Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 40: Tuần 10: Từ trái nghĩa

<span class='text_page_counter'>(1)</span>GV thùc hiÖn: TrÇn LÖ Thñy Tæ V¨n - Sö TRường THCS Trưng Vương N¨m häc : 2011 - 2012 Ngµy so¹n: 7/10/2011. TiÕt thø 40 -TuÇn 10 TiÕng viÖt. A.Môc tiªu:. Tõ tr¸i nghÜa. 1.KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm tõ tr¸i nghÜa. -T¸c dông cña viÖc dïng tõ tr¸i nghÜa trong v¨n b¶n. 2.KÜ n¨ng: * KN bài hoc: -NhËn biÕt tõ tr¸i nghÜa trong v¨n b¶n. -Sö dông tõ tr¸i nghÜa phï hîp víi ng÷ c¶nh. * KN sèng: - Lắng nghe tích cực,tự nhận thức,hợp tác,tự tin, ra quyết định... 3.Thái độ: Có ý thức lựa chọn từ trái nghĩa khi nói,viết. B.ChuÈn bÞ:. -Gi¸o viªn: so¹n bµi theo tµi liÖu ChuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng; ¦DCNTT trong bµi gi¶ng. -Học sinh:Soạn bài theo hướng dẫn của GV c.Phương pháp/Kĩ thuật DH:. -Phương pháp:Vấn đáp,Nêu và giải quyết vắn đề… -KTDH: Động não,khăn trải bàn, trình bày một phút, ra quyết định… d.TiÕn tr×nh giê d¹y:. 1. æn ®iÞnh tæ chøc: Ngµy gi¶ng. Líp. SÜ sè. 7B1 7B2 2. KiÓm tra bµi cò: * Gv tr×nh chiÕu side 1: - HiÖu øng 1: C©u hái KT Cho c©u sau: B¹n Tïng nãi thËt chø kh«ng nãi dèi ®©u. Hãy tìm các từ đồng nghĩa với từ thật và dối Y/cầu HS tìm được : + Các từ đồng nghĩa với từ thật: thành thật,chân thật,thật thà Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> + Các từ đồng nghĩa với từ dối: giả dối, dối trá, gian dối - Hiệu ứng 2: Các từ đồng nghĩa với 2 từ trên ? C¸c tõ thËt vµ dèi cã nghÜa nh­ thÕ nµo víi nhau? ( nghĩa trái ngược nhau) - Hiệu ứng 3 : Có nghĩa trái ngược nhau -> GV Chuyển vào bài mới * GV tr×nh chiÕu slaide 2: Tªn bµi d¹y 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung ghi b¶ng Hoạt động 1: Tìm hiểu thế nào là từ trái A.LÝ thuyÕt: nghÜa. I. ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa * Tr×nh chiÕu side 3: 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu(T.128) - Hiệu ứng 1: Ngữ liệu Cảm nghĩ trong đêm thanh tÜnh * GV yêu cầu HS đọc lại bản dịch thơ cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh và Ngẫu nhiên viết nh©n buæi míi vÒ quª. ? Dựa vào kiến thức đã học ở tiểu học, hãy - C¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa:. t×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa? ? Các cặp từ đó có nghĩa trái ngược nhau dựa. + ngẩng > < cúi ( hướng chuyển. trªn nh÷ng c¬ së nµo?. +ngẩng/cúi: trái nghĩa về hoạt động của đầu động của đầu) + trÎ > <giµ ( tuæi t¸c) theo hướng lên xuống. + ®i > <trë l¹i ( sù di chuyÓn). +trÎ/giµ :tr¸i nghÜa vÒ tuæi t¸c +®i/trë l¹i:tr¸i vÒ sù di chuyÓn.. -> là những từ có nghĩa trái ngược. ?Tõ tr¸i nghÜa lµ g×?. ? T×m tõ tr¸i nghÜa víi "Giµ" trong tr­ßng nhau + rau giµ, cau giµ > <rau non, cau hîp: Rau giµ, cau giµ? non. - HiÖu øng 2: cho tõ rau giµ, cau giµ - HiÖu øng 2: tõ tr¸i nghÜa rau non, cau non GV:? V× sao tõ giµ l¹i cã 2 cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau?( giµ> < trÎ; giµ> < non). Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Tõ giµ lµ tõ cã nhiÒu nghÜa -> mçi mét nghÜa sÏ cã mét cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau? Từ đó em rút ra chú ý gì khi tìm cặp từ trái nghÜa cña tõ nhiÒu nghÜa? - Tõ nhiÒu nghÜa cã nhiÒu cÆp tõ tr¸i nghÜa Yêu cầu HS đọc ghi nhớ 1. ->Tõ nhiÒu nghÜa cã nhiÒu cÆp tõ tr¸i. * Tr×nh chiÕu side 4:. nghÜa. - HiÖu øng 1:Bµi tËp nhanh nh×n h×nh t×m tõ 2. Ghi nhí 1: SGK trang 128. tr¸i nghÜa. ? Quan s¸t h×nh vµ t×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa cho phï hîp? -HiÖu øng2,3: H/¶nh 1 vµ c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa - HiÖu øng 4,5: H/¶nh 2 vµ cÆp tõ tr¸i nghÜa - HiÖu øng6,7: H/ ¶nh 3 vµ cÆp tõ tr¸i nghÜa - HiÖu øng 8,9: H/¶nh 4 vµ cÆp tõ tr¸i nghÜa Hoạt động 2: Hướng dẫn HS cách sử dụng tõ tr¸i nghÜa. II. Sö dông tõ tr¸i nghÜa. * Tr×nh chiÕu side 5: - Hiệu ứng 1: Bài thơ cảm nghĩ trong đêm thanh tÜnh. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu: * Ng÷ liÖu 1. ? ViÖc dïng c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa trong bµi th¬ cã t¸c dông g×? - HiÖu øng 2: Bµi th¬ NgÉu nhiªn viÕt... ? ViÖc dïng cÆp tõ tr¸i nghÜa trong bµi cã t¸c dông g×? ? Trong hai bµi th¬ dÞch em kh¸i qu¸t l¹i t¸c dông cña viÖc dïng tõ tr¸i nghÜa?. - Sö dông tõ tr¸i nghÜa cã t¸c dông::. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> + Tạo nên từng cặp đối xứng + Nhằm gây ấn tượng mạnh ( và nêu bật tình cảm yêu quê hương của nhà th¬). ? T×m mét sè thµnh ng÷ cã sö dông tõ tr¸i nghÜa vµ nªu t¸c dông cña viÖc dïng c¸c tõ. * Ng÷ liÖu 2:. tr¸i nghÜa Êy? HS lµm bµi theo nhãm ( Tæ) víi h×nh thøc trß ch¬i tiÕp søc. - Cách chơi: Lần lượt các tổ sẽ tìm câu thành ng÷ vµ tr¶ lêi xoay vßng trong 5 phót tæ nµo tìm được nhiều thành ngữ tổ đó sẽ thắng. Y/ cÇu tæ tr¶ lêi sau kh«ng ®­îc nh¾c l¹i c©u thành ngữ của tổ trước. ? Sö dông tõ tr¸i nghÜa trong thµnh ng÷ cã t¸c dông g×?. * Trong thµnh ng÷, sö dông tõ tr¸i nghĩa sẽ tạo được những hình tượng tương phản, tạo sự cân đối,làm cho lời nói thêm sinh động, gây ấn tượng m¹nh. 2 Ghi nhí 2: Trang 128 SGK *L­u ý:sö dông tõ tr¸i nghÜa ph¶i phï hîp víi ng÷ c¶nh. B. LuyÖn tËp. Hoạt động 3: Hướng dẫn HS luyện tập * HS hoạt động cá nhân: GV gọi HS trả lời. BT1. C¸c tõ tr¸i nghÜa trong c¸c câu ca dao đã cho:. miÖng * Tr×nh chiÕu side 6 - HiÖu øng 1: Néi dung bµi tËp 1 ? Hãy xác định y/cầu bài tập 1 - HS hoạt động cá nhân, trả lời vấn đáp. - HiÖu øng 2,3,4,5: T×m c¸c tõ tr¸i nghÜa. - lµnh - r¸ch - giµu - nghÌo - ng¾n - dµi - đêm - ngày. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - s¸ng - tèi * HS hoạt động theo nhóm bàn ( Mỗi dãy bàn BT2. Các từ trái nghĩa với các từ đã lµm mét tõ).. cho: (cá) tươi – ( cá) ươn (rau) tươi - ( rau) héo (¨n) yÕu - (¨n) khoÎ (häc lùc ) yÕu- ( häc lùc) giái (chữ )xấu - (chữ) đẹp (đất) xấu - (đất ) tốt. *HS hoạt động theo nhóm tổ - Lần lượt đại BT3. Điền từ trái nghĩa thích hợp vµo c¸c thµnh ng÷: diÖn nhãm tr¶ lêi xoay vßng. - Chân cứng đá mềm - Cã ®i cã l¹i - GÇn nhµ xa ngâ - M¾t nh¾m m¾t më - Ch¹y sÊp ch¹y ngöa - Vô thưởng vô phạt - Bªn träng bªn khinh - Buổi đực buổi cái - Bước thấp bước cao - Ch©n ­ít ch©n r¸o BT4. ViÕt ®o¹n v¨n:. * HS hoạt động cá nhân. - Tình cảm quê hương. * Tr×nh chiÕu side 7. - Tõ tr¸i nghÜa. * HS hoạt động cá nhân viết đoạn văn trên phiÕu häc tËp theo gîi ý: + §o¹n v¨n Tõ 5 -> 7 c©u + Phương thức biểu đạt: Biểu cảm + Cã sö dông cÆp tõ tr¸i nghÜa phï hîp. * Sau thêi gian 5 phót GVchòa bµi * Tr×nh. §o¹n v¨n mÉu: Trong đời mình, ai cũng có một miền quê đê nhớ, một kỷ niệm để thương. Cái nỗi nhớ niềm thương ấy nhiÒu khi chØ lµ nh÷ng vËt nhá nhoi, giản dị nơi quê hương yêu dấu. Với. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> chiÕu side 8: §o¹n v¨n mÉu -GV ch÷a bµi ,®ua ®o¹n v¨n mÉu. * Tr×nh chiÕu side 9: BiÓu ®iÓm chÊm - Gv cho HS đổi bài chấm cho nhau theo biÓu ®iÓm nh­ sau: +Viết đúng hình thức của một đoạn văn;Viết đủ số câu: (2đ) + Kh«ng sai lçi chÝnh t¶ ;Kh«ng sai lçi c©u: (2đ). tôi, cái để nhớ để thương trong suôt thêi gian xa quª Êy chÝnh lµ gèc ®a giµ sum suª táa bãng, trïm kÝn s©n đình mát rượi. Là giếng nước làng ngọt lành trong vắt, rôn rã tiếng cười trong những đêm trăng. Dù có đi ®©u, vÒ ®©u th× t«i v½n thÊy kh«ng có nơi đâu đẹp bằng quê hương m×nh.. +Viết đúng phương thức biểu đạt biểu cảm: ( 2® ) +Nội dung các câu đúng yêu cầu của chủ đề (2®) + Cã sö dông tõ tr¸i nghÜa phï hîp ( 2®) Tæng céng 10 ®iÓm * HS chÊm bµi trong 2 phót. * HS tr¶ bµi cho nhau, b¸o c¸o kÕt qu¶ b»ng h×nh thøc gi¬ tay. * GV tæng hîp kÕt qu¶; Cã thÓ thu c¸c bµi ®iÓm cao vÒ chÊm l¹i vµ lÊy vµo ®iÓm miÖng. Nh÷ng bµi ®iÓm thÊp yªu cÇu HS vÒ nhµ viÕt l¹i hoµn chØnh trong vë bµi tËp. 4. Cñng cè: * GV tr×nh chiÕu side 10 bµi tËp cñng cè: - HiÖu øng 1: Bµi tËp H·y t×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa trong ®o¹n th¬ sau vµ nªu ý nghÜa cña viÖc sö dông c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa trong ®o¹n th¬? ThiÕu tÊt c¶, ta rÊt giµu vò khÝ, Sèng, ch¼ng cói ®Çu; chÕt, vÉn ung dung. GiÆc muèn ta n« lÖ, ta l¹i hãa anh hïng, Sức nhân nghĩa mạnh hơn cường bạo. - HiÖu øng 2: C¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa. GV hÖ thèng l¹i bµi gi¶ng, nhÊn m¹nh nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ tõ tr¸i nghÜa. 5. Hướng dẫn học ở nhà và chuẩn bị bài sau: * Tr×nh chiÕu side11 * HD häc ë nhµ: - Hoµn chØnh c¸c bµi tËp, thuéc ghi nhí; -Tìm các cặp từ trái nghĩa được sử dụng để tạo hiệu quả diễn đạt trong một số văn bản đã học.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> *ChuÈn bÞ bµi sau: - Chuẩn bị kĩ bài luyện nói phần Chuẩn bị ở nhà; Tập nói ở nhà nhiều lần trước khi đến lớp. E.Rót kinh nghiÖm:. ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>