Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 4 - Tiết 15: Đại từ (Tiếp theo)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn : 8/9/2009 Ngaøy daïy : 9/9/2009. Tuaàn :4 Tieát :15. I.MUÏC TIEÂU: Giuùp HS. - Nắm được thế nào là đại từ? - Các loại đại từ. - Có ý thức sử dụng đại từ phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. II. CHUAÅN BÒ : GV: Thieát keá baøi giaûng, baûng phuï. HS: Học bài, soạn bài. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG : 1.Ổn định tổ chức: (1’) 2.KTBC : (4’) - Có mấy loại từ láy? Cho ví dụ? - HS leân baûng laøm baøi taäp 2 SGK/43 3.Bài mới : GV giới thiệu bài Trong khi nói và viết ta thường dùng: tôi, tao, tớ, mày, nó,hắn, họ… để xưng hô. Hoặc dùng: đây, đó, nọ, kia,… ai, gì, sao, thế nào, …để trỏ hoặc hỏi. Như vậy vô hình chúng ta đã sử dụng một số đại từ Tiếng Việt mà ta không biết khi giao tiếp. Vậy đại từ là gì? Đại từ có nhiệm vụ, chức năng và cách sử dụng ra sao? Chúng ta….. TG 12’. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VAØ HS. NOÄI DUNG. HOẠT ĐỘNG 1: HDHS HÌNH THAØNH KHAÙI NIEÄM. I. THẾ NAØO LAØ ĐẠI TỪ 1. Khaùi nieäm:. GV. Ghi ví duï trong SGK/54 leân baûng phuï.. * Ví duï SGK/54 (Baûng phuï). HS . Đọc ví dụ trả lời câu hỏi.. a. Gia ñình toâi khaù giaû. Anh em toâi raát thöông nhau. Phaûi noùi em toâi raát ngoan. Noù / laïi kheùo tay nữa.. H. Từ “nó” trong ví dụ (a) và (b) chỉ sự vật nào? HS. (a) “noù” chæ em toâi (b) “noù” chæ con gaø cuûa anh Boán Linh. b. Chợt con gà trống ở phía sau bếp nổi gáy. Tôi biết đó là con gaø cuûa anh Boán Linh. Tieáng noù doõng daïc nhaát xoùm. PN C. V. H. Từ “thế” ở ví dụ (c) thay thế cho nội dung cụ thể c. Mẹ tôi giọng khản đặc / từ naøo? trong maøn noùi voïng ra: - Thôi hai đứa chia đồ chơi ra đi. Vừa nghe thấy thế, em tôi bất Gợi ý: Thay thế cho câu văn đứng trước (lời người mẹ giục 2 con chia đồ chơi) DT. PN. giaùc run leân baàn baät ñöa caëp maét nhìn toâi. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> H.Từ “Ai” trong bài ca dao than thân ám chỉ đối tượng nào? Gợi ý: Như một cách nói bâng quơ (vừa có ý nghĩa phiểm chỉ, vừa có ý nghĩa xác chỉ) H. Vậy em hiểu thế nào là đại từ dùng để “trỏ” ? GV nhấn mạnh: Các từ (nó, ai, thế) không gợi lên sự vật mà dùng để trỏ sự vật, hoạt động, tính chất. Như vậy trỏ tức là không trực tiếp gọi tên sự vật, hoạt động, tính chất mà dùng một công cụ khác (đại từ) để chỉ các sự vật, hoạt động, tính chất được gọi tên bằng các DT, ĐT, TT tương ứng. Ví dụ : Vẹt là tên gọi một loài chim. Nhưng trong đoạn văn sau từ nó cũng để chỉ con vẹt nhưng không gọi tên của nó “ Bố tôi mới mua một con vẹt rất đẹp. Nó có một chiếc mỏ khá độc đáo”. H. Các từ nó, thế, ai trong các đoạn văn trên giữ vai trò ngữ pháp gì trong câu ? Gợi ý : a. Nó là chủ ngữ b. Nó là phụ ngữ của DT c. Thế là phụ ngữ của ĐT d. Ai là chủ ngữ. H. Như vậy, đại từ còn giữ chức vụ ngữ pháp gì trong caâu? Cho ví duï. HS. Đọc ghi nhớ SGK/55 10’. d. Nước non lận đận một mình Thaân coø leân thaùc xuoáng gheành baáy nay Ai / làm cho bể kia đầy Cho ao kia caïn, cho gaày coø con..  Nó, thế, ai: là đại từ.. * Ví duï: - Người học giỏi nhất xóm / là noù. C V - Mọi người đều yêu mến nó. C. V. BN. * GHI NHỚ SGK/55. HOẠT ĐỘNG 2: HDHS PHÂN BIỆT CÁC LOẠI II. CÁC LOẠI ĐẠI TỪ: ĐẠI TỪ H. Nhìn vào các ví dụ trên, em thấy có mấy loại đại từ? H. Các đại từ : tôi, tao, tớ, mày,… dùng để trỏ gì? GV mở rộng: Đại từ chỉ người còn được gọi là đại từ xưng hô. Trong Tiếng việt còn nhiều trường hợp DT được dùng như đại từ xưng hô và được dùng thaønh caëp. * Ví duï: OÂng baø – Cha meï – con, anh chò – em…. 1. Đại từ dùng để trỏ: - Trỏ người, sự vật (tôi, tớ, tao, mày, chúng tôi, chúng tớ, nó, haén…). H. Các đại từ: bấy, bấy nhiêu trỏ gì?. - Trỏ số lượng (bấy, bấy nhiêu).. H. Các đại từ: kia, đây, đó, ấy, này, bây giờ dùng để troû gì?. - Trỏ vị trí sự vật trong không gian (đây, đó, kia,…).. H. Tóm lại, các đại từ dùng để trỏ gì? HS. Đọc ghi nhớ SGK/56. - Trỏ hoạt động, tính chất, sự vieäc (vaäy, theá…).. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 12’. H. Đại từ: ai, gì,… hỏi về cái gì?. 2. Đại từ dùng để hỏi:. H. Các đại từ: bao nhiêu, mấy hỏi về gì?. - Hỏi về người, vật (ai, gì….).. H. Đại từ: sao, thế nào hỏi về gì?. - Hỏi về số lượng (bao nhiêu, mấy…).. H. Vậy các đại từ dùng để hỏi được dùng ntn? HS. Đọc ghi nhớ SGK/56 HOẠT ĐỘNG 3: HDHS LUYỆN TẬP. - Hỏi về hoạt động, tính chất (sao, theá naøo….). * GHI NHỚ: SGK/56 III. LUYEÄN TAÄP: Bài tập 1/56: Xếp các đại từ trỏ người sự vật.. HS. Lên bảng làm: Xếp các đại từ trỏ người, sự vật, theo bảng dưới đây:. Soá ngoâi. Soá ít. 01. Tôi, tao, tớ. 02 03. Maøy Haén, noù. Soá nhieàu Chuùng toâi, chuùng tao Chuùng maøy Hoï, chuùng noù. b. Ñai tö “mình” trong cau “Cau giup mình vôi nhe!”  Ngoi thö nhat. - Đại từ “mình” trong câu ca dao  ngôi thứ hai. H. Tìm ví dụ danh từ được sử dụng như đại từ xưng hoâ?. H. Đặt câu với mỗi từ “ai, bao nhiêu, sao” để trỏ chung?. Baøi taäp 2/57: Bảy năm về trước em mười bảy Anh tuoåi ñoâi möôi treû nhaát laøng. Baøi taäp 3/57: Ñaët caâu với các đại từ:ai,sao bao nhiêu để trỏ chung. - Ai cuõng phaûi ñi hoïc. - Bao nhiêu cũng được. - Na hát hay đến nỗi ai cũng phải khen. - Mình biết làm sao bây giờ. - Có bao nhiêu bạn thì có bấy nhiêu tính khác nhau.. 4. CUÛNG COÁ: (4’) - Đại từ là gì ? Đại từ giữ vai trò chức vụ ngữ pháp gì trong câu? - Có mấy loại đại từ ? Kể tên và cho ví dụ mỗi loại? 5. DAËN DOØ: (2’) Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Hoàn thành các bài tập: Học thuộc ghi nhớ SGK/56 - Chuaån bò baøi: LUYEÄN TAÄP, TAÏO LAÄP VAÊN BAÛN. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>