Giáo án môn học Ngữ văn 7 (cả năm)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 01/01/2011 Ngµy gi¶ng: 04/01/2011 TiÕt 73 Chương trình địa phương Ng÷ v¨n lµo cai v¨n b¶n: c¶nh lµm d©u. I.Môc tiªu 1.KiÕn thøc: - HS hiểu được cuộc sống cực khổ của người phụ nữ Hmông trong xã hội cũ.Qua đó hs nhận thức về cuộc đời đổi thay của người phụ nữ Hmông nói riêng vàngời phô n÷ vïng cao nãi chung tõ khi cã §¶ng vµ B¸c Hå. - Nắm được một số nét nghệ thuật tiêu biểu của bài ca:kết cấu đối ngẫu,kết cấu trïng ®iÖp. 2.KÜ n¨ng: HS biÕt h¸t mét sè bµi d©n ca c¸c d©n téc thiÓu sè 3.Thái độ: HS có những nhận thức đúng đắn về hôn nhân;thấy rõ được tác hại của tảo hôn, từ đó biết vận dụng trong thực tế cuộc sống của bản thân. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi - Giao tiÕp - Hîp t¸c - T­ duy - T×m vµ xö lÝ th«ng tin III. ChuÈn bÞ: 1. GV: B¶ng phô,SGK, gi¸o ¸n. 2. HS: s­u tÇm c¸c bµi d©n ca c¸c d©n téc thiÓu sè. IV. Phương pháp - ThuyÕt tr×nh - Nêu vấn đề - Hái vµ tr¶ lêi - §Æt c©u hái V. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức: 1p 2. KiÓm tra ®Çu giê: 3p Gv kiÓm tra vë so¹n cña hs 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Khởi động: 1’ 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> HS nêu tên các dân tộc đang sinh sống ở Sa Pa =>GV dẫn dắt vấn đề vào bài míi. *Hoạt động 1: Đọc –tìm hiểu văn bản. (37’) - Mục tiêu: HS đọc văn bản, nắm được kết cấu, giai điệu, tìm hiểu được bố cục; nội dung văn bản là:cuộc sống cực khổ của người phụ nữ Hmông trong xã hội cũ. Qua đó hs nhận thức về cuộc đời đổi thay của người phụ nữ Hmông nói riêng và người phô n÷ vïng cao nãi chung tõ khi cã §¶ng vµ B¸c Hå. -Nắm được một số nét nghệ thuật tiêu biểu của bài ca:kết cấu đối ngẫu,kết cấu trïng ®iÖp. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. GV treo bảng phụ;hướng dẫn học I. Đọc –thảo luận chú thích: sinh cách đọc. 1. §äc v¨n b¶n: Hs đọc văn bản. GV cïng HS gi¶i nghÜa mét sè tõ 2. Th¶o luËn chó thÝch: khã: 1. Cảnh làm dâu:tục lệ cưỡng hôn; tảo hôn trong cộng đồng người Hm«ng x­a rÊt nÆng nÒ,nh÷ng c« g¸i bÞ Ðp duyªn rÊt khæ cùc,chÞu nhiÒu thiệt thòi cay đắng;đồng bào Hmông đã sáng tạo ra dân ca “Tiếng hát làm dâu” để kể về thân phận hẩm hiu của m×nh -GV gi¶i nghÜa mét sè tõ khã kh¸c trong bµi. H’ dùa vµo c¸ch chia c¸c khæ th¬,néi II. Bè côc v¨n b¶n dung c¸c khæ th¬ trong v¨n b¶n, h·y chØ ra bè côc cña v¨n b¶n? -Hs th¶o luËn nhãm nhá,tr¶ lêi c©u -v¨n b¶n chia thµnh 3 ®o¹n hái Đoạn 1:từ đầu đến ...sợ lòng mẹ lại buån.:nh÷ng lêi than cña c« g¸i bÞ Ðp duyên với mẹ đẻ. §o¹n 2:...tiªp theo-...ba châ lín :c¶nh lµm d©u. Đoạn 3:những suy nghĩ và quyết định cña c« g¸i. III.T×m hiÓu v¨n b¶n. 1.Nh÷ng lêi than th©n cña c« g¸i bÞ Ðp Hs đọc 2 khổ thơ đầu duyªn: 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ? Trong ®o¹n th¬ nµy c« g¸i bÞ Ðp duyên đã than thở với ai? -cô gái ca thán với mẹ đẻ ? C« g¸i ca th¸n ®iÒu g×? -c« cßn nhá;bÞ mÑ Ðp g¶ chång;c« không đảm đương nổi công việc nhà người... -kết cấu các câu đối ngẫu với nhau làm ? nhËn xÐt vÒ kÕt cÊu cña bµi ca? næi bËt nh­ng lêi than v·n cña c« g¸i víi mÑ. Hs trả lời Gv nhËn xÐt ? em nhận xét gì về cảnh ngộ của -Cô gái còn nhỏ đã bị ép gả cho nhà người khác;cô phải đảm đương những c« g¸i bÞ Ðp duyªn? c«ng viÖc qu¸ søc víi løa tuæi cña m×nh . Hs trả lời 2.C¶nh lµm d©u:. Gv nhËn xÐt HS đọc đoạn 2;hs thảo luận nhóm C©u hái : c« g¸i kÓ vÒ c¶nh lµm d©u nh­ thÕ nµo? NhËn xÐt vÒ kÕt cÊu cña c¸c c©u ca? ( Địu thùng nước sạch-mẹ chồng bảo địu thùng nước đục; nấu cơm –mẹ chång m¾ng:con nµy nÕm nh÷ng 3 th×a to;3 châ lín) Hs th¶o luËn; ph¸t biÓu GV nhËn xÐt bæ sung;kÕt luËn. Víi kÕt cÊu trïng ®iÖp,tõng c«ng viÖc cña cô gái bị ép duyên lần lượt hiện lên:địu nước,nấu cơm,nhưng luôn bị mẹ chồng xét nét mắng chửi,đổ oan.. 4.Tổng kết và hướng dẫn học ở nhà: (3P) -GV cñng cè néi dung bµi häc. - ChuÈn bÞ bµi “C¶nh lµm d©u” ( tiÕp theo). 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngµy so¹n: 02/01/2011 Ngµy gi¶ng: 04/01/2011 Chương trình địa phương Ng÷ v¨n lµo cai TiÕt 74 v¨n b¶n: c¶nh lµm d©u.( tiÕp theo) I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - HS hiểu được nét đẹp văn hoá đặc trưng ;độc đáo,đậm đà bản sắc của đồng bào của dân tộc Hmông qua bài ca.Qua đó giáo dục hs nét đẹp trong sinh hoạt văn hoá,đời sống cộng đồng và đời sống tinh thần phong phú của người Hmông. -Nắm được một số nét nghệ thuật tiêu biểu của bài ca:kết cấu đối ngẫu,kết cấu trïng ®iÖp. 2. KÜ n¨ng: HS biÕt h¸t mét sè bµi d©n ca c¸c d©n téc thiÓu sè 3. Thái độ: HS mÕn yªu nh÷ng lµn ®iÖu d©n ca cña d©n téc m×nh; biÕt s­u tÇm nh÷ng bµi d©n ca hay cña c¸c d©n téc. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi - Giao tiÕp - Hîp t¸c - T­ duy - T×m vµ xö lÝ th«ng tin III. ChuÈn bÞ: 1. GV: B¶ng phô,SGK, gi¸o ¸n. 2. HS: s­u tÇm c¸c bµi d©n ca c¸c d©n téc thiÓu sè. IV. Phương pháp - ThuyÕt tr×nh - Nêu vấn đề - Hái vµ tr¶ lêi - §Æt c©u hái V. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức: 1p 2. KiÓm tra ®Çu giê: 2p Gv kiÓm tra vë so¹n cña hs 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Khởi động: 1p Tiết trước chúng ta vừa tìm hiểu những lời than thân và cảnh làm dâu của cô gái Hm«ng, tiÕt nµy chóng ta sÏ t×m hiÓu tiÕp néi dung v¨n b¶n. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> *Hoạt động 1: HD Đọc –tìm hiểu văn bản.(26p) - Mục tiêu: HS đọc văn bản, nắm được kết cấu, giai điệu, tìm hiểu được bố cục; nội dung văn bản là: cuộc sống cực khổ của người phụ nữ Hmông trong xã hội cũ. - Nắm được một số nét nghệ thuật tiêu biểu của bài ca: kết cấu đối ngẫu,kết cấu trïng ®iÖp. III.T×m hiÓu v¨n b¶n. 3. Những suy nghĩ và quyết định của cô Hs đọc đoạn còn lại g¸i: ? Cô gái đã có những suy nghĩ và quyết định như thế nào? Hs tr¶ lêi “suy đi nát gan;nghĩ về đứt sức Gv nhËn xÐt- bæ sung bÌn nãi víi mÑ chång: bµ ¬i:t«i víi con trai bµ...®i th¼ng” ? Em nhËn xÐt thÕ nµo vÒ quyÕt định của cô gái? Hs tr¶ lêi Gv nhËn xÐt- bæ sung. -Cô gái dũng cảm dám đấu tranh chống l¹i hñ tôc l¹c hËu “mÑ chång nµng dâu”;cô dám đấu tranh để giải phóng cho cuộc đời cơ cực cay đắng của mình -Cô gái đã được tự do;hình ảnh cô gái vung tay vung ch©n ®i kh¾p con ®­êng...gièng nh­ con chim sæ lång;c« đã được làm chủ cuộc đời của chính m×nh.. ?H×nh ¶nh cuèi bµi ca gîi cho em nh÷ng suy nghÜ g×? Hs tr¶ lêi Gv nhËn xÐt- bæ sung. *Hoạt động2:HD tổng kết nội dung bài học( 5’) - Mục tiêu: tổng kết lại nội dung vừa tìm hiểu ở hoạt động 1 IV.Ghi nhí: Gv viªn cïng hs nh¾c l¹i néi dung kiÕn thøc võa häc ? Nêu giá trị nội dung và nghệ thật của văn bản ? Hs trả lời Gv nhận xét- kết luận “TiÕng h¸t lµm d©u ”lµ lo¹i bµi h¸t than vÒ nçi khæ cùc cña ngưêi phô n÷ Hm«ng bÞ Ðp duyªn trong x· héi cò. V¨n b¶n lµ tiÕng ca o¸n th¸n cña c« g¸i trÎ bÞ Ðp duyªn; ph¶i sèng mét cuộc đời cơ cực, nhưng qua đó văn ngời lên nhưng phẩm chất tố đẹp của người phụ nữ Hmông. 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> *Hoạt động 3:HD luyện tập (7P) - Môc tiªu: HS cñng cè l¹i nh÷ng kiÕn thøc võa häc ë trªn V. LuyÖn tËp: ? Thái độ và cách cư xử của cô gái 1.Bài tập: trong ®o¹n : “Em suy ®i n¸t gan Em nghĩ về đứt sức .............................. Vui mừng như người đi làm ăn ”. Gîi ý: Có nét gì đáng mến; thái độ đó thể -cô gái dù bị đối xử không công hiện phẩm chất gì của người bằng;phải sống cảnh cơ cực nhưng cô nãi víi mÑ chång rÊt tõ tèn lÔ phÐp;b»ng Hm«ng? thái độ dứt khoát. PhÈm chÊt:dòng c¶m;khÐo lÐo... 4.Tổng kết và hướng dẫn học tập (3p) - GV cñng cè néi dung bµi häc. - Hs học bài, chuẩn bị tiết “Chương trình địa phương phần Văn và tập làm văn”. Sưu tầm ca dao tục ngữ về địa phương mình. Ngµy so¹n: 02/01/2011 Ngµy gi¶ng: 04/01/2011 Tiết 75 . Chương trình địa phương Ng÷ v¨n lµo cai V¨n b¶n: Bµi h¸t trong héi GÇu Tµo. D©n ca Hm«ng.. I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: Hiểu được nét văn hoá độc đáo của người Hmông. 2. KÜ n¨ng: N¾m ®­îc mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu. 3. Thái độ: Giáo dục nét đẹp văn hoá ,đời sống cộng đồng ,đời sống tinh thần của người Hmông. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi - Giao tiÕp - Hîp t¸c - T­ duy - T×m vµ xö lÝ th«ng tin III. ChuÈn bÞ: 1. GV: B¶ng phô,SGK, gi¸o ¸n. 2. HS chép trước bài dân ca này. 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> IV. Phương pháp - ThuyÕt tr×nh - Nêu vấn đề - Hái vµ tr¶ lêi - §Æt c©u hái V. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra ®Çu giê: Gv kiÓm tra vë so¹n cña hs 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động: 1. ổn định tổ chức. 1p 2. KiÓm tra ®Çu giê. 1p 3. Bµi míi. * Khởi động: 1p: Hầu như các lễ hội đều được diễn ra vào những dịp lễ tết. Hội Gầu tào là một trong những lễ hội độc đáo nhất. *Hoạt động 1: HD Đọc –tìm hiểu văn bản.(35p) - Mục tiêu: HS đọc văn bản, nắm được kết cấu, giai điệu, tìm hiểu được bố cục; nội dung v¨n b¶n - N¾m ®­îc mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña bµi ca Hoạt động của GV-HS Giọng:Vui tươi ,phấn khởi . GV: §äc mÉu HS: §äc l¹i GV: NhËn xÐt . GV: NhÊn m¹nh c¸c chó thÝch 2,3,5. Cho biÕt bè côc cña bµi th¬ ? - 5 phÇn Kể tên phong tục của người Hmông được nói đến ở đây ? HS: Tôc cóng tÕt ,tôc trång c©y nªu. GV: Tục uống rượu ,tục vui chơi ca hát Sù kh¸c nhau trong phong tôc cóng tÕt của người Sã và người Mèo ? Người Mèo lấy cái gì làm biểu tượng? - C©y nªu. C¸ch trang trÝ c©y nªu? Trên ngọn :Là ba tấm nhiễu đỏ. Dưới gốc: Là ba chai rượu ngon. Dưới gốc cây nêu người Mông thường lµm g×? Uống rượu, ca hát, tìm tình yêu.. Néi dung I. §äc – Th¶o luËn chó thÝch 1. §äc 2. Th¶o luËn chó thÝch II. Bè côc . III. T×m hiÓu v¨n b¶n. 1. Nét đẹp văn hoá của đồng bào Hm«ng. a. Phong tôc . Cóng tÕt. Người Sã: Cúng bia đá, bia gỗ. Người Mèo: Cúng cột nêu tre,nêu bương. b. Biểu tượng văn hoá. Cây nêu được trang trí rất độc đáo gồm : Vải đỏ và rượu ngon. c. Những sinh hoạt độc đáo . - Uống rượu. Sau khi vui tết người Hmông thường làm 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> g× ? - Ca h¸t HS: Rñ nhau vÒ lµm ¨n:trång hoa mÇu, - Yªu nhau. lµm ruéng, cÊy lóa. Qua bµi d©n ca nµy ta thÊy nh÷ng phÈm chất gì của người Hmông ? HS: TL. GV: Ph©n tÝch . 2. Những phẩm chất của đồng bào Hm«ng trong bµi d©n ca nµy. - Tr©n träng truyÒn thèng v¨n ho¸ HĐ 3: Hướng dẫn tổng kết. - Say mª ca h¸t GV: Chèt ý chÝnh -Yêu cuộc sống ,yêu lao động. HĐ 4: Hướng dẫn luyện tập. -Có tinh thần đoàn kết cộng đồng. H¸t mét ca khóc quen thuéc trong héi GÇu Tµo *Hoạt động2:HD tổng kết nội dung bài học( 4p) - Mục tiêu: tổng kết lại nội dung vừa tìm hiểu ở hoạt động 1 Gv viªn cïng hs nh¾c l¹i néi dung kiÕn IV. Ghi nhí. thøc võa häc. ? Nêu giá trị nội dung và nghệ thật của văn bản ? Hs trả lời Gv nhận xét- kết luận 4.Tổng kết và hướng dẫn học tập (3p) - Häc thuéc nh÷ng néi dung chÝnh. - ChÐp bµi: Bµi h¸t chØ ®­êng. Ngµy so¹n: 03/01/2011 Ngµy gi¶ng: 06/01/2011 Tiết 76 . Chương trình địa phương Ng÷ v¨n lµo cai V¨n b¶n: Bµi h¸t chØ ®­êng. D©n ca MÌo.. I.Môc tiªu: 1. Kiến thức: HS có những hiểu biết cần thiết về nét đặc sắc trong nghi lễ và những quan niệm mang tính nhân bản về vũ trụ,con người và cuộc sống của đồng bào Hm«ng. 2. KÜ n¨ng: N¾m ®­îc mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu. 3. Thái độ: Giáo dục nét đẹp văn hoá ,đời sống cộng đồng ,đời sống tinh thần của người Hmông. 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi - Giao tiÕp - Hîp t¸c - T­ duy - T×m vµ xö lÝ th«ng tin III. ChuÈn bÞ: 1. GV: B¶ng phô,SGK, gi¸o ¸n. 2. HS chép trước bài dân ca này. IV. Phương pháp - ThuyÕt tr×nh - Nêu vấn đề - Hái vµ tr¶ lêi - §Æt c©u hái V. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức: 1p 2. KiÓm tra ®Çu giê: 2p Gv kiÓm tra vë so¹n cña hs 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Khởi động: 1p: Người Hmông cho rằng ngày xưa thế gian xuất hiện 9 mặt trời 8 mặt trăng làm cho cỏ cây muôn vật chết hết. Sau đó có một ông thần dùng tên nỏ b¾n chÕt c¸c mÆt trêi vµ mÆt tr¨ng kh¸c ,chØ cßn sãt l¹i mét mÆt tr¨ng vµ mÆt trêi chiếu rọi nhân gian .Quan niệm đó đúng hay sai ? -> bài mới. *Hoạt động 1: HD Đọc –tìm hiểu văn bản.(35p) - Mục tiêu: HS đọc văn bản, nắm được kết cấu, giai điệu, tìm hiểu được bố cục; nội dung v¨n b¶n - N¾m ®­îc mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña bµi ca Néi dung Hoạt động của GV – HS Giọng đọc :Đ1 :to rõ ràng I.§äc –th¶o luËn chó thÝch . §2 : PhÊn khëi 1.§äc: Câu cuối : Buồn thương. GV: Đọc mẫu đoạn đầu gọi HS đọc tiếp . GV: NhÊn m¹nh chó thÝch 1,3,4,6,9. 2.Th¶o luËn chó thÝch. Nªu bè côc cña v¨n b¶n ? HS: 3 phÇn . II.Bè côc : 3phÇn . III.T×m hiÓu v¨n b¶n. C©y lanh lµ c©y nh­ thÕ nµo ? Nã cã 1.Gi¶i thÝch nguån gèc c©y lanh. nguån gèc tõ ®©u ? HS: Lanh lµ c©y dïng lµm v¶i sîi nãi chung. -C©y lanh lµ do bµ Trµy ,bµ Hm«ng - Do bµ Trµy ,bµ Hm«ng trång vµ trång vµ ch¨m sãc . ch¨m sãc. - Cây lanh dùng để dệt vải may 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> quần áo khi đi nương . - V¶i lµm tõ c©y lanh dïng trong đám cưới ,đám ma của người Hm«ng. 2.Hình ảnh người phụ nữ Hmông. a.ViÖc lµm : - Trång, ch¨m sãc , ph©n lo¹i,chÕ biÕn c©y lanh.. Bµ Hm«ng lµm nh÷ng viÖc g× ? Nh÷ng việc đó có ý nghĩa như thế nào đối với cuéc sèng ? HS : Bµ hm«ng trång c©y lanh , lµm nương ,thu hái lanh,phân loại lanh , chế biÕn c©y lanh .Ngoµi ra bµ cßn nu«i con nu«i ch¸u. Qua nh÷ng viÖc lµm trªn cho thÊy bµ Hmông là người như thế nào ? HS: Th¶o luËn . b.PhÈm chÊt. GV : Chèt ý chÝnh . - Chăm chỉ, chịu khó,đảm đang. - Yêu chồng thương con. - Sống có nghĩa với người đã khuất . * Hoạt động2:HD tổng kết nội dung bài học( 4p) - Mục tiêu: tổng kết lại nội dung vừa tìm hiểu ở hoạt động 1 GV : §äc ghi nhí . IV . Ghi nhí. HS : L­u ý nh÷ng néi dung chÝnh . 4. Tổng kết và hướng dẫn học tập (2p) Ngoài trồng cây lanh ,người phụ nữ Hmông còn làm gì ? Bµi d©n ca gi¸o dôc truyÒn thèng g× ?. 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Ngµy so¹n: 08/01/2011 Ngµy gi¶ng: 11/01/2011 TiÕt 77 Chương trình địa phương PhÇn v¨n vµ tËp lµm v¨n( tiÕp theo) I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Nắm được yêu cầu của việc sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương. - Cách thức sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương. 2. KÜ n¨ng: - Sắp xếp các văn bản đã sưu tầm được thành hệ thống. - Nhận xét về đặc sắc của ca dao, tục ngữ đại phương mình. - Trình bày kết quả sưu tầm trước tập thể. 3. Thái độ: Bồi d­ỡng tình yêu quê h­ơng, giữ gìn và phát huy bản sắc, tinh hoa của địa ph­ơng mình trong sự giao l­u với cả n­ớc. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi - Giao tiÕp - Hîp t¸c - T­ duy - T×m vµ xö lÝ th«ng tin III. ChuÈn bÞ: 1. GV: B¶ng phô,SGK, gi¸o ¸n. 2. HS: s­u tÇm c¸c bµi d©n ca c¸c d©n téc thiÓu sè. IV. Phương pháp - ThuyÕt tr×nh - Nêu vấn đề - Hái vµ tr¶ lêi - §Æt c©u hái V. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức:1' 2. KiÓm tra ®Çu giê: 2' Gv kiÓm tra vë so¹n cña hs 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Khởi động: 1’ * Hoạt động 1: Hình thành kiến thức mới (38 phút) - Mục tiêu: Hs nắm được yêu cầu và cách thức sưu tầm ca dao, dân ca, tục ngữ địa phương theo chủ đề và bước đầu biết chọn lọc, sắp xếp, tìm hiểu ý nghĩa của chúng. 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Hoạt động của thầy-trò *GV yêu cầu Hs sưu tầm ca dao dân ca, tục ngữ lưu hành tại địa phương mình . - Mỗi HS s­u tầm từ 5- 10 câu. - Chọn 2 HS khá phân loại, viết bài giới thiệu trình bày tr­ớc cả lớp. - Mời một nhà thơ hoặc văn có hiểu biết sâu rộng về Lµo cai nói chuyện và giao l­u với HS. *HS thành lập nhóm để sưu tầm -Gv hướng dẫn hs cách sưu tầm: +Tìm hỏi người địa phương. +Chép lại từ sách báo. ? Tìm ca dao, tục ngữ , câu đố, bài hát đồng dao…viết về địa phương? Mỗi em tự sắp xếp ca dao riêng, tục ngữ riêng theo thể loại, nhóm? -Hs thành lập nhóm biên tập và nộp đúng thời hạn. ?Tục ngữ, ca dao địa phương em có những đặc sắc gì ? Hs trả lời Gv nhËn xÐt * Tổ chức một cuộc thi về Lµo cai - Giới thiệu về hoa quả và sản vật nổi tiếng của Lµo cai. - Hát, vẽ, làm thơ về Lµo cai. -Gv nhận xét, tổng kết và rút kinh nghiệm.. Nội dung I-Nội dung thực hiện. II-Phương pháp thực hiện 1-Cách sưu tầm:. 2-Chép những câu ca dao, tục ngữ đã sưu tầm được: 3-Thành lập nhóm biên tập:. 4-Thảo luận về những đặc sắc của tục ngữ, ca dao địa phương mình:. 4. Tổng kết và hướng dẫn học tập ở nhà: (3p) - Học thuộc lòng những câu tục ngữ, ca dao sưu tầm được. - Tiếp tục sưu tầm thêm tục ngữ, ca dao địa phương. Ngày soạn: 18/1/2011 Ngày giảng: 11/1/2011 TiÕt 78. I. Môc tiªu. Chương trình địa phương PhÇn TiÕng viÖt( tiÕp theo). 1. KiÕn thøc : 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - BiÕt c¸ch kh¾c phôc một số lỗi chÝnh tả do ảnh hưởng của c¸ch ph¸t ©m địa phương. 2. KÜ n¨ng: - Phát hiện và sửa lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm thường thấy ở địa phương. 3. Thái độ: Cã ý thøc rÌn luyÖn ng«n ng÷ chuÈn mùc. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi - Giao tiÕp - Hîp t¸c - T­ duy - T×m vµ xö lÝ th«ng tin III. ChuÈn bÞ: 1. GV: B¶ng phô,SGK, gi¸o ¸n. 2. HS: SGK, đọc và trả lời các câu hỏi. IV. Phương pháp - ThuyÕt tr×nh - Nêu vấn đề - Hái vµ tr¶ lêi - §Æt c©u hái V. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức: 1' 2. KiÓm tra ®Çu giê: 2' Gv kiÓm tra vë so¹n cña hs 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Khởi động: 1’ Trong các văn bản viết có thể mắc một số lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương. Bài hôm nay sẽ giúp chúng ta khắc phục những lỗi chÝnh tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương như ở lớp 6. * Hoạt động 1: Hd luyện tập. ( 38’) - Mục tiờu: Rốn kĩ năng phát hiện và sửa lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm thường thấy ở địa phương. Hoạt động của thầy-trò - GV nêu yêu cầu của tiết học.. - GV đọc- HS nghe và viết vào vở.. Nội dung I- Nội dung luyện tập: Viết đúng tiếng có phụ âm đầu dễ mắc lỗi nh tr/ch, s/x, r/d/gi, l/n. II- Một số hình thức luyện tập: 1- Viết các dạng bài chứa các âm, dấu thanh dễ mắc lỗi: a- Nghe viết một đoạn văn trong bài Ca Huế trên sông H­ơng- Hà ¸nh Minh: Đêm. Thành phố lên đèn nh­ sao sa. 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Màn sương dày dần lên, cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục. Tôi như một lữ khách thích giang hồ với hồn thơ lai láng, tình người nồng hậu b ước xuống một con thuyền rồng, có lẽ con thuyền này xa kia chỉ dành cho vua chúa. Trước mũi thuyền là một không gian rộng thoáng để vua hóng mát ngắm trăng, giữa là một sàn gỗ bào nhẵn có mui vòm được trang trí lộng lẫy, xung quanh thuyền có hình rồng và trước mũi là một đầu rồng như muốn bay lên. Trong khoang thuyền, dàn nhạc gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam. Ngoài ra còn có đàn bầu, sáo và cặp sanh để gõ nhịp. b- Nhớ- viết bài thơ Qua Đèo Ngang- Bà Huyện Thanh Quan:. - Trao đổi bài để chữa lỗi.. ? Gv yêu cầu hs nhớ viết bài thơ Qua Đèo Ngang? - HS nhớ lại bài thơ và viết theo trí nhớ. - Trao đổi bài để chữa lỗi.. 2- Làm các bài tập chính tả: a- Điền vào chỗ trống:. - Điền một chữ cái, một dấu thanh hoặc một vần vào chỗ trống: ? Điền ch hoặc tr vào chỗ trống ?. - Chân lí, trân châu, trân trọng, chân thành. - Mẩu chuyện, thân mẫu, tình mẫu tử, mẩu bút chì.. ? Điền dấu hỏi hoặc dấu ngã vào những tiếng in đậm ? ? Điền một tiếng hoặc một từ chứa âm, vần dễ mắc lỗi vào chỗ trống: + Chọn tiếng thích hợp trong ngoặc đơn điền vào chỗ trống (giành, dành) ? + Điền các tiếng sĩ hoặc sỉ vào chỗ thích hợp ? - Tìm từ chỉ sự vật, hoạt động, trạng thái, đặc điểm, tính chất: + Tìm từ chỉ hoạt động trạng thái bắt đầu bằng ch (chạy) hoặc bằng tr (trèo)? + Tìm các từ chỉ đặc điểm, tính chất. - Dành dụm, để dành, tranh giành, giành độc lập. - Liêm sỉ, dũng sĩ, sĩ khí, sỉ vả. b- Tìm từ theo yêu cầu: - Chơi bời, chuồn thẳng, chán nản, choáng váng, cheo leo. - Lẻo khỏe, dũng mãnh. 14. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> có thanh hỏi (khỏe) hoặc thanh ngã (rõ) ? - Tìm từ hoặc cụm từ dựa theo nghĩa và đặc điểm ngữ âm đã cho sẵn, ví dụ tìm những từ chứa tiếng có thanh hỏi hoặc thanh ngã, có nghĩa như sau: + Trái nghĩa với chân thật ? + Đồng nghĩa với từ biệt ? + Dùng chày với cối làm cho giập nát hoặc tróc lớp vỏ ngoài ? ? Đặt câu với mỗi từ : lên, nên ? Hs đặt câu Gv nhận xét. ? Đặt câu để phân biệt các từ: vội, dội? Hs đặt câu Gv nhận xét. - Giả dối. - Từ giã. - Giã gạo. c- Đặt câu phân biệt các từ chứa những tiếng dễ lẫn: - Mẹ tôi lên nương trồng ngô. Con cái muốn nên người thì phải nghe lời cha mẹ. - Vì sợ muộn nên tôi phải vội vàng đi ngay. Nước mưa từ trên mái tôn dội xuống ầm ầm.. 4. Tổng kết và hướng dẫn học tập: 3' - Gv khái quát lại nội dung bài học - Hs đọc lại các bài làm văn của chính mình, phát hiện và sửa lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương. - Tiếp tục làm các bài tập còn lại. - Lập sổ tay chính tả ghi lại những từ dễ lẫn. - Chuẩn bị bài “ Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất”. Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi trong phần đọc hiểu văn bản.. 15 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Ngµy so¹n:10/1/2011 Ngµy gi¶ng:12/1/2011. TiÕt 79. Văn bản: tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: HS n¾m ®­îc kh¸i niÖm tôc ng÷, hiÓu ®­îc néi dung, ý nghÜa triÕt lÝ vµ h×nh thøc nghÖ thuËt cña nh÷ng c©u tôc ng÷ trong bµi häc. 2. KÜ n¨ng: - Đọc – hiểu, phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuÊt. - Vận dụng được ở mức độ nhất định một số câu tục ngữvề thiên nhiên và lao động sản xuất vào đời sống. 3. Thái độ: Biết tích luỹ thêm kiến thức về thiên nhiên và lao động sản xuất qua các câu tục ng÷. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi - Giao tiÕp - Hîp t¸c - T­ duy - T×m vµ xö lÝ th«ng tin - Tù nhËn thøc, tù tin… III. ChuÈn bÞ: 1. GV: B¶ng phô,SGK, gi¸o ¸n. 2. HS: Soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn IV. Phương pháp - ThuyÕt tr×nh - Nêu vấn đề - Hái vµ tr¶ lêi - §Æt c©u hái V. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức: 1' 2. KiÓm tra ®Çu giê: 4' ?H·y nªu nh÷ng nghÖ thuËt tiªu biÓu cña c¸c bµi d©n ca H’m«ng; minh ho¹ thực tế qua các văn bản địa phương đã học ? 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Khởi động: 1’ Tục ngữ là kho báu về kinh nghiệm với nhiều chủ đề khác nhau. Trong tiết học hôm nay chúng ta đi tìm hiểu về chủ đề thiên nhiên và lao động sản xuất. 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> *Hoạt động 1: Hd Đọc –tìm hiểu văn bản.(30’) - Môc tiªu:hs n¾m ®­îc kh¸i niÖm “tôc ng÷”;hiÓu néi dung;nghÖ thuËt vµ ph¹m vi áp dụng của các câu tục ngữ chủ đề thiên nhiên và lao động sản xuất. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung I. §äc vµ thảo luận chó thÝch.. GV: Hướng dẫn học sinh đọc: giọng điệu chậm rãi, rõ ràng, chú ý các vần lưng, ngắt nhịp ở vế đối trong câu hoặc phép đối giữa 2 câu.. 1. §äc v¨n b¶n.. - GV gọi HS đọc và nhận xét.. 2. Thảo luận chó thÝch.. GV: Gọi HS đọc chú thích * SGK.. a. Kh¸i niÖm vÒ tôc ng÷.. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tôc ng÷?. - Là câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định , cã nhÞp ®iÖu, h×nh ¶nh, thÓ hiÖn kinh nghiÖm cña nh©n d©n trong cuéc sèng hµng ngµy.. GV: Gäi HS tr×nh bµy- nhËn xÐt.. GV: Hướng dẫn HS tìm hiểu một số b. Giải nghĩa từ khó (SGK)., tõ khã SGK. ? Theo em t¸m c©u ca dao trong v¨n b¶n ®­îc chia lµm mÊy nhãm? II.Bè cuc v¨n b¶n - Chia lµm hai nhãm. Nhãm 1: Tõ c©u 1 ->4 tôc ng÷ vÒ Chia lµm hai nhãm. thiªn nhiªn. Nhãm 1: Tõ c©u 1 ->4 tôc ng÷ vÒ thiªn Nhãm 2: Tõ c©u 5-> 8 tôc ng÷ vÒ lao nhiªn. động sản xuất. Nhãm 2: Tõ c©u 5-> 8 tôc ng÷ vÒ lao động sản xuất. Gv treo bảng phụ các câu tục ngữ. III.T×m hiÓu v¨n b¶n.. GV: Gọi HS đọc câu tục ngữ một SGK. ? Em hiÓu c©u tôc ng÷ nh­ thÕ nµo? T¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g×? T¸c dông? - Nói về hiện tượng thiên nhiên tháng năm ( Âm lịch) ngày dài hơn đêm ng¾n h¬n. Tháng mười (âm lịch) ngược lại. - Nghệ thuật đối: Đêm- ngày, sáng tèi, vÇn l­ng. - Phóng đại: cường điệu, nói quá. GV: Gọi HS đọc câu tục ngữ 2.. 1. Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn. C©u 1: Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng. Ngày tháng mười chưa cười đã tối. - Nghệ thuật tiểu đối, nói quá. -> Câu tục ngữ giúp con người có ý thức lao động, chủ động làm việc vào các thời ®iÓm trong n¨m mét c¸ch hîp lý. C©u 2: Mau sao th× n¾ng v¾ng sao th× m­a. 17. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> ? Tõ “mau”, “v¾ng” cã nghÜa lµ g×? Mau= dµy, nhiÒu sao. V¾ng - ®i mÊt- > Ýt sao. ? Hình thức nghệ thuật có gì đặc biÖt? 2 câu đối xứng, đối lập từng từ, từng vÕ c©u. ? Em hiÓu c©u tôc ng÷ muèn nãi ®iÒu g×? - Con người có thể quan sát các hiện tượng tự nhiên để dự đoán thời tiết. GV: Gọi HS đọc câu tục ngữ. ? Em hiÓu “r¸ng mì gµ” nghÜa lµ g×? Hs dựa vào phần chú thích để trả lời. ? NghÜa cña c©u tôc ng÷ nh­ thÕ nµo? - Giúp cách quan sát hiện tượng thiên nhiên để phòng tránh thiên tai, bảo vệ con người và tài sản. GV: Gọi HS đọc câu tục ngữ. ? Em hiÓu thÕ nµo vÒ c©u tôc ng÷? NghÖ thuËt g× ®­îc sö dông? - ở miền Bắc và trong nước ta vào tháng 7, 8 âm lịch thường hay có m­a b·o. KiÕn lµ loµi c«n trïng rÊt nhạy cảm với sự thay đổi của khí hậu , thêi tiÕt nhê c¬ thÓ cã tÕ bµo c¶m biÕn. Khi trêi chuÈn bÞ cã m­a to kÐo dài hay lụt lội kiến sẽ di chuyển tổ để tr¸nh m­a lôt. - Câu tục ngữ có 2 vế cấu đối có vần t­ng (bß, lo) ? §Æc ®iÓm chung cña nh÷ng c©u tôc ng÷ trªn ? GV: Cho hS th¶o luËn nhãm (3 phót) gäi häc sinh tr×nh bµy- nhËn xÐt. - Dùng hình ảnh sinh động dễ nhớ, dÔ thuéc-> Lµ kinh nghiÖm vÒ thêi tiÕt, thêi gian b·o lôt vµ phÇn nµo cho thÊy cuéc sèng vÊt v¶ thiªn nhiªn khắc nghiệt ở đất nước Việt Nam GV: Gọi HS đọc cỏc câu tục ngữ từ 5- 8. ? Em hiÓu nghÜa c©u tôc ng÷ ntn?. -> Giúp con người có ý thức nhìn sao để dù ®o¸n thêi tiÕt mµ s¾p xÕp c«ng viÖc. C©u 3: R¸ng mì gµ, cã gµ th× gi÷.. - Kinh nghiÖm dù ®o¸n m­a b·o, gióp con người có ý thức bảo vệ tính mạng, tài s¶n. C©u 4: “ Th¸ng b¶y kiÕn bß, chØ lo l¹i lôt”. - Nạn lụt thường xảy ra ở nước ta vì vậy c©u tôc ng÷ gióp n«ng d©n cã ý thøc h¬n trong viÖc phßng chèng lôt léi.. 2.Tục ngữ về lao động sản xuất. 18. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> NghÖ thuËt ®­îc sö dông? - Nghệ thuật so sánh đặc sắc. - §Êt ®­îc so s¸nh quý nh­ vµng, con người phải đổ xương máu mới có đất và bảo vệ được đất. - GV liên hệ giá trị của đất hiện nay. GV: Gọi HS đọc câu tục ngữ số 6. ? Nªu ý nghÜa cña c©u tôc ng÷? Giải thích hiện tượng trong câu tục ngữ? Cách diễn đạt của câu tục ngữ có ý gì đặc sắc? GV: Gi¶ng nghÜa mét sè tõ HV trong c©u tôc ng÷ : NhÊt= 1. canh: Canh t¸c, lµm lông, tr× ao, viên= vườn, điền = ruộng. -> C©u tôc ng÷ nãi vÒ thø tù c¸c nghÒ đem lại lợi ích kinh tế cho con người. - Câu tục ngữ có ba vế được đặt theo trËt tù t¨ng tiÕn lµm cho ý muèn nãi rõ, ấn tượng. GV: Gọi HS đọc câu tục ngữ 7. ? Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ c©u tôc ng÷? Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷? - C©u tôc ng÷ phæ biÕn kinh nghiÖm trong việc trồng lúa nước và thứ tự quan trọng của các yếu tố, nước, phân, lao động, giống đối với việc trång lóa. -> Cách diễn đạt: Ngắn gọn đầy đủ ý, cã nhÞp ®iÖu dÔ nhí, dÔ thuéc. GV: Gọi HS đọc câu 8 SGK. ? Em hiÓu c©u tôc ng÷ trªn nh­ thÕ nµo? - khẳng định tầm quan trọng của việc gieo trồng đúng thời vụ, chăm sóc đúng thời điểm.. C©u 1: Tấc đất, tấc vàng. - Sö dông nghÖ thuËt so s¸nh. - Đề cao giá trị của đất, đất tuy nhiều nhưng con người phải sử dụng đúng mục đích. C©u 2: NhÊt canh tr×, nhÞ canh viªn, tam canh ®iÒn.. - C©u tôc ng÷ nãi vÒ thø tù c¸c nghÒ ®em lại lợi ích kinh tế cho con người. -> Giúp con người biết khai thác tốt điều kiện tự nhiên hoàn cảnh tự nhiên để tạo ta của cải vật chất phục vụ cho đời sống. - Câu tục ngữ giúp người nông dân thấy ®­îc tÇm quan träng cña c¸c yÕu tè trong nghề trồng lúa nước.. C©u 4: NhÊt th×- nh× thôc. - Khẳng định tầm quan trọng của việc gieo trồng đúng thời vụ và chăm sóc đúng thời điểm.. *Hoạt động 2: HD tổng kết (4’) - Môc tiªu:cñng cè l¹i kiÕn thøc phÇn néi dung bµi häc :c¸c c©u tôc ng÷ vÒ thiªn nhiên và lao động sản xuất. ? Tõ nh÷ng c©u tôc ng÷ trªn, em cã IV .Ghi nhí ( SGK-5) nhận xét gì về đặc điểm và hình 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> thøc? Ngắn gọn, thường có vần, chủ yếu là vần lưng, các vế đối xứng cả về hình thøc vµ néi dung, h×nh ¶nh cô thÓ sinh động. Gv gọi hs đọc ghi nhớ và yêu cầu hs vÒ häc thuéc. *Hoạt động 3: HD luyện tập (5’) - Môc tiªu: cñng cè ;thùc hµnh l¹i kiÕn thøc phÇn néi dung bµi häc :c¸c c©u tôc ng÷ về thiên nhiên và lao động sản xuất. V. LuyÖn tËp. - §äc thuéc lßng 8 c©u tôc ng÷. §äc thuéc lßng 8 c©u tôc ng÷. -Đọc diễn cảm: chia hs thành 2 đội * Đọc thờm: ( SGK -5) để thi đọc diễn cảm. - Gv gọi hs đọc phần đọc thêm trong sgk. 4. Tổng kết và hướng dẫn học ở nhà. - GV: HÖ thèng néi dung chÝnh bµi häc. - Häc thuéc lßng c¸c c©u tôc ng÷ trªn. - TËp sö dông mét vµi c©u tôc ng÷ trong bµi häc vµo nh÷ng t×nh huèng giao tiÕp khác nhau, viết thành những đoạn đối thoại ngắn. - Sưu tầm một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất. - ChuÈn bÞ bµi “ T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn”. Ngµy so¹n:10/1/2011 Ngµy gi¶ng:13/1/2011. TiÕt 80 t×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn.. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Hs n¾m ®­îc kh¸i niÖm v¨n b¶n nghÞ luËn. - Nhu cầu nghị luận trong đời sống. - Những đặc điểm chung của văn bản nghị luận. 2. KÜ n¨ng: 20 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>