Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 4 - Tiết 12: Những câu hát than thân

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án Ngữ văn 7. Tuaàn : 4 Tieát : 12.. Ngày soạn : Ngaøy daïy :. NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN I. MUÏC TIEÂU: - Hiểu được giá trị tư tưởng, nghệ thuật đặc sắc của những câu hát than thân II. KIẾN THỨC CHUẨN 1. Kiến thức - Hiện thực vể đời sống của người dân lao động qua các bài hát than thân - Một số biện pháp nghệ thuật trong việc xây dựng hình ảnh và ngôn từ trong các bài ca dao than thân 2. Kĩ năng - Đọc- hiểu những câu hát than thân - Phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật của những câu hát than thân trong bài học III. HƯỚNG DẪN – THỰC HIỆN HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG1: KHỞI ĐỘNG. -Lớp trưởng báo cáo. -Ổn định lớp: - Kiểm diện, trật tự. -Trả lời -Kieåm tra baøi cuõ: - Kieåm tra bài cũ: Đọc thuộc lòng các bài ca dao - HS đọc thuộc lòng và phân về tình cảm gia đình và phân tích tích cái hay trong bài ca dao thứ 2 -Giới thiệu bài: * Giới thiệu bài: - Ca dao daân ca laø taám Nghe và ghi tựa bài gương phản ánh đời sống taâm hoàn cuûa nhaân daân. Noù khoâng chæ laø tieáng haùt yeâu thöông tình nghóa trong moái quan hệ gia đình, với quê hương, đất nước, con người mà còn là tiếng hát than thở về cuộc đời, cảnh ngộ khổ cực, đắng cay của người nông dân, người phụ nữ… cuõng nhö toá caùo XHPK baèng hình ảnh, ngôn ngữ sinh HOẠT ĐỘNG 2: ĐỌC – HIỂU động, đa dạng mà các em sẽ VĂN BẢN được tìm hiểu qua tiết học -Đọc văn bản, chú thích. I/Tìm hieåu chung : hôm nay. ( Ghi tựa bài lên 1. Đọc : baûng) 2. Tìm hieåu chuù thích - Hướng dẫn HS đọc, đọc maãu. II. Phân tích : - Cho HS tìm hieåu chuù thích. A. Noäi dung – nghệ thuật Trường THCS Thạnh Phú. Lop7.net Giáo. viên: Võ Quốc Tuấn.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án Ngữ văn 7.  Cho HS đọc bài 1. - Đọc bài 1 (?) Bài 1 là lời của ai nói về -Cá nhân: Lời của người lao động nói về con cò; cũng là nĩi ñieàu gì? về thân phận mình (?) Cuộc đời lận đận, vất vả -Cá nhân: Cò gặp khó khăn, trắc trở, ngang trái 1 mình phải của cò được diễn tả ntn? lận đận “ lên thác xuống gheành” . Từ láy “ lận (?) Em coù nhaän xeùt gì veà -Thaûo luaän: nghệ thuật được sử dụng đận”, sự đối lập: nước non-1 trong baøi ca dao naøy(hình mình, thaân coø- thaùc gheành, ảnh, sự đối lập, từ ngữ miêu hình ảnh, từ ngữ miêu tả: Thaân coø, gaày coø con; Caâu hoûi taû hình daùng thaân phaän…) ? tu từ. (?) Tác giả dân gian đã * Cuộc đời người nông dân lao mượn hình ảnh con cò để nói động đặc biệt là người phụ nữ trong XHPK. leân ñieàu gì? -Phaûn khaùng, toá caùo XHPK aùp bức bất công. (?) Ngoài nội dung than * Thảo luận: Vì con cò gần thân, bài ca này còn nội gũi, gắn bó, tạo cảm hứng cho người nông dân. Cò có nhiều dung naøo khaùc? (?) Vì sao người nông dân đặc điểm giống người nông thòi xưa thường mượn hình dân: trong sạch, cần cù, lặn lội ảnh con cò để diễn tả cuộc kiếm ăn. “ Con coø maø ñi aên ñeâm…” đời, thân phận của mình? (?) Chuùng ta baét gaëp h.a con “ Con coø laën loäi… næ non” cò ở những bài ca dao nào “ Trời mưa… con cò kiếm ăn” -Caù nhaân: Tieáng than bieåu nữa? hiện sự thương cảm, xót xa ở (?) Cụm từ “ thương thay” mức độ cao-4 lần lặp lại được lập lại mấy lần trong -Tằm nhả tơ -Luõ kieán tìm moài baøi? -Haïc bay moãi caùnh (?) Baøi ca dao baøy toû nieàm -Cuoác keâu ra maùu. thương cảm đến những đối => Người lao động với nhiều noåi khoå khaùc nhau. tượng nào? (?) Những hình ảnh Tằm, * Thảo luận: Kiến, Hạc, Cuốc với những - Tằm bị bòn rút sức lực, cảnh ngộ cụ thể gợi em liên -Kiến thân phận nhỏ nhoi, suốt đời xuôi ngược vất vả làm lụng tưởng đến ai? (?) Qua 4 hình aûnh aån duï aáy, maø vaãn ngheøo khoù, người nông dân đã bày tỏ -Hạc:cuộc đời phiêu bạt, lận Trường THCS Thạnh Phú. Lop7.net Giáo. Baøi 1 :. * Nội dung Lời của người lao động trong xã hội phong kiến noùi veà con coø; cũng là nói về thân phận, cuoäc đời lận đận, vất vả mình * Nghệ thuật - Từ láy: lận đận -> vất vả, èo uột - Từ ngữ miêu tả: thân cị, gầy cị con-> nhỏ bé - Hình ảnh đối lập: Lên thác – xuống ghềnh, bể đầy- ao cạn - Câu hỏi tu từ : than thở, trách móc => Bài ca dao còn là sự phản kháng tố cáo xã hội phong kiến trước đây của người lao động. Bài 2 * Nội dung Lời người lao động thương cho thân phận của những người khốn khổ và cũng là của chính mình trong xã hội cũ. * Nghệ thuật - Dùng những hình ảnh bé nhỏ để chỉ người lao động -Lặp từ: Tô đậm nỗi thương cảm, xót xa - Ẩn dụ: biểu hiện noãi khoå nhieàu beà cuûa nhiều thân phận trong xã hội cũ. viên: Võ Quốc Tuấn.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án Ngữ văn 7. noåi thöông thaân ntn? *GV chốt: Những hình ảnh aån duï bieåu hieän cho noåi khoå nhiều bề, nhiều phận người trong XH cuõ. - Mời HS đọc bài 3. (?) Bài ca dao là lời của ai? Noùi veà ñieàu gì?. đận và những cố gắng vô vọng, -Cuoác: thaân phaän thaáp coå beù hoïng, noãi khoå ñau oan traùi không được lẽ công bằng nào soi toû. -Đọc bài 3. -Người phụ nữ nói về thân phận, nỗi khổ sở về số phận lệ thuộc, không được quyền quyết định bất cứ việc gì. (?) Haõy söu taàm 1 soá baøi ca -Caùc toå thi nhau söu taàm. dao mở đầu bằng cụm từ -Mở đầu bằng cụm từ “thân thân em với cùng nội dung em” treân? (?) Những bài ca dao ấy -So sánh để miêu tả thân phận, thường giống nhau như thế nổi khổ của người phụ nữ. nào veà ngheä thuaät? (?) Hình aûnh so saùnh trong baøi 3 coù gì ñaëc bieät? (?) Qua đó, em thấy cuộc đời người phụ nữ trong XH xưa như thế nào? (?) Ba baøi ca dao coù ñieåm chung gì veà noäi dung, ngheä thuaät?. - HS trả lời -Hoàn toàn lệ thuộc, không có quyền quyết định cuộc đời. XHPK luoân muoán nhaán chìm hoï.. Baøi 3 : * Nội dung Lời than thở của người phụ nữ nói về thân phận, nỗi khổ sở về số phận lệ thuộc, không được quyền quyết định bất cứ việc gì. trong xã hội cũ * Nghệ thuật. -Mở đầu bằng cụm từ thân em, so saùnh Thaân phaän leä thuoäc, không được quyền quyết định cuộc đời của người phụ nữ trong XHPK.. B. Ý nghĩa - Nội dung: Noùi veà thaân phaän, cuoäc ñờøi đắng cay của người lao động, đồng thời phaûn khaùng XHPK.. - Cá nhân trả lời. -. Nghệ thuật. Thô luïc baùt, aån duï, so saùnh truyeàn thống, cụm từ truyền thống thường duøng trong ca dao. (?) Ba baøi ca dao coù ñieåm - Cá nhân trả lời chung gì veà noäi dung, ngheä thuaät?. C : LUYEÄN TAÄP (như mục Ý nghĩa). - học thuộc lòng các bài ca dao đã học - Gọi HS đọc ghi nhớ. HS thực hiện theo yêu cầu - Sưu tầm, phân loại và học thuộc lòng một số bài ca dao than thân - Soạn bài “Những câu hát -HS chuẩn bị . chân biếm” (trả lời các câu hoûi tìm hieåu vaên baûn). Trường THCS Thạnh Phú. Lop7.net Giáo. IV. CUÛNG COÁ – DAËN DOØ. viên: Võ Quốc Tuấn.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>