Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 7 - Tiết 25: Sau phút chia ly ( trích : chinh phụ ngâm khúc )

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án Ngữ văn 7 - Năm học 2009-2010 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@. Ngµy so¹n : 27/09/2009 Ngµy gi¶ng7A: 7B: TuÇn: 07 - TiÕt: 25. Sau phót chia ly ( TrÝch : Chinh phô ng©m khóc ). §oµn ThÞ §iÓm. A- Mục tiêu cần đạt : C¶m nhËn ®­îc nçi sÇu chia ly sau phót chia tay Êy gi¸ trÞ tè c¸o chiÕn tranh phi nghÜa, niềm khát khao hạnh phúc lứa đôi và giá trị nghệ thuật của ngôn từ - Bước đầu hiểu được thể thơ song thất lục bát B – ChuÈn bÞ - GV : Gi¸o ¸n +SGK - HS: Bµi so¹n + SGK C- Tổ chức các hoạt động dạy-học *HĐ1- Khởi động 1- Tæ chøc líp - 7A : Cã mÆt…….HS ; V¾ng mÆt…..HS(…………………………………….) - 7B : Cã mÆt…….HS ; V¾ng mÆt…..HS(…………………………………….) 2- KiÓm tra bµi cò: + Câu hỏi: Đọc thuộc lòng bài thơ: ”Buổi chiều đứng ở phủ thiên trường trông ra” Giới thiÖu vÒ t¸c gi¶ cña bµi th¬ vµ nªu néi dung chÝnh cña bµi? Gợi ý: Điểm đặc biệt trong bài thơ này chính là tác giả. Trần Nhân Tông từng là một ông vua yêu nước, giỏi việc cầm quân song cũng không kém phần tài hoa, lịch lãm. Khi làm vua, ông không quản nguy hiểm, trực tiếp cùng Thái thượng hoàng xông ra trận tiền chỉ huy quân sĩ chiến đấu, đánh tan đạo quân Nguyên Mông mạnh và hung hăng khét tiếng lóc bÊy giê. Bài thơ Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra được làm khi ông về thăm quê cũ. Bài thơ miêu tả phong cảnh một vùng quê thanh bình, yên ả. Con người hoà hợp với thiên nhiên trong một cảnh trí nên thơ dù hơi trầm lắng. Qua đó ta cảm nhận được tình yêu, sự gắn bó sâu sắc của tác giả đối với quê hương. + NhËn xÐt: 7A…………………………………………………………………………………… 7B…………………………………………………………………………………… 3- Bài mới( Giới thiệu): Chinh phụ ngậm khúc: Khúc ngâm của người vợ có chồng ra trËn còng gäi lµ chinh phô ng©m. Nguyªn v¨n ch÷ H¸n cña §Æng TrÇn C«n… §©y lµ đoạn có nội dung thể hiện nỗi sầu của người vợ ngay sau khi tiễn chồng ra trận * HĐ2- Hướng dẫn đọc hiểu văn bản Hoạt động của thầy và trò - GV đọc mẫu - Nêu yêu cầu đọc. Néi dung kiÕn thøc I- TiÕp xóc víi v¨n b¶n 1, §äc - Giọng : trầm, đều, buồn - Ng¾t nhÞp : C©u 1: 3/4hoÆc 3/2/2 C©u 2: 3/4hoÆc 3/2/2 C©u 3: 2/2/2 ; 3/3; 2/4. @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@. Người thực hiện: Hà Đức Thụ - Trường phổ thông DTNT Yên Lập Lop7.net. 77.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án Ngữ văn 7 - Năm học 2009-2010 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@. C©u 4; 2/2/2/2 ; 4/4 - §äc chó thÝch *. Nªu nh÷ng nÐt tiªu 2, Chó thÝch : biÓu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm ? - Chinh phô ng©m khóc + Ch÷ H¸n: §Æng TrÇn C«n + Ch÷ N«m: §oµn ThÞ §iÓm Dµi 375 c©u  nçi lßng nhung nhí, sÇu muén triền miên của người chinh phụ có chồng đi chinh chiÕn - NhËn diÖn thÓ th¬ vÒ sè c©u, sè ch÷, - §o¹n trÝch: T©m tr¹ng kh¾c kho¶i, nhí c¸ch hiÖp vÇn ? thương cô đơn của người chinh phụ - ThÓ th¬: song thÊt lôc b¸t - C¸c tõ khã II- Ph©n tÝch v¨n b¶n - §äc 4 c©u ®Çu, cho biÕt nçi sÇu chia * Bèn c©u th¬ ®Çu: ly của người vợ được gợi tả như thế Chàng thì đi cõi xa mưa gió nµo ? ThiÕp th× vÒ buång cò chiÕu ch¨n. ( Người chồng đi vào nơi xa lắc, mịt mù hiểm nguy; còn người vợ trở về với buồng cũ chiếu chăn của cuộc sống cô quạnh,đơn lẻ ) -Từ xưng hô cổ xưa, phép đối - Ph¶n ¸nh hiÖn thùc chia ly phò phµng nçi - C¸ch x­ng h« “chµng- thiÕp “ cã g× xãt xa khi h¹nh phóc bÞ chia c¾t đặc biệt? (xưng hô vợ chồng thời phong kiÕn  biÓu hiÖn t×nh c¶m vî ( GV gi¶ng ) chồng đang độ nồng nàn, hạnh phúc ) + 2 hành động ( Chàng đi, thiếp về ) đều là sự - Có gì đặc sắc về nghệ thuật ở 2 câu thật + 2 cảnh vật: 1 BT, 1 mịt mù do tưởng tượng th¬ ? (Đối lập trong hoạt động của con mà ra nhưng đều thấm đẫm tâm trạng buồn người, không gian rộng đối lập với khổ của người vợ bắt đầu thấm thía nỗi chia ly không gian hẹp: lạnh lẽo đối lập với Êm cóng; ph¶n ¸nh hiÖn thùc chia ly phò phµng; nçi xãt xa khi h¹nh phóc - M©y biÕc- nói xanh bÞ chia c¾t ) - ấn tượng đầu tiên về sự cách ngăn ®­îc gîi t¶ b»ng h×nh ¶nh nµo ? - Em h×nh dung nh­ thÕ nµo vÒ c¶nh tượng này ? (Bầu trời rộng lớn, mây bay theo gió,  Vừa là hình ảnh thật, vừa là hình ảnh tượng nói non tiÕp nói non  xa l¹, v« tËn ) tr­ng chØ sù xa c¸ch: kh«ng gian vêi vîi xa - ý nghÜa cña h×nh ¶nh nµy lµ g× ? th¼m cµng t« ®Ëm th©n phËn bÐ nhá vµ c¶m giác trống trải của lòng người. * Bèn c©u tiÕp - ë 4 c©u th¬ tiÕp theo, nçi sÇu cña người vợ được gợi tả như thế nào ? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@. Người thực hiện: Hà Đức Thụ - Trường phổ thông DTNT Yên Lập Lop7.net. 78.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án Ngữ văn 7 - Năm học 2009-2010 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@. ( TiÕp tôc diÔn t¶ nçi sÇu chia ly trong độ tăng tiến ) - BPNT đặc sắc nào được sử dụng ở khæ th¬ ? - Nhận xét gì về các địa danh được nhắc đến ? Đó có phải các địa danh ở VN hay kh«ng ? LÆp l¹i cã dông ý g× ? ( Tiêu Tương và Hàm Dương là 2 địa danh ë TQ c¸ch xa nhau hµng ngµn dÆm  Èn dô vÒ sù xa c¸ch ) - Nçi sÇu tiÕp tôc ®­îc gîi t¶ vµ n©ng lªn nh­ thÕ nµo ? (Nçi sÇu chia ly o¸i o¨m, nghÞch chướngphát triển đến cự c độ ) - NhËn xÐt g× vÒ c¸c biÖn ph¸p tu tõ ? C¸ch sö dông tõ ng÷ trong khæ th¬ ? - Em cã c¶m nhËn g× vÒ mÇu xanh ë khæ th¬ nµy ? ( Xanh cã ph¶i lµ mÇu cña hy väng ? ) - NhËn xÐt g× vÒ c©u kÕt thóc cña khæ th¬ ?. - Đoạn thơ có gì độc đáo về nghệ thuật ? - Ngoài miêu tả tâm trạng của người chinh phô khi cã chång ®i chinh chiến, tác giả còn muốn đề cập đến néi dung g× ? ( Göi g¾m t×nh c¶m g× ). - §èi. Chµng cßn ngo¶nh l¹i >< thiÕp h·y tr«ng sang  Sự vương vấn dùng dằng trong buổi chia ly. Điệp từ, đảo vị trí địa danh theo vòng tròn.  Nçi sÇu chia ly chÊt chøa, t©m tr¹ng buån triÒn miªn, kh«ng gian xa c¸ch mªnh m«ng, bao la của người đi, kẻ ở. * Bèn c©u th¬ cuèi - Më ra 1 kh«ng gian biÖt ly míi - §iÖp tõ b¾c cÇu T.T chØ mÇu s¾c, gîi c¶nh trời cao đất rộng, không gian xa cách ngày cµng réng lín - C©u hái tu tõ, ®iÖp tõ “ai” vang lªn nh­ 1 tiếng thở dài, nhấn rõ nỗi sầu cao độ của người chinh phụ  Nçi sÇu trë thµnh khèi sÇu,nói sÇu b¸m vÝt, đeo đẳng lấy hồn người . III – Tæng kÕt – ghi nhí 1, NghÖ thuËt : ThÓ th¬ song thÊt lôc b¸t phï hîp víi t©m tr¹ng buån khæ triÒn miªn kh«ng dứt của nhân vật. Ngôn từ điêu luyện, đặc sắc để ngụ tình 2, Néi dung Tâm trạng ngậm ngùi, buồn thương, sầu muộn của người chinh phụ trước cảnh chia ly - Gi¸n tiÕp lªn ¸n tè c¸o cuéc chiÕn tranh phi nghÜa - Nãi lªn tiÕng nãi kh¸t khao t×nh yªu, h¹nh phúc của người phụ nữ ở thế kỉ 19 * Ghi nhí ( SGK ). *HĐ3-Hướng dẫn luyện tập Ghi đủ các từ có mầu xanh trong đoạn thơ dịch - Phân biệt sự khác nhau trong các mầu xanh đó? Tác dụng của việc sử dụng những từ đó trong việc miêu tả tâm trạng của người chinh phụ M©y biÕc, nói xanh, xanh xanh, xanh ng¾t @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 79 Người thực hiện: Hà Đức Thụ - Trường phổ thông DTNT Yên Lập Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án Ngữ văn 7 - Năm học 2009-2010 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@. - Xanh cña nói cña m©y, cña ngµn d©u ( M©y biÕc, nói xanh, xanh ng¾t ) - Xanh nhµn nh¹t, chung chung, bao trïm c¶nh vËt *HĐ4- Hoạt động nối tiếp 1- C©u hái vµ bµi tËp cñng cè kiÕn thøc. C©u 1: Néi dung chñ yÕu cña ®o¹n trÝch: "Sau phót chia ly":. A. Thể hiện nỗi sầu chia ly của người chinh phụ sau lúc tiễn đưa chồng ra trận. B. Cảnh thiên nhiên thơ mộng, đẹp đẽ của Hàm Dương C. Tè c¸o chiÕn tranh phi nghÜa D. Thể hiện khát vọng hạnh phúc lứa đôi. C©u 2: KÕt thóc ®o¹n trÝch "Sau phót chia ly" lµ c©u hái tu tõ. C©u hái tu tõ nµy cã ý nghÜa g×? A. So sánh tâm trạng sầu bi của người vợ và người chồng B. Người vợ thương chồng, thấu hiếu được nỗi lòng của người chồng lúc ra đi. C. Nhấn mạnh, làm nổi bật tâm trạng và nỗi sầu trong lòng người chinh phụ ở trạng thái cao độ, thống thiết. D. C¶ A,B,C. C©u 3: H×nh ¶nh thiªn nhiªn ®­îc nãi tíi trong ®o¹n trÝch "Sau phót chia ly" cã ý nghÜa: A. Thể hiện sự trống trải, cô đơn trong lòng người chinh phụ. B. Giúp cho việc khắc hoạ nỗi buồn ngày một tăng của người chinh phụ. C. T¹o nªn tÇm vãc vò trô cña nçi buån. D. C¶ A, B, C.. 2- HDVN Häc thuéc lßng ®o¹n th¬ Hoµn thµnh bµi tËp §äc, t×m hiÓu “ Quan hÖ tõ “. @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@. Người thực hiện: Hà Đức Thụ - Trường phổ thông DTNT Yên Lập Lop7.net. 80.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>