như đứng bên ngoài cái thế giới mà mẹ vừa bước vào Vì sao chi tiết về nỗi nhớ ấy lại sống dậy trong lòng mẹ lúc này ? - Bao nhiêu năm tháng trôi qua với những lo toan bươn chải kiếm sống mà những kỉ niệm vẫn còn nguyên vẹn đế nỗi “cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng”. Bằng việc để cho người mẹ hồi tưởng về quá khứ và suy nghĩ về hiện tại là một trong những cách lập ý của văn biể cảm.Cách lập ý đó của tác giả đã làm cho chất trữ tình của bài văn được thể hiện rõ ràng.Bồi hồi, xao xuyến với kí ức ngày đầu tiên đến trường người mẹ như muốn nói với con rằng : Đựoc đến trường là một niềm hạnh phúc tuyệt vời của cuộc đời mỗi con người. Hãy biết trân trọng điều đó và cố gắng hết mình học tập xứng đáng với niềm hạnh phúc đó. Có phải người mẹ đang trực tiếp nói với con không ? Theo em người mẹ đang trực tiếp nói với ai ? Cách viết này có tác dụng gì ? - Rõ ràng bà không trực tiếp nói với con hoặc với ai. Người mẹ nhìn con ngủ như tâm sự với connhưng thực ra đang độc thoại với chính mình. Mẹ đang ôn lại kỉ niệm của mình.Bài văn như những dòng nhật kí của người 6. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> mẹ. - Cách viết này giúp tác giả đi sâu vào thế giới nội tâm, miêu tả một cách tinh tế tâm trạng hồi hộp, xao xuyến, bâng khuâng trăn trở của người mẹ … Đó là điều nhiều khi không nói trực tiếp được. Em thấy người mẹ trong bài văn là ngưòi như thế nào ? Vì sao em biết được điều đó ? - Qua những lời tâm sự ta thấy đây là người mẹ hiền rất mực thương con và có tâm hồn nhạy cảm tinh tế. Các chi tiết trong bài càng làm ta thấy rõ tấm lòng người mẹ. Mẹ muốn “cái ấn tượng khắc sâu mãi mãi trong lòng một con người về cái ngày “hôm nay tôi đi học”ấy,mẹ muốn nhẹ nhàng 2. Vai trò to lớn của nhà trường đối cẩn thận, tự nhiên ghi vào lòng con với cuộc sống mỗi người. để rồi bất cứ một ngày nào đó trong đời, khi nhớ lại lòng con lại rạo rực cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến. Bài văn không chỉ cho ta hiểu thêm tấm lòng yêu thương, tình cảm sâu nặng của người mẹ đối với đứa con mà còn cho ta thấy vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi người. Chúng ta cùng tìm hiểu sang phần 2 Câu văn nào trong bài văn nói lên tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ ? - Đó là câu “Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau, vầ sai lầm một li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả ngàn dặm sau này” - không có ưu tiên nào lớn hơn ưu tiên giáo dục thế hệ trẻ, cho tương lai và 7. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> nhà trường đảm nhận sự giáo dục quan trọng ấy. Liên hệ với câu nói của Bác : Vì lợi ích mưòi năm phải trồng cây Vì lợi ích mười năm phải trồng người. Kết thúc bài văn người mẹ nói “Đi đi con hãy cam đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. Em hiểu thế giới kì diệu đó là gì ? (nhà trường đã đem lại cho em những gì về tri thức, tình cảm, tư tưởng, tình bạn, tình thầy trò.?) - Nhà trường là một thế giới kì diệu vì đó là nơi khai sáng trí tuệ cho mọi người. Trường học là thế giới của ánh sáng tri thức khoa học, những hiểu biết lí thú và kì diệu mà loài người đã tích luỹ qua hàng triệu năm nay, thông qua các thầy cô và nhà trường để đến với mọi người, bắt đầu từ trẻ thơ - Nhà trường là nơi khơi nguồn nhữnh tình cảm cao quý, thiênh liêng của con người : tình thầy trò, tình bè bạn, lòng nhân ái, đạo lí làm người. Trường học là nơi hình thành những nhân cách trong sáng, cao cả.Là nơi chắp cánh cho những ước mơ cho niềm vui và hi vọng nâng bước chân mỗi người đi đến tương lai. - Tuổi thơ luôn gắn với học đường. Hạnh phúc biết bao nhiêu khi được tới trường và bất hạnh biết bao nếu như tuổi thơ thất học phải đứng ngoài cổng trường không hề biết đến thế giới kì diệu sau cánh cổng trường. Hoạt động 3:. - Nhà trường là thế giới của ánh sáng tri thức,đạo đức làm người với những tình cảm mới,quan hệ mới cao đẹp nhất dành cho mỗi con người. III. Tổng kết: 1. Nghệ thuật: ghi nhớ ( SGK) 2. Nội dung: ghi nhớ( SGK). IV. Luyện tập:. 8. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trình bày những hiểu biết của em về nghệ thuật và nội dung của văn bản ? * Như những dòng nhật ký tâm tình (không có sự việc, không có cốt truyện, chủ yếu là diễn biến tậm trạng), lời lẽ nhỏ nhẹ sâu lắng. Miêu tả tâm trạng nhân vật tinh tế, sâu sắc. * Bài văn giúp ta hiểu thêm tấm lòng thương yêu, tình cảm sâu nặng của người mẹ đối với con và vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con người Hoạt động 4: Em hãy đọc vài câu ca dao nói về công lao của cha mẹ đối với con cái hoặc của thầy cô giáo đối với học sinh? Ngày nào em bé cỏn con Công cha như núi thái sơn Bây giờ em đã lớn khôn thế này Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra. Cơm cha, áo mẹ, chữ thầy Nghĩ xao cho bõ những ngày ước ao. IV. Củng cố, dặn dò: 1. Củng cố: 2. Dặn dò: - Học thuộc bài . - Làm bài tập 1 ,3 phần luyện tập - Soạn bài : Mẹ tôi. 9. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ngày soạn:21/8/12 Ngày dạy: 24/8/12 Tiết 2: Văn bản:. Bài 1: MẸ TÔI. A. MỤC TIÊU:. I. Kiến thức: - Cảm nhận và hiểu được những tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ của cha mẹ đối với con cái. Hiểu được tác dụng lời khuyên của bố En-ri-cô về nỗi lầm của một đứa con đối với mẹ. 2.Về kĩ năng: - Rèn luyện kỹ năng khai thác nghệ thuật của một bức thư 3. Thái độ: - Giáo dục HS tình cảm kính trọng, biết ơn và có hiếu với cha mẹ. B. CHUẨN BỊ:. 1. GV: Nghiên cứu SGK, SGV, soạn giáo án 2. HS : Học bài cũ, soạn bài theo câu hỏi cuối bài C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP:. 1. Ổn định: 2. Kiểm tra đầu giờ: Câu hỏi: Bài học sâu sắc nhất mà em rút ra được từ văn bản “Cổng trường mở ra” là gì? Đáp án: Như những dòng nhật ký tâm tình, nhỏ nhẹ & sâu lắng.(4đ) Văn bản Cổng trường mở ra giúp ta hiểu thêm tấm lòng yêu thương, tình cảm sâu nặng của người mẹ đối với con và vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi người.(6 đ) 3. Bài mới: Trong cuộc đời mỗi người, người mẹ có một vị trí & ý nghĩa hết sức lớn lao, thiêng liêng và cao cả. Nhưng không phải khi nào ta cũng ý thức được điều đó. Chỉ đến lúc mắc phải những lỗi lầm ta mới nhận ra tất cả. Văn bản “Mẹ Tôi” sẽ cho ta một bài học như thế. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH. NỘI DUNG KIẾN THỨC TRỌNG TÂM. Hoạt động 1:. I.Đọc , tìm hiểu chung văn bản: 1. Tác giả, tác phẩm:. Em hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả? Văn bản “Mẹ tôi” ra đời trong hoàn cảnh nào? Nêu yêu cầu đọc: Bài văn…………miêu tả thái độ, tình cảm và những suy nghĩ của người ch. 2. Đọc, tìm hiểu chú thích:. 10. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> về lỗi lầm của con, do đó cần đọc với giọng chậm rãi, tình cảm tha thiết và nghiêm, chú ý các câu cảm thán và câu cầu khiến. GV đọc từ câu đầu “ngày mà con mất mẹ” 2 HS đọc tiếp hết. GV nhận xét, uốn nắn Em hãy giải thích rõ từ “lễ độ”, “vong ơn bội nghĩa” Trong các phương thức sau đây, phương thức nào được tác giả dùng để tạo lập văn bản “Mẹ tôi” ? A. Kể truyện về mẹ B. Kể truyện về người con C. Biều hiện tâm trạng của người cha C là phương thức biểu đạt chính để tạo lập văn bản “Mẹ tôi” “Mẹ tôi” là một văn bản nhật dụng, một bài văn mang tính truyện nhưng lại dưới dạng bức thư của nhà văn. Có chuyện xảy ra nhưng phần chính là tâm trạng & suy nghĩ của người bố qua bức thư gửi cho con – người đã phạm lỗi. Qua bức thư người đọc thấm thía công lao & tình cảm của người mẹ có ý nghĩ như thế nào đối với người con.Chúng ta cùng tìm hiểu tâm trạng của người cha qua văn bản. Văn bản là một bức thư của bố gửi cho con nhưng tại sao tác giả lại lấy nhan đề là “mẹ tôi” ? - Thứ nhất, vì nhan đề ấy là do chínhtác giả đặt cho đoạn trích. Ta biết mỗi truyện nhỏ trong “Những tấm lòng cao cả” đều có một nhan đề do tác giả đặt - Thứ hai, đúng là mới xem qua ta dễ. 3. Bố cục của văn bản: - Chia làm 3 phần.. 11. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> nhận xét như thế, nhưng đọc kĩ ta thấy bà mẹ tuy không trực tiếp xuất hiện trong câu truyện nhưng đó là tiêu điểm mà các chi tiết và các nhân vật đều hướng tới để làm sáng tỏ. Điểm nhìn ở đây xuất phát từ người bố, qua cái nhìn của bố mà thấy hình ảnh và phẩm chất của người mẹ. Điểm nhìn ấy một mặt làm tăng tính khách quan cho sự việc và đối tượng(người mẹ) được kể. Mặt khác thể hiện được tình cảm và thái độ của người kể. Hoạt động 2: Bức thư được bắt đầu bằng sự việc gì ? Đó là thái độ của người cha đối với En-ri-cổtước sự vô lễ của đứa con với mẹ. Trong lời tự thuật của đứa con thì sự vô lễ ấy là gì ? - Khi nói với mẹ, tôi có nhỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ (lúc cô giáo đến thăm) Trước sự vô lễ ấy, người cha đã bày tỏ thái độ của mình qua những chi tiết nào trong bức thư ? - [...] việc như thế không bao giờ con được tái phạm nữa - [...] Sự hỗn láo của con như là một nhát dao đâm vào tim bố vậy. - [...] Bố không thể nén được cơn tức giận đ/v con [...] con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư - Thà rằng bố không có con, còn hơn là thấy con bội bạc. Em nhận xét gì về các chi tiết, hình ảnh trên ? - Các chi tiết, hình ảnh được lựa chọn kĩ càng rất tiêu biểu có sức biểu cảm. II. Đọc hiểu văn bản: 1. Thái độ của người cha đối với En-ricô trước sự vô lễ của đứa con với mẹ.. 12. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> cao. Đặc biệt hình ảnh so sánh sự hỗn láo của con “như một nhát dao đâm vào tim” gợi sự tác động mạnh mẽ đến người đọc. Lời lẽ mang tính răn đe, rứt khoát như một mệmh lệnh “việc -Người bố hết sức buồn bã, tức giận như thế không bao giờ được tái phạm nhưng cũng rất nghiêm khắc. nữa”. Qua những chi tiết trên, em thấy thái độ của người bố đối với En-ri-cô là thái độ như thế nào ? - Đọc bức thư có thể nhận thấy ngay đó là thái độ tức giận, kiên quyết và nghiêm khắc của bố Theo em, thái độ của người cha như vậy có thoả đáng không ? vì sao ? - Có, vì trong lời tự thuật của đứa con thì sự việc diễn ra chỉ là “khi nói với mẹ, tôi có nhỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ”. Thực ra đó chỉ là một cách nói giảm nhẹ tội cho mình. Nhưng qua bức thư của mình, người bố đã rất nghiêm khắc gọi thẳng ra đó là việc “con thiếu lễ độ” với mẹ chứ không thể gọi nhỡ thốt ra một lời được. Mà thiếu lễ độ với mẹ trước mặt cô giáo mới thật là nghiêm trọng. Vì đó là sự xúc phạm danh dự quá nặng nề không thể bào chữa được. - Xưa và nay ở phương Đông và phương Tây nhân loại vẫn trân trọng đề cao tình phụ tử và tình mẫu tử, coi đó là những tình cảm cao quý, thiêng liêng cảm động nhất trong thế giới tìng cảm của con người.Đó là tình cảm cội nguồn để từ đó nảy sinh những tình cảm tốt đẹp khác. Dù là lời nói vô lễ “nhỡ thốt ra” với mẹ cũng có thể coi là một biểu hiện của bất hiếu. Bất hiếu là tội nặng nhất. Người 13. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> phương Đông quan niệm có 9 tầng mâyvà có 9 tầng địa ngục.Tầng địa ngục thứ 9 tối tăm lạnh lẽo nhất để nhốt hai loại tội phạm nặng nề nhất là kẻ giết người và kẻ bất hiếu. Tội bất hiếu là thứ tội trời không rung đất không tha và con người không thể chịu cho nên người cha trong bức thư này cũng “không thể nén cơn tức giận với con. Ông cất lời cảnh báo và yêu cầu con rất nghiêm khắc “việc như thế [...] tái phạm nữa”. Không chỉ tức giận người cha còn đau đớn tưởng như chết lặng đi nỗi đau sâu sa từ trong tim người cha. Trong bức thư, không một lời nói, một chi tiết nào nói về nỗi đau của người mẹ khi bị con xúc phạm nhưng người đọc vẫn hình dung ra nỗi đau trong lòng mẹ. Theo em ý kiến đó có đúng không ? vì sao ? - Đúng, trước hết người bố bày tỏ nỗi đau đớn và tức giận tột cùng của mình cũng là cách bày tỏ nỗi đau đớn, tức giận hộ người mẹ kia. Bố bộc lộ tâm trạng và thái độ qua bức thư. Còn mẹ đau đớn buồn tủi lắm nhưng mẹ đã quen nhẫn nhịn, dịu dàng. Mẹ nén nỗi đau vào lòng và có chăng chỉ bộc lộ âm thầm qua những giọt nước mắt. Qua bức thư em hiểu mẹ của En-ricô là người ntn ? -Mẹ của En-ri-cô cũng như bao người mẹ khác trên thế gian này đã yêu thương, chăm sóc nuôi dạy con bằng cả tấm lòng, sức lực, hi sinh tất cả hạnh phúc và cuộc sống của mình cho con cái. Căn cứ vào đâu mà em nhận xét như 14. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> vậy ? - Có một htước đo khác để hiểu nỗi đau của lòng mẹ khi bị đứa con vô lễ, xúc phạm đó là tình thương yêu con vô bờ bến của mẹ, sự tận tuỵ đức hi sinh của mẹ ta sẽ thấy lòng mẹ đau 2. Hậu quả lâu dài của hành vi vô lễ. đớn nhường nào. Tác giả rất tinh tế khi để cho người bố nhắc lại sự việc diễn ra “cách đây mấy năm mẹ đã phải thức suốt đêm cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con...”kỉ niệm đau thương chỉ được nhắc lại đơn giản thế thôi mà có sức lay động mãnh liệt sâu sa đến nỗi khi người cha nhớ lại lòng trào dâng nỗi nghẹn ngào xúc động khiến ông không thể nén nổi cơn tức giận với con. ở phần thứ hai của bức thư người bố đã gợi cho đứa con nghĩ gì về việc “khi con khôn lớn mà con mất mẹ”. Trước hết người bố yêu cầu con hãy nghĩ kĩ điều gì ? Sau nữa, người bố còn cho con biết một quy luật của tình cảm. Đó là gì ? -“ Trong đời, con có thể trải qua những ngày buồn thảm, nhưng ngày buồn thảm nhất sẽ là ngày mà con mất mẹ”.Trước hết người bố yêu cầu con hãy nghĩ kĩ điều này. Đó là tổn thất không gì có thể bù đắp được bởi đó là một quy luật nghiệt ngã của muôn đời. Sau nữa, bằng trải nghiệm cuộc đời mình người bố cho con biết một quy luật của tình cảm : “dù có lớn khôn, khoẻ mạnh ntn đi chăng nữa, con sẽ - Người con vô lễ, bất hiếu sẽ không bao vẫn tự thấy mình chỉ là một đứa trẻ tội giờ được sống hạnh phúc, thanh thản. 15. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> nghiệp, yếu đuối và không thể chở che...sẽ đắng cay khi nhớ lại những lúc đã làm cho mẹ con đau lòng ... sẽ mong ước thiết tha được nghe tiếng nói của mẹ, được mẹ dang tay đón vào lòng”. Nghĩa là tình mẫu tử bất diệt 3. Yêu cầu hành động chuộc lỗi và trong tâm hồn mỗi người. tuyên bố hình phạt vì hành vi vô lễ. Chính vì những quy luật ấy của tình cảm mà người con sẽ phải chịu những hậu quả ntn ? - [...] con sẽ cay đắng khi nhớ lại những lúc đã làm cho mẹ đau lòng... không thể sống thanh thản nếu đã làm cho mẹ buồn phiền ? Lúc ấy có hối hận cầu xin linh hồn mẹ tha thứ cũng chỉ là vô ích mà thôi. - Lương tâm con sẽ không phút nào yên tĩnh. Hình ảnh dịu dàng và hiền hậu của mẹ sẽ làm tâm hồn con như bị khổ hình [...] . Theo em người con sẽ phải chịu những hậu quả gì ? Lời kết án hành vi vô lễ của đứa con trong bức thư vang lên như một chân lí “con hãy nhớ rằng tình yêu thương kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả. Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình yêu thương đó. Đoạn cuối của bức thư người cha đưa ra yêu cầu đứa con phải làm gì để chuộc lỗi ? -Từ nay không bao giờ con được thốt ra một lời nói nặng với mẹ con phải xin lỗi mẹ. - Con phải xin lỗi mẹ không phải vì sợ bố mà vì sự thành khẩn trong lòng. - Con hãy cầu xin mẹ hôn con để cho chiếc hôn ấy xoá đi dấu vết vong ơn bội nghĩa trên trán con. 16. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Theo em những yêu cầu đó có quá sức với con không ? - Cả 3 yêu cầu đó không hề quá sức với người con, nhất là đối với một người con còn nhỏ bé, ngây thơ và chắc con sẽ làm được việc đó. Mẹ sẽ rất vui lòng tha thứ tội lỗi cho con, đơn giản vì đó là biểu hiện của lòng yêu thương kính trọng mẹ chân thành và bởi vì lòng mẹ bao giờ cũng nhân từ, độ lượng, bao dung. Người cha tuyên bố hình phạt gì của riêng mình đối với đứa con có hành vi vô lễ với mẹ ? - Trước khi tuyên bố hình phạt, người cha bày tỏ tình yêu thương vô bờ bến “bố rất yêu con,En-ri-cô ạ. Con là niềm hi vọng tha thiết nhất của đời bố”. Cuối cùng người cha tuyên bố hình phạt của riêng mình đối với đứa con “thôi trong một thời gian con đừng hôn bố, bố không thể vui lòng đáp lại cái hôn của con được”. Hình phạt đó có quá nhẹ so với tội lỗi của con không ? vì sao ? - Mới nghe tưởng như đây là một hình phạt quá nhẹ so với tội lỗi của đứa con nhưng nghĩ kĩ sẽ thất đó là một hình phạt hết sức nặng nề còn đau đớn hơn cả đòn vọt. Đòn vọt chỉ đau thân xác, còn hình phạt của người bố sẽ đau thấm thía trong lòng. Đối với người phương Tây, cái hôn là biểu hiện cảu tình cảm. Con hôn bố, bố đáp lại cái hôn của con là sự giao cảm thiêng liêng của tình phụ tử. Việc không cho III. Tổng kết: 1. Nghệ thuật: ghi nhớ ( SGK) con hôn và không thể vui lòng đáp lại 2. Nội dung: ghi nhớ ( SGK) cái hôn của con tương đương với hành động từ con của người phương Đông. IV. Luyện tập: 17. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Đó là một hình phạt hết sức nặng nề. Theo em điều gì khiến En-ri-cô xúc động vô cùng khi đọc thư bố ? - Vì bố gợi lại những kỉ niệm giữa mẹ và En-ri-cô. - Vì thái độ kiên quyết và nghiêm khắc của bố. - Vì lời nói rất chân thành và sâu sắc của bố. Tại sao người bố không nói trực tiếp với En-ri-cô mà lại viết thư ? - Vì viết thư là nói riêng cho người mắc lỗi biết, vừa kín đáo tế nhị vừa không làm cho người mắc lỗi mất đi lòng tự trọng. Đây là bài học về cách ứng xử trong gia đình, ở trường và ngoài xã hội. - Vì lời nói gió bay nhưng nếu là một bức thư thì có thể lưu giữ để người con được đọc lại để thấm thía hơn lời dạy bảo của người cha. Hoạt đông 3: Em có nhận xét gì về nghệ thuật của văn bản ? Hoạt động 4: -Câu văn nào tiêu biểu nhất thể hiện tình cảm cao quý đó ? - “Con hãy nhớ rằng tình yêu thương kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả. Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình yêu thương đó”. Sau khi nhận được bức thư của bố, En-ri-cô rất hối hận và viết một bức thư để xin mẹ tha lỗi. Em hãy nhập vai vào nhân vật để viết lá thư ấy ? -gv cho hs thảo luận làm 4 nhóm trong thời gian 4phút. Sau đó đại diện nhóm trả lời – gv nhận xét 18. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> IV. Củng cố, dặn dò: 1. Củng cố: - Gíao viên khái quát lại nội dung bài học theo ghi nhớ SGK. 2. Dặn dò: - Học thuộc ghi nhớ sgk - Làm bài tập 1 sgk-tr 12. Đọc phần đọc thêm trong sgk. - Đọc và soạn bài “Cuộc chia tay của những con búp bê”.. Ngày soạn:21/8/12 Ngày dạy: 24/8/12 Tiết 3: Tiếng Việt:. Bài 1: TỪ GHÉP. A. MỤC TIÊU:. 1. Kiến thức: - Nắm được cấu tạo của hai loại từ ghép : từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập. 2.Về kĩ năng: - Hiểu được nghĩa của các loại từ ghép. 3. Thái độ: - Giáo dục học sinh tình cảm yêu mến và ý thức sử dụng đúng tiếng mẹ đẻ. B. CHUẨN BỊ:. 1. GV: nghiên cứu gsk,sgv, soạn giáo án, chuẩn bị bảng phụ. 2. HS : đọc sgk, vở ghi. C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP:. 1. Ổn định: 2. Kiểm tra đầu giờ: - Hãy nhắc lại khái niệm : Thế nào là từ ghép ? - Từ ghép là những từ phức được tạo ra bằng cách ghép các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa. 3. Bài mới: Ở lớp 6 các em đã học khái niệm về từ ghép. Bài học này thầy sẽ hướng dẫn các em tìm hiểu về cấu tạo và nghĩa của các loại từ ghép. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC SINH. NỘI DUNG KIẾN THỨC TRỌNG TÂM. Hoạt động 1:. I.Các loại từ ghép. 1. Ví dụ: SGK. 2. Nhận xét:. Treo bảng phụ ví dụ sgk tr 13 Gọi HS đọc - `Bà ngoại, thơm phức Trong các từ ghép “bà ngoại”, “thơm. 19. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> phức” ở ví dụ trên tiếng nào là tiếng chính ? tiếng nào là tiếng phụ bổ sung ý nghĩa cho tiếng chính ? vì sao em lại khẳng định như vậy ? - Bà ngoại ; Thơm phức c p c p Bà ngoại : “bà” là tiếng chính, “ngoại” là tiếng phụ, vì tiếng “ngoại” làm cho “bà ngoại” khác với “bà”. Và khi ta so sánh với từ “bà nội” ta thấy cả hai từ đều có nét chung về nghĩa là tiếng bà (chỉ người đàn bà sinh ra cha, mẹ. Nhưng nghĩa của hai từ này là khác nhau do tác dụng bổ sung nghĩa của tiếng phụ : ngoại và nội.Như vậy tiếng “bà” là tiếng chính, tiếng ngoại là tiếng phụ. - Thơm phức : “thơm” là tiếng chính, “phức” là tiếng phụ, vì “phức” làm cho “thơm phức” khác với “thơm”. Tương tự như vậy ta cũng so sánh từ thơm phức” với từ “thơm ngát” có một nét chung về nghĩa là “thơm” nhưng nghĩa của “thơm phức” và “thơm ngát”lại khác nhau. tiếng “thơm” đựoc bổ sung nghĩa là tiếng chính, tiếng “phức” bổ sung nghĩa là tiếng phụ. Em có nhận xét gì về trật tự của các tiếng trong những từ trên ? - Tiếng phụ bổ sung (hạn định) nghĩa cho tiếng chính.Tiếng phụ đứng sau tiếng chính. Các từ có cấu tạo như “bà ngoại”,”thơm phức” được gọi là từ ghép chính phụ. Em hiểu ntn là từ ghép chính phụ ? - Từ ghép chính phụ có tiếng chính và tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính.tiếng chính đứng trước, tiếng. - Từ ghép chính phụ có tiếng chính và tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính.tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau.. 20. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> phụ đứng sau. Treo bảng phụ : . Các tiếng trong hai từ ghép “quần áo, trầm bổng” ở ví dụ trên có phân ra tiếng chính và tiếng phụ không ? vì sao ? - các từ “quần áo, trầm bổng” không phân ra tiếng chính và tiếng phụ, nghĩa của chúng bình đẳng với nhau về mặt ngữ pháp. Nếu tách hai tiếng (quần, áo ; trầm, bổng) đứng độc lập thì các tiếng có nghĩa không ? - Nếu tách ra chúng đứng độc lập được và đều có nghĩa : áo, quần (đều chỉ sự vật thuộc đồ dùng của cin người). Các tiếng này đều ở vị trí ngang hàng nhau về mặt ngữ pháp. Xét về nghĩa thì các tiếng này đều chỉ sự vật gần gũi (tức cùng trường nghĩa). Nghĩa của các từ dung hoà với nhau để tạo ra nghĩa của từ ghép. Các từ ghép có cấu tạo như trên gọi là từ ghép đẳng lập Em hiểu thế nào là từ ghép đẳng lập ? Dựa vào khái niệm đó hãy lấy ví dụ về hai loại từ ghép đó ? - Ví dụ : nhà cửa, cô giáo, ngôi trường (từ ghép chính phụ) - ham mê (từ ghép đẳng lập) Hoạt động 2: So sánh nghĩa của từ bà ngoại với nghĩa của từ “bà”, nghĩa của từ “thơm phức” với nghĩa của “thơm” em thấy có gì khác nhau ? - Bà : người đàn bà sinh ra mẹ hoạc cha - Bà ngoại : người đàn bà sinh ra mẹ.. - Từ ghép đẳng lập có các tiếng bình đẳng về mặt ngữ pháp không phân ra tiếng chính và tiếng phụ). 3. Bài học : ghi nhớ ( SGK) II. Nghĩa của từ ghép. 1.Ví dụ :SGK.. 21. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>