Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 12: Quá trình tạo lập văn bản

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Cầu Khởi. Giáo án Ngữ văn 7. Tieát:12 Ngaøy daïy : 05 / 09/ 2011 QUAÙ TRÌNH TAÏO LAÄP VAÊN BAÛN I. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức Các bước tạo lập văn bản trong giao tiếp và viết bài Tập làm văn 2. Kó naêng Tạo lập văn bản có bố cục. 3. Thái độ Giáo dục học sinh tính chịu khó, cẩn thận chu đáo khi làm bài viết II. CHUAÅN BÒ Giaùo vieân : Baûng phuï, giaùo aùn Học sinh : Bài soạn, sách vở III. PHÖÔNG PHAÙP Phaân tích maãu, reøn luyeän theo maãu, thaûo luaän nhoùm IV. TIEÁN TRÌNH 1. Ổn định tổ chức : Kieåm tra só soá hoïc sinh 2. Kieåm tra baøi cuõ : Maïch laïc trong vaên baûn laø gì? (5ñ) Là sự tiếp nối các câu, các đoạn theo một trình tự hợp lí ( 5 đ ) Để một văn bản có tính mạch lạc cần Ñieàu kieän: phải có những điều kiện nào? (5đ) - Các phần các đoạn các câu trong văn bản đều nói về một đề tài, biểu hiện một chủ đề xuyên suốt ( 2,5 đ ) - Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản được nối với nhau theo một trình tự rõ ràng, hợp lí trước sau hô ứng nhằm làm cho chủ đề liền mạch và gợi được nhiều hứng thú cho người đọc. ( 2,5 đ ) 3. Giảng bài mới : Giới thiệu bài : Các em vừa được học về liên kết, bố cục và mạch lạc trong văn bản. Hãy suy nghĩ xem: Các em học những kiến thức và kĩ năng ấy để làm gì? Chỉ để hiểu thêm về văn bản thôi hay còn gì một lí do nào khác nữa? Từ đó GV sẽ đưa học sinh vào tieát hoïc. Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Cầu Khởi. Giáo án Ngữ văn 7. Hoạt động của thầy - trò. Noäi dung baøi daïy. * Hoạt động 1:Các bước tạo lập văn bản I.Các bước tạo lập văn bản  Khi nào người ta có nhu cầu tạo lập văn baûn?  Khi coù nhu caàu phaùt bieåu yù kieán hay vieát thư cho bạn, viết bài báo tường của lớp hoặc phaûi vieát baøi taäp laøm vaên. Ví duï: Khi muoán cho oâng baø bieát tình hình học tập, công việc làm ăn của gia đình hoặc hỏi thăm sức khoẻ thì em mới viết thư cho oâng baø.  Để tạo văn bản ví dụ như viết thư trước tieân ta phaûi laøm gì?  Xác định rõ viết cho ai? Viết để làm gì? Vieát veà caùi gì? Vieát nhö theá naøo? Bỏ qua vấn đề nào trong bốn vấn đề đó cũng không thể tạo lập ra được văn bản.  Để tạo lập văn bản người tạo lập văn bản - Định hướng văn bản về nội dung, đối cần phải làm gì trước tiên? tượng, mục đích  Định hướng văn bản viết cho ai, để lám gì, veà caùi gì vaø nhö theá naøo?  Sau khi đã xác định được vấn đề đó, cần phải làm những việc gì để viết được văn bản?  Tìm hiểu đềbài, xác định chủ đề, tìm ý - Tìm yù, saép xeáp yù ,laäp daøn yù, chuyeån yù  Chæ coù yù vaø daøn baøi maø chöa vieát thaønh văn thì đã tạo được một văn bản chưa?  Chöa Giaùo vieân duøng baûng phuï ghi caâu hoûi 4 SGK Thaûo luaän ( 3 phuùt)  Haõy cho bieát vieäc vieát thaønh vaên aáy caàn đạt được những yêu cầu gì trong các yêu cầu dưới đây: - Đúng chính tả, đúng ngữ pháp, dùng từ chính xác, sát với bố cục,……  Kết quả: Viết thành văn cần phải đạt Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Cầu Khởi. Giáo án Ngữ văn 7. được tất cả những yêu cầu đã nêu trừ yêu cầu kể chuyện hấp dẫn là không bắt buộc đối với văn bản không phải là tự sự Giáo viên nêu ra tính hình viết văn thực tế của lớp. Nhận xét ưu khuyết điểm  Coù boá cuïc cho vaên baûn muoán taïo laäp thì phaûi laøm gì?. - Diễn đạt các ý đã nêu thành những câu, đoạn văn chính xác, trong sáng, có  Trong sản xuất bao giờ cũng có bước tính liên kết chặt chẽ kieåm tra saûn phaåm coù theå coi vaên baûn cuõng làmột loại sản phẩm cần được kiểm tra sau khi hoàn thành không? Nếu có thì sự kiểm tra ấy dựa theo tiêu chuẩn nào?  Cần được kiểm tra sau khi hoàn thành - Kiểm tra sửa chữa sai sót Kiểm tra theo tiêu chuẩn xem có đúng định hướng không. Bố cục có sai sót không.  Để tạo lập một văn bản thì người tạo lập caàn phaûi laøm gì? Gọi học sinh đọc ghi nhớ * Ghi nhớ:SGK/46 *Hoạt động 2: Luyện tập Học sinh đọc bài tập II.Luyeän taäp Neâu yeâu cuûa baøi taäp 1. a. Khi taïo neân caùc vaên baûn aáy, bao Hoïc sinh laøm baøi caù nhaân giờ em cũng muốn nói một điều gì thật sự caàn thieát b. Em phải quan tâm đến việc viết cho ai. Vì việc quan tâm ấy sẽ giúp em dùng từ xưng hô một cách thích hợp c. Trước khi viết bài em phải lập dàn bài. Việc xây dựng bố cục giúp bài làm theo sát yêu cầu của đầu đề d. Sau khi hoàn thành bài văn em luôn đọc lại bài. Việc kiểm tra sửa chữa bài viết đạt yêu cầu về nội dung cũng như Bài tập: Đọc văn bản: Mẹ tơi – trả lời câu hỏi hình thức Xác định chủ đề 2. - Vaên baûn “Meï toâi” (Et-moâ-ñoâ-ñô ATrình tự nối tiếp mi-xi) Nhận xét về tính mạch lạc - Chủ đề của văn bản là ca ngợi lòng Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Cầu Khởi. Giáo án Ngữ văn 7. Học sinh đọc bài tập Thaûo luaän nhoùm ( 3 phuùt ). yêu thương và và sự hy sinh của mẹ đối với con + Hoàn cảnh bố viết thư + Phần nội dung của bức thư gồm các phaàn: . Bố đau lòng vì con thiếu lễ độ với mẹ . Boá noùi veà meï . Meï lo laéng, saün saøng hy sinh haïnh phuùc vaø caû tính maïng mình vì con . Ngaøy buoàn thaûm nhaát seõ laø ngaøy con maát meï . Ngay khi đã lớn khôn, con vẫn cảm thấy bơ vơ vì thiếu mẹ và sẽ ân hận vì đã laøm meï buoàn . Boá khuyeân con phaûi xin loãi meï -Trình tự các phần xoay quanh và thể hiện ý tứ chủ đạo một cách liên tục 3. a. Dàn bài là một cái sườn để người làm bài dựa vào đó mà lập nên văn bản chứ không phải là bản thân văn bản. Vì thế dàn bài chỉ cần đủ ý, càng ngắn càng tốt. Lời lẽ trong dàn bài không nhất thiết phải là những câu hoàn chỉnh, đúng ngữ pháp và luôn luôn liên kết chặt chẽ với nhau b. Các phần, các mục lớn nhỏ trong dàn bài cần được thể hiện trong một hệ thống kí hiệu được qui định chặt chẽ. Việc trình bày các phần, mục, mỗi ý lớn nhỏ đều phaûi xuoáng doøng, caùc phaàn muïc, caùc yù ngang nhau phải viết thẳng hàng với nhau, ý nhỏ hơn thì nên lùi vào so với ý lớn.. Thaûo luaän nhoùm ( 4 phuùt ) Nhoùm 1,2 caâu b Nhoùm 3,4 caâu a Đại diện nhóm trình bày Lớp nhận xét Giaùo vieân nhaän xeùt ghi ñieåm. 4. Cuûng coá vaø luyeän taäp Nêu các bước thực hiện trong quá trình tạo lập văn bản. - Định hướng văn bản về nội dung, đối tượng, mục đích - Tìm yù, saép xeáp yù Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Cầu Khởi. Giáo án Ngữ văn 7. - Diễn đạt các ý đã nêu thành những câu, đoạn văn chính xác, trong sáng, có tính lieân keát chaët cheõ - Kiểm tra sửa chữa sai sót 5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà : Nắm vững các bước của quá trình tạo lập văn bản Laøm BT 4/SGK 47 Tập viết một đoạn văn có tính mạch lạc Chuaån bò: Làm bài Tập làm văn số 1 ( làm ở nhà ) Luyện tập tạo lập văn bản: Viết một bức thư với đề tài: Thư cho một người bạn để bạn hiểu về đất nước mình V. RUÙT KINH NGHIEÄM : Noäi dung ................................................................................................................... ................................................................................................................................... Phöông phaùp ............................................................................................................. ................................................................................................................................... Tổ chức...................................................................................................................... ................................................................................................................................... .................................................................................................................................... Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Cầu Khởi. Giáo án Ngữ văn 7. VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 1 ( Văn tự sự và miêu tả ) Làm ở nhà I. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: - Ôn tập về cách làm bài văn tự sự và bài văn miêu tả, về cách dùng từ, đặt câu vaø veà lieân keát, boá cuïc, maïch laïc trong vaên baûn 2. Kó naêng: - Vận dụng những kiến thức đó vào việc tập làm bài văn cụ thể và hoàn chỉnh 3. Thái độ: - Biết trân trọng những kỉ niệm đẹp trong quãng đời học sinh II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án, đề bài Học sinh: Giấy, bút thước III. PHÖÔNG PHAÙP: Reøn luyeän theo maãu IV. TIEÁN TRÌNH: 1. Ổn định tổ chức: 2. Kieåm tra baøi cuõ: 3. Bài mới: Đề bài: Em hãy viết bài văn về một kỉ niệm đáng nhớ nhất trong ngày khai trường Hướng dẫn chấm a. Mở bài : Giới thiệu chung: ngày khai trường năm nào? Kỉ niệm đáng nhớ nhaát laø kæ nieäm gì? b. Thaân baøi: - Kể lại kỉ niệm theo trình tự hợp lí - Kết hợp kể, tả c. Keát baøi: Caûm nghó cuûa em. Bieåu ñieåm - Noäi dung: (8 ñieåm) + Mở bài: ( 1 điểm ) + Thaân baøi: ( 6 ñieåm ) + Keát baøi: ( 1 ñieåm ) Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Cầu Khởi. Giáo án Ngữ văn 7. - Hình thức: ( 2 điểm ) Bài làm có bố rõ ràng 3 phần, trình bày sạch đẹp, đúng ngữ pháp, đúng chính taû,……. Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>