Giáo án môn Ngữ văn lớp 8 chuẩn cả năm

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 1 ( Tõ tiÕt 1 -> 4 ) Bµi 1 Tiết 1:. Văn bản. t«i ®i häc (Thanh TÞnh) Ngày soạn: 10/08/2010. Giảng ở lớp: Ngµy d¹y Líp 8A 8B. Häc sinh v¾ng mÆt. Ghi chó. I/ Mục tiêu cần đạt: 1. VÒ Kiến thức: - KiÕn thøc chung: Häc sinh sinh n¾m ®­îc cèt truyÖn, nh©n vËt, sù kiÖn trong ®o¹n trÝch “T«i ®i häc”. - Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở độ tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bót Thanh TÞnh. - Thấy được ngòi bút văn xuôi đầy chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của tác giả. - KiÕn thøc träng t©m: NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ trong v¨n b¶n tù sù qua ngßi bót Thanh TÞnh. 2.VÒ kÜ n¨ng: - KÜ n¨ng bµi häc: + §äc, hiÓu ®o¹n trÝch tù sù cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m. + Đọc diễn cảm, phân tích tâm trạng nhân vật “Tôi”. + Tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m vÒ mét sù viÖc trong cuéc sèng cña b¶n th©n. - KÜ n¨ng sèng: + Suy nghÜ s¸ng t¹o: Ph©n tÝch, b×nh luËn vÒ nh÷ng c¶m xóc cña nh©n vËt chÝnh trong ngµy ®Çu ®i häc. + Xác định giá trị bản thân: Trân trọng kỉ niệm, sống có trách nhiệm với bản thân. + Giao tiếp, trình bày suy nghĩ, ý tưởng, cảm nhận của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuËt cña v¨n b¶n. 3.Về tư tưởng : - Giáo dục t/c yêu bạn bè, trường, lớp... 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> II/ Phương pháp: - Phương pháp dạy học : Phân tớch, giảng bỡnh. - KÜ thuËt d¹y häc :§éng n·o, th¶o luËn nhãm, viÕt s¸ng t¹o. III/ Đồ dùng dạy học: Gi¸o ¸n, sgk, sgv. IV/ Tiến trình bài dạy: 1. ổn định tæ chøc: 2. Kiểm tra bài cũ: ( 5’ ) + Gv nhắc lại y/cầu của môn Ngữ văn? + Kiểm tra vở soạn của hs? 3.Bµi míi: - Phần khởi động: Chỳng ta ai cũng cú kỷ niệm một thời cắp sỏch đến trường. Nhất là bước đi đầu tiên vào lớp 1 có lẽ ai cũng có một tâm trạng thật khó quên. Nhà văn Thanh Tịnh đã ghi lại những “kỷ niệm mơn man” của buổi tựu trường_ qua hồi tưởng của nhân vật “Tôi”. Văn ông nhẹ nhàng mà thấm sâu, mang dư vị vừa man mác buồn thương, vừa ngọt ngào quyến luyến. “Tôi đi học” là một trường hợp tiêu biểu như vậy. Bài học hôm nay thÇy và các em sẽ được đồng cảm với những kỷ niệm ấy. - PhÇn NDKT:. TG. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1.. 5’. - HS đọc chú thích sgk - tr 8. Nội dung kiến thức cần khắc sâu A/ Giới thiệu tác giả, tác phẩm: 1. Tác giả:. GV: Thanh Tịnh từng dạy học viêt - Tên thật là Trần văn Ninh (1911- 1988), báo, lam văn là t/giả của nhiều tập quê xóm Gia Lạc ven sông Hương ngoại ô truyện nhắn tiêu biểu. Ông là cây thành phố Huế bút vừa làm thơ vừa viết truyện. Ông chính là nhà văn hiện thực có phong các lãng mạn đậm nét. - Truyện ngắn của ông đằm thắm trong trẻo, êm dịu - Thanh Tịnh 1 tâm hồn nhạy cảm trước vẻ đẹp của con người, quê hương... ? Truyện ngắn thuộc kiểu văn bản nhật dụng, tự sự hay vb biểu cảm ? 2. Tác phẩm: - Thể loại: truyện ngắn - kiểu văn bản biểu cảm. 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Truyên ngắn “Tôi đi học” in trong tập “Quê mẹ”_ Xuất bản năm 1941. Hoạt động 2.. B/ Đọc - Hiểu văn bản:. 1. Đọc: 11’ - Gv nêu y/c đọc, đọc mẫu, HS đọc, Gv nhận xét. - Đọc chú thích sgk. - Chậm, thay đổi giọng cho phù hợp với tâm trạng của nhân vật 2. Kể: Tóm tắt nd chính. - Từ sự chuyển biến của đất trời vào cuối thu và hình ảnh mấy em nhỏ rụt rè nấp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường khiến nhà văn nhớ lại những kỉ niệm trong sáng của mình ngày xưa. + T/trạng của nh/vật tôi trên đường theo mẹ đến trường. + T/trạng của nh/vật tôi trên sân trường, khi nghe gọi tên mình phải rời tay mẹ vào lớp, cảm giác lúc ngồi trên ghế của mình trong lớp học và bắt đầu tiết học đầu tiên. ? Cho biết chủ đề của v¨n bản ?. 3. Chủ đề:. - Những tình cảm trong sáng hồn nhiên, tâm trạng hồi hộp bâng khuâng của nh/vật ? Truyện được kể theo trình tự nào tôi trong buổi tựu trường đầu tiên ? (Tâm trạng cảm xúc của t/giả được diễn tả từ hiện tại về quá khứ và diễn biến theo t/gian của 1 buổi tựu trường) 4. Bố cục: (5 đoạn) ? Vb có thể chia thành mấy đoạn, nội dung chính của từng đoạn ? (+ §1: Từ đầu -> “rộn rã”: Khởi nguồn của nỗi nhớ + §2:Tiếp đến “ ngọn núi”:Tâm trạng nhân vật tôi trên đường cùng 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> mẹ tới trường. + §3: tiếp -> “các lớp”:Tâm trạng nh/vật tôi khi nhìn ngôi trường và các bạn + §4: tiếp -> “chút hết nào”: Tâm trạng nh/vật tôi khi nghe gọi tên vào lớp + §5: còn lại: Tâm trạng nhân vật tôi khi ngồi trong lớp nghe tiết học đầu tiên.) ? Có thể gọi là vb nhật dụng được ko ? V× sao ? (§ược, vì toàn truyện là cảm xúc t/trạng của nh/vật tôi, ko phải là kiểu vb nhật dụng vì đây là 1 t/phẩm văn chương thật sự có giá trị t/tưởng nghệ thuật được x/bản từ lâu ) ? Đặc điểm nổi bật của truyện ngắn này là gì ? ( Ko x/dựng với các sự kiện nh/vật để p/á xung đột xã hội, bố được hình thành theo dòng hồi tưởng dưới ngòi bút tài hoa của t/giả và tất cả đã hiện lên thật cụ thể sinh động, gieo vào lòng người những cảm xác dịu dàng, tha thiết và bâng khuâng ) ? Q/sát vb em thấy có những nh/vật nào được kể lại ? ( Tôi, mẹ tôi, ông đốc, những cậu học trò ) ? Nh/vật chính là ai ? v× sao ?. 5. Phân tích:. a/ Cảm nhận của “tôi” trên đường tới 20’ ( Tôi, vì nh/vật này được kể nhiều trường. nhất, mọi sự việc này đều được kể từ sự cảm nhận của tôi ) - Hàng năm cứ và cuối thu lá rụng nhiều, trên không có những đám mây bàng bạc. - hs theo dõi đ1,2. - Mấy em bé rụt rè cùng mẹ tới trường. 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? Nội dung chính của 2 đ này là gì ? - Lòng tôi... nao nức, mơn man, những kỉ ? Thời điểm gợi nhớ kỉ niệm là niệm của buổi tựu trường thời điểm nào ? thời điểm đó nhắc lại sự kiện nào, sự kiện đó có ý - Những cảm giác ấy nảy nở trong tôi như nghĩa gì ? những cách hoa tươi.. ? Trong khung cảnh đó nh/vật tôi có những cảm giác gì ? ? “Náo nức, mơn man” tạo ra cảm giác gì ? ? Cảm giác của nh/vật tôi được đối chiếu với h/ả nào ? ? Nhận xét về NT của việc sử dụng h/ả so sánh đó ? Gợi cảm giác ntn ? ( Ngay mấy dòng đầu t/phẩm, t/giả so sánh 1 cách rất ấn tượng, câu văn như 1 cách cửa nhẹ nhàng mở ra dẫn người đọc vào 1 t/giới đầy ắp những sự việc con người, những cung bậc tâm tư t/cảm cao đẹp, trong sáng rất đáng nhớ. Trung tâm t/phẩm là cậu học trò trong những ngày đầu tiên đến trường nảy nở bao ý nghĩ, t/cảm xao xuyến mới lạ ko quên ) ? T/dụng của việc sử dụng những từ láy “mơn man, náo nức”trong việc diễn tả tâm trạng cảm súc của nh/vật tôi ? ( Từ láy, diễn tả cụ thể tâm trạng, c/xúc thực của nh/vật tôi, giúp rút ngắn khoảng cách t/gian giữa quá khứ và hiện tại, làm cho câu 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> chuyện xảy ra đã lâu rồi mà người đọc cảm thấy như mới xảy ra hôm qua, hôm kia ...) ? H/ả nào lắng đọng và gợi kỉ niệm sâu sắc nhất trong lòng nh/vật tôi ? ? Nhận xét về BPNT t/giả sử dụng trong đvăn này ? cho biết tâm ->Từ láy, hình ảnh so sánh: Háo hức, rộn trạng và cảm giác của nh/vật tôi ràng, bồi xao xuyến khi nhớ lại những kỉ ntn ? niệm của ngày tựu trường -> cảm giác ? Qua đó giúp em hiểu gì t/cảm trong sáng của t/giả ? ( t/yêu quê hương tha thiết mạch cảm xúc bắt đầu được khơi nguồn từ hiện tại với những h/ả thiên nhiên, t/gian, con người... thế là quá khứ được đánh thức với bao kỉ niệm ùa về náo nức tưng bừng, rộn rã ) ? Theo dõi đvăn em thấy tâm trạng nh/vật tôi đã có chuyển đổi - Tôi đã quen đi lại lắm lần nhưng lần này ntn khi đi trên con đường làng tự nhiên thấy lạ. quen thuộc ? ? Vì sao vậy ? ( trên con đường cùng mẹ đến trường nh/vật tôi đã nhìn cảch vật xung quanh con đường làng dài và hẹp rất vốn quen thuộc tự nhiên cậu bé thấy lạ và cảnh vật xung quanh như thay đổi: Hôm nay tôi đi học. ? Câu văn nào báo hiệu sự thay đổi trong nhận thức của bản thân -> Dấu hiệu đổi khác trong t/cảm và nhận ? thức của 1 cậu bé ngày đầu tiên đến trường, tự thấy mình như đã lớn. ? Những chi tiết này có ý nghĩa gì? ( §ối với 1 cậu bé chỉ biết chơi đùa ra sông thả diều, ra đồng chạy 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> nhảy với lũ bạn thì đây quả là 1 sự kiện lớn-> sự thay đổi quan trọng - Tôi ko ra sông thả diều như thằng Quí, ko đánh dấu bước ngoặt của tuổi thơ ) ra đồng nô đùa như thằng Sơn nữa. ? H/ả nh/vật tôi được tái hiện ntn -> Nhận thức về sự nghiêm túc trong học ? hành. ( lần đầu tiên đến trường đi học, bước vào thế giới mới lạ, được làm người lớn nên cảm thấy trang trọng và đứng đắn như là lần đầu nên chưa quen cho nên tôi vẫn - Trong áo vải chì đen ...thấy mình trang được thèm tự nhiên nhí nhảnh như trọng và đứng đắn...bàn tay ghì thật chặt những học trò đã đi trước. nên cầm quyển vở xóc lên nắm lại thật cẩn thẩn. 2 quyển vở mà thấy nặng như ghì .....) ? Các từ: ghì, bặm,xóc thuộc từ loại nào ? Tác dụng của nó ? ( Người đọc hình dung dễ dàng tư thế và cử chỉ ngộ nghĩnh ngây thơ đáng yêu của chú bé qua các động từ và so sánh) - Häc sinh th¶o luËn : Tất cả bộc lộ đức tính gì ? (§ó là ý nghĩ của 1 cậu bé muốn nhận thức về nhiệm vụ quan trọng trong cuộc sống được mường tượng trong 1 h/ả 1 làn mây lướt ngang trên đỉnh núi, biểu hiện nét dịu dàng trong sáng và khát vọng vươn tới của 1 tâm hồn trẻ thơ) Gv b×nh gi¶ng: Với giọng văn bồi hồi, NT sử dụng từ láy, hình ảnh so sánh ấn tượng, đvăn đầu như cánh cửa dịu dàng mở ra dẫn người đọc vào 1 th/giới đầy ắp những sự việc con người, những cung bậc t/cảm đẹp đẽ, trong sáng rất đáng nhớ. Trung tâm của t/giới con người là cậu học trò nhỏ ngày đầu tiên đến trường trong lòng nảy nở biết bao ý nghĩ, t/cảm xao xuyến mới lạ suốt đời ko thể quên. 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Đó là những dấu hiệu đổi khác trong t×nh c¶m vµ nhË thøc cña mét cËu bÐ ngµy ®Çu tíi trường.Cậu tự thấy mình đã lớn lên vµ muèn thö søc , võa muèn kh¼ng định mình, muốn được chững chạc nh­ b¹n vµ kh«ng thua kÐm b¹n.. 4. Củng cố: ( 3’ ) - ấn tượng của em sau khi đọc xong văn bản này là gì ? ( Viết ra giấy ) 5. Hướng dẫn hs học bài ở nhà: ( 1’ ) - Đọc lại văn bản. - Soạn phần còn lại: Tìm những chi tiết miêu tả t/trạng n/vật “t«i”. V. Rút kinh nghiệm: ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... .......................................................................................................... Tiết 2: Văn bản. T«I ®I häc. ( Tiếp theo ) (THANH TÞNH). Ngày soạn:10/08/2010. Giảng ở lớp: Líp Ngµy d¹y 8A 8B. Häc sinh v¾ng mÆt. Ghi chó. I. Mục tiêu cần đạt 1.VÒ kiến thức: - Học sinh cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” của buổi tựu trường đầu tiên trong đời. - Thấy được ngòi bút văn xuôi đầy chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của tác giả. 2. VÒ kĩ năng: - KÜ n¨ng bµi häc: 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> + Đọc – hiÓu ®o¹n trÝch cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m. + Tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m vÒ mét sù viÖc trong cuéc sèng b¶n th©n. - KÜ n¨ng sèng: + Suy nghÜ s¸ng t¹o: Ph©n tÝch, b×nh luËn vÒ nh÷ng c¶m xóc cña nh©n vËt chÝnh trong ngµy ®Çu ®i häc. + Xác định giá trị bản thân: Trân trọng kỉ niệm, sống có trách nhiệm với bản thân. + Giao tiếp, trình bày suy nghĩ, ý tưởng, cảm nhận của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuËt cña v¨n b¶n. 3. VÒ tư tưởng: - Giáo dục T/c yêu bạn bè, trường, lớp... II/ Phương pháp: - Phương pháp dạy học : Phân tớch, giảng bỡnh. - KÜ thuËt d¹y häc : §éng n·o, th¶o luËn nhãm, viÕt s¸ng t¹o. III. Đồ dùng dạy học: Gi¸o ¸n, sgk, sgv. IV. Tiến trình bài dạy: 1. ổn định tæ chøc. 2. Kiểm tra bài cũ: ( 5’ ). ? Nêu chủ đề của vb “ Tôi đi học”? H/ả nào lắng đọng và gợi kỉ niệm sâu sắc nhất trong lòng nh©n vật tôi ? ( Chủ đề: Những tỡnh cảm trong sỏng hồn nhiờn, tõm trạng hồi hộp bõng khuõng của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên. - H×nh ¶nh: Lần đầu tiên đến trường đi học, bước vào thế giới mới lạ, được làm người lớn nên cảm thấy trang trọng và đứng đắn như là lần đầu nên chưa quen cho nên tôi vẫn được thèm tự nhiên nhí nhảnh như những học trò đã đi trước. nên cầm 2 quyển vở mà thấy nặng như ghì .....) 3. Bài mới: -Phần khởi động: Giờ học trước chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu và biết được những cảm nhận của nhân vật “tôi” trên đường đến trường, sự trưởng thành trong nhận thức ban đầu của nhân vật “tôi” đã bước đầu được thể hiện, đó là những dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của một cậu bé ngày đầu tới trường, diễn biến tâm trang của “tôi” còn ra sao khi đến trường, chúng ta chuyển sang bài học hôm nay. -PhÇn NDKT:. TG. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung kiến thức cần khắc sâu 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Hoạt động 1. 10’. - Hs quan sát đoạn 3, 4.. b/ Hồi tưởng và cảm nhận của “tôi” lúc ở sân trường:. ? Đoạn văn kể lại sự viêc gì ? ? Trong dòng hồi tưởng h/ả nào - Ngôi trường Mĩ lí trông vừa xinh hiện lên đầu tiên ? ? Ngôi trường được miªu tả qua chi xắn vừa oai nghiêm như các đình làng Hoà Êp. tiết nào ? - Sân trường rộng mà nó cao hơn trong những buổi trưa hè . -> So sánh, cảm xúc trang nghiêm ? BPNT được sử dụng và ý nghĩa ngỡ ngàng: Đề cao trí thức của con của nó ? người * Hình ảnh học trò - Quần áo sạch sẽ, gương mặt tươi ? Chi tiết nào giíi thiệu h×nh ¶nh vui, sáng sủa... bỡ ngỡ đứng nép bên người thân học trò ? - Nhìn 1 nửa ... bước nhẹ như con chim con đứng bên bờ tổ ngập ngừng ? Căn cứ vào những chi tiết trên, e sợ. Họ thèm vụng ước ao… em có thể đọc được những cảm xúc của cô cậu học trò lúc này ? ? BPNT nào được sử dụng thành công ở đây ? ( H×nh ảnh so sánh thứ 3 này của t/giả thật tinh tế nó vừa tả đúng tâm trạng của nh/vật vừa gợi người đọc liên tưởng về 1 thời tuổi thơ đứng giữa mái trường thân yêu, mái trường đẹp như cái tổ ấm, mỗi học trò ngây thơ hồn nhiên như 1 cánh chim đầy khát vọng và biết bao bồi hồi, lo lắng nhìn trời rộng nghĩ tới chân trời học vấn mênh mông.) ? Tâm trạng và cảm xúc của các em -> Náo nức hồi hộp lo lắng có khát nhỏ lúc này ntn ? vọng khám phá và tinh thần hiếu học GV: Với tâm trạng như vậy khi 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> nghe gọi đến tên mình cậu học trò tự nhiên giật mình và lúng túng. Nhà văn đã dùng rất nhiều động từ đặc tả tâm trạng của nh/vật: ngập ngừng, e sợ, dềnh dàng và đã diễn tả được nhiều trạng thái, miêu tả chân thật cử chỉ, ánh mắt, ý nghĩ, cảm giác hồn nhiên trong sáng của tuổi học trò. Qua đó nó giúp chúng ta hiểu sâu thêm nỗi lòng nhân vật và tài năng của t/giả. ? Trước khung cảnh đó nh©n vật nào đã giải toả được tâm trạng của * Hình ảnh ông đốc: lũ trẻ? - Đọc tên từng h/sinh ? Ông đốc xuất hiện cùng với những - Các cần phải cố gắng học để thầy việc làm và cử chỉ nào ? mẹ vui lòng và để thầy dạy các em được sung sướng ? Những chi tiết đó cho ta sự cảm - Nhìn chúng tôi với cặp mắt hiền từ và cảm động nhận gì về nhận gì về nhân vật ?. 10’. (ở ông toát lên chân dung người - Tươi cười nhấn nhại thầy mẫu mực, 1 lãnh đạo nhà trường rất độ lượng và bao dung) -> Mẫu mực độ lượng và bao dung thầy giáo trẻ cũng đón h/sinh bằng thái độ quí trọng tin tưởng và biết ơn một gương mặt trìu mến, gương của học trò với thầy mặy tươi cười và trân trọng đưa các em vào buổi học đầu tiên với bài viết tập: Tôi đi học . ? H/ả phụ huynh, ông đốc xuất hiện giúp em hiểu thêm điều gì ? (Sự quan tâm của gia đình, nhà trường, điều đó thể hiện trách nhiệm, tấm lòng đồng thời tạo nên một môi trường đầm ấm và trong lành giúp các em khôn lớn và trưởng thành.) Hoạt động 2 ? Những cảm nhận của tôi khi ngồi. c) Hồi tưởng và cảm nhận của “tôi” trong lớp học: - Mùi hương lạ xông lên, hình gì cũng 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> trong lớp học ?. lạ và hay. - Nhìn bàn ghế, chỗ ngồi cẩn thận... là vật của riêng mình, nhìn người bạn tí hon không cảm thấy xa lạ. - Đưa mắt nhìn cánh chim thực nọ, tiếng phấn thầy đã đưa về thực tại. - Viết tập: Tôi đi học.. ? Qua đó cho em thấy dòng suy nghĩ của nh/vật tôi lúc này ntn? (Cảm giác mới lạ nhìn cái gì cũng lạ và hay. tất cả đều thấy quyến luyến. Đó là sự biến đổi tự nhiên trong lòng nhân vật tôi ) GV gi¶ng: H/ả 1 con chim gợi nhớ tiếc những ngày tự do, nay chấm - Cảm thấy trang trọng, đứng đắn dứt để bước vào giai đoạn mới trong cuộc đời häc sinh. ? Tại sao lại có sự thay đổi trong cảm nhận như vậy ? (vì chỗ ngồi này mình ngồi suốt 1 năm học, người bạn này sẽ là người bạn gần gũi gắn bó với mình cả năm-> sự thay đổi trong cuộc sống, nếp nghĩ, đi học trưởng thành ) ? Sự cảm nhận đó giúp em hiểu -> Hoà nhập, gần gũi không xa lạ, thêm gì về nh©n vật tôi ? trưởng thành trong nhận thức và học hành, yêu tuổi thơ, yêu hồn nhiên Gv : Phút cuối của buổi tựu trường là cảm giác lạ - quen đan xen trái ngược “ h/ả chú chim vẫy cánh bay cao” tiếng phấn của thầy đưa t/giả về cảnh thật phải chăng là phút sang trang của 1 tâm hồn trẻ dại tạm biệt tuôỉ ấu thơ bước vào t/giới học trò hấp dẫn, 1t/giới, 1t/cảm mới, 1giai đoạn mới trong cuộc đời. Hiệu quả của NT: 3 h/ả so sánh ở 3 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> thời điểm khác nhau vì thế diễn tả rất rõ nét sự vận động của tâm tràng nh/vật. NT so sánh giúp ta hiểu rõ hơn tâm lí của các em nhỏ lần đầu tiên đi học. h/ả so sánh tươi sáng, nhẹ nhàng tăng màu sắc trữ tình cho t/phẩm. Hoạt động 3. 10’. - Hs th¶o luËn:. C/ Tổng kết - Ghi nhớ:. ? Yếu tố nào tạo nên chất thơ của t¸c phẩm ? ( - Bố cục chặt chẽ theo dòng hồi tưởng - kết hợp các phương thức tự sự, miêu tả, biểu cảm - tình huống truyện chứa đựng chất thơ , h/ả so sánh tinh tế. ? Nội dung chính của truyện ? ( Kỉ niệm trong sáng của tuổi học trò ). Ghi nhí: ( sgk-9). -> Hs đọc ghi nhớ sgk Hoạt động 4. - Gv gợi ý, hướng dẫn hs làm bài.. D.LuyÖn tËp: - H·y viÕt mét ®o¹n v¨n kÓ vÒ kØ niÖm của bản thân trong ngày khai trường.. 4.Cñng cè: ( 4’ ) ? C©u nµo trong nh÷ng c©u sau kh«ng nãi lªn t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vật “tôi” trong buổi tựu trường đầu tiên ? A. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. B. Cũng như tôi mấy cậu học trò mới bỡ ngỡ đứng nép bên người thân, chỉ dám nhìn một nửa hay dám đi từng bước nhẹ. C. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. D. Trong lúc ông ta đọc tên từng người, tôi cảm thấy như quả tim tôi ngừng đập. 5. Hướng dẫn hs học bài ở nhà: ( 1’ ) - Học ghi nhớ sgk 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - Ghi lại cảm xúc của em về buổi tựu trường đầu tiên vào lớp 1 - Soạn “ Trong lòng mẹ” V. Rút kinh nghiệm: ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................ Tiết 3 TiÕng ViÖt. Cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ Ngày soạn:12/08/2010. Giảng ở lớp: Lớp 8A 8B. Ngày dạy. Học sinh vắng mÆt. Ghi chó. I. Mục tiêu cần đạt: 1/ Kiến thức: - KiÕn thøc chung: - Học sinh hiểu được cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ. - KiÕn thøc träng t©m: HiÓu ®­îc thÕ nµo lµ tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp. 2/ Kĩ năng: - Kĩ năng bài học: Thực hành, so sánh, phân tích các cấp độ khái quát về nghĩa từ ngữ. - Kĩ năng sống: Ra quyết định: Nhận ra và biết sử dụng từ đúng nghĩa, trường nghĩa theo mục đích cụ thể. 3/ Tư tưởng: - Cảm nhận được cái hay cái đẹp về ý nghĩa từ ngữ, yêu thích t/việt. II. Phương pháp: -Phương pháp dạy học: Qui nạp, nêu vấn đề. 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - KÜ thuËt d¹y häc: + Phân tích các tình huống để hiểu cấp độ khái quát nghĩa, trường từ vựng của tiếng Việt. + Động não: Suy nghĩ, phân tích các ví dụ để rút ra những bài học thiết thực về sử dụng từ đúng nghĩa, trường từ vựng. + Thực hành có hướng dẫn: tìm nghĩa khái quát của từ hoặc các lập các trường từ vựng đơn gi¶n. III. Đồ dùng dạy học: Gi¸o ¸n, sgk, sgv, bảng phụ IV. Tiến trình bài dạy: * Bước 1: ổn định lớp * Bước 2: Kiểm tra bài cũ: ? Nêu những h/ả so sánh trong vb “ Tôi đi học” ? ? Em thích h/ả nào nhất, vì sao ? * Bước 3: Bài mới: - PhÇn khởi động: Từ ngữ có những mối quan hệ nào,phạm vi sử dụng của chúng ra sao, giờ này chúng ta cùng nhau tìm hiểu. -PhÇn NDKT:. Tg. Hoạt động của thầy và trò. 10’. Hoạt động 1.. Nội dung kiến thức cần khắc sâu A/ Bài học: I- Cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ. - GV treo bảng phụ phóng to sơ đồ 1. Ví dụ: sơ đồ sgk - tr sgk - tr 10 Động vật - HS quan sát sơ đồ ? Giải thích về cấp độ khái quát mghĩa của từ ngữ trong sơ đồ ?. thú. - GV: Động vật là tên gọi chung trong đó bao hàm các lớp: thú, voi, hươu sáo chim, cá - Lớp thú: bao hàm các loại: voi, hươu ... - Lớp chim: bao hàm các loại tu hú, sáo, chào mào ... - lớp cá bao hàm các loại: rô phi, chép, trắm.... 20 Lop8.net. cá rô, chép, thu. chim tu hú,.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> 2. Nhận xét - Từ “động vật” có nghĩa rộng hơn nghĩa các từ thú, chim, cá - Nghĩa các từ: thú, chim, cá bao hàm rộng hơn nghĩa các từ: voi, hươu, tu hú,rô, chép... đồng thời lại hẹp hơn nghĩa của các từ động vật. - GV kết luận: Vậy 1 từ ngữ đều có nghĩa rõ ràng, có từ có nghĩa rộng hơn hoặc có nghĩa hẹp hơn từ khác. ? Vậy từ ngữ có nghĩa rộng khi 3. Ghi nhớ: sgk- tr10 nào ? ? Khi nào từ ngữ có nghĩa hẹp ? ? Vậy có phải 1 từ ngữ bao giờ cũng chỉ có nghĩa rộng hoặc chỉ có nghĩa hẹp ko ? (Không, vd từ “ động vật” bao giờ cũng có nghĩa hep hơn từ “sinh vật”, từ “sinh vật” có nghĩa hẹp hơn từ “vật chất” vv...(Sinh vật bao gồm cả động vật và thực vật ) -> Tóm lại: Nghĩa của các từ ngữ có cấp độ khái quát khác nhau. Vì vậy khi nói, viết phải có vốn từ phong phú và phải hiểu đúng nghĩa của các từ và có sắc thái biểu cảm thì khi nói, viết mới hay ... - Các từ có nghĩa hẹp thường có tính gợi hình hơn các từ có nghĩa rộng. VD: - Nóng: + nóng nực + nóng bỏng + nóng nảy - Vàng: + vàng ươm +vàng chói 21 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> + vàng ròn -> Đặc biệt trong t/việt chúng ta ko chỉ hiểu theo nghĩa rộng, hẹp mà còn hiểu cả nghĩa đen và nghĩa bóng của từ ngữ. Hoạt động 2. 15’. - Hs đọc y/cầu b/tập 1. B/ Luyện tập:. - Gv hướng dẫn hs làm b/tập. * Bài tập 1: Lập sơ đồ thể hiện khái quát nghĩa của từ ngữ. - Hs đọc y/cầu b/tập 1 - Hs lên bảng làm b/tập. a/. y phục quần. áo. lụa, loe, âu tay b/. sơ mi,cộc vũ khí. súng trường, đại bác. bom bi, 3 càng. * Bài tập 2: Tìm từ ngữ có nghĩa rộng a/ chất đốt. d/ nhìn. b/ thức ăn. đ/ đánh. * Bài tập 3: Tìm từ có nghĩa được bao hàm a/ xe cộ: ô tô, xe máy, xe đạp xích lô ... b/ kim loại: vàng, sắt, nhôm, đồng ... c/ hoa quả: hồng, cam, bưởi, lan,cúc ... d/ mang: gánh, vác, khiêng, chở, thồ ... * Bài tập 4: a/ thuốc lào. c/ bút điện. b/ thủ quĩ. d/ hoa tai. 22 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> * Bước 4: Củng cố: ( 4’ ) - Đọc lại ghi nhớ sgk * Bước 5: Hướng dÉn hs học bài ở nhà: ( 1’ ) - Học thuộc ghi nhớ sgk. - Làm bai tập còn lại. - Xem trước bài: Tính thống nhất về chủ đề của văn bản. V/ Rút kinh nghiệm: ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................... Tiết 4 Tập làm văn. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản Ngày soạn:17/08/2010. Giảng ở lớp: Lớp 8A 8B. Ngày dạy. Học sinh vắng mÆt. Ghi chó. I/ Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - Kiến thức chung: Thấy được tính thống nhất về chủ đề của văn bản và xác định được chủ đề của một văn bản cụ thể. Biết viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề. -Kiến tức trọng tâm: Chủ đề văn bản, những thể hiệ của chủ đề trong một văn bản. 2. Kĩ năng: - KÜ n¨ng bµi häc: + §äc - hiÓu vµ cã kh¶ n¨ng bao qu¸t toµn bé v¨n b¶n. + Biết trình bày một văn bản ( nói, viết ) thống nhất về chủ đề. 23 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - KÜ n¨ng sèng: + Giao tiếp: Phản hồi, lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ, ý tưởng cá nhân về chủ đề và tính thống nhất về chủ đề của văn bản. + Suy nghĩ sáng tạo: Nêu vấn đề, phân tích đối chiếu văn bản để xác định chủ đề và tính thống nhất của chủ đề. 3. Tư tưởng: - Giáo dục ý thức sử dụng t/việt. II/ Phương pháp: - Phương pháp dạy học: Qui nạp, nêu vấn đề. - KÜ thuËt d¹y häc: + Thực hành có hướng dẫn: Tạo lập các văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề, biết xác định và duy trì đối tượng trình bày. + Động não: Suy nghĩ, phân tích các ví dụ để rút ra vai trò, tác dụng của chủ đề văn bản. III/ Đồ dùng dạy học: Gi¸o ¸n, sgk, sgv, bảng phụ. IV/ Tiến trình bài dạy: * Bước 1: ổn định lớp * Bước 2: Kiểm tra bài cũ. ( 5’ ) ? Thế nào là từ ngữ có nghĩa rộng, từ ngữ có nghĩa hẹp ? ( + Một từ ngữ được coi là có nghĩa rộng khi phạm vi ngĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghÜa cña mét sè tõ ng÷ kh¸c. + Một từ ngữ được coi là có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hàm trong ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c.) ? Tìm từ ngữ có nghĩa khái quát trong các từ sau: a/ ghì, nắm, ôm. ( giữ). b/ lôi, đi. ( di chuyển ). * Bước 3: Bài mới: - PhÇn khởi động: Tính thống nhất về chủ đề của vb là 1 trong những đặc trưng quan trọng tạo nên vb, nó phân biệt vb với những câu hỗn độn, những chuỗi câu bất thường về nghĩa ..... chủ đề của vb là gì, tính thống nhất ntn ? ..... -PhÇn NDKT: TG. Hoạt động của thầy và trò. 10’. Hoạt động 1.. Nội dung kiến thức cần khắc sâu A/ Bài học: I - Chủ đề của văn bản: 24 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> - HS quan sát lại vb “Tôi đi học” * Ví dụ 1: VB “ Tôi đi học”. SGK. * Nhận xét 1: ? Đối tượng chính được nói đến - Đối tượng: nh/vật “tôi” trong VB là ai ? ? VB m/tả những việc làm đang xảy ra (hiện tại) hay đã xảy ra (hồi ức, kỉ niệm) ? (Từ hiện tại nhớ về quá khứ ) ? T/giả nhớ lại những kỉ niệm sâu - Nội dung: Những kỉ niệm về buổi sắc nào trong thời thơ ấu của đầu tiên đi học mình? - Những cảm xúc, tâm trạng bỡ ngỡ, ? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn hồi hộp, lo lắng, tự hào ... tượng gì trong lòng t/giả ? -> chủ đề của vb - Gv -> Vậy đối tượng và vấn đề chủ yếu được nêu lên trong vb gọi * Ghi nhớ 1 ( sgk - 12 ) là chủ đề của vb ? Thế nào là chủ đề của vb ? - Hs đọc ghi nhớ sgk - 12. 15’. Chú ý: chủ đề chính là linh hồn của vb ( là luận điểm ). Chú ý: đối tượng mà vb biểu đạt có thể là có thật, có thể là tưởng tượng, có thể là người, vật hay 1 v/đề nào đó. Chủ đề của vb còn là v/đề chủ yếu, là t/tưởng, linh hồn II - Tính thống nhất về chủ đề của xuyên suốt vb. văn bản * Ví dụ 2 : - Vb “ Tôi đi học”( sgk- tr 5,6 ). - Vb “ Tôi đi học” * Nhận xét 2:. ? Tìm những chi tiết trong vb biểu * Những chi tiết biểu đạt chủ đề của vb: đạt chủ đề của vb ? - Nhan đề “tôi đi học” - §ại từ “tôi” lặp lại nhiều lần. - Những câu văn nhắc lại những kỉ niệm: + Hôm nay tôi đi học 25 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>