Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 117: Quan âm thị kính (tiết 2)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TiÕt117. Quan ©m thÞ kÝnh. I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giúp Hs bước đầu nắm được một số đặc điểm cơ bản của sân khấu chèo sân đình truyền thống. Tóm tắt được nội dung vở chèo và đoạn trích "Nỗi oan hại chồng" Nội dung, ý nghĩa, một số đặc điểm nghệ thuật. 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích các nhân vật chèo qua hành động, lêi nãi, ®iÖu h¸t. 3. Thái độ: Giáo dục tinh thần cảm thông với số phận người phụ nữ trong xã héi phong kiÕn, yªu mÕn tr©n träng nghÖ thuËt chÌo. II. ChuÈn bÞ GV: Tham kh¶o s¸ch GV, néi dung h×nh SGk. HS: §äc, t×m hiÓu bµi. III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức( 1 ph) 7B:.................... 2. KiÓm tra bµi cò( 4 ph) ? Nội dung, nghệ thuật văn bản " Ca Huế trên sông Hương" ? Tại sao nói thưởng thức ca Huế trên Sông Hương là một thứ vui tao nhã? ( HS tr¶ lêi theo môc ghi nhí SGK - 104. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung * Hoạt động1. HDHS đọc, tóm tắt vở I. Tóm tắt vở chèo, tìm hiểu một số đặc chèo, tìm hiểu một số đặc điểm cơ bản điểm cơ bản của sân khấu chèo. cña s©n kh©u chÌo.( 15 ph) - HS đọc nội dung vở chèo SGK. - Em h·y tãm t¾t vë chÌo: Quan ¢m thÞ 1. Tãm t¾t vë chÌo. (3 phÇn) KÝnh? a. ¸n giÕt chång. - Dùa vµo SGK tãm t¾t- NX, bæ sung, - ThÞ KÝnh bÞ vu oan giÕt ThiÖn SÜ bÞ ®uæi KL: ra khái nhµ hä Sïng- nµng gi¶ trai lªn chïa tu hµnh, mong ®­îc gi¶i oan. b. ¸n hoang thai. - TiÓu KÝnh T©m bÞ ThÞ MÇu vu oan -> bÞ ®uæi ra khái chïa. c. Oan t×nh ®­îc gi¶i, ThÞ KÝnh lªn toµ sen. 2. §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña s©n khÊu chÌo - HD HS đọc kĩ chú thích SGK - 118. truyÒn thång ViÖt Nam. ? Kh¸i niÖm vÒ chÌo? - Kh¸i niÖm vÒ chÌo ( SGK) ? Em hãy nêu 1 số đặc điểm cơ bản của - Chèo giáo dục đạo đức, đả kích châm s©n khÊu chÌo truyÒn thèng ViÖt Nam?. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> biÕm nh÷ng ®iÒu bÊt c«ng trong x· héi phong kiÕn. - Tæng hîp c¸c yÕu tè nghÖ thuËt. - S©n khÊu ­íc lÖ vµ c¸ch ®iÖu cao. - KÕt hîp chÆt chÏ c¸i bi vµ c¸i hµi. * Hoạt động 2. HDHS đọc đoạn trích, - Nghệ thuật đặc sắc độc đáo. II. §äc ®o¹n trÝch - tõ khã. gi¶i thÝch tõ khã. ( 35ph) - GV HD đọc - đọc phân vai thể hiện 1. Đọc đoạn trích: Nỗi oan hại chồng. được giọng của 5 nhân vật, giọng người dÉn truyÖn, ThiÖn SÜ, ThÞ KÝnh, Sïng Bµ, Sïng «ng, M·ng «ng. - HS đọc, nhận xét- uốn nắn cho từng vai phï hîp víi tÝnh c¸ch cña tõng nh©n vËt. - Tãm t¾t vÞ trÝ, bè côc ®o¹n trÝch. - GVyªu cÇu HS gi¶i thÝch 1 sè tõ khã ( - Tãm t¾t bè côc ®o¹n trÝch + VÞ trÝ. 2. Tõ khã. SGK - 119, 120) 4. Cñng cè( 3 ph) ? VÞ trÝ, bè côc ®o¹n trÝch? ? §o¹n trÝch chia lµm mÊy phÇn? ( §o¹n trÝch n»m ë nöa sau cña phÇn thø nhÊt: ¸n giÕt chång. §o¹n trÝch ®­îc chia lµm 3 phÇn: P1: Cảnh Thị Kính xén râu mọc ngược ở cằm chồng. P2: C¶nh «ng bµ Sïng vu oan cho con d©u ®uæi ThÞ KÝnh vÒ nhµ. P3: ThÞ KÝnh ®i tu. 5. HD häc ë nhµ ( 2 ph) - Tãm t¾t vë chÌo, ®o¹n trÝch. - So¹n tiÕp bµi theo hÖ thèng c©u hái. TiÕt118. Quan ©m thÞ kÝnh. ( TiÕp theo) I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: TiÕp tôc n¾m ch¾c h¬n vÒ thÓ lo¹i chÌo. Loai s©n khÊu d©n gian sö dông h¸t, móa, kÓ truyÖn. N¾m ®­îc néi dung vë chÌo, n¾m ch¾c nçi oan h¹i chång cña ThÞ KÝnh trong ®o¹n trÝch. 2. Kĩ năng: Phân tích các nhân vật chèo qua hành động, lời nói, điệu hát. 3. Thái độ: Giáo dục tình cảm yêu mến trân trọng nghệ thuật chèo.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> II. ChuÈn bÞ. GV: Tham kh¶o SGV, ThiÕt kÕ bµi gi¶ng NV7. HS: So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK. III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức( 1 ph) 7B:.................... 2. KiÓm tra bµi cò( 4 ph) ? Nªu vÞ trÝ, bè côc ®o¹n trÝch? ( N»m ë nöa sau cña phÇn thø nhÊt. Bè côc 3 phÇn...) 3. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung III. T×m hiÓu ®o¹n trÝch. * Hoạt động1. HDHS tìm hiểu đoạn trích. 1. C¸c nh©n vËt trong ®o¹n trÝch. ( 28 ph) - ThiÖn SÜ, ThÞ KÝnh, Sïng bµ, Sïng ? §o¹n trÝch cã mÊy nh©n vËt? (5 NV) «ng, M·ng «ng. ? Nh÷ng nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh thÓ - Nh©n vËt chÝnh: ThÞ KÝnh, Sïng bµ. hiện xung đột kịch? ? Những nhân vật đó thuộc loại các vai nào trong vở chèo và đại diện cho ai? ( - Thị Kính: NV nữ chính, người phụ nữ, người lao động nghèo. - Sïng bµ: Vai mô ¸c ( mÑ chång cay nghiÖt, tµn nhÉn.) - Sïng «ng, M·ng «ng ( vai l·o) 2. Khung c¶nh ë phÇn ®Çu ®o¹n trÝch. - Vai thư sinh ->Thiện Sĩ: Nhu nhược.) ? Theo em khung cảnh ở phần đầu đoạn trích - Khung cảnh sinh hoạt gia đình hạnh phóc. lµ g×? - HS nªu ý kiÕn - NX - GV chèt: ( Chàng đọc sách dùi mài kinh sử, nàng ngồi kh©u ¸o, qu¹t cho chång) ? Qua lời nói và cử chỉ của thị Kính, em có - Thị Kính người vợ thương chồng. nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt nµy? ( Người vợ thương chồng, ân cần, dịu dàng lo lắng vì sợi dâu mọc ngược -> Cử chỉ vô tình mở đầu cho sung đột kịch.) 3. Nh©n vËt Sïng bµ. * Hoạt động nhóm ( 2-5 em) a. Hành động. - GV nªu yªu cÇu nhiÖm vô. ? H·y liÖt kª vµ nªu nhËn xÐt cña em vÒ hµnh - Dói ®Çu ThÞ KÝnh xuèng. - B¾t ThÞ KÝnh ngöa mÆt lªn, động của Sùng bà đối với Thị Kính? - Kh«ng cho ThÞ KÝnh ph©n bua. - Hoạt động nhóm ( 5 ph) - NhiÖm vô: C¸c nhãm tËp trung gi¶i quyÕt - §Èy ThÞ KÝnh ng· khuþu xuèng. vấn đề, đại diện nhóm trình bày, nhận xét, => hành động thô bạo, tàn nhẫn.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> GVKL: b. Ng«n ng÷. ? Em h·y t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ ng«n ng÷ cña Sïng bµ? - HS th¶o luËn cÆp, nªu ý kiÕn, NX, KL: Nãi vÒ m×nh. ? Em có nhận xét gì về những lời nói đó? ? Trước khi đuổi Thị Kính ra khỏi nhà Sùng bµ vµ Sïng «ng cßn lµm ®iÒu g× tµn ¸c? ( Lõa M·ng «ng sang ¨n c÷ ch¸u, thùc chÊt lµ b¾t M·ng «ng sang nhËn con vÒ) ? Theo em sung đột kịch trong đoạn trích này thÓ hiÖn cao nhÊt ë chç nµo? V× sao? ( V× ThÞ KÝnh bÞ ®Èy vµo chç cùc ®iÓm cña nçi ®au oan øc ). Nãi vÒ nhµ ThÞ KÝnh - Gièng nhµ bµ - tuång bay mÌo ®©y giống mả gà đồng lẳng lơ phượng giống c«ng. - nhµ bµ ®©y - mµy lµ con nhµ cao m«n lÖnh cua èc. téc. - trøng rång -> liu ®iu lai në ra l¹i në ra dßng liu ®iu. rång... => coi thường, => khoe khinh bØ. khoang, h·nh diÖn, vªnh v¸o.. - §uæi ThÞ KÝnh -> gäi M·ng «ng sang ¨n c÷ ch¸u. - Sïng «ng dói ng· M·ng «ng råi bá vµo nhµ. 4. Nh©n vËt ThÞ KÝnh kªu oan. ? Trong ®o¹n trÝch mÊy lÇn ThÞ KÝnh kªu oan? stt §èi Néi dung lêi KÕt ( 5) Kªu víi ai? tượng kêu oan. qu¶ ( Mẹ chồng 3 lần, chồng 1 lần, bố đẻ 1 lần.) kªu ? Khi nµo lêi kªu oan míi nhËn ®­îc sù c¶m oan thông? (bố đẻ) 1 mÑ - Giêi ¬i! mÑ - Cµng ? Néi dung lêi kªu oan ntn? KÕt qu¶ ra sao? chång ¬i! Oan cho bÞ vu con l¾m mÑ thªm ¬i! téi. 2 mÑ - Oan cho - BÞ xØ chång. con l¾m mÑ v¶. ¬i! 3 Chång - Oan thiÕp - Thê ¬ l¾m chµng bá ¬i! mÆc. 4 mÑ - MÑ xÐt BÞ. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> chång 5. Cha đẻ. t×nh cho con, ®Èy oan cho con ng·. l¾m mÑ ¬i! - Cha ¬i! - §­îc c¶m Oan cho con th«ng l¾m cha ¬i! nh­ng bÊt. lùc. => ThÞ KÝnh quay vµo nhµ nh×n tõ c¸i trµng kØ -> s¸ch -> thóng kh©u, cÇm lÊy chiÕc ¸o ®ang kh©u dë bãp chÆt trong tay; l¹y cha mÑ råi chít áo cài khuy giả trai bước vào cửa phật. ? Qua cö chØ, ng«n ng÷ nh©n vËt em h·y ph©n tích tâm trạng Thị Kính trước khi rời khỏi -Thị Kính đau đớn trước bước ngoặt của cuộc đời. nhµ Sïng bµ? - Lêi béc b¹ch cña nh©n vËt gäi sù b¬ vơ trước cái vô định của cuộc đời. ? ViÖc ThÞ KÝnh tr¸ h×nh ®i tu cã ý nghÜa g×? ? Đó có phải là con đường giúp nhân vật thoát - Hành động đấu tranh thụ động. khái ®au khæ trong x· héi cò kh«ng? (ước muốn thụ động mơ hồ ) - Qua t×m hiÓu em h·y kh¸i qu¸t néi dung, * Ghi nhí ( SGK 121) nghÖ thuËt tiªu biÓu trong bµi? - HS phát biểu =>HS đọc ghi nhớ SGK. III. LuyÖn tËp. * Hoạt động 2. HD HS làm bài tập.( 7ph) + Hoạt động nhóm. - §o¹n trÝch thÓ hiÖn nh÷ng phÈm - GV nªu yªu cÇu nhiÖm vô. ? Nêu chủ đề đoạn trích: Nỗi oan hại chồng? chất tốt đẹp cùng nỗi oan bi thảm, bế Em hiểu thế nào về thành ngữ " Oan Thị tắc của người phụ nữ, những đối lập giai cấp thông qua xung đột gia đình, KÝnh"? h«n nh©n trong XHPK. - Hoạt động nhóm ( 5 ph) - NhiÖm vô: C¸c nhãm tËp trung gi¶i quyÕt - Thµnh ng÷: Oan ThÞ KÝnh -> Dïng vấn đề, đại diện nhóm trình bày, NX, GVKL: để nói về những nỗi oan ức quá mức, cïng cùc kh«ng thÓ nµo gi·i bµy ®­îc. 4. Cñng cè( 3 ph) ? Em h·y nªu kh¸i qu¸t vÒ thÓ lo¹i chÌo? ? Néi dung chÝnh cña vë chÌo? 5. HD häc ë nhµ ( 2 ph) - Häc thuéc ghi nhí . - Phân tích hành động cử chỉ của 2 nhân vật đối lập? - So¹n tiÕt 119. DÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>