Giáo án Vật lý lớp 7 bài 3: Ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giaùo aùn vaät lyù 7. GV:Phan Quang Hieäp. Tuaàn : 03 Tieát : 03. Ngày soạn : 28-08-2011 Ngaøy daïy : 30-08-2011. B aøi 3 : ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUỀN THAÚNG CUÛA AÙNH SAÙNG I. Muïc tieâu : 1. Kiến thức : - Nhận biết được vùng bóng tối ,vùng nữa tối và giải thích - Giải thích được vì sao có hiện tượng nhật thực , hiện tượng nguyệt thực 2. Kĩ năng : - Giải thích được một số ứng dụng của định luật truyền thẳng ánh sáng trong thực tế: ngắm đường thẳng, bóng tối, nhật thực, nguyệt thực,... 3. Thái độ: - Ham nghiên cứu các hiện tượng trong thiên nhiên II. Chuẩn bị : - Đèn pin ,1 cây nến , 1 vật cản bằng bìa dày ,1 màn chắn , hình vẽ hiện tượng nhật thực – hiện tượng nguyệt thực III. Tổ chức hoạt động dạy học : 1. Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số và vệ sinh lớp . 2. Kiểm tra bài cũ : - Hs1: Phát biểu định luật truyền thẳng của ánh sáng ; Đường truyền của tia sáng được biểu diễn như thế nào ? chữa bài tập 1( SBT) - Hs2: Chữa bài tập 2-3 ( SBT) 3. Tieán trình : GV tổ chức các hoạt động. Hoạt động của học sinh. Kiến thức cần đạt. Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới Tại sao thời xưa người ta biết nhìn bóng nắng của mặt trời để biết giờ trong ngày , còn gọi là đồng hồ mặt trời . Để tìm hiểu vấn đề trên ta cùng vào bài hôm nay để tìm hiểu . Hoạt động 2 : Quan sát hình thành bóng tối , bóng nữa tối : - Cho hs quan saùt hình 3.1 , - Nghiên cứu SGK chuẩn bị dụng I. Bóng tối bóng nữa tối : nhaän duïng cuï boá trí TN tieán cuï laøm thí nghieäm 1. Thí nghieäm 1: C1: - Quan sát hiện tượng trên màn haønh laøm thí nghieäm thaûo luận nhóm trả lời câu hỏi ? chắn và trả lời :C1: phần màu đen - Cho hs làm theo các bước :+ không nhận hoàn toàn ánh sáng từ nguồn sán tới vì ánh sáng Hướng dẫn hs để đèn ra xa truyền theo đường thẳng bị vật >bóng đèn rõ nét + Trả lời câu C1 ? chaén chaén laïi =.> nhaän xeùt - Nhaän xeùt : Treân maøn chaén - Trên màn chắn đặt ở phía sau đặt ở phía sau vật cản có một - Cho HS nhận xét thế nào là vật cản có một vùng không nhận vùng không nhận được ánh được ánh sáng gọi là vùng tối vuøng toái ? saùng goïi laø vuøng toái Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giaùo aùn vaät lyù 7. GV:Phan Quang Hieäp. Hoạt động 3 : Thí nghiệm quan sát và hình thành khái niệm bóng nữa tối : - Cho hs hình 3.2 so sánh với - Tieán haønh quan saùt vaø so saùnh I. Bóng tối bóng nữa tối : hình 3.1 ? + Gioáng nhau :Duïng cuï thí 2. Thí nghieäm 2: C2 : - Cho caùc nhoùm tieán haønh laøm nghieäm thí nghieäm ? + Khaùc nhau : * Đèn thí nghiệm H 3.2 lớn hôn H 3.1 * Treân maøn chaén coù 3 vuøng saùng toái khaùc nhau - Căn cứ vào kết quả thí C2 : Trên màn chắn ở sau vật cản nghieäm y/c caùc nhoùm thaûo vùng 1 là vùng tối , vùng 3 được luận trả lời C2 ? chiếu sáng đầy đủ , vùng 2 chỉ nhận được 1 phần ánh sáng từ nguồn sáng chiéu tới nên không - Từ kết quả thí nghiệm C2 saùng baèng vuøng 3 haõy ñieàn vaøo choã troáng trong -Nhaän xeùt : Treân maøn chaén ñaët - Nhaän xeùt : Treân maøn chaén phaàn nhaän xeùt ? phía sau vaät caûn coù 1 vuøng chæ ñaët phía sau vaät caûn coù 1 nhận ánh sáng từ một phần của vùng chỉ nhận ánh sáng từ nguồn sáng tới gọi là vùng nữa một phần của nguồn sáng tới toái . gọi là vùng nữa tối Hoạt động 4 : Hình thành khái niệm nhật thực : - Thoâng baùo trong cuoäc soáng - Làm việc cá nhân đoọc mục II II. Nhật thực– nguyệt thực : có rất nhiều hiện tượng xuất và trả lời câu hỏi của GV . C3: Nơi nào có nhật thực toàn hiện sự việc liên quan đến phaàn naèm trong vuøng boùng toái vùng bóng đen và vùng nữa cuûa maët traêng , bò maët traêng tối . Một trong những hiện che khuaát khoâng cho aùnh tượng này là nhật thực và sáng mặt trời chiếu đến ,vì nguyệt thực thế đứng ở chỗ đó ta không - Để biết khi nào có hiện C3: Nơi nào có nhật thực toàn nhìn thấy mặt trời và trời tối tượng nguyệt thực , khi nào có phần nằm trong vùng bóng tối laïi hiện tượng nhật thực hãy đọc của mặt trăng , bị mặt trăng che thoâng baùo muïc II ? khuaát khoâng cho aùnh saùng maët - Cho hs nghiên cứu câu C3 và trời chiếu đến ,vì thế đứng ở chỗ đó ta không nhìn thấy mặt trời và chæ ra treân hình veõ vuøng naøo trời tối lại xẩy ra nhật thực toàn phần , vùng nào xẩy ra nhật thực moät phaàn ? Hoạt động 5 : Hình thành khái niệm nguyệt thực : - Cho hs quan sát hình vẽ 3.4 , - Hoạt động nhóm thảo luận trả II. Nhật thực– nguyệt thực : Dùng hình vẽ để nói quy luật lời câu hỏi C4 : chuyển động của mặt trăng C4 :- ở vị trí 1 có nguyệt thực Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giaùo aùn vaät lyù 7 xung quanh trái đất với một chu kyø 1 thaùng aâm lòch . Trong trường hợp mặt trăng bị trái đất che lấp 1 phần hay toàn phần ánh sáng từ mặt trời chiếu tới khi đó có nguyệt thực toàn phần hay 1 phần - Cho caùc nhoùm tieán haønh thảo luận trả lời C4 - GV coù theå noùi roõ hôn khi nào có nguyệt thực toàn phần , khi nào thí có nguyệt thực 1 phaàn , veà caùch tính nôi xaûy ra nguyệt thực và nhật thực. GV:Phan Quang Hieäp - ở vị trí 1 có nguyệt thực - ở vị trí 2và 3 trăng sáng. Hoạt động 6 : Vận dụng : - Cho hs tiến hành làm lại thí - Hoạt động nhóm tiến hành làm nghiệm 3.2 theo hướng dẫn thí nghiệm trả lời câu hỏi của C5 quan sát bóng nữa tối C5: khi miếng bìa lại gần màn trên màn và bóng tối và nhận chắn hơn thì bóng nữa tối và xét trên cơ sở đó y/c các boùng toái thu heïp hôn ., Khi nhóm tiến hành trả lời câu hỏi miếng bìa gần sát màn chắn thì thì hâu như không còn bóng nửa C5 ? toái , chæ coøn boùng toái roõ neùt - Cho hs laøm vieäc caù nhaân traû - HS thaûo luaän vaø laøm caâu C6 lời C6 ?. - ở vị trí 2và 3 trăng sáng. C5: khi mieáng bìa laïi gaàn maøn chắn hơn thì bóng nữa tối và boùng toái thu heïp hôn ., Khi mieáng bìa gaàn saùt maøn chaén thì thì haâu nhö khoâng coøn bóng nửa tối , chỉ còn bóng toái roõ neùt C6: Khi dùng quyển vở che kín bóng đèn dây tóc bóng đèn đang sáng bàn nằm trong vùng bóng tối sau quyển vở không nhận được ánh sáng từ đèn truyền tới nên ta không thể đọc sách được . Dùng quyển vở che kín được đèn oẫng ,baøn naỉm trong vuøng bóng nữa tối quyển sách nhận được một vùng ánh sáng của đèn truyền tới nên vẫn đọc được sách. 4. Củng cố :. - Gọi một đến 2 hs đọc phần ghi nhớ SGK ? - Cho hs đọc phần có thể em chưa biết 5. Hướng dẫn về nhà : - Học ghi nhớ SGK, về nhà làm bài tập 3.1 đến bài 3.4 SBT - Chuẩn bị bài mới bài 4 SGK IV. Ruùt kinh nghieäm :....................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>