Giáo án môn Ngữ văn lớp 7 - Tuần 4, 5, 6

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: / /2011 Ngµy d¹y: / /2011 TiÕt 13 : v¨n b¶n :. TuÇn 4 Nh÷ng c©u h¸t than th©n. A / Môc tiªu : Sau tiÕt häc , HS cÇn : - N¾m ®­îc néi dung , ý nghÜa vµ 1 sè h×nh thøc nghÖ thuËt tiªu biÓu : h/¶ , ng«n ng÷ ) cña những bài ca dao thuộc chủ đề than thân . - ThÊy ®­îc ý nghÜa phª ph¸n x· héi phong kiÕn . B / Chuẩn bị : * HS : Đọc, soạn bài và chuẩn bị bài trước ở nhà . * GV : B¶ng phô . C / Hoạt động trên lớp : 1. Tæ chøc líp : 2. KiÓm tra bµi cò : ? Đọc thuộc 4 bài ca dao về t/yêu quê hương, đất nước, con người ? ? Tâm trạng của người con gái được thể hiện trong bài ca dao “ chiều chiều ra đứng ngõ sau ” là tâm trạng gì trong những tâm trạng sau ? A. Thương người mẹ đã mất. C. Nçi buån nhí quª, nhí mÑ. B. Nhớ về thời con gái đã qua. D. Nçi ®au khæ cho t×nh c¶nh hiÖn t¹i.  §¸p ¸n : C 3. Bµi míi : Giíi thiÖu bµi Hoạt động của GV I / T×m hiÓu chung : ? Quan s¸t nh÷ng c©u h¸t than th©n vµ cho biÕt ND cô thÓ cña tõng bµi ? ? V× sao cã thÓ xÕp chóng trong cïng 1 v¨n b¶n ? * GV chèt: - 3 bài đều nhằm p/á thân phận bé mọn cay đắng của con người. - §Òu lµ nh÷ng c©u h¸t than th©n. - §Òu lµ ca dao vµ d©n ca. ? Tõ bµi ca trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ c©u h¸t than th©n ?. Hoạt động của HS - Bµi 1: Nãi vÒ th©n phËn con cß. - Bµi 2: Th©n phËn t»m, kiÕn, h¹c, cuèc. - Bµi 3: Th©n phËn tr¸i bÇn. * HS th¶o luËn - ph¸t biÓu .. - Mượn chuyện con vật để giãi bày nỗi chua xót, cay đắng cho cuộc đời khổ cực của những kiếp người bé mọn trong xã hội cũ. - Thuéc VB biÓu c¶m  v× gi·i bµy t©m t­ t×nh c¶m.. ? Nh÷ng c©u h¸t nµy thuéc kiÓu VB kÓ chuyÖn, miªu t¶ hay biÓu c¶m ? v× sao ? II /§äc , hiÓu v¨n b¶n : - 2 HS đọc lại VB. 1) §äc, t×m hiÓu chó thÝch : - GV đọc mẫu và hướng dẫn HS đọc : giọng. 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> chua xãt, chËm r·i. ?T×m nh÷ng tõ l¸y cã trong phÇn chó thÝch ? cho biÕt nghÜa cña chóng ? 2)T×m hiÓu v¨n b¶n : a) Bµi 1 : - GV gîi ý : “ con cß lÆn léi bê s«ng G¸nh g¹o ®­a chång tiÕng ... ” ? Qua bµi ca dao, em c¶m nhËn ®­îc ®iÒu gì về cuộc đời của con cò ? tìm các từ ngữ, h/ả diễn tả điều đó ? * GV chèt: - Dùng từ láy, từ trái nghĩa, h/ả đối lập.  cuộc đời con cò lận đận, vất vả, đắng cay, sù tr¾c trë khã kh¨n. ? H/¶ con cß trong bµi ca dao gîi em liªn tưởng đến thân phận nào trong xã hội cũ ? bằng biện pháp nghệ thuật gì đã giúp em liên tưởng được đến thân phận đó ? ? §¹i tõ phiÕm chØ “ ai ” vµ c©u hái tu tõ ë 2 c©u cuèi cßn cã ý nghÜa g× ? * GV chèt: - Bằng biện pháp ẩn dụ : dùng thân cò để ám chỉ thân phận vất vả, cơ cực của người n«ng d©n trong x· héi cò. - Lêi o¸n tr¸ch, tè c¸o x· héi phong kiÕn. b) Bµi 2 : ? Cụm từ “ thương thay ” trong bài ca dao cã ý nghÜa ntn ? ? Côm tõ Êy ®­îc lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn cã ý nghÜa g× ?  GV nhÊn m¹nh: Sù lÆp l¹i ch¼ng nh÷ng tô đậm nỗi thương cảm xót xa cho cuộc đời cay đắng nhiều bề của người nông dân mà cßn cã ý nghÜa kÕt nèi vµ më ra nh÷ng nçi thương cảm khác . ? Em h·y chØ ra c¸c h/¶ Èn dô trong bµi ca dao và nêu ý nghĩa của mỗi h/ả ẩn dụ đó ? * GV chèt: - Bµi ca dao dïng nhiÒu h/¶ Èn dô ®i kÌm víi m/t¶ bæ sung chi tiÕt.. * HS ph¸t hiÖn vµ gi¶i nghÜa : - Tõ l¸y : lËn ®Ën , li ti . * HS đọc lại bài ca dao 1 và trả lời câu hỏi 1 ( SGK - 49 ) . - (lËn ®Ën …, lªn th¸c xuèng ghÒnh … ) - Sö dông tõ l¸y : lËn ®Ën - Sö dông tõ tr¸i nghÜa : Lªn th¸c > < xuèng ghÒnh bÓ ®Çy > < ao c¹n. - H/ả đối lập : nước non > < một mình Th©n cß > < th¸c ghÒnh Cuộc đời con cò lận đận, vất vả, đắng cay, sù tr¾c trë khã kh¨n . - Liên tưởng đến thân phận người nông dân trong x· héi cò. - Bµi ca dao dïng biÖn ph¸p Èn dô. - O¸n tr¸ch , tè c¸o x· héi phong kiÕn.. * HS đọc lại bài ca dao thứ 2 . - Là tiếng than biểu hiện sự thương cảm, xót xa ở mức độ cao . - Lặp lại nhiều lần để tô đậm nỗi thương c¶m xãt xa.. - Con tằm: suốt đời bị kẻ khác bòn rút sức lực. - Lũ kiến: thân phận nhỏ nhoi, xuốt đời xuôi ngược vẫn nghèo đói. - Con Hạc: Cuộc đời phiêu bạt, lận đận, vô väng - Con cuèc: Sinh vËt nhá nhoi gi÷a kh«ng gian rộng lớn trong tiếng kêu đau thương,. 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> tuyÖt väng vÒ nh÷ng ®iÒu oan tr¸i. ? Qua những h/ả ẩn dụ đó, theo em “ con tằm , lũ kiến ” là biểu tượng cho loại người nµo trong x· héi ? ? H/ả “ con hạc , con cuốc ” biểu tượng cho loại người nào trong xã hội ? * GV chèt: - Con tằm, lũ kiến biểu tượng cho những con người có thân phận nhỏ nhoi , yếu ớt có nhiều đức tính tốt nhưng vất vả trong cuộc m­u sinh. - Con hạc , cuốc biểu tượng cho cuộc đời phiêu bạt, vô định của người lao động trong x· héi cò.  GV nhÊn m¹nh: Trong v¨n häc , con hạc là biểu tượng của tuổi già, cõi tiên, hoặc sự nhàn tản đi đây đi đó. c) Bµi 3 : ? Em h·y s­u tÇm 1 sè bµi ca dao më ®Çu b»ng côm tõ “ th©n em ” ? ? Những bài ca dao ấy thường nói về ai về ®iÒu g× ? ? Nh÷ng bµi ca dao Êy cã ®iÓm g× gièng nhau vÒ nghÖ thuËt ? t¸c dông ? ? VËy h/¶ so s¸nh ë bµi ca dao thø 3 nµy cã gì đặc biệt ? tác dụng ? * GV chèt: - So sánh đi kèm m/tả bổ sung, động từ gắn víi h/¶ so s¸nh.  Sự trôi nổi vô định của người phụ nữ trong XHPK. III / Tæng kÕt : ( ghi nhí : SGK - 49 ) ? Ba bµi ca dao cã nh÷ng ®iÓm g× chung vÒ cách diễn tả ? qua đó cho thấy ý nghĩa gì ? GV gọi1 HS đọc mục (ghi nhớ: SGK - 49) IV / LuyÖn tËp : ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ th©n ph¹n của người lao động được thể hiện qua các h/¶ Èn dô ë bµi ca dao thø 2 ?. - Cho những con người có thân phận nhỏ nhoi , yÕu ít. - Cho cuộc đời phiêu bạt, vô định của người lao động trong xã hội cũ.. - Th©n em nh­ h¹t m­a sa ... - Thân em như tấm lụa đào … - Th©n em nh­ quÕ gi÷a rõng …  Thường nói về nỗi khổ của người phụ nữ trong XH cò : ch×m næi, phô thuéc. - §Òu so s¸nh nh÷ng vËt gÇn gòi, bÐ nhá, máng manh  cho thÊy nh÷ng th©n phËn bÊt h¹nh. - So sánh đi kèm m/tả bổ sung, 1 loạt động tõ g¾n víi h/¶ so s¸nh.  cho thấy sự trôi nổi vô định của người phô n÷ trong XHPK. * HS rót ra tæng kÕt chung vÒ nghÖ thuËt vµ ND qua phÇn ( ghi nhí ). - Dïng c¸c sù vËt, con vËt gÇn gòi, bÐ nhá, h/¶ Èn dô, so s¸nh. - Diễn tả tâm trạng, thân phận , cuộc đời đau khổ, cay đắng của người lao động. - Sù ph¶n kh¸ng , tè c¸o XHPK. * HS tù béc lé - ph¸t biÓu c¶m nghÜ .. 4. Cñng cè : ? Ba bµi ca dao cã nh÷ng ®iÓm g× chung vÒ c¸ch diÔn t¶ ? 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? §äc thªm 1 sè bµi ca dao than th©n ? 5. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND , ý nghĩa của mỗi bài ca dao. - Häc thuéc lßng 3 bµi ca dao than th©n .  So¹n bµi : Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm . -----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: / /2011 Ngµy d¹y: / /2011 TiÕt 14 : v¨n b¶n : Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm A / Môc tiªu : Sau tiÕt häc, HS cÇn : - N¾m ®­îc néi dung , ý nghÜa vµ 1 sè h×nh thøc nghÖ thuËt tiªu biÓu cña nh÷ng bµi ca dao về chủ đề châm biếm . - RÌn kÜ n¨ng t×m hiÓu ca dao. . B / Chuẩn bị : * HS : Đọc, soạn bài và chuẩn bị bài trước ở nhà . * GV : Tranh minh ho¹. C / Hoạt động trên lớp : 1. Tæ chøc líp : 2. KiÓm tra bµi cò : ? §äc thuéc lßng chïm ca dao than th©n ? nªu nh÷ng c¶m nhËn chung cña em vÒ chïm ca dao Êy ?  HS đọc thuộc lòng có diễn cảm.  C¶m nhËn ®­îc vÒ nh÷ng nÐt chung nhÊt vÒ nghÖ thuËt vµ néi dung. 3. Bµi míi : Giíi thiÖu bµi Ca dao là tấm gương phản ánh đời sống tâm hồn, t/cảm của nhân dân. Nó k 0 chỉ là những câu hát yêu thương nghĩa tình hay than thân mà còn là những câu hát châm biếm thể hiện đặc sắc nghệ thuật trào lộng dân gian, nhắm phê phán, phơi bày những hiện tượng ngược đời, những hạng người đáng chê cười trong xã hội. Hoạt động của GV I / T×m hiÓu chung : ? Quan s¸t VB vµ cho biÕt v× sao 4 bµi ca dao ®­îc xÕp chung 1 VB ?. Hoạt động của HS - Vì chúng đều p/á những hiện tượng bất thường trong cuộc sống. - Vì chúng đều gây cười. - Vì chúng đều có ý nghĩa châm biếm. * HS đọc lại văn bản .. II /§äc , hiÓu v¨n b¶n : 1) §äc, t×m hiÓu chó thÝch : - GV đọc mẫu và hướng dẫn HS đọc : giọng * HS giải nghĩa các từ theo y/cầu của GV. hài hước , châm biếm. ? Gi¶i nghÜa c¸c tõ ë c¸c chó thÝch: 2,3,4,8? 2)T×m hiÓu v¨n b¶n : 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> a) Bµi 1 : (5’ ) ? Bµi ca dao lµ lêi cña ai ? giíi thiÖu vÒ ai ? nhằm mục đích gì ? ? lÝ lÞch chó t«i ®­îc tãm t¾t qua nh÷ng chi tiÕt nµo ? ( thãi quen , tÝnh nÕt … ) ? Em thÊy tÝnh nÕt , thãi quen vµ ®iÒu ­íc của người chú trong bài ca dao có bình thường k0 ? vì sao ? ? Vậy em thấy bài ca dao gây cười ở điểm nµo ? phª ph¸n thãi xÊu g× ? * GV chèt: - Phê phán thói lười nhác trong xã hội: chỉ biết hưởng thụ mà k0 biết lao động. ? Nh©n d©n ta rÊt cã ý thøc vÒ mqh gi÷a lao đọng và hưởng thụ. Nếu cần khuyên n/vật “chó ” trong bµi ca doa nµy, em sÏ nãi b»ng c©u tôc ng÷ hoÆc bµi ca dao nµo ? b) Bµi 2 : ? B µi ca dao nh¹i lêi cña ai ? nãi víi ai ? ? Thầy đã bói trên những phương diện nào ?. ? Nghệ thuật tạo sợ châm biếm, hài hước là g× ? ? Theo dâi cuéc ®o¸n sè nµy cho biÕt thÇy bói là người ntn ? cô gái ra sao ? những ai bị chế giễu, chê cười ? ? VËy bµi ca dao phª ph¸n thãi xÊu g× ? * GV chèt: - Dùng cách nói nước đôi.  phê phán người hành nghề thầy bói, lừa bÞp. Phª ph¸n thãi mª tÝn, dÞ ®oan. c) Bµi 3 : ? Bµi ca dao kÓ vÒ sù viÖc g× ? nh÷ng n/vËt nào tham gia vào sự việc đó ? ? Những hoạt động của những con vật đó gợi lên cảnh tượng ntn ? ? Theo em chuyÖn lµm ma cß ¸m chØ chuyện gì của con người ? thái độ của nhân d©n ta ntn ?. - lời của người cháu giới thiệu về chú để “rao ” cÇu h«n cho chó. - Thãi quen: ngñ ngµy. - Tính nết : lười nhác . - Ước : ngày mưa , đêm thừa …  K0 bình thường , vì chỉ biết hưởng thụ mà k0 biết lao động.  Tiếng cười bật ra ở sự ngầm ý mỉa mai, giễu cợt thói lười nhác lại đòi cao sang.. * HS liên hệ - sưu tầm đọc trước lớp : - “ Tay lµm hµm nhai … ” “ Cã lµm th× míi cã ¨n Không dưng ai dễ đem phần đến cho. ” - Nh¹i lêi thÇy bãi , nãi víi c« g¸i ®i xem bãi. - ThÇy ph¸n vÒ nh÷ng chuyÖn hÖ träng cña đời người : giµu - nghÌo Cha - mÑ Chång - con - Cách nói nước đôi. ( mà sự thật hiển nhiên ai còng nãi ®­îc )  lêi ph¸n trë thµnh v« nghĩa, nực cười. - ThÇy bãi tinh ranh, bÞp bîm. - c« g¸i c¶ tin, mª tÝn.  Cả 2 đều bị phê phán, mỉa mai. * HS th¶o luËn - ph¸t biÓu :. - Kể về đám ma cò - nh÷ng n/vËt tham gia: hä hµng xa gÇn nhµ chim. - Không phải cảnh đám ma buồn thảm. - §¸m ma ; nh­ c¶nh héi hÌ t­ng bõng. * HS liªn hÖ - tù béc lé .. 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> ? Tác giả dân gian đã sử nghệ thuật gì ? tác dông ? * GV chèt: - H/ả ẩn dụ tượng trưng. - Phª ph¸n, chÕ giÔu hñ tôc ma chay, nhiÒu kẻ lợi dụng hưởng lợi.  Châm biếm kín đáo mà sâu sắc. d) Bµi 4 : ? Nhân vật cậu cai là người thuộc thời đại nµo ? ? Ch©n dung cËu cai ®­îc m/t¶ ntn ?. Dùng những h/ả ẩn dụ , tượng trưng.. - Thêi phong kiÕn.. - §­îc m/t¶ b»ng c¸c dÊu hiÖu h×nh thøc: Nãn l«ng gµ Tay ®eo nhÉn áo đi mượn QuÇn ®i thuª ? Vậy ở bài ca dao này, sự ngược đời nào đã  là cai nhưng đến cái vẻ ngoài cũng kh«ng thËt  cai rëm. bị phơi bày để châm biếm ? - Bài ca dao sử dụng nghệ thuật phóng đại. ? NghÖ thuËt diÔn t¶ cña bµi ca dao nµy cã gì đặc sắc ? ? Bằng nghệ thuật phóng đại đó, bài ca dao - Phê phán thói huênh hoang. phª ph¸n ®iÒu g× ? * GV chèt: - Nghệ thuật phóng đại .  mØa mai, giÔu cît thãi huªnh hoang, nh­ng thùc chÊt ch¼ng cã g× . - C©u thµnh ng÷ : “ H÷u danh v« thùc ” ? Phª ph¸n thãi xÊu nµy d©n gian cã c©u thµnh ng÷ nµo ? III / Tæng kÕt : ( ghi nhí : SGK - 53 ) ? Kh¸i qu¸t nghÖ thuËt vµ ND tiªu biÓu qua - nghÖ thuËt trµo léng d©n gian ViÖt Nam, h/ả ẩn dụ, tượng trưng, nói ngược, phóng t×m hiÓu chïm ca dao nµy ? đại. - Phª ph¸n thãi h­ tËt xÊu cña nh÷ng h¹ng người và sự đáng cười trong xã hội. ? Văn bản này sử dụng phương thức biểu - KÕt hîp tù sù víi m/t¶. đạt nào ? - GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ ) * 1 HS đọc ( ghi nhớ ) IV / LuyÖn tËp : * Bµi tËp 1 : ( SGK - 53 ) * HS đọc bài tập 1 và nêu y/cầu. - Lựa chọn câu trả lời đúng. - §¸p ¸n : C 4. Cñng cè : ? Cả 4 chùm ca dao đã được học biểu hiện điều gì ?  Tiếng hát biểu hiện đời sống tình cảm, tâm trạng, thái độ của nhân dân lao động. 5. Hướng dẫn về nhà: 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND , ý nghĩa của mỗi bài ca dao. - Học thuộc lòng những bài ca dao thuộc chủ đề châm biếm .  Soạn bài : - Sông núi nước Nam . - Phß gi¸ vÒ kinh .  Chú ý : đặc điểm thể thơ thất ngôn tứ tuyệt và ngũ ngôn tư tuyệt Đường luật.  TiÕt sau häc : §¹i tõ . -----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: / /2011 Ngµy d¹y: / /2011 TiÕt 15 : §¹i tõ A / Môc tiªu : Sau tiÕt häc , HS cÇn : - Nắm được thế nào là đại từ, các loại đại từ tiếng Việt. - Có ý thức sử dụng đại từ hợp với tình huống giao tiếp. B / Chuẩn bị : * HS : Đọc, soạn bài và chuẩn bị bài trước ở nhà. * GV : B¶ng phô . C / Hoạt động trên lớp : 1. Tæ chøc líp : 2. KiÓm tra bµi cò : ( 5’ ) ? Trong chương trình Ngữ văn 6, em đã được học những từ loại nào ? cho 1 vài VD?  Những từ loại đã học : Danh từ, động từ, tính từ, chỉ từ, lượng từ .  HS lÊy ®­îc VD cô thÓ tõng lo¹i. 3. Bµi míi : giíi thiÖu bµi ( 1’ ) Hệ thống từ loại tiếng Việt có nhiều từ loại … các em sẽ lần lượt được học về các từ loại đó để hiểu và sử dụng nó trong giao tiếp . Hoạt động của GV I / Thế nào là đại từ : (11’ ) 1) VÝ dô: - GV cho HS quan s¸t VD trªn b¶ng phô (ND vÝ dô - SGK môc I - 54) ? Xét VD ( a,b,c ) , các từ in đậm dùng để trá ai, con g×, viÖc g× ? ? Xét VD (d) , từ ai dùng để làm gì ? ? Nhê ®©u em hiÓu ®­îc nghÜa cña c¸c tõ trªn ? 2. NhËn xÐt: ? VËy nh÷ng tõ in ®Ëm võa xÐt ®­îc gäi lµ tõ lo¹i g× ?. Hoạt động của HS * HS quan s¸t VD trªn b¶ng phô . - Nó : trỏ em tôi ( người ) - Nã : trá con gµ ( vËt ) - Thế : trỏ hành động ( việc ) - Ai : dùng để hỏi ( về người )  Nhê vµo ng÷ c¶nh c©u nãi.. - Gọi là những đại từ. 7. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ? ở các VD trên, đại từ có vai trò ngữ pháp g× trong c©u ?. a. lµm chñ ng÷. b. lµm phô ng÷ cña danh tõ. c. làm phụ ngữ của động từ. d. lµm chñ ng÷.. * GV chèt: - Các từ : nó, thế, ai … là những đại từ dùng để trỏ người, vật, việc, hành động, tính chất. - Đại từ có thể đảm nhiệm vai trò ngữ pháp nh­ : chñ ng÷, vÞ ng÷ , hay phô ng÷ cña danh từ, động từ, tính từ trong câu.  GV y/cÇu HS cho VD. - VD : Người dạy tôi bài hát này // là nó. 3. KÕt luËn : ( ghi nhí 1 : SGK - 55 ) C V * HS rót ra kÕt luËn qua môc ( ghi nhí 1 ) ? Vậy thế nào là đại từ ? chức vụ cú pháp của đại từ ? * 1 HS đọc ( ghi nhớ 1 )  GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ 1 ) II / Các loại đại từ : (12’ ) 1) Đại từ để trỏ : ? Các đại từ : tôi, tao, tớ, nó, hắn … trỏ gì ? ? Các đại từ : Bấy, bấy nhiêu  trỏ gì ? ? các đại từ : Vậy, thế  trỏ gì ? * GV chèt : * Đại từ để trỏ : - Trỏ người , sự vật. - Trỏ số lượng. - Trỏ hoạt động, tính chất, sự việc . 2) Đại từ để hỏi : ? §aÞ tõ : ai, g×,  hái vÒ ®iÒu g× ? ? §¹i tõ : bao nhiªu, mÊy  hái vÒ g× ? ? Các đại từ : sao, thế nào  hỏi về gì ? * GV chèt : * Đại từ để hỏi : - Hỏi về người, sự vật. - Hỏi về số lượng. - Hỏi về hoạt động, tính chất, sự việc. 3) KÕt luËn : ( ghi nhí 2 , 3 - SGK - 56 ) ? Vậy có mấy loại đại từ ? đặc điểm của mçi lo¹i ? - GV y/cầu 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ :. * HS đọc , làm việc các yêu cầu mục (1) cña phÇn II. - Trỏ người , sự vật ( gọi là đại từ xưng hô ). - Trỏ số lượng. - Trỏ hoạt động, tính chất, sự việc .. - Hỏi về người, sự vật. - Hỏi về số lượng. - Hỏi về hoạt động, tính chất, sự việc.. * HS rót ra kÕt luËn qua môc ( ghi nhí 2 ,3) * 1 HS đọc ( ghi nhớ 2, 3 ) * 1 HS lªn b¶ng thùc hiÖn yªu cÇu cña GV. §¹i tõ Đại từ để trỏ. Trá người. 8 Lop7.net. Trá sè. Trá ho¹t. Đại từ để hỏi. Hái Hái người số. Hái ho¹t.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> sù động  GV lưu ý cho HS : Đại từ có 3 đặc điểm : vật. k0. - §¹i tõ lµm tªn gäi cña sù vËt , ho¹t động, tính chất, số lượng mà dùng để trỏ hoặc hỏi về sự vật, hoạt động, số lượng, tính chÊt … - §¹i tõ cã t¸c dông thay thÕ cho danh tõ, động từ, tính từ, số từ. Nó thay thế cho từ lo¹i nµo th× cã vai trß ng÷ ph¸p nh­ tõ lo¹i Êy . - Đại từ k0 đứng làm trung tâm để cấu tạo côm tõ ( nã thay thÕ vai trß ng÷ ph¸p nh­ng dùng để trỏ nên k0 có định ngữ, bổ ngữ …)  Trước đây những từ như : Đây , đó , này , kia , ấy , nọ  gọi là đại từ chỉ định . Nh­ng bay giê gäi lµ chØ tõ ( líp 6 ) III / LuyÖn tËp : (12 ’ ) 1) Bµi tËp 1 : - GV gi¶i thÝch c¸c ng«i, thø, sè Ýt, sè nhiÒu cho HS.. 2) Bµi tËp 3 : ? Đặt câu với các đại từ : ai , sao , bao nhiêu ?  GV dïng b¶ng phô hoÆc m¸y chiÕu ghi s½n c¸c tiÕng gèc. 3) Bµi tËp 4 : ? Nên ứng xử thế nào với các hiện tượng đó ?. lượng. động. sù. t/c. vËt. lượng t/c. * HS nghe vµ l­u ý :. * HS đọc bài tập 1 và nêu y/cầu. a) §iÒn : 1- Ng«i thø nhÊt sè Ýt : t«i , tao , tí . - ng«i thø nhÊt sè nhiÒu: chóng t«i, chóng ta 2- Ng«i thø 2 sè Ýt:  lượng từ - ng«i thø 2 sè nhiÒu: b) m×nh (1) : ng«i thø nhÊt m×nh (2) : ng«i thø hai - Ai vÒ th¨m mÑ quª ta. - Vui sao mét s¸ng th¸ng n¨m. - M×nh cã bao nhiªu lµ ®iÓm tèt. * HS đọc và nêu y/cầu BT 4: - Nªn x­ng h«: t«i, tí, m×nh … - BiÖn ph¸p : nh¸c nhë , kØ luËt.. 4. Cñng cè : (3’ ) ? Đại từ là gì ? có mấy loại đại từ ? ? Kể tên 1 số đại từ thường gặp ? phân biệt đại từ với danh từ ; chỉ từ ? 5. Hướng dẫn về nhà : (2’ ) - Häc thuéc ( ghi nhí ) n¾m ch¾c néi dung bµi häc . - Hoµn thiÖn tiÕp c¸c bµi tËp : 2 , 5 ( SGK ) - chó ý chän tõ phï hîp néi dung cña c©u.  Đọc , xem trước bài : Tõ H¸n ViÖt . 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ngµy so¹n: / /2011 Ngµy d¹y: / /2011 TiÕt 16 :. LuyÖn tËp t¹o lËp v¨n b¶n. A / Môc tiªu : Sau tiÕt häc, HS cÇn : - Củng cố lại những kiến thức có liên quan đến việc tạo lập VB , làm quen hơn nữa với các bước của quá trình tạo lập VB. - Rèn kĩ năng: tạo lập VB theo các bước. B / Chuẩn bị : * HS : Đọc, soạn bài và chuẩn bị bài trước ở nhà. * GV : B¶ng phô. C / Hoạt động trên lớp : 1. Tæ chøc líp : 2. KiÓm tra bµi cò : ( 5’ ) - GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS . 3. Bµi míi : giíi thiÖu bµi ( 1’ ) Hoạt động của GV I / Cho t×nh huèng : ( ChuÈn bÞ ) (15’ ) - GV cho HS quan s¸t t×nh huèng trªn b¶ng phô: Em hãy viết thư cho người bạn ở nước ngoài để bạn ấy hiểu về đất nước mình. - GV nªu yªu cÇu tiÕt häc: H·y chuÈn bÞ bài viết theo các bước ? 1) Định hướng văn bản : - GV gîi ý cho HS. ? Em viÕt cho ai ? ? ViÕt vÒ c¸i g× ? ? Viết để làm gì ? ? Chän c¸ch viÕt ntn ? 2) LËp dµn bµi : - GV l­u ý cho HS : bøc th­ còng lµ 1 VB. ? VËy theo em sÏ tr×nh bµy bè côc ntn ? a) Më bµi : ? Em sÏ më ®Çu bøc th­ ntn ? b) Th©n bµi : ( 3 ý ) ? Em sẽ giới thiệu cảnh đẹp của đất nước. Hoạt động của HS * HS quan s¸t t×nh huèng trªn b¶ng phô . * HS tạo lập VB theo 4 bước.. - Đối tượng tiếp nhận: bạn ở nước ngoài. - Xác định nội dun g: giới thiệu về đất nước ViÖt Nam. - Xác định mục đích: để bạn hiểu về đất nước mình. - C¸ch tr×nh bµy : ViÕt th­.. - Tr×nh bµy theo bè côc 3 phÇn : MB -TB KB. * HS chän lÝ do: - Lêi chµo, lêi lµm quen. - LÝ do viÕt th­ : Do nhËn ®­îc th­ cña b¹n; do đọc sách báo …  Cã 3 ý : * Giới thiệu cảnh đẹp đất nước: - Kh«ng gian: B¾c - Trung - Nam. - ở nhiều phương diện khác nhau:. 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> theo tr×nh tù nµo ? cã mÊy ý ?. ? Em sẽ giới thiệu những nét đặc sắc gì về v¨n ho¸, phong tôc ?. ? Em sÏ giíi thiÖu vÒ nh÷ng truyÒn thèng l/sö nµo ? c) KÕt bµi : ? Em sÏ kÕt thóc bøc th­ ntn ? II / Thùc hµnh : (20’) 3) ViÕt thµnh v¨n : - GV hướng dẫn HS tập viết các đoạn . - GV chia líp thµnh 3 nhãm : Nhãm 1 : viÕt më bµi. Nhãm2 : viÕt phÇn chÝnh ( th©n bµi ). Nhãm 3 : viÕt kÕt bµi . 4) KiÓm tra l¹i v¨n b¶n : - GV nhËn xÐt . - GV cho HS đọc bài tham khảo - tr 60.. + Cảnh đẹp. + V¨n ho¸, phong tôc, tËp qu¸n. + TruyÒn thèng l/sö. * Giíi thiÖu vÒ v¨n ho¸, phong tôc, tËp qu¸n: - Truyền thống nghìn năm văn hiến ( đài, nghiªn, th¸p, bót ) - Tôc lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy, ¨n trÇu, tæ chøc lÔ héi … * Giíi thiÖu vÒ truyÒn thèng l/sö : - Dựng nước. - Giữ nước.  Bày tỏ cảm xúc về đất nước : tự hào, yêu quý. - Lời mời bạn đến thăm. - Lêi chµo , lêi chóc cuèi th­ . * HS dựa vào dàn bài để viết thành văn. ( viết theo nhóm đã phân công ) - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. - C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt , bæ sung. * HS đọc bài tham khảo.. 4. Cñng cè : (3’ ) ? Nêu các bước tạo lập VB ? ? Vì sao phải thực hiện các bước đó khi tạo lập VB ? 5. Hướng dẫn về nhà : (2’ ) - ViÕt hoµn chØnh bøc th­ theo dµn ý trªn . - §äc thªm bøc th­ trong ( SGK - 60 , 61 ) - chó ý chän tõ phï hîp néi dung cña c©u.  Đọc , xem trước bài : T×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m . -----------------------------------Ngµy so¹n: / /2011 Ngµy d¹y: / /2011 TiÕt 17 : v¨n b¶n :. TuÇn 5. sông núi nước nam, Phò giá về kinh. A / Mục tiêu : - Cảm nhận được tinh thần độc lập, khí phách hào hùng, khát vọng lớn lao cña d©n téc trong 2 bµi th¬ . - Bước đầu hiểu về 2 thể thơ : Thất ngôn tứ tuyệt và ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật . 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> B / Chuẩn bị : * HS : Đọc, soạn bài và chuẩn bị bài trước ở nhà . * GV : Nh÷ng t­ liÖu vÒ 2 VB. C / Hoạt động trên lớp : 1. Tæ chøc líp : 2. KiÓm tra bµi cò : ( 5’ ) ? §äc thuéc 3 bµi ca dao vÒ nh÷ng c©u h¸t than th©n ? ? H/ả con cò trong bài ca dao 1 thể hiện điều gì về thân phận người nông d©n? A. Nhá bÐ, bÞ h¾t hñi. C. Bị dồn đẩy đến bước đường cùng. B. Cuộc sống đầy trắc trở, khó nhọc, đắng cay. D. GÆp nhiÒu oan tr¸i.  §¸p ¸n : B 3. Bµi míi : Giíi thiÖu bµi (1’) Nhắc đến 1 thời kì l/sử hào hùng của dân tộc - thời Lý - Trần, cùng với tên tuổi cña c¸c anh hïng d©n téc … ta t×m hiÓu 2 bµi th¬ … Hoạt động của GV A. Văn bản : Sông núi nước Nam. I / T×m hiÓu chung : (4’ ) ? Trình bày vài nét về tác giả Lí Thường Kiệt ? cho biết hoàn cảnh ra đời bài thơ nµy?. ? C¨n cø vµo lêi giíi thiÖu vÒ th¬ §­êng luËt, em h·y nhËn d¹ng thÓ th¬ : sè c©u, sè ch÷, c¸ch hiÖp vÇn ? II / §äc , hiÓu v¨n b¶n : 1) §äc, t×m hiÓu chó thÝch : (4’ ) - GV đọc bản phiên âm - hướng dẫn HS đọc b¶n dÞch nghÜa, dÞch th¬ . 2) T×m hiÓu v¨n b¶n : a Lời tuyên bố về chủ quyền của đất nước : (4’) - GV dïng b¶ng phô: ? Bài “ Sông núi nước Nam ” thường được gäi lµ g× ? A. Håi kÌn xung trËn. B. Khóc ca kh¶i hoµn. C. ¸ng thiªn cæ hïng v¨n. D. Bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên. 12. Hoạt động của HS * HS đọc chú thích  ( SGK - 63 ) . - Lí Thường Kiệt ( 1019 - 1105 ), người thµnh Th¨ng Long, tøc Hµ Néi ngµy nay. - “ Nam quèc s¬n Hµ ” - nguyªn v¨n bµi th¬ ch÷ H¸n. - Là bài thơ tương truyền Lí Thường Kiệt đã đọc để cổ vũ tướng sĩ khi chống Tống ở s«ng CÇu n¨m 1077.  Bµi th¬ viÕt theo thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt. + Toµn bµi cã 4 c©u. + Mçi c©u cã 7 ch÷. + VÇn “­ ” hiÖp ë ch÷ cuèi cña c©u 1-2-4. * HS đọc bản dịch nghĩa, dịch thơ và giải nghÜa tõ : Vua Nam , S¸ch trêi. * HS quan s¸t trªn b¶ng phô vµ lùa chon đáp án : D. * HS ph¸t hiÖn - tr¶ lêi :. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> ? Vậy ND tuyên ngôn độc lập ở đây là gì ? nh÷ng tõ ng÷ nµo trong 2 c©u th¬ ®Çu thÓ hiÖn tËp trung ND nµy ? ? Dùa vµo chó thÝch (1) SGK , nãi râ nghÜa chữ “ đế ” trong “ Nam đế ” ? ? §iÒu nµy cßn ®­îc nhÊn m¹nh tiÕp ë c©u th¬ thø 2 ntn ? * GV chèt: - Khẳng định chủ quyền của nước Việt Nam. ? Hai c©u th¬ sau nãi lªn ý g× ? b) ý chÝ b¶o vÖ chñ quyÒn d©n téc : (5’) ? Nh÷ng tõ ng÷ nµo tËp trung lµm râ ®iÒu này ? Tác dụng của những từ ngữ đó ? ? KÎ thï ë ®©y lµ ai ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu cña c©u th¬ cuèi ? * GV chèt: - Khẳng định k0 1 thế lực nào có thể xâm ph¹m. ? §©y lµ 1 bµi th¬ biÓu ý - ngoµi biÓu ý , bµi th¬ cã béc lé c¶m xóc k0 ? ? H/ả “ con hạc , con cuốc ” biểu tượng cho loại người nào trong xã hội ? 3) Tæng kÕt : ( ghi nhí : SGK - 65 ) (2’ ) ? Nªu nhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu, c¸ch ng¾t nhịp của bài thơ ? Qua đó em thấy bài thơ diÔn t¶ ®iÒu g× ? - GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ ) B. V¨n b¶n : Phß gi¸ vÒ kinh . I / T×m hiÓu chung : (3’ ) ? Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ vµ hoµn cảnh ra đời của bài thơ ? ? Dùa vµo phÇn chó thÝch , chØ ra dÊu hiÖu cña thÓ ngò ng«n tø tuyÖt trong bµi th¬ nµy : sè c©u, sè tiÕng, c¸ch hiÖp vÇn ?. - “ Nam đế cư ”. + §Õ :. Là vua, vương. §¹i diÖn cho d©n.. - “ TiÖt nhiªn … thiªn th­ ”  Sách trời định sẵn, rõ ràng k0 thể thay đổi.. - Nãi lªn ý chÝ b¶o vÖ chñ quyÒn d©n téc. - “ Hµ nghÞch lç …”  Sự xâm lược phi nghĩa của kẻ thù ( quân xâm lược nhà Tống ) - “ Thñ b¹i h­ ”  ph¶i nhËn lÊy thÊt b¹i, ph¶i tan vì.  Giäng dâng d¹c, ch¾c nÞch.. - Cã biÓu c¶m : c¶m xóc k0 lé râ mµ Èn kÝn vào bên trong ý tưởng, người đọc chỉ cảm nhËn ®­îc ®iÒu nµy qua giäng ®iÖu, ng«n tõ cña t¸c phÈm. * HS dựa vào mục ( ghi nhớ ) để nhận xét : - ng¾t nhÞp 4/3, giäng th¬ dâng d¹c, ®anh thÐp. - Là bản tuyên ngôn đọc lập đầu tiên, khẳng định chủ quyền của nước Việt Nam. Nêu cao ý chÝ b¶o vÖ chñ quyÒn d©n téc. * HS đọc chú thích  ( SGK - 66 , 67 ) . - TrÇn Quang Kh¶i ( 1241 - 1294 ), con trai thø 3 cña vua TrÇn Th¸i T«ng.  Bµi th¬ viÕt theo thÓ th¬ ngò ng«n tø tuyÖt. + Toµn bµi gåm 4 c©u. + Mçi c©u cã 5 tiÕng. + HiÖp vÇn ë tiÕng cuèi c¸c c©u 2 - 4. 13. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> II / §äc , hiÓu v¨n b¶n : 1) §äc, t×m hiÓu chó thÝch : (4’ ) - GV đọc bản phiên âm - hướng dẫn HS đọc b¶n dÞch nghÜa, dÞch th¬ : giäng khoÎ, hïng tr¸ng. 2) T×m hiÓu v¨n b¶n : a Hai c©u th¬ ®Çu : (5’ ) ? Hai câu đầu có gì đáng chú ý về cách dùng từ , cách nhắc tới địa danh , cách tạo đối xứng ? giọng điệu ?. * 2 HS đọc lại VB. * HS gi¶i thÝch tõ khã theo chó thich (). - Dùng động từ mạnh đặt ở cuối câu ( Đoạt, cÇm ). - 2 địa danh nổi tiếng được nhắc liền nhau: ( Chương Dương , Hàm Tử ) - Đối câu trước với câu dưới cả về thanh , nhÞp , ý. ? Hai c©u th¬ thÓ hiÖn ®iÒu g× ? * GV chèt: - giäng khoÎ , hïng tr¸ng. - Tái hiện không khí chiến đấu oanh liệt của * HS thảo luận nhóm - trả lời : nhân dân ta trong cuộc đấu tranh với quân M«ng Nguyªn . ? T×nh c¶m cña t/gi¶ khi viÕt nh÷ng c©u th¬ nµy ntn ?  T×nh c¶m phÊn chÊn , tù hµo. ’ b) Hai c©u cuèi : (5 ) ? Hai c©u cuèi nãi tiÕp chiÕn th¾ng hay nãi - Nói về xây dựng đất nước thời bình. về vấn đề nào khác ? ? Tác giả đã mong ước 1 đất nước ntn ? - Một đất nước vững bền mãi mãi. ? Niềm hi vọng ấy của t/giả đã phản ánh * HS th¶o luËn nhãm - ph¸t biÓu : kh¸t väng nµo cña d©n téc ta thêi TrÇn ? * GV chèt: - Kh¸t väng hoµ b×nh. - Khát vọng XD đất nước bền vững muôn đời. C. Tæng kÕt chung : ( 2’ ) (ghi nhí 1 - 2 : SGK - 65 , 68 ) ? NÐt chung nhÊt vÒ nghÖ thuËt vµ ND cña - Cách diễn đạt cô đúc, chắc nịch trong đó 2 bµi th¬ lµ g× ? cảm xúc và ý tưởng hoà làm một. - GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ ) - §Òu thÓ hiÖn b¶n lÜnh khÝ ph¸ch tinh thÇn C. LuyÖn tËp : ( 4’ ) d©n téc. * Bµi tËp 1 : ( SGK - 65 ) - GV gîi ý cho HS : Dùa vµo nghÜa cña tõ “ Đế ”  ( Vua , Vương ) ? §äc diÔn c¶m b¶n dÞch th¬ bµi “ Nam * 1 HS đọc diễn cảm . quèc s¬n hµ ” ? 4. Cñng cè : (3’) - 2 HS đọc 2 ( ghi nhớ : SGK - 65 , 68 ) 5. Hướng dẫn về nhà: (2’ ) 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - Học thuộc 2 ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND , nghệ thuật của mỗi bài thơ. - Häc thuéc lßng 2 v¨n b¶n ( dÞch th¬ + phiªn ©m ) .  So¹n bµi : “ C«n s¬n ca ” . “ Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra ”.  TiÕt sau häc : Tõ H¸n ViÖt. -----------------------------------------------------------Ngµy so¹n: / /2011 Ngµy d¹y: / /2011 TiÕt 18 : tõ h¸n viÖt A / Môc tiªu : Sau tiÕt häc , HS cÇn : - HiÓu ®­îc thÕ nµo lµ yÕu tè H¸n ViÖt. - Nắm được cách cấu tạo đặc biệt của từ ghép Hán Việt. - BiÕt sö dông tõ ghÐp H¸n ViÖt trong nãi vµ viÕt 1 c¸ch phï hîp. B / Chuẩn bị : * HS : Đọc, soạn bài và chuẩn bị bài trước ở nhà. * GV : B¶ng phô . C / Hoạt động trên lớp : 1. Tæ chøc líp : 2. KiÓm tra bµi cò : ( KiÓm tra 15’ ) * §Ò bµi : 1) §¹i tõ lµ g× ? cã mÊy lo¹i ? 2) Từ nào là đại từ trong câu ca dao sau : “ Ai đi đâu đấy hỡi ai ? Hay là trúc đã nhớ mai đi tìm ” A. Ai ; B. Tróc ; C. Mai ; D. nhí. 3) đại từ được tìm thấy ở câu trên được dùng để : A. Trỏ người. C. Hỏi người. B. Trá vËt. D. Hái vËt. * §¸p ¸n - biÓu ®iÓm : 1) - ( 4 ®iÓm ) : - Đại từ dùng để trỏ người, sự vật, hoạt đọng, tính chất …được nói đến trong 1 ngữ cảnh nhất định của lời nói hoặc dùng để hỏi. - Có 2 loại đại từ : + Đại từ để trỏ. + Đại từ để hỏi. 2) - ( 3 điểm ) : Chọn đáp án : A 3) - ( 3 điểm ) : Chọn đáp án : C 3. Bµi míi : giíi thiÖu bµi ( 1’ ) Hoạt động của GV I / §¬n vÞ cÊu t¹o tõ H¸n ViÖt : (8’ ) 1) VÝ dô: - GV ghi VD lªn b¶ng phô. ? C¸c tiÕng : Nam, quèc, s¬n, hµ  cã. Hoạt động của HS * HS đọc bản phiên âm bài thơ chữ Hán “ Nam quèc s¬n hµ ”. * HS dùa vµo chó thÝch - tr¶ lêi : 15. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> nghÜa lµ g× ? ? Tiếng nào có thẻ dùng như 1 từ đơn để đặt * HS xác định : c©u ? tiÕng nµo kh«ng ? - Nam : phương nam  có thể dùng độc lËp. - Quốc : nước - S¬n : nói  Không dùng độc lập , để - Hµ : s«ng t¹o tõ ghÐp. ? Em hãy cho VD để chứng minh ? * VD : ta cã thÓ nãi : - MiÒn Nam, phÝa nam. -yêu nước - leo nói  Tõ ghÐp. - léi s«ng Ngược lại ta không thể nói : yêu quốc Leo s¬n Léi hµ. ? TiÕng “ Thiªn ” trong tõ “ Thiªn th­ ” cã nghÜa lµ g× ? ? VËy tiÕng “ Thiªn ” trong c¸c tõ H¸n ViÖt sau ®©y cã nghÜa lµ g× ? - Thiªn niªn kØ ? - Thiªn lÝ m· ? - Lý Công Uốn: Thiên đô về Thăng Long ?. - Thiªn : nghÜa lµ “ trêi ” .. - Thiªn niªn kØ - Thiªn lÝ m·.  nghÜa lµ mét ngh×n.. - Thiên đô  nghĩa là : dời , chuyển.. 2. NhËn xÐt: ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c yÕu tè H¸n ViÖt * HS th¶o luËn theo nhãm - ph¸t biÓu: chóng ta võa t×m hiÓu ? * GV chèt: - Tiếng để cấu tạo từ Hán Việt gọi là yếu tố H¸n ViÖt. - PhÇn lín c¸c yÕu tè H¸n ViÖt k0 ®­îc dùng độc lập mà dùng để tạo từ ghép. - Có nhiều yếu tố Hán Việt đồng âm nhưng kh¸c nghÜa . 3. KÕt luËn : ( ghi nhí 1 : SGK - 69 )  GV gọi 1 HS đọc ( ghi nhớ 1 ) * Bµi tËp nhanh : ( GV ghi bµi tËp trªn b¶ng phô ) ? Gi¶i thÝch c¸c yÕu tè H¸n ViÖt trong thành ngữ : “ Tứ hải giai huynh đệ ” ? ? T×m thªm yÕu tè “Thiªn ” cã nghÜa kh¸c?. * 1 HS đọc ( ghi nhớ 1 ) * HS lµm trªn b¶ng phô : - “ Tứ hải giai huynh đệ ”  bốn biển đều lµ anh em. - “ Thiªn ” trong tõ “ thiªn vÞ ”  cã. 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> II / Tõ ghÐp H¸n ViÖt : ) 1) VÝ dô : ? C¸c tõ “ S¬n hµ, x©m ph¹m, giang san ” thuộc loại từ ghép đẳng lập hay chính phụ ? ? C¸c tõ “ ¸i quèc, thñ m«n, chiÕn th¾ng ” thuéc lo¹i tõ ghÐp nµo ? ? TrËt tù c¸c yÕu tè trong c¸c tõ nµy cã gièng trËt tù c¸c tiÕng trong tõ ghÐp thuÇn ViÖt cïng lo¹i k0 ? 2) NhËn xÐt : ? Qua VD trªn, em cã n/xÐt g× vÒ tõ ghÐp H¸n ViÖt ? * GV chèt : - Cã 2 lo¹i chÝnh : tõ ghÐp chÝnh phô vµ đẳng lập. - Trật tự trong từ ghép Hán Việt : có trường hợp giống, có trường hợp khác với từ ghép thuÇn ViÖt. 3) KÕt luËn : ( ghi nhí 2 : SGK - 70 ) * Bµi tËp nhanh : ( Bµi tËp 2 : SGK - 71 ) ? T×m c¸c tõ ghÐp H¸n ViÖt cã chøa c¸c yÕu tè : “ Quèc , c­ , b¹i ” ? (8’. nghÜa lµ : nghiªng , lÖch. * HS đọc VD ( SGK - 70 ) - Là từ ghép đẳng lập. - Lµ tõ ghÐp chÝnh phô. - Cã kh¸c tõ ghÐp thuÇn ViÖt: ( Thiªn th­, th¹ch m·, t¸i ph¹m ) * HS th¶o luËn - ph¸t biÓu.. * 1 HS đọc ( ghi nhớ 2 : SGK - 70 ) * 3 HS lªn b¶ng thùc hiÖn yªu cÇu cña GV. - Quèc gia, quèc k× … - C­ d©n, c­ tró … - B¹i trËn, thÊt b¹i … * HS đọc bài tập và nêu yêu cầu : - Nhãm 1 : III / LuyÖn tËp : (12 ’ ) + Hoa 1 : sù vËt  c¬ quan sinh s¶n cña 1) Bµi tËp 1 : ( SGK -71 ) - GV chia líp thµnh 4 nhãm , yªu cÇu mçi c©y. + Hoa 2 : phån hoa , bèng bÈy. nhãm lµm 1 phÇn. ? Phân biệt nghĩa của các yếu tố đồng âm ? - Nhóm 2 : + Phi 1 : bay + Phi 2 : tr¸i víi lÏ ph¶i, tr¸i víi ph¸p luËt. + Phi 3 : vî thø cña vua. - Nhãm 3 : + Tham 1 : ham muèn + Tham 2 : dù vµo. - Nhãm 4 : + Gia 1 : nhµ + Gia 2 : thªm vµo. * HS đọc bài tập 3 và nêu y/cầu. a) Chính trước phụ sau: Hữu ích, phát 2) Bµi tËp 3 : ( SGK - 71 ) thanh, b¶o mËt, phãng ho¶. ? Xếp các từ ghép Hán Việt theo 2 nhóm ? b) Phụ trước chính sau: Thi nhân, đại thắng, tân binh, hậu đãi . 17 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> 4. Cñng cè : (3’ ) ? T×m c¸c tõ ghÐp H¸n ViÖt trong 2 VB võa häc : “ Nam quèc s¬n hµ ” vµ “ Phß gi¸ vÒ kinh ” ?  Chó ý vÞ trÝ cña c¸c yÕu tè trong tõ ghÐp H¸n ViÖt. 5. Hướng dẫn về nhà : (2’ ) - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc nội dung bài học . - Lµm tiÕp bµi tËp : 4 ( SGK ) vµ bµi tËp ( SBT )  Đọc , xem trước bài : Tõ H¸n ViÖt . ( TiÕp )  TiÕt sau tr¶ bµi TLV sè 1. -----------------------------------Ngµy so¹n: / /2011 Ngµy d¹y: / /2011 TiÕt 19 : tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1 A / Môc tiªu : Qua tiÕt tr¶ bµi , HS cã thÓ : - Củng cố lại những kiến thức và kĩ năng đã học về VB tự sự ( hoặc miêu tả ), về tạo lập VB, về các tác phẩm văn học có liên quan đến đề bài, về cách sử dụng từ ngữ, đặt câu… - Đánh giá được bài làm của mình so với y/cầu của đề bài, nhờ đó có được kĩ năng làm bµi sau tèt h¬n. B / Chuẩn bị : * HS : Lập dàn ý cho đề bài số 1 ở nhà. * GV : Bài viết của HS đã được phân loại theo kết quả : ( Giái- kh¸ - TB - yÕu ). C / Hoạt động trên lớp : 1. Tæ chøc líp : 2. KiÓm tra bµi cò : ( 5’ ) - GV kiểm tra việc lập dàn ý cho đề bài số 1 ở nhà của HS . 3. Bµi míi : giíi thiÖu bµi ( 1’ ) Hoạt động của GV Hoạt động của HS ’ I / §Ò bµi : (3 ) - GV y/cầu HS nhắc lại đề làm văn - bài * HS nhắc lại đề bài. viÕt sè 1 ë nhµ. - Hãy tả lại chân dung người bạn thân của - GV chép lại đề bài lên bảng. em . ? Nhắc lại các bước trong quá trình tạo lập * HS nhắc lại 4 bước của quá trình tạo lập VB ? VB . - Định hướng VB. - LËp dµn bµi. - Dùa dµn bµi viÕt thµnh v¨n. - KiÓm tra l¹i VB. II / Yêu cầu của đề : - GV hướng dẫn HS xác định các yêu cầu của đề và lập dàn ý . 1) Tìm hiểu đề : ( định hướng VB ) ( 12’ ) ? Với đề bài này cần có định hướng ntn ? - Néi dung : - ViÕt vÒ c¸i g× ? 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - ViÕt cho ai ? - Viết để làm gì ? - ViÕt nh­ thÕ nµo ? ? Bµi viÕt cÇn ®­îc viÕt theo kiÓu VB nµo ? 2) LËp dµn ý : ( 10’ ) ? Bè côc gåm mÊy phÇn , nhiÖm vô cña tõng phÇn ? ? Chúng ta sẽ m/tả chân dung người bạn nh­ thÕ nµo ? ? Nh÷ng nÐt ngo¹i h×nh nµo cÇn m/t¶ ?. - Đối tượng : người bạn - Mục đích : dựng lại chân dung. - C¸ch tr×nh bµy, bè côc : 3 phÇn râ rµng, m¹ch l¹c.  Theo kiÓu v¨n b¶n miªu t¶ .. * Gåm 3 phÇn : 1. Mở bài : giới thiệu người bạn. 2. Th©n bµi : a) Ngo¹i h×nh : - Hình dáng, khuôn mặt, nước da, mái tóc, đôi mắt, hàm răng, trang phục … ? Về tính cách sẽ m/tả những đặc điểm nào? b) Tính cách : - Cách sống, quan hệ với mọi người trong gia đình, làng xóm, bạn bè … ( thể hiện ? Em có suy nghĩ gì về người bạn của qua nh÷ng viÖc lµm cô thÓ ) m×nh? 3. KÕt bµi : - Nªu suy nghÜ cña m×nh vÒ b¹n. III / NhËn xÐt : - Quan hÖ gi÷a m×nh víi b¹n. - GV trả bài trước cho HS * HS đọc bài làm của mình và tự nhận xét . 1) ¦u ®iÓm : ? Ưu , nhược điểm lớn nhất trong bài làm * HS nghe và đối chiếu với bài làm của cña em lµ g× ? m×nh vµ tù söa ch÷a. * GV chèt l¹i nh÷ng nhËn xÐt chung : - Về cơ bản đã nắm được đặc điểm và phương pháp làm bài văn tả người. - Nắm được y/cầu của đề bài. - Bố cục bài viết tương đối rõ ràng, mạch l¹c. - §¶m b¶o ®­îc nh÷ng néi dung c¬ b¶n.  GV ®­a ra VD cô thÓ trong bµi lµm cña HS. 2) Nhược điểm : - Néi dung cßn s¬ sµi, 1 sè bµi sa vµo kÓ lÓ. - Diễn đạt yếu. * HS nghe vµ tù ®iÒu chØnh, bæ sung ngay - M¾c nhiÒu lçi chÝnh t¶. nh÷ng sai sãt trong bµi lµm cña m×nh. IV / Ch÷a lçi : ( 5 ‘ )  GV đưa ra 1 số lỗi thường mắc của HS để sửa : - Lỗi diễn đạt. - Lçi vÓ chÝnh t¶. - Lçi c©u, ch÷ viÕt. - C¸ch tr×nh bµy. V / Kết quả - đọc bài mẫu : ( 5 ‘ ) 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> - GV c«ng bè kÕt qu¶ cô thÓ. - GV cho HS đọc bài làm khá nhất để HS tham kh¶o. 4. Cñng cè : (3’ ) ? Các bước cần thiết trong quá trình tạo lập văn bản ? 5. Hướng dẫn về nhà : (2’ ) - Về đọc lại, sửa các lỗi trong bài theo sự chỉ dẫn của GV đã nhận xét trong bài của mình.  Đọc , xem trước bài : §Æc ®iÓm v¨n b¶n biÓu c¶m . -----------------------------------Ngµy so¹n: / /2011 Ngµy d¹y: / /2011 TiÕt 20 : t×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m A / Môc tiªu : Sau tiÕt häc, HS cÇn : - Hiểu được văn biểu cảm nảy sinh là do nhu cầu biểu cảm của con người. - Biết phân biệt biểu cảm trực tiếp và biểu cảm gián tiếp cũng như phân biệt các yếu tố đó trong v¨n b¶n. B / Chuẩn bị : * HS : Đọc, soạn bài và chuẩn bị bài trước ở nhà.. * GV : Mét sè bµi th¬, v¨n mang néi dung biÓu c¶m. C / Hoạt động trên lớp : 1. Tæ chøc líp : 2. KiÓm tra bµi cò : ( 5’ ) ? Thế nào là văn miêu tả ? người viết cần có năng lực gì ?  Giúp người đọc, người nghe hình dung được những đặc điểm, tính chất nổi bật của sự vật, sự việc , con người …  Người viết cần có năng lực quan sát, tưởng tượng, liên tưởng, so sánh. 3. Bµi míi : giíi thiÖu bµi ( 1’ ) Hoạt động của GV Hoạt động của HS I / Nhu cÇu biÓu c¶m vµ v¨n biÓu c¶m : 1) Nhu cầu biểu cảm của con người: ( 9’ ) * HS đọc VD ( SGK - 71 ) . a) VÝ dô : ? Em thÊy mçi c©u ca dao trªn bµy tá t/c¶m, - Nçi ®au xãt, oan øc (1). - Ngợi ca đất nước, con người (2). c¶m xóc g× ?  Để biểu đạt t/cảm và khêu gợi đồng cảm ? Người ta thổ lộ t/cảm để làm gì ? nơi người đọc. b) NhËn xÐt : ? Qua VD trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n biÓu * HS th¶o luËn - ph¸t biÓu : - Nhằm biểu đạt cảm xúc và khêu gợi t/cảm c¶m ? của người đọc. ? Khi nào thì người ta có nhu cầu biểu cảm - Khi có những t/cảm tốt đẹp muốn biểu hiện cho người khác cảm nhận được. ? - Cã nhiÒu c¸ch : Lµm th¬ , lµm v¨n , viÕt ? Người ta biểu cảm bằng những cách nào ? thư … 20 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>