Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 22 - Tiết 77: Văn bản : Tục ngữ về con người và xã hội

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 22 - TiÕt 77 V¨n b¶n :. Tục ngữ về con người và xã hội. A. Mục tiêu cần đạt: Qua bµi häc gióp häc sinh: - Hiểu được nội dung, ý nghĩa và một số hình thức diễn đạt ( so sánh, ẩn dụ, nghĩa đen vµ nghÜa bãng ) cña nh÷ng c©u tôc ng÷. - Thuéc lßng nh÷ng c©u tôc ng÷ trong v¨n b¶n. - Giáo dục cho học sinh thái độ trân trọng vốn văn hóa của dân tộc. - Rèn kĩ năng phân tích tục ngữ và liên hệ với đời sống. B. ChuÈn bÞ: - GV: sgk + sgv Ng÷ v¨n 7 - HS: Soạn bài theo hướng dẫn của giáo viên. C. Tiến trình hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức : Líp Ngµy SÜ sè HS v¾ng 7A 7B 2. KiÓm tra bµi cò : - §äc thuéc lßng c¸c c©u tôc ng÷ trong v¨n b¶n Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn vµ lao động sản xuất. - Nªu néi dung ý nghÜa cña c¸ c c©u tôc ng÷ sè 3 vµ sè 5? 3. Bµi míi Giíi thiÖu bµi : Tôc ng÷ lµ sù kÕt tinh kinh nghiÖm, trÝ tuÖ cña nh©n d©n ta qua bao đời. Ngoài những kinh nghiệm về thiên nhiên và lao động sản xuất, tục ngữ còn là kho báu kinh nghiệm dân gian về con người và xã hội. Đó là những bài học vô giá trong cách nhìn nhận giá trị con người, trong cách học, cách sống và cách ứng xử hàng ngày. Hoạt động của thầy - trò Hoạt động 1: HS đọc văn bản. Chó ý chó thÝch sgk.. Nội dung cần đạt I. §äc - hiÓu v¨n b¶n:. 1. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch - Chó ý: 1,2 2. Bè côc: ? Các câu tục ngữ tập trung vào mấy - Văn bản gồm ba đề tài: đề tài? Nội dung của từng đề tài? + Câu 1,2,3: Tục ngữ về phẩm chất con người. - HS ph¸t biÓu ý kiÕn. + Câu 4,5,6: Tục ngữ về học tập, tu dưỡng. + C©u 7,8,9: Tôc ng÷ vÒ quan hÖ øng xö. 3. Ph©n tÝch: a. Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ ph©m phcất con người. Câu 1: Một mặt người bằng mười mặt của - 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - GV ghi b¶ng c©u 1. ? Em hiÓu mÆt nghÜa lµ g×? ? Tác giả dân gian đã dùng cách nào để thể hiện? Nội dung? ? Kinh nghiệm dân gian được đúc kết lµ g×? - HS tr¶ lêi. ? Bµi häc tõ kinh ngiÖm nµy? ? Trong cuéc sèng c©u tôc ng÷ cã t¸c dông g×? - HS tr¶ lêi.. ? Em hiểu góc con người trong trường hợp này là gì? ? Trong c©u tôc ng÷ nµy r¨ng vµ tãc xét ở phương diện nào? ? Kinh nghiệm dân gian đúc kết từ c©u tôc ng÷? ? Lêi khuyªn tõ kinh nghiÖm nµy lµ g×? - HS tr¶ lêi. ? NhËn xÐt vÒ h×nh thøc cña c©u tôc ng÷? ? T¸c dông cña h×nh thøc nµy lµ g×? - HS tr¶ lêi. ? NghÜa cña c©u tôc ng÷ ? ? Nh©n d©n ta muèn khuyªn nhñ ®iÒu g× qua c©u tôc ng÷ nµy? ? Tìm câu tục ngữ đồng nghĩa? - HS tr¶ lêi.. ? Câu tục ngữ có gì đặc biệt về hình thøc thÓ hiÖn? t¸c dông?.  So sánh không tương đồng  Nhấn mạnh: Sự hiện diện của con người. bằng sự hiện diện của mười thứ của cải * Con ng­ßi lµ thø quý nhÊt. - Phải yêu quý bảo vệ trân trọng con người. Không để của cải che lấp con người - T×nh yªu cña cha mÑ dµnh cho con c¸i x· hội quan tâm đến quyền con người Câu 2: Cái răng cái tóc là góc con người - Góc con người là dáng vẻ đường nét của con người  Phương diện thẩm mĩ - Người đẹp từ chi tiết nhỏ. Mọi biểu hiện ở con người đều phản ánh vẻ đẹp, tư cách của con người - Bài học: Mỗi con người hãy hoàn thiện mình tõ nh÷ng ®iÌu nhá nhÊt C©u 3: §ãi cho s¹ch, r¸ch cho th¬m - §èi lËp ý gi÷a 2 vÕ đói - sạch, rách - thơm - §èi xøng gi÷a 2 vÕ  Nhấn mạnh sự đối lập giữa 2 trạng thái: Cho dï thiÕu thèn vËt chÊt nh­ng vÉn ph¶i gi÷ phÈm gi¸ trong s¹ch  Làm người điều cần giữ gìn nhất là phẩm gi¸ trong s¹ch. Kh«ng v× nghÌo mµ lµm ®iÒu xấu có hại đến nhân phẩm  H·y biÕt gi÷ g×n nh©n phÈm dï trong bÊt k× cảnh ngộ nào cũng không nên để hoen ố nhân phÈm - Chết trong còn hơn sống đục - ChÕt vinh cßn h¬n sèng nhôc b. Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ viÖc học tập, tu dưỡng. C©u 4: Häc ¨n häc nãi häc gãi häc më - Tõ häc lÆp l¹i 4 lÇn  nhÊn m¹nh viÖc häc tËp toµn diÖn, tØ mØ  Con người phải học từ cách ăn, cách nói đến cách làm. - Bài học: Con người cần thành thạo mọi viÖc, khÐo lÐo trong giao tiÕp ViÖc häc ph¶i toµn diÖn, tØ mØ viÖc häc lµ v« cïng Câu 5: Không thầy đố mày làm nên - 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ? NghÜa cña c©u tôc ng÷ nµy? ? Từ đó, có thể nhận ra kinh nghiệm nào được đúc kết trong câu tục ngữ nµy? - HS tr¶ lêi. ? Gi¶i nghÜa: thÇy, mµy, lµm nªn? ? NghÜa cña c©u tôc ng÷? ? Kinh nghiệm được đúc kết qua câu tôc ng÷ nµy lµ g×? ? Em rót ra bµi häc g×? - HS tr¶ lêi.. ? Gi¶i nghÜa: häc thÇy häc b¹n kh«ng tµy ? NghÜa cña c©u tôc ng÷? ? Kinh nghiệm được đúc kết từ câu tôc ng÷? ? Lêi khuyªn cña d©n gian? ? Trong việc học tập ở nhà trường và ngoµi x· héi, c©u tôc ng÷ nµy cã ¶nh hưởng tới em như thế nào? ? C©u tôc ng÷: Häc thÇy kh«ng tµy häc b¹n cã quan hÖ thÕ nµo víi c©u : Không thầy đố mày . làm nên - HS th¶o luËn – tr¶ lêi.. ? Giải nghĩa: thương người thương thân ? Nhận xét về cách diễn đạt? ? Kinh nghiệm được đúc kết? ? Cha «ng ta khuyªn nhñ ®iÒu g× qua. - Thầy: người dạy - Mày: người học - Lµm nªn: lµm ®uîc viÖc  Kh«ng ®­îc thÇy d¹y b¶o sÏ kh«ng lµm ®­îc viÖc g× thµnh c«ng. - Muốn nên người và người ta cần được dạy dỗ. Trong việc học của con người không thể thiÕu thÇy d¹y. - Bài học: Phải tìm thầy giỏi để học không quªn c«ng lao d¹y dç cña thÇy c«. C©u 6: Häc thÇy kh«ng tµy häc b¹n - Học thầy: do sự hướng dẫn của thầy - Học bạn: tự học hỏi bạn, học theo gương bạn bÌ xung quanh. - Kh«ng tµy: Kh«ng b»ng  C¸ch häc theo lêi d¹y cña thÇy cã khi không bằng cách học tự mình theo gương bạn bÌ.  Tự mình học hỏi trong đời sống là cách häc tèt nhÊt. - Bài học: Phải tích cực, chủ động trong học tËp. Muèn häc tèt ph¶i më réng sù häc ra xung quanh... * Hai c©u tôc ng÷ bæ xung ý nghÜa cho nhau để làm hoàn chỉnh một quan nịêm dạy học, trong d¹y - häc vai trß d¹y cña thÇy vµ tù häc của trò đều quan trọng. c. Kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ quan hÖ øng xö. Câu 7: Thương người như thể thương thân - thương người: tình thương dành cho người kh¸c. - thương thân: tình thương dành cho chính m×nh  so s¸nh  thương mình thế nào, thương người thế ấy. - Bµi häc: + Tình thương là tình cảm rộng lớn cao cả, không phân biệt người hay ta. + H·y sèng b»ng lßng nh©n ¸i, vÞ tha, phª ph¸n lèi sèng Ých kØ. C©u 8: ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y - 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> c©u tôc ng÷ ? - HS tr¶ lêi..  Dïng lèi nãi Èn dô, gi¶n dÞ, thùc tÕ, dÔ hiÓu  hoa quả ta dùng đều do công sức người. trång, ta nªn ghi nhí ( Kh«ng c¸i g× tù nhiªn có cho ta. Mọi thứ ta hưởng đều do công sức của con người) - Bài học: Cần trân trọng sức lao động của mọi người, không được lãng phí, phải biết ơn người đi trước. ? Gi¶i nghÜa c©u tôc ng÷? C©u 9: ? Cách diễn đạt có gì đáng lưu ý? Mét c©y lµm ch¼ng nªn non ? Kinh nghiệm đúc kết từ câu tục Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao ng÷? - Một cây: chỉ sự đơn lẻ - Ba c©y: chØ sè nhiÒu, chØ sù liªn kÕt  Một cây đơn lẻ không làm nên rừng núi. ? Bµi häc qua c©u tôc ng÷ nµy lµ g× ? NhiÒu c©y gép l¹i thµnh rõng rËm, nói cao. - HS tr¶ lêi.  §oµn kÕt t¹o nªn søc m¹nh lµ nguån gèc cña mäi th¾ng lîi - Bµi häc: Tr¸nh lèi sèng c¸ nh©n, ph¶i cã tinh thÇn tËp thÓ trong lèi sèng vµ lµm viÖc * Ghi nhí: sgk - T13 ? C¸c tõ phiÕm chØ, mét c©y, ba c©y trong c©u tôc ng÷ cã ý nghÜa g×? II. LuyÖn tËp ? C©u tôc ng÷ cã nghÜa g×? - Hình ảnh so sánh, ẩn dụ để lời khuyên được ? Kinh nghiệm sống được đúc kết? tự nhiên, dễ hiểu tránh áp đặt. ? Bµi häc ®­îc rót ra? - Nhân dân ta đòi hỏi cao về cách sống, cách - HS tr¶ lêi. làm người. - Mong muốn con người tự hoàn thiện, đề cao, tôn vinh giá trị làm người ? Néi dung chung cña nh÷ng c©u tôc ng÷ trªn lµ g× ? - HS kh¸i qu¸t rót ra ghi nhí. - HS đọc ghi nhớ. Hoạt động 2: ? Văn bản ( tục ngữ ) này có gì đáng chó ý? V× sao nh©n d©n ta chän h×nh thøc Êy? ? Tõ nh÷ng c©u tôc ng÷ trªn em hiÓu những quan điểm và thái độ nào của nh©n d©n? ? Em thÊm thÝa nhÊt lêi khuyªn tõ c©u tôc ng÷ nµo? v× sao? - HS th¶o luËn - tr×nh bµy. 4. Cñng cè kiÕn thøc: - §äc thuéc c¸c c©u tôc ng÷ - Đọc phần đọc thêm / SGK. - 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>  GV kh¸i qu¸t néi dung tiÕt häc, liªn hÖ, tÝch hîp. 5. Hướng dẫn về nhà: - Häc bµi : N¾m v÷ng néi dung c¸c c©u tôc ng÷. - ChuÈn bÞ bµi : Rót gän c©u. + §äc, t×m hiÓu VD vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. _____________________________________________ TuÇn 22 - TiÕt78 TiÕng ViÖt:. Rót gän c©u. A. Mục tiêu cần đạt: Qua bµi häc, gióp häc sinh : - N¾m ®­îc c¸ch rót gän c©u. - HiÓu ®­îc t¸c dông cña c©u rót gän. - VËn dông thµnh th¹o lý thuyÕt vµo lµm bµi tËp vµ sö dông trong giao tiÕp hµng ngµy. - TÝch hîp víi phÇn V¨n vµ TËp lµm v¨n. B. ChuÈn bÞ: - GV: sgk, sgv Ng÷ v¨n 7, b¶ng phô. - HS: Đọc trước bài C.Tiến trình hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức : Líp Ngµy SÜ sè HS v¾ng 7A 7B 2. KiÓm tra bµi cò : - Thế nào là câu đơn? Thế nào là câu ghép? Cho ví dụ minh hoạ? 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy - trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1:. I. ThÕ nµo lµ rót gän:. 1. VÝ dô: sgk - T14 - GV treo b¶ng phô cã ghi VD. a) Häc ¨n, häc nãi, häc gãi, häc më. - HS đọc ví dụ trên bảng phụ. VN ? Ph©n tÝch thµnh phÇn chñ ng÷ vµ b) Chóng ta / häc ¨n, häc nãi, häc gãi, häc vÞ ng÷ cña c©u ®­îc in ®Ëm trong më. sgk ? CN VN - HS ph©n tÝch. c) Hai ba người đuổi theo nó. Rồi ba bốn người, sáu bảy người. CN d) - Bao giê cËu ®i Hµ Néi? - Ngµy mai - 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TN 2. NhËn xÐt: - Hai c©u a vµ b kh¸c nhau ë chç: ? NhËn xÐt vÒ cÊu t¹o cña 2 c©u a + C©u a: v¾ng chñ ng÷ vµ b? + Câu b: Có đầy đủ chủ ngữ ? Theo em, vì sao có thể lược bỏ chủ - Chủ ngữ ở câu a có thể lược bỏ vì đây là ng÷ ë c©u a? câu tục ngữ đưa ra cho mọi người nên cần - HS tr¶ lêi. ng¾n gän, dÔ nhí. ? Xét các câu c và d, thành phần - Câu c: Lược bỏ vị ngữ nào của câu được lược bỏ? - Câu d: Lược bỏ cả chủ ngữ và vị ngữ - HS nhËn xÐt. ? Việc lược bỏ vị ngữ ở câu c, chủ  Làm cho câu gọn hơn nhưng vẫn đảm ngữ, vị ngữ ở câu d có mục đích gì? bảo lượng thông tin cần thiết. ? Em cã thÓ kh«i phôc thµnh phÇn - VÉn cã thÓ kh«i phôc thµnh phÇn c©u c©u cña nh÷ng c©u trªn kh«ng? trong nh÷ng c©u trªn. - Gọi học sinh đọc những câu đã ®­îc kh«i phôc. GV: Nh÷ng c©u thiÕu thµnh phÇn nhưng người đọc người nghe vấn hiÓu ®­îc néi dung c©u gäi lµ c©u rót gän. VËy em hiÓu thÕ nµo lµ c©u rót gän? 3. Ghi nhí: sgk - T15 - HS rót ra ghi nhí. - Gọi học sinh đọc ghi nhớ sgk II. C¸ch dïng c©u rót gän: Hoạt động 2: 1. VÝ dô: sgk - T15 a) .....Sân trường đông vui thật. Chạy lo¨ng quo¨ng. Nh¶y d©y. Ch¬i kÐo co. - GV ®­a b¶ng phô ( g¹ch ch©n tõ in b)....- Con ngoan qu¸. Bµi nµo ®­îc ®iÓm ®Ëm ) 10 thÕ? - Bµi kiÓm tra to¸n. 2. NhËn xÐt: a) C¸c c©u thiÕu thµnh phÇn chñ ng÷ ? C¸c c©u g¹ch ch©n trªn thiÕu thµnh phÇn nµo? ? Cã thÓ t×m ( kh«i phôc ) bé phËn  Kh«ng nªn rót gän c©u nh­ v× nh­ vËy chủ ngữ đó ở các câu trước hoặc làm câu khó hiểu. Văn cảnh không cho sau nã kh«ng? phÐp kh«i phôc chñ ng÷ dÔ dµng. ? VËy cã nªn rót gän c©u nh­ vËy kh«ng? V× sao? b) Thªm tõ “¹” vµo sau c©u rót gän ? Người mẹ có hiểu nội dung trả lời - Câu rút gọn đúng ngữ pháp, ngữ nghĩa cña con kh«ng? song không thể hiện được thái độ, lễ phép ? Người con có nên trả lời như thế của con với mẹ. víi mÑ kh«ng ? CÇn thªm nh÷ng tõ ngữ nào vào câu rút gọn để thể hiện thái độ lễ phép? - 15 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ? Tõ vÝ dô trªn, em cho biÕt: cÇn l­u ý nh÷ng g× khi sö dông c©u rót gän? - HS rót ra ghi nhí. 3. Ghi nhí: sgk - T16 - Học sinh đọc ghi nhớ sgk Hoạt động 3: III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: - C¸ c c©u ®­îc rót gän: C©u b vµ c©u c ? Trong c¸c c©u sau c©u nµo ®­îc - Thµnh phÇn rót gän: chñ ng÷ rút gọn? Thành phần nào rút gọn? - Rút gọn để câu ngắn gọn, dễ nhớ hơn Rút gọn câu như vậy để làm gì? - Câu đó rút gọn được vì nó nêu quy tắc ? Vì sao câu đó rút gọn được? ứng xử chung cho tất cả mọi người. Bµi tËp 2 : - C¸c c©u rót gän: ? T×m c©u rót gän bµi tËp 2? + §o¹n a. C©u 1, 7 + §o¹n b. C©u 2, 3, 4, 5, 6, 8 ? Vì sao trong thơ, ca dao thường có - Trong thơ, ca dao có nhiều câu rút gọn nhiÒu c©u rót gän nh­ vËy? vì thơ ca dao có cách diễn đạt ngắn gọn, §äc truyÖn: mÊt råi súc tích, vả lại số lượng chữ trong ca dao rất hạn chế, lại phảI đảm bảo vần và điệu nhÞp nhµng. Bµi tËp 3 : ? Vì sao cậu bé và người khách - Vì cậu bé dùng ba câu rút gọn để trả lời hiÓu lÇm nhau? kh¸h nªn khi kh«i phôc cßn thiÕu, «ng ? Bài học rút ra từ câu chuyện này? khách đã hiểu sai  Ph¶i hÕt søc cÈn thËn khi dïng c©u rót gän, nÕu kh«ng sÏ bÞ hiÓu lÇm. 4. Cñng cè kiÕn thøc: ?. ThÕ nµo lµ c©u rót gän? ?. C¸ch dïng c©u rót gän?  GV kh¸i qu¸t néi dung tiÕt häc, liªn hÖ, tÝch hîp. 5. Hướng dẫn về nhà: - Häc bµi. N¾m v÷ng néi dung - Lµm bµi tËp 4 sgk., bµi tËp 5 s¸ch bµi tËp - T18 - ChuÈn bÞ bµi : §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn.. - 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TuÇn 22 - TiÕt79. §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn. A. Mục tiêu cần đạt: - Qua bµi häc, gióp häc sinh nhËn biÕt râ c¸ c yÕu tè c¬ b¶n cña bµi v¨n nghÞ luËn vµ mãi quan hÖ cña chóng víi nhau. - Vận dụng lí thuyết để tạo lập văn bản nghị luận. - TÝch hîp víi phÇn V¨n vµ tiÕng ViÖt. B. ChuÈn bÞ: - GV: sgk, sgv Ng÷ v¨n 7 - HS: Làm bài tập và đọc trước bài mới C.Tiến trình hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức : Líp Ngµy SÜ sè 7A 7B 2. KiÓm tra bµi cò : - ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn? - Có các kiểu bài văn nghị luận nào thường gặp? 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy - trò Hoạt động 1: HS đọc lại văn bản: Chèng n¹n thÊt häc - Hå ChÝ Minh ? LuËn ®iÓm chÝnh trong v¨n b¶n Chèng n¹n thÊt häc lµ g×? ? Luận điểm đó được trình bày cụ thÓ ë nh÷ng c©u v¨n nµo? ? Vai trß cña luËn ®iÓm trong bµi? ? Yªu cÇu cña luËn ®iÓm? - HS tr¶ lêi. ? Tõ vÝ dô trªn, em h·y cho biÕt: luËn ®iÓm lµ g×? Yªu cÇu cña luËn ®iÓm? ? Căn cứ vào đâu mà đề ra nhiệm vô chèng n¹n thÊt häc?. HS v¾ng. Nội dung cần đạt I. LuËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn. 1. LuËn ®iÓm: a. VÝ dô: V¨n b¶n Chèng n¹n thÊt häc - C¸c luËn ®iÓm: + Mọi người Việt Nam phải biết đọc, biết viÕt + Mét trong nh÷ng c«ng viÖc cÇn ph¶i lµm nagy lóc nµy lµ n©ng cao d©n trÝ - Vai trò: thể hiện quan điểm tư tưởng của bµi v¨n - Yªu cÇu: LuËn ®iÓm cÇn râ rµng, næi bËt. b. KÕt luËn: - Luận điểm là tư tưởng, linh hồn của bài văn - LuËn ®iÓm ph¶i râ rµng næi bËt. 2. LuËn cø a. VÝ dô: - Do chÝnh s¸ch ngu d©n cña thùc d©n Ph¸p làm hầu hết người dân Việt Nam mù chữ, nước Việt Nam không tiến bộ được. - 17 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> ? VËy muèn chèng n¹n thÊt häc th× lµm thÕ nµo? - HS tr¶ lêi. ? Các nội dung trên đạt yêu cầu gì?  §ã lµ nh÷ng luËn cø trong bµi nghÞ luËn ?. - Nước Việt Nam đọc lập, muốn tiến bộ thì ph¶i cÊp tèc n©ng cao d©n trÝ...  Nhiệm vụ mọi người phải học chữ quốc ng÷. - Học ở mọi nơi, mọi lúc, mọi đối tượng đều tham gia. - C¸c lÝ lÏ nªu ra cô thÓ, tiªu biÓu, thuyÕt phôc.. ? VËy luËn cø lµ g×? yªu cÇu cña luËn cø? b. KÕt luËn: luËn cø lµ lÝ lÏ, dÉn chøng ®­a - HS rót ra nhËn xÐt. ra lµm c¬ së cho luËn ®iÓm. - Luận cứ phải chận thật, đúng đắn, tiêu biÓu... 3. LËp luËn: - HS đọc lại văn bản: Chống nạn a. Ví dụ: thÊt häc. - Tr×nh tù lËp luËn trong v¨n b¶n: ? Néi dung cña v¨n b¶n trªn ®­îc + Nªu lÝ do v× sao ph¶i chèng n¹n thÊt häc. tr×nh bµy theo tr×nh tù nµo? + Sau đó nêu tư tưởng, yêu cầu của việc - HS tr¶ lêi. chèng n¹n thÊt häc + Cuối cùng là nêu các hoạt động cụ thể để chèng n¹n thÊt häc. ? VËy lËp luËn lµ g×? b. KÕt luËn: - HS rót ra kÕt luËn. - Lập luận là cách nêu luận cứ để dẫn tới luËn ®iÓm - HS đọc ghi nhớ - LËp luËn ph¶i chÆt chÏ, hîp lÝ. * Ghi nhí: sgk - T19 Hoạt động 2: II. LuyÖn tËp:. ? §äc l¹i v¨n b¶n: CÇn t¹o ra thãi - LuËn ®iÓm: Nªn t¹o thãi quen tèt trong quen tốt trong đời sống xã hội ( Bài cuộc sống 18 ) + Thãi quen xÊu vµ t¸c h¹i cña nã + Yêu cầu mọi người xây dựng thói quen tốt ? T×m luËn ®iÓm, luËn cø, c¸ch lËp - LuËn cø: luận trong văn bản đó? + DÉn chøng mét sè thãi quen xÊu gÆp - Học sinh thảo luận nhóm – trình thường ngày. bµy. + Tác hại cụ thể của thói quen xấu đó. - GV nhËn xÐt bæ sung. - LËp luËn: + Nªu mét sè dÉn chøng vÒ thãi quen tèt + DÉn chøng vÒ thãi quen xÊu, t¸ c h¹i cña nã. + Lời nhận xét, đánh giá, yêu cầu về việc t¹o lËp thãi quen tèt.. - 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> 4. Cñng cè kiÕn thøc: - Trong văn bản nghị luận thường có những yếu tố nào? - Yêu cầu của các yếu tố đó?  GV kh¸i qu¸t néi dung tiÕt häc, liªn hÖ, tÝch hîp. 5. Hướng dẫn về nhà: - Häc bµi. N¾m v÷ng néi dung - T×m hiÓu luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn trong bµi “Häc thÇy, häc b¹n”. - ChuÈn bÞ bµi : §Ò v¨n nghÞ luËn vµ …. + §äc VD, tr¶ lêi c©u hái SGK. ********************************* TuÇn 22 - TiÕt 80. §Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. A. Môc tiªu cÇn ®at: - Qua bài học, giúp học sinh làm quen với đề văn nghị luận, biết tìm hiểu đề và cách lập ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. - VËn dông lÝ thuyÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp. - TÝch hîp víi phÇn V¨n vµ tiÕng ViÖt. B. ChuÈn bÞ: - GV: sgk, sgv Ng÷ v¨n 7 - HS: Häc bµi vµ lµm bµi tËp C.Tiến trình hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức : Líp Ngµy SÜ sè 7A 7B 2. KiÓm tra bµi cò : ` - Trong bµi v¨n nghÞ luËn cã nh÷ng yÕu tè néi dung nµo? - ThÕ nµo lµ luËn ®iÓm, luËn cø, luËn chøng? - Ch÷a bµi tËp vÒ nhµ? 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy - trò. HS v¾ng. Nội dung cần đạt I. Tìm hiểu đề văn nghị luận. 1. Nội dung và tính chất của đề văn nghÞ luËn: - HS đọc các đề bài sgk – 21. a) §Ò bµi: sgk - 21 b) NhËn xÐt: ? Các đề văn nêu trên có thể xem là - Đề văn nghị luận cung cấp đề bài cho - 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> đề bài, đầu đề được không? ? Căn cứ vào đâu để nhận ra các đề v¨n trªn lµ v¨n nghÞ luËn? ? Các đề bài trên có gì khác với các đề bài mà em đã biết? ? Với đề bài như vậy ta cần làm như thÕ nµo? - HS tr¶ lêi. ? Tính chất của đề văn có ý nghĩa gì đối với việc làm văn? - HS ph¸t biÓu ý kiÕn.. bài văn nên có thể dùng làm đề bài. - Mỗi đề bài đều nêu ra một số khái niệm, một vấn đề lí luận. - Các đề bài trên không nêu yêu cầu cụ thÓ. - Khi nêu lên một tư tưởng một quan điểm, ta có thể có hai thái độ: đồng tình hoặc phản đối. - Tính chất của đề văn ( lời khuyên, tranh luận, giải thích ...) có tính chất định hướng cho bài viết, chuẩn bị cho học sinh thái độ, giäng ®iÖu. 2. Tìm hiểu đề văn nghị luận: a) §Ò bµi: Chí nªn tù phô ? Đề bài yêu cầu nêu vấn đề gì? b) Tìm hiểu đề: ? Đối tượng và phạm vi nghị luận là - Vấn đề thái độ sống của con người. g×? - Đối tượng phạm vi: mọi người trong xã ? Khuynh hướng tư tửng của đề là hội. khẳng định hay phủ định? - Tư tưởng: Khẳng định vấn đề. ? Đề này đòi hỏi người viết phải làm g×? - Nội dung: Giải thích cho mọi người hiểu - HS tr¶ lêi. vµ phª ph¸n lèi sèng tù phô, khuyªn mäi người sống chân thật, khiêm tốn. c) KÕt luËn:Muèn lµm bµi tèt cÇn: ? Từ việc tìm hiểu ấy em hãy cho biết: - Xác định vấn đề nghị luận trước một đề văn, muốn làm bài tốt - Xác định đối tượng và phạm vi nhgị luận cÇn t×m hiÓu ®iÒu g×? - Xác định tư tưởng và tháI độ. - HS tr¶ lêi. - Tìm phương thức biểu hiện. II. LËp ý cho bµi nghÞ luËn:. Cho đề bài: Chớ nên tự phụ 1. X¸c lËp luËn ®iÓm: ? Em có tán thành ý kiến nêu trong đề - Tán thành với ý kiến đó. bµi kh«ng? + Phê phán lối sống, thái độ tự phụ. - HS ph¸t biÓu ý kiÕn. + Ca ngợi, khuyến khích lối sống, thái độ ch©n thËt, khhiªm tèn. 2. T×m luËn cø: ? Tù phô lµ g×? - Tù phô: Tù cho m×nh lµ giái, lµ lµm ®­îc ? V× sao khuyªn chí nªn tù phô? nên tỏ ra khinh người. ? Tự phụ có hại như thế nào? Có hại - Tự phu sẽ làm cho mỗi con người không cho ai? nhËn râ m×nh ( ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu ) tõ - HS tr¶ lêi. đó không có hướng phấn đấu. 3. X©y dùng lËp luËn - Xây dựng khái niệm: tự phụ là gì? người ? Nªn b¾t ®Çu bµi viÕt tõ néi dung g× - 20 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> dẫn dắt người đọc từ đâu đến đâu? - HS tr¶ lêi. - HS đọc ghi nhớ sgk.. tự phụ là người như thế nào? tác hại của tự phô? c¸ch kh¾c phôc thãi tù phô? - Ca ngîi lèi sèng ch©n thËt, khiªm tèn. Khuyên con người nên sống khiêm tốn. * Ghi nhí: sgk - 23. 4. Cñng cè kiÕn thøc: - Đọc bài văn tham khảo: ích lợi của việc đọc sách .  GV kh¸i qu¸t néi dung tiÕt häc, liªn hÖ, tÝch hîp. 5. Hướng dẫn về nhà: - Häc thuéc ghi nhí, n¾m v÷ng néi dung bµi häc. - Tìm ý và lập ý cho đề bài : Sách là người bạn lớn của con người. - Chuẩn bị bài : Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. + §äc vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. Ngµy 18 th¸ng 1 n¨m 2010. - 21 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span>